Tag: ρωσία

Η σιωπή του χρυσού

Σάββατο 11 Γενάρη. Δεν είναι καταστροφολογικό σενάριο. Απλά συμβαίνει, χωρίς φασαρία. Εκτός απ’ την σταθερή αύξηση της αγοράς χρυσού από διάφορες κεντρικές τράπεζες (με αυτές της Μόσχας, του Πεκίνου και της Άγκυρας στην πρώτη γραμμή – και σκεφτείτε ό,τι θέλετε για την «σύμπτωση»…), μια άλλη διάσταση είναι ο επαναπατρισμός των αποθεμάτων σε χρυσάφι από διάφορες κεντρικές τράπεζες. Για λόγους που ξεφεύγουν απ’ αυτό εδώ το σχόλιο, διάφορα κράτη είχαν ή/και έχουν ένα καλό μέρος των αποθεμάτων τους σε χρυσό εκτός συνόρων. Η τάση, πλέον, είναι αντίστροφη. Μέσα στο 2019 η κεντρική τράπεζα της γερμανίας πήρε πίσω 583 τόνους (αξίας 31 δις. δολαρίων) απ’ τα υπόγεια των κεντρικών τραπεζών της γαλλίας και των ηπα. Η Άγκυρα επαναπάτρισε 220 τόνους απ’ την αμερικανική fed. Η ολλανδία πήρε πίσω 122 τόνους. Η πολωνία 100 τόνους χρυσού απ’ την αγγλική κεντρική τράπεζα. Ουγγαρία και ρουμανία μεθοδεύουν το ίδιο. Σε γενικές γραμμές αυτή η τάση έχει δυο πλευρές: απ’ την μία «επιστροφή στην πατρίδα», απ’ την άλλη απομάκρυνση απ’ τα θησαυροφυλάκια της Ουάσιγκτον και του Λονδίνου. Προφύλαξη αυτό το τελευταίο όχι χωρίς αιτία: το Λονδίνο αρνήθηκε (παράνομα και τσαμπουκαλίδικα) το περασμένο καλοκαίρι να επιστρέψει την μεταφορά χρυσού ιδιοκτησίας της βενεζουέλα πίσω στο Καράκας… Αύριο ή μεθαύριο μπορεί να κάνει το ίδιο εναντίον άλλων… Συνεπώς…

Το χρυσάφι, ωστόσο, δεν είναι κάτι που τρώγεται. Ο επαναπαστρισμός (όπως και η αύξηση των κεντροτραπεζικών / κρατικών αγορών) δεν είναι οχύρωση έναντι πιθανότητας λιμού. Ούτε είναι φάρμακο το χρυσάφι, για να υποθέσει κανείς ότι πρόκειται για εκδήλωση φυσιολογικής κρατικής πρόνοιας για το ενδεχόμενο κάποιας επιδημίας. Τότε;

Είναι προφανές: πολλά κράτη περιμένουν (αν δεν τον επιτείνουν κιόλας…) έναν καινούργιο σπασμό της συνεχιζόμενης παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης που θα έχει στο κέντρο της τα βασικά νομίσματα. Και, ειδικά, το δολάριο.

Αν δεν προεξοφλούνταν ότι το δολάριο (και τα άλλα βασικά νομίσματα) θα πέσουν σε μια δίνη ανεξέλεγκτης (;) ανταγωνιστικής υποτίμησης, τότε οι κεντρικές τράπεζες θα αποθήκευαν δολάρια· όχι χρυσάφι. Είναι γνωστό ωστόσο η Μόσχα έχει αδειάσει σχεδόν εντελώς τα αποθέματά της σε δολάρια (με την μορφή ομολόγων του αμερικανικού κράτους), ενώ η Άγκυρα και το Πεκίνο κάνουν το ίδιο, με πιο αργούς και διακριτικούς ρυθμούς. Θα το έλεγε κανείς «φαύλο κύκλο» αν δεν ήταν, απλά, άλλη μια μορφή του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού: ενόσω το αμερικανικό δημόσιο χρέος αυξάνεται διαρκώς, το αγοράζουν λιγότεροι και, αντί γι’ αυτό, αγοράζουν χρυσάφι· ή θέλουν να κοιμούνται (αν)ήσυχοι πάνω στις ποσότητες που σε άλλες εποχές είχαν αποθηκεύσει κάπου μακριά.

Η χρησιμότητα, λοιπόν, του χρυσού σαν αποθέματος κεντρικών τραπεζών βρίσκεται στο ότι μπορεί να γίνει η «άγκυρα» της ανταλλακτικής αξίας του νομίσματος, έτσι ώστε αυτό ούτε να υποτιμάται ούτε να υπερτιμάται κατά βούληση, απ’ τις «δυνάμεις της αγοράς». (Κάποτε αυτός ήταν ο κανόνας, που λεγόταν «κανόνας του χρυσού»…)

Αφού η εύλογη παλιότερη απαίτηση διάφορων ανερχόμενων καπιταλιστικών «δυνάμεων» (για παράδειγμα της κίνας) για την σταθεροποίηση των ισοτιμιών μεταξύ των βασικών νομισμάτων διεθνούς χρήσης χωρίς χρυσή άγκυρα απορρίφθηκε (βασικά απ’ την Ουάσιγκτον), για χάρη του οφέλους που είχε το δολάριο απ’ τις κυμαινόμενες ισοτιμίες μέσα στον οξυνόμενο ανταγωνισμό, φαίνεται πως τώρα δημιουργούνται οχυρά απέναντι στην πιθανολογούμενη «φυσιολογική έκρηξη» του νομισματικού πολέμου.

Μιλώντας κάπως γενικά: η μορφή κράτος και η καπιταλιστική κρίση / αναδιάρθρωση δεν είναι ζητήματα για τα οποία θα έπρεπε να σωπαίνει η κριτική. Η δική της σιωπή δεν είναι χρυσός…

Οι δρόμοι του μεταξιού

Σάββατο 11 Γενάρη. Αν δει κανείς τον κόσμο και τους χάρτες του από Πεκίνο μεριά, η μέση Ανατολή δεν είναι «μέση Ανατολή». Είναι μέση Δύση. Δεν υπάρχει για το Πεκίνο, επίσης, περσικός κόλπος. Υπάρχει κόλπος του ιράν. Τέλος, ας το τονίσουμε, δεν υπάρχει πια σύγκρουση Ουάσιγκτον – Τεχεράνης. Υπάρχει αμερικανική προσπάθεια να ελεγθούν οι πετρελαϊκές πηγές του κινεζικού καπιταλισμού· και οι δρόμοι του μεταξιού προς την ευρώπη: ο κόλπος του ιράν είναι συνέχεια του ινδικού ωκεανού, και η ιρανική επικράτεια (μαζί με τα κράτη της κεντρικής ασίας) είναι περάσματα, υποδομές, επενδύσεις, εργασία.

