Tag: συρία

Συρία

Παρασκευή 3 Νοέμβρη. Μια μέρα μετά, την περασμένη Τρίτη, ο στρατηγός James B. Jarrard, επικεφαλής των αμερικανικών “ειδικών δυνάμεων”, συνεντευξιαζόμενος, μίλησε για τους 4.000 στρατιώτες που έχουμε στη συρία. Το νούμερο ήταν εντυπωσιακό, οπότε οι δημοσιογράφοι ξαναρώτησαν. Κι ο στρατηγός, εκεί, κατάλαβε ότι είχε «μαρτυρήσει» κάτι που δεν έπρεπε· το γύρισε λέγοντας, όχι, λάθος έκανα, περίπου 500 είναι…

Δεν είναι 500! Το μέγεθος του αμερικανικού στρατού («κατοχής» θα πρέπει να χαρακτηρίζεται) στη συρία είναι άγνωστο επίσημα. Δεν μπορούν επίσης να υπολογιστούν οι αμερικάνοι μισθοφόροι, ιδιωτικών εταιρειών, ειδικά αν πληρώνονται απ’ το Ριάντ και το Τελ Αβίβ.

Επίσημα υποτίθεται ότι «εκπαιδεύουν» τις ypg. Εμείς θεωρούμε δεδομένο ότι τις διοικούν κιόλας, σίγουρα σε κάποιες επιχειρήσεις που δεν είναι περίπατος ύστερα από συνεννόηση με τους «τρομοκράτες του isis». Όμως και στη συρία τελειώνει η δικαιολογία της «αντιτρομοκρατίας»· ουσιαστικά έχει τελειώσει.

Τι απομένει; Αυτό που επανέλαβε ο Mattis στην κατάθεση που μνημονεύσαμε νωρίτερα, σαν πιο ειδικός: ότι, στην «τελική», το άρθρο 2 του αμερικανικού συντάγματος επιτρέπει στον κάθε φορά πρόεδρο να χρησιμοποιεί τον στρατό σε συγκεκριμένες περιπτώσεις για να υπερασπιστεί σημαντικά εθνικά συμφέροντα των ηπα…

Πράγμα που «θυμίζει» ότι η πιο «καυτή» αιτία για να κάνει κάτι τέτοιο ο νυν αμερικάνος πρόεδρος δεν βρίσκεται στη μέση Ανατολή. Αλλά στην ανατολική ασία. Και λέγεται βόρεια κορέα…

Να θυμίσουμε, λοιπόν, δύο πράγματα. Πρώτον ότι η Ουάσιγκτον μαζεύει εκεί αυτές τις ημέρες όπλα και στρατό σε μέγεθος που δεν το είχε κάνει ως τώρα (ακόμα και στη διάρκεια “ασκήσεων”)· και, δεύτερον, ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός δουλεύει πολύ συχνά με προβοκάτσιες.

Να ευχηθούμε “όχι ακόμα”; Θα είναι μια μαγική ευχή… Εκείνο που θα μπλόκαρε τις μηχανές του πολέμου (απ’ την τάξη μας…) ούτε έχει γίνει ούτε φαίνεται στον ορίζοντα… Όλα τα υπόλοιπα είναι προσευχές και κατάρες.

Μέση ανατολή

Τετάρτη 1 Νοέμβρη. Όποιος κερδίσει σ’ έναν πόλεμο έχει ένα κάποιο «πάνω χέρι», έτσι δεν είναι; Στο τέλος ενός ακόμα γύρου διαπρατεύσεων στην Άστανα χτες και προχτές (ο 7ος), οι «τρεις σωματοφύλακες» (Μόσχα, Τεχεράνη, Άγκυρα) ανακοίνωσαν επίσημα την ρωσική πρωτοβουλία για μια συνάντηση (που επρόκειτο να γίνει σε ρωσική βάση στη συρία αλλά τελικά θα γίνει στο Sochi) στις 18 Νοέμβρη, που ονομάζεται “συνέδριο για τον συριακό εθνικό διάλογο”. Σ’ αυτό το “συνέδριο” έχουν προσκληθεί 33 κόμματα και οργανώσεις (αρκετές απ’ αυτές ήταν ή λένε ότι εξακολουθούν να είναι αντι-Ασαντ)· ανάμεσά τους και το πολιτικό σκέλος των ypg. Βασικό θέμα του «συνεδρίου» θα είναι η δημιουργία ενός καινούργιου συντάγματος στη συρία…

Τι περιμένουν η Τεχεράνη, η Άγκυρα και, κυρίως, η Μόσχα απ’ αυτό το ραντεβού; Προφανώς τίποτα σπουδαίο, όχι ακόμα τουλάχιστον. Αλλά η «διαδικασία της Αστάνα» επιβεβαιώνει τακτικά και χωρίς σφαίρες και βόμβες, πολιτισμένα δηλαδή, τους συσχετισμούς στο συριακό πεδίο μάχης· ουσιαστικά επισημοποιεί το ξεδόντιασμα των αντι-Άσαντ, με τρόπο, όμως, που να μην σημαίνει «απόλυτη συντριβή». Δεν είναι μια διαδικασία που έχει ανάψει όλα τα πράσινα φανάρια για τον Άσαντ και το καθεστώς του· κι αυτό όχι μόνο επειδή συμμετέχει η Άγκυρα σαν «προστάτης των σουνιτών» της συρίας. Αλλά και επειδή ούτε η Μόσχα (πιθανολογούμε: ούτε η Τεχεράνη) θα ήθελαν επιστροφή στην προ του 2011 κατάσταση. Επειδή η απολυταρχία του Άσαντ ήταν που γέννησε, σε πρώτο χρόνο, τις συνθήκες που επέτρεψαν στην Ουάσιγκτον, στο Τελ Αβίβ, στο Ριάντ (και μέχρι το 2015 στην Άγκυρα) να επιταχύνουν την διάλυση της συριακής επικράτειας.

