Tag: συρία

Πέμπτη 20 Δεκέμβρη. Λογικά η προσοχή έρχεται στην Άγκυρα. Ένα τηλεφώνημα πριν μερικές ημέρες μεταξύ Erdogan και ψόφιου κουναβιού έχει γίνει κιόλας το αγαπημένο «ερμηνευτικό κλειδί» για την (εν μέρει λέμε…) απόσυρση του αμερικανικού στρατού: η Ουάσιγκτον δεν θέλει να βρεθεί ο στρατός της στο δρόμο της Άγκυρας…

Χρειάζεται μεγάλη προσοχή (και λογική) εδώ· η παραπληροφόρηση, είτε από δόλο είτε από βλακεία, θα μεγαλουργήσει. Εάν η Ουάσιγκτον αλλάζει τον ιμπεριαλιστικό της σχεδιασμό στο συριακό πεδίο μάχης επειδή «φοβάται» την (τυπικά) σύμμαχο Άγκυρα, τότε επιδεικνύει παγκόσμια το τέλος της!!! Τι θα κάνει, άραγε, απέναντι στους κηρυγμένους εχθρούς της (Μόσχα, Πεκίνο, Πγιονγκγιάνγκ, Τεχεράνη…); Το «επιχείρημα» είναι, λοιπόν, το λιγότερο βλακώδες.

Αναφέραμε ήδη ένα σοβαρότερο λόγο για την (εν μέρει, επιμένουμε…) στρατιωτική απεμπλοκή του αμερικανικού στρατού απ’ το συριακό πεδίο μάχης· σίγουρα βόρεια και ανατολικά. Υπάρχει μια ακόμα λεπτομέρεια: η Ουάσιγκτον θα αποσύρει έναν αριθμό στρατιωτών της· όχι, όμως, τον σοβαρό εξοπλισμό τους! Αυτόν θα τον αφήσει στις ypg…

Ποιοι θα ωφεληθούν και ποιοι θα βλαφτούν εάν και εφόσον οι χθεσινές ανακοινώσεις γίνουν, όντως, πράξη;

Σίγουρα το μπλοκ της Αστάνα συνολικά, αν και κάθε κράτος με διαφορετικό τρόπο. Η Άγκυρα, για παράδειγμα, έχει απειλήσει ότι θα εισβάλει στην ypgκρατούμενη ζώνη σε βάθος τουλάχιστον 15 χιλιομέτρων, για να δημιουργήσει μια «ζώνη προστασίας». Αυτό, όμως, είναι τεχνικά εξαιρετικά δύσκολο (λόγω του μεγάλου μήκους της συρο-τουρκικής μεθορίου) και πάντως θα εκθέσει τον τουρκικό στρατό και το fsa πεζικό του σε μια μακρόχρονη αναμέτρηση. Εκείνο που (εκτιμάμε πως) σίγουρα θέλει το τουρκικό καθεστώς είναι περισσότερο έδαφος για να αποκαταστήσει (και να αυξήσει) τους «δικούς της» που βρίσκονται στον πυκνοκατοικημένο θύλακα του Idlib, ή (σαν πρόσφυγες) στα πέριξ. Θέλει σίγουρα την Manbij, και άρα όλη την περιοχή ως τα δυτικά του Ευφράτη.

Θα ήθελε επίσης (και ακόμα περισσότερο θα το ήθελε το συριακό καθεστώς…) την ανακατάληψη της Raqqa (και άλλων αραβοκατοικούμενων κωμοπόλεων) – απ’ τον στρατό του Άσαντ. Η Δαμασκός, εννοείται, θέλει και τα εδάφη (μαζί με τα πετροκοιτάσματα) ανατολικά της Deir ez-Zor, που καταλήφθηκαν απ’ τις ypg στη βάση του αμερικανικού σχεδιασμού.