Στον τρόπο που (από δυτική πρωτοκοσμική συνήθεια…) «χαρτογραφείται» η μέση Ανατολή και οι προσπάθειες του ψοφιοκουναβιστάν, το Πεκίνο είναι ανύπαρκτο. Αυτό, προς στιγμήν, μπορεί να βολεύει το κινεζικό καθεστώς: δεν χρειάζεται να τραβάει την προσοχή, και σίγουρα όχι την προσοχή της δυτικής δημαγωγίας. Αλλά το σχέδιο για τεράστιες επενδύσεις (σε γουάν…) στο ιράν, αυτό το πλάνο των 400 δισεκατομυρίων (δολαρίων) εξακολουθεί να ισχύει.

Όπως και οι 5.000 κινέζοι στρατιώτες που, σαν «security», θα προστατεύουν αυτές τις επενδύσεις – είναι μέρος του σχεδίου… Συνεπώς απ’ την σκοπιά του Πεκίνου ο κίνδυνος δεν βρίσκεται στη δολοφονία ενός ή δυο ιρανών στρατηγών. Αλλά στο ότι η Ουάσιγκτον ψάχνει να βρει τον τρόπο, την ευκαιρία και το «ανεκτό κόστος» για να κάνει ίσιωμα τις υπάρχουσες ιρανικές υποδομές. Και θα το κάνει ακόμα πιο έντονα αυτό το ψάξιμο όσο περνάει ο καιρός.

Δεν είναι μόνο το ένστικτο αυτοσυντήρησης του ιρανικού καθεστώτος που το συμβουλεύει να συγκρατιέται όσο γίνεται στις αμερικανικές προβοκάτσιες (οι πρόσφατες δολοφονίες ήταν ακριβώς αυτό) και να δρα όσο πιο υπόγεια και έμμεσα μπορεί. Είναι και τα συμφέροντα του κινεζικού καπιταλισμού που συμβουλεύουν το ίδιο.

Κάποια στιγμή, όχι στο αόριστο μέλλον, με κάποιον τρόπο, τόσο το Πεκίνο όσο και η Μόσχα θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι αμερικανικές βλέψεις, κινήσεις και προβοκάτσιες σ’ όλο αυτό το μέτωπο Μεσόγειος – Ινδοκούς θα έχουν τόσο μεγάλο κόστος ώστε θα ισοδυναμούν με κανονικό και πλήρη παγκόσμιο πόλεμο. Η ασταμάτητη μηχανή εκτιμά ότι η δολοφονία του Soleimani (άσχετα μ’ αυτόν τον ίδιο, την θέση και τα έργα του) έχει κτυπήσει έναν κάποιο σοβαρό συναγερμό στα αφεντικά του ευρασιατικού project.

Μένει να καταλάβουμε την δική τους απάντηση. Που δεν θα έχει πυραύλους και ρουκέτες.
(φωτογραφία: Θα ήταν πολύ καλό αν γινόταν τώρα… Δυστυχώς η διαδήλωση αυτή έγινε τον Μάρτη του 2012. Πριν σχεδόν 8 χρόνια. Ο καιρός περνάει – και οι κακούργοι προωθούνται…)

Το μπλοκ της Αστάνα πιάνει βαλκάνια…

Παρασκευή 10 Γενάρη. Δεν θα ήταν το ελλαδιστάν το μέρος που θα μπορούσε κανείς να μάθει τις «επαφές» των κρατών / μελών του μπλοκ της Αστάνα την τελευταία εβδομάδα, μετά την δολοφονία του Soleimani… Η συνάντηση Erdogan – Putin δεν γινόταν να αγνοηθεί. Η επίσκεψη Cavusoglu στη Βαγδάτη, και τα τηλέφωνά του με τον ιρανό υπ.εξ. Sarif (όπως και η ακαριαία επίσκεψη του καταριανού υπ.εξ. στην Τεχεράνη αμέσως μετά την δολοφονία) ήταν πιο εύκολο: σιγά, τώρα, μην ενδιαφέρει το «κοινό» η μέση Ανατολή! Εκεί «έχουμε συμμάχους», οπότε δεν παιζόμαστε – και δεν νοιαζόμαστε. Τους γνωστούς: τον τοξικό του Ριάντ και τον μέντορά του στο Abu Dabi….

Το (κανονισμένο) ραντεβού του Erdogan με τον Putin αφορούσε όχι μόνο την μέση Ανατολή αλλά και τα βαλκάνια: τα εγκαίνια του turk stream. Με μεγάλο πόνο ψυχής (στ’ αλήθεια) η ντόπια δημαγωγία έκρυψε ότι στα εγκαίνια ήταν καλεσμένοι κι άλλοι δύο, γείτονες: ο πρωθ. της βουλγαρίας Boyko Borisov και ο πρόεδρος της σερβίας Aleksandar Vucic. Τι δουλειά είχαν αυτοί (χαλώντας την ελληνική μανέστρα της «ε, μωρε! η συνήθης σχέση» ανάμεσα στη Μόσχα και την Άγκυρα) στην τελετή; Μα επειδή ο ένας απ’ τους δύο κλάδους του turk stream προορίζεται να σπρώξει ρωσικό γκάζι μέσω βουλγαρικής και σερβικής επικράτειας προς την κεντρική ευρώπη. Και γιατί χρειάστηκε πόνος για να κρυφτεί αυτό; Επειδή η πρόοδος αυτού του σωλήνα ρίχνει σε δεύτερη μοίρα (έως κάνει περιττό) το αμερικανο-ισραηλινο-ελληνικό σχέδιο, για την μεταφορά στην Αλεξανδρούπολη υγροποιημένου ισραηλινού φυσικού αερίου, και μετά μέσω σωλήνα διάχυσή του προς βορρά… βουλγαρία και βλέπουμε…

Έχει θυμώσει κανείς με τον turk stream όπως με τον nord stream 2; Ναι. Το ψοφιοκουναβιστάν με όλες του τις φράξιες. Έχει έτοιμες τις κυρώσεις… Προσπαθεί κανείς να πνίξει την αναγνώριση της εξέλιξης αυτής; Ναι, το ελλαδιστάν, που θα ήθελε να γίνει «ενεργειακό hub»…

Εντάξει… Ψυχραιμία… Έρχεται ο east med (χα!!!)

