Tag: συρία

Καθόλου σατανικές και, οπωσδήποτε, καθόλου συμπτώσεις (1)

Σάββατο 12 Δεκέμβρη. Αναφερθήκαμε χτες σε κάποιες δηλώσεις του ρώσου υπ.εξ. Lavrov. Ας κάνουμε τώρα τον κόπο να αντιπαραβάλουμε την συνέχειά τους με εκείνες ενός άλλου «εξέχοντα» υπ.εξ., αυτού της γερμανίας Heiko Maas. Προηγείται χρονικά, αφού αυτά πιο κάτω είναι αποσπάσματα από συνέντευξή του στο γερμανικό der spiegel, στις 4 Δεκέμβρη (2020):

Ερώτηση: Εσείς και ο εταίρος σας στη Γαλλία έχετε ζητήσει ένα «new deal» στις διατλαντικές σχέσεις. Καλό ακούγεται, αλλά περί τίνος πρόκειται;

Απάντηση: Η επιστροφή των ΗΠΑ στη διεθνή σκηνή θα αλλάξει πολλά πράγματα, αφού μαζί μπορούμε να έχουμε συνεργατικές προσεγγίσεις. Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ χρειάζεται να δουλέψουν μαζι πιο στενά και στρατηγικά. Δεν μπορούμε να αφήσουμε ξανά κενά, όπως στη Λιβύη ή στη Συρία, για παράδειγμα, που γεμίζουν ύστερα από άλλους, απ’ την Ρωσία ή την Τουρκία. Δεν μπορούμε να αφήνουνε περιθώρια σε απολυταρχικούς παράγοντες για να κάνουν τα παιχνίδια τους. Εμείς οι ευρωπαίοι είμαστε έτοιμοι να κάνουμε το δικό μας μέρος σαν εγγυητές της ειρήνης, της δημοκρατίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε συμμαχία με τις ΗΠΑ.

…

Ερώτηση: Πρόσφατα πήρατε μέρος σε μια συνάντηση με 4 υπ.εξ. κρατών μελών του νατο, όπου συζητήσατε ιδέες για την μεταρρύθμιση της συμμαχίας. Μια ιδέα είναι ο περιορισμός της αρχής της ομοφωνίας. Πιστεύετε ότι είναι σωστό να συμβεί κάτι τέτοιο;

Απάντηση: Από στρατιωτική άποψη το νατο είναι εντάξει, αλλά σε ότι αφορά τις πολιτικές αποφάσεις του πρέπει να γίνουν πολλά. Το νατο αφορά τον πόλεμο και την ειρήνη, την ζωή και τον θάνατο. Συνεπώς δε νομίζω ότι το βέτο θα καταργηθεί σύντομα. Αλλά μπορεί να γίνει δεκτό πως δεν θα είναι όλες οι χώρες υποχρεωμένες να εφαρμόσουν ομόφωνες αποφάσεις στο μέλλον. Αυτό θα δυναμώσει την δυνατότητα δράσης του νατο.

Ερώτηση: Το νατο θεωρεί τον εαυτό του μια κοινότητα αξιών. Πόσο αξιόπιστο είναι αυτό αν στα μέλη του συμπεριλαμβάνεται η Τουρκία του Erdogan και χώρες σαν την Πολωνία και την Ουγγαρία, που δεν σέβονται τις αρχές της νομιμότητας;

Απάντηση: Γι’ αυτό ακριβώς είναι σημαντικό να ενισχυθεί το νατο στο ρόλο του σαν πολιτικός οργανισμός. Αλλά δεν υπάρχει αρκετός χώρος για συζητήσεις περί κοινών αξιών. Πρέπει να τον δημιουργήσουμε.

…

Ερώτηση: Το κυρίαρχο θέμα στις δι-ατλαντικές σχέσεις θα είναι η Κίνα. Σε ποιο βαθμό ο ανταγωνισμός ανάμεσα στο Πεκίνο και την Ουάσιγκτον θα καθορίσει το μέλλον της παγκόσμιας τάξης; Και τι θέση θα έχει η Ευρώπη σ’ αυτό;

Απάντηση: Για την Ευρώπη, η Κίνα είναι οικονομικός εταίρος απ’ τη μια μεριά και ένας συστημικός ανταγωνιστής απ’ την άλλη. Η Ουάσιγκτον είναι στενός εταίρος με τον οποίο μοιραζόμαστε θεμελιώδεις αξίες. Αν οι ΗΠΑ και η Ευρώπη ξαναέρθουν μαζί και αναπτύξουν μια κοινή στρατηγική, αυτό θα ανοίξει εντελώς διαφορετικές δυνατότητες να μιλήσουμε στην Κίνα όχι μόνο για εμπορικά και οικονομικά ζητήματα αλλά επίσης για ανθρώπινα δικαίωματα.

Δεν πρέπει να πάρουμε ακριβώς κατά λέξη τα λόγια ενός Heiko Maas. Εκτιμάμε όμως το νόημα. Ενόψει της ακόμα μεγαλύτερης όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού το Βερολίνο θα ήθελε (αυτό καταλαβαίνουμε) να συμβάλει στην επανα-διεθνοποίηση της Ουάσιγκτον υπό τον νυσταλέο Jo, αλλά μ’ όρους που θα υπηρετούν έναν διαφορισμό εκ μέρους του: για να μπορεί να διαπραγματευτεί με τους «συστημικούς ανταγωνιστές» (που δεν είναι ένας αλλά τουλάχιστον δύο) από καλύτερες θέσεις, όχι μόνο οικονομικά (σαν ηγετική δύναμη στην ε.ε.) αλλά και στρατιωτικά (με τις πλάτες του Joνυσταλεάν).

