Συρία

Παρασκευή 24 Νοέμβρη. Σύμφωνα με την προχτεσινή καθεστωτική washington post: …Η κυβέρνηση Trump επεκτείνει τους σκοπούς της στη συρία πέρα απ’ την αντιμετώπιση του isis… Αξιωματούχοι των ηπα λένε ότι ελπίζουν να χρησιμοποιήσουν την συνεχιζόμενη παρουσία του αμερικανικού στρατού στη βόρεια συρία που υποστηρίζουν τις υπό κουρδικό έλεγχο “συριακές δημοκρατικές δυνάμεις” (SDF) για να πιέσουν τον Άσαντ να κάνει παραχωρήσεις στην υπό τον οηε ειρηνευτικές συνομιλίες στη Γενεύη…. Μια ξαφνική αποχώρηση θα ολοκληρώσει τον έλεγχο του Άσαντ στην συριακή επικράτεια και θα εξασφαλίσει την πολιτική του επιβίωση – κάτι που θα αποτελεί νίκη για το ιράν, τον στενό του σύμμαχο.

Για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο, οι αμερικάνοι αξιωματούχοι λένε ότι σχεδιάζουν να διατηρήσουν μια αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη βόρεια συρία – όπου οι αμερικάνοι έχουν εκπαιδεύσει και υποστηρίξει τις SDF εναντίον του ισλαμικού κράτους – και να διορίσουν νέα τοπική κυβέρνηση, έξω απ’ την κυβέρνηση του Άσαντ, σ’ αυτές τις περιοχές.

Το κατά πόσο το καθεστωτικό μήντιο μεταφέρει με ακρίβεια τις καινούργιες ιδέες του αμερικανικού ιμπεριαλισμού / μιλιταρισμού ή το κατά πόσο χρησιμοποιείται σαν «ανιχνευτής προθέσεων», δεν το ξέρουμε. Θα φανεί.

Μια μέρα μετά (χτες) η εκπρόσωπος του ρωσικού υπ.εξ. Maria Zakharova, απαντώντας στο δημοσίευμα της washington post, δήλωσε ότι δεν υπάρχει νομική βάση για την στρατιωτική παρουσία των ηπα στη συρία. Όχι μόνο βρίσκονται εκεί χωρίς την άδεια της Δαμασκού, αλλά επίσης σε άμεση παραβίαση των επιθυμιών της συριακής κυβέρνησης. Στην πραγματικότητα αυτό που κάνουν οι ηπα μπορεί να ονομαστεί κατοχή.

Διαμορφώνεται ήδη το «τυπικό» μέρος της επόμενης φάσης του πολέμου στο συριακό πεδίο μάχης. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι ypg είναι ο φερετζές της αμερικανικής κατοχής της βόρειας συρίας. Η Ουάσιγκτον συνεχίζοντας την κατοχή αυτής της περιοχής αδιαφορούν για (: δηλαδή δεν αναγνωρίζουν) την ύπαρξη κυβέρνησης στη συρία· παρότι σ’ όλους τους επίσημους διεθνείς οργανισμούς (συμπεριλαμβανομένου του οηε) και σ’ όλες τις συριακές πρεσβείες του πλανήτη αυτή ακριβώς η κυβέρνηση (του Άσαντ) είναι που αναγνωρίζεται. Απ’ την μεριά του το μπλοκ της Αστάνα (και όχι μόνον αυτά τα κράτη) αναγνωρίζουν την κυβέρνηση Άσαντ όχι μόνο σαν «πραγματική» αλλά και σαν τον νικητή, ως τώρα, του πολέμου.

Η Ουάσιγκτον, για τα δικά της συμφέροντα, σκοπεύει να γίνει ο «πολιτικός εκπρόσωπος» όσων αντικαθεστωτικών έχουν απομείνει ακόμα να απαιτούν την παραίτηση του Άσαντ· αυτών που χρηματοδοτούνται απ’ το Ριάντ, και «είχαν μάζωξη» χτες και προχτές εκεί, στην αγκαλιά του τοξικού. Είναι προφανές ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός θα ήταν ευχαριστημένος αν ο Άσαντ, σε έναν ξαφνικό ελιγμό «ρεαλισμού», δεχόταν να υπάρχουν βάσεις του στη συρία· τότε, ξαφνικά, θα τον αναγνώριζαν…

Είναι όμως εφικτό να διωχτούν οι αμερικάνοι, πίσω, δίπλα, μπροστά αλλά πάντως μαζί με τις ypg (και το Τελ Αβίβ) απ’ την βόρεια συρία; Πολύ δύσκολο μας φαίνεται. Ίσως ευκολότερο είναι να διωχθούν από την τουρκία… Αλλά γι’ αυτό περισσότερα μελλοντικά.

Εν τω μεταξύ η αντίθετη «γραμμή» του μπλοκ της Αστάνα (που θα καλύπτει και την Άγκυρα) φαίνεται ότι θα είναι αυτή: για να θεωρηθούν νόμιμοι συνομιλητές για το πολιτικό μέλλον της συρίας οι πάντες, πλην του συριακού στρατού και των επίσημων καλεσμένων του Άσαντ, θα πρέπει να παραδόσουν τα όπλα τους.

Ενδιαφέρον θα έχει αν πάει έτσι.