(Η σερβία έχει έτοιμο το δίκτυο σωλήνων που χρειάζεται για την περίπτωση του turk stream. Η βουλγαρία μοιάζει να κωλυσιεργεί· τον περασμένο Νοέμβρη η Μόσχα της τράβηξε τ’ αυτί. Μετά ανατέθηκε η εργολαβία… Σαν ενδιάμεση λύση, η βουλγαρική προέκταση του turk stream θα συνδεθεί με το υπάρχον δίκτυο στη βουλγαρία, που τροφοδοτούνταν απ’ έναν άλλο αγωγό, μέσω Μαύρης Θάλασσας, απ’ την ουκρανία. Για να επισπεύσει η Μόσχα την δουλειά στην ουκρανία, θα κόψει σύντομα την τροφοδοσία αυτού του παλιού αγωγού.

Σε κάθε περίπτωση αυτό το δίκτυο είναι αρκετά πιο ώριμο απ’ τα ελληνο-αμερικανο-ισραηλινά σχέδια για «γκαζοκατάκτηση» των βαλκανίων…)

Το μπλοκ της Αστάνα ψάχνεται στην κεντρική Μεσόγειο

Παρασκευή 10 Γενάρη. Από την Istanbul, αφού άνοιξαν την παροχή του turk stream, Putin και Erdogan ζήτησαν εκεχειρία στη λιβύη την ερχόμενη Κυριακή. Η ασταμάτητη μηχανή δεν θα πανηγυρίσει για την επιβεβαίωσή της – το θέμα είναι κάπως πιο σύνθετο.

Όπως είναι γνωστό (;) το βασικό πρόβλημα σε τέτοιου είδους εκεχειρίες είναι ότι κανένας δεν θέλει να την κηρύξει πρώτος. Ειδικά αν θεωρεί ότι έχει το πάνω χέρι. Στη λυβική περίπτωση αυτός είναι ο “τζενεράλ” Haftar. Συνεπώς, απ’ το κοινό αίτημα / διακήρυξη Μόσχας και Άγκυρας (give peace a chance!) έλειπε (τουλάχιστον φανερά) ο μηχανισμός επιβολής της εκεχειρίας στο λιβυκό πεδίο μάχης! Φυσικά αυτός θα μπορούσε να είναι κρυφός: ο Putin επηρεάζει τον Haftar, ο Erdogan τον Sarraj – αν και το θέμα είναι ο Haftar, αφού αυτός επιτίθεται.

Η αξία της κοινής δήλωσης Putin – Erdogan (το «μαγνητικό πεδίο» ή η «πένσα» κατά την ασταμάτητη μηχανή…) βρίσκεται στο γεγονός ότι την ίδια ημέρα, στις 8 Γενάρη, η Ρώμη είχε καλέσει Haftar και Sarraj – για να τους πείσει για το ίδιο πράγμα: για εκεχειρία. Ο Haftar πήγε, ο Sarraj θύμωσε που o ιταλός πρωθ. Conte τον κάλεσε μαζί με τον Haftar… Και αντί για την Ρώμη πήγε στις Βρυξέλες. Είχε μια «πολύ παραγωγική συζήτηση» με τα στελέχη της ε.ε. εκεί (όπως είπε)· ξεθύμωσε· και θα πάει στη Ρώμη αύριο.

Γίνεται, λοιπόν, κάτι σαν αγώνας δρόμου μεταξύ διάφορων «φίλων της ειρήνης στη λιβύη» (ένας αγώνας δρόμου που τον προκάλεσε ο Erdogan βέβαια…) για το τίνος οι παραινέσεις θα πιάσουν πρώτες τόπο, ώστε να πάρει το επόμενο νόμπελ ειρήνης. Προς το παρόν Putin – Erdogan, Ρώμη, και Βερολίνο (με Παρίσι ή χωρίς; δεν ξέρουμε…) κινούνται χωριστά και ανταγωνιστικά μεταξύ τους. Πιθανόν, υπ’ αυτές τις συνθήκες, το δίδυμο του μπλοκ της Αστάνα βιάστηκε να «βγει μπροστά»: ο Haftar, προς το παρόν, είναι ανυπάκουος.

Δεν βιάστηκε όμως εντελώς. Ο ρωσικός ιμπεριαλισμός, ως τώρα, με έμμεσο αλλά σαφή τρόπο, έκανε κάτι εκτός «διεθνούς νομιμότητας» (στήριζε τον Haftar)· από τώρα και στο εξής μπορεί να πει ότι καθάρισε τα χέρια του. Ο τουρκικός ιμπεριαλισμός απ’ την μεριά του, κινείται μεν by the book εφόσον στηρίζει μια διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση στην Tripoli, αλλά οι θιγόμενοι (εντός ή εκτός εισαγωγικών) απ’ την ενεργή εμπλοκή του τον κατηγορούν (άδικα…) ότι «επιβαρύνει την κατάσταση» στη λιβύη· να λοιπόν που και η Άγκυρα δείχνει αγαθές προθέσεις.

Ακόμα κι αν το δίδυμο Putin – Erdogan δεν πετύχει την εκεχειρία μεθαύριο, θα έχει αποτύχει προς το παρόν στο ίδιο που έχουν αποτύχει και όλοι οι υπόλοιποι ανταγωνιστές – τους – στη – λιβυκή – ειρήνη… Που σημαίνει ότι δεν θα έχει χάσει έδαφος απέναντί τους. Δεν θα έχουν πετύχει αυτοί εκεί που αυτό απέτυχε…

Καθιερώνονται όμως ο Putin και ο Erdogan στον λιβυκό χορό. Και επειδή έχουν τρόπους που οι άλλοι δεν έχουν (ειδικά η Μόσχα σε σχέση με τον Haftar) διαθέτουν καλύτερες προοπτικές να πετύχουν στο κοντινό μέλλον ένα κάποιο φρένο· και να καθιερωθούν στη σκηνή της κεντρικής Μεσογείου / βόρειας αφρικής σαν ντουέτο. Ο Erdogan έχει την δική του προίκα: τις πολύ καλές σχέσεις τόσο με την Τύνιδα όσο και με το Αλγέρι, το οποίο θα επισκεφτεί πολύ σύντομα.