Αυτά θα μπορούσαν να γίνουν ακόμα και χωρίς μια σφαίρα εάν οι ypg συνειδητοποιήσουν ότι δεν μπορούν πλέον να βασίζονται στην Ουάσιγκτον για να κατέχουν μια περιοχή πολλαπλάσια σε έκταση και πόρους απ’ την πραγματικά κουρδοκατοικούμενη περιοχή στη βόρεια συρία. Εν μέρει τα επιτελεία τους το υποψιάζονταν ήδη, γι’ αυτό και επεδίωξαν πριν μερικές εβδομάδες «διαπραγμάτευση» με το καθεστώς Άσαντ. Ο συγκεκριμένος γύρος απέτυχε, επειδή οι ypg ζητούσαν περισσότερα απ’ όσα εύλογα δικαιούνται. Τώρα ίσως γίνουν πιο ρεαλιστές…

Εννοείται πως και η Τεχεράνη θα ωφεληθεί: αν ο αμερικανικός στρατός μισο-φεύγει απ’ την συρία επειδή «νίκησε τον isis», αυτό σημαίνει ότι «η αποτροπή του ιράν» δεν είναι λόγος για την παραμονή του εκεί. Ούτε στο ιράκ… Άλλωστε το ψόφιο κουνάβι τιτίβισε ότι «η νίκη επί του isis ήταν ‘ο μοναδικός λόγος’» για την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη συρία…

Θα συμβούν, όμως, όλα αυτά; Η ασταμάτητη μηχανή είναι δύσπιστη. Το ισραηλινό καθεστώς πρόλαβε κιόλας να δηλώσει ότι «θα συνεχίσει να πολεμάει το ιράν στη συρία αν φύγει ο αμερικανικός στρατός», κάνοντας πως ξεχνάει τα ρωσικά «εμπόδια». Μπορεί αυτή η γρήγορη δήλωση να δείχνει μόνο «υπαρξιακό άγχος», αλλά σε κάθε περίπτωση ο ισραηλινός ιμπεριαλισμός / ρατσισμός δεν είναι καθόλου αμελητέος παράγοντας στη μέση Ανατολή. Η Ουάσιγκτον θα μπορούσε, ίσως, να εγκαταλείψει τις ypg· όχι, όμως, και το Τελ Αβίβ!! Η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να ανασχηματίσει τις τακτικές της σ’ αυτό το δευτερεύον πεδίο μάχης του 4^ου παγκόσμιου· κανένας ανασχηματισμός όμως δεν μπορεί να αντιτεθεί στους σχεδιασμούς του ισραηλινού απαρτχάιντ, και όσων απαιτούνται για να ολοκληρωθεί. Όχι υπό την παρούσα αμερικανική διοίκηση!

Οπότε…

(φωτογραφία: Οι υπ.εξ. του μπλοκ της Αστάνα προχτές στη Γενεύη. Για την προώθηση του “πολιτικού διαλόγου” στη συρία…)

Πέμπτη 20 Δεκέμβρη. Στο χάρτινο Sarajevo υποδείξαμε έγκαιρα και σαν συμπέρασμα της ανάλυσής μας τις διπλές και τριπλές ατζέντες των κρατών / αφεντικών. Ενώ οι ιμπεριαλιστικές «γραμμές» μπορούν (και πρέπει) να εντοπίζονται μέσα απ’ την αντι-καπιταλιστική, εργατική ανάλυση και όχι μόνο μέσα απ’ την ειδησειογραφία, οι τακτικές κινήσεις που τις προωθούν μπορεί, πράγματι, να προκαλούν σύγχιση. Είτε επειδή η πρόκληση σύγχισης είναι ο στόχος. Είτε επειδή σε κάθε εθνοκρατικό σχηματισμό συγκρούονται αντίπαλες τακτικές (με τον ίδιο, ωστόσο, στρατηγικό στόχο). Είτε επειδή γίνεται ήδη πληροφοριακός / αποπληροφοριακός πόλεμος. Είτε επειδή οι πρωταγωνιστές σνιφάρουν. Είτε επειδή ο καιροσκοπισμός είναι αναπόφευκτο στοιχείο της όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού.

Στην μικρή, καθημερινή κλίμακα των γεγονότων δημιουργούνται και βάλτοι. Κινούμενη άμμος. Το συριακό πεδίο μάχης έχει μετασχηματιστεί οριστικά, και οι παρενέργειες αυτού του μετασχηματισμού ήταν μεν μερικές φορές απρόβλεπτες στην κάθε φορά συγκεκριμένη έκφανσή τους, όχι όμως και ανεξήγητες. Θα περίμενε κανείς, για παράδειγμα, το 2015 ή το 2016 ότι η σαουδαραβική χούντα μπορεί να περιθωριοποιηθεί;

Ενώ το μπλοκ της Αστάνα (και κάθε μέλος του χωριστά) δείχνει συμπαγές στις κινήσεις του, στην αντίπαλη μεριά, την μεριά του άξονα, είτε αφορά την Ουάσιγκτον, είτε αφορά το Τελ Αβίβ, είτε αφορά το Ριάντ, οι σπασμωδικές κινήσεις είναι αντικειμενικό γεγονός. Οι άσχετοι με την καπιταλιστική ιστορία δύο αιώνων μπορεί να εκπλήσσονται μ’ αυτό… Ώστε μπορεί να υπάρχει και τακτική ασάφεια λόγω αδυναμίας, και μάλιστα διαρκείας; Ε, ναι! Δεν το ξέρετε; Συγγνώμη: αυτό δεν είναι πρόβλημα της Ιστορίας!!!