Μια τωρινή ιστορία· σε εξέλιξη

Πέμπτη 23 Νοέμβρη. Το Τελ Αβίβ (στο οποίο, για να μην ξεχνιόμαστε, η Αθήνα κάνει συμμαχικές επικύψεις…) φοβάται απ’ αυτήν την εντυπωσιακή αλλαγή των συσχετισμών· αλλαγή που κόντρα στους υπολογισμούς του προκάλεσε και η δική του δράση, όπως κι εκείνη των συμμάχων του (Ουάσιγκτον και Ριάντ). Κυρίως απ’ το γεγονός ότι η Μόσχα κατέβηκε ξανά “τόσο κοντά” – και το εννοεί.

Η υποτιθέμενα “μετριοπαθής” καθεστωτική haaretz έγραφε πριν 3 ημέρες (20 Νοέμβρη), όχι χωρίς κάποια ανησυχία:

Ο ρώσος υπ.εξ Sergei Lavrov … δήλωσε ότι η παρουσία του ιρανικού στρατού στη συρία είναι νόμιμη, όπως και του ρωσικού, εφόσον προσκλήθηκαν απ’ το καθεστώς Άσαντ. Συνεπώς δεν σκοπεύει να ζητήσει απ’ τους ιρανούς να φύγουν απ’ την συρία.

Το μόνο το οποίο δέχτηκαν οι ρώσοι είναι ότι οι ιρανοί και οι σιιτικές μονάδες που δίνουν λογαριασμό σ’ αυτούς θα μείνουν 5 χιλιόμετρα μακριά απ’ την γραμμή “επαφής” με τους αντικαθεστωτικούς. Για το ισραήλ αυτό σημαίνει ότι οι ιρανοί θα βρίσκονται … μόλις 10 χιλιόμετρα απ’ τα σύνορα του. Αυτή είναι η αιτία της απογοήτευσης του ισραήλ, που έγινε εντονότερη μετά την δήλωση του Lavrov.

Η δήλωση του ρώσου υπ.εξ. περιλάμβανε κι ένα άλλο κρυμμένο μήνυμα: η Μόσχα είναι που θα αποφασίσει τι γίνεται στη συρία. Η πλήρης απουσία αμερικανικής αντίδρασης στις δηλώσεις του Lavrov … αποδεικνύει ποιοι κάνουν κουμάντο στη συρία.

Η αιτία για την ρωσική υποστηρίξη στο ιράν … είναι απλή: οι ιρανοί, και ειδικά οι proxies τους της Χεζμπ’ αλλάχ, είναι που παρέχουν στους ρώσους και στο καθεστώς του Άσαντ το πεζικό απ’ το οποίο κρέμεται η ύπαρξη του καθεστώτος. Η διατήρηση του καθεστώτος είναι η νούμερο 1 αποστολή για τους ρώσους, επειδή έτσι μπορούν να έχουν όλα τα πλεονεκτήματα – την εικόνα της δύναμης, μια βάση στη Μεσόγειο, πιθανές εμπορικές συμφωνίες – που προκύπτουν απ’ τη νίκη του Άσαντ. Η ρωσία δεν ανακατεύεται ούτε διαμαρτύρεται όταν το ισραήλ περιστασιακά βομβαρδίζει κάποιο convoy της Χεζμπ’ αλλάχ στη συρία (εφόσον δεν κινδυνεύουν ρώσοι στρατιώτες), αλλά δεν έχει και κανένα λόγο να αναγκαστεί να αποδεχθεί όλες τις ισραηλινές απαιτήσεις για το διώξιμο των ιρανών απ’ τη συρία.

Ο πρωθ. Netanyahu δήλωσε αυτή τη βδομάδα ότι το ισραήλ δεν δεσμεύεται απ’ την τριμερή συμφωνία [σ.σ.: εννοεί την συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον, Μόσχας και Αμμάν για την απομάκρυνση των φιλοαμερικάνων ανταρτών απ’ τα σύνορα της συρίας με την ιορδανία] και ο υπ.αμ. Lieberman επανέλαβε την προειδοποίησή του ότι το ισραήλ δεν θα υποχωρήσει και δεν θα επιτρέψει την ιρανική κατοχύρωση στη συρία ή να γίνει η συρία μια προκεχωρημένη θέση κατά του ισραήλ, προσθέτοντας: «όποιος δεν το έχει καταλάβει αυτό καλά θα κάνει να το καταλάβει».

Ποιον ακριβώς απειλεί ο ισραηλινός “mad dog” Lieberman; Χτες στο Sochi η «τριπλή συνεννόηση» προχώρησε – σύμφωνα με τις δηλώσεις όλων. Το πως ακριβώς θα φανεί, και δεν χρειάζεται να κάνουμε σχετικές προβλέψεις. Αλλά ούτε το Τελ Αβίβ ούτε η Ουάσιγκτον μπορούν να επηρεάσουν καθοριστικά τις εξελίξεις. Μόνο να τις προβοκάρουν μπορούν, ξαναβάζοντας φωτιά· αυτοπροσώπως…

(φωτογραφία: οι “3 εγγυήτριες δυνάμεις” χτες, στο Sochi).

“Εγγυήτριες δυνάμεις”

Τετάρτη 22 Νοέμβρη. Την ίδια μέρα που ο ψόφιος κοριός και ο πλυντηράς Αναστασιάδης καμάρωναν επειδή θεωρούν ότι έχουν βρει έναν συνεταίρο (τον Sisi) για να μοιραστούν υποθαλάσσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων που, προς το παρόν (ίσως και για πάντα) είναι ανύπαρκτα, βορειότερα γίνονταν πολύ σοβαρότερες συναντήσεις.

