Ίσως όχι και τόσο λεπτομέρειες

Τετάρτη 18 Οκτώβρη. Η Ουάσιγκτον ίσως ανησυχεί σοβαρά, αν και δεν είναι το θέμα στο οποίο μπορεί να βγει στο μεϊντάνι φωνάζοντας «τρομοκράτες! τρομοκράτες!» Υπάρχουν εκτιμήσεις (ή και πληροφορίες) ότι ο Barzani, που είναι ο φεουδάρχης / αφεντικό του ιρακινού κουρδιστάν «πείστηκε» να γυρίσει πίσω εδάφη στην Βαγδάτη (και μάλιστα με σημαντικά κοιτάσματα, ειδικά το Kirkuk), χωρίς αντίσταση και αιματοχυσία, μετά από μεσολάβηση του Qassem Soleimani. Ποιος είναι αυτός; Ο αρχηγός των “κομμάντο” των “φρουρών της επανάστασης”, της Quds Force – σα να λέμε ο “παγκόσμιος αρχιτρομοκράτης” σύμφωνα με τη νέα αμερικανική στρατηγική… Η Τεχεράνη έχει παραδοσιακά καλές σχέσεις με το Erbil, και να που έβγαλε πετυχημένα μια ειρηνευτική προσπάθεια· που θα έλεγαν και οι πρωτοκοσμικοί «καλοί άνθρωποι».

Αν όλα αυτά ισχύουν (έτσι μοιάζει…) δεν είναι καθόλου ευχάριστα για την νέα στρατηγική της Ουάσιγκτον. Έχει 10.000 πεζοναύτες στο ιράκ, με όλα τα απαραίτητα, για την αντιμετώπιση της «τρομοκρατίας του isis». Αλλά ο isis είναι υπό κατάρρευση, και ο εγχώριος στρατός δείχνει πια ικανός να τα βγάλει πέρα χωρίς αμερικανική βοήθεια. Τα αφεντικά του ιρακινού κουρδιστάν πάλι δείχνουν (και έχουν σοβαρούς λόγους γι’ αυτό) να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους το τι λένε οι γείτονες: η Τεχεράνη και η Άγκυρα. Με τούτα και με τ’ άλλα η ιρανική επιρροή στο ιράκ ενισχύεται.

Τι θα κάνει λοιπόν το ψόφιο κουνάβι (μόλις ξεπροβοδίσει τον ψόφιο κοριό), ε; Και τι συζήτησε (το αφήνουμε για τελευταίο…) και τι συμφώνησε ο Sipan Hamo με τον ρώσο υπ.αμ. Sergey Shoygu και τον αρχιστράτηγο Gerasimov στη Μόσχα το περασμένο Σαββατοκύριακο; Ζήτησε την ρωσική μεσολάβηση για να μην καταλάβει ο τουρκικός στρατός τον θύλακα της Afrin με αντάλλαγμα να μην εμποδιστεί η συριακή and friends προέλαση προς τα σύνορα με το ιράκ νότια της Deir ez-Zor; Που έκατσε η μπίλια;

Η Ουάσιγκτον τα εγκρίνει αυτά; Ο φίλος της ο Alex και το επιτελείο του τα εγκρίνουν;

(Ποιός είναι ο Sipam Hamo; Ο γενικός διοικητής των ypg… )

Ουάσιγκτον 1

Δευτέρα 16 Οκτώβρη. Ένας τρόπος να κάνει κάποιος «πλάτες» στην αμερικανική ιμπεριαλιστική πολιτική σημέρα είναι να υποτιμάει το ζήτημα της επιθετικότητας της Ουάσιγκτον απέναντι στην Τεχεράνη. Να το θεωρεί ένα «διμερές» θέμα περιορισμένης σημασίας για τον παγκόσμιο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό.

Δεν είναι έτσι. Στις 20 του περασμένου Μάη το ψόφιο κουνάβι, προς παγκόσμια έκπληξη, κατηγόρησε το ιρανικό κράτος σαν τον «μεγαλύτερο σπόνσορα της τρομοκρατίας», σ’ όλον τον κόσμο. Για να γίνει ακόμα πιο ωμή η αμερικανική «θέση», η κατηγορία εκτοξεύτηκε απ’ το Ριάντ, όπου το ψόφιο κουνάβι είχε πάει για δουλειές· και για υποστήριξη στον άξονα Ριάντ – Τελ Αβίβ. Απ’ την έδρα, δηλαδή, του καθεστώτος για το οποίο και οι πέτρες ξέρουν ότι είναι ο βασικός εξαγωγέας και χρηματοδότης του ουαχαβίτικου εξτρεμισμού και της σχετικής τρομοκρατίας. Όχι μόνο στη μέση Ανατολή αλλά και στην Ασία· ειδικά στη νοτιοανατολική.