Δεν σημαίνει μια τέτοια ιστορική φάση ότι δεν θα υπάρξει ανασύνταξη του άξονα… Δεν θα είναι εύκολη (αλλιώς θα είχε πραγματοποιηθεί!) αλλά θεωρητικά θα ήταν λάθος να αποκλειστεί. Προς το παρόν ωστόσο, και επειδή υπάρχει μια ασυμμετρία στις εξελίξεις, η ασταμάτητη μηχανή είναι υποχρεωμένη να παρακολουθεί συστηματικά και όσο πιο κριτικά γίνεται. Το κυριότερο, πάντα: χωρίς να μην υποτιμάει τη νοημοσύνη σας.

(Ακόμα κι αν αυτή η υποτίμηση φαίνεται λυτρωτική…).

Keep in touch.

Κυριακή 16 Δεκέμβρη. Το συριακό πεδίο μάχης (του 4ου παγκόσμιου…) δεν έχει “ηρεμήσει”. Απλά οι όποιες μάχες είναι δευτερεύουσας σημασίας. Μπορεί να αποδειχθεί σοβαρή η απειλή του τουρκικού καθεστώτος για εισβολή στα ανατολικά του Ευφράτη, στην ypgκρατούμενη ζώνη. Τα ως τώρα γνωστά δεδομένα (στην ασταμάτητη μηχανή) ωστόσο υποδεικνύουν μια περιορισμένης έκτασης εισβολή, κοντά στις όχθες του Ευφράτη (και την Jarabalus). Δεν είναι καθαρό, ακόμα, αν η Άγκυρα «πιέζει» μ’ αυτήν την απειλή την Ουάσιγκτον να απομακρύνει τους ypg βασσάλους της απ’ την Manbij, που βρίσκεται στα δυτικά του ποταμού.

Εκείνο που έχει σημασία (αφορά τον καλό σύμμαχο και αδελφό του ελληνικού ιμπεριαλισμού διάολε!) είναι η χθεσινή ανακοίνωση του συριακού καθεστώτος, για αλλαγή του στρατιωτικού του δόγματος – σε ότι αφορά το Τελ Αβίβ και τις επιθέσεις του σε συριακό έδαφος.

Από τις 17 Σεπτέμβρη, όταν η Μόσχα χρέωσε στο Τελ Αβίβ την κατάρριψη του Il-20 (και τον θάνατο 15 ρώσων αξιωματικών, ειδικών στην ηλεκτρονική αντικατασκοπεία…) το ισραήλ έχει σταματήσει τις αεροπορικές επιθέσεις του στη συρία· ακόμα περισσότερο απ’ όταν εγκαταστάθηκαν εκεί οι ρωσικοί S-300, με όλα τα σέα τους. Έκανε όμως 2 επιθέσεις με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς αέρος – εδάφους, σηκώνοντας τα πολεμικά του μακριά, στην ανατολική Μεσόγειο.

Τώρα η Δαμασκός ανακοίνωσε ότι θα ανταποδίδει κάθε επίθεση «αεροδρόμιο αντί αεροδρομίου» (κατά το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού») – και ότι αυτό θα το κάνει σε συνεννόηση με τον ρωσικό στρατό… Επιπλέον, τις τελευταίες ημέρες, η Μόσχα ενημέρωσε μια στρατιωτική αντιπροσωπεία του ισραήλ που έκανε «επίσκεψη καλής θέλησης» στη ρωσική πρωτεύουσα, ότι υπάρχουν ρώσοι αξιωματικοί σε κάθε συριακή ή ιρανική στρατιωτική εγκατάσταση (στη συρία) και ότι, κατά συνέπεια, δεν πρόκειται να μείνει «ουδέτερη» αν κάποια δεχτεί επίθεση.

