Tag: πόλεμος

Σινο-αμερικάνικα

Παρασκευή 28 Σεπτέμβρη. Στο «μεγάλο σόου» του (ήταν για μια μέρα προεδρεύων του συμβουλίου ασφαλείας του οηε) το ψόφιο κουνάβι είχε να πει διάφορα ψυχοπαρανοϊκά και για το Πεκίνο. Ότι, για παράδειγμα, ανακατεύεται στις επερχόμενες ενδιάμεσες εκλογές – εναντίον του φυσικά… Αλλά, συνεντευξιαζόμενος στη συνέχεια, ότι «Ο Xi είναι φίλος μου, έχουμε πολύ καλή σχέση… αλλά και να μην είναι, η κίνα έχει απόλυτο σεβασμό για το πολύ, πολύ μεγάλο μυαλό του Ντόναλντ Τράμπ… Δεν ξέρουν τι να κάνουν απέναντί μου…»

Η αλήθεια είναι ότι το Πεκίνο έχει πάθει τέτοια πλάκα με την ευφυία του ψόφιου κουναβιού ώστε το καθεστώς και οι οπαδοί του σκέφτονται να τα παρατήσουν όλα και να φτιάξουν μια τεράστια china town μετακομίζοντας στις ηπα… Όμως αυτό το σχέδιο δεν το έχουν πει σε κανένα, για ευνόητους λόγους. Αντίθετα, εκείνος που είπε ότι στο Πεκίνο ακούνε «σκέψη Τραμπ» και παθαίνουν (που λέει ο λόγος) τραμπ-άκουλο ήταν ο Michael Pillsburry, διευθυντής ενός συντηρητικού αμερικανικού think tank. Ε, δεν είναι λογικό ένας κοτζάμ ψοφιοκούναβος αμερικάνος πρόεδρος να απολαμβάνει τις κολακείες απ’ όπου κι αν προέρχονται;

Πάντως το Πεκίνο διαμήνυσε χτες στην Ουάσιγκτον να μην τολμήσει να εξοπλίσει την ταϊβάν· με έναν τόνο που κάθε άλλο παρά σεβασμό στον ψοφιοκουναβικό εγκέφαλο δείχνει…

Ελληνοϊσραηλινή συμμαχία

Πέμπτη 27 Σεπτέμβρη. Αυτή η πραγματικότητα θα ήταν υπεραρκετή για έναν μαζικό αγώνα διαρκείας υπέρ της παλαιστινιακής αντίστασης και εναντίον του ισραηλινού ρατσισμού / φασισμού / μιλιταρισμού. Ακόμα κι αν το ελληνικό κράτος ήταν παντελώς άσχετο. Αλλά δεν είναι…

Γίνεται ακόμα πιο επιτακτικό αυτό το πολιτικό καθήκον (για όποιον / όποια έχει ακόμα αίμα και όχι σκατά ή ιδεολογία στο αίμα του / της) επειδή η Αθήνα υποστηρίζει το ισραηλινό απαρχάιντ – έχοντας συνάψει μια αιμοβόρα συμμαχία με το Τελ Αβίβ. Κι αν μπορεί να υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη επιτακτικότητα: η συμμαχία αυτή είναι του 4ου παγκόσμιου πολέμου!… Που σημαίνει πως η ελληνική συναίνεση, υποστήριξη στη σφαγή των παλαιστινίων είναι, απλά, μια «πρώτη φάση» του αίματος.

‘Εχουμε υποστηρίξει ότι η ελληνο-ισραηλινή συμμαχία είναι ακόμα πιο καννιβαλική απ’ την ελληνο-σερβική, στο πρώτο μισό των ‘90s, στη σφαγή των βοσνίων. Αν κάποιος «δει» την δεύτερη εκ των υστέρων, με χρονική απόσταση, σαν κάτι που «ολοκληρώθηκε», αλλά δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι η πρώτη είναι στην αρχή της, και ότι το αιματηρό «μεγαλείο» της είναι όλο μπροστά, θα νομίσει ότι η γνώμη μας είναι υπερβολική. Είναι ένα βολικό συμπέρασμα! Στην πράξη, σαν ανταγωνιστικό ρεύμα στα ‘90s, δεν κάναμε τίποτα όταν η σφαγή των βοσνίων βρισκόταν σε εξέλιξη… Oπότε μπορούμε τώρα να κάνουμε λιγότερα απ’ το τίποτα, αφού η σφαγή των παλαιστινίων είναι μεν επίσης σε εξέλιξη, αλλά «μικρότερη»… ε; Δεν υπάρχει λόγος βιασύνης!… Όταν όλα τελειώσουν, θα μπορούμε να πάρουμε θέση άνετα και εκ του ασφαλούς…

