Tag: ρωσία

Γκάζια

Πέμπτη 30 Νοέμβρη. Αν νομίζετε ότι η μέση Ανατολή είναι βαρετή κάνετε τεράστιο λάθος. Θα πρέπει ο John McCarrick να σας κάνει φροντιστήριο· αλλά δεν προλαβαίνει.

Ο John McCarrick είναι υφυπουργός ενέργειας στην ψοφιοκουναβική κυβέρνηση. Και, επειδή δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο, με ένα κτύπημα έβγαλε δύο αγωγούς φυσικού αερίου στην παρανομία. Τον Nord Stream 2, και τον Turkish Stream. Για τον πρώτο είπε, με την ωμότητα που διακρίνει πια την αμερικανική διοίκηση, αυτός ο αγωγός που θα τροφοδοτεί την γερμανία με ρωσικό αέριο δεν πρέπει να φτιαχτεί… Κι αν φτιαχτεί, τότε η Ουάσιγκτον θα μελετήσει τα δεδομένα του project για να δει ποιες ευρωπαϊκές εταιρείες θα τιμωρηθούν με αμερικανικές κυρώσεις. Γιατί (είπε) ο Nord Stream 2 είναι ένα πολιτικό project της ρωσίας με στόχο να προσπεράσει την ουκρανία.

Πιο ωμά πεθαίνεις. «Χαλάσαμε ένα περίδρομο λεφτά για να κατακτήσουμε την ουκρανία και να εμποδίσουμε την ενεργειακή διασύνδεση της ευρώπης με την ρωσία, τον καύκασο, το ιράν· κι εσείς θα κάνετε παρακάμψεις;»

Τα ίδια ισχύουν για τον Turkish Stream (είπε ο McCarrick). Η Ουάσιγκτον καίγεται να πουλάει το δικό της υγροποιημένο αέριο, που είναι βέβαια πιο ακριβό, αλλά είναι αμερικανικό· ιδανικό για νοικοκυριά, επιχειρήσεις, γραφεία, νοσοκομεία, κλπ. Απο που ως που οι δυνητικοί πελάτες της θα κάνουν του κεφαλιού τους;

Εννοείται πως ούτε το Βερολίνο ούτε η Άγκυρα καταλαβαίνουν απ’ αυτά· ούτε, όμως τα αγνοούν ή τα υποτιμούν. Και τι να πει κανείς για την πιθανότητα το ιρανικό και το καταριανό φυσικό αέριο να διοχετεύονται κι αυτά στην ευρώπη, με αγωγούς της gazprom, είτε μέσω ιράκ – συρίας – τουρκίας, είτε μέσω κασπίας – ρωσίας;

Όχι, δεν είναι βαρετή ούτε η περιοχή ούτε η εποχή· σίγουρα από καπιταλιστική άποψη. Βαρετή έχει γίνει η μικροαστική απώθηση της πραγματικότητας. Και κάτι πολύ χειρότερο: θανατηφόρα…

Αυτό που απομένει για να πάρει ακόμα και τους ντόπιους μικροαστούς η λαύρα είναι να βρεθούν σοβαρά κοιτάσματα στο ελλαδιστάν. Καλύτερα να είναι ο ελληνικός βυθός γεμάτος μάρμαρο Πεντέλης!!! (Και σκατά να έχει το ελληνικό υπέδαφος, μια χαρά θα είναι. Θα ταιριάζει κιόλας…)

Η διπλωματία – στην ουρά των όπλων

Τετάρτη 29 Νοέμβρη. Σήμερα πρόκειται να ξεκινήσει στη Γενεύη ένας ακόμα γύρος συζητήσεων για τη συρία, με την συμμετοχή τόσο της συριακής κυβέρνησης όσο και της αντιπολίτευσης. Ο Άσαντ δήλωσε ότι δεν θα στείλει τους δικούς του. Ο λόγος; Η απόφαση των φιλοΡιάντ αντικαθεστωτικών στο “συνέδριό” τους που έγινε πρόσφατα κάτω απ’ την προστασία του τοξικού (ή των μισθοφόρων του, το ίδιο κάνει): επιμένουν ότι ο Άσαντ πρέπει να φύγει άμεσα, πράγμα που σημαίνει ότι “κάτι καλό πίνουν”.

Όμως πάντα το ίδιο έλεγαν, ίσως ακόμα πιο “σκληρά” – οι προηγούμενοι γύροι στη Γενεύη έγιναν, παρ’ όλα αυτά. Η διαφορά, τώρα, δεν είναι το κόλλημά τους· αλλά ότι αρνούνται να παραδεχτούν ότι έχουν ηττηθεί και, κατά συνέπεια, ότι θα έπρεπε να βγάλουν τον σκασμό. Μ’ άλλα λόγια: ο Άσαντ απείλησε ότι δεν θα πάει επειδή έχει νικήσει σε ικανό βαθμό, και δεν έχει κανένα λόγο να νομιμοποιήσει, έστω “στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων”, τους proxies του τοξικού πρίγκηπα, του Τελ Αβίβ και του Ριάντ.

