Tag: πόλεμος

Πετρέλαιο 3

Πέμπτη 28 Ιούνη. Σαν σε αμόκ ιμπεριαλιστικής παράνοιας η Ουάσιγκτον ξεφεύγει όλο και περισσότερο: μ’ ένα όπλο που είναι καταδικασμένο να αρχίσει να εκπυρσοκροτεί με ρυθμό πολυβόλου (τις «οικονομικές κυρώσεις») συμπεριφέρεται σαν το αφεντικό του πλανήτη, επιχειρώντας να επιβάλει σ’ όλους τους ανταγωνιστές της (αλλά ακόμα και σε συμμάχους της) τι θα αγοράζουν και τι θα πωλούν, σε ποιούς, πότε, και σε τι τιμές!!

Πώς σας φαίνεται;

Είναι σπάνιες οι ιστορικές περίοδοι (και οι γενιές των ανθρώπων που συμβαίνει να τις ζουν) όπου αυτό που λέγεται όξυνση του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού συμβαίνει μπροστά στα μάτια των πάντων, με χειροπιαστό τρόπο. Η Ουάσιγκτον έχει κηρύξει γενική επίθεση (εξαιρούνται απ’ το στόχαστρό της το Τελ Αβίβ και το Ριάντ), θεωρώντας μάλιστα ότι θα νικήσει.

Πώς σας φαίνεται;

“Μπροστά στα μάτια των πάντων”; Όχι δα. Η απώθηση είναι τρομακτική συναισθηματική και α-λογική συμπεριφορά μπροστά σε κινδύνους που δεν είναι άμεσοι, είναι μελλοντικοί, και … «χώσε το κεφάλι στην άμμο»…

Ο εύλογος τρόμος αφορά φυσικά τον επόμενο γύρο, μετά την διαγραφόμενη οικονομική ήττα των ηπα. Η οποία δεν είναι κάτι που «θα» συμβεί, αλλά κάτι που συμβαίνει ήδη. Το μόνο που δεν θα περιλαμβάνεται σ’ αυτόν τον επόμενο γύρο θα είναι ένα αμερικανικό «συγγνώμη που σας αναστατώσαμε…»

Όμως το θεωρείτε φρόνιμο, έξυπνο, να παραδοθείτε στον φόβο που προκαλεί αυτή η «όξυνση»…; Το θεωρείτε έξυπνο να αγοράσετε έναν κουβά άμμο, για προσωπική, external use;

Αν ναι, αγοράστε δύο (κουβάδες). Ποτέ δεν ξέρεις πόσο χώμα θέλει ο φόβος για να φυτευτεί… Και αργότερα ν’ ανθίσει…

Ένας αμερικάνος φίλος

Παρασκευή 25 Μάη. Είναι ακροδεξιός με τσαρούχια εδώ και δεκαετίες. Έχει διεθνές παρατσούκλι: «bomb ‘em!». Για τον πιο πρόσφατο «σύμβουλο εθνικής ασφάλειας» των ηπα και του ψόφιου κουναβιού αυτοπροσώπως, ο κόσμος είναι ένα πεδίο όπου υπάρχουν μερικά εμπόδια για την αμερικανική ηγεμονία, μέχρι να πάψουν να υπάρχουν. Η δήλωσή του (πριν 24 χρόνια, το 1994) έχει μείνει αξέχαστη:

Δεν υπάρχουν Ηνωμένα Έθνη. Υπάρχει μια διεθνής κοινότητα που κατά περίπτωση μπορεί να καθοδηγείται απ’ την μόνη πραγματική δύναμη που έχει μείνει στον κόσμο, κι αυτή είναι οι ΗΠΑ, όταν βολεύει τα συμφέροντά μας κι όταν μπορούμε να τραβήξουμε κι άλλους μαζί μας.