Η συνέπεια με την οποία η Ουάσιγκτον έχει βαφτίσει την Τεχεράνη σαν «κέντρο της παγκόσμιας τρομοκρατίας» ξεπερνάει λοιπόν κατά πολύ τα βλακώδη που κατά καιρούς τιτιβίζει το ψόφιο κουνάβι. Πρόκειται, όντως, για επιλογή διαρκείας.

Ποιές είναι όμως οι συγκεκριμένες «τρομοκρατικές ενέργειες» (εντός ή εκτός εισαγωγικών) που χρεώνονται στο ιρανικό καθεστώς; Ούτε το ψόφιο κουνάβι ούτε οποιοσδήποτε άλλος κάνει τον κόπο να υποδείξει έστω και μία. Εκείνο που ουσιαστικά είναι το «έγκλημα» της Τεχεράνης είναι η πετυχημένη συμμετοχή της, ύστερα από πρόσκληση των αντίστοιχων επίσημων καθεστώτων, στα πολεμικά πεδία του ιράκ και της συρίας. Εναντίον της «επίσημης τρομοκρατίας», δηλαδή του isis.

Όμως η ίδια ακριβώς κατηγορία και για τους ίδιους λόγους θα μπορούσε να απευθυνθεί και στην Μόσχα. Συνεπώς, όταν το αμερικανικό βαθύ κράτος δια στόματος ψόφιου κουναβιού ονομάζει «τρομοκρατία» και «παγκόσμια απειλή» την στρατιωτική συμμετοχή των ιρανών «φρουρών της επανάστασης» στο συριακό (κυρίως) και στο ιρακινό πεδίο μάχης, καλεσμένων από τυπικά επίσημες κυβερνήσεις σύμφωνα με τους τετριμμένους κανόνες στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ κρατών, λέει πολύ περισσότερα. Πρόκειται, κατά την γνώμη μας, για την επιστροφή στην ιμπεριαλιστική γραμμή των νεοσυντηρητικών διοικήσεων του Μπους του Β. Όταν «τρομοκράτης» κηρυσσόταν κατά βούληση όποιος έμπαινε στο αμερικανικό στόχαστρο.

Μόνο που το 2017, το 2018 και το 2019 δεν είναι 2001, 2002 και 2003… Πιο σωστά: οι συσχετισμοί (συμπεριλαμβανομένων των εξελίξεων στα επιμέρους πεδία μάχης) του 2017 είναι προϊόντα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στις αρχές του 21ου αιώνα. Ενισχυμένα απ’ τις παράλληλες εξελίξεις παντού στον πλανήτη μέσα στη συνεχιζόμενη κρίση / αναδιάρθρωση.

Ουάσιγκτον 2

Δευτέρα 16 Οκτώβρη. Όταν στις αρχές του περασμένου Ιούνη ο ισραηλινός πρωθ. Νετανιάχου πήγε (για 3η φορά μέσα σε ένα χρόνο) στη Μόσχα για να κλαφτεί για τις «απειλές του ιράν», εισέπραξε έναν κουβά παγάκια. Το αφεντικό του ρωσικού καθεστώτος, ο Πούτιν, του απάντησε ότι … το ισραήλ είναι σημαντικός εταίρος (της Μόσχας) αλλά το ιράν στρατηγικός σύμμαχος.

Δεν είναι παιχνίδι με τις λέξεις. Υπάρχει τεράστια απόσταση ανάμεσα σ’ έναν «στρατηγικό σύμμαχο» και σ’ έναν «σημαντικό εταίρο». Απ’ τους δύο τον πρώτο ενδιαφέρεσαι να μην χάσεις, όχι τον δεύτερο. Κατά συνέπεια το μιλιταριστικό καθεστώς του Τελ Αβίβ δεν πρόκειται να δει την Μόσχα να κρατάει, καν, «ίσες αποστάσεις» – αν τα πράγματα χοντρύνουν. Στο κάτω κάτω ρωσικά όπλα και πυρηνικούς αντιδραστήρες το ιράν ψωνίζει· όχι το ισραήλ. Προφανώς, όμως, δεν είναι μόνο οικονομικά τα κίνητρα της Μόσχας.

Το γεγονός παραμένει: ο ρωσικός ιμπεριαλισμός έχει κατέβει και στρατιωτικά νότια, στη μέση Ανατολή· σε περιοχές που είχε επιρροή ως τα ‘80s, αλλά την έχασε μετά την κατάρρευση και την διάλυση της ε.σ.σ.δ. Δεν έχει κατέβει στο μέγεθος της αμερικανικής παρουσίας· αλλά, σε κάθε περίπτωση, είναι παρών. Και το εννοεί. Αντίστοιχα σημαντικό γεγονός, ίσως λιγότερο εντυπωσιακό αλλά άξιο ιδιαίτερης προσοχής, είναι ότι ο κινέζικος ιμπεριαλισμός επίσης απλώνεται προς τα δυτικά (ως προς τα σύνορα της κίνας): η ναυτική βάση που φτιάχνει το Πεκίνο στο Djibouti είναι η πρώτη εκτός κινεζικού εδάφους στη σύγχρονη ιστορία. Όχι τυχαία δημιουργείται εκεί: απέναντι απ’ την αραβική χερσόνησο, στο τέλος του ινδικού, στην ερυθρά θάλασσα, πάνω στην διαδρομή του θαλάσσιου «δρόμου του μεταξιού».