Χμμμμ… Με τούτα και με τ’ άλλα ο ισραηλινός ιμπεριαλισμός πήγε (στη συρία) για μαλλί και βγήκε κουρεμένος. Αν προστεθούν και κάτι ζορίσματα που έχει ο τοξικός σύμμαχός του…

Τρίτη 13 Νοέμβρη. Πριν μόλις έξι μήνες, τον περασμένο Μάη, Ουάσιγκτον, Τελ Αβίβ και Ριάντ θεωρούσαν ότι παρά την σχεδόν εξαφάνιση του «παράγοντα isis» απ’ το συριακό και ιρακινό πεδίο (ο θύλακας του idlib ήταν μια αξιοποιήσιμη εξαίρεση) είχαν ακόμα τον άνεμο στα πανιά τους. Η Ουάσιγκτον είχε ήδη μεταφέρει την πρεσβεία της στην Ιερουσαλήμ, και ετοιμαζόταν για το τελικό κτύπημα, την επιβολή της «συμφωνίας του αιώνα» (για την «λύση του παλαιστινιακού προβλήματος»), κομμένης και ραμένης στα μέτρα του Τελ Αβίβ. Οι φήμες ότι «σήμερα, αύριο, την άλλη βδομάδα» (θα γίνει η παρουσίαση…) έδειχναν, βέβαια, ότι υπήρχαν κάποια προβλήματα στην αποδοχή του σχεδίου, όχι μόνο απ’ το γενικά άθλιο καθεστώς του Αμπάς, αλλά και απ’ το Αμμάν.

Οι παράπλευρες, υποστηρικτικές κινήσεις θεωρούνταν πάντως δεδομένες. Πρώτον, η Μόσχα θα συμφωνούσε (έτσι έλεγαν οι εκτιμήσεις) με το Τελ Αβίβ να μην το εμποδίζει να βομβαρδίζει ιρανικές θέσεις οπουδήποτε στο συριακό πεδίο μάχης. Και δεύτερον, ο τοξικός, θα αναδεικνυόταν σε μοντέλο «μεταρρυθμιστή» στο Ριάντ, παρασέρνοντας και τις υπόλοιπες κοντινές του πετροχούντες. Όλοι αυτοί μαζί (πετροχούντες, χούντα του Καΐρου, Τελ Αβίβ), μόλις «έλυναν το παλαιστινιακό» θα σχημάτιζαν μια αντι-ιρανική συμμαχία που γρυλίζοντας, γαυγίζοντας ή και πυροβολώντας θα στρίμωχνε την Τεχεράνη, θα αδυνάτιζε το μπλοκ της Αστάνα, και θα επέτρεπε στον άξονα την ανάκτηση αρκετού απ’ το χαμένο έδαφος στη συρία και στο ιράκ…

Σήμερα, έξι μήνες μετά, έχουν έρθει τα πάνω κάτω. Ό,τι είχε επενδυθεί στον θύλακα του Idlib φαλήρισε, κι αυτό ήταν κυρίως δουλειά της Άγκυρας και των υπηρεσιών της. Η Μόσχα όχι μόνο δεν συναίνεσε στις αεροπορικές εκκαθαρίσεις του Τελ Αβίβ, αλλά μετά την κατάρριψη του αεροπλάνου της έχει μετατρέψει την δυτική συρία σε «ζώνη απαγόρευσης πτήσεων» για το ισραήλ· που προσπαθεί να παρηγορήσει τους υπηκόους του με παιδικά ψέμματα του είδους «μπαααα, εμείς συνεχίσουμε να κτυπάμε χωρίς να μας παίρνουν χαμπάρι». Όσο για τον τοξικό; Η όμορφη ιδέα του να σφάξει έναν τουρκικής καταγωγής (ο παππούς του ήταν τούρκος) σαουδάραβα δημοσιογράφο στο προξενείο της Istanbul τον έχει παραδώσει χειροπόδαρα δεμένο στο δεύτερο μεγαλύτερο εχθρό του, το καθεστώς Erdogan. Σα να μην έφταναν αυτά, Βερολίνο και Παρίσι «ήρθαν κοντά» στο μπλοκ της Αστάνα – με άλλοθι την ανοικοδόμηση της συρίας….