Τελικά η Μόσχα εξασφάλισε μερικούς πόντους υπέρ του καθεστώτος Άσαντ. Μπροστά στο κίνδυνο αποτυχίας, οι του οηε αναγκάστηκαν (απ’ την ρωσική διπλωματία κατά τα φαινόμενα) να πείσουν τους «αδιάλλακτους» του Ριάντ ότι θα πρέπει να μιλήσουν «ευθέως» με τους αντιπροσώπους του Άσαντ. Θα σημαίνει αυτό, αν γίνει, μια αμοιβαία αναγνώριση; Όχι ακριβώς. Αυτοί που έχουν νικήσει κι εκείνοι που έχουν χάσει δεν συνδέονται με κάποια «αμοιβαιότητα». Απλά οι «αδιάλλακτοι» πρέπει να προσγειωθούν· στο διάδρομο δεν τους περιμένουν λουλούδια, τους περιμένουν λακούβες.

Αναβλήθηκε όμως και το «συνέδριο εθνικού διαλόγου» που προγραμμάτιζε το μπλοκ της Αστάνα για τις 2 Δεκέμβρη στο Sochi (ήδη έχει γίνει μία αναβολή). Τώρα πάει για τις 15 Γενάρη. Εδώ οι αιτίες της αναβολής είναι ανάποδες απ’ τις τριβές του γύρου στη Γενεύη: πρέπει να εξαγοραστούν όσοι το δυνατόν περισσότεροι απ’ αυτούς που έχουν απομείνει στο πορτοφόλι του τοξικού· και, κυρίως, να λυθεί το ζήτημα με τις ypg.

Δύο παράλληλες “διπλωματικές διαδικασίες”, δύο παράλληλες (και από σημαντικές απόψεις αντίθετες) διαδρομές: δεν είναι “ισοπαλία”… Καθώς χειμωνιάζει (ακόμα και στη συρία) το ερχόμενο διάστημα θα είναι περίοδος μαχών “εκκαθάρισης” στο συριακό πεδίο μάχης κάτω από δύσκολες συνθήκες: όποιος έχει καλή επιμελητεία έχει και το πάνω χέρι, και τέτοιοι δεν θα είναι οι αντικαθεστωτικοί στους θύλακες που έχουν απομείνει.

Για τις ypg το ζήτημα είναι κάπως διαφορετικό. Έχουν καταλάβει, για παράδειγμα, διάφορα πετρελαιοπήγαδα· θα καταφέρουν όμως να πουλήσουν πετρέλαιο; Αυτό εξαρτάται απ’ τους γείτονες, και οπωσδήποτε το ιράκ. Αν γίνει ο αποκλεισμός που έγινε κατά των κούρδων του ιράκ, οι ypg θα έχουν το χρόνο να σκεφτούν αν μπορούν να βγάλουν τον χειμώνα με επιδόματα απ’ το Ριάντ και παρέα απ’ τους αμερικάνους πεζοναύτες μόνο…

Στοιχειώδες

Σάββατο 25 Νοέμβρη. Άσχετα απ’ τα εθνικά κλισέ των ελλήνων, είναι γεγονός ότι η ιστορία του “νέου ελληνικού κράτους” συμπίπτει με εκείνη την ιστορική περίοδο όπου οι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί είτε είχαν την Μεσόγειο σαν ένα απ’ τα βασικά (γεωγραφικά) κέντρα τους είτε είχαν την ανατολική άκρη της σαν “συνοριακή ζώνη” – απ’ τον 19ο αιώνα αν όχι νωρίτερα. Ανατολικότερα (και νοτιότερα) υπήρχαν εκτάσεις που ο λευκός πρωτοκοσμικός κόσμος θεωρούσε λίγο πολύ απολίτιστες, λίγο πολύ παρακμιακές, επιδεκτικές μόνο στον ευρωπαϊκό (και αργότερα στον αμερικανικό) “εκπολιστισμό” – δηλαδή κατάκτηση.

Η ραγδαία καπιταλιστική άνοδος της κίνας, η προοπτική ενός “κινέζικου 21ου αιώνα” δεν είναι απλά μια δεύτερη περίπτωση ιαπωνίας. Ο κινεζικός καπιταλισμός έχει τεράστιο βάθος απ’ την άποψη των “ανθρώπινων πόρων” που εκμεταλλεύεται· και “τραβάει” μαζί του μεγάλα τμήματα της ασίας (ακόμα και της αφρικής) για τα οποία ο ιαπωνικός καπιταλισμός στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα ήταν εχθρικός ή αδιάφορος. Η καπιταλιστική άνοδος του Πεκίνου έχει αλλάξει ήδη το “κέντρο βάρους” του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού· την γεωμετρία του ή, πιο σωστά, την γεωγραφία του. Χωρίς τον οικονομικό του επεκτατισμό τα όσα συμβαίνουν στη μέση Ανατολή τα τελευταία χρόνια θα ήταν μια “ανεξήγητη” περιφερειακή έριδα. Αλλά δεν είναι τέτοια.