Συνεπώς οι «τρεις σωματοφύλακες» μπορούν να εγγυηθούν την πολιτική επιβίωση του Άσαντ και των δικών του, δεν θέλουν όμως να ξανακρατήσει τα κλειδιά της συρίας όπως πριν. Το έχει καταλάβει και ο ίδιος: κάποιου είδους ομοσπονδιοποίηση (με την εγγύηση των «σωματοφυλάκων» για χρόνια), που θα δίνει αυτοδιοικητικές ελευθερίες στις διάφορες θρησκευτικές φράξιες της συριακής κοινωνίας (με όρους εδάφους;) είναι το αντάλλαγμα που πρέπει να δώσει ο Άσαντ στους αντι-καθεστωτικούς αν πρόκειται η συρία να ξαναγίνει στοιχειωδώς ενιαίο κράτος.

Το «μπλοκ της Αστάνα» έχει σαφώς την πρωτοβουλία των κινήσεων· τι θα γίνει όμως με τις ypg και τις αμερικανικές βάσεις στα εδάφη τους; Αυτό είναι φλέγον, αλλά (κατά την γνώμη μας) δεν πρόκειται να απαντηθεί ούτε στο «συνέδριο» στο Sochi, ούτε στον επόμενο γύρο στην Αστάνα, τον ερχόμενο Δεκέμβρη. Δεν είναι καθόλου απλό να «ξεριζωθούν» οι αμερικάνοι άπαξ και φυτευτούν κάπου. Όμως το ενιαίο συρο-ιρακινό πεδίο μάχης είναι δευτερεύον· ορισμένα πράγματα σ’ αυτό ίσως κριθούν απ’ την εξέλιξη σε άλλα πεδία…

Έτσι κι αλλιώς υπάρχει μια εκκρεμότητα: ποιοι θα είναι που θα καταλάβουν την Abu Kamal.

«Ασταθής μέση Ανατολή»…

Κυριακή 29 Οκτώβρη. Στο ενοποιημένο πια (μπορούμε να το αντιμετωπίζουμε έτσι) συρο-ιρακινό πεδίο μάχης, το ενδιαφέρον εντοπίζεται σε τρία σημεία. Το ένα είναι τα συρο-ιρακινά σύνορα, δίπλα στον Ευφράτη. Εδώ, απ’ την ιρακινή μεριά, ο στρατός και οι pmu, με μια γρήγορη προέλαση, έχουν σχεδόν ανακαταλάβει τις περιοχές του isis, και βρίσκονται κάτι παραπάνω από 10 χιλιόμετρα έξω απ’ το ιρακινό συνοριακό χωριό al Qa’im. Απ’ την απέναντι πλευρά, την συριακή, τα πράγματα δείχνουν ως τώρα πιο δύσκολα για τον στρατό του Άσαντ ‘n’ friends. Προχωρούν από δύο μεριές, πολεμώντας τον isis, προς το συριακό συνοριακό χωριό Abu Kamal, στην δυτική μεριά του Ευφράτη Αλλά οι ypg, στην ανατολική, επειδή δεν πολεμούν, κατεβαίνουν πιο γρήγορα. Και δεν αποκλείουμε να προσπαθήσουν να καταλάβουν πρώτοι το Abu Kamal, ή να προσπαθήσουν να ανακόψουν την προώθηση του μπλοκ της Αστάνα και την αποκατάσταση της συγκεκριμένης οδικής σύνδεσης ανάμεσα στη Βαγδάτη και την Δαμασκό. Αν συμβεί κάτι τέτοιο θεωρούμε πάρα πολύ πιθανό ότι θα υπάρξει σύγκρουση. (Εκτός αν οι pmu, που είναι αρκετά πιο κοντά, περάσουν τα σύνορα με την άδεια του Άσαντ, και ενισχύοντας τον απ’ τα δυτικά βραχίονα της επίθεσης του συριακού στρατού και της Χεζμπ’ αλλάχ, φτάσουν έγκαιρα στο Abu Kamal).

Τα άλλα δύο σημεία ενδιαφέροντος είναι γύρω απ’ τον κουρδικό θύλακα της Afrin (στη συρία) και κοντά στα τριεθνικά σύνορα ιράκ – συρίας – τουρκίας, στο βόρειο ιράκ. Στην συριακή περίπτωση ο τουρκικός στρατός ενισχύει τις θέσεις του στα βόρεια της περιοχής του Idlib, εντείνοντας την περικύκλωση του ypgκρατούμενου θύλακα. Στο βόρειο ιράκ πάλι, ο ιρακινός στρατός και οι pmu επιδιώκουν να «τελειώσουν την δουλειά», ανακαταλαμβάνοντας το συνοριακό πέρασμα ιρακ – τουρκίας στο χωριό Zakho, «ελευθερώνοντας» έτσι εντελώς την διαδρομή του αγωγού Κιρκούκ – Τσεϊχάν. Προς το παρόν γίνονται διαπραγματεύσεις για την αποχώρηση των περμεργκά.

Το «ζόρικο» ζήτημα τώρα είναι ένα: αν η Ουάσιγκτον, μέσω των proxies της ypg, θα προσπαθήσει ή/και θα καταφέρει όντως να κόψει τον δρόμο Βαγδάτη – Δαμασκός, που είναι επίσης ο δρόμος Τεχεράνη – Μεσόγειος. Κατά τα άλλα, παρότι υπάρχει ακόμα μια περιοχή isis μεταξύ ιράκ και συρίας, η υπόθεση έχει ουσιαστικά τελειώσει πια.