Όμως ακόμα και στην κορύφωσή της η ελληνο-σερβική φιλία δεν περιλάμβανε «εκπαίδευση» των σερβοφασιστών δολοφόνων· περιλαμβάνει όμως η ελληνο-ισραηλινή διαρκείς στρατιωτικές ασκήσεις / εκπαίδευση για τους φονιάδες του ισραηλινού στρατού. Το γεγονός ότι απ’ το ’92 ως το ’95 ο ελληνικός μικροαστισμός, απ’ την άκρα δεξιά ως το μεγαλύτερο μέρος της άκρας αριστεράς, συμφωνούσε ότι «η λύση είναι μία / σύνορα με την σερβία» δεν συνεπάγεται καθόλου πως η τωρινή έλλειψη «λαϊκής κινητοποίησης» υπέρ της ελληνο-ισραηλινής συμμαχίας είναι δείκτης «μικρότερης σημασίας». Ή «μικρότερης έντασης».

Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει! Στην ελληνο-σερβική συμμαχία η διακύβευση ήταν η μοιρασιά του εδάφους του μακεδονικού κράτους, κι αυτό μπορούσε να γίνει απτό απ’ την μικροαστική μάζα των ντόπιων λακέδων. Στην ελληνο-ισραηλινή συμμαχία (που περιλαμβάνει επίσης usa και αιγυπτιακή χούντα) η διακύβευση είναι ο έλεγχος της ανατολικής Μεσογείου, αέρα, θάλασσας και βυθών, κάτι που είναι «μακρυά» απ’ την μέση μικροαστική εμπειρία. Ενώ, όμως, η μοιρασιά του μακεδονικού κράτους ήταν υπόθεση ενός «περιφερειακού πολέμου» στον οποίο ο ελληνικός στρατός πόνταρε στην υπεροχή του, και άρα η «λαϊκή συμμετοχή» ήταν μια εύκολη στράτευση / ώθηση, ο έλεγχος της ανατολικής Μεσογείου είναι υπόθεση παγκοσμίου πολέμου, με ολοφάνερη την κατωτερότητα του ελληνικού στρατού. Εδώ η επιδίωξη μιας προκαταβολικής μαζικής «εθνικής συγκατάθεσης» με την μορφή συλλαλητηρίων, βρωμάει τόσο έντονα αβεβαιότητες και κινδύνους, ώστε είναι προτιμότερο ο «λαϊκός παράγοντας» να τρέφεται με προσεκτικά επιλεγμένες μπουκιές ελληνικού ιμπεριαλισμού: λίγο «πετρέλαια», λίγο «κυπριακό», αρκετό «ελληνοαμερικανικό έρωτα» και υπόγειο ως τώρα μιλιταρισμό…

Χωρίς συνθήματα του είδους “η Μεσόγειος είναι η ψυχή μας”…

Ελληνικός ιμπεριαλισμός

Πέμπτη 27 Σεπτέμβρη. Οι γενιές που είναι σήμερα από 60 έως 20 χρονών δεν κατάλαβαν (οι μεγαλύτερες δεν ήθελαν) τον ελληνικό ιμπεριαλισμό όπως εκδηλώθηκε στα ‘90s, πρώτα κατά του μακεδονικού και του αλβανικού κράτους (σαν «ελληνο-σερβική συμμαχία”) και στη συνέχεια κατά του τουρκικού (δίπλα στους αμερικανικούς, ευρωπαϊκούς και ρωσικούς σχεδιασμούς, και υπό την προϋποθεση της διάλυσής του). Όσοι / όσες κατάλαβαν τελικά το έκαναν αργά (έως πολύ αργά) και μετά από σκληρή και επίμονη πολιτική δουλειά μιας χούφτας ανθρώπων. Στη συγκεκριμένη ιστορική φάση η συνείδηση ήρθε αργά, όταν – ουσιαστικά – δεν μπορούσε (και δεν χρειαζόταν) να παίξει κάποιον πρακτικό ρόλο εμποδίου.

Τώρα το ζήτημα είναι ακόμα πιο δύσκολο για την μέση «συνείδηση» (σε πολλά εισαγωγικά). Η απόσταση απ’ τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο είναι μεγάλη, ενώ ο 3ος βιώθηκε σε μεγάλο μέρος σαν εμφύλιος. Για κανέναν απ’ τους δύο δεν διαμορφώθηκε η πολιτική / ταξική ανταγωνιστική συνείδηση ότι η συμμετοχή των ντόπιων αφεντικών ήταν έκφραση των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων τους, πρώτα και κύρια. Αντίθετα, σαν κυρίαρχη «ερμηνεία» απέμεινε εκείνη της εθνικιστικής αριστέρας (ένα μέρος της κυβερνάει σήμερα): το ελλαδιστάν συμμετείχε σ’ αυτούς τους παγκόσμιους πολέμους όχι επειδή τα ντόπια αφεντικά και οι λακέδες τους είχαν αυτοτελή καπιταλιστικά / γεωπροσοδικά / ιμπεριαλιστικά συμφέροντα και προσανατολισμούς, αλλά λόγω «εξάρτησης»…

