Tag: πόλεμος

Συρία

Τρίτη 29 Οκτώβρη. Ο αμερικανικός στρατός (οι 1.000 πεζοναύτες που έφυγαν απ’ τις βάσεις του βορρά) επιστρέφει στη συρία… Σύμφωνα με όσα έχουν ειπωθεί και η ασταμάτητη μηχανή μπορεί να διασταυρώσει, η επιχείρηση «κρατάμε τα πετρέλαια μαζί με τους ypg/pkk συμμάχους μας» χρειάζεται οπωσδήποτε ένα, ίσως και δύο αεροδρόμια – αμερικανικές βάσεις. Για επιμελητειακούς αλλά και επιθετικούς λόγους. Προς το παρόν (για χτες δηλαδή) η «επιστροφή» φαίνεται να αφορά την «ανακατάληψη» απ’ τον αμερικανικό στρατό μιας βάσης στα βόρεια, πάνω απ’ την Hasakah. Δεν στάθηκε ωστόσο δυνατό να βεβαιωθούμε αν αυτή η βάση έχει περάσει στα χέρια του συριακού στρατού ή έχει μείνει κενή.

Την ίδια στιγμή στην Deir ez Zor, που βρίσκεται νοτιότερα αλλά έχει στρατηγική θέση, το ρωσικό μηχανικό ξανάφτιαξε μια πλωτή γέφυρα, που επιτρέπει την κίνηση οχημάτων στις δύο όχθες του Ευφράτη. Η ασταμάτητη μηχανή ήξερε ότι τα χωματουργικά έργα (απαραίτητα για την γέφυρα) είχαν ξεκινήσει λίγο πριν την τουρκική εισβολή στα βόρεια· προφανώς υπάρχει ένας κάποιος συντονισμός, αν ληφθεί υπόψη πως όλες τις γέφυρες στην συγκεκριμένη περιοχή τις είχε βομβαρδίσει η αμερικανική αεροπορία. Για να εμποδίσει την μεταφορά «βαρέων οχημάτων» (τανκς δηλαδή…) απ’ την δυτική στην ανατολική όχθη.

Χτες η καινούργια γέφυρα ήταν έτοιμη και σε χρήση. Είναι θέμα χρόνου (αν δεν βομβαρδιστεί κι αυτή…) να περάσει στρατός (συριακός ‘n’ friends) στα ανατολικά.

Εν τω μεταξύ το «φιλειρηνικό» ψόφιο κουνάβι που άγεται και φέρεται, δείχνει μαστουρωμένο. Προσέξτε χθεσινό κελάιδισμα:

Αυτό που σκοπεύω να κάνω, ίσως, είναι μια συμφωνία με την ExxonMobil ή κάποια άλλη απ’ τις μεγάλες μας επιχειρήσεις να πάει εκειπέρα και να κάνει την δουλειά σωστά… και να μοιράσει τον πλούτο.

Ο αμερικάνος υπ.εξ. Mark Esper το δήλωσε όσο πιο καθαρά μπορούσε. Πρώτον, με τα έσοδα απ’ το λαθρεμπόριο πετρελαίου θα χρηματοδοτούνται οι κούρδοι ένοπλοι (για να προσέχουν τους κρατούμενους του isis στις φυλακές…) Και, δεύτερον, όποιος τολμήσει να αμφισβητήσει την αμερικανική κατοχή στην ανατολική συρία, συμπεριλαμβανόμενου του συριακού ή του ρωσικού στρατού, θα “αντιμετωπιστεί με υπερβάλουσα στρατιωτική δύναμη”. Γελοίες δηλώσεις παρακμιακών: είναι σίγουρος αυτός ο φουριόζος υπ.αμ. ότι θέλει να αρχίσει έναν πλήρη, κανονικό και προφανώς πυρηνικό παγκόσμιο πόλεμο υπερασπιζόμενος τα έσοδα του pkk/ypg; Ας έλεγε, τουλάχιστον, την αλήθεια: θα μείνουμε εκεί για να εμποδίσουμε τους κινέζικους “δρόμους του μεταξιού”!…

Η Μόσχα υποστηρίζει ότι αυτός ο πλούτος είναι 30 μύρια δολάρια με τιμή βαρελιού στη μαύρη αγορά στα 38 δολάρια (αισθητά χαμηλότερα απ’ την επίσημη τιμή). Με 30 μύρια δολάρια τον μήνα μοιρασμένα ανάμεσα στο pkk/ypg και το αμερικανικό παρακράτος (δεν ξέρουμε σε ποια αναλογία) μπορούν και οι δύο μεριές να κάνουν τις δουλειές τους επ’ αόριστον – φαίνεται ότι αυτός είναι ο τσαμπουκάς τους…. Αλλά 30 μύρια δολάρια τον μήνα, δηλαδή πάνω από 1 δις τον μήνα (σε κανονικές τιμές) είναι ένα μεγάλο ποσό για να λείπει απ’ τα ταμεία του Άσαντ· καθότι ο Άσαντ έχει νικήσει.

Πού ακούστηκε ότι «ο ηττημένος τα παίρνει όλα»; Πού ακούστηκε ότι η Ουάσιγκτον μπορεί να νομιμοποιήσει το πλιάτσικο παρότι έχει ηττηθεί; Σε ποιον πλανήτη ακριβώς σερβίρει η παρακμιακή πρώην υπερδύναμη αυτό το κόλπο;

Μακρυά απ’ τα φώτα της δημαγωγίας γίνονται φανερές και λιγότερο φανερές προετοιμασίες σύγκρουσης για το συριακό oil. Αύριο; Σε ένα μήνα; Σε έξι; Θα φανεί. Αλλά η μεθόδευση της Ουάσιγκτον και των κούρδων λακέδων / μισθοφόρων της της είναι πολύ χοντρή για να περάσει. Είναι πολλοί αυτοί που είναι αντίθετοι· είτε το λένε είτε όχι…

(φωτογραφία πάνω: Μία απ’ τις δύο αμερικανικές βάσεις, είτε στην Tal Tamir είτε στην Tal Baydar φαίνεται πως είναι στόχος επανα-κατοχής. Δεν αποκλείεται ωστόσο η νέα εισβολή να αφορά την αεροπορική Rmeilan, στα βορειοανατολικά. Ο χάρτης είναι παλιότερος.