Τα χρόνια πέρασαν, ο John Bolton γέρασε, τα εμπόδια πολλαπλασιάζονται, και ο «bomb ‘em!» συνεχίζει να αγναντεύει το πεδίο, ελπίζοντας σε ακόμα περισσότερες φωτιές και ερείπια. Σίγουρα στο ιράν και στη βόρεια κορέα. Και βλέπουμε…

Τι είχε να κουβεντιάσει, λοιπόν, μ’ αυτόν που θέλει να δει τον κόσμο να ισιώνει in an american way πριν κλείσει τα μάτια του, ο έλληνας ογκόλιθος Nick the greek; Πολλά. Κυρίως για την «στρατηγική συμμαχία» Αθήνας – Ουάσιγκτον, κι ακόμα περισσότερα για την ασφάλεια των πηγών φυσικού αερίου των κρατών που έχουν τέτοιες όπως η κύπρος, η αίγυπτος και το ισραήλ – όπως ενημερώνει ο ελληνοαμερικανικός “greek reporter”.

Η ανατολική Μεσόγειος και τα γκάζια λοιπόν – εναντίον ρωσίας, γερμανίας, τουρκίας, ιράν… Γαρνιρισμένη με την μονότονη «ενημέρωση» των αμερικάνων ακροατών του για την επιθετικότητα και την επικινδυνότητα της Άγκυρας.

Μόνον αυτά; Υπάρχουν κι άλλα. Ας πούμε ο Άραξος, ένα στρατιωτικό αεροδρόμιο στην βορειοδυτική Πελοπόννησο, στο νομό Αχαΐας…

Ο Άραξος στα χρόνια του 3ου παγκόσμιου («ψυχρού») πολέμου ήταν στις δόξες του: είχε αποθηκευμένες ατομικές βόμβες του νατο, που προορίζονταν, in case of emergency, κατά της βουλγαρίας… Στα ‘90s, και μετά την νίκη του «δυτικού κόσμου», τα συγκεκριμένα πυρηνικά αποσύρθηκαν (προς γερμανία μεριά, σε πρώτη φάση, αν δεν κάνουμε λάθος). Όμως καθώς ο 4ος παγκόσμιος πόλεμος οξύνεται, φαίνεται πως ο Άραξος ξαναγίνεται χρήσιμος (για την Ουάσιγκτον). Οι παλιές εγκαταστάσεις αποθήκευσης πυρηνικών είναι εκεί και περιμένουν. Με λίγο ξεσκόνισμα…

Το χοντραίνει ο «άξονας» Ουάσιγκτον – Λονδίνο – Τελ Αβίβ – Ριάντ και ο «υποάξονας» Αθήνα – Λευκωσία – Τελ Αβίβ… Και οι φίλοι των κανίβαλλων προτείνουν να κλείσουμε τα μάτια για τα εγκλήματα των «συμμάχων», αυτά που γίνονται ήδη κι αυτά που σχεδιάζονται, και να στρατευτούμε στην «εθνική γραμμή»…

Καθάρματα.

Απ’ άκρη σ’ άκρη στην γραμμή αντιπαράθεσης

Τετάρτη 23 Μάη. Η ασταμάτητη μηχανή έχει υποστηρίξει πρόσφατα ότι οι μέχρι τώρα διαφορές της αμερικανικής “διαχείρισης” του μετώπου της μέσης Ανατολής (με κεντρικό σημείο το ιράν) και του κυρίως μετώπου στην ανατολική ασία (με κεντρικό σημείο την βόρεια κορέα) είναι, απλά, διαφορά φάσης – ο όρος προέρχεται απ’ την φυσική.

Όσο παιρνούν οι μέρες αποδεικνύεται ότι έτσι συμβαίνει. Η Ουάσιγκτον ανεβάζει διαρκώς τους “τόνους” τόσο σε σχέση με το ιράν (και άρα, σε σχέση τόσο με την ευρώπη όσο και την ρωσία), όσο και σε σχέση με την βόρεια κορέα (εδώ, “πιάνοντας” και την κίνα).

Θα μπορούσε να είναι ρηχός βερμπαλισμός. Κρίνουμε το αντίθετο: ότι δεν είναι μια κενή πρακτικών ρητορική. Είναι αρκετά πιθανό ότι το αμερικανικό βαθύ κράτος δεν έχει αποφασίσει “κανονικά” την κήρυξη ενός all out πολέμου· ότι δεν είναι καν και καν έτοιμο για κάτι τέτοιο· και ότι βρυχάται τείνοντας προς τα εκεί με την ελπίδα ότι οι αντίπαλοί του θα φοβηθούν και θα κάνουν πίσω. Όμως, έχουμε την εκτίμηση, ότι δεν θα γίνει έτσι· σίγουρα δεν θα γίνει έτσι ουσιαστικά. Οι αντίπαλοι δεν θα κάνουν πίσω· είναι too late (με όρους καπιταλιστικής ανάπτυξης και ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού) για κάτι τέτοιο, ακόμα κι αν ούτε αυτοί θα είχαν σαν πρώτη επιλογή έναν all out πόλεμο.