Ποιος, λοιπόν, 4ος παγκόσμιος; Ποια ελληνο-ισραηλινή-αιγυπτιακή συμμαχία σαν επιλογή του ελληνικού κεφάλαιου / κράτους / παρακράτους και σαν τμήμα του άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ; Ποια υπεράσπιση της παλαιστινιακής αντίστασης όχι για λόγους «ανθρωπισμού» αλλά σαν αντι-ιμπεριαλιστική / αντι-φασιστική στάση στο ελλαδιστάν σήμερα; Τίποτα απ’ αυτά δεν ισχύει!!! Το λέει η «λαϊκή σοφία», το λέει και ο κινηματικός κομφορμισμός: σιγά μην τρέχουμε για κάτι που μας ξεπερνάει τόσο!! Καλύτερα να ασχολούμαστε με τίποτα μικρά και εύκολα!.. Του χεριού μας…

Πράγματι. Ο αυθεντικός αντι-ιμπεριαλισμός (τόσο στα μέρη μας όσο και οπουδήποτε αλλού), το αδιαπραγμάτευτο μέτωπο δηλαδή απέναντι στα (καθε φορά) ντόπια αφεντικά, τα συμφέροντα και τους συμμάχους τους, ποτέ δεν ήταν βόλτα – στο – πάρκο! Ούτε αναλυτικά / θεωρητικά, ούτε πρακτικά. Πότε δεν ήταν εύκολη πολιτική δουλειά και δράση.

Κι ωστόσο: οι καιροί απαιτούν δύσκολα! Απαιτούν δύσκολα και τα απαιτούν από πολλούς… Όσο για εκείνους που βολεύονται να φοβούνται ή να βαριούνται; Ας το έχουν υπόψη τους: σε τέτοιες συνθήκες, εκ των πραγμάτων, ο φόβος ή η βαρεμάρα δουλεύει για τους ταξικούς εχθρούς μας…

Κι αυτό το πληρώνουν αργά ή γρήγορα, άμεσα ή έμμεσα, ακόμα και οι φοβισμένοι ή οι οκνηροί…

Μονοπώλιο;

Σάββατο 22 Σεπτέμβρη. Όπως ήταν αναμενόμενο το Πεκίνο θύμωσε ιδιαίτερα μετά τις «τιμωρίες» που επέβαλε η Ουάσιγκτον στη «διεύθυνση εξοπλισμών» και τον επικεφαλής της Li Shangfu: απαγόρευση συμμετοχής στο δολαριακό χρηματοπιστωτικό σύστημα, απαγόρευση εξαγωγών στις ηπα, απαγόρευση οποιασδήποτε επιχειρηματικής σχέσης με αμερικανικές εταιρείες.

Είναι ενδιαφέρον πως αυτές καθαυτές οι υλικές συνέπειες αυτών των “τιμωριών” πάνω στον κινεζικό στρατιωτικό εξοπλισμό θα είναι ασήμαντες. Το ξέρουν το ίδιο καλά τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στο Πεκίνο. Υπάρχει, όμως, ένας ισχυρός συμβολισμός εδώ· και υπάρχει και η συνέχεια, που θα αφορά άλλα κράτη, μικρότερης ισχύος απ’ το κινεζικό.

Η Ουάσιγκτον, μάλλον απεγνωσμένα (αν μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει την λέξη “απόγνωση” για κρατικές και καπιταλιστικές ενέργειες… ωστόσο πάντα κάποιοι απ’ το ανθρώπινο είδος αποφασίζουν) προσπαθεί να δείξει ότι είναι το “αφεντικό” του πλανήτη. Αλλά αυτού του είδους ο πόλεμος αποτυγχάνει – το λέει όχι η ασταμάτητη μηχανή, αυτή το έχει πει από καιρό – αλλά διάφοροι “ειδικοί” μάλλον φιλοαμερικάνοι. Έχει (αυτός ο πόλεμος των “τιμωριών”) μια διπολική παραδοχή στην αφετηρία του, σε μια ιστορική φάση που στον παγκόσμιο καπιταλισμό δεν έχουν οριστικοποιηθεί δύο αντίπαλα “μπλοκ”. Είναι συνέχεια του δόγματος “ή μαζί μας ή εναντίον μας” που πρακτικά απέτυχε ακόμα κι όταν το πρωτοδιακήρυξε ο Μπους τον Β, το 2003… Παραμονές της εισβολής στο ιράκ.

Συνεπώς, η προσπάθεια να “φοβηθούν” όχι το Πεκίνο αλλά μικρότερα κράτη (πιθανοί σύμμαχοι του ευρασιατικού project) δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα πετύχει. Κι αυτό επειδή είναι εύκολο να καταλάβει κανείς πως όταν ένα κράτος που θέλει να παραστήσει την «μόνη υπερδύναμη» καταφεύγει σε τέτοιους ψευτοπαιδαγωγικούς εκβιασμούς, μία – δύο – τρεις, μάλλον έχει πάψει να είναι «μόνη», ίσως και «υπερδύναμη».