Κάτω: η γέφυρα στον Ευφράτη, στην Deir ez Zor, χτες….)

The hook

Τρίτη 29 Οκτώβρη. Είναι σπάνια και (επιφανειακά τουλάχιστον) απροδόκητη εκείνη η ιστορική στιγμή που μια άλλοτε υπερδύναμη, που μεσουράνησε σαν κυρίαρχη στον πλανήτη μέσα απ’ την ρητορική της υπεράσπισης «δικαιωμάτων» και «ελευθεριών», απ’ τα ατομικά μέχρι τα κρατικά· μια υπερδύναμη που το 1991 έκανε μια εκστρατεία στη μέση Ανατολή για να υπεραπιστεί (υποτίθεται) το κράτος του κουβέιτ απ’ την πειρατική εισβολή του συμμάχου της Χουσεΐν που είχε στόχο να βάλει χέρι στα κουβετιανά πετρέλαια και τα έσοδα απ’ αυτά, είναι λοιπόν σημαντική η στιγμή που αυτή η υπερδύναμη αναγκάζεται να το ρίξει στην πειρατεία η ίδια. Και το κάνει ανοικτά, το διαφημίζει, θεωρώντας το «δικαίωμά» της· και, επιπλέον, μια επιλογή που κανείς δεν θα τολμήσει να της την αμφισβητήσει…

Καταλαβαίνουμε πως είναι δύσκολο να καταλάβει, να εννοήσει κανείς την κρίσιμη ιστορικότητα της στιγμής· αν δεν καταλαβαίνει καν και καν τι σημαίνει «ιστορικότητα». Απ’ την μεριά της η ασταμάτητη μηχανή μπορεί να υποστηρίξει καθαρά ότι αυτή η στιγμή σημαδεύει το τέλος των ηνωμένων πολιτειών. Προσοχή: όχι το τέλος της παγκόσμιας ηγεμονίας τους· αυτό κάποιοι, με σοβαρά και ισχυρά επιχειρήματα, το τοποθετούν στα 2003, όταν εισέβαλλαν μεν στο ιράκ, αλλά απέτυχαν σε όλους τους στόχους τους.

Όχι. Το τέλος της ηγεμονίας είναι γεγονός εδώ και 15 τουλάχιστον χρόνια. Τώρα μιλάμε για το τέλος των ηπα σαν «μοντέλο», που με μερικές διορθώσεις θα μπορούσε ίσως να συνεχίσει να έχει κάποια ισχύ στον 21ο αιώνα.

Φυσικά οι πειρατές μπορούν να συνεχίσουν να έχουν δύναμη (ή να νομίζουν ότι έχουν) για κάποιο διάστημα. Επίσης είναι γεγονός ότι υπάρχουν κράτη σε διάφορες θέσεις του παγκόσμιου καταμερισμού, που θα ήθελαν να έχουν πειρατικές δραστηριότητες σε βάρος άλλων κρατών αν είχαν την στρατιωτική ισχύ να τις συντηρήσουν για καιρό. Όμως κανένα μα κανένα κράτος δεν θα δεχόταν να γίνει θύμα πειρατείας. Κι έτσι η Ουάσιγκτον, στο συριακό πεδίο μάχης όπου όλοι ξέρουν ότι ηττήθηκε (αν όχι άμεσα με στρατιωτικό τρόπο σίγουρα έμμεσα), αυτοανακηρύσσεται πανηγυρικά σε rogue state – με πυρηνικά.

Αυτό επιβάλλει σε όλο και περισσότερα κράτη του πλανήτη, που δεν ανήκουν στον πολύ στενό κύκλο των «ξεφωνημένων» συμμάχων του ψοφιοκουναβιστάν (ξέρετε ποιοί είναι αυτοί οι σύμμαχοι), να αναζητήσουν συμμαχίες έως και «προστασία» από άλλα πυρηνικά κράτη, που δρουν ακόμα by the book, και φαίνονται διατεθειμένα να αυτοσυγκρατούνται με βάση τις διεθνείς συνθήκες. Αυτές οι «νέες δυνάμεις» υπάρχουν· δεν είναι κάτι που θα αναδυθεί στο μέλλον…

Είμαστε σίγουροι πως αυτή την ιστορική στιγμή σε πολλές καπιταλιστικές πρωτεύουσες του πλανήτη διάφορες πολιτικές βιτρίνες και αφεντικά τρίβουν τα χέρια τους. Έναντι 30 εκατομμυρίων δολαρίων την ημέρα (που δεν είναι καν και καν εξασφαλισμένα…) το ψοφιοκουναβιστάν χάνει τα πάντα…

Μεγάλη, μοναδική στιγμή!

Συρία 1

Σάββατο 26 – Κυριακή 27 Οκτώβρη. Ενώ οι πρόσφατες εξελίξεις στη βόρεια συρία έχουν αλλάξει τα δεδομένα υπέρ του μπλοκ της Αστάνα, αυτό απ’ την αρχή έχουμε υποδείξει, δηλαδή η περιοχή νότια και ανατολικά απ’ τον Ευφράτη και την Deir ez Zor ως τα σύνορα συρίας – ιράκ, μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα κρίσιμη· έως εκρηκτική.