Χωρίς να έχει ανακοινωθεί από πριν (προφανώς για λόγους ασφαλείας) ο Άσαντ πήγε χτες στο Sochi για να τα πει με τον Πούτιν. Είναι η δεύτερη φορά που γίνεται τέτοιο ραντεβού «κορυφής»· η πρώτη ήταν το φθινόπωρο του 2015, όταν είχε ξεκινήσει η ρωσική επέμβαση στη συρία.

Δεν ήταν απλά μια επινίκεια συνάντηση. Στην μετα-isis φάση του πολέμου στο ευρύτερο μεσανατολικό πεδίο μάχης, υπάρχουν πολλά και σημαντικά που πρέπει να συμφωνηθούν. Σε ότι αφορά το πολιτικό μέλλον της συρίας και του καθεστώτος Άσαντ είναι σαφές ότι οι 3 της Αστάνα, Άγκυρα, Μόσχα και Τεχεράνη, θα είναι κάτι σαν «εγγυήτριες δυνάμεις». Αλλά θα πρέπει να λύσουν τις μικρότερες και μεγαλύτερες εκκρεμότητες κατοχής εδάφους είτε από αντικαθεστωτικούς (και το Ριάντ) είτε απ’ τις ypg (και την Ουάσιγκτον). Υποθέτουμε, λοιπόν, οτι η χθεσινή συνάντηση Άσαντ – Πούτιν είναι η επίσημη έναρξη του επόμενου γύρου· χωρίς να μπορούμε να προβλέψουμε πόσο μακρυά θα πάει.

Στο ίδιο μέρος, στο Sochi, συναντήθηκαν χτες οι αρχικαραβανάδες Τεχεράνης, Μόσχας και Άγκυρας Mohammad Bagheri, Valery Gerasimov και Hulusi Akar. Ένα απ’ τα θέματα που οπωσδήποτε κουβέντιασαν είναι το μέλλον των 4 “ζωνών αποκλιμάκωσης”, με ιδιαίτερη έμφαση σ’ εκείνη του Idlib: εδώ η Άγκυρα έχει θέσει ζήτημα (στην Μόσχα) σε σχέση με τον γειτονικό ypg-κρατούμενο θύλακα της Afrin, όπου σταθμεύουν λίγοι ρώσοι καραβανάδες.

Αύριο, πάλι στο Sochi, θα γίνει η «συνάντηση κορυφής» των 3 της Αστάνα. Ο Ερντογάν έχει ήδη δηλώσει την ικανοποίησή του που η Τεχεράνη «δείχνει κατανόηση στις τουρκικές ευαισθησίες» σε ότι αφορά ορισμένα ζητήματα στη συρία: την «αντιπροσώπευση» κάποιων αντικαθεστωτικών οργανώσεων υποθέτουμε. Σε κάθε περίπτωση οι 3 της Αστάνα δεν θα πρέπει να έχουν σοβαρές διαφωνίες μεταξύ τους στο να διαχειριστούν τα σχεδιά τους για την μελλοντική διάρθρωση ενός κάποιου συριακού κράτους. Δεν έχουν την πολυτέλεια μεταξύ τους εντάσεων…

Αύριο (και μεθαύριο) θα γίνει άλλη μια συνάντηση: στο Ριάντ. Οι ένοπλοι που ελέγχει ακόμα ο τοξικός πρίγκηπας και η κλίκα του θα μαζευτούν «στου αφεντικού» για να δουν πως και αν θα συνεχίσουν. Κυρίως τι θα κάνουν στην επερχόμενη 6η (αν δεν κάνουμε λάθος) συνάντηση στην Αστάνα.

Παρών θα είναι και ρώσος «ειδικός απεσταλμένος». Ωστόσο οι ασκήσεις γεωπολιτικής επιβίωσης του σαουδαραβικού καθεστώτος μετά την ήττα του isis (που τόσο στήριξε) μπλέκουν τις εξελίξεις. Και είναι πιθανό να γεννήσουν «νέα καθήκοντα» για τις 3 εγγυήτριες δυνάμεις στη συρία.

(Πάνω: Πούτιν και Άσαντ αγκαλιά στην υποδοχή του δεύτερου στο Sochi: αδελφέ!!!

Κάτω: ο ρώσος υπ.αμ. Sergei Shoigu δείχνει κάτι μάλλον σημαντικό σε Άσαντ και Πούτιν χτες στο Sochi.)

Συμφωνία

Δευτέρα 20 Νοέμβρη. Ακριβώς απέναντι απ’ το Κάιρο, την ίδια μέρα, χτες, είχαν ραντεβού οι υπ.εξ. των “3 της Αστάνα”: ο τούρκος υπ.εξ. Mevlüt Çavuşoğlu, ο ιρανός Javad Zarif και ο ρώσος Sergey Lavrov συναντήθηκαν στην Antalya για να προετοιμάσουν τη συνάντηση κορυφής των 3 προέδρων στο Sochi την ερχόμενη Τετάρτη. Για την συρία. Επί τη ευκαιρία συναντήθηκαν και οι αρχικαραβανάδες των τριών κρατών. Συμφωνήσαμε σε όλα δήλωσε μετά ο Lavrov.