Το κωμικο-γελοίο της ιστορίας είναι το τι είπε ένας «ανώνυμος αμερικάνος αξιωματούχος» στο Reuters, απαντώντας στη θυμωμένη προειδοποίηση του κινεζικού υπ.εξ., ότι η Ουάσιγκτον θα πρέπει να διορθώσει αμέσως τα λάθη της, πριν να είναι αργά – και υποστεί τις συνέπειές τους.

Όχι – είπε ο αμερικάνος – οι κυρώσεις στρέφονται κατά της Μόσχας και όχι του Πεκίνου και του στρατού του. Οι κυρώσεις δεν έχουν σκοπό να υπονομεύσουν τις αμυντικές δυνατότητες οποιασδήποτε χώρας. Αντίθετα σκοπεύουν να προκαλέσουν κόστος στη ρωσία, σαν απάντηση στις μοχθηρές ενεργειές της.

Το «μάζεψε»! Το Πεκίνο υφίσταται, απλά, τις συνέπειες του να είναι μια «παράπλευρη απώλεια»…

Ένας “εμπορικός πόλεμος”, πριν και μετά (1)

Πέμπτη 20 Σεπτέμβρη. Όταν το 2001 έγινε δεκτή η αίτηση του Πεκίνου να γίνει μέλος του «παγκόσμιου οργανισμού εμπορίου» (ΠΟΕ) τα δυτικά καπιταλιστικά κράτη (οι βασικοί αποδέκτες του αιτήματος και εκείνοι που είπαν ουσιαστικά το μεγάλο «ναι») παρέβλεψαν την «έλλειψη δημοκρατίας» εκεί· ένα επιχείρημα που έχουν χρησιμοποιήσει κατά κόρον για πολύ πιο light ζητήματα, όταν τα βόλευε… Ο κινεζικός καπιταλισμός προοριζόταν τότε να γίνει το «εργοστάσιο του κόσμου» για τα είδη κατανάλωσης της καθημερινής ατομικής εργατικής αναπαραγωγής στον αναπτυγμένο καπιταλισμό. Ρούχα, παπούτσια, χαμηλής ποιότητας οικιακές ηλεκτρικές συσκευές, παιχνίδια, χαμηλής ποιότητας γκάτζετ, κλπ… Αν αυτά μπορούσαν να μείνουν φτηνά (και έτσι θα συνέβαινε με δεδομένο το εξαιρετικά χαμηλό κόστος του κινεζικού προλεταριάτου) τότε θα ήταν εύκολη, και πάντως όχι εκρηκτική, η μισθολογική υποτίμηση μεγάλων τμημάτων της εργατικής τάξης στον πρώτο κόσμο.

Απ’ την άλλη μεριά (έτσι πήγαινε ο υπολογισμός των δυτικών αφεντικών) το να γίνει η κίνα το παγκόσμιο εργοστάσιο των «φτηνών» και των «απομιμήσεων» θα δημιουργούσε μια ευάριθμη κινεζική «μεσαία τάξη» αρκετών δεκάδων εκατομυρίων καταναλωτών, που θα αποτελούσαν την αγορά για τα πρωτοκοσμικά αναβαθμισμένα (τεχνολογικά, ποιοτικά) εμπορεύματα.

Συνεπώς η ένταξη του κινεζικού καπιταλισμού, το 2001, στην «παγκόσμια αγορά / παραγωγή / κατανάλωση» ήταν για τον πρωτοκοσμικό / δυτικό καπιταλισμό η σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα επανάληψη της διεξόδου των «τίγρεων της ασίας» των ‘90s, που είχαν γονατίσει όμως με το ξέσπασμα της κρίσης του 1997. Η ένταξη της κίνας ήταν, λοιπόν, η προσπάθεια εξόδου απ’ την μόνιμη δομική κρίση των δυτικών καπιταλισμών που κατάγεται ήδη απ’ τα ‘80s, και αφορά το όλο και μεγαλύτερο «άνοιγμα» ανάμεσα στη μέση εργατική παραγωγικότητα και στους μισθούς του μεγαλύτερου μέρους των δυτικών εργατικών τάξεων.