Αυτά είναι κόλπα ζόρικα που δεν τα κάνουν ούτε στις ινδίες! Το γιατί η παρακμιακή πρώην μόνη υπερδύναμη θα ήθελε να κάνει χαμαλίκια (και να πουλάει νταβατζιλίκια) για λογαριασμό του Βερολίνου δεν το ξέρουμε. Ωστόσο, σε επιμέρους ζητήματα ίσως κάτι τέτοιο συμβεί σαν τμήμα μιας εξελισσόμενης προσπάθειας του «δυτικού κόσμου» να ξαναγίνει απειλητικός. Αφού ναι, το Βερολίνο δεν πέτυχε κάτι σπουδαίο όταν ο απερχόμενος τότε Obama του έδωσε «τα κλειδιά του φιλελεύθερου, δυτικού κόσμου», μετά την εκλογή στα τέλη του 2016 του ψόφιου κουναβιού, ο νυσταλέος θα ζητήσει τα κλειδιά πίσω…

Ποιά είναι τέτοια «επιμέρους ζητήματα»; Το ιράν (ας πούμε)…

Δυναμικές ανισορροπίες

Παρασκευή 4 Δεκέμβρη. Όταν η διοίκηση Obama προώθησε μια κάποια μέτρια «αναστολή» της αμερικανικής επιθετικότητας κατά της Τεχεράνης, με την υπογραφή της συμφωνίας 5 + 1 το 2015, θα πρέπει να είχε κατά νου μια μακιαβελική μεν αλλά εν δυνάμει λειτουργική προσέγγιση, και φυσικά μια σοβαρή διόρθωση της αποτυχημένης πια «αντιτρομοκρατικής» στόχευσης του προκατόχου του, Bush του Β: επεδίωκε πια μια «ισορροπία τρόμου» στη μέση Ανατολή (όπου μόνο το απαρτχάιντ ισραηλινό καθεστώς διαθέτει πυρηνικά) ανάμεσα σε Τεχεράνη και Τελ Αβίβ, με την προσθήκη της ρευστοποίησης των συνόρων ανάμεσά τους (ιράκ και συρία: δημιουργία του χαλιφάτου του isis) θεωρώντας την ικανή και αναγκαία συνθήκη για να γίνει αυτό το δευτερεύον μέτωπο του 4ου παγκόσμιου καμμένη γη (ή γη που θα σιγοκαίγεται…) έτσι ώστε η Ουάσιγκτον να συγκεντρώσει την προσοχή της (δηλαδή τα κάθε είδους όπλα της) στο κυρίως μέτωπο, εκείνο του Ειρηνικού.

Η 5 + 1 συμφωνία υπογράφτηκε τον Ιούλη του 2015. Δυο μήνες μετά, τον Σεπτέμβρη της ίδιας χρονιάς, προς έκπληξη πολλών, ο ρωσικός στρατός εμφανίστηκε στην συριακή επικράτεια… Είμαστε σίγουροι ότι στην Ουάσιγκτον έβαλαν στοίχημα ότι η ανεγκέφαλη αλεπού (: Putin), ενάμισυ χρόνο μετά το στραπάτσο της ουκρανίας, θα ξανα-έσπαγε τα μούτρα του· έκαναν τα πάντα (και απ’ το Παρίσι, το Λονδίνο, το Ριάντ, το Αμπού Ντάμπι) για να συμβεί έτσι· κυριολεκτικά τα πάντα, εκτός απ’ την ανοικτή και επίσημη πολεμική εμπλοκή υπέρ του isis…. (Τελικά έκαναν ακόμα κι αυτό!….) Την στροφή της Άγκυρας (θα πρέπει να) την θεώρησαν προσωρινή ή οππορτουνιστική.

Η πιο κρίσιμη στιγμή για το στοίχημα του άξονα (της Ουάσιγκτον και των συμμάχων της) ήταν η «μάχη του Aleppo». Κανονικά εκεί θα έπρεπε να τσακιστούν οι ρωσικές φιλοδοξίες για σημαντική παρουσία στη μέση Ανατολή… Όταν, τελικά, το μπλοκ της Αστάνα ανακατέλαβε το σύνολο της πόλης, ήταν Δεκέμβρης του 2016· ο Obama ήταν ήδη απερχόμενος· και ήταν οριστικό ότι ο σχεδιασμός για μια «ισορροπία τρόμου» και ένα «δημιουργικό χάος» στη μέση Ανατολή, που θα έλυνε τα αμερικανικά χέρια (και τις αρβύλες) είχε αποτύχει.

Η διοίκηση του ψόφιου κουναβιού, στη συνέχεια, έκανε το μόνο που θα μπορούσε να κάνει: άνοιξε χώρο και ισχύ στον ισραηλινό μιλιταρισμό, έτσι ώστε την «ισορροπία τρόμου» ανάμεσα στο Τελ Αβίβ και την Τεχεράνη που ήταν αδιανόητη μετά τον επίσημο σχηματισμό και την πετυχημένη δράση του μπλοκ της Αστάνα, να την διαδεχθεί μια «ισορροπία τρόμου» ανάμεσα στον άξονα (συνολικά) και στο μπλοκ της Αστάνα (συνολικά). Βασικό στοιχείο αυτής της αναγκαστικής «αναγωγής» των συγκρούσεων απ’ την περιφερειακή στην global κλίμακα, ήταν να αδυνατίσει, όσο θα ήταν δυνατόν, ο ιρανικός κρίκος. Αυτό βόλευε όλους τους συμμάχους του άξονα (Τελ Αβίβ, Ριάντ, Αμπού Ντάμπι) αλλά και την Ουάσιγκτον και το Λονδίνο, αφού φαντάστηκαν (οι αντίστοιχες διοικήσεις) ότι ένας ιρανικός καπιταλισμός στα όρια του γκρεμού και στο έλεος των ισραηλινών απειλών θα κρατούσε μακριά απ’ την περιοχή το Πεκίνο και θα ακρωτηρίαζε την Μόσχα. Αν όχι για κάτι άλλο, για να μην φτάσουν στον Περσικό και στην αραβική θάλασσα… Οι «κυρώσεις» και η έξοδος απ’ την 5 + 1 συμφωνία ήταν η αναπόφευκτη συνέπεια της αποτυχίας του σχεδιασμού των «δημοκρατικών» πριν το 2016 – όχι η παράνοια του ψόφιου κουναβιού.

Τι απ’ όλα αυτά μπορεί να «πάρει πίσω» το Joνυσταλεάν; Υποστηρίζουμε: τίποτα! Αν η «γραμμή» των οικονομικών τιμωριών απέναντι σχεδόν στο σύνολο των βασικών κρατών του ευρασιατικού project (κίνα, ρωσία, ιράν) απέτυχε να το συγκρατήσει, η «εναλλακτική» που υποτίθεται ότι εκπροσωπεί η διοίκηση του νυσταλέου Jo είναι η αναβίωση μιας τακτικής «διαίρει και βασίλευε» που έχει σαν βιβλιογραφία … την διοίκηση Νίξον, την δεκαετία του 1970!