“Ασταθής μέση Ανατολή”; Αυτοί που βολεύονται με την “αστάθεια” (επειδή πουλάνε “σταθερότητα”) δεν κρύβονται πια.

Συρία

Παρασκευή 27 Οκτώβρη. Αυτό που σκοπεύει να αντιμετωπίσει ο άξονας Ουάσιγκτον – Τελ αβίβ – Ριάντ βρίσκεται, δυστυχώς, κοντά. Στο χώρο και στο χρόνο. Βρίσκεται στις όχθες του Ευφράτη, στην ροή του κοντά στα συρο-ιρακινά σύνορα.

Οι ypg, που απροκάλυπτα και χωρίς καμία συστολή δρουν σαν πεζικό των ηπα, προχωρούν στην ανατολική μεριά, κατακτώντας εδάφη και πετρελαιοπήγαδα απ’ τον isis, χωρίς να χρειάζονται μάχες. Απλά γίνεται αλλαγή φρουράς: με τις ypg στη θέση του isis, η Ουάσιγκτον μπορεί πια να βγει απ’ την «σκιά» του υποτιθέμενου «πολέμου κατά της τρομοκρατίας»… Ο Ryan Dillan, εκπρόσωπος της «αντι-isis» αμερικανικής εκστρατείας στη συρία, έδωσε την εξής απόλυτη κάλυψη σ’ αυτό το ypg πεζικό:

Είμαστε έτοιμοι να υπερασπίζουμε τους συμμάχους μας αν δεχτούν επίθεση, είτε πρόκειται για ενόπλους του isis είτε οποιονδήποτε άλλο. Σίγουρα δεν θα θέλαμε να γίνει αυτό και θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης με τους ρώσους εταίρους μας…

Αυτός ο “οποιοσδήποτε άλλος” (απέναντι στον οποίο το αμερικανικό πεντάγωνο είναι διατεθειμένο να προστατέψει τις ypg) είναι ο συριακός στρατός and friends, που κινείται (με πολύ μεγαλύτερη δυσκολία, εκεί γίνονται κανονικές μάχες κατά του isis) στη δυτική όχθη του Ευφράτη.

Το 25% της συριακής επικράτειας που έχουν καταλάβει οι ypg και ο αμερικανικός στρατός είναι εκείνο που σκοπεύει να «υπερασπιστεί» ο δεύτερος, μιας οι πρώτοι δεν μπορούν ούτε κατά διάνοια. Το επίδικο είναι πολύ χοντρό: πρόκειται για το ¼ της συρίας…

Ο υπουργός πληροφοριών του Άσαντ Mohammad Ramiz Turjuman δήλωσε στις αρχές της βδομάδας ότι «δεν πρόκειται να θεωρήσουμε απελευθερωμένη οποιαδήποτε συριακή πόλη πριν μπει σ’ αυτήν ο συριακός στρατός και υψώσει την συριακή σημαία». Ένας άλλος εκπρόσωπος του καθεστώτος το πήγε πιο πέρα, και πιο κοντά στον κόμπο: θα πολεμήσουμε εναντίον οποιουδήποτε στέκεται στον δρόμο του συριακού στρατού και των συμμάχων του, που αγωνίζονται για την ανακατάληψη των περιοχών της συρίας.

Και οι δυο πλευρές έχουν έναν «… οποιοδήποτε..» Αν το ζήτημα επρόκειτο να λυθεί σε τοπικό επίπεδο, τότε τα δεδομένα είναι εύκολα: οι ypg κρατάνε μεγάλα τμήματα της συριακής επικράτειας για να τα επιστρέψουν στο καθεστώς Άσαντ με αντάλλαγμα μια αυξημένη διοικητική αυτοδιοίκηση· και μερδικό «από τον εθνικό προϋπολογισμό και τα πετρέλαια» (που πάντως, στη συρία, δεν είναι σπουδαία…)

Όμως ο κρίσμος παράγοντας είναι ο αμερικανικός στρατός, που έχει καταλάβει μαζί με τις ypg το 25% της συρίας (δεν υπάρχει τυπική σύγκριση με την παρουσία του ρωσικού και του ιρανικού, γιατί αυτοί προσκλήθηκαν απ’ την μοναδική διεθνώς αναγνωρισμένη εξουσία στη Δαμασκό). Έχει στήσει βάσεις στον συριακό βορρά, και πιθανολογούμε ισχυρά ότι σκοπεύει να στήσει κι άλλην, κοντά στα σύνορα συρίας / ιράκ, σε απόσταση βολής απ’ τον Ευφράτη, αφού εκεί βρίσκεται ο δρόμος που συνδέει την Βαγδάτη με την Δαμασκό· δηλαδή το ιράν με τη Μεσόγειο.

Οι αντίπαλοι «οποιοιδήποτε» είναι απ’ την μια μεριά η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ και απ’ την άλλη η Μόσχα, η Τεχεράνη και η Άγκυρα. Θα μπορούσαν να «συνεννοηθούν»; Ναι. Όμως η λογική του πολέμου είναι αμείλικτη, ειδικά όταν πρόκειται για έναν πόλεμο στον οποίο έχει ματώσει η μία μόνο μεριά, αυτή του μπλοκ της Αστάνα: αν δεν ανακτήσει με στρατιωτικό, δηλαδή μη αμφισβητήσιμο τρόπο εδάφη που τώρα έχει καταλάβει ο αμερικανικός στρατός και το ypg πεζικό του, τότε θα πρέπει να διαπραγματευτεί με την Ουάσιγκτον σαν «ίσος προς ίσον».