Άλλη μια περίπτωση για ελληνικά δάκρυα και αναφιλητά που μένουν κρυφά. Πρώτον, επειδή από υπερβάλλοντα ιμπεριαλιστικό ζήλο, πολύ δυσανάλογο με τις πραγματικές της δυνατότητες, η Αθήνα έχει κηρύξει την κυβέρνηση στην Tripoli σαν ανύπαρκτη· και άρα ανύπαρκτες και τις συμφωνίες που έχει υπογράψει με την Άγκυρα… Παρά τις φιλικές δηλώσεις / κτυπήματα στην πλάτη, αυτό το παραμυθάκι δεν το υποστηρίζει πρακτικά κανείς στας ευρώπας. Ίσως ο Sisi. Ίσως ο Netanyahu. Ούτε καν το ψόφιο κουνάβι…

Δεύτερον, η Αθήνα τα έχει σπάσει και με την Άγκυρα και με την Μόσχα. Όσο για την Ρώμη; Μα αυτή υποστηρίζει τον Sarraj – σιγά μην σεγοντάρει τα ελληνικά πείσματα!!! Απ’ όλο το σετ των πρωτοκοσμικών «ειρηνοποιών της λιβύης» η Αθήνα θα μπορούσε να ελπίζει μόνο στο Παρίσι. Αλλά, φυσικά, ο βασιλιάς γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron δεν είναι ηλίθιος: έχοντας πλέον στο λογαριασμό όχι την εύκολη Ρώμη αλλά το δύσκολο δίδυμο Putin – Erdogan, θα διαπραγματευτεί μαζί τους.

Ηθικό δίδαγμα; Με την τουρκική στρατιωτική υποστήριξη ο Sarraj θα παραμείνει στην Tripoli (έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα ούτε καν η Μόσχα δεν θα ήθελε να έχει έναν Haftar «οριστικό νικητή» στο λιβυκό πεδίο μάχης, άρα δικτάτορα στην Tripoli). Και θα συνεχίσουν να ισχύουν τα συμβόλαια που έχει υπογράψει με τις ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες… (Άρα, αφού η υπογραφή του Sarraj θα συνεχίσει να είναι έγκυρη εκεί, τότε… θα είναι και σε άλλα χαρτιά έγκυρη… Ε;)

(φωτογραφία: Δεξιά ο Sarraj. Αριστερά ο πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου David-Maria Sassoli. Προχτές)

Συμμαχίες – και φάρσες

Τεταρτή 8 Γενάρη. Η λέξη «τραγωδία» δεν αναλογεί στο ταξίδι του ρημαδοΚούλη και της κουστωδίας του στο αμέρικα. Γιατί η τραγωδία προϋποθέτει την σύγκρουση δύο διαφορετικών ηθικών. Ενώ στο ταξίδι στο αμέρικα οι εκπρόσωποι του ελληνικού ιμπεριαλισμού απήλαυσαν (παρά την θέλησή τους) την σχέση δύο μεγεθών: το ότι «το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό». Το μικρό είναι βέβαια σύμμαχος· αλλά τοσοδούλης… Δεν συγκρούστηκαν, λοιπόν, δύο ηθικές (δεν θα ήταν δυνατόν!). Απλά ξανα-αποδείχθηκε το ασήμαντο (γεωπολιτικό) μέγεθος του ελλαδιστάν – με τα μέτρα του μεγάλου συμμάχου αλλά και της καπιταλιστικής πραγματικότητας. (Ο μύθος της “χρυσής βίδας” στοιχειώνει, βέβαια, πάντα τους ντόπιους μικροαστούς και τους λακέδες κάθε εξουσίας. Ε, και; Αν έχουν λεφτά να αγοράσουν όχι μόνο f-35 αλλά και f-935 ας τα αγοράσουν. Αλλιώς να πάνε να κλαφτούν πιο πέρα…).

Είχε συμφωνηθεί να μην δοθεί κοινή συνέντευξη τύπου (μετά τις κουβεντούλες) επειδή οι δημοσιογράφοι θα πλάκωναν το ψόφιο κουνάβι σε ερωτήσεις για την δολοφονία του Soleimani και τον πόλεμο με το ιράν που αιωρείται στον αέρα· μετά θα ρώταγαν για την παραπομπή του. Αλλά οι δημοσιογράφοι στο αμέρικα δεν είναι γατάκια: έκαναν το ντου τους στην αρχική παρουσίαση των δυο. Το βασανιστήριο κράτησε τουλάχιστον 3 τέταρτα: το ψόφιο κουνάβι περιέγραφε το πόσο σωστό είναι, αν είσαι αμερικάνος, να σκοτώνεις όποιον δεν γουστάρεις, και δίπλα του ο ρημαδοΚούλης περίμενε καμμιά μισή ερώτηση μπας και χωθεί και αναδείξει το ελληνικό «προβληματάκι»: ξέρετε, η παλιοτουρκία και ο παλιοSarraj τα έκαναν τάστι πίτσι κότσι στη λιβύη κι αυτό απειλεί μπούμπλε μπούμπλε… και γι’ αυτό θέλουμε μια ισχυρή υποστηρίξη απ’ τις ηπα μπούμπλε μπούμπλε… Το ψόφιο κουνάβι; Αγέρωχο στον στροβιλισμό του: ναι, εκεί πέρα [στη λιβύη] έχουν μπλέξει πολλά κράτη, και γι’ αυτό πρέπει να το δούμε συνολικά, μπούμπλε μπούμπλε…

Γράφαμε χτες: …Ο ρημαδοΚούλης και το συνάφι του ψάχνουν στην Ουάσιγκτον αυτό που έψαχνε πριν ο παγκόσμιας εμβέλειας τενεκεδένιος Τσίπρας και το δικό του σκυλολόι: την γεωπολιτική αναβάθμιση του ελλαδιστάν, πληρωτέα τοις μετρητοίς. Έχει πέσει, όμως, σε κακές ημέρες και σε κακούς συσχετισμούς· κυρίως όμως έχει πέσει στην τρύπα που ο ελληνικός ιμπεριαλισμός προσπαθεί να ανοίξει για άλλους στην περιοχή…