Λέμε «υποτίθεται». Η μηντιακή δημαγωγία έχει βάλει ένα φωτοστέφανο πάνω απ’ το κεφάλι του νυσταλέου Jo. Αλλά η Ιστορία και οι πραγματικοί συσχετισμοί δύναμης είναι που διαμορφώνουν τις εξελίξεις· όχι το καροτί μαλλί του ενός και τα χασμουρητά του άλλου! Κατά την γνώμη μας κανένα σοβαρό αφεντικό απ’ αυτά που εμπλέκονται ενεργά στον 4ο παγκόσμιο πόλεμο δεν «τρώει» το ότι η Ουάσιγκτον θα βρει την έξοδο που ψάχνει χωρίς πόλεμο… Τα μισά δεν το «τρώνε» επειδή, απλά, δεν πρόκειται να αφήσουν τέτοια περιθώρια. Και τα άλλα μισά επειδή ξέρουν από πείρα πως στον ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό ό,τι κερδίζεται δεν χαρίζεται!

Αυτά βάζουν, κατά την ταπεινή μας άποψη, τις προβοκάτσιες των δολοφονιών του Soleimani και του Abu mahdi al-Muhandis στις 3 Γενάρη και του Fakhrizadeh στις 27 Νοέμβρη στη δυναμική ενός παγκόσμιου πολέμου που βρίσκεται σε εξέλιξη – αντί για την δημαγωγική, παραπλανητική και καθηλωτική μηντιακή παρουσίαση “στιγμιοτύπων” ξεκομμένων μεταξύ τους. Στις αρχές του 2020 ο άξονας Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ πίστεψε ότι βγάζοντας απ’ την μέση τον Soleimani θα αδυνατίσει ή και θα σταματήσει την προέλαση της Τεχεράνης (και του μπλοκ της Αστάνα) στη μέση Ανατολή. Αποδείχθηκε ότι έκανε λάθος. Στο τέλος του 2020 όλος ο άξονας (με την πιθανή εξαίρεση του Ριάντ) θέλει μια πολεμική καταστροφή σε βάρος του ιράν… Διαφορετικά, με τις εξελίξεις στην αφρική (τόσο την βόρεια: λιβύη, τυνησία, αλγερία· όσο και την υποσαχάρια: μάλι, γκάμπια, σουδάν…) να είναι εκτός του δυτικού ελέγχου, το 2021 θα είναι χρονιά με ακόμα περισσότερες ήττες…

(φωτογραφία: Αν και συντηρητικός, ο γερουσιαστής και πρώην καραβανάς John McCain υπήρξε ο “άτυπος” υπουργός εξωτερικών των διοικήσεων Obama· ο εκπρόσωπός τους για τις βρωμοδουλειές. Στην φωτο σε “μυστική” συνάντηση με “αγωνιστές της ελευθερίας” κάπου στη συριακή επικράτεια, το 2013…)

Μέση Ανατολή…

Κυριακή 29 Νοέμβρη. Ποντάροντας στην “αλλαγή φρουράς” στο άσπρο σπίτι, το ιρανικό καθεστώς ανακοίνωσε ότι θα είναι υπομονετικό στην απάντηση που θα δώσει στο Τελ Αβίβ για την δολοφονία του Mohsen Fakhrizadeh. …Το έθνος του ιράν είναι πολύ έξυπνο για να πέσει σ’ αυτήν την παγίδα… δήλωσε χτες ο ιρανός πρόεδρος Hassan Rouhani. … Θα απαντήσουμε γι’ αυτό το έγκλημα την κατάλληλη στιγμή… Οι εχθροί του ιράν προσπαθούν να κάνουν την μέγιστη αξιοποίηση … αυτών των λίγων εβδομάδων, με στόχο να προκαλέσουν χάος στην περιοχή…

Περιμένει κάτι ουσιαστικό απ’ το Joνυσταλεάν το ιρανικό καθεστώς; Υποθέτουμε ότι ενδιαφέρεται για κάποιου είδους μείωση της «στρατιωτικής διαθεσιμότητας» εναντίον του, τουλάχιστον επίσημα. Ίσως και για το «σπάσιμο» της πετροχούντας του Ριάντ, με την έννοια της εγκατάλειψης αυτής της προνομιακής σχέσης Ουάσιγκτον – Ριάντ που είχε προωθήσει το ψοφικουναβιστάν και το σόι του. Ωστόσο, παρότι αυτά δεν είναι αμελητέα, δεν θα πρέπει να υποτιμάει κανείς το ρατσιστικό ισραηλινό καθεστώς, ειδικά όταν βρίσκεται σ’ ένα είδος «υπαρξιακής» παρακμής.

Εν τω μεταξύ υπάρχουν ενδιαφέρουσες εξελίξεις σε ότι αφορά την τύχη του κεφαλιού του τοξικού του Ριάντ. Γράφαμε πριν 3 ημέρες (Πέμπτη 26 Νοέμβρη, Μέση Ανατολή), σαν εκτίμηση με βάση τις αναλύσεις μας, ότι μπορεί η Άγκυρα να σώσει τον τοξικό και το σόι του, έναντι εύλογων ανταλλαγμάτων… Φαίνεται πως αυτό γίνεται όλο και πιο πιθανό: η Άγκυρα θέλει κατ’ αρχήν λεφτά απ’ το θησαυροφυλάκειο του Ριάντ, και το Ριάντ θέλει σιωπηλή «συγχώρεση» για την δολοφονία του Khashoghi και κάποιου είδους «ειρήνη». Φυσικά βρίσκεται σε θέση αδυναμίας…

Η σχετική διαπραγμάτευση έχει ξεκινήσει ήδη (φωτογραφία πάνω, απ’ την ειδησειογραφία της Hurriyet). Προφανώς το Ριάντ δεν θα προσχωρήσει στο μπλοκ της Αστάνα (ποιος σοβαρός θα ήθελε εκεί την παρακμιακή πετροχούντα;), αλλά το να μαζέψει τα μακριά του χέρια από διάφορα σημεία της εύφορης ημισελήνου και την υεμένη θα είναι ένα μη δολαριακό αντάλλαγμα που θα πρέπει να πληρώσει για να μην γίνει καμμένη γη. Το αν και πότε θα συμβεί αυτό θα φανεί τόσο στο συριακό πεδίο μάχης όσο και στο ιρακινό: σε μια τέτοια περίπτωση το μπλοκ της Αστάνα θα ξεπεράσει τα εμπόδια που έχει ως τώρα σε ότι αφορά τους πρακτικούς συσχετισμούς εντός μέσης Ανατολής. (Ο bin Zayed – ο τοξικός των εμιράτων – είναι αρκετά έξυπνος ώστε να μην παραδοθεί εντελώς στον άξονα και ειδικά στο Τελ Αβίβ, απ’ την στιγμή που δεν θα έχει δίπλα του, σαν buffer zone, το Ριάντ).