Αυτά τα δεδομένα δεν υπήρχαν ούτε το 2001, ούτε το 2002, ούτε το 2003. Για την ακρίβεια: προκειμένου να αποτραπούν σαν ενδεχόμενο σχεδιάστηκε και ξεκίνησε ο αμερικανικός «προληπτικός πόλεμος κατά της τρομοκρατίας». Πρώτα με την 11η Σεπτέμβρη του 2001… Ύστερα με την εισβολή στο αφγανιστάν, μετά με την εισβολή στο ιράκ… Αν εκεί το αμερικανικό πεντάγωνο ξεμπέρδευε γρήγορα θα στρεφόταν, το είχε αναγγείλει, εναντίον της συρίας και του ιράν – το θυμάται κανείς πια; Δεν ξεμπέρδεψε· έγινε εκείνο που είχε “ευχηθεί” ο Πούτιν, το 2003: μακάρι να κολλήσετε εκεί, στο ιράκ. Σίγουρα κάποιοι έβαλαν ένα χέρι, βοήθησαν να κολλήσει ο αμερικανικός στρατός στο ιράκ και να μην εξαπλωθεί δυτικά και ανατολικά… Τότε. Ένας απ’ αυτούς ήταν η Τεχεράνη…

Από άποψη τακτικής λοιπόν η Ουάσιγκτον πέτυχε να διαλύσει κάποια κράτη, πέτυχε επίσης να εγκαταστήσει μια σειρά βάσεων στα εδάφη τους· απέτυχε όμως να εμποδίσει την σταδιακή επέκταση των αντιπάλων της στις ίδιες περιοχές.

Ουάσιγκτον 3

Δευτέρα 16 Οκτώβρη. Το ιράν είναι βασικός κρίκος στην αντι-αμερικανική επέκταση / κυριαρχία / «αμερικανικό 21ο αιώνα»· κι όχι μόνο επειδή αυτό το αναγνώρισε πριν καιρό ο πολύς Μπρεζίνσκι στη «μεγάλη σκακιέρα του». Η συμμαχία του τόσο με την Μόσχα όσο και με το Πεκίνο είναι πράγματι στρατηγική· ο Πούτιν απλά το υπενθύμισε στον Νετανιάχου. Κι αυτή η συμμαχία είναι προχωρημένη. Πως αλλιώς, για παράδειγμα, θα παραχωρούσε η Τεχεράνη χρήση σε ρωσικά πολεμικά που κατευθύνονταν στη συρία, κάτι που απαγορεύεται απ’ το ιρανικό σύνταγμα, αν αυτή η συμμαχία δεν είχε βαθύνει;

Προφανώς αυτά τα ξέρουν καλά οι «ειδικοί» στην Ουάσιγκτον. Καταλαβαίνουν όμως ότι η τακτική της (σχετικής) «εξομάλυνσης» που ακολούθησε η διοίκηση Ομπάμα (με την υπογραφή της συμφωνίας 5+1) δεν πέτυχε να συγκρατήσει κανέναν.

Καταλαβαίνουν επίσης ότι ο καταλύτης της ήττας του σχεδιασμού τους για την συρία και το ιράκ ΔΕΝ ήταν οι ιρανοί «φρουροί της επανάστασης», που δεν είχαν καμία ιδέα από «πόλεμο σε πόλεις». Ο καταλύτης ήταν η Μόσχα. Όχι μόνο επειδή κουβάλησε την αεροπορία, τα ραντάρ και τους κρουζ της στη συρία. Αλλά και επειδή το δικό της επιτελείο είχε εμπειρία και know how από πόλεμο σε πόλεις (: τσετσενία) – κι εκπαίδευσε τόσο τους ιρανούς όσο και τους σύριους σ’ αυτό το είδος. Κάνοντάς τους αποτελεσματικούς απέναντι στους (επίσης καλά) εκπαιδευμένους του isis και των υπόλοιπων «τζιχαντιστικών» οργανώσεων. Αν, για παράδειγμα, δει κανείς τους ελιγμούς που έκαναν εφικτή την ανακατάληψη του ανατολικού Aleppo, θα καταλάβει (ίσως) ότι δεν είχαν απλά και μόνο την ρωσική υπογραφή. Κουβαλούσαν και την εμπειρία (με τα συν και τα πλην) του Γκρόζνι…