Δεν πρόκειται για ζήτημα ηθικής ή δικαιοσύνης. Πρόκειται για ζήτημα συσχετισμών. Η Μόσχα, η Τεχεράνη (και σε μεταγενέστερη στιγμή η Άγκυρα) βρίσκονται στο συριακό πεδίο μάχης για να εμποδίσουν τους αμερικανικούς και ισραηλινούς σχεδιασμούς· όχι για να τους νομιμοποιήσουν την τελευταία στιγμή. Διαπραγμάτευση σαν «ίσος προς ίσον» σημαίνει νομιμοποίηση.

Θα το δεχτούν;

(φωτογραφία: οι ypg – και η διοίκησή τους…)

Οι φάρσες της ιστορίας, ή: οι καπιταλιστικοί καιροί δεν πρόκειται να ασχοληθούν με την αμηχανία σου…

Παρασκευή 27 Οκτώβρη. Είναι άβολο από αρκετές απόψεις· ή, είναι τροφή για σκέψη: για τις πληθωρικές και ασταθείς introductions του 21ου αιώνα… Φαίνεται ότι αυτός ο αιώνας είναι και θα είναι αχόρταγος σε τέτοιες.

Το ανθρωποειδές (με γυναικεία μορφή) ρομπότ της πάνω εικόνας πήρε «υπηκοότητα», κανονική, με όλα τα “χαρτιά”,  στη … σαουδική αραβία. Όχι σαν τους χιλιάδες μετανάστες και μετανάστριες εργάτες που είναι αιχμάλωτοι / ες στο γνωστό κι απ’ τα μέρη μας “κενό”. Εκκεντρικότητα και διαφήμιση; Ναι και στα δύο! Λόγω κατασκευής δεν θα ήταν άκυρο να το σκεφτείτε: φυσικά και το ρομπότ θα φοράει hijab! Αλλά θα επιτρέπεται να οδηγεί αμάξι…

Ενόσω η σαουδαραβική ουαχαβίτικη χούντα (αλλά, όπου νάναι, θα γίνει “moderate”, σαν κάτι άλλες μετριοπάθειες…) παλεύει να καβαλήσει το κύμα ενός κάποιου world marketing, μπας και βρει συμπαθούντες εδώ ή εκεί, η γεωπολιτική της πρακτική γίνεται όλο και πιο «διαφανής» – και καθόλου ρομποτική. Μάλλον εντελώς «χειροποίητη», α λα 20ος αιώνας:

… Μια συμμαχία σύριων αντικαθεστωτικών ανταρτών προσδιόρισε τις θέσεις βολής στις 18 Μάρτη του 2013, και πυροδότησε πολλούς γύρους ρουκετών και όλμων με στόχο την καρδιά της Δαμασκού… Η επίθεση ήταν μια κυνική επίδειξη δύναμης των ανταρτών… που έβαλαν στόχο το προεδρικό ανάκτορο, το διεθνές αεροδρόμιο της Δαμασκού και ένα στρατόπεδο της προεδρικής φρουράς. Ο βομβαρδισμός έστελνε ένα εκφοβιστικό μήνυμα στο καθεστώς ότι οι μέρες του είναι μετρημένες…

Πίσω από εκείνες τις επιθέσεις υπήρχε ο ρόλος μιας ξένης δύναμης. Σύμφωνα με ένα top secret ντοκουμέντο της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας [των ηπα] που διεύρευσε απ’ τον Edward Snowden, η επίθεση του Μάρτη του 2013 ήταν εντολή ενός μέλους της σαουδαραβικής βασιλικής οικογένειας, του πρίγκημα Salman bin Suntan, για να γιορταστεί η δεύτερη επέτειος της συριακής επανάστασης. Ο Salman εφοδίασε τους αντικαθεστωτικούς αντάρτες με 120 τόνους εκρηκτικών και άλλα όπλα δίνοντάς τους οδηγίες «να κάψουν την Δαμασκό» και «να ισοπεδώσουν το αεροδρόμιο», σύμφωνα με όσα περιλαμβάνονται στο ντοκουμέντο…

Αυτά λέει η έρευνα. Ο πρίγκηπας, με μακρόχρονη θητεία στη σαουδαραβική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον (α χα!), ήταν ένας απ’ τους τρεις υπεύθυνους του Ριάντ για την «σαουδαραβική πολιτική για τη συρία». Είναι λογικό που το 2013 ήθελε να το γιορτάσει. Όπως λογικό είναι (σύμφωνα με το ίδιο ντοκουμέντο) ότι … οι αμερικάνοι πράκτορες ήξεραν γι’ αυτές τις επιθέσεις αρκετές μέρες πριν γίνουν. Μόνο ήξεραν;

Ο Άσαντ και το καθεστώς του ήταν μακελλάρηδες. Τύπου 20ος αιώνας. Οι αμερικανικές και οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες ήταν έναν αιώνα μπροστά, αλλά αυτό δεν τους έχει εξασφαλίσει ως τώρα τη νίκη. Ανακατεύτηκε (βλέπετε) η Μόσχα. Η ρωσική ιμπεριαλιστική μηχανή του 21ου αιώνα, με τον δικό της τρόπο. Το σαουδαραβικό καθεστώς προσπαθεί τώρα να επιπλεύσει πάνω στα πετροδόλλαρά του πριν χάσουν την άγκυρά τους (το πετρέλαιο) και παίζει σ’ όλους τους αιώνες. Όχι έξυπνα ρομπότ αλλά και διακτινισμό θα πλήρωνε αν ήταν να συνεχίσει να υπάρχει. Ο καθένας ό,τι μπορεί…