Λέγεται ότι οι βαλκανικοί πόλεμοι (και ο πρώτος παγκόσμιος) έγιναν και για να εμποδιστεί η σιδηροδρομική σύνδεση του Βερολίνου με την Βαγδάτη. Μια σύνδεση που θα εξασφάλιζε στην γερμανική αυτοκρατορία άμεση χερσαία πρόσβαση στα πετρέλαια της μέσης Ανατολής… Εννοείται ότι αναδεύτηκαν πολύ περισσότερα ζητήματα· αλλά ο αποκλεισμός του γερμανικού κεφάλαιου απ’ τις πηγές ενέργειας επιτεύχθηκε, και ήταν στρατηγικής σημασίας…

Τι θα μπορούσε να συμβεί (και συμβαίνει) για να εμποδιστούν οι χερσαίοι βραχίονες των “δρόμων του μεταξιού”; Τι σημαίνει η εξελισσόμενη συμμαχία ανάμεσα σε κράτη όπως η ρωσία, η κίνα, το ιράν, η τουρκία· για να μην προσθέσουμε και μια δεκάδα ασιατικών ακόμα; Και τι σημαίνει ότι μια χερσαία περιφερειακή δύναμη της μέσης Ανατολής όπως το τουρκικό κράτος / κεφάλαιο συγκλίνει σταθερά προς το ευρασιατικό project;

Όχι, πάντως, αυτό που βολεύει τον ελληνικό γεωπολιτικό προσοδισμό…

Είναι βαρετά αυτά;

Συρία

Παρασκευή 24 Νοέμβρη. Σύμφωνα με την προχτεσινή καθεστωτική washington post: …Η κυβέρνηση Trump επεκτείνει τους σκοπούς της στη συρία πέρα απ’ την αντιμετώπιση του isis… Αξιωματούχοι των ηπα λένε ότι ελπίζουν να χρησιμοποιήσουν την συνεχιζόμενη παρουσία του αμερικανικού στρατού στη βόρεια συρία που υποστηρίζουν τις υπό κουρδικό έλεγχο “συριακές δημοκρατικές δυνάμεις” (SDF) για να πιέσουν τον Άσαντ να κάνει παραχωρήσεις στην υπό τον οηε ειρηνευτικές συνομιλίες στη Γενεύη…. Μια ξαφνική αποχώρηση θα ολοκληρώσει τον έλεγχο του Άσαντ στην συριακή επικράτεια και θα εξασφαλίσει την πολιτική του επιβίωση – κάτι που θα αποτελεί νίκη για το ιράν, τον στενό του σύμμαχο.

Για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο, οι αμερικάνοι αξιωματούχοι λένε ότι σχεδιάζουν να διατηρήσουν μια αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη βόρεια συρία – όπου οι αμερικάνοι έχουν εκπαιδεύσει και υποστηρίξει τις SDF εναντίον του ισλαμικού κράτους – και να διορίσουν νέα τοπική κυβέρνηση, έξω απ’ την κυβέρνηση του Άσαντ, σ’ αυτές τις περιοχές.

Το κατά πόσο το καθεστωτικό μήντιο μεταφέρει με ακρίβεια τις καινούργιες ιδέες του αμερικανικού ιμπεριαλισμού / μιλιταρισμού ή το κατά πόσο χρησιμοποιείται σαν «ανιχνευτής προθέσεων», δεν το ξέρουμε. Θα φανεί.

Μια μέρα μετά (χτες) η εκπρόσωπος του ρωσικού υπ.εξ. Maria Zakharova, απαντώντας στο δημοσίευμα της washington post, δήλωσε ότι δεν υπάρχει νομική βάση για την στρατιωτική παρουσία των ηπα στη συρία. Όχι μόνο βρίσκονται εκεί χωρίς την άδεια της Δαμασκού, αλλά επίσης σε άμεση παραβίαση των επιθυμιών της συριακής κυβέρνησης. Στην πραγματικότητα αυτό που κάνουν οι ηπα μπορεί να ονομαστεί κατοχή.

Διαμορφώνεται ήδη το «τυπικό» μέρος της επόμενης φάσης του πολέμου στο συριακό πεδίο μάχης. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι ypg είναι ο φερετζές της αμερικανικής κατοχής της βόρειας συρίας. Η Ουάσιγκτον συνεχίζοντας την κατοχή αυτής της περιοχής αδιαφορούν για (: δηλαδή δεν αναγνωρίζουν) την ύπαρξη κυβέρνησης στη συρία· παρότι σ’ όλους τους επίσημους διεθνείς οργανισμούς (συμπεριλαμβανομένου του οηε) και σ’ όλες τις συριακές πρεσβείες του πλανήτη αυτή ακριβώς η κυβέρνηση (του Άσαντ) είναι που αναγνωρίζεται. Απ’ την μεριά του το μπλοκ της Αστάνα (και όχι μόνον αυτά τα κράτη) αναγνωρίζουν την κυβέρνηση Άσαντ όχι μόνο σαν «πραγματική» αλλά και σαν τον νικητή, ως τώρα, του πολέμου.

Η Ουάσιγκτον, για τα δικά της συμφέροντα, σκοπεύει να γίνει ο «πολιτικός εκπρόσωπος» όσων αντικαθεστωτικών έχουν απομείνει ακόμα να απαιτούν την παραίτηση του Άσαντ· αυτών που χρηματοδοτούνται απ’ το Ριάντ, και «είχαν μάζωξη» χτες και προχτές εκεί, στην αγκαλιά του τοξικού. Είναι προφανές ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός θα ήταν ευχαριστημένος αν ο Άσαντ, σε έναν ξαφνικό ελιγμό «ρεαλισμού», δεχόταν να υπάρχουν βάσεις του στη συρία· τότε, ξαφνικά, θα τον αναγνώριζαν…

Είναι όμως εφικτό να διωχτούν οι αμερικάνοι, πίσω, δίπλα, μπροστά αλλά πάντως μαζί με τις ypg (και το Τελ Αβίβ) απ’ την βόρεια συρία; Πολύ δύσκολο μας φαίνεται. Ίσως ευκολότερο είναι να διωχθούν από την τουρκία… Αλλά γι’ αυτό περισσότερα μελλοντικά.