Το αμερικανικό βαθύ κράτος και οι σύμμαχοί του (Τελ Αβίβ…) που διαφωνούν απόλυτα με την αποχώρηση του αμερικανικού στρατού απ’ την βόρεια συρία, φαίνεται να σχεδιάζουν ενίσχυση του «για να φυλάμε το πετρέλαιο». Η συζήτηση δεν γίνεται για «100» ή «200» αλλά ήδη για 500 αμερικάνους πεζοναύτες (με προοπτική να αυξηθούν…)· και, «ξαφνικά», βαριά τανκς· επειδή, όπως όλοι καταλαβαίνουν, ο isis μπορεί να εμφανιστεί όπου νάναι επί σκηνής, επίσης με τανκς…

Εκείνο που προσπαθούν να κάνουν τα αφεντικά του ψόφιου κουναβιού είναι να «ρεφάρουν» την απόφασή του. Το ψόφιο κουνάβι φαίνεται να έχει αποδεχθεί μια τέτοια «εξισορρόπηση», αφού ευχαριστήθηκε ναρκισσιστικά με τον θόρυβο που προκάλεσε η «ειρηνοποιός» απόφασή του για απόσυρση του αμερικανικού στρατού. Ζούμε σε post-postmodern εποχές: η εσωτερική αμερικανική σύγκρουση, ανάμεσα σ’ ένα σχέδιο κατοχής στη μέση Ανατολή που έχει ηττηθεί χωρίς να υπάρχει εναλλακτική, και μια πολιτική βιτρίνα που θέλει «να κάνει τα δύσκολα, δηλαδή ειρήνη» φτιάχνει διπλή και τριπλή πραγματικότητα.

Οι τελικές αμερικανικές αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί ακόμα (τα αμερικανικά επιτελεία σχεδιάζουν…), αλλά η κατεύθυνση και η τάση είναι σαφής. Όπως και η δικαιολόγησή της: «δεν θα αφήσουμε τα συριακά πετρέλαια στα χέρια του ιράν» – δηλαδή της Δαμασκού…

Για μερικά βαρέλια πετρελαίου ο καυγάς; Όχι δα!

Συρία 1

Πέμπτη 24 Οκτώβρη. Πιθανότατα έχει διαβάσει ή θα διαβάσετε διάφορες (διεθνείς) αναλύσεις για τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στο συριακό πεδίο μάχης. (Η ασταμάτητη μηχανή το κάνει υποχρεωτικά). Δεν θα μπούμε στον κόπο μιας γενικής αποτίμησής τους – δεν θα είχε νόημα. Πρέπει όμως να έχετε υπόψη δυο τρία απλά και βασικά στοιχεία αυτών των εξελίξεων που είναι τόσο «ταπεινά» ώστε είναι εύκολο να αγνοούνται. Κι αυτό συμβαίνει συστηματικά.

Το πρώτο είναι αυτό που λέγεται «συριακός στρατός» – του Άσαντ. Παρότι τώρα, εκ των υστέρων, διαφημίζεται σαν εξαιρετικά αξιόμαχος, δεν είναι ακριβώς έτσι. Το βασικό του πρόβλημα είναι η λειψανδρία. Με τον μισό περίπου πληθυσμό της συρίας να έχει φύγει, και ειδικά στην αρχή του πολέμου, όταν ξεκίνησε σαν «εμφύλιος», με μεγάλο αριθμό στρατιωτών και αξιωματικών να έχουν λιποτακτήσει, ο στρατός του Άσαντ δεν έχει το μέγεθος να αναλάβει μόνος του την «περιφρούρηση» της συριακής επικράτειας.

Σ’ όλη την διάρκεια της αντεπίθεσης του μπλοκ της Αστάνα, δηλαδή απ’ το φθινόπωρο του ’15 και μετά, οι ένοπλοι της λιβανέζικης Χεζμπ’ αλλάχ και οι ιρανοί φρουροί της επανάστασης (κυρίως σαν αξιωματικοί) μαζί με τους μισθοφόρους της Τεχεράνης, συν τους μισθοφόρους της ρωσικής wagner group, συμπλήρωσαν σε μεγάλη έκταση την έλλειψη σύρων στρατιωτών· πέρα απ’ το να εκπαιδεύουν αυτούς που ήταν διαθέσιμοι για κατάταξη σαν «φιλο-Άσαντ».

Τα όρια του συριακού στρατού φάνηκαν στην πρόσφατη επιχείρηση για την ανακατάληψη του νότιου τμήματος του θύλακα του Idlib, το περασμένο καλοκαιρι. Οι σκληροτράχηλοι αντικαθεστωτικοί της HTS τον καθήλωσαν στο έδαφος, παρότι η ρωσική αεροπορία τους βομβάρδιζε συστηματικά. Χρειάστηκε να στείλει η Μόσχα όχι μόνο «υλικό» (όπλα, τεθωρακισμένα…) αλλά και στρατιώτες (πιθανόν μισθοφόρους) και να ξανασχεδιαστεί η επιχείρηση από ρώσους αξιωματικούς, για να ξεπεραστεί η χερσαία άμυνα των αντικαθεστωτικών.

Στο νότο, στα σύνορα με το ιράκ γύρω απ’ τον Ευφράτη, έχει χρειαστεί κάμποσες φορές να περάσουν στο συριακό έδαφος οι έμπειρες ιρακινές πολιτοφυλακές pmu για να αντιμετωπίσουν κάποιους μικρούς πυρήνες του isis που δρουν εκεί. Και στην ευρύτερη περιοχή της Deir ez Zor οι «φρουροί της επανάστασης» εκπαιδεύουν αυτόν τον καιρό ντόπιους σιίτες εθελοντές, για την δημιουργία έμμισθων πολιτοφυλακών που θα συμπληρώσουν τον συριακό στρατό αντικαθιστώντας τον εκεί που δεν χρειάζεται οπωσδήποτε η παρουσία του.

Ακόμα κι αν, λοιπόν, η Άγκυρα αναδιπλωνόταν στο έδαφός της, ο συριακός στρατός / αστυνομία μόνος του δεν αρκεί για να φυλάει τα συροτουρκικά σύνορα· ειδικά όταν εκκρεμεί το ζήτημα του Idlib, που απορροφά εξοπλισμό και αρβύλες. Είναι αμφίβολο αν τα επόμενα χρόνια θα καταφέρει ο συριακός στρατός να φτάσει στο μέγεθος που θεωρείται απαραίτητο. Όχι μόνο θα χρειαστεί να επιστρέψει μεγάλος αριθμός προσφύγων, αλλά θα πρέπει επίσης τα νεαρά αρσενικά άτομα αυτών των προσφύγων να δέχονται να υπηρετήσουν τον στρατό του Άσαντ. Πράγμα αμφίβολο…

Ερχόμαστε έτσι στο δεύτερο «ταπεινό» ζήτημα.