Με τέτοιες εξελίξεις υποψιαζόμαστε ότι το ρημαδογκουβέρνο έχει βάλει πλερέζες. Ο ρημαδοΓου(αϊ)δοΝικόλας, με την πλούσια συλλογή γκρεμοτσακισμένων «συμμάχων» (Guaido, Haftar, Pashinyan…), μπορεί να το ρίξει στην ποίηση ενόσω θα τους αυξήσει (για όσο μείνει στο πόστο του). Αλλά μιλώντας γενικά για τους ελληνικούς ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, φαίνεται πως η ένταξη στον άξονα γίνεται όλο και πιο «ακριβή» επιλογή, με μεγαλύτερο κόστος προοπτικά.

Θα πείτε: Τι πάει να πει «κόστος»; Ποιοί θα πληρώσουν; Ε, αυτό μπορείτε να το βρείτε και μόνοι σας…

Nagorno – και όχι μόνο

Τρίτη 10 Νοέμβρη. Έτσι όπως τα γράψαμε χτες. Ο τυχοδιώκτης αρμένιος πρωθυπουργός Nikol Pashinyan αναγκάστηκε να υπογράψει μια “συμφωνία ειρήνης” που κατοχυρώνει τις επιτυχίες του αζέρικου στρατού στο Nagorno Karabakh: θα αποσύρει τα βαριά όπλα του απ’ όλες τις περιοχές του αζερμπαϊτζάν που ο στρατός του είχε καταλάβει πριν χρόνια, και σε “αντάλλαγμα” 2000 βαριά οπλισμένοι ρώσοι πεζοναύτες θα πιάσουν δουλειά “ειρηνευτικής δύναμης” με έδρα στο Stepanakert (την μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα του θύλακα): την ώρα που διαβάζετε αυτές τις γραμμές οι πρώτες φουρνιές από δαύτους θα βρίσκονται ήδη στον θύλακα. Η συμφωνία προβλέπει 5 χρόνια παραμονή αυτών των ειρηνευτών στις θέσεις τους, με δυνατότητα ανανέωσης της αποστολής για άλλη μια 5ετία.

Απ’ την μεριά τους, ο αζέρικος στρατός και ο Aliyef, αναμφίβολα νικητές, θα σταματήσουν την προέλασή τους εκεί που βρίσκονται (κρατώντας αυτά τα εδάφη) και θα επιτρέψουν την δημιουργία ενός διαδρόμου επικοινωνίας του αρμενικού τμήματος του θύλακα με την αρμενία πλάτους 5 χιλιομέτρων. Το μόνο που δεν προβλέπεται στη συμφωνία είναι η παρουσία τουρκικού «ειρηνευτικού στρατού». Μπορεί ωστόσο κανείς να υποθέσει ότι μια κάποια στρατιωτική παρουσία της Άγκυρας θα υπάρχει έτσι κι αλλιώς στις γραμμές του αζέρικου στρατού (που τόσο τον βοήθησε), για λόγους «εκπαίδευσης» κλπ κλπ…

Αμέσως μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας ξέσπασαν διαδηλώσεις στην Yerevan – σε βάρος του Pashinyan. Είναι το πολιτικό τμήμα όλης αυτής της επιχειρήσης, για το οποίο επίσης είχαμε γράψει έγκαιρα. Ο τύπος αυτός ηττήθηκε πανηγυρικά, και δεν έχει μέλλον στην αρμενική πολιτική σκηνή – προς μεγάλη χαρά του μπλοκ της Αστάνα. Ο Erdogan άλλωστε το είχε πει από νωρίς: ο αρμενικός λαός πρέπει να ξεφορτωθεί τον Pashinyan! Το πως και πότε θα γίνει αυτό δεν το ξέρουμε· αλλά δεν θα αργήσει. Θα πρέπει να αντικατασταθεί από κάποιον άλλο, πιο ρεαλιστή και, κυρίως, όχι τόσο φιλοαμερικάνο (και φιλοϊσραηλινό).

Ακόμα κι αν εκκρεμεί η τυπική επικύρωση της νίκης του Biden, οι “αναθεωρητικές δυνάμεις” όπως η Ουάσιγκτον ονομάζει τους αντιπάλους της, δεν έχουν καιρό για χάσιμο! Το κεφάλαιο “Καύκασος” (στο οποίο φυσικά περιλαμβάνεται και το γεωργιανό κράτος) κλείνει γρήγορα.

Και έρχεται η σειρά του κεφαλαίου “συρία”. Το τι ακριβώς θα καταφέρει να οριστικοποιήσει εκεί το μπλοκ της Αστάνα (plus Δαμασκός) δεν μας είναι ξεκάθαρο ακόμα. Γίνονται έντονες διαβουλεύσεις πάντως: με την εξαίρεση του θύλακα του Idlib (τον οποίο το δίπολο Μόσχας – Άγκυρας έχει καταφέρει να ελέγξει «κατά κάποιο τρόπο»), και με δεδομένο ότι ο αμερικανικός στρατός στην ανατολική συρία που «φιλοξενείται» απ’ τους βασσάλους του ypg αποκλείεται πια να φύγει με μια αμερικανική κυβέρνηση «δημοκρατικών – νεοσυντηρητικών», θεωρούμε πιθανό και λογικό το μπλοκ της Αστάνα να επιταχύνει μια πολιτική λύση στην υπόλοιπη συρία, έτσι ώστε να δυναμώσει διεθνώς η θέση ότι ο αμερικανικός στρατός είναι κατοχικός.