Σε όλα; Όλα όλα; Καθώς η συνοριακή Abu Kamal καταλήφθηκε, οριστικά αυτή τη φορά (κατά τα φαινόμενα απ’ την Χεζμπ’ αλλάχ και του ιρανούς «φρουρούς της επανάστασης») το συριακό πεδίο μάχης περνάει στην επόμενη φάση του. Υπάρχουν κάποιοι θύλακες που ελέγχονται ακόμα από αντικαθεστωτικούς, μάλλον προς al-Nusra παρά isis… Υπάρχει μια μεγάλη ζώνη ερήμου, στα σύνορα με την ιορδανία, στο νότο, που την έχει καπαρώσει η Ουάσιγκτον μέσω κάποιων proxies της και μιας στρατιωτικής βάσης… Υπάρχει ο μεγαλύτερος θύλακας της Idlib στα βόρεια του οποίου έχει στρατοπεδεύσει ο τουρκικό στρατός ενώ στον υπόλοιπο γίνονται μάχες μεταξύ αντίπαλων ομάδων ενόπλων… Υπάρχει ένα κομμάτι στο βορρά, στα σύνορα με την τουρκία, όπου έχει παρκάρει ο τουρκικός στρατός μέσω των δικών του proxies… Και υπάρχει η πολύ μεγάλη έκταση που έχουν καταλάβει οι ypg για λογαριασμό της Ουάσιγκτον…

Καθώς ο ένας βασικός χρηματοδότης των αντικαθεστωτικών, η Ντόχα, έχει αλλάξει πλευρά και ο άλλος, το Ριάντ, βουλιάζει, οι μικροί θύλακες, ακόμα και το Idlib, φαίνονται ζητήματα που μπορούν να αντιμετωπιστούν, εν μέρει με “πειθώ”, εν μέρει με τα όπλα. Ο τουρκικός στρατός θα αποχωρούσε επίσης αν λυνόταν το ζήτημα των ypg. Γιατί εκεί είναι τα δύσκολα: παρά την (με αίμα, μάχιμων αλλά, κυρίως, αμάχων) νίκη κατά του isis ο Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ ελέγχουν άμεσα και έμμεσα σεβαστό μέρος της συριακής επικράτειας. Επιπλέον, ο «θόρυβος» που προκαλεί το σαουδαραβικό βούλιαγμα σπρώχνει την ήττα του χαλιφάτου σε δεύτερη μοίρα, σα να μην είναι κάτι που άξιζε τον κόπο: προφανώς επειδή νίκησαν οι αντίπαλοι της Ουάσιγκτον και των φίλων της.

Τον Σεπτέβρη του 2015, όταν η Μόσχα μπήκε σ’ αυτό το πεδίο μάχης, φαινόταν δύσκολο να ηττηθούν οι αντικαθεστωτικοί proxies. Έγινε, αλλά μόνο για να φέρει η ήττα τους στην πρώτη γραμμή τα ίδια τα αφεντικά τους. Υπάρχει περίπτωση να φύγουν “με το καλό” οι αμερικάνοι (κι όταν λέμε να φύγουν εννοούμε να φύγουν εντελώς) από τη συρία;

Καλή ερώτηση…

(πάνω: το trio Astana. Οι δυο δεν φοράνε γραβάτες, αλλά δεν είναι Alexis μόδα. Η συνάντηση τους ήταν εργασίας…

Κάτω: ο πιο πρόσφατος χάρτης της κατάστασης στη συρία. Με κόκκινο είναι οι περιοχές που ελέγχει ο Άσαντ ‘n’ friends· με μαύρο είναι οι τελευταίες περιοχές (κυρίως έρημος με μικρούς οικισμούς) που ελέγχει ο isis· το κίτρινο είναι η έκταση που έχουν καταλάβει οι ypg/αμερικάνοι· το πράσινο είναι διάφοροι θύλακες αντικαθεστωτικών, με τον μεγάλο επάνω αριστερά να είναι το Idlib, και τον κάπως μικρότερο νότια, στα σύνορα με ιορδανία και ιράκ, υπό τον έλεγχο των αμερικάνων και των δικών τους ομάδων f.s.a.· το γκρι στον βορρά είναι η τουρκική ζώνη.

Προσέξτε το γαλάζιο κάτω αριστέρα: είναι τα υψώματα του Γκολάν, συριακό έδαφος που έχει καταλάβει ο ισραηλινός στρατός εδώ και δεκαετίες. Ακριβώς δίπλα (με πράσινο) υπάρχουν περιοχές αντικαθεστωτικών που «καλύπτονται» απ’ το Τελ Αβίβ.

Φαίνεται, επίσης, και ο λίβανος· προς το παρόν χωρίς τον «πρωθυπουργό» του…)

Αφγανιστάν 1

Κυριακή 19 Νοέμβρη. Εξοπλισμένοι με γυαλιά νυχτερινής όρασης και όπλα που σημαδεύουν με λέιζερ οι ταλιμπάν κάνουν συνεχείς νυχτερινές επιθέσεις κατά μπλόκων του επίσημου αφγανικού στρατού και της αστυνομίας. Και θερίζουν. Μέσα σε δύο νύχτες, τις περασμένες Δευτέρα και Τρίτη, επιτέθηκαν διαδοχικά σε δεκάδες φυλάκια στις επαρχίες Kandahar και Farah σκοτώνοντας τουλάχιστον 70 κυβερνητικούς· τραυματίζοντας πολλές δεκάδες ακόμα.