Καθώς η Sophia, το ανθρωποειδές ρομπότ, θα υποδέχεται τους υψηλούς προσκεκλημένους στα παλάτια του Ριάντ και θα τους κάνει παρέα· καθώς οι πράκτορες του παλατιού θα προσπαθούν να εξαγοράσουν κούρδους ή οτιδήποτε άλλο πολέμαρχους (και θα τα καταφέρνουν ή όχι)· καθώς οι αμερικάνοι πεζοναύτες θα ψωνίζουν αιχμάλωτες ασιάτισσες απ’ τα μπουρδέλα της «αυλής» στις ερήμους της αραβικής χερσονήσου· καθώς ο 21ο αιώνας θα είναι ένα συμπίλημα του κατακαθιού των προηγούμενων με οδηγό, αφέντη και κωδικοποιητή ασύλληπτες τεχνολογικές καινοτομίες, οι δυστοπίες του Enki Bilal θα βρυκολακιάζουν:

Eγώ σας τα έλεγα… Aλλά εσείς αποφεύγατε το μέλλον… Μέχρι που μπήκε στα σπίτια σας…

(Ηθικό δίδαγμα, επί τη ευκαιρία: Αν η εργατική κριτική ανάλυση, θεωρητική και πρακτική, τρομάζει μπροστά στο «τουρλουμπούκι» και ψάχνει μια ήσυχη γωνιά, τότε δεν είναι ούτε εργατική, ούτε κριτική, ούτε ανάλυση. Είναι «παντοφλίτσες» σε κάποιο απ’ τα μικροαστικά δυάρια της Ιστορίας…)

Συρία, ιράκ 1

Τρίτη 24 Οκτώβρη. Με τον isis να διατηρεί τον έλεγχο μιας διαρκώς συρρικνούμενης περιοχής απ’ τις δυο μεριές των συρο-ιρακινών συνόρων, τα δύο επιμέρους πεδία μάχης του 4ου παγκόσμιου, της συρίας και του ιράκ έχουν ενοποιηθεί. Ένας βασικός παράγοντας ενοποίησης είναι ο ρόλος που παίζουν οι σιΐτες ένοπλοι. Στο μεν ιράκ, σαν pmu, υπό την καθοδήγηση των ιρανών «φρουρών της επανάστασης», ίσως και με την συμμετοχή τους – δίπλα στον τακτικό ιρακινό στρατό. Στην δε συρία, σαν Χεζμπ’ αλλάχ αλλά και μισθοφόρων (της Τεχεράνης) απ’ το αφγανιστάν, το πακιστάν, το ιράκ. Και πάλι όχι μόνο με υψηλόβαθμη καθοδήγηση των «φρουρών», αλλά και συμμετοχή ιρανών στις κατώτερες βαθμίδες.

Παρότι τεχνικά υπάρχει ακόμα «πρόβλημα isis», πολιτικοστρατιωτικά η προσοχή του μπλοκ της Αστάνα έχει αρχίσει να στρέφεται προς την μεριά των κούρδων και στις δύο επικράτειες: έχουν εμφανιστεί σα σύμμαχοι της Ουάσιγκτον και του Τελ Αβίβ, οι μόνοι τέτοιοι που κατέχουν αξιόλογες εκτάσεις εδάφους. Συνεπώς το βασικό και αρχικό ερώτημα είναι το σε ποιο βαθμό θα συνεχίσουν να δρουν σαν ατζέντηδες του αμερικανο-ισραηλινο-σαουδαραβικού άξονα.

Υπάρχουν δύο αναμφισβήτητα γεγονότα που κανείς δεν μπορεί να τα αμφισβητήσει, είτε του αρέσουν είτε όχι. Το πρώτο γεγονός είναι ότι το μπλοκ της Αστάνα (με την προσθήκη της Βαγδάτης) είναι που νίκησε τον isis, και τον νίκησε ματώνοντας. Δεν έριχνε μόνο βόμβες από χιλιόμετρα ψηλά· Μόσχα, Τεχεράνη, Δαμασκός και Χεζμπ’ αλλάχ έχουν χάσει, και χάνουν ακόμα, όχι μόνο φτηνούς πεζικάριους αλλά και υψηλόβαθμους καραβανάδες. Απ’ την μεριά του ο isis δεν έχει δυνατότητες να ανασυνταχτεί, να αναδιοργανωθεί και να αντιστρέψει την ήττα του, ακόμα κι αν δεχόταν υπόγεια βοήθεια απ’ τους συμμάχους του. Η στρατιωτική νίκη μεγαλώνει σε καθοριστικό βαθμό και το πολιτικό βάρος των μελών του μπλοκ της Αστάνα· μικραίνοντας, αντίστοιχα, το πολιτικό βάρος της Ουάσιγκτον και του Τελ Αβίβ: ότι κατακτιέται στο χώμα δεν χάνεται με πόζες και απειλές του αέρα…

Το δεύτερο γεγονός είναι ότι ο αμερικανο-ισραηλινός άξονας το μόνο που θα μπορούσε να προσφέρει στον κουρδικό εθνικισμό (κι αυτό έκανε αυτά τα χρόνια) είναι στρατιωτική βοήθεια και επιμελητεία· τίποτα διαφορετικό. Στο βαθμό που στο κοντινό μέλλον θα ίσχυε μια, έστω «ψυχρή», ειρήνη ανάμεσα στο μπλοκ της Αστάνα και στις κουρδοκρατούμενες ζώνες, στο βαθμό δηλαδή που ο μισο-καπιταλισμός / μισο-φεουδαρχία αυτών των ζωνών θα έβγαινε απ’ την «πολεμική παραγωγικότητα», οι κούρδοι θα ανακάλυπταν πως ούτε η Ουάσιγκτον ούτε το Τελ Αβίβ μπορούν να βοηθήσουν ιδιαίτερα: το εμπόριο, ακόμα και σαν λαθρεμπόριο, γίνεται και θα γίνεται μέσα απ’ το έδαφος της τουρκίας, της Ασαντοκρατούμενης συρίας, της επικράτειας της Βαγδάτης και εκείνης του ιράν· όχι μέσω της Αριζόνα ή της Χάιφα… Με απλά λόγια: οι κουρδικές περιοχές είναι «κυκλωμένες» απ’ τα μέλη του μπλοκ της Αστάνα, κι αυτό δεν μπορεί να το αλλάξει κανείς.