Το είδος της «εξωτερικής πολιτικής» που ακολουθεί πια σταθερά η Ουάσιγκτον, σε όλες τις εκφάνσεις της, ένα μόνο πράγμα δείχνει, και μ’ έναν τρόπο μόνο εξηγείται: στρίμωγμα, σοβαρό στρίμωγμα. Με βάση την ιστορία, την ιδεολογία και την μεθοδολογία της ηγεμονίας του, το αμερικανικό καθεστώς δεν έχει plan b για να αντιμετωπίσει το στρίμωγμά του: μια μόνο ιδέα επιβολής έχει, κι αυτή είναι στρατιωτική / μιλιταριστική.

Στον μικρό καπιταλιστικό πλανήτη γη κανείς δεν μπορεί να κάνει πίσω. Μπορεί να διαφέρουν οι τακτικές, μπορεί να διαφέρουν οι μέθοδοι ιμπεριαλιστικής προώθησης, αλλά για κανέναν δεν υπάρχει «πίσω». Το γεγονός είναι σαφές και καθόλου πρωτοφανές: δεν χωράνε όλοι! Γιατί είναι όλοι το ίδιο καπιταλιστές, το ίδιο “πεινασμένοι”. Η ξαναμοιρασιά του πλανήτη (της εργασίας, των πρώτων υλών, της κατανάλωσης) απαιτεί, όλο και πιο έντονα, την εξουδετέρωση «κάποιου» ή «κάποιων».

Δείτε το έτσι: ούτε η συμφωνία για τα πυρηνικά του ιράν όπως εφαρμόστηκε ως τώρα, ούτε και η αμερικανική αναγνώριση της πυρηνικής πραγματικότητας της Πγιονγκγιάνγκ θα ήταν κάποιου είδους άμεση καταστροφή για την Ουάσιγκτον. Αν, όμως, τα αφεντικά της βλέπουν έτσι τα πράγματα, κι αν δρουν με τον τρόπο που δρουν, θα έχουν τους σοβαρούς λόγους τους. Είναι μάταιο να ελπίζει κανείς ότι «με λίγη βοήθεια απ’ τους φίλους τους θα αλλάξουν μυαλά».

Γιατί, είναι φανερό αυτό, η Ουάσιγκτον υπερασπίζεται κάτι που κατακτήθηκε (και) με τα όπλα, και πράγματι αμφισβητείται σοβαρά: την παγκόσμια ηγεμονία της, ειδικά όπως αυτή διαμορφώθηκε πολύ πρόσφατα, στα ‘90s. Και είναι στοιχειώδες από ιστορική άποψη ότι οι “αυτοκρατορίες” δεν γκρεμίζονται αθόρυβα…

Το σκάψιμο

Δευτέρα 14 Μάη. Το ελληνικό κράτος / παρακράτος / κεφάλαιο έχει πάρει θέση σ’ αυτόν τον 4ο παγκόσμιο πόλεμο: το αποδεικνύουν κατ’ αρχήν οι στρατιωτικές συμμαχίες του. Η αεροναυτική βάση στη Σούδα είναι το πιο προχωρημένο προς τη μέση Ανατολή (και πρώτης κατηγορίας) αμερικανικό στρατόπεδο, σε διαρκή χρήση. Δεν είναι η μόνη ελληνική «διευκόλυνση» στον αμερικανικό στρατό. Είναι η πιο διάσημη.