Στην αρχή τα πράγματα πήγαιναν όπως περίπου τα ήθελαν τα δυτικά αφεντικά…

Ένας “εμπορικός πόλεμος”, πριν και μετά (2)

Πέμπτη 20 Σεπτέμβρη. Απ’ το 2002 και για τα επόμενα χρόνια οι κινεζικές εξαγωγές άρχισαν να ογκώνονται εντυπωσιακά. Αυξάνονταν με μέσο ποσοστό 20% κάθε χρόνο! Ανάλογη ήταν η μεγέθυνση του κινεζικού αεπ: το 2007 μεγάλωσε κατά 14%, ένα ποσοστό απλησίαστο έστω κατά φαντασίαν στη δύση… Ωστόσο ο κινεζικός καπιταλισμός παρέμενε ακόμα ένας «μικρομεσαίος» στην παγκόσμια κατάταξη. Το 2006 το αεπ των ηπα ήταν 400 φορές μεγαλύτερο απ’ το κινεζικό· συνεπώς δεν υπήρχε κανένας λόγος ανησυχίας στο ορατό μέλλον…

Και ύστερα… Ύστερα ξέσπασε το πιο έντονο ως τώρα «βίαιο γεγονός» της κρίσης, που «φούσκωνε» απ’ το 2007 αλλά εκδηλώθηκε σαν έκρηξη με την κατάρρευση της αμερικανικής Lehman Brothers τον Σεπτέμβρη του 2008… Τους επόμενους μήνες διεθνώς οι μετοχές και τα χρηματιστήρια κατέρρευσαν, μεγάλες, μεσαίες και μικρές τράπεζες άρχισαν να χρεωκοπούν η μία μετά την άλλη, επιχειρήσεις έκλειναν, κράτη χρεωκόπησαν επίσης· η λεγόμενη «ρευστότητα» (το διαθέσιμο χρήμα των «επενδυτών» δηλαδή) είτε εξαφανίστηκε είτε έγινε πολύ «ακριβό»… Η αντίδραση των «ηγεμόνων» της δύσης ήταν μισο-κεϋνσιανική: τεράστια ποσά χρηματοδότησης («δημιουργία νέου χρήματος» απ’ τις κεντρικές τράπεζες, κατ’ ευφημισμόν «ποσοτική χαλάρωση») που κατευθύνθηκαν σε μεγάλο βαθμό εκεί που εκδηλώθηκε το πρόβλημα: στον τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό τομέα…

Ο κινεζικός καπιταλισμός ήταν ήδη «εργοστάσιο του κόσμου» το 2008· ωστόσο ο χρηματοπιστωτικός του τομέας δεν είχε ενσωματωθεί σε μεγάλο βαθμό στο διεθνές κύκλωμα του «το χρήμα γεννάει χρήμα», με τα «σύνθετα προϊόντα» και τα υπόλοιπα. Οι συνέπειες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής (και, κατά συνέπεια, εμπορικής) καθίζησης στα τέλη του 2008 και το 2009 κτύπησαν τον κινεζικό καπιταλισμό εκεί που ήταν καλά αρθρωμένος με την «παγκόσμια αγορά». Μέσα σε λίγους μήνες οι κινεζικές εξαγωγές έπεσαν κατά 1/3, και τουλάχιστον 20 εκατομμύρια κινέζοι εργάτες απολύθηκαν, κυρίως από βιομηχανίες έντασης εργασίας (τα «φτηνά» και οι «απομιμήσεις» που προορίζονταν για τις εξαγωγές) και απ’ τις οικοδομές (η «άνθηση της μεσαίας τάξης»).

Η αντίδραση της κινεζικής εξουσίας ήταν άμεση, και επίσης κεϋνσιανή – αλλά full: έχοντας ήδη υψηλά χρηματικά αποθέματα απ’ το εμπορικό πλεόνασμα των προηγούμενων χρόνων σχεδίασε και χρηματοδότησε ένα μαζικό πρόγραμμα δημόσιων έργων: δρόμους ταχείας κυκλοφορίας, τραίνα μεγάλων ταχυτήτων, αποχετευτικά συστήματα, προγράμματα προστασίας του περιβάλλοντος – και μαζικά προγράμματα κατασκευής κατοικιών. Αλλά επίσης σχεδίασε και χρηματοδότησε ένα εκτεταμένο και φιλόδοξο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της εκπαίδευσης και προσανατολισμού της σε όλους τους τομείς των νέων τεχνολογιών.

Το αποτέλεσμα ήταν πως ενώ τα δυτικά καπιταλιστικά κράτη (στο μεγαλύτερο μέρος τους) συνέχισαν να ταλαιπωρούνται με αναιμικούς ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης, το κινεζικό ανασυγκροτήθηκε πολύ γρήγορα. Ενώ το 2006 το κινεζικό αεπ ήταν 2,8 τρισεκατομύρια δολάρια, μια μόνο δεκαετία μετά, το 2017, είχε υπετετραπλασιαστεί στα 12,2 τρισεκατομύρια (αύξηση 435%!!!). Ενώ το 2006 το αμερικανικό αεπ ήταν 400 φορές μεγαλύτερο απ’ το κινεζικό, το 2017 ήταν μόνο λίγο παρά πάνω από μισό (κατά 58%) μεγαλύτερο… Κι ακόμα χειρότερα: κατά τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ λίγο μετά το 2025 το κινεζικό αεπ θα έχει ξεπεράσει το αμερικανικό…