Οι εθνικοί δημαγωγοί θα ήθελαν να κρύψουν την φάρσα. Όμως όλο αυτό το χθεσινό έγινε σε κοινή θέα: για κάποιο λόγο τα ελληνικά κανάλια περίμεναν θρίαμβο…  Συνεπώς (οι ειδικοί της αποβλάκωσης) θα αποδώσουν την φάρσα στην κακοκαιρία: σκατόκαιρος, ήταν και ο διαιτητής εχθρικός, έγερνε και το γήπεδο, ήταν στημένο και το v.a.r…. Αλλά η αλήθεια είναι ότι ο ελληνικός ιμπεριαλισμός και τα αφεντικά παίρνουν αυτό που αξίζουν. Όχι μόνο ο θείος απ’ την αμερική αλλά οι πάντες καταλαβαίνουν την γεωπολιτική υποτίμηση του ελληνικού οικοπέδου· γράφουμε γι’ αυτό χρόνια τώρα, ήδη στο χάρτινο Sarajevo.

Αυτό κάνει εξαιρετικά επικίνδυνα τα ντόπια αφεντικά και τους πολιτικούς εκπροσώπους τους, με έναν τρόπο που δεν τον έχετε συνηθίσει, αλλά είναι μέρος της ιστορίας. Έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν… Καθώς ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός, ο 4ος παγκόσμιος οξύνεται, οι ντόπιες βιτρίνες έχουν χάσει τα περιθώρια ελιγμών. Δεν μπορούν πια, για παράδειγμα, να πουλήσουν «φιλία» στη Μόσχα για να «ισορροπήσουν» (κι αν το προσπαθήσουν, πάντα με τα «αντιτουρκικά» ιδεώδη τους, θα φάνε όχι απλή πόρτα αλλά περιστρεφόμενη: γυρνάει και βαράει..).

Κατά συνέπεια ελπίζουν να βγάλουν το κάτι τις τους κάνοντας ακόμα περισσότερο απ’ το ίδιο που ως τώρα γελοιοποιεί τις φιλοδοξίες τους: ακόμα περισσότερη συμμαχία με την Ουάσιγκτον, το Τελ Αβίβ, το Ριάντ (και το Λονδίνο…)

Η σκοτεινή πλευρά όλων αυτών είναι η δική μας. Το καταλαβαίνετε;

(φωτογραφία κάτω: Πριν τα πει σήμερα με τον Erdogan η ανεγκέφαλη αλεπού Putin πέρασε χτες «ξαφνικά» απ’ την Δαμασκό. Η φωτογραφία είναι απ’ το κέντρο διοίκησης του ρωσικού στρατού στη συρία· γίνεται “επισκόπηση της κατάστασης”.

Το μπλοκ της Αστάνα συνεχίζει να υπάρχει – αν ενδιαφέρει – με, είναι βέβαιο, πιο εκτεταμένες από γεωγραφική άποψη αρμοδιότητες…)

Yankees go home (when ?)

Δευτέρα 6 Γενάρη. Δεν φτιάχτηκαν γι’ αυτό. Ωστόσο τα social media προσθέτουν μια επικάλυψη φάρσας τον εντεινόμενο 4ο παγκόσμιο πόλεμο. Αυτό, φυσικά, χάρη στο ψόφιο κουνάβι. Λέει, για παράδειγμα, η Τεχεράνη ότι έχει 35 αμερικανικούς στόχους στο πιάτο. Και κελαηδάει απαντώντας το ψόφιο κουνάβι «εμείς έχουμε 52» – λες και μετράει πόντους πάνω στην τσόχα. Κάποιος απ’ τους σφουγγοκωλάριούς του κοίταξε στο google έναν χάρτη του ιράν, και του είπε «έχουμε και μνημεία στο στόχαστρο», ίσως την πλατεία Naqsh-e Jahan στο Isfahan για παράδειγμα… Οπότε το ψόφιο κουνάβι, κελαηδο-τραυλίζοντας στα σπαστά αμερικανο-ψοφιοκουναβικά του, έβαλε κι αυτά στην 52άδα του. Όμως όσο γελοίες κι αν είναι οι πολιτικές βιτρίνες, οι πόλεμοι έχουν τους δικούς όρους.

Για παράδειγμα όλοι ξέρουν ότι η μόνη δύναμη που διαθέτει ο αμερικανικό στρατός (στην περιοχή, και όχι μόνο) είναι απ’ τον αέρα. Αεροπλάνα ή/και πύραυλοι. Προφανώς κανένας ιρανός δεν θα σημάδευε αμερικανικά μνημεία (υπάρχουν άφθονα ιμπεριαλιστικά μνημεία των ηπα την περιοχή)· θα προσπαθούσε αντίθετα να μειώσει τις από αέρα δυνατότητες του ψοφιοκουναβιστάν: αεροδρόμια, βάσεις εκτόξευσης πυραύλων, αεροπλανοφόρα – κι αν υπάρχουν υποβρύχια. Ίσως ακόμα σημαντικότερο είναι αυτό: να κοπούν οι γραμμές ανεφοδιασμού.

Όπως κάθε ιμπεριαλιστική στρατιωτική υπερπέκταση στην ιστορία έτσι και η αμερικανική (στη μέση Ανατολή) έχει σίγουρα ένα τουλάχιστον εξαιρετικά αδύναμο σημείο. Τις (χερσαίες ή ενάριες) γραμμές ανεφοδιασμού. Οι πεζοναύτες δεν τρώνε «ότι νάναι», δεν πλένονται με «ότι νάναι» – για να μη μιλήσουμε για τα πυρομαχικά τους.

Εκεί αποκτάει σημασία η κατ’ αρχήν απόφαση του ιρακινού κοινοβουλίου για να διωχτεί ο αμερικανικός στρατός απ’ την ιρακινή επικράτεια. Η αλήθεια είναι ότι δεν πρόκειται για απόφαση που βγάζει φωτιές: εξουσιοδοτεί τον πρωθ. να πει στους yankees να ξεκουμπιστούν, αφήνοντας ανοικτό το σε πόσο καιρό θα το κάνουν. Επιπλέον έχει ένα παραθυράκι για παραμονή ενός (μικρού) αριθμού ως «εκπαιδευτών»… Ίσως για να υπάρχουν στόχοι…

Η εκτίμηση της ασταμάτητης μηχανής είναι ότι με τέτοιο «διακριτικό» τρόπο η Ουάσιγκτον έχει αρκετό περιθώριο να τρενάρει, να κάνει ελιγμούς, να αποφύγει την άμεση αποχώρηση. Και, αργότερα («βλέποντας και κάνοντας») να την αποκλείσει.