Ο πρεσβευτής Geoffrey Pyatt (υπεύθυνος και για τις σφαγές στο Κίεβο…) δεν το κρύβει. Να ένα ενδεικτικό απόσπασμα από συνέντευξή του σε τοπική εφημερίδα των Χανίων το περασμένο φθινόπωρο:

… Η  Ελλάδα και ΗΠΑ υπέγραψαν την επέκταση της Συμφωνία MDCA. Τι σημαίνει αυτό για τη βάση της Σούδας; Υπάρχουν σχέδια αναβάθμισης της βάσης.
Είμαστε σε μια φάση πολύ σημαντικών παρεμβάσεων στις υποδομές. Καταρχήν στις υποδομές φιλοξενίας των αεροσκαφών. Επίσης με δικούς μας πόρους εργαζόμαστε να ολοκληρώσουμε μια νέα δομή τη φιλοξενία των πλοίων, ενώ  δουλεύουμε πάνω σε ένα νέο δρόμο σύνδεσης μεταξύ του αεροδρομίου και της βάσης κα. Δεκάδες εκατομμύρια δολάρια δίνονται και θα δοθούν τα επόμενα χρόνια για υποδομές.

Έχουμε πολύ καλές επαφές με τον πρωθυπουργό κ. Τσίπρα, τον Υπουργό κ. Καμμένο, τον αναπλ. Υπουργό κ. Βίτσα για το πως θα συνεχίσουμε και θα βαθύνουμε την αμυντική συνεργασία μας. Η υψηλού επιπέδου αμυντική συνεργασία μας έχει μόνο οφέλη και για τις δύο χώρες. Ήταν επίσης πολύ ενθαρρυντικά όσα άκουσα από τον κ. αντιπεριφερειάρχη και τον κ. δήμαρχο Χανίων, για την σχέση της κοινωνίας των Χανίων με τη Βάση και τη σημαντική οικονομική στήριξη από τη Βάση στην κοινωνία. Για παράδειγμα τον Μάρτιο, που είναι low season, ήλθε ένα αεροπλανοφόρο για δύο εβδομάδες και πολλά χρήματα δόθηκαν στα Χανιά. Θα αναζητήσουμε και άλλες τέτοιες ευκαιρίες για τέτοιες συνεργασίες.

“Διευκολύνσεις και εξυπηρετήσεις” (συμπεριλαμβανόμενης της κονσομασιόν…) στον αμερικανικό στρατό, το ίδιο και στον ισραηλινό. Ακόμα κι αν ο ρόλος της ελληνικής επικράτειας ήταν αυτός του “μετόπισθεν” και της “επιμελητείας” του αμερικανο-ισραηλινού άξονα (που δεν θα περιοριστεί εκεί!…) σας φαίνεται κάτι “λίγο”; Ασήμαντη “συμμετοχή”; Δεν είναι. Μόνο αφελείς και μοιραλάτρες κάνουν ό,τι δεν καταλαβαίνουν.

Και πάλι ο κύριος Pyatt, πιο πρόσφατα (τέλη του περασμένου Γενάρη), σε συνέντευξη στον καθεστωτικό “sky”:

… Είμαστε υπερβολικά ευγνώμονες για την υποστήριξη που η ελληνική κυβέρνηση μας παρέχει μέσα από τον κόλπο της Σούδας. Είναι μία απαραίτητη εγκατάσταση όσον αφορά τις επιχειρήσεις του έκτου Στόλου στην Ανατολική Μεσόγειο, εξαιτίας των όσων συμβαίνουν στην γειτονική περιοχή. Με την εκστρατεία ενάντια στον ISIS στη Βόρεια Αφρική, με την εκστρατεία για την καταστροφή του Χαλιφάτου στη Συρία, η Σούδα είναι περισσότερο δραστήρια από όσο έχει υπάρξει εδώ και πολύ καιρό, έχουμε έναν πολύ υψηλό ρυθμό στρατιωτικών επιχειρήσεων εκεί, τόσο στην πλευρά της Αεροπορικής βάσης όσο και σε εκείνη της Ναυτικής Βάσης. Και δε θα μπορούσαμε να το κάνουμε χωρίς την υποστήριξη και τη συνδρομή που μας παρέχουν οι ελληνικές Στρατιωτικές Δυνάμεις…

Και συνεχίζει αναφερόμενος στην “εθνική ασφάλεια των ηπα”:

… Και η Έκθεση, η Στρατηγική για την Εθνική Άμυνα, δίνει έμφαση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αντίπαλες δυνάμεις, με ένα τρόπο που δεν είχαμε ξαναδεί για μεγάλο διάστημα. Κατονομάζει τόσο την Κίνα όσο και τη Ρωσία, αλλά κάνει λόγο επίσης για το πώς πρέπει να εργαστούμε με τους συμμάχους μας, ώστε να αναπτύξουμε ευελιξία. Και αυτό μπορούμε να το κάνουμε πολύ αποτελεσματικά με τις Ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, γιατί είστε ο ορισμός της ευελιξίας…