Τι μπορεί να κάνει όμως η Ουάσιγκτον αυτή τη χρονική στιγμή; Δείχνει την Τεχεράνη σαν «πρωτεύουσα της παγκόσμιας τρομοκρατίας», σε ένα μείγμα βερμπαλισμού, μιλιταρισμού και αμηχανίας – αλλά αυτό δεν την κάνει ακίνδυνη. Μάλλον το αντίθετο. Γιατί αν επιβεβαιώνεται, άλλη μια φορά τα τελευταία 2 χρόνια, με ακόμα πιο επιθετικό τρόπο, ότι η «διάσωση» της αμερικανικής ιμπεριαλιστικής επιρροής στην ευρύτερη περιοχή περνάει απ’ το Ριάντ και το Τελ Αβίβ, και με δεδομένο ότι το αντίπαλο μπλοκ είναι σταθερά διαμορφωμένο, τότε η Ουάσιγκτον (ή κάποιος απ’ τους συμμάχους της) θα πρέπει να προχωρήσει κι άλλο. Πέρα απ’ τις «καταγγελίες», και τις «κυρώσεις» που δεν θα έχουν πια κανένα αποτέλεσμα…

Να γιατί (εν συντομία) δεν πρόκειται για κάποια «διμερή διένεξη». Αν, δηλαδή, έχει κάποια σημασία να κοιτάμε τον ορίζοντα και όχι τον αφαλό μας…

(Εν τω μεταξύ, τη νύχτα Κυριακής προς Δευτέρα, ο ιρακινός στρατός και οι pmu – οι αραβικές / σιιτικές πολιτοφυλακές που έχουν εκπαιδεύσει οι “φρουροί της επανάστασης” – ξεκίνησαν μεγάλη επίθεση προς τα περίχωρα του Κιρκούκ. Στην πόλη ζει μια σχετική μειονότητα κούρδων (περίπου το 1/3) ενώ οι υπόλοιποι είναι άραβες και τουρκμένοι. Παρ’ όλα αυτά κατέχεται απ’ τους πεσμεγκρά, για όχι ασήμαντο λόγο: για τα μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου στα πέριξ.

Μετά το δημοψήφισμα της 25ης Σεπτέμβρη η Βαγδάτη ζήτησε απ’ το Αρμπίλ να επιστρέψει το Κιρκούκ στην δικαιοδοσία της. Η κουρδική φεουδαρχία αρνήθηκε. Τώρα τον λόγο τον έχουν τα όπλα…)

Ένας μελλοθάνατος στο Κρεμλίνο

Τρίτη 10 Οκτώβρη. Η επίσκεψη του «βασιλιά Salman», της σαουδικής αραβίας, στη Μόσχα την περασμένη Πέμπτη σχολιάζεται διεθνώς σαν «σημαντική στροφή του Ριάντ». Ακόμα και ο ρώσος υπ.εξ. Sergei Lavrov την χαρακτήρισε «real turning point». Έγινε το Ριάντ, παλιός και βετεράνος σύμμαχος της Ουάσιγκτον, «φίλος της Μόσχας» και το ανάποδο; Όχι δα!!!

Ο νυν βασιλιάς του οίκου των Σαούντ βρίσκεται με το ενάμισυ πόδι κάτω απ’ τον θρόνο του: έχει κάνει τον γυιό του υπ.εξ. και σχεδόν βασιλιά. Η επίσημη στέψη θα γίνει πολύ σύντομα. Όμως άλλα βλαστάρια της ίδιας μεγάλης οικογένειας πριονίζουν την καρέκλα του «πρίγκηπα Mohammad bin Salman», με έντονη διάθεση να του πριονίσουν και τα πόδια. Η επίθεση εναντίον της Ντάκα (και εμμέσως εναντίον της Τεχεράνης) απέτυχε, όπως έχει αποτύχει και ο πόλεμος κατά της υεμένης. Το χειρότερο: η cia είχε άλλους ευνοούμενους στη σαουδική αραβία, και όχι τον «πρίγκηπα».

Συνεπώς ο μπαμπάς έτρεξε στη Μόσχα για να αγοράσει μια κάποια υποστήριξη στο βλαστάρι του. Ενδεχομένως με την μορφή πληφοροριών απ’ τις υπηρεσίες του ρωσικού βαθέος κράτους. Αυτό μεταφράζεται σε αγορές όπλων: όταν η έρημος θα είναι άχρηστη για τα πετρελαϊκά της κοιτάσματα θα γίνει ένα ωραιότατο ντεκόρ για τα όπλα κάθε είδους που αγοράζουν τόσα χρόνια οι πετροφασίστες. Η Μόσχα πάντως, όπως κάθε έμπορος όπλων, ενδιαφέρεται για το cush των σαουδαράβων, κι όχι για το αν θα καταφέρουν ποτέ να χρησιμοποιήσουν το οπλοστάσιό τους.

Αλλά για να πουλήσει μαζί με τα όπλα της (και μέσω αυτών) μια κάποια υποστήριξη στον νεαρό πρίγκηπα με τα σκονάκια θέλει και κάποια ανταλλάγματα. Κατ’ αρχήν να φροντίσουν οι διαβόητες μυστικές υπηρεσίες του Ριάντ να απολυμάνουν απ’ τον «ιό του ουαχαβιτισμού» που οι ίδιες έφτιαξαν την επικράτεια της ρωσικής ομοσπονδίας. Και, επιπλέον, να μαζέψουν τα χέρια τους απ’ την συριακή επικράτεια, δηλαδή να σταματήσουν να ζορίζουν τον ρωσικό σχεδιασμό εκεί.