Εν τω μεταξύ η αντίθετη «γραμμή» του μπλοκ της Αστάνα (που θα καλύπτει και την Άγκυρα) φαίνεται ότι θα είναι αυτή: για να θεωρηθούν νόμιμοι συνομιλητές για το πολιτικό μέλλον της συρίας οι πάντες, πλην του συριακού στρατού και των επίσημων καλεσμένων του Άσαντ, θα πρέπει να παραδόσουν τα όπλα τους.

Ενδιαφέρον θα έχει αν πάει έτσι.

Μια τωρινή ιστορία· σε εξέλιξη

Πέμπτη 23 Νοέμβρη. Το Τελ Αβίβ (στο οποίο, για να μην ξεχνιόμαστε, η Αθήνα κάνει συμμαχικές επικύψεις…) φοβάται απ’ αυτήν την εντυπωσιακή αλλαγή των συσχετισμών· αλλαγή που κόντρα στους υπολογισμούς του προκάλεσε και η δική του δράση, όπως κι εκείνη των συμμάχων του (Ουάσιγκτον και Ριάντ). Κυρίως απ’ το γεγονός ότι η Μόσχα κατέβηκε ξανά “τόσο κοντά” – και το εννοεί.

Η υποτιθέμενα “μετριοπαθής” καθεστωτική haaretz έγραφε πριν 3 ημέρες (20 Νοέμβρη), όχι χωρίς κάποια ανησυχία:

Ο ρώσος υπ.εξ Sergei Lavrov … δήλωσε ότι η παρουσία του ιρανικού στρατού στη συρία είναι νόμιμη, όπως και του ρωσικού, εφόσον προσκλήθηκαν απ’ το καθεστώς Άσαντ. Συνεπώς δεν σκοπεύει να ζητήσει απ’ τους ιρανούς να φύγουν απ’ την συρία.

Το μόνο το οποίο δέχτηκαν οι ρώσοι είναι ότι οι ιρανοί και οι σιιτικές μονάδες που δίνουν λογαριασμό σ’ αυτούς θα μείνουν 5 χιλιόμετρα μακριά απ’ την γραμμή “επαφής” με τους αντικαθεστωτικούς. Για το ισραήλ αυτό σημαίνει ότι οι ιρανοί θα βρίσκονται … μόλις 10 χιλιόμετρα απ’ τα σύνορα του. Αυτή είναι η αιτία της απογοήτευσης του ισραήλ, που έγινε εντονότερη μετά την δήλωση του Lavrov.

Η δήλωση του ρώσου υπ.εξ. περιλάμβανε κι ένα άλλο κρυμμένο μήνυμα: η Μόσχα είναι που θα αποφασίσει τι γίνεται στη συρία. Η πλήρης απουσία αμερικανικής αντίδρασης στις δηλώσεις του Lavrov … αποδεικνύει ποιοι κάνουν κουμάντο στη συρία.

Η αιτία για την ρωσική υποστηρίξη στο ιράν … είναι απλή: οι ιρανοί, και ειδικά οι proxies τους της Χεζμπ’ αλλάχ, είναι που παρέχουν στους ρώσους και στο καθεστώς του Άσαντ το πεζικό απ’ το οποίο κρέμεται η ύπαρξη του καθεστώτος. Η διατήρηση του καθεστώτος είναι η νούμερο 1 αποστολή για τους ρώσους, επειδή έτσι μπορούν να έχουν όλα τα πλεονεκτήματα – την εικόνα της δύναμης, μια βάση στη Μεσόγειο, πιθανές εμπορικές συμφωνίες – που προκύπτουν απ’ τη νίκη του Άσαντ. Η ρωσία δεν ανακατεύεται ούτε διαμαρτύρεται όταν το ισραήλ περιστασιακά βομβαρδίζει κάποιο convoy της Χεζμπ’ αλλάχ στη συρία (εφόσον δεν κινδυνεύουν ρώσοι στρατιώτες), αλλά δεν έχει και κανένα λόγο να αναγκαστεί να αποδεχθεί όλες τις ισραηλινές απαιτήσεις για το διώξιμο των ιρανών απ’ τη συρία.

Ο πρωθ. Netanyahu δήλωσε αυτή τη βδομάδα ότι το ισραήλ δεν δεσμεύεται απ’ την τριμερή συμφωνία [σ.σ.: εννοεί την συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον, Μόσχας και Αμμάν για την απομάκρυνση των φιλοαμερικάνων ανταρτών απ’ τα σύνορα της συρίας με την ιορδανία] και ο υπ.αμ. Lieberman επανέλαβε την προειδοποίησή του ότι το ισραήλ δεν θα υποχωρήσει και δεν θα επιτρέψει την ιρανική κατοχύρωση στη συρία ή να γίνει η συρία μια προκεχωρημένη θέση κατά του ισραήλ, προσθέτοντας: «όποιος δεν το έχει καταλάβει αυτό καλά θα κάνει να το καταλάβει».