Σε ότι αφορά, δε, το λιβυκό πεδίο μάχης, το «μπλοκ της Σύρτης» θα επιδιώξει να κλείσει τις όποιες «τρύπες» που θα επέτρεπαν μια μελλοντική αξίωση της Ουάσιγκτον να βάλει πόδι στη λιβυκή επικράτεια. Εδώ ο βασιλιάς Macron θα πρέπει να κάνει την καρδιά του πέτρα και να αναγνωρίσει τα δεδομένα επί του εδάφους· δηλαδή και την τουρκική στρατιωτική εγκατάσταση…

Μπορεί να είναι σατυρικός ο βασιλιάς, αλλά στην βόρεια αφρική (όπως και στην υποσαχάρια) δεν υπάρχουν περιθώρια για χοντροκομμένα αντιμουσουλμανικά χωρατά…

Δεν είναι απλός βασιλιάς!

Τρίτη 6 Οκτώβρη. Επιτυχίες και μόνο επιτυχίες σε όλα όσα καταπιάστηκε, ένας «πολιτικός Μήδας του 21ου αιώνα» θα έλεγαν οι θαυμαστές του (;;;), ο βασιλιάς γαλλίας και πάσης ευρώπης ανήγγειλε χτες την πιο προωθημένη (ως τώρα) ιδέα / πρωτοβουλία του. Την δημιουργία (στη γαλλία) ενός «ισλάμ του διαφωτισμού»! Καλά διαβάσατε: ένα ισλάμ του διαφωτισμού θέλει να φτιάξει ο βασιλιάς Macron, κατ’ αρχήν για γαλλική χρήση…

Τι είναι αυτό; Νοιώθει ο καινούργιος Μωάμεθ; Θέλει να φτιάξει μια αίρεση για να την κάνει εξαγωγή; Κατά τα λεγόμενα του βασιλιά αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστεί ο «ισλαμικός ριζοσπαστισμός»: μια «φωτισμένη παραλλαγή της θρησκείας», που θα την φτιάξει το γαλλικό κράτος εκπαιδεύοντας κατάλληλα ιμάμηδες (παπάδες) και στέλνοντάς τους ύστερα στα τζαμιά για κήρυγμα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο (λέει ο βασιλιάς) θα σταματήσει η εισαγωγή ιμάμηδων απ’ τις ισλαμικές χώρες, και οι μουσουλμάνοι στη γαλλία θα γίνουν cool άτομα.

Παρότι στην ισλαμική θρησκεία δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο με τον πάπα ή τον πατριάρχη του χριστιανισμού, ο βασιλιάς γαλλίας και πάσης ευρώπης φαίνεται ότι θέλει να αναβιώσει τον «καισαροπαπισμό» του Καρλομάγνου, εξελιγμένο σε «καισαρο-ιμαμισμό»: το γαλλικό κράτος θα εκπαιδεύει και θα διορίζει τους μουσουλμάνους παπάδες του γούστου του και νομίζει ότι μ’ αυτόν τον τρόπο (μαζί με την αστυνομία του πάντα…) θα πείσει τους πληβείους μετανάστες πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς απ’ την αφρική ή/και απ’ την ασία να τον αγαπήσουν.

Μήπως, σαν μέγας εφευρέτης του «ισλάμ του διαφωτισμού», θα κόψει κάθε σχέση με τις ουαχαβίτικες πετροχούντες της αραβικής χερσονήσου, που είναι καλοί πελάτες της πολεμικής βιομηχανίας του; Μήπως θα αποσύρει τους συμβούλους που έχει στείλει εναντίον των υεμενιτών Huthis; Μήπως θα αποσύρει τους κατάσκοπους που έχει στείλει προς υποστήριξη των ypg στην χρηματοδοτούμενη απ’ τα κράτη του “ριζοσπαστικού ισλάμ” κατοχή της ανατολικής συρίας;

Όχι βέβαια: άλλο ο διαφωτισμός και άλλο ο ιμπεριαλισμός….

Επακουμβήσεις (γενικά)

Παρασκευή 4 Σεπτέμβρη. Τον ανακήρυξε «μεγάλο σκακιστή». Κι αυτός το ανταπέδωσε. Το να διαπραγματεύεται κανείς με την κυβέρνηση Trump (δήλωσε η ανεγκέφαλη αλεπού / Putin) είναι σα να παίζει σκάκι μ’ ένα περιστέρι: το πουλί πηγαίνει πέρα δώθε στη σκακιέρα, χέζει όπου τούρθει, ρίχνει τα πιόνια, δηλώνει ότι νίκησε, και ύστερα φεύγει πετώντας.

Περιστέρι το ψόφιο κουνάβι; Αυτό είναι το ρωσικό χιούμορ. Αλλά στη βορειοανατολική συρία, την οποία διεκδικούν απ’ την μια η Μόσχα με την Άγκυρα και απ’ την άλλη το ψοφιοκουναβιστάν με τους μισθοφόρους ypd, τα πράγματα δεν είναι καθόλου για γέλια.

Στην αρχή, και επί μήνες, το “παιχνίδι” που παιζόταν ήταν πως όταν τα τουρκορωσικά APC (τεθωρακισμένα μεταφοράς προσωπικού) έβγαιναν για συνοριακή περιπολία έβρισκαν μπροστά τους αμερικανικά να τους κλείνουν τον δρόμο. Ύστερα άρχισε να γίνεται και το ανάποδο. Πότε πότε “άγνωστοι” ντόπιοι έριχναν πέτρες στους αμερικάνους· κανά δυο φορές και σφαίρες.

Στις 28 Αυγούστου το πράγμα χόντρυνε. Όταν η πομπή των ρωσικών APC βρήκε μπροστά της τα αντίστοιχα αμερικανικά «όρμησε». Το αμερικανικό «οδόφραγμα» APC αναποδογύρισε, 4 αμερικάνοι πεζοναύτες τραυματίστηκαν, και στην άλλη άκρη του κόσμου, στο προεκλογικό ψοφιοκουναβιστάν, ο Biden βρήκε την ευκαιρία να καταγγείλει τον αντίπαλό του: «Ακούσατε να πει μια κουβέντα γι’ αυτό; Κούνησε έστω ένα δακτυλάκι του;» Σαφές το υπονοούμενο: το ψόφιο κουνάβι είναι τσιράκι της ανεγκέφαλης αλεπού… γι’ αυτό και παίζουν πότε πότε σκάκι.

