Tag: πόλεμος

Δευτέρα 23 Δεκέμβρη. Έχουν περισσότερα ναυπηγεία απ’ ότι όλος ο υπόλοιπος πλανήτης. Ναυπηγούν τα αεροπλανοφόρα τρία – τρία, τα υποβρύχια τέσσερα – τέσσερα, και τα αντιτορπιλικά σε δεκάδες. Πρόκειται για το κινεζικό καθεστώς… Και είναι μόνο ένα θαύμα της ανθρώπινης βλακείας η ερώτηση «λέτε να υπερφαλαγγίσει το Πεκίνο την Ουάσιγκτον στη θάλασσα;». Λέτε να συμβεί τέτοιο πράγμα;

Ο θρύλος της αγγλικής ναυτικής υπερδύναμης (η αυτοκρατορία στην οποία ο ήλιος δεν έδυε ποτέ…) τέλειωσε «όμορφα κι ωραία»· αν και έχουμε το βαρύ προνόμιο να ζούμε σ’ ένα μέρος του πλανήτη όπου αυτό το τέλος είχε πολύ αίμα… Ο θρύλος της αμερικανικής ναυτικής υπερδύναμης συνεχίζει, αν και δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ πρακτικά εδώ και εφτά δεκαετίες. Όλο κι όλο το «ψωμί» αυτού του θρύλου είναι οι ποσότητες: αν η Ουάσιγκτον, για παράδειγμα, διαθέτει 12 αεροπλανοφόρα με όλο τους το σόι το καθένα, τότε θα θεωρηθεί ισάξιος και αμφισβητίας όποιος έχει, χμμμ, τουλάχιστον 10. Το Πεκίνο απέχει αρκετά ακόμα απ’ αυτό το νούμερο (έχει έτοιμα 2 και 1 ακόμα στα τελειώματα…) – οπότε μπορεί η κουβέντα να συνεχιστεί για αρκετά χρόνια.

Αν βλέπει κανείς μοχθηρούς σχιστομάτηδες, τότε μπορεί ακόμα και να τους απωθήσει. Αν, όμως, βλέπει το καπιταλιστικό δυναμισμό μιας κοινωνίας της οποίας ο πληθυσμός είναι πολύ μεγαλύτερος απ’ το άθροισμα όλων των δυτικών, και η οποία έχει (και «αναπτύσσει») know how παντού, σ’ όλους τους τομείς τεχνοεπιστημονικής αιχμής, με διαρκείς, συνεχόμενες και πολλαπλασιαζόμενες επιτυχίες πρώτης γραμμής, τότε το ζήτημα του στρατιωτικού εξοπλισμού του Πεκίνου έχει άλλα χαρακτηριστικά. Όπως και η (τεχνολογική μεταξύ άλλων) σχέση του με την Μόσχα.

Ωστόσο η απορία «μήπως μελλοντικά το Πεκίνο υπερφαλαγγίσει…» έχει μια δόλια σκοπιμότητα. Την ιδέα ότι αφού δεν τα έχει καταφέρει ως τώρα μπορεί ακόμα να εμποδιστεί. Δεν έχουμε υπόψη κάποιο παράδειγμα στην ιστορία των 2 τελευταίων αιώνων όπου ένας εξαιρετικά δυναμικός καπιταλισμός «εμποδίστηκε» απ’ τους ανταγωνιστές του χωρίς πόλεμο και εκτεταμένη καταστροφή.

Και πως άραγε, ένας καπιταλιστικός τόσο δυναμικός ώστε να έχει βάσιμες προοπτικές (παγκόσμιας) ηγεμονίας χωρίς να ρίξει μια σφαίρα, θα αναχαιτιστεί μ’ έναν πόλεμο που δεν θα γίνει μόνο στα δικά του εδάφη αλλά και σ’ εκείνα όσων προσπαθούν να τον φρενάρουν;

Κυριακή 1 Δεκέμβρη. Ένας απ’ τους τρόπους που δουλεύει το INSTEX είναι με «τεφτέρια». Το ιράν εισάγει μεγάλες ποσότητες φαρμάκων απ’ την ευρώπη, και μπορεί να εξάγει εκεί πετρέλαιο ή άλλα είδη. Κανείς δεν θα πληρώνει. Θα υπάρχει μια ενιαία κοστολόγηση σε ευρώ, και ο κάθε αγοραστής θα είναι «σημειωμένος» για τα χρέη που έχει στους κάθε φορά πωλητές. Τα ποσά θα συμψηφίζονται αμοιβαία τακτικά, έτσι ώστε χωρίς μετακίνηση χρήματος να προχωρούν κανονικά οι εμπορευματικές συναλλαγές.