Ποιον ακριβώς απειλεί ο ισραηλινός “mad dog” Lieberman; Χτες στο Sochi η «τριπλή συνεννόηση» προχώρησε – σύμφωνα με τις δηλώσεις όλων. Το πως ακριβώς θα φανεί, και δεν χρειάζεται να κάνουμε σχετικές προβλέψεις. Αλλά ούτε το Τελ Αβίβ ούτε η Ουάσιγκτον μπορούν να επηρεάσουν καθοριστικά τις εξελίξεις. Μόνο να τις προβοκάρουν μπορούν, ξαναβάζοντας φωτιά· αυτοπροσώπως…

(φωτογραφία: οι “3 εγγυήτριες δυνάμεις” χτες, στο Sochi).

“Εγγυήτριες δυνάμεις”

Τετάρτη 22 Νοέμβρη. Την ίδια μέρα που ο ψόφιος κοριός και ο πλυντηράς Αναστασιάδης καμάρωναν επειδή θεωρούν ότι έχουν βρει έναν συνεταίρο (τον Sisi) για να μοιραστούν υποθαλάσσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων που, προς το παρόν (ίσως και για πάντα) είναι ανύπαρκτα, βορειότερα γίνονταν πολύ σοβαρότερες συναντήσεις.

Χωρίς να έχει ανακοινωθεί από πριν (προφανώς για λόγους ασφαλείας) ο Άσαντ πήγε χτες στο Sochi για να τα πει με τον Πούτιν. Είναι η δεύτερη φορά που γίνεται τέτοιο ραντεβού «κορυφής»· η πρώτη ήταν το φθινόπωρο του 2015, όταν είχε ξεκινήσει η ρωσική επέμβαση στη συρία.

Δεν ήταν απλά μια επινίκεια συνάντηση. Στην μετα-isis φάση του πολέμου στο ευρύτερο μεσανατολικό πεδίο μάχης, υπάρχουν πολλά και σημαντικά που πρέπει να συμφωνηθούν. Σε ότι αφορά το πολιτικό μέλλον της συρίας και του καθεστώτος Άσαντ είναι σαφές ότι οι 3 της Αστάνα, Άγκυρα, Μόσχα και Τεχεράνη, θα είναι κάτι σαν «εγγυήτριες δυνάμεις». Αλλά θα πρέπει να λύσουν τις μικρότερες και μεγαλύτερες εκκρεμότητες κατοχής εδάφους είτε από αντικαθεστωτικούς (και το Ριάντ) είτε απ’ τις ypg (και την Ουάσιγκτον). Υποθέτουμε, λοιπόν, οτι η χθεσινή συνάντηση Άσαντ – Πούτιν είναι η επίσημη έναρξη του επόμενου γύρου· χωρίς να μπορούμε να προβλέψουμε πόσο μακρυά θα πάει.

Στο ίδιο μέρος, στο Sochi, συναντήθηκαν χτες οι αρχικαραβανάδες Τεχεράνης, Μόσχας και Άγκυρας Mohammad Bagheri, Valery Gerasimov και Hulusi Akar. Ένα απ’ τα θέματα που οπωσδήποτε κουβέντιασαν είναι το μέλλον των 4 “ζωνών αποκλιμάκωσης”, με ιδιαίτερη έμφαση σ’ εκείνη του Idlib: εδώ η Άγκυρα έχει θέσει ζήτημα (στην Μόσχα) σε σχέση με τον γειτονικό ypg-κρατούμενο θύλακα της Afrin, όπου σταθμεύουν λίγοι ρώσοι καραβανάδες.

Αύριο, πάλι στο Sochi, θα γίνει η «συνάντηση κορυφής» των 3 της Αστάνα. Ο Ερντογάν έχει ήδη δηλώσει την ικανοποίησή του που η Τεχεράνη «δείχνει κατανόηση στις τουρκικές ευαισθησίες» σε ότι αφορά ορισμένα ζητήματα στη συρία: την «αντιπροσώπευση» κάποιων αντικαθεστωτικών οργανώσεων υποθέτουμε. Σε κάθε περίπτωση οι 3 της Αστάνα δεν θα πρέπει να έχουν σοβαρές διαφωνίες μεταξύ τους στο να διαχειριστούν τα σχεδιά τους για την μελλοντική διάρθρωση ενός κάποιου συριακού κράτους. Δεν έχουν την πολυτέλεια μεταξύ τους εντάσεων…

Αύριο (και μεθαύριο) θα γίνει άλλη μια συνάντηση: στο Ριάντ. Οι ένοπλοι που ελέγχει ακόμα ο τοξικός πρίγκηπας και η κλίκα του θα μαζευτούν «στου αφεντικού» για να δουν πως και αν θα συνεχίσουν. Κυρίως τι θα κάνουν στην επερχόμενη 6η (αν δεν κάνουμε λάθος) συνάντηση στην Αστάνα.

Παρών θα είναι και ρώσος «ειδικός απεσταλμένος». Ωστόσο οι ασκήσεις γεωπολιτικής επιβίωσης του σαουδαραβικού καθεστώτος μετά την ήττα του isis (που τόσο στήριξε) μπλέκουν τις εξελίξεις. Και είναι πιθανό να γεννήσουν «νέα καθήκοντα» για τις 3 εγγυήτριες δυνάμεις στη συρία.

(Πάνω: Πούτιν και Άσαντ αγκαλιά στην υποδοχή του δεύτερου στο Sochi: αδελφέ!!!

Κάτω: ο ρώσος υπ.αμ. Sergei Shoigu δείχνει κάτι μάλλον σημαντικό σε Άσαντ και Πούτιν χτες στο Sochi.)