Συρία, ιράκ 2

Τρίτη 24 Οκτώβρη. Η περικύκλωση ισχύει το ίδιο για το ιρακινό κουρδιστάν όσο και για τις ypgκρατούμενες περιοχές της συρίας. Παρά την εθνική ομοιότητα, από ιδελογική και πολιτική άποψη οι δύο περιοχές διαφέρουν· έχουν υπάρξει και αντίπαλες στα ενδο-κουρδικά ζητήματα. Το θέμα τώρα είναι πως (και αν) θα εννοήσουν την γεωγραφία τους.

Το Erbil (και η φράξια που κυβερνούσε το Kirkuk) φαίνεται να κατανοεί τα πραγματικά δεδομένα. Το δημοψήφισμα της «κρατικής ανεξαρτησίας» στις 25 Σεπτέμβρη μοιάζει να έχει σχεδόν ξεχαστεί· ο ιρακινός στρατός και οι pmu ανακαταλαμβάνουν εδάφη που είχαν καταλάβει οι πεσμεργκά απ’ τον isis, αλλά δεν μπορούν να θεωρηθούν (γιατί δεν ήταν!) «κουρδικά». Με τα τωρινά δεδομένα είναι πιθανό ότι οι καθεστωτικοί του ιρακινού κουρδιστάν θα προτιμήσουν την ειρηνική συνύπαρξη με την Βαγδάτη και τους γειτονές τους παρά την πρακτόρευση των αμερικανικών και των ισραηλινών συμφερόντων. Ωστόσο αυτό θα φανεί σε βάθος χρόνου.

Για τις ypgκρατούμενες ζώνες στη συριακή επικράτεια τα διλήματα ίσως είναι εντονότερα. Πρώτον, τα εκεί αφεντικά είναι «νεοφώτιστα» στην δουλειά του να έχεις δικό σου μαγαζί, και έχουν προλάβει να γλυκαθούν απ’ την εξουσία· που σημαίνει ότι στερούνται πείρας ελιγμών (σε σχέση με τους ομοεθνείς τους στο ιράκ). Δεύτερον δεν χάνουν την ευκαιρία να δείχνουν τις σχέσεις τους με το pkk, επιβεβαιώνοντας την Άγκυρα. Τρίτο, και σημαντικότερο, η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ θα «ανεβάσουν τις προσφορές τους» για να τους κρατήσουν δεμένους στους σχεδιασμούς τους, ειδικά αν θεωρήσουν ότι δεν μπορούν να ελέγξουν το Erbil.

Προς το παρόν οι ypg δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να παραδόσουν την Raqqa στον Άσαντ, και κατηφορίζουν την ανατολική όχθη του Ευφράτη, σχεδόν παράλληλα με τον συριακό στρατό and friends που κατεβαίνουν στην δυτική· με μια ουσιαστική διαφορά, αποδεικτική πολλών πραγμάτων. Οι ypg δεν συγκρούονται με τον isis· κάνουν νταραβέρια με τους φυλάρχους του, και προωθούνται αμαχητί. Έτσι, για παράδειγμα, κατέλαβαν προχτές μια σημαντική πετρελαιοπαραγωγική ζώνη απ’ τον isis, ονόματι Omar, “χωρίς να γίνουν καταστροφές” (απ’ την μεριά του isis). Αντίθετα, στη δυτική όχθη του Ευφράτη, γίνονται κανονικές μάχες… Εκεί δεν υπάρχει bonus απ’ τους «τρομοκράτες». Πράγμα που ενισχύει την βεβαιότητα ότι ο θρυλικός isis και οι λιγότερο θρυλικές ypg έχουν τα ίδια αφεντικά…

Ταυτόχρονα όμως, στην άλλη άκρη της συριακής επικράτειας, ο κουρδικός θύλακας του Afrin έχει περικυκλωθεί απ’ τον τουρκικό στρατό. Το να πούμε ότι η «τύχη» του θύλακα θα αποφασιστεί σε κεντρικό επίπεδο απ’ το μπλοκ της Αστάνα είναι μάλλον κοινότοπο. Όπως κοινότοπο είναι ότι το Kobani θα πρέπει να παραχωρήσει πολλά απ’ τα εδάφη που καταλαμβάνει (συμπεριλαμβανόμενης της Raqqa), τα οποία έτσι κι αλλιώς δεν κατοικούνται από κουρδικούς πληθυσμούς, αν θέλει να μείνει υπό τον έλεγχό του κάποιο τμήμα του θύλακα.

Όμως τι θέλουν οι ypg; Κυρίως: πόσο ανεξάρτητα απ’ την Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ μπορούν να αποφασίσουν; Ως τώρα έχουν δείξει ότι είναι πιστοί proxies. Θα τους πείσει το σαουδαραβικό χρήμα να συνεχίσουν έτσι; Μένει κι αυτό να φανεί τους επόμενους μήνες.