Αυτό είναι μόνο το τελευταίο σετ επιθέσεων· έχουν προηγηθεί πολλές άλλες, εξίσου φονικές, απ’ το καλοκαίρι και μετά. Για να το πούμε αλλιώς: η φονικότητα των αντάρτικων επιθέσεων στο αφγανιστάν έχει αυξηθεί θεαματικά. Σε στρατιωτικούς, αστυνομικούς ή κυβερνητικούς στόχους. Ο αμερικανο-νατοϊκός στρατός κατοχής απαντά με αδιάκριτους βομβαρδισμούς· πάνω από 750 βόμβες ρίχτηκαν μόνο τον Σεπτέμβρη.

Αλλά το γεγονός παραμένει: οι ταλιμπάν ελέγχουν το 40% του εδάφους (κυρίως αραιοκατοικημένες περιοχές στο δυτικό και στο κεντρικό αφγανιστάν), είναι καλύτερα εξοπλισμένοι απ’ το παρελθόν, έχουν βελτιώσει αισθητά τις τακτικές τους· και το ηθικό του στρατού και της αστυνομίας της επίσημης (στηριζόμενης απ’ τις ηπα…) κυβέρνησης πέφτει ραγδαία.

Το νατο απαντάει στέλνοντας κι άλλες «ενισχύσεις»: 3000 σύμφωνα με την τελευταία απόφαση. Συνολικά τώρα βρίσκονται 15.000 «μπότες» – αριθμός μικρός μεν σε σχέση με τους 100.000 που είχαν φτάσει πριν κάποια χρόνια, αλλά με ανοδικές τάσεις. Η Ουάσιγκτον υποψιάζεται (και ορισμένες φορές το λέει φωναχτά) ότι «ξένες δυνάμεις» (δηλαδή η Μόσχα) εξοπλίζουν τους ταλιμπάν. Ωστόσο στις αρχές του μήνα δεν ήταν κάποιος ρώσος αλλά ένας «σύμμαχος», ο πακιστανός υπ.εξ. Khawaja Asif, που δήλωσε στο κοινοβούλιο ότι “οι ηπα πλησιάζουν στην ήττα τους” στο αφγανιστάν.

Και ήταν το κινέζικο καθεστωτικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua που, σε μια ανάλυσή του στις 13 Νοέμβρη, υποστήριξε ότι είναι η κίνα, η ρωσία, το ιράν, το πακιστάν και τα κεντροασιατικά κράτη που μπορούν να μεσολαβήσουν για να γίνουν πετυχημένες διαπραγματεύσεις μεταξύ των ταλιμπάν και της Καμπούλ· και όχι οι ηπα και οι συμμαχοί τους.

Το ενδιαφέρον είναι ότι το Xinhua εμφανίζει σαν υποστηρικτές αυτής της άποψης αφγανούς και πακιστανούς καθεστωτικούς. «Οι ηπα ακολουθούν τον δρόμο του πολέμου, που έχει αποτύχει εδώ και 16 χρόνια» λένε, με διάφορες παραλλαγές. Και ο πρώην υπ.αμ. της κυβέρνησης της Καμπούλ Shahnawaz Tanai συμπληρώνει:

… Οι στρατιωτικές προοπτικές των ηπα εξυπηρετούν τους δικούς τους σκοπούς, ανάμεσα στους οποίους είναι και το να βάλουν στο χέρι τα πλούσια κοιτάσματα πρώτων υλών του αφγανιστάν· όπως και άλλων κρατών…

Το έχουμε για δεδομένο: στα υψίπεδα του αφγανιστάν η Ουάσιγκτον αντιμετωπίζει τον σοβαρό κίνδυνο μιας ακόμα ήττας. Δεν θα είναι αμιγώς στρατιωτική. Αν, όμως, οι ταλιμπάν από θέση ισχύος και η κυβέρνηση της Καμπούλ στριμωγμένη φτάσουν όχι πολύ αργά στο μέλλον σε κάποια συμφωνία (με την υψηλή εποπτεία της Μόσχας, του Πεκίνου και της Ισλαμαμπάντ), τότε οι αμερικανικές βάσεις εκεί θα βρεθούν στον αέρα…

(φωτογραφία: φοιτητική διαδήλωση έξω απ’ το αμερικανικό προξενείο στο Καράτσι, στις 27 Αυγούστου 2017).

Αφγανιστάν 2

Κυριακή 19 Νοέμβρη. Αντέχει η Ουάσιγκτον να χάσει το αφγανιστάν· ή, έστω, ύστερα από 16 χρόνια κατοχής, να αρχίσει να διαμορφώνεται μια “συνεννόηση” που θα την αφήνει στην άκρη; Όχι, δεν το αντέχει.

Αλλά μια τέτοια προοπτική έχει αρχίσει να διαμορφώνεται στον ορίζοντα. Το Πεκίνο ήδη δουλεύει σαν “μεσολαβητής” ανάμεσα στη Καμπούλ και στην Ισλαμαμπάντ. Το είδος και το περιεχόμενο της μεσολάβησης είναι άγνωστο. Εκείνο που είναι καθαρό όμως είναι ότι το Πεκίνο, παλιός και σταθερός σύμμαχος του πακιστανικού καθεστώτος, έχει κάνει “πολιτική απόβαση” στο αφγανιστάν· κάτι που δεν μπορεί να υποτιμάει κανείς, δεδομένων των καπιταλιστικών “αναπτυξιακών” προτάσεων που κουβαλάει για την συγκεκριμένη περιοχή μέσα στους “δρόμους του μεταξιού”.