Γίνονται όλα αυτά μαζί; Δεν γίνονται. Είναι σα να ζητάς από κάποιον να κόψει το λαιμό του προκειμένου να σώσει το κεφάλι του…

Παιχνίδια για να περνάει η ώρα

Τρίτη 10 Οκτώβρη. Προφανώς το ρωσικό καθεστώς δεν αγνοεί καθόλου τι είναι το σαουδαραβικό, και τα συμφέροντά του. Ισχύει και το ανάποδο. Πως, για παράδειγμα, μπορεί να συμβιβαστεί μια «φιλία» του Ριάντ με την Μόσχα στηριγμένη στο συμμάζεμα των ουαχαβιτών, όταν η «φιλία» του Ριάντ με το Τελ Αβίβ στηρίζεται στο ακριβώς αντίθετο; Πως μπορεί είτε ο μελλοθάνατος είτε το βλαστάρι του να εγγυηθούν στη Μόσχα ότι «θα κάτσουν φρόνιμα» είτε στη μέση Ανατολή είτε στη νοτιοανατολική ασία όταν η αποσταθεροποίηση αυτών των περιοχών και το εμπόριο χάους είναι ο μόνος λόγος ύπαρξης που έχει απομείνει στο καθεστώς τους;

Υπάρχει, όμως, κάτι ακόμα χειρότερο. Στην καπιταλιστική φάση όπου το πετρέλαιο (θα) χάνει όλο και περισσότερο την στρατηγική του σημασία ποιος είναι ο λόγος που η πετρελαιοπαραγωγός ρωσία θα έπρεπε να νοιάζεται για την μακροημέρευση της πετρελαιοπαραγωγού σαουδικής αραβίας και των δορυφόρων της στη χερσόνησο; Είναι ανταγωνιστές σε μια αγορά που (θα) μικραίνει· κατά συνέπεια σε μια αγορά όπου το «ο θάνατός σου η ζωή μου» έχει αρχίσει ήδη να γίνεται ο κανόνας.

Μπορούμε λοιπόν να υποστηρίξουμε βάσιμα ότι ο απελπισμένος πατέρας, που κουβαλήθηκε στη Μόσχα με το αεροπλάνο του με τις χρυσές σκάλες και μια κουστωδία εκατοντάδων ακολούθων που έβαλε σε μπελάδες το ρωσικό σύμπλεγμα της ασφάλειας, με την ελπίδα να σώσει το τομάρι και τον θρόνο του γιού του, παρά τις «θερμές κουβέντες και προσφωνήσεις» που άκουσε και παρά τα λεφτά και τα deal του, ήταν ο ίδιος dead man walking στην επιστροφή όπως όταν πήγαινε.

Απλά είναι έτσι το γεωπολιτικό και ιμπεριαλιστικό ταμπλώ της εποχής: όλοι παίζουν με όλους… μέχρι να σταματήσουν να παίζουν.

Η σειρά του Idlib

Κυριακή 8 Οκτώβρη. Αυτή θα είναι μια δεύτερη δόση «τουρκικής συμβολής» στο συριακό πεδίο μάχης. Σε συνεννόηση με την Μόσχα (και, προφανώς, την Δαμασκό) το πεζικό της Άγκυρας στη συρία (aka f.s.a.) είναι έτοιμο να εισβάλει (αν δεν το έχει κάνει ήδη την ώρα που διαβάζονται αυτές οι γραμμές) απ’ το τουρκικό έδαφος στην επαρχία του Idlib. Με την κάλυψη τουρκικού πυροβολικού, αεροπορίας, κλπ. Η εισβολή θα γίνει στο ύψος της τουρκικής κωμόπολης Reyhanli.

Αυτή είναι η απάντηση του «μπλοκ της Astana» στο γεγονός ότι οι ένοπλοι που υποστηρίζονται (ακόμα) απ’ το Ριάντ έχουν εξουδετερώσει στο Idlib εκείνους που υποστηρίζονταν απ’ την Άγκυρα· και έχουν γίνει αγκάθι στα πλευρά της Δαμασκού και μόνιμη πηγή επιθέσεων προς την μεριά της Hama.

Όταν ο τουρκικός στρατός και το f.s.a. πεζικό του «απελευθέρωσαν» απ’ τον isis / κατέλαβαν την Jarabulus δεν ήταν ξεκάθαρη η ευρύτερη συνεννόηση· μπορούσε όμως κανείς να την συμπεράνει βάσιμα. Τώρα είναι. Η υπό τουρκική καθοδήγηση «αντιμετώπιση των τρομοκρατών» θα ξαλαφρώσει τον συριακό στρατό και τους συμμάχους τους στα βόρεια της Hama, και πιθανόν να επιτρέψει την μεταφορά μέρους τους στην προέλαση νότια της Deir ez-Zor.