Όσο γλύψιμο ή κολακεία κι αν περιλαμβάνουν τα πιο πάνω, το λάθος “4ος παγκόσμιος; Δεν μας αφορά – αλλού γίνεται” θα πληρωθεί ακριβά. Πολύ ακριβά…

Απ’ την μια άκρη στην άλλη…

Σάββατο 14 Απρίλη. Συνδέεται η αναγκαστική υποβάθμιση της αεροναυτικής ηγεμονίας των ηπα στα πέριξ της κορεατικής χερσονήσου (έστω: προς το παρόν) με την υστερική (όπως θα έλεγε και ένας πρώην άγγλος πρεσβευτής στη συρία) προσπάθεια αναβάθμισής της στην ανατολική Μεσόγειο; Η γνώμη μας είναι «ναι», και τα δεδομένα δεν θα πρέπει να διαφεύγουν απ’ όσες / όσους θέλουν να καταλαβαίνουν την διαδικασία της ενδοκαπιταλιστικής όξυνσης των αντιθέσεων σ’ όλο το εύρος της.

Ωστόσο η ανατολική Μεσόγειος (και η μέση Ανατολή), σαν δευτερεύον πεδίο μάχης, δεν είναι – και δεν μπορεί να γίνει – υποκατάστατο των τωρινών συσχετισμών στο πρωτεύον, στον Ειρηνικό. Εκεί, δείχνοντας τα ατομικά όπλα και τους βαλιστικούς πυραύλους του Kim, η Ουάσιγκτον μπορούσε να παίζει το δράμα της «εθνικής ασφάλειάς» της και να απλώνεται – μέχρι να αρχίσει το ροκάνισμα το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ. Εδώ δεν μπορεί να το παίξει: ο Άσαντ, με βαρέλια χλωρίου ή χωρίς, δεν απειλεί με οφθαλμοφανή τρόπο την «αμερικανική ασφάλεια». Και, επιπλέον, το μπλοκ της Αστάνα έχει πάρει το πάνω χέρι.

Έχουμε ενστικτώδικα την εκτίμηση ότι το μπλοκ της Αστάνα εφαρμόζει (ή προσπαθεί να εφαρμόσει) μια judo τακτική: να στρέψει την στρατιωτική δύναμη των ηπα εναντίον τους… Και, σα συνέπεια αυτής της εκτίμησης, έχουμε την εντύπωση ότι το μπλοκ της Αστάνα ξέρει πολύ καλύτερα τι κάνει μεσομακροπρόθεσμα – σε σχέση με αυτήν την “συμμαχία των προθύμων”, σκιά εκείνης του 2003, που ψάχνεται, και δρα υπό το βάρος της παρακμής της…

Οπότε η «απόφαση των τιμωρών» (όπως την ανακοίνωσε στις 4.00 το πρωί ώρα ελλάδας το ψόφιο κουνάβι…) για «περιορισμένες» και «στοχευμένες» (αυτή ήταν η ανακοίνωση της May…) επιθέσεις στις «εγκαταστάσεις παραγωγής χημικών όπλων» του Άσαντ είναι το ελάχιστο που θα μπορούσαν να κάνουν – για να σώσουν τα προσχήματα… (και το “μιλιταριστικό” κύρος τους…): σύμφωνα με την επίσημη αμερικανική ανακοίνωση (μετά το τέλος της επίθεσης) “κτυπήθηκαν 3 στόχοι” – κι αυτό ήταν…

Φάρσα λοιπόν… Τα υπόλοιπα; Θα τρέξουν στην πράξη…

(Υ.Γ. Ο “τρελός σκύλος” Mattis δήλωσε μετά την επίθεση “σίγουρος” ότι ο Άσαντ χρησιμοποίησε χημικά στις 7 Απρίλη. Όταν όμως ρωτήθηκε από δημοσιογράφο “τι χημικά” ήταν αυτά, σχεδόν παραδέχτηκε ότι δεν είναι σίγουρος…)