Αν αυτό συνδυαστεί με κάποιου είδους “πατρονεία” της Μόσχας επί των Ταλιμπάν (που δεν αφορά μόνο τον εξοπλισμό τους αλλά οπωσδήποτε και την πολιτική αναγνώρισή τους), και την στρατηγική συμμαχία Μόσχας – Πεκίνου, τότε ο κύκλος ολοκληρώνεται: οι ταλιμπάν θα πιέζουν σταθερά και εντατικά με τα όπλα τους, μέχρις ότου εμφανιστεί δημόσια ένας “διάλογος” στον οποίο η Ουάσιγκτον θα είναι λίγο πολύ παρατηρητής. Όπως στην Astana.

Αξίζει να θυμίσουμε ότι πριν λίγους μόνο μήνες, το περασμένο καλοκαίρι, όταν το ψόφιο κουνάβι έπρεπε να αποφασίσει τι θα κάνει με την κατοχή του αφγανιστάν και την εντεινόμενη αντίσταση των ταλιμπάν, ο πρώην ceo της εταιρείας μισθοφόρων blackwater Eri Prince του πρότεινε να αναλάβει την κατοχή ιδιωτικός στρατός που θα πληρώνεται απ’ τα έσοδα της (αμερικανικής) εκμετάλλευσης των αφγανικών κοιτασμάτων. Ήταν η πιο καθαρή ως τώρα παραδοχή του ενός απ’ τους δύο στόχους της κατοχής του αφγανιστάν: μισθοφόροι μπάτσοι που φυλάνε ορυχεία αμερικανικής ιδιοκτησίας… (Ο άλλος είναι να εμποδιστεί η κινεζική οικονομική απόβαση).

Το σχέδιο του Prince δεν έχει γίνει επίσημα δεκτό ακόμα, παρότι αυτή τη στιγμή οι μισθοφόροι καραβανάδες στο αφγανιστάν είναι σχεδόν διπλάσιοι απ’ τον «κανονικό» νατοϊκό στρατό: υπολογίζονται στις 25.000. Καταλαβαίνει όμως κανείς το γιατί οι κινέζικες προτάσεις είναι ισχυρά πιο πειστικές: πρώτον δεν έχουν στρατό, και δεύτερον η εκμετάλλευση των πρώτων υλών θα είναι «μικτή», άρα θα μένουν πολλοί παράδες μέσα στο αφγανιστάν. Γιατί να μην τις καλοβλέπουν τόσο οι αντάρτες φύλαρχοι των ταλιμπάν όσο και οι κυβερνητικοί της Καμπούλ;

Astana bloc

Σάββατο 18 Νοέμβρη. Ως τώρα οι συναντήσεις κορυφής γίνονταν ανά δύο. Φαίνεται όμως ότι Μόσχα, Τεχεράνη και Άγκυρα πρέπει να πάρουν γρήγορα κάποιες αποφάσεις. Έτσι, για πρώτη φορά στη διάρκεια του πολέμου στο συριακό πεδίο μάχης, ο Putin θα είναι ο οικοδεσπότης, στο Sochi, των Erdogan και Rouhani. Την ερχόμενη Τετάρτη, 22 Νοέμβρη. Την προηγούμενη ημέρα θα έχουν συναντηθεί στην ίδια πόλη οι 3 υπ.εξ. – αλλά αυτό δεν θα είναι αρκετό.

Το μενού της συνάντησης δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα· και υποθέτουμε ότι θα υπάρξουν κάποιες γενικόλογες διατυπώσεις. Αλλά δεν είναι δύσκολο να υποθέσεις κανείς ποια είναι τα φλέγοντα ζητήματα που απασχολούν από κοινού το μπλοκ της Αστάνα. Είναι η post-isis δράση των ηπα και των συμμάχων της στη μέση Ανατολή.

Με δεδομένο ότι ο Erdogan βρισκόταν στο Sochi μόλις την περασμένη Δευτέρα (13 Νοέμβρη), καθ’ οδόν προς το κουβέιτ και το κατάρ, θα ενημερώσει προφανώς για τα συμπεράσματά του απ’ τις αραβικές επαφές του.

Δεν μπορούμε να υπολογίσουμε πόσο γρήγορα θα επιδειχθούν τα αποτελέσματα αυτής της συγκεκριμένης συνάντησης, την συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Αλλά μην αμφιβάλλει κανείς: θα φανούν.

Συρία

Πέμπτη 16 Νοέμβρη. Η επιχείρηση ανακατάληψης της Abu Kamal δείχνει να έχει κολλήσει επί μέρες. Ο isis αμύνεται με επιτυχία και έχει αποκρούσει ως τώρα τις εφόδους και την προσωρινή κατάληψη συνοικιών απ’ τον στρατό του Άσαντ ‘n’ friends. Φαίνεται ότι ένα βασικό εργαλείο του isis είναι τα τούνελ που έχει σκάψει στην πόλη: του επιτρέπει να εμφανίζεται ξαφνικά εκεί που δεν τον περιμένουν…

Οι επιτιθέμενοι κατηγορούν την Ουάσιγκτον ότι ενισχύει τον isis – μήπως και προλάβουν οι ypg να πάρουν αυτές θέσεις στο συγκεκριμένο σημείο των συνόρων συρίας – ιράκ… Ακόμα κι αν αυτό ισχύει (γιατί όχι;) δεν είναι αρκετή δικαιολογία: έπρεπε να το περιμένουν. Αν η ανακατάληψη της Abu Kamal χρειαστεί πολύ αίμα (κι αυτό είναι που ως τώρα απειλεί ο isis) τότε οι δυσκολίες μπορεί να βρίσκονται αλλού: στην κούραση των κυβερνητικών (του Άσαντ) και στη λανθασμένη ελπίδα τους ότι θα ήταν μια εύκολη επιχείρηση.