Συρία, ιράκ 3

Τρίτη 24 Οκτώβρη. Στις αρχές Νοέμβρη, σε στρατιωτικό αεροδρόμιο κοντά στη Δαμασκό που είναι ήδη (και) ρωσική αεροπορική βάση, πρόκειται να γίνει μια μεγάλη συνάντηση: η Μόσχα έχει καλέσει όλους τους εμπλεκόμενους στο συριακό πεδίο μάχης, συμπεριλαμβανόμενων των ένοπλων αντι-Άσαντ οργανώσεων (πλην των αμερικάνων και των isis / al nusra…) – εννοείται ότι θα είναι εκεί και το υπόλοιπο μπλοκ της Αστάνα. Το θέμα της συνάντησης / διαπραγμάτευσης είναι το post-war μέλλον της συρίας. Που σημαίνει ότι εκεί θα επισφραγιστούν συμφωνίες που ήδη έχουν δουλευτεί, και θα επισημοποιηθούν πολιτικά οι συσχετισμοί δύναμης ενόψει των εκκρεμοτήτων που πιθανά απομείνουν. Έχει συμβολική και όχι μόνο σημασία ότι αυτό το ραντεβού γίνεται έξω απ’ τις όποιες «πρωτοβουλίες του οηε»: είναι μια καθαρή δήλωση για το ποιοι είναι που κάνουν κουμάντο τώρα στην ευρύτερη περιοχή.

Σε κάθε περίπτωση η post-isis περίοδος στην εδαφική ζώνη απ’ την ανατολική Μεσόγειο ως το μπαλουχιστάν έχει πολύ περισσότερη Μόσχα ever απ’ την δεκαετία του ’90 και μετά· και έναν άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ που έχει χάσει και δείχνει να ψάχνεται. Το ενδεχόμενο μιας επίθεσης του ισραήλ στο λίβανο (στη Χεζμπ’ αλλάχ) ή μιας ακόμα πιο τυχοδιωκτικής (με την τεχνική υποστηρίξη της Ουάσιγκτον) εναντίον του ιράν δεν μπορεί να αποκλειστεί: οι συσχετισμοί, στρατιωτικοί και (γεω)πολιτικοί που έχουν διαμορφωθεί απ’ τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» στη μέση Ανατολή δεν είναι καθόλου εκείνοι που είχαν φανταστεί και επεδίωκαν οι εφευρέτες του. Κι αν για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό αυτό ήταν ένα δευτερεύον μέτωπο του 4ου παγκόσμιου (το βασικό βρίσκεται στην ανατολική ασία και στον Ειρηνικό) για το Τελ Αβίβ ήταν και παραμένει το κύριο.

Δεν θα πρέπει να θεωρηθεί συμπτωματικό ότι, μετά από χρόνια «πάγου», η παλαιστινιακή Χαμάς «φίλησε χεράκι» στην Τεχεράνη, μέσω μιας πολυμελούς αντιπροσωπείας της που πήγε στο ιράν, και έκανε πολλές επαφές στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας και στις αρχές της τωρινής. Άλλες παλαιστινιακές οργανώσεις είχαν στείλει ένοπλους στο πλευρό του Άσαντ και των συμμάχων του, όχι η Χαμάς (όχι, σίγουρα, με τρόπο που να καταγράφτηκε). Η προσέγγιση της Χαμάς με την Τεχεράνη (προφανώς και για λόγους χρηματοδότησης), την ώρα που υποτίθεται ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια (ακόμα) προσπάθεια «συμφιλίωσης» με την καθεστωτική έως βρώμικη Φατάχ, ενισχύει τους πονοκέφαλους και τον θυμό του Τελ Αβίβ· και των δικτατοριών της αραβικής χερσονήσου που, περίπου, έχουν επικηρύξει το ιράν και όποιον σχετίζεται μαζί του (όπως το Κατάρ).

Παρά τα οικονομικά αδιέξοδα που αντιμετωπίζει η (σουνιτική…) Χαμάς λόγω του αποκλεισμού της λωρίδας της Γάζας και παρά τα ζόρια που θα αντιμετωπίσει εξαιτίας αυτής της φιλοϊρανικής στροφής της, πράττει σωστά με βάση τους συσχετισμούς στην ευρύτερη περιοχή όπως έχουν διαμορφωθεί.

Αν χρειαζόταν μια ακόμα επιβεβαίωση, έρχεται απ’ το πιο αδύνατο σημείο της ανατολικής Μεσογείου: την Γάζα…

Μέση Ανατολή

Τρίτη 24 Οκτώβρη. Είναι φάρσα, μέσα σ’ αυτές τις εξελίξεις, το ότι το ελλαδιστάν και το βαθύ του κράτος εξακολουθούν να πουλάνε (ή να προσπαθούν να πουλήσουν) δήθεν «σταθερότητα μέσα σε μια ασταθή περιοχή» και ένα είδος «σύνορο του πολιτισμού απέναντι στη βαρβαρότητα». Αν υπήρχε ζητούμενο τέτοιο «πράγμα» (κι αυτό το ξέρουν πολύ καλά οι οπαδοί και οι υπηρέτες της γεωπολιτικής προσόδου) τότε οι ενδιαφερόμενοι θα ήταν πολλοί, και η Αθήνα θα έκανε πλειστηριασμό!!