Αυτή η γρήγορη αλλαγή δεδομένων και συσχετισμών, δίπλα μας, έγινε σχετικά «αθόρυβα» (αν υπολογίσει κανείς την σημασία της). Και είναι αμφίβολο αν εκτός απ’ την ασταμάτητη μηχανή την έχει καταγράψει / περιγράψει οποιοσδήποτε άλλος. Ειδικά στα φιλοαμερικανικά και φιλοϊσραηλινά μέρη μας, όπου τα χέρια της «εθνικής γραμμής» φτάνουν πολύ μακρύτερα απ’ όσο νομίζετε…

Δευτέρα 29 Οκτώβρη. Η προχθεσινή συνάντηση των Merkel, Macron, Putin και Erdogan στην Istanbul δεν «έβγαλε» δημόσια κάτι εντυπωσιακό. Παραμένει σαν σημαντικότερο πως Παρίσι και Βερολίνο (ίσως περισσότερο το δεύτερο παρά το πρώτο) «ευλόγησαν» το μπλοκ της Αστάνα και τις ως τώρα κινήσεις του, με πιο πρόσφατη την «συμφωνία στο Idlib». Οι πιστοί του Ριάντ που έχουν απομείνει εκεί θα περάσουν πολύ δύσκολα απο ‘δω και στο εξής…

Πέρα απ’ αυτά που κουβεντιάστηκαν χωρίς να ανακοινωθούν (για τα οποία μόνο εκτιμήσεις μπορούμε να κάνουμε) σημασία έχουν αυτή τη χρονική στιγμή τα συμφραζόμενα. Το γεγονός δηλαδή ότι, συμπτωματικά ή όχι, Μόσχα, Άγκυρα, Τεχεράνη (και, προφανώς, Δαμασκός) ενδιαφέρονται να αφήσουν χώρο (στο συριακό πεδίο μάχης αλλά όχι μόνο) για δύο τουλάχιστον ευρωπαϊκά κράτη, την ώρα που ο άξονας Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ βρίσκεται στα χειρότερά του τα τελευταία χρόνια.

Αυτό αλλάζει την γεωμετρία του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού στην ευρύτερη μέση Ανατολή· και τους συσχετισμούς δύναμης, παρότι όχι από στρατιωτική άποψη – ακόμα. Η αλλαγή είναι βέβαια κόντρα στην Ουάσιγκτον, στο Τελ Αβίβ και στο Ριάντ: η αναγνώριση ειδικά του ρόλου της Άγκυρας είναι ένα κρίσιμο στοιχείο.

Υποθέτουμε πως το ελληνικό κράτος / παρακράτος / κεφάλαιο ή, έστω, οι εκπροσωποί του, δεν πετάνε απ’ την χαρά τους…

(φωτογραφία: Οι τρεις απ’ τους τέσσερεις γέρασαν στα πόστα τους· και ο τέταρτος δεν φαίνεται όπως όταν φωτογραφίζεται με πιτσιρικάδες στις γαλλικές «κτήσεις» στην Καραϊβική.

Γενικά μιλώντας ο 4^ος παγκόσμιος βρίσκεται κατά ένα μέρος του σε έμπειρα χέρια…)

Σάββατο 27 Οκτώβρη. Σήμερα στην Istanbul γίνεται μια συνάντηση που μπορεί να αποδειχθεί σημαντικότερη απ’ ό,τι από πρώτη ματιά. Merkel, Macron, Putin και ο οικοδεσπότης Erdogan συναντιούνται «για το μέλλον της συρίας». Δεδομένου ότι Putin και Erdogan ανήκουν στο ως τώρα νικητήριο μπλοκ της Αστάνα και πως ούτε η Merkel ούτε ο Macron αντιπροσωπεύουν «γειτονικά κράτη», η σύνθεση αυτού του ραντεβού είναι από μόνη της ένα σοβαρό θέμα. Είναι προφανές (για εμάς) ότι το μπλοκ της Αστάνα, μετά τις ως τώρα επιτυχίες του στο συριακό πεδίο μάχης, αξιοποιεί την στάση της ε.ε. σε ότι αφορά την 5 + 1 συμφωνία για τα πυρηνικά της Τεχεράνης για να διευρύνει τις ad hoc συμμαχίες του και, κατά συνέπεια, την διεθνή επιρροή του. Με άλλα λόγια: πριν από οτιδήποτε άλλο το σημερινό ραντεβού έχει “σημαία” αντι-αμερικανική.