Συνεπώς πέφτει βάρος στον ιρακινό στρατό, ειδικά στις pmu: να αποκλείουν ή να παρενοχλούν συστηματικά τον δρόμο (ή τους δρόμους) ανεφοδιασμού των αμερικανικών βάσεων στη συρία και στο ιράκ – και τις βάσεις τις ίδιες. Με στρατιωτικά μέσα.

Θα πρόκειται για πόλεμο τριβής, αναμφίβολα. Αλλά ίσως χρειάζεται χρόνος, ειδικά αν πρόκειται κινεζικός στρατός να αναλάβει την «περιφρούρηση των επενδύσεων» του Πεκίνου στην ιρανική επικράτεια. Αυτό θα είναι ικανή ασπίδα στους λεονταρισμούς του ψόφιου κουναβιού και στους «52 στόχους» του. Κάτι τέτοιο θα κάνει δηλητηριώδη την παραμονή του αμερικανικού στρατού στο ιράκ (και, άρα, και στη συρία) αφού η «γραμμή Pence» δεν στοχεύει σε (και δεν βολεύεται καθόλου με) έναν πόλεμο κατοχής του ιράκ. Τον έχει ξανακάνει, και τον έχασε…

Είναι υπερβολικό ένα τέτοιο ενδεχόμενο; Θα φανεί. Να θυμίσουμε ωστόσο ότι πολύ πρόσφατα Μόσχα και Πεκίνο έκαναν ναυτικές ασκήσεις με την Τεχεράνη, στον κόλπο του ομάν. Η ουσιαστική τους συμμετοχή ήταν μικρή, αλλά ας μην ξεγελαστεί κανείς: δεν πήγαν εκεί για να αφήσουν την περιοχή στα όπλα του ψόφιου κουναβιού…

Να θυμίσουμε κι αυτό, που σε πολλούς δεν αρέσει: ο 4ος παγκόσμιος πόλεμος δεν ξεκίνησε προχτές! Έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια. Αυτό που έγινε με την δολοφονία του Soleimani, του Abu Mahdi al-Muhandis και των υπόλοιπων, είναι ότι η Ουάσιγκτον τον “όξυνε”. Ανέβασε την ένταση… Θεωρεί ότι το ιράν είναι ο αδύναμος κρίκος του ευρασιατικού project, και προσπαθεί να τον κάνει σκόνη. Αυτό, όμως, αφορά πια και τους υπόλοιπους κρίκους της αλυσίδας…

Η αβάσταχτη βαρύτητα του κεφάλαιου

Δευτέρα 6 Γενάρη. Αν το ψόφιο κουνάβι και η «γραμμή» του έπασχε ασυγχώρητα από οικονομισμό, η «γραμμή Pence» πάσχει από τυφλό μιλιταρισμό. Όπως όλα τα χριστιανο-καθάρματα στην ιστορία του far west, έτσι και τύποι σαν τον Pence έχουν θρησκευτική πίστη στην ανωτερότητα και την φονικότητα των όπλων τους.

Είναι βέβαιο, απ’ αυτήν την άποψη, ότι σ’ έναν πόλεμο μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης, όπου η πρώτη θα βομβάρδιζε για την «χαρά του βομβαρδισμού» και της καταστροφής, ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός δεν θα χαλιόταν ακόμα κι αν είχε 20 ή 30 χιλιάδες νεκρούς (αρκεί να είχε εξασφαλίσει την αποδοχή των «ιδεωδών του πολέμου» στα μετόπισθεν – πράγμα καθόλου σίγουρο…)

Αλλά η Τεχεράνη έχει πάψει προ πολλού να είναι μόνη της – και το εννοεί. Η δουλειά του Soleimani και του επιτελείου του ήταν «να καθαρίσει» τον χερσαίο δρόμο ως την Μεσόγειο (δηλαδή να διώξει τους αμερικάνους και τους κάθε είδους λακέδες τους) όχι μόνο για λογαριασμό του ιρανικού καπιταλισμού αλλά και του κινέζικου, και του ρώσικου. (Ως γνωστόν στο τέλος αυτής της χερσαίας διαδρομής υπάρχουν δύο ρωσικές βάσεις, που περιμένουν. Απο κει και μετά υπάρχουν θαλάσσιες διαδρομές, στη Μεσόγειο. Αφού το ελλαδιστάν αποφάσισε ότι τα συμφέροντα του νο 1 εθνικού του κεφάλαιου είναι με την Ουάσιγκτον, το ξεκαθάρισμα στο ανατολικό τμήμα της Μεσογείου το ανέλαβε η Άγκυρα…)

Το θέμα είναι ότι για την Ουάσιγκτον ο μιλιταρισμός δεν είναι μία ανάμεσα σε άλλες επιλογές. Είναι η μοναδική της επιλογή. Έτσι έγινε «υπερδύναμη», έτσι υπερεπεκτάθηκε, έτσι συγκρότησε τις «εθνικές σχολές σκέψης» και τα διάφορα think tank της. Ακόμα και την παγκόσμια κυκλοφορία του δολαρίου με τα όπλα την επέβαλε και την υποστηρίξε.