Είναι αυτός ένας μηχανισμός που η αποκλειστική του χρησιμότητα είναι η προφύλαξη του εμπορίου ανάμεσα σε ευρωπαϊκά κράτη και την Τεχεράνη απ’ το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό πανοπτικό; Όχι βέβαια. Αυτός είναι μηχανισμός γενικότερης χρήσης στο διεθνές εμπόριο! Και δεν έχει στόχο να αχρηστέψει μόνο το αμερικανικό «βλέμμα». Αλλά και – αυτό κυρίως – το αμερικανικό νόμισμα, χωρίς οι αρμόδιοι αμερικανικοί μηχανισμοί να μπορούν να καταλάβουν (δηλαδή: να μετρήσουν) τι συμβαίνει· ούτε από ποιούς, ούτε πότε… Θα τολμούσαμε να πούμε: αν το αμερικανοελεγχόμενο SWIFT είναι ως τώρα το μέσο της διεθνούς εμπορικής «νομιμότητας», τότε το INSTEX (και κάθε παρόμοιο) είναι «μηχανισμός παρανομίας».

Αν η Ουάσιγκτον (και όχι μόνο… υπάρχει και το Τελ Αβίβ, μην ξεχνιόμαστε) έχει έναν ιρανικό λόγο να λυσσάει που η παράκαμψη του INSTEX αποκτάει σταδιακά υπόσταση και λειτουργικότητα, έχει πολύ περισσότερους λόγους για να λυσσάει άσχετα με το ιράν. Αν μπουν σ’ αυτόν τον μηχανισμό και η Μόσχα και το Πεκίνο, όπως έχουν κατά καιρούς δηλώσει οι πολιτικές τους βιτρίνες; Όσο περισσότερα κράτη μπαίνουν, τόσο πιο λειτουργικό γίνεται το σύστημα… Κι αν τα ευρωπαϊκά κράτη (δηλαδή οι ευρωπαϊκές εταιρείες) μπουν και στο αντίστοιχο κινεζικό σύστημα; Αν, δηλαδή, διαμορφωθούν διάφορα «ταμπλώ» εκκαθαρίσεων στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές, χωρίς χρήση δολαρίου, και χωρίς να μπορεί να πάρει έστω μυρωδιά η Ουάσιγκτον; Πού πάμε έτσι κύριοι;;;

Απ’ την στιγμή που η Ουάσιγκτον έκανε το δολάριο όπλο, οι αντίπαλοί της (καπιταλιστικά κράτη περιωπής) δεν θα μπορούσαν να περιμένουν πότε, αν και πως θα το χρησιμοποιήσει εναντίον τους. Διάφορες τακτικές αποδολαριοποίησης βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη· κατ’ αρχήν μέσω διμερών κρατικών συμφωνιών να συναλλάσσονται μεταξύ τους στα εθνικά τους νομίσματα.

Αλλά αν προσθέσει κανείς 50 ή 100 τέτοιες διακρατικές συμφωνίες δεν αποκαθιστά τις ευκολίες του διεθνούς εμπορίου που προσέφερε η χρήση του δολαρίου σαν «αξιόπιστου ενδιάμεσου» στις ισοτιμίες και στις τιμές. Το ότι το Α κράτος έχει μια τέτοια συμφωνία με το Β και μια άλλη, χωριστά, με το Γ, δεν σημαίνει ότι το Α και το Γ έχουν ανάλογη. Συνεπώς δεν μπορούν να γίνουν συμψηφισμοί στην τριάδα· μόνο ένας μ’ έναν.

Μηχανισμοί τύπου INSTEX έρχονται να καλύψουν αυτό το κενό: με τιμολογήσεις σε δύο, τρία, το πολύ τέσσερα νομίσματα διεθνούς χρήσης εκτός του δολαρίου (και πάντα με την εναλλακτική μετακίνησης απ’ το ένα στο άλλο) και με την δυνατότητα να γίνονται συμψηφισμοί μεταξύ όλων των μελών του ή μεταφορές χρήματος από τράπεζα σε τράπεζα εκτός δολαρίου και εκτός SWIFT, αυτοί οι μηχανισμοί είναι, από πολιτική άποψη (όχι τεχνική), το ανάλογο του μη τραπεζικού blockchain στη διεθνή κυκλοφορία του χρήματος.