Κάτι μας λέει ότι δεν χαίρονται όλοι οι «παίκτες» γι’ αυτήν την εξέλιξη· ειδικά οι αμερικάνοι και οι ypg σύμμαχοί τους. Απ’ την άλλη μεριά: ήταν θέμα χρόνου να συμβεί κι αυτό.

(φωτογραφία: κάποιος εστιάτορας στο Kobani φαίνεται ενημερωμένος για την διεθνή γεωπολιτική: ονόμασε το μαγαζί του “Trump”. Ελπίζουμε ότι διάφοροι φαντασιόπληκτοι (;) «επαναστάτες» (;) της ευρύτερης περιοχής θα επιληφθούν του θέματος με πρώτη ευκαιρία: θα καλέσουν, δηλαδή, τον αμερικάνο σύντροφο αγωνιστή / επαναστάτη με το ψευδώνυμο «Ψο.Κου.» για γεύμα…)

Συρία, ελιγμοί ζόρικοι

Σάββατο 7 Οκτώβρη. Η ανακατάληψη της Deir ez-Zor απ’ τον συριακό στρατό ‘n’ friends φαίνεται ότι είναι κάτι ανάλογο με της ανακατάληψη του ανατολικού Aleppo – μείον την αδυναμία της Ουάσιγκτον και των δικών της φίλων / proxies. Απ’ την μια μεριά ο αμερικανικός σχεδιασμός μπορεί να ξαφνιάστηκε απ’ την ταχύτητα της ανακατάληψης. Απ’ την άλλη όμως, αυτή τη φορά, είχε έτοιμα τα σχεδιά του. Πέρα απ’ την «επική» (που θα έλεγε και το ψόφιο κουνάβι…) και χωρίς εμπόδια προώθηση των ypg σε βάρος του isis στην ανατολική όχθη του Ευφράτη, ο σχεδιασμός προέβλεπε διαρκείς αντιπερισπασμούς σε διάφορα σημεία της συριακής επικράτειας: για να μην μπορέσει ο συριακός στρατός και οι υπόλοιποι να κατακτήσουν κάτι περισσότερο απ’ την ίδια την πόλη. Ούτε τα πετρελαιοχώραφα στα ανατολικά, ούτε όμως και τον δρόμο προς την Abu Kamal (δες αναφορές πριν δυο μέρες).

Έγιναν ως τώρα δυο τέτοιες επιθέσεις αντιπερισπασμού, εκ των οποίων η μία είχε κατά τα φαινόμενα με στόχο ρώσους. H πρώτη ήταν μια μαζική επίθεση σε συριακές θέσεις στα νότια της επαρχίας του Idlib, βόρεια της Hama – και προοπτική την «απαγωγή» τριών δεκάδων ρώσων στρατόμπατσων που επέβλεπαν την διατήρηση της εκεχειρίας στην περιοχή. Η επίθεση, μαζική και καλά οργανωμένη, απαντήθηκε με «ταχεία επέμβαση της spetsnaz», των ειδικών δυνάμεων των ρωσικών στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών (GRU)… (Κι έτσι, επί τη ευκαιρία, μάθαμε ότι υπάρχουν και τέτοια ρωσικά κόλπα στο συριακό έδαφος…). Σε κάθε περίπτωση η ανάκτηση των χαμένων θέσεων απ’ αυτήν την επίθεση και η παραπάνω απώθηση των επιτιθέμενων, χρειάστηκε στην μεταφορά ενόπλων απ’ την Deir ez-Zor στα βόρεια της Hama.

Η δεύτερη επίθεση αντιπερισπασμού ήταν η πετυχημένη (ως τώρα) επίθεση του isis σε αδύνατα σημεία του δρόμου Palmyra – Deir ez-Zor, που είναι η γραμμή επικοινωνίας της Deir ez-Zor με την κεντρική συρία. Εδώ και δύο ή τρεις ημέρες αυτή η γραμμή έχει κοπεί. Ωστόσο η στρατιωτική συγκέντρωση του συριακού στρατού ‘n’ friends στην πόλη φαίνεται ότι είναι αρκετά ισχυρή ήδη ώστε να μην επείγεται για επιπλέον ενισχύσεις. Υπάρχουν πάντα και οι αερομεταφορές.

Αφού συνυπολογίσει κανείς τις επίσημες ρωσικές δηλώσεις για τον ρόλο της Ουάσιγκτον στην προσπάθεια «παγώματος» της συριακής προέλασης (χθεσινός σχολιασμός, μέση ανατολή 4), μπορεί να δει να εξελίσσεται στην περιοχή ένας ελιγμός βγαλμένος απ’ τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Προφανώς υπό τις οδηγίες είτε ρώσων είτε ιρανών (είτε και τα δύο), η «συριακή συμμαχία» αποφεύγει να απαντήσει στον δεύτερο αντιπερισπασμό για να μην αποπροσανατολιστεί· και κατηφορίζει full προς την Abu Kamal (όπως σας είχαμε ενημερώσει) βρίσκοντας μικρότερη αντίσταση, επειδή μέρος των ενόπλων του isis ασχολούνται με το να κρατάνε κλειστό τον δρόμο Palmyra – Deir ez-Zor.