Τώρα λοιπόν, σκότωσε αυτούς που σκότωσε, ελπίζοντας πως χάρη στο μιλιταρισμό της θα κάνει σκόνη το ιράν. Είναι πέρα από κάθε αμφιβολία ότι πλησιάζει εκείνη η στιγμή που θα πρέπει να αναθέσει σ’ αυτόν τον μιλιταρισμό να κάνει σκόνη τους πραγματικούς αμφισβητίες· αν μπορεί. Το ενοποιημένο (πια) πεδίο μάχης «ανατολική Μεσόγειος – Ινδοκούς» έχει γίνει ναρκοπέδιο όμως· με ή χωρίς Soleimani…

Ουάσιγκτον & co…

Πέμπτη 2 Γενάρη. Κεντρικό είναι το “μπέρδεμα” της Ουάσιγκτον (επειδή διαμορφώνει τις παραμέτρους των σχεδιασμών ή/και των σπασμών των υπόλοιπων μελών του άξονα). Η Ουάσιγκτον έχει χρεώσει τον Haftar στη Μόσχα, κι όσο περνούν οι μέρες δηλώνεται όλο και πιο αντι-Haftar. Έτσι όμως πέφτει πίσω απ’ την Άγκυρα, που στηρίζει τον Sarraj! Πρακτικά και ουσιαστικά ούτε το ψοφιοκουναβιστάν (ούτε κανείς άλλος απ’ τους 3 plus one) μπορούν να ξεφύγουν αυτή την στιγμή απ’ το δίπολο – πένσα που έχουν φτιάξει η Μόσχα και η Άγκυρα, από κοινού, στο λιβυκό πεδίο μάχης.

Διάφοροι διεθνείς αναλυτές (εκτός ή εντός εισαγωγικών…) έχουν αρχίσει βέβαια να το παίρνουν χαμπάρι αυτό το ρωσοτουρκικό δίπολο-πένσα τις τελευταίες ημέρες (και όχι επειδή διαβάζουν ασταμάτητη μηχανή!). Το σχολιάζουν. Αλλά δεν βλέπουν κάποια «έξοδο» απ’ αυτό. Ειδικά αν αυτό το δίπολο (που ίσως διακριτικά γίνεται ανεκτό απ’ την Ρώμη και το Παρίσι – που τυπικά είναι αντίπαλοι στο λιβυκό πεδίο μάχης… αλλά και το Βερολίνο) πετύχει κάποια εκεχειρία (εντός ή εκτός εισαγωγικών) εκεί.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι, απ’ αυτήν την άποψη, η πραγματική στάση της Μόσχας (στη λιβύη). Απ’ την μια μεριά όντως υπάρχουν ρώσοι μισθοφόροι της wagner group στη δούλεψη του Haftar· προκύπτει ωστόσο ότι η ανεγκέφαλη αλεπού Putin δεν θέλει την κατάληψη της Tripoli απ’ τον «τζενεράλ»! Γιατί; Επειδή έχει ήδη σχέσεις και με τον Sarraj και την κυβέρνησή του!

Ο Sarraj (κι όχι ο «τσενεράλ») ήταν, σαν επίσημα αναγνωρισμένος διεθνώς, καλεσμένος στην πρόσφατη (23 – 24 Οκτώβρη) «ρωσο-αφρικανική συνδιάσκεψη» στο Sochi (περισσότερα στο Πολυδιάστατες παρτίδες, την Παρασκευή 27 Δεκέμβρη). Όχι μόνο συναντήθηκε με τον Putin (άγνωστο τι είπαν) αλλά υπέγραψε και διάφορες εμπορικές συμφωνίες με την Μόσχα – ο παλιοχαρακτήρας! Μέχρι και για στρατιωτική συνεργασία συζήτησε – ο αλιτήριος!! (Ανεπίσημα, για να είμαστε ακριβείς, πήγε στο Sochi και μία αντιπροσωπεία απ’ την Βεγγάζη. Αυτό εκτιμήθηκε σαν απόδειξη του “μεσολαβητικού ρόλου” που παίζει η Μόσχα…)

Για να γίνουν τα πράγματα ακόμα χειρότερα για διάφορα τοπικά τσακάλια που έχουν πιαστεί στην πένσα, στις 6 Δεκέμβρη, η ρωσική πετρελαϊκή Tatneft, που έχει συμβόλαιο (με την κυβέρνηση Sarraj) για έρευνες φυσικού αερίου στην περιοχή Ghadames, ξανάπιασε δουλειά. (H ελπιδοφόρα για κοιτάσματα Ghadames basin εκτείνεται στη νότια τυνησία και στην ανατολική αλγερία. Λέτε οι έρευνες αυτές να μην ενδιαφέρουν την Τύνιδα και το Αλγέρι;) Επιπλέον η σαφώς μεγαλύτερη και γνωστότερη Rosneft έχει απ’ το 2017 συμφωνία ερευνών και εκμετάλλευσης με την libyan national oil corporation (NOC) – που έχει την έδρα της στην Tripoli. Είναι άγνωστο μεν πως προχωράει, αλλά είναι μια συμφωνία που αφορά χειροπιαστά κοιτάσματα· και όχι ονειρικούς σωλήνες…

Φυσικά ο «τζενεράλ» έχει καταλάβει κι αυτός διάφορα (μεγάλα) πετροκοιτάσματα αλλά και εγκαταστάσεις εξόρυξης και εξαγωγής στη Βεγγάζη. Όπως, όμως, η ασταμάτητη μηχανή είχε έγκαιρα παρατηρήσει, ενώ κανείς δεν λέει όχι στο λαθρεμπόριο (ο Haftar αναγκαστικά τέτοιο κάνει) η «επίσημη γραμμή» της Μόσχας ως τώρα είναι ζήτω η νομιμότητα (αυτήν θα χρειαστεί και για τα υπόλοιπα σχέδιά της στην Αφρική). Συνεπώς επίσημα, σαν διακρατικές σχέσεις, στο φως της ημέρας, έχει νταραβέρια και συμφωνίες με τον Sarraj. (Και σίγουρα δεν έχει απελάσει τον λίβυο πρεσβευτή!)

(φωτογραφίες κάτω: Με δεδομένο πως τόσο η Τύνιδα όσο και το Αλγέρι, που συνορεύουν με τη λιβύη, αναγνωρίζουν τον Sarraj και καταριούνται τον Haftar, η επίσης μουσουλμανική Άγκυρα σε πρώτο χρόνο αλλά και η Μόσχα σε δεύτερο έχουν ένα καλό σετ υποστηρικτών στη βόρεια Αφρική…)

Europe & co…

Πέμπτη 2 Γενάρη. Υπάρχει κάτι ακόμα για το οποίο η ασταμάτητη μηχανή θα διακινδυνέψει μια εκτίμηση σαν απάντηση στο ερώτημα: το project europe, ή πιο συγκεκριμένα, κράτη σαν το γαλλικό και το ιταλικό (ακόμα και το γερμανικό), τι στάση τα συμφέρει να κρατήσουν στις τρέχουσες εξελίξεις στο λιβυκό πεδίο μάχης;

Υπάρχει κάτι που θεωρούμε ότι ενοποιεί τα ιμπεριαλιστικά τους συμφέροντα (ειδικά τα γαλλικά και τα ιταλικά), ακόμα κι αν αυτή τη στιγμή υποστηρίζουν αντίπαλους: να κρατηθεί το ψοφιοκουναβιστάν όσο πιο μακριά γίνεται απ’ την Μεσόγειο· και πάντως να μην προχωρήσει στα σχέδιά του να ελέγξει αυτό τις όποιες ενεργειακές σχέσεις της (νότιας και κεντρικής) ευρώπης με την βόρεια αφρική και τη μέση Ανατολή.