(φωτογραφία: Στρατιώτες του συριακού αντι-Άσαντ πεζικού της Άγκυρας ποζάρει σε πλατεία της Ras al-Ain, στα συρο-τουρκικά σύνορα…)

Συρία 2

Πέμπτη 24 Οκτώβρη. Θεωρείται γενικά αδιάφορο το γεγονός ότι και στον θύλακα της Afrin και στην πιο πρόσφατη εισβολή, το μεγαλύτερο μέρος των πεζικάριων είναι σύριοι. Πρόκειται σε μεγάλο βαθμό γι’ αυτούς που έφυγαν απ’ την συρία σαν αντι-Άσαντ, έμειναν, εκπαιδεύτηκαν και εξοπλίστηκαν σε τουρκικά στρατόπεδα, και σε διάφορες φάσεις αυτού του πολέμου είχαν διάφορα ονόματα (π.χ. «ελεύθερος συριακός στρατός»…) και δρούσαν κυρίως στη βόρεια συρία, σαν proxies της Άγκυρας και όποιου άλλου πλήρωνε· μέχρι που το τουρκικό καθεστώς άλλαξε γραμμή, με την εμφάνιση της Μόσχας στο πεδίο της μάχης.

Πρόκειται για πολλές χιλιάδες άτομα. Είναι σύριοι αλλά παραμένουν αντι-Άσαντ. To συριακό καθεστώς θα τους χρειαζόταν (για τον στρατό του, για την αστυνομία του, αλλά – επίσης – για την «ανάσταση» της παραγωγικής / καπιταλιστικής του βάσης!). Οι ίδιοι ξέρουν πολύ καλά ότι τώρα πια δεν πολεμούν εναντίον του Άσαντ αλλά «ασύμπτωτα» μαζί του· ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως έχουν γίνει και «φίλοι»!

Προσθέστε τώρα κι αυτό: τα εκατομμύρια των σύρων προσφύγων στην τουρκική επικράτεια είναι επίσης αντι-Ασαντ. Πράγμα που σημαίνει πως με βάση τα βιώματά τους, η επιτροφή τους στη συριακή επικράτεια θα μπορούσε να γίνει μόνο υπό την προστασία των αντι-Άσαντ ενόπλων (προφανώς φίλων, συγγενών τους…), που κι αυτοί δρουν υπό την προστασία κατ’ αρχήν της Άγκυρας.

Αυτό σημαίνει πως μέχρις ότου επιτευχθεί μια πολιτική διευθέτηση για το συριακό καθεστώς (διαμόρφωση νέου συντάγματος, νέα διοικητική διάρθρωση, «καθαρές» εκλογές, κλπ) και μέχρις ότου αυτή η διευθέτηση εφαρμοστεί και ωριμάσει πρακτικά μέσα στο χρόνο (ώστε να παρέλθει ο φόβος απέναντι στον Άσαντ) αυτές οι εκατοντάδες χιλιάδες σύρων, είτε ενόπλων είτε αμάχων, μόνο μ’ έναν τρόπο θα είναι να δυνατόν να μένουν και να ζουν στη συριακή επικράτεια: υπό την υψηλή εποπτεία και τις εγγυήσεις κατ’ αρχήν της Άγκυρας. Ακόμα καλύτερα και της Μόσχας.

Αυτά τα δύο θέματα, απ’ την μια η πρακτική αδυναμία του στρατού του Άσαντ να ελέγξει όλη την επικράτεια, και απ’ την άλλη το γεγονός ότι η επιστροφή μεγάλου μέρους των προσφύγων θα σημαίνει υποχρεωτικά, για αρκετό καιρό, τον έλεγχο συριακού εδάφους από (πρώην; «ήπια»;) αντι-Άσαντ ενόπλους (χωρίς βαριά όπλα – αυτά τα βάζει η Άγκυρα, για να μπορούν να αποσυρθούν συντεταγμένα όταν και αν έρθει αυτή η στιγμή), καθορίζουν με αόρατο τρόπο το πως κινούνται τα μέλη του μπλοκ της Αστάνα. Γιατί είναι ένα πράγμα να ηττηθεί το σχέδιο του άξονα, και είναι εντελώς διαφορετικό το να ξαναϋπάρξει μια λειτουργική συριακή κοινωνία μετά από τόσο αίμα, χωρίς να βρίσκεται μόνιμα στα πρόθυρα ενός ακόμα εμφυλίου.

Η διαδικασία της αποστρατιωτικοποίησης της αντιπολίτευσης στον Άσαντ, όταν μάλιστα υπέρ της στρατιωτικοποίησής της «δούλεψαν» κράτη σαν το αμερικανικό, το ισραηλινό και το σαουδαραβικό, είναι δύσκολη, σύνθετη και χρονοβόρα διαδικασία. Η διαδικασία αποστρατιωτικοποίησης του ίδιου του καθεστώτος Άσαντ είναι δύσκολη και σύνθετη υπόθεση επίσης, ειδικά αν ληφθεί υπόψη πως ό,τι έμεινε απ’ αυτόν τον στρατό μετά τις μαζικές λιποταξίες και την προσφυγιά θεωρείται εχθρικό απο εκείνους κι εκείνες που έφυγαν απ’ την συρία.