Θα μπορούσε να είναι, επίσης, μια συμβουλή του Σουν Τσου: κάνε την δύναμη του αντιπάλου αδυναμία του. Αν καταφέρουν να φτάσουν σύντομα ως τα συρο-ιρακινά σύνορα στην Abu Kamal, ο συριακός στρατός και οι φίλοι του θα έχουν σχεδόν κυκλώσει τον isis στη νοτιοανατολική συρία· και οι επιτυχίες των “τρομοκρατών” στη διακοπή της γραμμής Palmyra – Deir ez-Zor θα αποδειχθούν έωλες. Αν, όμως, καθυστερήσουν σημαντικά, θα κινδυνεύουν να χάσουν περιοχές της κεντρικής συρίας που είχαν πρόσφατα «καθαρίσει».

Θα σκεφτείτε ότι η ασταμάτητη μηχανή έγινε «πολεμικός ανταποκριτής». Όχι! Αυτό είναι ένα δευτερεύον μεν αλλά όλο και σοβαρότερο θέατρο πολέμου μεταξύ των ηπα και των συμμάχων τους απ’ την μια, και του πολυγώνου Μόσχα – Πεκίνο – Τεχεράνη – Βαγδάτη – Δαμασκός – Άγκυρα απ’ την άλλη!!! Μια μικρή μάχη (σε σχέση με το πολεμικό δυναμικό των εμπλεκόμενων)· κι ωστόσο μια μάχη της οποίας η έκβαση μπορεί να έχει αλυσιδωτές συνέπειες.

Ίσως έχει ήδη…

(φωτογραφία: Τα μυστικά του βάλτου; Συριακός στρατός κατεβαίνει τον Ευφράτη…)

Μέση ανατολή 2

Παρασκευή 6 Οκτώβρη. Όταν η προέλαση του isis (και άλλων ένοπλων ομάδων) έφτασε στο σημείο να απειλεί τον Άσαντ και το καθεστώς του (το μόνο αναγνωρισμένο διεθνώς, τότε και τώρα) με πνίξιμο στη Μεσόγειο, η Μόσχα αποφάσισε ότι “enough”. Μπήκε στο συριακό πεδίο μάχης στο πλευρό του αποδεκατισμένου συριακού στρατού, ενώ τόσο η Χεζμπ’ αλλάχ όσο και η Τεχεράνη, νοιώθοντας μεγαλύτερη στρατιωτική σιγουριά, αναθάρρησαν και ενίσχυσαν σημαντικά τους ενόπλους τους δίπλα στον Άσαντ…

Γιατί η Μόσχα αποφάσισε να ρίξει το στρατιωτικό (αλλά και συμβολικό γεωπολιτικά) βάρος της στη μέση Ανατολή ανατρέποντας, ως ένα σημείο, τις εξελίξεις; Ένα λόγος ήταν η τύχη της (μικρής αλλά μοναδικής στη Μεσόγειο) ναυτικής βάσης της στην συριακή Tartus. Δεν ήταν μόνον αυτό. Η διάλυση υπαρχόντων κρατών δεν είναι τακτική της Μόσχας (ούτε του Πεκίνου): έχει ομοσπονδιακή δομή σαν κράτος και, κυρίως, μάτωσε (και σκότωσε) πολύ για να κρατήσει τις καυκάσιες περιοχές (τσετσενία, ιγκουσετία). Φυσικά έχει απλωθεί κάπως, αφενός στην τυπικά γεωργιανή επικράτεια (επίσημα στην αμπχαζία και στη νότια οσετία), αφετέρου στην τυπικά ουκρανική (στην κριμέα επίσημα, στην ανατολική ουκρανία λιγότερο).

Η πετυχημένη τριχοτόμηση του ιράκ και της συρίας κατά μήκος θρησκευτικών / ιδεολογικών γραμμών θα μπορούσε πράγματι να τροφοδοτήσει ένα καινούργιο κύμα ένοπλων αποσχιστικών ανταρσιών στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς τόσο εντός όσο και εκτός ρωσικής ομοσπονδίας. Στην κεντρική ασία. Αν το αμερικανικό (και όχι μόνο) σχέδιο πετύχαινε στη μέση Ανατολή, ασφαλώς θα εφαρμοζόταν κι αλλού – αυτή θα ήταν η συμβολή της πολυεθνικότητας του isis. Η Μόσχα (και το Πεκίνο) είχαν και έχουν σοβαρούς λόγους εναντίον.