Αλλά δεν υπάρχει! Σ’ άλλες εποχές, που τα αντίπαλα καπιταλιστικά μπλοκ ήταν καθαρά σχηματισμένα, η ελληνική «εξωτερική πολιτική» κατάφερνε να πατάει σε μιάμισυ βάρκα, για να ανεβάζει την γεωπολιτική της τιμή. Ο Καραμανλής ο Α έκανε την δική του «ostpolitik» με την «κομμουνιστική» τότε Σόφια, παραβιάζοντας τις προδιαγραφές του νατο. Και σταθερά, απ’ την χούντα μέχρι την πρώτη δεκαετία των σοσιαλδημοκρατών στα ‘80s, η Αθήνα προτιμούσε τις παρτίδες, τις φιλίες και τις μπίζνες με τα «σοσιαλίζοντα» αραβικά καθεστώτα (συμπεριλαμβανόμενου εκείνου της Δαμασκού) παρά με το «είμαι ο χωροφύλακας της δύσης» Τελ Αβίβ – το οποίο, ας το θυμήσουμε, το ελλαδιστάν ΔΕΝ είχε αναγνωρίσει σαν κράτος, μέχρι τις αρχές των ‘90s…

Τώρα; Τώρα ο ελληνικός γεωπολιτικός προσοδισμός προσπαθεί να πουλήσει την εικόνα του θύματος εξαιτίας της “τουρκικής επιθετικότητας” (όπως βαρετά κάνει κατά περιόδους απ’ το ’74 και μετά…) και κοιτάει με ανομολόγητη αποστροφή τις εξελίξεις στη μέση Ανατολή έχοντας συμμαχήσει με (και, σε ορισμένα επίπεδα, σχεδόν “κατακτηθεί” από) το μιλιταριστικό και ρατσιστικό Τελ Αβίβ… Κι ας μην ξεχνάμε την επαίσχυντη φιλία των ντόπιων αφεντικών και των πολιτικών εκπροσώπων τους, δεξιών κι αριστερών, με τη χούντα του Καΐρου. Δεν υπάρχουν “καλοί” σ’ αυτόν τον πόλεμο· οι “φίλοι” της Αθήνας είναι όμως σκέτη μαύρη αντίδραση.

Ακόμα και η διακριτική “φιλία προς τους κούρδους” (στην οποία θα αναφερθούμε μόλις βρούμε ευκαιρία) είναι μια γελοία καρικατούρα της αντίστοιχης στα ‘80s και στα ‘90s: ειδικά στη συρία είναι τόσο χοντροκομμένη μέχρι τώρα η υπαγωγή τους στο αμερικανικό πεντάγωνο ώστε η όποια «ελληνική φιλία» είναι, απλά, μια αδιάφορη ρητορική «τσόντα»…

Εννοείται κι αυτό: οι δεκάδες χιλιάδες άραβες πρόσφυγες απ’ τη συρία και το ιράκ θα θυμούνται τα καλύτερα απ’ το ελλαδιστάν… Ο ελληνικός κρατικός και κοινωνικός ρατσισμός απέναντί τους είναι ο ορισμός της “soft power” – έτσι δεν είναι;

 

Και άλλες λεπτομέρειες…

Τετάρτη 18 Οκτώβρη. Δεν είναι, σίγουρα, γεγονός απ’ αυτά που θα μνημονεύει η Ιστορία με έντονο τρόπο. Είναι, πάντως, ενδιαφέρον: ένας αμερικάνος και ένας σαουδάραβας πήγαν χτες στην «έδρα» του «συμβουλίου της Raqqa», που βρίσκεται έξω απ’ την πόλη, πριν αυτή ακόμα «ελευθερωθεί»…

Ο αμερικάνος ήταν ο Brett H. McGurk, ο «πολιτικός υπεύθυνος» της Ουάσιγκτον για το ιρακινό και συριακό πεδίο μάχης. Ο σαουδάραβας ήταν ο Thamer al Sabhan, υπουργός του παλατιού για τα ζητήματα της περιοχής.

Γιατί τραβάει το ενδιαφέρον μας το ζήτημα; Η Raqqa ΔΕΝ είναι κουρδική πόλη. Ο πληθυσμός της ΔΕΝ είναι κούρδοι. Είναι άραβες. «Ελευθερώνεται» όμως (δηλαδή θα κατακτηθεί) απ’ τις ypg, με την βοήθεια και την καθοδήγηση του αμερικανικού στρατού.

Μοιάζει, λοιπόν, με το Kirkuk (έχει και πετρελαιοπηγές). Οπότε δεν αντέχουμε τον πειρασμό της σκέψης ότι η επίσκεψη στο κουρδοκρατούμενο «αρχηγείο», είχε να κάνει με το «μέλλον» της Raqqa· ειδικά αν την διεκδικήσει (όπως θα έπρεπε) η Δαμασκός. Η παρουσία ενός σαουδάραβα υπουργού (δηλαδή: φράγκων) βρίσκει έτσι μια κάποια εξήγηση… (Για διάφορους καραβανάδες και αμερικάνους πράκτορες, που ήταν επίσης παρόντες, δεν υπάρχει θέμα…)

Όταν ανακοινωθεί η οριστική ήττα του isis στην Raqqa δεν θα υπάρχει σοβαρή δικαιολογία για την συνέχιση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας (σε υλικά, όπλα, πυρομαχικά, κλπ) προς τις ypg. Επιπλέον η διάσπαση της εδαφικής συνέχειας με το ιρακινό κουρδιστάν απ’ τον στρατό της Βαγδάτης – και τους άραβες σιίτες pmu – ίσως αναγκάσει την Ουάσιγκτον να γίνει πιο προσεκτική στο τι κάνει μεταξύ συρίας και ιράκ.

Να τα σοβαρά θέματα που μπορεί να κουβέντιασαν οι «σύμμαχοι» έξω απ’ την Raqqa… Σοβαρά και ζόρικα.

(φωτογραφία: ο McGurk είναι στη μέση, με το καλωσυνάτο ύφος – ο al Sabhan δεξιά…)