Μετά απ’ αυτά «απορίες» του είδους αν η τουρκία θα προσαρτήσει τα συριακά εδάφη που ελέγχει τώρα ή γιατί ο Putin «αναγνώρισε» την τουρκική παρουσία μετά την εισβολή στη βόρεια συρία, είναι, επιτρέψτε μας, βλακώδεις όταν η διακύβευση (και για την Άγκυρα) είναι το να αποφευχθεί τα επόμενα χρόνια και δεκαετίες ένας «δεύτερος γύρος» πολέμου δίπλα της…

(φωτογραφία: Μια ρωσική χαρτογραφική περιγραφή της συνεργασίας του μπλοκ της Αστάνα στη βόρεια συρία. Η διαγραμμισμένη περιοχή είναι αυτή που παραμένει στην ευθύνη της Άγκυρας. Τα τρίγωνα είναι τα μεθοριακά φυλάκια που θα φτιάξει ο στρατός του Άσαντ.

Γύρω και κάτω απ’ αυτά, σε πλάτος 10 χιλιομέτρων – διακεκομένη γραμμή – θα σουλατσάρουν κοινά ρωσο-τουρκικά περίπολα. Σύριοι φιλο-Άσαντ, ρώσοι, τούρκοι, σύριοι αντι-Άσαντ ένοπλοι all together: γεωπολιτική consommation, σκέτη υπερπαραγωγή του μπλοκ της Αστάνα! To know us better…

Μόνο η Τεχεράνη λείπει απ’ αυτήν την γεωγραφία· αλλά δεν είναι εκεί η θέση της. Δεν έχει δουλειά εκεί…)

Μπλοκ της Αστάνα 1

Τετάρτη 23 Οκτώβρη. Για πάνω από έξι ώρες συζήτηση (μεταξύ Putin και Erdogan) τα 10 σημεία της συμφωνίας που ανακοινώθηκαν είναι πολύ λίγα. Μπας και μετά το φαγητό έριξαν και κανάν υπνάκο; Μήπως έπαιξαν μπιρίμπα, σε ζευγάρια με τους υπ.εξ. τους; Ή μήπως συζήτησαν και άλλα που τα κράτησαν για τον εαυτό τους;

To «μνημόνιο κατανόησης μεταξύ τουρκίας και ρωσικής ομοσπονδίας – Sochi, 22 Οκτώβρη 2019» (να άλλο ένα «μνημόνιο» που σίγουρα θα συγκεντρώσει τις κατάρες πολλών ντόπιων «αντιμνημονιακών»!!!) απλά επισημοποιεί από πολιτικο-στρατιωτική άποψη την ως τώρα «κρυφή σχέση» ανάμεσα στην Άγκυρα και στη Δαμασκό. Απομένει, βέβαια, μια χειραψία μπροστά σε φακούς…

Το σημείο 3, για παράδειγμα, που αναγνωρίζει (προσωρινά προφανώς) την παρουσία τουρκικού στρατού (και πολύ περισσότερων σύρων αντικαθεστωτικών – να τους λέμε από τώρα «πρώην»;) στη λωρίδα ανάμεσα στην κωμόπολη Tel Abyad και την κωμόπολη Ras al-Ayn (μια περιοχή κατοικούμενη κυρίως από σύρους άραβες) σημαίνει πως η Δαμασκός επίσημα δεν θεωρεί την Άγκυρα εχθρό, κατακτητή κλπ. Ότι κι αν λέει ο Άσαντ. Απλά αφήνει τον Putin να κάνει αυτά που ακόμα δεν επιτρέπεται να κάνει ο ίδιος… Μάλιστα, το έδαφος που “παραχωρείται” κατά κάποιον τρόπο μ’ αυτήν την συμφωνία είναι περισσότερο απ’ όσο έχει “κατακτηθεί” πρακτικά απ’ τον τουρκικό στρατό και το συριακό πεζικό του. Είναι μια συνεχής περιοχή με πολλές δεκάδες χωριά, πράγμα που σημαίνει πως αν βρεθούν τα λεφτά, η επέκταση αυτών των χωριών με την κατασκευή επιπλέον κατοικιών και λοιπών υποδομών είναι εφικτή – σημείο 8 της συμφωνίας. (Το αν θα είναι και επιθυμητή απ’ τους σύρους πρόσφυγες στην τουρκία μένει να φανεί, όταν και αν…)

Παρά την ως τώρα επιτυχία, η αποχώρηση του αμερικανικού στρατού απ’ τη συρία εξακολουθεί να είναι μερική. Αν καταλάβουμε ότι ένα μέρος απ’ αυτά που κουβεντιάστηκαν και δεν ανακοινώθηκαν είναι το πως και πότε θα απαγορευτεί στον αμερικανικό στρατό “να φυλάει πετελαιοπηγές” στη συρία, δεν θα ξαφνιαστούμε.

(φωτογραφία κάτω: Η περιοχή του σημείου 3 εκτείνεται απ’ το σημείο όπου στον χάρτη αριστέρα φαίνεται το όνομα της τουρκικής συνοριακής Ceylanpinar – απέναντι και δίπλα απ’ την Ras al-Ayan – ως το σημείο στα δεξιά της επίσης συνοριακής τουρκικής Akcakale – απέναντι απ’ την Tel Abyad. Σ’ όλη την συροτουρκική μεθόριο απ’ τον Ευφράτη ως το τριεθνικό με το ιράκ, δεν υπάρχουν άλλες τουρκικές πόλεις ή κωμοπόλεις εκτός απ’ την Nusaybin, που βρίσκεται απέναντι και δίπλα απ’ την συριακή Qamishly.

Η εξαίρεση αυτής της τελευταίας απ’ τις κοινές τουρκο-ρωσικές συνοριακές περιπολίες σε βάθος 10 χιλιομέτρων οφείλεται στο ότι ήδη ελέγχεται απ’ τον επίσημο συριακό στρατό).

Μπλοκ της Αστάνα 2

Τετάρτη 23 Οκτώβρη. Κάλλιο αργά παρά ποτέ; Ή «να δούμε πως θα την βγάλουμε»; Συνεντευξιαζόμενος στην λιβανέζικη al Akhbar ο Riad Hammoud Darar, συμπρόεδρος της πολιτικής πτέρυγας του ypgκρατούμενου στρατού στην βορειοανατολική συρία, δήλωσε χτες ότι πάντα συζητούσαμε τις μελλοντικές σχέσεις μας με την Δαμασκό με σκοπό μια πραγματική συνεργασία για το καλό όλων των συριακών εθνικών και θρησκευτικών ομάδων.