Αυτή είναι ίσως η πιο «χοντροκομμένη εμπλοκή» ως τώρα των δυο στρατών τον τελευταίο μήνα· όχι η μοναδική. Με δεδομένο το που συμβαίνουν αυτά τα «κοντραρίσματα» (στη θάλασσα και στον αέρα δεν υπάρχουν ακόμα «επακουμβήσεις», αλλά οι αποστάσεις έχουν μικρύνει πολύ – στην ελληνική ειρηνιστική αργκώ θα έλεγε κάποιος ότι «ο κίνδυνος ατυχήματος έχει μεγαλώσει πολύ»…), κοντά στα ρωσικά σύνορα συνήθως, θα συμπέραινε κανείς ότι το αμερικανικό βαθύ κράτος έχει «απελευθερωθεί» απ’ το προεκλογικό ψόφιο κουνάβι και κάνει αυτό που είναι προορισμένο να κάνει. «Ξύνεται».

Απ’ αυτό το «ξύσιμο» ο ελληνικός ιμπεριαλισμός θέλει μερικά λέπια. Αλλά δεν το λέει ανοικτά. Το παίζει “θύμα”, δράμα, και τα λοιπά. Στην ερώτηση (προς το πόπολο) θα πέρνατε μέρος σ’ έναν παγκόσμιο πόλεμο; δεν υπάρχει αμφιβολία για τις απαντήσεις. Πάγος! Σε μια τροποποιημένη ερώτηση του είδους θα πέρνατε μέρος σ’ έναν πόλεμο που θα οδηγούσε στην καταστροφή του αιώνιου εχθρού; οι απαντήσεις θα ήταν με ενθουσιασμό θερμότατες. Αλλά η πλήρης ερώτηση είναι: θα πέρνατε μέρος σ’ ένα παγκόσμιο πόλεμο που θα μπορούσε να οδηγήσει στην καταστροφή του αιώνιου εχθρού – ή εξίσου στην δική σας; Χμμμμ… 50 – 50; Η ερώτηση αυτή δεν γίνεται.

Μάλλον για να μην χαλάσει το ηθικό…

Μέση Ανατολή

Δευτέρα 10 Αυγούστου. Ιράκ, συρία, λίβανος (πριν την έκρηξη στη Βηρυττό και μετά). Επίσης, με έναν άλλο τρόπο, το ρατσιστικό καθεστώς του Τελ Αβίβ, η υεμένη· και σα συνέπεια οι πετροχούντες του Ριάντ και του Αμπού Ντάμπι: στο βαθμό που όλη αυτή η περιοχή του κόσμου έχει γίνει “συνοριακή” ανάμεσα στην προέλαση του ευρασιατικού project και στην «άμυνα» του ψοφιοκουναβιστάν και των «παλιών» ιμπεριαλιστών (Παρίσι και Λονδίνο) η καταστροφή μοιάζει κάτι σαν «μοίρα».

Ορισμένοι φιλότιμα αναρωτιούνται αν η έκρηξη στη Βηρυτό ήταν ατύχημα ή δόλια ενέργεια… Το να υπάρχουν 2.700 τόνοι νιτρικού αμμωνίου παρατημένοι σε κατοικημένη περιοχή επί χρόνια υποδεικνύει όμως την πραγματική κατάσταση του λιβανέζικου καθεστώτος. Η απορία θα έπρεπε να είναι πώς δεν έσκασε αυτή η μεγαβόμβα ως τώρα…

Το συγκεκριμένο λιμάνι φέρεται ως ελεγχόμενο από κρατικούς υπαλλήλους και μαφιόζους συνδεδεμένους με το σουνιτικό (και φιλικό προς το Ριάντ) κόμμα του προηγούμενου πρωθ. Hariri υιού. Αλλά αυτό δεν λέει κάτι, πέρα απ’ την αδιαφορία, την διοικητική δυσκαμψία και τον πολιτικό προσοδισμό που ήταν γνωστά στο λίβανο πολύ πριν το «μπουμ».

Στην ανατολική Μεσόγειο η ασιατική έξοδος (όποια μορφή κι αν έχει) του ευρασιατικού project είναι, κατά σειρά, ο λίβανος, η συρία και η τουρκία. Μπορούν οι όποιες καταστροφές, πολεμικές ή ατυχήματα, να κρατήσουν μακριά για καιρό αυτήν την «έξοδο»; Άμεσα ναι. Μεσομακροπρόθεσμα όμως η ασταμάτητη μηχανή εκτιμά προς όχι.

Ο βασιλιάς γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron θα προσπαθήσει να επωφεληθεί απ’ την ισοπέδωση της Βηρυτού και απ’ την πιθανή όξυνση των διαμαρτυριών. Αλλά το «αγκάθι» που ενοχλεί κι αυτόν και τους υπόλοιπους «παλιούς κύριους» όλης αυτής της ζώνης, την Χεζμπ’ αλλάχ, δεν μπορεί να το ξεφορτωθεί. Είναι καλά εδραιωμένη στον λιβανέζικο νότο· και, παράδοξο ή όχι, πολύ καλύτερα οργανωμένη (τόσο στρατιωτικά όσο και κοινωνικά) απ’ το υπόλοιπο λιβανέζικο κράτος / κοινωνία. Η Χεζμπ’ αλλάχ έχει κανονικό στρατό, με εμπειρία πολέμου στη συρία· το λιβανέζικο κράτος έχει κάτι σαν στρατό με εμπειρία τροχονόμων κι ούτε καν… Μπορεί το Παρίσι να καταγγείλει την Χεζμπ’ αλλάχ όσο δυνατά θέλει σαν «τρομοκρατική οργάνωση» – συνηθισμένα… Να την αφοπλίσει όμως δεν μπορεί.