Το Παρίσι είναι ένα θέμα μόνο του: είχε ιστορικές σχέσεις με το καθεστώς Άσαντ και, προφανώς ενδιαφέρεται να τις ξαναζωντανέψει αυτοτελώς και όχι μόνο δίπλα στον us army στην ypg κρατούμενη ζώνη. Βερολίνο και Άγκυρα ενδιαφέρονται (και) για την «τύχη των προσφύγων» απ’ την συρία: κατ’ αρχήν να μην αυξηθούν και στη συνέχεια να αρχίσουν να μειώνονται επιστρέφοντας σταδιακά.

Αλλά για να γίνει αυτό χρειάζονται δύο πράγματα. Ανοικόμηση και στοιχειωδώς δημοκρατική συνταγματική μεταρρύθμιση με εκλογές μετά – και χρόνος για «εθνική συμφιλίωση». Το πρώτο είναι «επένδυση», που ενδιαφέρει ήδη και τους 3 του μπλοκ της Αστάνα, όπως επίσης την Ντόχα και το Πεκίνο. Οι δουλειές μπορούν να μοιραστούν – αρκεί να υπάρξει μια κάποια πολιτική σύγκλιση. Το ζήτημα του συντάγματος είναι πιο σύνθετο και μεσοπρόθεσμο, και δεν αφορά μόνο το ζόρισμα της πλευράς Άσαντ (θα τον αναλάβει η Μόσχα). Αφορά και τους αντικαθεστωτικούς ένοπλους του Idlib, που θα πρέπει να χειριστεί η Άγκυρα.

Τα πιο πάνω είναι το επίσημο μενού της 4πλής συνεννόησης. Για ιμπεριαλισμό πρόκειται, δεν υπάρχει αμφιβολία. Σ’ ένα πεδίο μάχης εδώ και μια εφταετία…

Σάββατο 27 Οκτώβρη. Είναι λογικό πως είτε official είτε unofficial οι «4» έχουν να «ανταλλάξουν» γνώμες και σε δύο τουλάχιστον επιπλέον ζητήματα. Το ένα είναι η αμερικανική απόβαση στην ypgκρατούμενη ζώνη· κατά συνέπεια το «κουρδικό ζήτημα» που απασχολεί κατά πρώτο λόγο την Άγκυρα· και με διαφορετικό τρόπο το Βερολίνο. Το άλλο είναι η σαουδική αραβία.

Όταν κανονίστηκε το σημερινό ραντεβού (πριν κάμποσους μήνες) η σφαγή του Khashoggi δεν είχε γίνει· ούτε ήταν ένα ενδεχόμενο στον ορίζοντα. Τώρα είναι γεγονός παγκόσμια γνωστό, αλλάζοντας τα δεδομένα με τρόπο βολικό για τα συμφέροντα τόσο του μπλοκ της Αστάνα όσο και του Βερολίνου (ο Macron εξακολουθεί να σολάρει σε κάποιο βαθμό, κοιτώντας κυρίως το εμπόριο όπλων προς το Ριάντ).

Αν το τουρκικό καθεστώς συνεχίσει να κρατάει τον τοξικό κρεμασμένο ανάποδα τότε οποιοδήποτε deal κάνουν οι 4 για την συρία θα διευκολυνθεί σημαντικά. Αλλά για το αντίθετο (για κάποιας μορφής «απελευθέρωση» του τοξικού) δουλεύει ήδη το Τελ Αβίβ· που τρομάζει με την ιδέα να χάσει αυτόν τον «σύμμαχο». Προφανώς κανείς δεν αγνοεί τον ισραηλινό «στρατιωτικό παράγοντα» στη μέση Ανατολή. Απ’ αυτήν την άποψη η de facto ζώνη απαγόρευσης πτήσεων που έχει επιβάλλει ως τώρα η Μόσχα (με την προμήθεια των S-300 στο συριακό καθεστώς) προσθέτει «πίεση» στον άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ.

Τελευταίο αλλά όχι ασήμαντο. Στη σημερινή σύσκεψη ούτε η Merkel ούτε ο Macron αντιπροσωπεύουν την ε.ε… Αντιπροσωπεύουν τα κράτη τους, τα αφεντικά τους, τα συμφέροντά τους. Υποθέτουμε πως μερικές μόνο απ’ τις όποιες αποφάσεις, σημερινές ή μελλοντικές, θα γίνουν «θέσεις της ε.ε.». Ας πούμε σε ότι αφορά το πολιτικό τμήμα του συριακού μέλλοντος.

Τι γνώμη να έχει άραγε γι’ αυτές τις εξελίξεις η Ρώμη ή η φιλοαμερικάνικη Βαρσοβία;