Συμφωνία

Δευτέρα 20 Νοέμβρη. Ακριβώς απέναντι απ’ το Κάιρο, την ίδια μέρα, χτες, είχαν ραντεβού οι υπ.εξ. των “3 της Αστάνα”: ο τούρκος υπ.εξ. Mevlüt Çavuşoğlu, ο ιρανός Javad Zarif και ο ρώσος Sergey Lavrov συναντήθηκαν στην Antalya για να προετοιμάσουν τη συνάντηση κορυφής των 3 προέδρων στο Sochi την ερχόμενη Τετάρτη. Για την συρία. Επί τη ευκαιρία συναντήθηκαν και οι αρχικαραβανάδες των τριών κρατών. Συμφωνήσαμε σε όλα δήλωσε μετά ο Lavrov.

Σε όλα; Όλα όλα; Καθώς η συνοριακή Abu Kamal καταλήφθηκε, οριστικά αυτή τη φορά (κατά τα φαινόμενα απ’ την Χεζμπ’ αλλάχ και του ιρανούς «φρουρούς της επανάστασης») το συριακό πεδίο μάχης περνάει στην επόμενη φάση του. Υπάρχουν κάποιοι θύλακες που ελέγχονται ακόμα από αντικαθεστωτικούς, μάλλον προς al-Nusra παρά isis… Υπάρχει μια μεγάλη ζώνη ερήμου, στα σύνορα με την ιορδανία, στο νότο, που την έχει καπαρώσει η Ουάσιγκτον μέσω κάποιων proxies της και μιας στρατιωτικής βάσης… Υπάρχει ο μεγαλύτερος θύλακας της Idlib στα βόρεια του οποίου έχει στρατοπεδεύσει ο τουρκικό στρατός ενώ στον υπόλοιπο γίνονται μάχες μεταξύ αντίπαλων ομάδων ενόπλων… Υπάρχει ένα κομμάτι στο βορρά, στα σύνορα με την τουρκία, όπου έχει παρκάρει ο τουρκικός στρατός μέσω των δικών του proxies… Και υπάρχει η πολύ μεγάλη έκταση που έχουν καταλάβει οι ypg για λογαριασμό της Ουάσιγκτον…

Καθώς ο ένας βασικός χρηματοδότης των αντικαθεστωτικών, η Ντόχα, έχει αλλάξει πλευρά και ο άλλος, το Ριάντ, βουλιάζει, οι μικροί θύλακες, ακόμα και το Idlib, φαίνονται ζητήματα που μπορούν να αντιμετωπιστούν, εν μέρει με “πειθώ”, εν μέρει με τα όπλα. Ο τουρκικός στρατός θα αποχωρούσε επίσης αν λυνόταν το ζήτημα των ypg. Γιατί εκεί είναι τα δύσκολα: παρά την (με αίμα, μάχιμων αλλά, κυρίως, αμάχων) νίκη κατά του isis ο Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ ελέγχουν άμεσα και έμμεσα σεβαστό μέρος της συριακής επικράτειας. Επιπλέον, ο «θόρυβος» που προκαλεί το σαουδαραβικό βούλιαγμα σπρώχνει την ήττα του χαλιφάτου σε δεύτερη μοίρα, σα να μην είναι κάτι που άξιζε τον κόπο: προφανώς επειδή νίκησαν οι αντίπαλοι της Ουάσιγκτον και των φίλων της.

Τον Σεπτέβρη του 2015, όταν η Μόσχα μπήκε σ’ αυτό το πεδίο μάχης, φαινόταν δύσκολο να ηττηθούν οι αντικαθεστωτικοί proxies. Έγινε, αλλά μόνο για να φέρει η ήττα τους στην πρώτη γραμμή τα ίδια τα αφεντικά τους. Υπάρχει περίπτωση να φύγουν “με το καλό” οι αμερικάνοι (κι όταν λέμε να φύγουν εννοούμε να φύγουν εντελώς) από τη συρία;

Καλή ερώτηση…

(πάνω: το trio Astana. Οι δυο δεν φοράνε γραβάτες, αλλά δεν είναι Alexis μόδα. Η συνάντηση τους ήταν εργασίας…

Κάτω: ο πιο πρόσφατος χάρτης της κατάστασης στη συρία. Με κόκκινο είναι οι περιοχές που ελέγχει ο Άσαντ ‘n’ friends· με μαύρο είναι οι τελευταίες περιοχές (κυρίως έρημος με μικρούς οικισμούς) που ελέγχει ο isis· το κίτρινο είναι η έκταση που έχουν καταλάβει οι ypg/αμερικάνοι· το πράσινο είναι διάφοροι θύλακες αντικαθεστωτικών, με τον μεγάλο επάνω αριστερά να είναι το Idlib, και τον κάπως μικρότερο νότια, στα σύνορα με ιορδανία και ιράκ, υπό τον έλεγχο των αμερικάνων και των δικών τους ομάδων f.s.a.· το γκρι στον βορρά είναι η τουρκική ζώνη.

Προσέξτε το γαλάζιο κάτω αριστέρα: είναι τα υψώματα του Γκολάν, συριακό έδαφος που έχει καταλάβει ο ισραηλινός στρατός εδώ και δεκαετίες. Ακριβώς δίπλα (με πράσινο) υπάρχουν περιοχές αντικαθεστωτικών που «καλύπτονται» απ’ το Τελ Αβίβ.