Το σημαντικότερο είναι ότι το αμερικανικό σχέδιο της τριχοτόμησης μόνο επιφανειακά μπορούσε να μπει σε έναν χάρτη με τρία καινούργια σταθερά κράτη στη θέση των δύο. Η ανάμειξη των πληθυσμών (και από θρησκευτική άποψη) και οι οικονομικές ανάγκες θα παρήγαγαν έναν μόνιμο πόλεμο, άλλοτε υψηλής και άλλοτε χαμηλής έντασης σ’ όλη αυτή τη ζώνη. Ο πραγματικός στόχος του αμερικανικού ιμπεριαλισμού δεν ήταν και δεν είναι, λοιπόν, «η διόρθωση των συνόρων» αλλά η μόνιμη αποσταθεροποίηση – που επιτρέπει στο πεντάγωνο και στις μυστικές υπηρεσίες να πολλαπλασιάζουν τις βάσεις τους, εμφανιζόμενα σαν «δύναμη σταθεροποίησης».

Έχοντας κρατήσει αποστάσεις απ’ την λιβυκή περίπτωση, η Μόσχα είχε πολλούς λόγους να εμποδίσει την «ομαλή εξέλιξη» της τριχοτόμησης στη συρία (κατ’ αρχήν) και στο ιράκ (έμμεσα). Και το έκανε. Πετυχημένα ως ένα σημείο, αλλά όχι οριστικά (αυτή τη στιγμή).

Μέση ανατολή 4

Παρασκευή 6 Οκτώβρη. Αυτά τα ξέρουν όλοι. Τα ξέρει οπωσδήποτε το «μπλοκ της Astana»: Μόσχα, Τεχεράνη, Άγκυρα, Δαμασκός, Βηρυτός – και η Βαγδάτη. Η Μόσχα δεν μπορεί μεν να στραφεί ανοικτά κατά των ypg αυτή τη στιγμή, βλέπει όμως το πόσο «αμερικανικά» δρουν. Οι υπόλοιποι, και ειδικά Άγκυρα, Τεχεράνη και Βαγδάτη, έχουν μεγαλύτερα περιθώρια κινήσεων (ή/και δηλώσεων), ειδικά μετά το «ανεξαρτησιακό δημοψήφισμα» στο ιρακινό κουρδιστάν, στις 25 Σεπτέμβρη. Σε πρώτο χρόνο κανένα απ’ αυτά τα κράτη δεν φαίνεται να θέλει έναν (ακόμη) πόλεμο. Εκείνο που οπωσδήποτε θέλουν είναι να εξασφαλίσουν ότι ένα μισο- (ή ψευτο-) ανεξάρτητο ιρακινό κουρδιστάν δεν θα είναι στους αμερικανικούς και ισραηλινούς στάβλους. Πράγμα που σημαίνει: δεν θα είναι safe heaven για αμφισβητήσεις ή/και επιχειρήσεις εναντίον τους. Είναι εύκολο κάτι τέτοιο; Όχι…

Την περασμένη Τετάρτη η αραβική (με έδρα το Λονδίνο) εφημερίδα Asharq al-Awsat δημοσίευσε συνέντευξη με τον ρώσο υπ.εξ. Sergei Lavrov. Ο οποίος τα έχωσε· όχι στους proxies ypg αλλά κατευθείαν στην Ουάσιγκτον:

… Σε μερικές περιπτώσεις οι ελεγχόμενες απ’ τις ηπα δυνάμεις έμμεσα ενθαρρύνουν άλλους τρομοκράτες να επιτίθενται σε στρατηγικά σημεία που δίκαια επανακαταλήφθηκαν απ’ την Δαμασκό, ή ηθελημένα εμπλέκονται σε αιματηρές προβοκάτσιες σε βάρος των δικών μας δυνάμεων…

Αναφερόταν στην Deir ez-Zor. Και συνέχισε:

… Καλώ όλους τους «παίκτες» στη συρία να εγκαταλείψουν τις γεωπολιτικές τους φιλοδοξίες και συμβάλλουν πλήρως στην αποκατάσταση της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή… Η πρακτική μας συνεργασία με την τουρκία και το ιράν σε όλα τα επίπεδα δείχνει, με την πλήρη σημασία των λέξεων, τον κεντρικό ρόλο που έχουν στη σταθεροποίηση της κατάστασης στη συρία και το ιράκ…

Δεν υπάρχουν περιθώρια παρερμηνείας σ’ αυτές οι κουβέντες, έτσι δεν είναι;

Όπως δεν υπάρχουν περιθώρια παρερμηνείας στο περιεχόμενο της επίσκεψης του Ερντογάν στην Τεχεράνη πριν 2 ημέρες (4/10). Για «βάθεμα της συμμαχίας» μίλησε ο Ερντογάν, για προσπάθεια «ξένων δυνάμεων» και ειδικά του ισραήλ να κρατήσουν τα δύο κράτη στο περιθώριο των εξελίξεων στη μέση Ανατολή μίλησε ο Χαμενεΐ (ο αρχιπαπάς του ιράν)…