Ένας “εμπορικός πόλεμος”, πριν και μετά (3)

Πέμπτη 20 Σεπτέμβρη. Η ανατροπή είναι εντυπωσιακή ως προς το μέγεθος και το βάθος της. Κυρίως όμως στα όρια του απίστευτου είναι η ταχύτητα με την οποία έγινε! Το 2008 τόσο το αμερικανικό κράτος όσο και το κινεζικό μπήκαν στη «διαχείριση της κρίσης» απ’ το ίδιο περίπου σημείο: με δημόσιο χρέος 40% του αεπ του το καθένα (το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης του Πεκίνου ήταν 27% του αεπ, αλλά συνυπολογίζεται και το χρέος των τοπικών κυβερνήσεων μέσα στην κίνα). Στα τέλη 2017 (εξαιτίας της ραγδαίας αύξησης του δημόσιου δανεισμού και της μικρής αύξησης του αεπ) το αμερικανικό χρέος είχε ξεπεράσει το αντίστοιχο αεπ (105,5%) όντας 4ο στον πλανήτη, ενώ το κινεζικό ήταν λίγο πάνω από το 60%. Στη φετεινή χρονιά το επιπλέον χρέος που θα προστεθεί στο αμερικανικό υπ.οικ. θα είναι μεγαλύτερο απ’ ότι συνολικά στα 200 πρώτα χρόνια ύπαρξης του αμερικανικού κράτους.

Κι αν αυτά μοιάζουν “ποσοτικά” στοιχεία υπάρχουν και “ποιοτικά”. Ένας δείκτης καπιταλιστικής ανάπτυξης είναι ο αριθμός αιτήσεων για “πατέντες” (αναγνώριση πνευματικής ιδιοκτησίας) που αφορούν εκ των πραγμάτων “έρευνα και ανάπτυξη” σ’ όλη την τεχνολογική γκάμα. Το 2016 οι κινέζοι ερευνητές είχαν καταθέσει 1.338.503 αιτήσεις για παντέτες, περισσότερες απ’ το άθροισμα των τέσσερων επόμενων (ηπα: 605.571, ιαπωνία 318.381, νότια κορέα 208.830, ευρωπαϊκό γραφείο 159.358…) Έλαβαν, τελικά, 404.208 πιστοποιήσεις πνευματικής ιδιοκτησίας, έναντι 303.049 των ηπα, 203.087 της ιαπωνίας και 108.875 της νότιας κορέας.

Η ταχύτητα και το εύρος της κινεζικής καπιταλιστικής ανάπτυξης δεν μπορεί παρά να προκαλεί δέος έως τρόμο – κατ’ αρχήν στις ηπα αλλά και στα ευρωπαϊκά κράτη. Είτε το δέος είτε ο τρόμος δεν αφορούν μόνο αυτό που έχει γίνει ήδη, αλλά – επιπλέον – αυτό που μπορεί να κάνει το Πεκίνο τα επόμενα χρόνια. Το παγκόσμιο «κινεζικό σχέδιο Marshall», οι δρόμοι του μεταξιού, που σκοπεύει σε μια παγκόσμια περιφερειακή καπιταλιστική ανάπτυξη προσδεδεμένη στον κινεζικό «κέντρο», είναι ακόμα στα πρώτα του βήματα… Το σχέδιο “made in china 2025” που έχει σκοπό να βάλει την κινεζική παραγωγή στην κορυφή των τεχνολογιών σ’ όλη την γκάμα τους (βιοτεχνολογίες, cloud, internet of things, κβαντικοί υπολογιστές, διαστημικά προγράμματα, κλπ), δείχνει απειλητικά ρεαλιστικό… Ο κινεζικός καπιταλισμός φαίνεται στ’ αλήθεια ικανός να μπει εξ εφόδου επικεφαλής της 4ης βιομηχανικής επανάστασης – αν δεν είναι ήδη. Όποιος έχει γνώση των διεθνών εκθέσεων υψηλής τεχνολογίας που γίνονται στην κίνα καταλαβαίνει…

Την ίδια στιγμή ο αμερικανικός καπιταλισμός δουλεύει, περίπου, στα όρια των δυνατοτήτων του. Τι θα μπορούσε να κάνει όχι το ψόφιο κουνάβι αλλά οποιοσδήποτε στη θέση του για να αντιμετωπίσει το κινεζικό «τσουνάμι»;

Ένας “εμπορικός πόλεμος”, πριν και μετά (4)

Πέμπτη 20 Σεπτέμβρη. Το πιο πρόσφατο ξέσπασμα της παγκόσμιας κρίσης, εκείνο του 2008, είχε σαν μην προβλέψιμο αποτέλεσμα την επιτάχυνση της κινεζικής καπιταλιστικής ανάπτυξης με ρυθμό που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί! H “δύση” πιάστηκε, κυριολεκτικά, με κατεβασμένα βρακιά! Κι αυτή τη στιγμή τόσο τα ποσοτικά όσο και τα ποιοτικά δεδομένα συνεχίζουν να ευνοούν το Πεκίνο – και τους συμμάχους του.