«Πάντα»… Πάντα; Θα υπήρχε, τότε, μια αδικαιολόγητη συστολή που κατέληγε πάντα στο να απορρίπτουν τις προτάσεις του καθεστώτος Ασσαντ… Τώρα (και όχι «πάντα»…), εξαιτίας του βίαιου «σπρωξίματος» απ’ τον βορρά, ο Darar δηλώνει στη συνέντευξή του ευτυχής που με την ρωσική μεσολάβηση αναδεικνύεται ο δημιουργικός ρόλος του συριακού στρατού για την προστασία των συνόρων… Τόσα χρόνια του είδε διαφύγει η δημιουργικότητα του στρατού του Άσαντ… Έστω. Βρήκε το φως του – θα έλεγε κάποιος.

Ένας άλλος κούρδος αξιωματούχος δήλωσε ωστόσο στην ίδια εφημερίδα, πως η απόφαση των ηπα να κρατήσουν ένα μέρος του στρατού τους στο συριακό έδαφος μας ενθαρρύνει να μην κάνουμε πολλές παραχωρήσεις στη Δαμασκό. (Χρειάζεται «θάρρος» για να σε ενθαρρύνει η Ουάσιγκτον…)

Είναι σαφές ότι οι σχέσεις της ypg/pkk γραφειοκρατίας, πολιτικής και στρατιωτικής, τόσο με την Ουάσιγκτον όσο και με το Τελ Αβίβ είναι πολύ πιο οργανικές από μια απλή, συγκυριακή συμμαχία. Κατά την al Akhbar η συρο-κουρδική εξουσία ελπίζει ότι η συμφωνία Μόσχας – Άγκυρας θα αφήσει τον αμερικανικό στρατό να ελέγχει τα πετρελαιοπήγαδα στην ανατολική όχθη του Ευφράτη απ’ την Deir ez Zur  και προς το νότο (και στο pkk να συνεχίσει το λαθρεμπόριο πετρελαίου θα προσέθετε η ασταμάτητη μηχανή). Αν το pkk συνεχίζει να κάνει τέτοιους λογαριασμούς, και αυτό κάνει, τότε είναι άξιο της ιστορίας του… Όχι, όμως, άξιο των κούρδων πληβείων.

Το ότι αυτές οι περιοχές δεν έχουν ούτε είχαν ποτέ κουρδικούς πληθυσμούς χαλάει βέβαια το ροζ συννεφάκι της «αναρχοκομμουνιστικής Rojava». Και το χαλάει πολύ άσχημα. Γιατί φαίνεται πως περισσότερο απ’ όλα αυτό που νοιάζει το pkk/ypg είναι τα έσοδα απ’ το λαθρεμπόριο… Γι’ αυτό και «δεν πρέπει να μιλάμε γι’ αυτά»…

Τα υπόλοιπα, περί ευτυχίας για τον «δημιουργικό ρόλο του συριακού στρατού» ανήκουν προφανώς στην κατηγορία «νάχαμε να λέγαμε»…

(φωτογραφία: 2017, οι ypg τρέχουν απ’ τα βόρεια να προλάβουν την προέλαση του συριακού στρατού ‘n’ friends απ’ τα ανατολικά. Οι μαύρες κουκίδες είναι οικισμοί, χωριά και κωμοπόλεις. Τα κοιτάσματα στην ανατολική όχθη του Ευφράτη φαίνονται – είναι αυτά που θέλουν να “φυλάνε” απο κοινού ypg και αμερικανικός στρατός..)

Μπλοκ της Αστάνα 3

Τετάρτη 23 Οκτώβρη. Οι ντόπιοι δημαγωγοί, «ειδικοί» και ανειδίκευτοι, θα θυμώνουν μιας και κανένα απ’ τα παραμύθια τους δεν βρήκε αληθινό. Κάποιοι, για παράδειγμα, θα συνεχίσουν να τραυλίζουν ότι «ο Erdogan ηττήθηκε» … επειδή δεν κατέλαβε όλη την βόρεια συρία. Λες και θα ήταν ποτέ δυνατόν κάτι τέτοιο: να καταλάβει μια ζώνη μήκους σχεδόν 1.000 χιλιομέτρων. Λες και άμα λέγεσαι Erdogan απαγορεύεται να μαξιμάρεις προπαγανδιστικά…

Δεν «τσακίστηκε» λοιπόν ο Erdogan, δεν «κατέρρευσε» το τουρκικό καθεστώς, δεν έγινε «σφαγή» αμάχων κούρδων· κανένα αντιτουρκικό όνειρο δεν ευωδόθηκε… Ξεσπιτώθηκαν, πράγματι, περίπου 180.000 κούρδων αμάχων στις περιοχές που έχει καταλάβει το συριακό πεζικό του τουρκικού στρατού. Αλλά στο βαθμό που θα σταματήσουν οι όποιες μάχες (μισο-μάχες και σε ελάχιστα σημεία έγιναν πραγματικά) θα γυρίσουν στα σπίτια τους· με εγγυήσεις είτε απ’ την Μόσχα, είτε απ’ την Δαμασκό, είτε κι απ’ τους δύο – και χωρίς τουρκικές αντιρρήσεις. Θα επιστρέψουν χωρίς όπλα – καμμιά απ’ τις «εγγυήτριες δυνάμεις» δεν θα το διαπραγματευόταν αυτό.