Η τουρκική κοινωνία στο συριακό έδαφος;

Δευτέρα 26 Μάρτη. Ίσως δεν υπάρχει συγκροτημένο αντιμιλιταριστικό, αντιπολεμικό κίνημα στην τουρκία (ούτε στα μέρη μας υπάρχει!). Υπάρχουν, σίγουρα, τα κοινωνικά υποκείμενα για ένα τέτοιο κίνημα. Όμως περνούν δύσκολες ώρες. Και θα περάσουν δυσκολότερες. Δεν είναι, αιτία, έτσι απλά, η καταστολή. Παίζει τον ρόλο της. Όμως στα ’70s και στα ‘80s τα ανταγωνιστικά μαζικά εργατικά / ριζοσπαστικά κινήματα της τουρκικής άκρας αριστέρας είχαν να αντιμετωπίσουν πολύ χειρότερη βία και καταστολή. Σε άλλες συνθήκες, φυσικά.

Η γνώση μας για την σύγχρονη τουρκική κοινωνία (από «πρώτο χέρι»…) υποδεικνύει ότι το σοβαρότερο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει ένα αντιμιλιταριστικό, αντιπολεμικό (και τελικά αντιϊμπεριαλιστικό) κίνημα στην τουρκία, αναγκαίο όσο ποτέ, είναι το … να μην κοιτάει προς τα πίσω! Η μαζική ένοπλη ανταρσία των ‘70s – ‘80s (τέτοια δεν υπήρξε πουθενά στην ευρώπη!) ήταν ένδοξη· αλλά ηττήθηκε, όχι χωρίς αιτίες. Εκείνο που στην ευρώπη των ‘80s ονομάστηκε «εναλλακτικό» και ήταν ένα είδος ομπρέλλας αλλά και οργανωτικού / πολιτικού know how για αυτά που σωστά ονομάζονται κοινωνικά κινήματα, δεν πρόλαβε να ωριμάσει στην τουρκική κοινωνία – εξαιτίας της μόνιμης κατάστασης «έκτακτης ανάγκης», ως τις αρχές των ‘00s. Κι αυτό φάνηκε καθαρά (στα δικά μας μάτια) στον αγώνα για το πάρκο Gezi στην Istanbul, την άνοιξη του 2013. Όταν, ένα απόλυτα δικαιολογημένο, δυναμικό αλλά όχι ώριμο οικολογικό / urban κίνημα εκτοξεύτηκε σε χρόνο dt, με αφορμή την καταστολή του, σε «υπερπολιτικό», εναντίον του Erdogan· και αμέσως μετά, για διάφορους λόγους που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε εδώ, σε μεγάλο βαθμό σε “φιλοκεμαλικό” – δηλαδή σε υποστηρικτή όλων των στρατιωτικών δικτατοριών που προηγήθηκαν της ισλαμοδημοκρατικής διακυβέρνησης!

Ακριβώς εξαιτίας αυτού του δηλητηριώδους διπολισμού που σπρώχνουν διάφοροι επιτήδειοι μέσα και έξω απ’ την τουρκία, του διπόλου Ερντογάν – Ατατούρκ, οι ισλαμοδημοκράτες έχουν καταφέρει να μονοπωλούν ως τώρα τόσο την δημόσια ατζέντα όσο και την εξουσία… Πράγμα που σημαίνει ότι ένα αντιμιλιταριστικό, αντιπολεμικό κίνημα στην τουρκία δεν έχει στον ορίζοντά του, σαν εχθρό, μόνο τις κινήσεις των ισλαμοδημοκρατών, εκτός και εντός συνόρων. Έχει – πρέπει να έχει – και τον ρεβανσισμό των κεμαλιστών και των διεθνών συμμάχων τους, που εκδηλώθηκε ωμά (σε συνεργασία με τους “γκιουλενιστές”) στο – ευτυχώς αποτυχημένο – πραξικόπημα του Ιούλη του 2016.