Με τον «προστατευτισμό» της η Ουάσιγκτον δεν προσπαθεί απλά να περιορίσει τις εισαγωγές. Προσπαθεί αφενός να φρενάρει την κινεζική ανάπτυξη, και απ’ την άλλη να εκβιάσει όλους τους υπόλοιπους (συμπεριλαμβανομένων και ιστορικών συμμάχων όπως η ε.ε., η ιαπωνία, ο καναδάς) να «κάνουν στην άκρη» ενισχύοντας τους αμερικανικούς ρυθμούς ανάπτυξης (αγοράζοντας αμερικανικά…). Πολύ περισσότερο «στην άκρη» απαιτεί ο αμερικανικός σχεδιασμός να κάνουν μεσαίου επιπέδου καπιταλιστικά κράτη, όπως το ιράν, η τουρκία, η ρωσία, ή η βραζιλία… Ενώ η γεμάτη αυτοπεποίθηση κινεζική προσέγγιση προς τρίτους είναι «κάνεις deal μαζί μας και κερδίζουμε αμοιβαία», η αμερικανική ανάλογη είναι «κάνεις deal μαζί μας και κερδίζουμε εμείς». Μην αναρωτηθείτε ποιος είναι πειστικότερος στην ασία, στην αφρική, στη λατινική αμερική – είναι εύκολο.

Είναι εύλογο ότι αυτή η «επιθετική άμυνα» της Ουάσιγκτον το μόνο που πετυχαίνει είναι να οξύνει τις ενδοκαπιταλιστικές αντινομίες και αντιπαλότητες, επιταχύνοντας το επόμενο ξέσπασμα της κρίσης. Όχι, όμως, μόνον αυτό. Θεωρητικά το έσχατο καταφύγιο του αμερικανικού κεφάλαιου είναι ο στρατός του και η υπεροχή του. Ούτε κι εδώ, όμως, μπορεί να περιμένει μέχρι να φτάσουν τα «κακά μαντάτα». Ο κινεζικός καπιταλισμός εξοπλίζεται ποσοτικά και ποιοτικά (χωρίς να δίνει λογαριασμό, άρα κανείς δεν ξέρει που βρίσκεται…)· ο ρωσικός συνεχίζει την παράδοσή του στην υψηλή στρατιωτική τεχνολογία και επιδεικνύει πότε πότε κάποια απ’ τα κατορθώματά του· άλλοι, σε χαμηλότερο τεχνολογικό επίπεδο, αναπτύσσουν homemade τεχνικές «ασύμμετρης ανταπόδοσης», απέναντι στις οποίες δεν υπάρχουν manual… Με δυο λόγια το καλύτερο στο οποίο θα μπορούσε να ελπίζει η άλλοτε μόνη υπερδύναμη του πλανήτη είναι η αβεβαιότητα. (Γιατί αν φτάσουμε σε βεβαιότητες, αυτές είναι γενικά εναντίον της).

Είναι εξίσου εύλογο πως αν τα αφεντικά της Ουάσιγκτον δουν (αυτό που είναι αναμενόμενο) ότι, δηλαδή, δεν μπορούν να ανακόψουν με «οικονομικά μέσα» την διεθνή υποτίμησή τους, θα χρησιμοποιήσουν τα έσχατα όπλα τους. Πριν αρχίσουν να εκδηλώνονται αμφιβολίες για την εξυπηρέτηση του τόσο υψηλού αμερικανικού χρέους· πριν το δολάριο αρχίσει να χάνει μεγάλα μερίδια της παγκόσμιας αγοράς· πριν οι αντίπαλοι της Ουάσιγκτον δέσουν γερά και λειτουργικά τις μεταξύ τους συμμαχίες…

Κι όσο για τους συμμάχους της Ουάσιγκτον; Ωωωω! Ξέρετε κάποιον; (Εμείς, όμως, δεν πολεμάμε για κανέναν!!!)

(πίνακας πάνω: στην κατάταξη των εταιρειών που κατοχύρωσαν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας το 2016, στις 2 πρώτες θέσεις παγκόσμια ήταν οι κινεζικές huawei και zte, ακολουθούμενες απ’ την αμερικανική intel και την ιαπωνική mitsubishi.)