Μετά τον αμερικανικό νόμο που προβλέπει «τιμωρίες» τόσο για τον nord stream 2 όσο και για τον turk stream, έχει γίνει απόλυτα σαφές ότι η Ουάσιγκτον δεν έχει απλά το δάκτυλο στη σκανδάλη (προκειμένου όχι μόνο για τις ενεργειακές ροές στην ευρώπη αλλά, επιπλέον κι ίσως ακόμα περισσότερο, τον διεθνή κύκλο κυκλοφορίας του δολαρίου)· αλλά την πατάει κιόλας.

Αυτή η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για το ψοφιοκουναβιστάν· είναι όμως ιδιαίτερα σημαντική και για το project europe, ακόμα κι αν διατρέχεται από εσωτερικούς ανταγωνισμούς. Έχουμε την γνώμη ότι εκτός απ’ την Βαρσοβία, τα βαλτικά κράτη και την Αθήνα κανείς άλλος δεν ενδιαφέρεται να «δέσει την τύχη» του με την Ουάσιγκτον· επειδή είναι ξεκάθαρο τι συνεπάγεται κάτι τέτοιο σε έναν καπιταλιστικό κόσμο που αλλάζει πολύ γρήγορα, και σ’ έναν εντεινόμενο 4ο παγκόσμιο πόλεμο.

Μ’ αυτήν την έννοια η ασταμάτητη μηχανή εκτιμάει πως Παρίσι, Ρώμη και Βερολίνο (παρά τις επιμέρους διαφορές τους) έχουν σοβαρούς λόγους να προτιμήσουν μια συνεννόηση για το «λιβυκό πρόβλημα» με την Άγκυρα και την Μόσχα παρά με την Ουάσιγκτον και τα ανατολικομεσογειακά παραπούλια της. Ειδικά εφόσον θεωρούν την αφρική «πίσω αυλή τους»· δική τους, όχι της Ουάσιγκτον… Είναι προτιμότερη (εκτιμάμε) μια τέτοια συνεννόηση όχι μόνο για να «μην χάσει η ευρώπη την λιβύη» εξαιτίας της Άγκυρας και της Μόσχα όπως φοβάται η Ρώμη (;) αλλά και επειδή εκεί υπάρχουν ακόμα περιθώρια συνεννόησης – και «μοιρασιών».

Όσο κι αν γίνονται δηλώσεις «φιλικές» για το ελληνικό ρημαδογκουβέρνο (με την έννοια ότι ακούγονται αρκετά «αντιτουρκικές»), τόσο η Ρώμη όσο και το Παρίσι έχουν ήδη «επαφές» υψηλού επιπέδου με την Μόσχα για το θέμα «λιβύη». Και η Μέρκελ θα κουβεντιάσει σε λίγες μέρες με τον Erdogan το θέμα, στην Άγκυρα.

Τι σημαίνουν αυτά για τον ελληνικό ιμπεριαλισμό; Ότι όσο εντονότερα δένεται με τον αμερικανικό, τόσο περισσότερο «μεσανατολικός» γίνεται· δηλαδή «μέρος του προβλήματος»…

Βαθιά δυσαρέσκεια

Σάββατο 28 Δεκέμβρη. …Αυτές οι στρατιωτικές ασκήσεις πρέπει να απασχολήσουν όλα τα κράτη που ενδιαφέρονται για την εξασφάλιση της ελευθερίας ναυσιπλοΐας στην περιοχή… το ιράν πρέπει να σκεφτεί δυο φορές τι σημαίνει να συμμετέχει σ’ αυτές…

Χωρίς την δεύτερη φράση, θα μπορούσε η δήλωση – αμερικανική φυσικά – να αφορά τη νότια θάλασσα της κίνας. Αλλά η δεύτερη δείχνει μια κάποια σύγχιση: το ιράν είναι ο οικοδεσπότης!

Δεν είναι παράλογο που η Ουάσιγκτον (και οι σύμμαχοί της) δεν έχουν χαρεί καθόλου με τα ιρανο-ρωσο-κινεζικά αεροναυτικά στρατιωτικά γυμνάσια (που ξεκίνησαν χτες) στα στενά του Ορμούζ και στα πέριξ. Κατά τους καθεστωτικούς financial times:

Η ρωσία, η κίνα και το ιράν ξεκίνησαν τις πρώτες κοινές ναυτικές ασκήσεις στον κόλπο του ομάν την Παρασκευή, σε μια ευθεία πρόκληση της αμερικανικής επιρροής στη μέση Ανατολή. Η κίνηση αντανακλά την αυξανόμενη συνεργασία ανάμεσα στους δύο βασικούς αντιπάλους των ηπα και την ισλαμική δημοκρατία, που βρίσκεται σε καθεστώς κυρώσεων απ’ την Ουάσιγκτον…

Σίγουρα είναι πρόκληση, σίγουρα είναι και ευθεία… Αλλά δεν συμβαίνει δα και στην Καραϊβική! Από κάποιες απόψεις δείχνει μια διάθεση «οικειοποίησης» της περιοχής, και όχι μόνο. Ειδικά επειδή το ψοφιοκουναβιστάν, με την «νηοπομπή των προθύμων», προσπαθεί να κατοχυρωθεί σαν ο μπάτσος των στενών. Ε, σ’ έναν “πολυπολικό” κόσμο οι ενδιαφερόμενοι για προστασία είναι πολλοί. Και δεν χωράνε…

Εκεί που θα ανάψουν όλα τα λαμπάκια στην Ουάσιγκτον (και όχι μόνο, ξέρουμε και κάποιους εδώ που είναι στην μπρίζα) είναι όταν τέτοιες ασκήσεις γίνουν στα ανοικτά της συρίας….

Μην το αποκλείετε.