Πέρα απ’ το τι πρόκειται να γίνει με τον θύλακα του Idlib, μ’ ένα μεγάλο κομμάτι της ακόμα ypg/αμερικανοκρατούμενης ανατολικής συρίας και με έναν σχετικά μεγάλο θύλακα στα νότια στα σύνορα συρίας ιορδανίας (καθόλου δευτερεύον κανένα απ’ αυτά τα θέματα)· πέρα απ’ το πως θα ξεκινήσουν και θα προχωρήσουν οι διαδικασίες για το καινούργιο σύνταγμα, συμπεριλαμβανόμενης της ένταξης σ’ αυτές τις διαδικασίες και εκπροσώπων των σύριων κούρδων (μια ιστορία που προβλέπεται να είναι πιο χρονοβόρα απ’ το brexit…), το μπλοκ της Αστάνα έδειξε εδώ και πάνω από 4 χρόνια το πόσο αποτελεσματικά μπορεί να ελιχθεί σε εχθρικό τερραίν και με όχι ευνοϊκούς συσχετισμούς κατ’ αρχήν, και να αξιοποιήσει οτιδήποτε είναι στη διάθεσή του, προκειμένου να πετύχει τους στόχους του στο συριακό πεδίο μάχης (και όχι μόνο).

Προφανώς το μπλοκ της Αστάνα δεν έχει μια έτοιμη λύση για κάθε πρόβλημα στη μέση Ανατολή. Οι διαδηλώσεις, για παράδειγμα, στον λίβανο και στο ιράκ, με αιτίες καθ’ όλα δικαιολογημένες, ζορίζουν πράγματι τα εκεί καθεστώτα. Αυτό επιτρέπει σε διάφορους να τις θεωρούν υποκινούμενες απ’ τον άξονα. Όμως ακόμα κι αν υποθέσει κανείς ότι διάφορες υπηρεσίες βάζουν το χεράκι τους (παλιά τους τέχνη!), τα περιθώρια που βρίσκουν να το κάνουν οφείλονται, κυρίως, στα χαρακτηριστικά αυτών των καθεστώτων. Γιατί, για παράδειγμα, και στο Χονγκ Κονγκ είναι σαφές ότι η Ουάσιγκτον έχει βάλει όχι μόνο το χέρι της αλλά και τα πόδια της· τι έχει πετύχει όμως; Τίποτα.

Εννοούμενα σαν καπιταλιστικά κράτη τόσο ο λίβανος όσο και το ιράκ χρειάζονται οπωσδήποτε μια στέρεη «θεσμική ολοκλήρωση», το καθένα με βάση την κοινωνική σύνθεση και την ταξική διαστρωμάτωση στο εσωτερικό του. Οι απειλές και οι σχεδιασμοί του άξονα λειτουργούν, πράγματι, σαν σοβαρά εμπόδια· τραβώντας πόρους και προσανατολισμούς σε πολεμικά ενδεχόμενα αντί για κοινωνικά χρήσιμα project· στην “άμυνα” αντί για την “υγεία”. Ωστόσο ο κόσμος, και ειδικά οι πληβείοι, ακόμα κι αν καταλαβαίνουν τον ρόλο του άξονα, δεν μπορούν να περιμένουν επ’ αόριστο μέχρι να φύγει και ο τελευταίος αμερικάνος στρατιώτης απ’ την μέση Ανατολή, και μέχρι το ισραηλινό απαρτχάιντ καθεστώς να καταρρεύσει σαν τέτοιο. Η σίγουρη ειρήνη θα αργήσει· αλλά η ζωή υπό καθεστώτα προσοδικά είναι ένας καθημερινός εσωτερικός πόλεμος διαρκείας…

Μια στέρεη «θεσμική ολοκλήρωση» είναι που θα μπορέσει να αξιοποιήσει, εν τέλει, και την κινεζική επέκταση… Μπορεί ο κινέζικος καπιταλισμός να αδιαφορεί για τα διαπιστευτήρια της “δημοκρατίας”, αλλά δεν πετάει τα λεφτά και τα σχέδιά του σε πηγάδια χωρίς πάτο.

(φωτογραφία: Και μια ο λόγος για το Πεκίνο, να: ο Zhan Jun, ειδικός απεσταλμένος του κινεζικού κράτους για τις υποθέσεις της μέσης Ανατολής, πέρασε χτες απ’ την Τεχεράνη. Ταξίδι για δουλειές: πως θα προχωρήσει, για παράδειγμα, η συμφωνία των 400 δις δολαρίων…)

Μέση Ανατολή 2

Τρίτη 22 Οκτώβρη. Μην φάτε τα λεγόμενα του Graham – δεν τρώγονται!! Ο τύπος είναι επαγγελματίας προβοκάτορας. Πρώτον, η Τεχεράνη έχει τόσα πετρέλαια (και φυσικό αέριο) που το τελευταίο που θα την απασχολούσε θα ήταν να βάλει στο χέρι τα όποια κοιτάσματα στην συριακή ανατολική όχθη του Ευφράτη. Και δεύτερον, η “προστασία απ’ τον isis” μοιάζει με τον ατέρμονα στο κέντρο ενός δίσκου βινυλίου. Είναι η αναμενόμενη πολιτική κατάθλιψη όταν ένα σχέδιο για τη μέση Ανατολή έχει ηττηθεί, αλλά δεν υπάρχει άλλο, οπότε επαναλαμβάνονται χωρίς τέλος τα παλιά κλισέ. Διότι αν, λέμε «αν», τον έλεγχο αυτών των κοιτασμάτων τον απαιτήσει ο συριακός στρατός έχοντας εμπροσθοφυλακή ένα τάγμα του ένδοξου ρωσικού στρατού, τότε ο σκληροπυρηνικός Graham δεν θα μπορέσει (ούτε θα θελήσει καν) να προτάξει τα στήθια του αυτοπροσώπως υπέρ της «προστασίας»…. Υποψιαζόμαστε ούτε ο μέσος ένδοξος αμερικάνος πεζοναύτης θα έχει τέτοια όρεξη.