Περί πολέμου

Κυριακή 16 Σεπτέμβρη. Αποδίδεται στον γερμανικό στρατό μια πολεμική τακτική που τοποθετείται (στον χάρτη των στρατιωτικών εξελίξεων) στην «τρίτη γενιά πολέμου». Αντιγράφουμε σχετικό απόσπασμα απ’ το 1ο τετράδιο για εργατική χρήση:

…Η τρίτη γενιά πολέμου ήταν, επίσης, μια ανταπόκριση στην αύξηση της δύναμης πυρός στη μάχη. Στην περίπτωση αυτή όμως η δύναμη της εξέλιξης προήλθε απ’ τις ιδέες. Έχοντας την έγνοια ότι θα είχαν μειονέκτημα απ’ την άποψη του διαθέσιμου υλικού εξαιτίας της πιο αδύνατης βιομηχανικής τους βάση στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο, οι γερμανοί ανέπτυξαν ριζοσπαστικές νέες τακτικές. Βασισμένες στις μανούβρες μάλλον παρά στον πόλεμο φθοράς, οι τακτικές τρίτης γενιάς ήταν οι πρώτες καθαρά μη γραμμικές τακτικές. Η επίθεση βασιζόταν στη διείσδυση ώστε να προσπεραστούν και να διαλυθούν οι εχθρικές δυνάμεις και όχι στην κατά μέτωπο αναμέτρηση και στην προσπάθεια καταστροφής τους. Η άμυνα ήταν σε βάθος, και συχνά προκαλούσε την διείσδυση του αντιπάλου, έτσι ώστε να διευκολυνθεί μια αποτελεσματική αντεπίθεση…

Συγκρατείστε αυτό, αν θέλετε και σας ενδιαφέρει: στις «μη γραμμικές τακτικές» πολέμου η διάταξη «ανοίγει», ώστε να διευκολυνθεί η διείσδυση του αντιπάλου… (Για το κακό του…)

Παρακολουθούμε, μαθαίνουμε – για να καταλάβουμε…

Μέση Ανατολή

Τετάρτη 12 Σεπτέμβρη. Όταν, στις 19 Μάρτη του 2003, ο αμερικανικός στρατός και οι «πρόθυμοι» σύμμαχοί του εισέβαλαν στο ιράκ, σαν δεύτερη πράξη αξιοποίησης της 11ης Σεπτέμβρη του 2001, θεωρούσαν ότι θα έκαναν μια σύντομη βόλτα. Η Ουάσιγκτον είχε δηλώσει ήδη τους επόμενους στόχους στρατιωτικής κατάκτησης (στο όνομα του «εκδημοκρατισμού» πάντα): συρία και ιράν… Ο καθένας μπορεί να πάει στη Βαγδάτη, οι άντρες πάνε στην Τεχεράνη έλεγαν τότε οι πιο στρατόκαβλοι απ’ τους αμερικάνους πεζοναύτες…

Ήταν ένα κράτος, τυπικά σύμμαχος των ηπα, που τους χάλασε σε ικανό βαθμό τον σχεδιασμό της βόλτας: το τουρκικό. Οι καινούργιοι στην εξουσία ισλαμοδημοκράτες αρνήθηκαν στις ηπα να χρησιμοποιήσουν το έδαφός τους για εισβολή (στο ιράκ) και απ’ τον βορρά… Κατ’ αυτόν τον τρόπο άλλαξαν (επί τα χείρω) την γεωμετρία της αμερικανικής κατάκτησης του ιράκ, στην αρχική φάση της… (Εννοείται πως κανένας ντόπιος “αντι-μπεριαλιστής” δεν συνεχάρει τότε τον Erdogan για το θάρρος του!)

Έχουν περάσει κάτι παραπάνω από 15 χρόνια έκτοτε. Τι θα είχε συμβεί αν ο αμερικανικός στρατός δεν είχε «κολλήσει» στην κατοχή του ιράκ; Και παρότι έχει βάσεις στο ιράκ (και καινούργιες στη συρία, χάρη στους ypg/pkk…) πόσο διαφορετικά εξελίχθηκαν οι συσχετισμοί δύναμης;

Η (καπιταλιστική) ιστορία εν τω γεννάσθαι… Δεν είναι ευχάριστο· είναι ωμά αληθινό…

(φωτογραφία: Ενάμισυ μήνα πριν την εισβολή, στις 5 Φλεβάρη του 2003, ο πρώην αρχικαραβανάς και μετά υπ.εξ. της κυβέρνησης των συντηρητικών – πρώτη του Μπους του Β – ανέμιζε αυτό το φιαλίδιο στον οηε, το οποίο υποτίθεται περιείχε βάκιλλο του άνθρακα, σαν απόδειξη της ενοχής του Σαντάμ: ότι κατείχε βιολογικά όπλα…

Μετά την inside δουλειά της 11ης Σεπτέμβρη του 2001, ήταν η δεύτερη φορά που κάποιες φράξιες των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών έφτιαχναν “εντυπωσιακά στοιχεία ενοχής” κάποιου, για διεθνή χρήση. Ποτέ δεν τιμωρήθηκε κανείς όπως θα άξιζε….

Και η δουλειά συνεχίστηκε και συνεχίζεται απρόσκοπτα από διάφορες πια υπηρεσίες…)