Μ’ αυτά τα δεδομένα το πιο πιθανό για την λιβανέζικη επικράτεια είναι να της συμβεί, παρά το μικρό της μέγεθος, περίπου ότι συμβαίνει ήδη στη συρία και στο ιράκ. Να υπάρχει μια αδύναμη κυβέρνηση, να υπάρχει γαλλική στρατιωτική «ανθρωπιστική» (ή ότι άλλο παρατσούκλι της δώσει ο βασιλιάς) παρουσία κάπου στο κέντρο ή βορειότερα, να υπάρχει η Χεζμπ’ αλλάχ στο νότο, να υπάρχει κάπου στο βάθος το κινεζικό κράτος / κεφάλαιο (όπως και το ρωσικό)…

… και όλοι να περιμένουν πότε θα ξεκαθαριστούν οι χοντροί, παγκόσμιοι λογαριασμοί…

(φωτογραφία: Είναι απ’ την Βηρυττό… κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’70 ή στις αρχές εκείνης του ’80… Όταν το Τελ Αβίβ και οι σύμμαχοί του πολεμούσαν εκεί τους παλαιστίνιους πρόσφυγες και τους δικούς τους συμμάχους, για να «διαλύσουν το μαγαζί», με σκοπό να πάρει το μισό το ισραήλ…

Απο εκείνα τα ερείπια γεννήθηκε η Χεζμπ’ αλλάχ…)

Παρένθεση

Κυριακή 26 Ιούλη. Οι διαδικασίες εκδημοκρατισμού στις αραβικές κοινωνίες σταμάτησαν στις περισσότερες περιπτώσεις δια της βίας. Με πραξικοπήματα, μαζικές δολοφονίες, άπειρες φυλακίσεις και βασανιστήρια. Η υποτιθέμενα “υπερασπίστρια των ανθρώπινων και πολιτικών δικαιωμάτων” δύση (συμπεριλαμβανόμενων διάφορων “επαναστατικών οργανώσεων”) συναίνεσε απόλυτα με μια βαθιά και βρώμικη σιωπή – και άφθονο πρωτοκοσμικό ρατσισμό. Δέχτηκε κάθε βλακεία, απ’ το ότι «οι επαναστάσεις έγιναν απ’ το twitter» μέχρι ότι «τις οργάνωσε η cia» – για να έχει ήσυχη την συνείδηση της συνενοχής στις σφαγές, στα διαρκή εγκλήματα των βολικών καθεστώτων.

Η αίγλη της “δυτικής φιλελεύθερης κοσμικότητας” πέθανε μαζί με τους εκατοντάδες αιχμάλωτους στο Κάιρο, στη Μανάμα και αλλού. Ξαναπέθανε στη λωρίδα της Γάζας, στην «Μεγάλη Πορεία της Επιστροφής». Είχε πεθάνει ήδη πριν στη βοσνία… Είναι αδύνατο να πείσεις κάποιον που τον πυροβολούν στο κεφάλι οι «πελάτες της δυτικής ελευθερίας», ή κάποιον που τον εξαφανίζουν για πάντα σε κάποιο μπουντρούμι, ότι υπάρχει τέτοιο πράγμα σαν την «δυτική ελευθερία» που να αξίζει να επενδύσει για να κρατηθεί αξιοπρεπής. Εμείς οι περιθωριακοί αντί-θεοι είμαστε αναγκασμένοι να σκύψουμε το κεφάλι ντροπιασμένοι. Αν δεν έχουμε τίποτα της προκοπής να πράξουμε από που θα πέρναμε το «δικαίωμα» να κάνουμε υποδείξεις; Επειδή γεννηθήκαμε από πρωτοκοσμικό γαμίσι; Είναι αρκετό αυτό λέτε;

Δυστυχώς δεν έχουμε, δεν μπορούμε να έχουμε με πειστικότητα την κομμουνιστική, εργατική απάντηση στο ερώτημα όχι μόνο της ελευθερίας και της δέσμευσης αλλά και της αξιοπρέπειας – όπως θα έπρεπε. Λόγια παχιά και θεωρίες, αααα, τέτοια υπάρχουν πολλά! Έργο πρακτικό, με συνοχή; Σπανίζει. Το ότι κάποιες θρησκευτικές απαντήσεις βρίσκουν, άρα, τον χώρο και τον χρόνο να σταθούν και να απλωθούν είναι δείκτης των δικών μας (συλλογικών) αποτυχιών. Της δικής μας ήττας εδώ και κάτι δεκαετίες. Και επ’ αυτού δεν χωράνε ούτε κατάρες ούτε εξυπνάδες.

Ένας τούρκος κομμουνιστής ποιητής, ο Ναζίμ Χικμέτ, μας έμαθε ότι … το πιο επιβλητικό, πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο, είναι ένας άνθρωπος που τον μποδίζουν να βαδίσει, είναι ένας άνθρωπος που τον αλυσοδένουμε… Kαι ότι πρέπει να βγάζουμε τη γλώσσα στ’ άστρα – ίσως, λέμε, πρέπει να κάνουμε κάτι πιο δυναμικό σ’ όσους μας τα δείχνουν, είτε τα άστρα είτε τις εθνικές σημαίες τους…
Έτσι είναι πάντα. Αρκεί να μπορείς να το νοιώσεις. Κι όταν το νοιώθεις… δεν κουνάς εύκολα το δάκτυλο στην Ιστορία! Γιατί αυτή σου κουνάει το έδαφος…

(φωτογραφία. Το ατέλειωτο ακόμα και σήμερα νεκροταφείο των σφαγμένων στη Srebrenica. Οι δολοφόνοι ξεχνούν, κουκουλώνουν τα ίχνη τους. Όσοι επέζησαν και όλοι όσοι συμμερίστηκαν στον πόνο δεν ξεχνούν. Ούτε συγχωρούν. Και είναι πολλά εκατομμύρια…)

Συρία

Κυριακή 12 Ιούλη. Η υποτιθέμενη «επίθεση του Άσαντ με χημικά στην Douma» (τον Απρίλη του 2018) βούλιαξε στο ίδιο της το ψέμα, όταν απ’ την μια μεριά ο «οργανισμός για την απαγόρευση των χημικών» (OPCW) έβγαζε πόρισμα ότι πράγματι ο συριακός στρατός χρησιμοποίησε κάποιου είδους «χλωρίνη» και απ’ την άλλη μεριά διέρρεαν εσωτερικά έγγραφα και mail που αποδείκνυαν ότι το υποτιθέμενα «ουδέτερο και επιστημονικό» πόρισμα ήταν στημένο απ’ την Ουάσιγκτον και το Λονδίνο. Αλλά «πίσω έχει η αχλάδα την ουρά»! Ο οργανισμός βρήκε τρόπο να παρακάμψει τα ρωσικά βέτο, και τώρα κατηγορεί το καθεστώς Άσαντ για επίθεση με sarin και χλωρίνη τον Μάρτη του 2017, στην τότε ανταρτοκρατούμενη πόλη Ltamenah, λίγα χιλιόμετρα βορειότερα της Hama. Πάει μάλιστα αρκετά πιο μακριά: με ανακοίνωσή του πριν 3 ημέρες δίνει διορία λίγων μηνών, ως τα τέλη Οκτώβρη, στο καθεστώς Άσαντ να «αποκαλύψει τα χημικά όπλα του» – διαφορετικά… Διαφορετικά απειλεί με συνέπειες…