Όμως ο Graham (και το ψόφιο κουνάβι), πίσω απ’ την παρανοϊκή φιλολογία περί «προστασίας», λένε κάτι. Δύο πράγματα μαζί. Το πιο άμεσο είναι ότι απευθύνονται στο pkk/ypg με την υπόσχεση πως «μπορούμε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε, κι εμείς θα σας εξασφαλίσουμε τα έσοδά σας απ’ το λαθρεμπόριο των κλεμμένων συριακών πετρελαίων…» Το πιο σημαντικό είναι ότι το συριακό τρίγωνο που υποδείξαμε πριν 5 ημέρες (η πίσω όψη, 17 Οκτώβρη) είναι η τελευταία «γραμμή άμυνας» της συνεργασίας του pkk/ypg και του αμερικανικού πενταγώνου στη συριακή επικράτεια: μια περιοχή που δεν έχει καμμία σχέση με ντόπιους κουρδικούς πληθυσμούς· και επίσης μια περιοχή που βρίσκεται έξω απ’ την εμβέλεια των συνεπειών της εισβολής της τουρκίας (επιμένουμε, το ξέρουμε ότι φαίνεται υπερβολικό, αλλά κρατήστε το: του μπλοκ της Αστάνα μέσω της Άγκυρας…) στη βόρεια συρία.

Σημαίνουν αυτά τα δύο ότι εκεί, σ’ αυτό το τρίγωνο, ο αμερικανικός στρατός και οι κουρδικές βιτρίνες του είναι ασφαλείς; Η γεωγραφία, η πολιτική οικονομία, ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός και (τελευταίο και καταϊδρωμένο το ένστικτο της ασταμάτητης μηχανής…) υποδεικνύουν πως όχι. Σημαίνουν όμως, και συγχωρείστε την επιμονή, ότι η τουρκική εισβολή στη βόρεια συρία ΔΕΝ είναι όλο το έργο όπως προσπαθεί να χώσει στα μυαλά η οργανωμένη καθεστωτική αποπληροφόρηση διεθνώς… Είναι μόνο ένα μέρος του.

Όταν θα έχει τελειώσει η «βρώμικη δουλειά» που ανέλαβε η Άγκυρα για λογαριασμό της και για λογαριασμό του συνόλου του μπλοκ της Αστάνα (συμπεριλαμβανομένης της Δαμασκού…) στη βόρεια συρία, θυμηθείτε μας: θα έρθει η σειρά μιας επόμενης ζόρικης αποστολής που δεν θα πέφτει στους ώμους των τούρκων ισλαμοδημοκρατών και του στρατού τους…

Διαφορετικά η συριακή επικράτεια θα μείνει κολοβή· και, κυρίως, το αμερικανικο – ισραηλινο – σαουδαραβικό σχέδιο για τη μέση Ανατολή δεν θα έχει ηττηθεί ολοκληρωτικά. Θα έχει κρατήσει κάποια «φυλάκιά του»…

Συρία 1

Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Ακόμα και «μη εγκάθετοι» και, σε γενικές γραμμές, αξιόπιστοι αναλυτές διεθνώς γνωστοί προσπαθούν να εξηγήσουν τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στο συριακό πεδίο μάχης (την τουρκική εισβολή και όσα περιστρέφονται γύρω της)  κουβαλώντας στην πλάτη τους το φορτίο της ιστορίας του 20ου αιώνα· της ιστορίας της μέσης Ανατολής. Είναι σίγουρο ότι το παρελθόν, όπως ζει είτε σαν επίσημες, καθεστωτικές ιδεολογίες είτε σαν αντι-αφηγήσεις των πληβείων, παίζει τον ρόλο του στις συνειδήσεις. Αλλά ο καπιταλισμός και η εξέλιξή του «δεν γυρίζει πίσω» ως προς τις πραγματικές διαδικασίες εξουσίας, εκμετάλλευσης, συσσώρευσης, πειθάρχησης που παράγει σαν ικανές και αναγκαίες· ακόμα κι αν αυτές περιστρέφονται γύρω από μια χούφτα βασικά μοτίβα.

Μία απ’ τις σπαζοκεφαλιές είναι το αν το τουρκικό καθεστώς σκοπεύει να «κρατήσει για δικές του», με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τις περιοχές του συριακού βορρά όπου έχει στρατό: τον θύλακα της Afrin και την τωρινή ζώνη δυτικά της Ras al-Ayn. Ή όχι. Στην προσπάθειά τους να «αποκωδικοποιήσουν» αυτήν την εξέλιξη, πάντα κάτω απ’ το βάρος του παρελθόντος, αυτοί οι αξιόπιστοι αναλυτές σκέφτονται σα να βρισκόμαστε στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα – και δεν αξιολογούν καν το γεγονός ότι στον «φυσικό κατακτητή» αυτής της περιοχής συμμετέχουν και πάνω από 10.000 σύριοι ένοπλοι, proxies της Άγκυρας βέβαια, αλλά οπωσδήποτε σύριοι. (Σα να λέμε: επανάσταση στον Μοριά και στη Ρούμελη το 1821, και οπλαρχηγοί που χρηματοδοτούνται έμμεσα απ’ το Λονδίνο, το Παρίσι και την Μόσχα – αλλά είναι ντόπιοι. Ξέρετε τι ακολούθησε· ακόμα το πληρώνουμε…)

Έτσι, οι «απαντήσεις» τώρα αναζητιούνται στο μυαλό του Erdogan, του Putin, του Άσαντ… Κι όταν δεν βρίσκονται εκεί, αναζητιούνται στους χάρτες της μοιρασιάς του νότου της άλλοτε οθωμανικής αυτοκρατορίας μεταξύ γαλλικού και αγγλικού ιμπεριαλισμού, στα μυαλά του Sikes και του Picot, στη γενεαλογία του δυτικού ιμπεριαλισμού στη μέση Ανατολή…. Αλήθεια: υπάρχει μήπως κάποιος κλάδος του φροϋδισμού που μπορεί να εξηγήσει τον 21ο καπιταλιστικό αιώνα σαν «απωθημένη καθήλωση στο πρωκτικό στάδιο» των αρχών του 20ου ή ακόμα πιο πίσω;