Μπορεί να συμβαίνουν κι άλλα, αόρατα. Σε άλλα τούνελ, που αγνοούμε. Αν, πάντως, το μπλοκ της Astana θέλει να τελειώσει την δουλειά που κάνει εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, είναι αναγκασμένο να μην λυπηθεί τις απώλειές του για την Abu Kamal. Η Χεζμπ’ αλλάχ οφείλει να έχει το νου της και στον λίβανο· οπότε Τεχεράνη και Μόσχα, μαζί με τους ιρακινούς pmu πρέπει να ετοιμαστούν να ματώσουν όσο χρειαστεί. Η ρωσική αεροπορία βομβαρδίζει σταθερά· αλλά ποιος το αγνοεί; Η κυριαρχία στον αέρα δεν ήταν, δεν είναι, και δεν θα είναι ποτέ το μαγικό κλειδί σε τέτοιου είδους πολέμους.

Εκτός αν ο Άσαντ και σια καταφέρει να εξαγοράσει τους οπλαρχηγούς του isis μέσα στην Abu Kamal, προσφέροντας περισσότερα απ’ ότι η Ουάσιγκτον.

Οι νταβάδες

Τετάρτη 15 Νοέμβρη. Υπήρχαν επίμονες φήμες: ο αμερικανικός στρατός απ’ τις βάσεις του στη συρία διάσωζε, με ελικόπτερα, πολιορκούμενους και στριμωγμένους πολέμαρχους του isis, με μια προτίμηση στους μη σύριους (να ήταν αμερικάνοι ή ισραηλινοί πράκτορες; ή απλά «πολύτιμοι» πολεμιστές;), από διάφορες πόλεις που καταλάμβανε ο συριακός στρατός ‘n’ friends. Οι σχετικές φήμες ήταν έντονες για την Deir ez-Zor. Είχαν όμως όλες άμεση ή έμμεση ρωσική προέλευση· οπότε δεν δώσαμε βάση.

Τώρα όμως έρχεται το υπεράνω υποψίας καθεστωτικό bbc να επιδείξει με χάρτες, φωτογραφίες και μαρτυρίες ένα τέτοιο deal διάσωσης «τρομοκρατικών» assets . Απ’ την Raqqa. Και δεν είναι καν μια αμιγώς αμερικανική βρωμιά. Εξίσου ανακατεμένοι είναι και οι ypg.

Κατ’ αρχήν δεν είναι καθόλου άγνωστα τέτοια deal στο συριακό πεδίο μάχης. Το καθεστώς Άσαντ, συνήθως με την μεσολάβηση και την εγγύηση της Μόσχας, έκανε τέτοιες συμφωνίες «αναίμακτης παράδοσης και ασφαλούς μεταφοράς» με διάφορες ομάδες ενόπλων. Ακόμα και στο Aleppo. Η διαφορά είναι ουσιαστική: το καθεστώς του Άσαντ δεν έστελνε τους αντικαθεστωτικούς ένοπλους να πολεμήσουν τις ypg ή/και τους αμερικάνους. Όχι, σίγουρα, με τόσο άνετο (και τελικά χυδαίο) τρόπο όπως αυτόν που αποκαλύπτει το bbc για τους “αντιτρομοκράτες” της Ουάσιγκτον και του Κομπανί.

Προκύπτει λοιπόν ότι τουλάχιστον 4.000 άτομα, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών αλλά και πολλών εκατοντάδων ενόπλων και αξιωματικών του isis, έφυγαν απ’ την Raqqa, με την συμφωνία και την εγγύηση αμερικάνων και ypg… Για να αναδιπλωθούν και να συνεχίσουν τον πόλεμο κατά του Ασαντ ‘n’ friends νοτιότερα – εκεί που συμβαίνει τώρα. Είτε στην Deir ez-Zor (που ανακαταλείφθηκε) είτε στην συνοριακή Abu Kamal.

Οι μάρτυρες (οδηγοί των φορτηγών που πληρώθηκαν για τη μεταφορά) υποστηρίζουν ότι εξαπατήθηκαν (συζητήσιμο…). Και ότι η μεγάλη φυγή ήταν ένα convoy μήκους έξι έως εφτά χιλιομέτρων, με τουλάχιστον 50 φορτωμένες με ανθρώπους τετραξονικές νταλίκες, 13 λεωφορεία και πάνω από 100 οχήματα του isis – σε ένα ταξίδι ημερών. Εννοείται: με όλα τα όπλα που μπορούσαν να μεταφερθούν.

Το bbc δεν είναι ό,τι κι ό,τι· για τον αγγλοαμερικανικό κόσμο σίγουρα. Μετά τις αποκαλύψεις του οι αμερικάνοι άρχισαν να τα μασάνε. «Ναι μεν αλλά…», «Ε, δεν ήταν και πολλοί…», «Εμείς δεν θέλαμε αλλά κανονίστηκε από τοπικούς αξιωματικούς…» κλπ κλπ.