Φαίνεται, επίσης, και ο λίβανος· προς το παρόν χωρίς τον «πρωθυπουργό» του…)

Αφγανιστάν 1

Κυριακή 19 Νοέμβρη. Εξοπλισμένοι με γυαλιά νυχτερινής όρασης και όπλα που σημαδεύουν με λέιζερ οι ταλιμπάν κάνουν συνεχείς νυχτερινές επιθέσεις κατά μπλόκων του επίσημου αφγανικού στρατού και της αστυνομίας. Και θερίζουν. Μέσα σε δύο νύχτες, τις περασμένες Δευτέρα και Τρίτη, επιτέθηκαν διαδοχικά σε δεκάδες φυλάκια στις επαρχίες Kandahar και Farah σκοτώνοντας τουλάχιστον 70 κυβερνητικούς· τραυματίζοντας πολλές δεκάδες ακόμα.

Αυτό είναι μόνο το τελευταίο σετ επιθέσεων· έχουν προηγηθεί πολλές άλλες, εξίσου φονικές, απ’ το καλοκαίρι και μετά. Για να το πούμε αλλιώς: η φονικότητα των αντάρτικων επιθέσεων στο αφγανιστάν έχει αυξηθεί θεαματικά. Σε στρατιωτικούς, αστυνομικούς ή κυβερνητικούς στόχους. Ο αμερικανο-νατοϊκός στρατός κατοχής απαντά με αδιάκριτους βομβαρδισμούς· πάνω από 750 βόμβες ρίχτηκαν μόνο τον Σεπτέμβρη.

Αλλά το γεγονός παραμένει: οι ταλιμπάν ελέγχουν το 40% του εδάφους (κυρίως αραιοκατοικημένες περιοχές στο δυτικό και στο κεντρικό αφγανιστάν), είναι καλύτερα εξοπλισμένοι απ’ το παρελθόν, έχουν βελτιώσει αισθητά τις τακτικές τους· και το ηθικό του στρατού και της αστυνομίας της επίσημης (στηριζόμενης απ’ τις ηπα…) κυβέρνησης πέφτει ραγδαία.

Το νατο απαντάει στέλνοντας κι άλλες «ενισχύσεις»: 3000 σύμφωνα με την τελευταία απόφαση. Συνολικά τώρα βρίσκονται 15.000 «μπότες» – αριθμός μικρός μεν σε σχέση με τους 100.000 που είχαν φτάσει πριν κάποια χρόνια, αλλά με ανοδικές τάσεις. Η Ουάσιγκτον υποψιάζεται (και ορισμένες φορές το λέει φωναχτά) ότι «ξένες δυνάμεις» (δηλαδή η Μόσχα) εξοπλίζουν τους ταλιμπάν. Ωστόσο στις αρχές του μήνα δεν ήταν κάποιος ρώσος αλλά ένας «σύμμαχος», ο πακιστανός υπ.εξ. Khawaja Asif, που δήλωσε στο κοινοβούλιο ότι “οι ηπα πλησιάζουν στην ήττα τους” στο αφγανιστάν.

Και ήταν το κινέζικο καθεστωτικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua που, σε μια ανάλυσή του στις 13 Νοέμβρη, υποστήριξε ότι είναι η κίνα, η ρωσία, το ιράν, το πακιστάν και τα κεντροασιατικά κράτη που μπορούν να μεσολαβήσουν για να γίνουν πετυχημένες διαπραγματεύσεις μεταξύ των ταλιμπάν και της Καμπούλ· και όχι οι ηπα και οι συμμαχοί τους.

Το ενδιαφέρον είναι ότι το Xinhua εμφανίζει σαν υποστηρικτές αυτής της άποψης αφγανούς και πακιστανούς καθεστωτικούς. «Οι ηπα ακολουθούν τον δρόμο του πολέμου, που έχει αποτύχει εδώ και 16 χρόνια» λένε, με διάφορες παραλλαγές. Και ο πρώην υπ.αμ. της κυβέρνησης της Καμπούλ Shahnawaz Tanai συμπληρώνει:

… Οι στρατιωτικές προοπτικές των ηπα εξυπηρετούν τους δικούς τους σκοπούς, ανάμεσα στους οποίους είναι και το να βάλουν στο χέρι τα πλούσια κοιτάσματα πρώτων υλών του αφγανιστάν· όπως και άλλων κρατών…

Το έχουμε για δεδομένο: στα υψίπεδα του αφγανιστάν η Ουάσιγκτον αντιμετωπίζει τον σοβαρό κίνδυνο μιας ακόμα ήττας. Δεν θα είναι αμιγώς στρατιωτική. Αν, όμως, οι ταλιμπάν από θέση ισχύος και η κυβέρνηση της Καμπούλ στριμωγμένη φτάσουν όχι πολύ αργά στο μέλλον σε κάποια συμφωνία (με την υψηλή εποπτεία της Μόσχας, του Πεκίνου και της Ισλαμαμπάντ), τότε οι αμερικανικές βάσεις εκεί θα βρεθούν στον αέρα…

(φωτογραφία: φοιτητική διαδήλωση έξω απ’ το αμερικανικό προξενείο στο Καράτσι, στις 27 Αυγούστου 2017).

Αφγανιστάν 2

Κυριακή 19 Νοέμβρη. Αντέχει η Ουάσιγκτον να χάσει το αφγανιστάν· ή, έστω, ύστερα από 16 χρόνια κατοχής, να αρχίσει να διαμορφώνεται μια “συνεννόηση” που θα την αφήνει στην άκρη; Όχι, δεν το αντέχει.