Έχοντας πλούσιο παρελθόν στο να ανακαλύπτει «χημικά του Άσαντ» εκεί που τα άφηναν οι αντικαθεστωτικοί, ο «οργανισμός» δείχνει ότι έχει χάσει οποιαδήποτε «ανεξαρτησία» – αν την είχε ποτέ. Το timing της διορίας ταιριάζει καλά στο χρονοδιάγραμμα των αμερικανικών εκλογών (στις 3 Νοέμβρη), και όποιος είναι υποψήφιος των συντηρητικών τότε ίσως δεν χάσει την ευκαιρία να ρίξει μερικούς πυραύλους στον «μη συνεργάσιμο» Άσαντ. Αλλά πίσω απ’ το πόρισμα και, κυρίως, τις απειλές δεν βρίσκεται μόνο η Ουάσιγκτον. Βρίσκεται και ο βασιλιάς γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron. Βλέποντας ότι χάνει διαρκώς επιρροή όχι μόνο στην ανατολική αλλά και στην κεντρική Μεσόγειο δείχνει να ονειρεύεται πως θα γίνει σερίφης – στη – θέση – του – σερίφη. Όπου βρει χώρο…

Ή, απλά, προσπαθεί να μαζέψει «πόντους» για να διαπραγματευτεί από καλύτερη θέση με την Μόσχα…

(Το ρημαδογκουβέρνο πλασσάρει την ιδέα ότι ο βασιλιάς Macron θα έρθει με τα πολεμικά του για να σώσει το ελλαδιστάν απ’ την τουρκική επέκταση. Αν όμως βάλει κάποιος κάτω τον χάρτη θα δει ότι οι γαλλικοί λεονταρισμοί απλώνονται σε μια τέτοια έκταση – απ’ την Τρίπολη ως την Δαμασκό – που είναι αδύνατο για τον βασιλιά Macron να γίνει πιστευτός σαν «υπολογίσιμος μάγκας». Ειδικά όταν πέρα απ’ την όποια πιθανή αλλά πάντα άσπονδη «συμμαχία» του με την Ουάσιγκτον, οι ενδιαφερόμενοι και άμεσα εμπλεκόμενοι στην απέναντι μεριά λέγονται Ρώμη, Άγκυρα, Μόσχα – και στο βάθος Πεκίνο.

Ο βασιλιάς Macron, με ανοικτό πολεμικό μέτωπο στο Sahel όπου δεν μπορεί να νικήσει κι έναν ομολογημένα «λαχανιασμένο» καπιταλισμό, στη Μεσόγειο κάνει απλά θόρυβο. Επειδή δεν έχει κάτι καλύτερο να κάνει. Φυσικά αν κάποιος κτυπάει επίμονα τα πόδια του στη θάλασσα μπορεί να σηκώσει ένα κυματάκι γύρω γύρω. Ναυμαχία πάντως δεν κερδίζει…

Κι αλλοίμονο σ’ όσους θέλουν να φτιαχτούν από τέτοιες «τρικυμίες σ’ ένα κουταλάκι»…)

Τάκλιν στην καρωτίδα

Κυριακή 12 Ιούλη. Ενώ η «γραμμή Trump», αυτή της ανάσχεσης μέσω οικονομικού πολέμου, έχει αποτύχει παντού όπου χρησιμοποιήθηκε (ειδικά κατά της τριάδας Μόσχα, Πεκίνο, Τεχεράνη), η «γραμμή Pence», με ή χωρίς τον ακροδεξιό αντιπρόεδρο στην προεδρική καρέκλα, δεν έχει εμφανιστεί πρακτικά ακόμα. Και ο καιρός περνάει.

Δεν πρέπει να αποκλείσουμε ότι τυπικά μεν μέσα στο «προεκλογικό» πρόγραμμα αλλά ουσιαστικά έξω απ’ αυτό, κάποιες φράξιες του αμερικανικού βαθέος κράτους ψάχνουν έναν «εύκολο στόχο» (ή έναν στόχο που να τον θεωρούν εύκολο) για να κάνουν επίδειξη δύναμης. Ας μην ξεχνάει κανείς ότι το 2020 ξεκίνησε με την δολοφονία του Soleimani και του Muhandis στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης, για να ακολουθήσει ένα μπαράζ ιρανικών πυραυλικών επιθέσεων σε αμερικανικές βάσεις στο ιράκ, με πάνω από 100 τραυματίες αμερικάνους πεζοναύτες – που θεωρήθηκε απ’ την Ουάσιγκτον «λογική ανταπόδοση»… Και, στη συνέχεια, αλλεπάλληλες επιθέσεις με ρουκέτες σε διάφορες αμερικανικές βάσεις, από ιρακινούς ένοπλους, με νεκρούς πεζοναύτες, που ανάγκασαν τον αμερικανικό στρατό κατοχής να αναδιπλωθεί εγκαταλείποντάς τες.

Έτσι όμως δεν γίνεται δουλειά: ο στρατός είναι το τελευταίο χαρτί της παρακμιακής άλλοτε αυτοκρατορίας, η οποία έχει να επιδείξει στρατιωτική νίκη που να μην αμφισβητείται απ’ την πανεύκολη εισβολή στον παναμά, στα τέλη του 1989…

Αυτός είναι ο έξτρα κίνδυνος μιας παρακμιακής υπερδύναμης: ότι μπορεί να (αναγκαστεί να) κινηθεί κάνοντας πολύ κοντοπρόθεσμους (και κοντόφθαλμους) υπολογισμούς, με μια διαδικασία επείγοντως…

(φωτογραφία: Θριαμβευτικό αμερικανικό τανκ στην πόλη του παναμά, με μεγάλα λάσο στο πλάι… Σκοπός της αμερικανικής εισβολής ήταν το να ΜΗΝ αναλάβει το κράτος του παναμά τον έλεγχο της ομώνυμης διώρυγας, όπως προβλεπόταν από διεθνείς συμφωνίες. Και στόχος ήταν ο δικτάτορας Noriega, που ήταν επί χρόνια asset της cia… Με δυό λόγια την τελευταία φορά που ο αμερικανικός στρατός νίκησε ήταν σε «φιλικό» το οποίο ήταν και στημένο…)