Δεν τα τρώει κανείς· και σίγουρα δεν θα τα φάνε αυτοί που έχουν ματώσει κατά του isis στη συρία και τώρα ματώνουν έχοντας κυκλώσει (αλλά όχι ανακαταλάβει ακόμα) την Abu Kamal. Το ρωσικό υπ.αμ. υποστηρίζει (με χθεσινή ανακοίνωσή του) πως όχι μόνο η Ουάσιγκτον και οι ypg βοήθησαν “σιωπηλά” τους ένοπλους του isis να ανασυγκροτηθούν στην Abu Kamal, αλλά επιπλέον αμερικανικά πολεμικά αρνήθηκαν να κτυπήσουν το convoy του isis, που κινούνταν ανατολικά του Ευφράτη (περιοχή ελεγχόμενη απ’ τις ypg) παρά το ότι το ζήτησε το ρωσικό αρχηγείο στη συρία στα πλαίσια της “συνεργασίας κατά της τρομοκρατίας”.

Όσο για την Άγκυρα; Πρωθυπουργός και υπ.εξ. έπαιξαν το “έχω φρίξει” (λες και δεν το ήξεραν). Αυτή η συμφωνία (είπε μεταξύ άλλων το τουρκικό υπ.εξ.) είναι ένα καινούργιο παράδειγμα του γεγονότος πως όταν πολεμάς μια τρομοκρατική οργάνωση με μια άλλη, αυτό θα καταλήξει στο να συνεννοηθούν οι τρομοκράτες μεταξύ τους. Η μία κατά την Άγκυρα είναι οι ypg (η άλλη ο isis). Για να ρίξει και μια κουβέντα για μελλοντική αξιοποίηση: Αυτά τα μέλη του isis που αφέθηκαν ελεύθερα με τα όπλα τους θα μπορούν να σκοτώσουν αθώους στην τουρκία, την ευρώπη και την αμερική…

Οι αμερικάνοι και οι φίλοι τους θα φροντίσουν να ξεχαστεί το θεματάκι. Μην αρχίσει να γίνεται κοινή γνώση ότι οι αμερικάνοι και οι σύμμαχοί τους (κάτι Τελ Αβίβ, κάτι μυστικές υπηρεσίες από δω κι εκεί) είναι υπέρ της “τρομοκρατίας” και των “τρομοκρατών” – ε;

Γιατί δεν ξέρεις… Ακόμα και οι ναρκωμένοι πρωτοκοσμικοί μπορεί να αρχίσουν να συσχετίζουν τις βόμβες στο ψαχνό με αυτήν την αδικαιολόγητη φροντίδα για τους παλιοτρομοκράτες στη μέση Ανατολή…

Μέση ανατολή

Τετάρτη 15 Νοέμβρη. Μετά την διήμερη επίσκεψή του στο ρωσικό Sochi και τις κουβέντες με τον Πούτιν ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν (ανάμεσα σε άλλα είπε ότι σχεδόν έχει κλείσει η αγορά των s-400…) κατηφόρισε προς την αραβική χερσόνησο.

Αραβική χερσόνησο; Δηλαδή; Μην ανησυχείτε. Οργανώνει την αραβική φράξια κατά του τοξικού πρίγκηπα του Ριάντ και των συμμάχων του. Προορισμός του είναι το Κουβέιτ (που κρατάει σταθερά αποστάσεις απ’ την σαουδική αραβία και τους κολαούζους της) και η Ντόχα, του κατάρ.

Έχουμε, λοιπόν, σ’ αυτή τη φάση: Απ’ την μια μεριά σαουδική αραβία, εμιράτα και μπαχρέιν, και απ’ την άλλη κατάρ και (κάπως…) κουβέιτ. Απ’ την μια μεριά Τελ Αβίβ και Ουάσιγκτον, απ’ την άλλη Τεχεράνη, Άγκυρα, Δαμασκό, Βαγδάτη, Μόσχα· και διακριτικά Πεκίνο.

Όχι, δεν θα ξεκινήσει η «καθαρή» φάση του 4ου παγκόσμιου στις άμμους της μέσης Ανατολής. Μην έχετε όμως αμφιβολία, ακόμα κι αν δεν μαθαίνουμε τίποτα: καθώς ο τοξικός πρίγκηπας προσπαθεί να τσιμεντώσει τους αντιπάλους του και, μαζί τους, τα θεμέλια του θρόνου του, πολλοί, και από διάφορες μεριές, σκάβουν αθόρυβα στοές κάτω απ’ το παλάτι του…

(Στις 7 και στις 8 Δεκέμβρη, με τα ως τώρα δεδομένα, ο Ερντογάν αναμένεται στην Αθήνα. Υποθέτουμε ότι ο εξοχότατος ψόφιος κοριός, ο ογκόλιθος Nick the greek the only original, και ο ψεκασμένος θα τον βάλουν στη θέση του, επιδεικνύοντας τους μυς τους ο καθένας, μπράτσα, κοιλιακούς, ό,τι έχουν τέλος πάντων, που γράφουν επάνω με ανεξίτηλο μελάνι: “όαση σταθερότητας – και καμήλες χλαπακιάζουμε”…)

(φωτογραφία: χαλαρουίτα…)