Αλλά μια τέτοια προοπτική έχει αρχίσει να διαμορφώνεται στον ορίζοντα. Το Πεκίνο ήδη δουλεύει σαν “μεσολαβητής” ανάμεσα στη Καμπούλ και στην Ισλαμαμπάντ. Το είδος και το περιεχόμενο της μεσολάβησης είναι άγνωστο. Εκείνο που είναι καθαρό όμως είναι ότι το Πεκίνο, παλιός και σταθερός σύμμαχος του πακιστανικού καθεστώτος, έχει κάνει “πολιτική απόβαση” στο αφγανιστάν· κάτι που δεν μπορεί να υποτιμάει κανείς, δεδομένων των καπιταλιστικών “αναπτυξιακών” προτάσεων που κουβαλάει για την συγκεκριμένη περιοχή μέσα στους “δρόμους του μεταξιού”.

Αν αυτό συνδυαστεί με κάποιου είδους “πατρονεία” της Μόσχας επί των Ταλιμπάν (που δεν αφορά μόνο τον εξοπλισμό τους αλλά οπωσδήποτε και την πολιτική αναγνώρισή τους), και την στρατηγική συμμαχία Μόσχας – Πεκίνου, τότε ο κύκλος ολοκληρώνεται: οι ταλιμπάν θα πιέζουν σταθερά και εντατικά με τα όπλα τους, μέχρις ότου εμφανιστεί δημόσια ένας “διάλογος” στον οποίο η Ουάσιγκτον θα είναι λίγο πολύ παρατηρητής. Όπως στην Astana.

Αξίζει να θυμίσουμε ότι πριν λίγους μόνο μήνες, το περασμένο καλοκαίρι, όταν το ψόφιο κουνάβι έπρεπε να αποφασίσει τι θα κάνει με την κατοχή του αφγανιστάν και την εντεινόμενη αντίσταση των ταλιμπάν, ο πρώην ceo της εταιρείας μισθοφόρων blackwater Eri Prince του πρότεινε να αναλάβει την κατοχή ιδιωτικός στρατός που θα πληρώνεται απ’ τα έσοδα της (αμερικανικής) εκμετάλλευσης των αφγανικών κοιτασμάτων. Ήταν η πιο καθαρή ως τώρα παραδοχή του ενός απ’ τους δύο στόχους της κατοχής του αφγανιστάν: μισθοφόροι μπάτσοι που φυλάνε ορυχεία αμερικανικής ιδιοκτησίας… (Ο άλλος είναι να εμποδιστεί η κινεζική οικονομική απόβαση).

Το σχέδιο του Prince δεν έχει γίνει επίσημα δεκτό ακόμα, παρότι αυτή τη στιγμή οι μισθοφόροι καραβανάδες στο αφγανιστάν είναι σχεδόν διπλάσιοι απ’ τον «κανονικό» νατοϊκό στρατό: υπολογίζονται στις 25.000. Καταλαβαίνει όμως κανείς το γιατί οι κινέζικες προτάσεις είναι ισχυρά πιο πειστικές: πρώτον δεν έχουν στρατό, και δεύτερον η εκμετάλλευση των πρώτων υλών θα είναι «μικτή», άρα θα μένουν πολλοί παράδες μέσα στο αφγανιστάν. Γιατί να μην τις καλοβλέπουν τόσο οι αντάρτες φύλαρχοι των ταλιμπάν όσο και οι κυβερνητικοί της Καμπούλ;

Astana bloc

Σάββατο 18 Νοέμβρη. Ως τώρα οι συναντήσεις κορυφής γίνονταν ανά δύο. Φαίνεται όμως ότι Μόσχα, Τεχεράνη και Άγκυρα πρέπει να πάρουν γρήγορα κάποιες αποφάσεις. Έτσι, για πρώτη φορά στη διάρκεια του πολέμου στο συριακό πεδίο μάχης, ο Putin θα είναι ο οικοδεσπότης, στο Sochi, των Erdogan και Rouhani. Την ερχόμενη Τετάρτη, 22 Νοέμβρη. Την προηγούμενη ημέρα θα έχουν συναντηθεί στην ίδια πόλη οι 3 υπ.εξ. – αλλά αυτό δεν θα είναι αρκετό.

Το μενού της συνάντησης δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα· και υποθέτουμε ότι θα υπάρξουν κάποιες γενικόλογες διατυπώσεις. Αλλά δεν είναι δύσκολο να υποθέσεις κανείς ποια είναι τα φλέγοντα ζητήματα που απασχολούν από κοινού το μπλοκ της Αστάνα. Είναι η post-isis δράση των ηπα και των συμμάχων της στη μέση Ανατολή.

Με δεδομένο ότι ο Erdogan βρισκόταν στο Sochi μόλις την περασμένη Δευτέρα (13 Νοέμβρη), καθ’ οδόν προς το κουβέιτ και το κατάρ, θα ενημερώσει προφανώς για τα συμπεράσματά του απ’ τις αραβικές επαφές του.

Δεν μπορούμε να υπολογίσουμε πόσο γρήγορα θα επιδειχθούν τα αποτελέσματα αυτής της συγκεκριμένης συνάντησης, την συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Αλλά μην αμφιβάλλει κανείς: θα φανούν.