Δεν είναι η δουλειά μας να δίνουμε συμβουλές, ούτε θα έπρεπε. Έχουμε μελετήσει / καταλάβει ωστόσο τόσο τις δυνατότητες όσο και τους κινδύνους ενός σύγχρονου ανταγωνιστικού κινήματος στην τουρκία, που δεν θα γέρνει άλλοτε προς τις ιστορικές και σπουδαίες κάποτε αλλά προ πολλού ξεπερασμένες οργανώσεις και πολιτικές τύπου dev-yol και dev-sol των ηρωϊκών ‘70s – ‘80s, και άλλοτε προς την αγκαλιά του κεμαλικού «αντιθρησκευτικού» μιλιταρισμού. Υπάρχουν σπουδαίες δυνατότητες απ’ την σκοπιά των υποκειμένων, ειδικά μετά από 16 χρόνια ισλαμοδημοκρατικής εξουσίας· αλλά η καθήλωση στο παρελθόν υπονομεύει τα πάντα!

Καλή δύναμη ευχόμαστε από ‘δω. Και μακριά από «υποστηρικτές», ειδικά όταν φανερά ή κρυφά στηρίζονται από «φίλους» εκτός συνόρων! Η «6η Απρίλη» στην αίγυπτο, σημαντική οργάνωση και με αξιοσημείωτο potential στην αιγυπτιακή νεολαία αλλά και στην εργατική τάξη, έτσι την πάτησε μετά την νίκη της επανάστασης στης 25 Γενάρη του 2001: κολακεύτηκε, ψωνίστηκε· και αυτοκτόνησε… Επειδή δεν άντεξε στον πειρασμό να μείνει ένα κινηματικό υποκείμενο, «απ’ τα κάτω», και ζήλεψε την δόξα της εμπλοκής στην «πολιτική», στα διαδραματιζόμενα στην κορυφή της εξουσίας…

Όχι! Αυτό είναι θάνατος για τα κοινωνικά κινήματα· και η τουρκική κοινωνία ακριβώς τέτοια κινήματα έχει ανάγκη…

(φωτογραφία: πρωτομαγιάτικο μπλοκ τούρκων αναρχικών – δεν ξέρουμε όμως από που…)

Εμπορικός πόλεμος 1

Παρασκευή 23 Μάρτη. Το ψοφιοκούναβο, όπως ήταν αναμενόμενο άλλωστε, με την χαρά παιδιού που μόλις έχεσε και περιεργάζεται το κατόρθωμά του, και με την σιγουριά ότι “οι εμπορικοί πόλεμοι είναι εύκολοι, τους κάνεις και τους κερδίζεις”, ανακοίνωσε ότι κόβει κουστούμι στις εισαγωγές απ’ την κίνα, γύρω στα 50 (ή μπορεί και 60) δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο. Την συγκεκριμένη λίστα με τα είδη που θα φάνε εισαγωγικούς δασμούς δεν την ανακοίνωσε· έχει την σημασία της πάντος. Αναμένεται μέσα στις επόμενες 10 – 15 ημέρες. Ωστόσο ο ψοφιοκούναβος κατήγγειλε το Πεκίνο (με τον Xi δηλώνει «φίλος», καρδιακός περίπου, όμως άλλο η φιλία και άλλο η πατρίδα…) για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, ενώ υποσχέθηκε ότι αυτός είναι μόνο ο πρώτος γύρος δασμών στις εισαγωγές· που στην εξέλιξη τους θα κάνουν «την αμερική πιο δυνατή και πιο πλούσια».

Το κινεζικό καθεστωτικό ειδησειογραφικό πρακτορία xinhua σχολίασε σήμερα (επειδή το «σήμερα» ξεκινάει ώρες πριν στην ανατολή…) μεταξύ άλλων αυτά:

… Ο Trump και ο σύμβουλός του για θέματα εμπορίου Robert Lighthizer, πρώην υφυπουργός εμπορίου στην κυβέρνηση του Roland Reagan, μπορεί να θέλουν να αναβιώσουν τις εμπορικές μάχες κατά της δυτικής Ευρώπης και της Ιαπωνίας των ‘70s και των ‘80s.

Ωστόσο, το να ανεβάζεις τους δασμούς στα Κινεζικά εμπορεύματα είναι σα να χρησιμοποιείς εργαλεία του 20ου ή ακόμα και του 19ου αιώνα για να αντιμετωπίσεις προβλήματα του 21ου, της εποχής της παγκοσμιοποίησης. Τέτοια μέτρα θα διαταράξουν την διασυνδεδεμένη εφοδιαστική αλυσίδα πολλών βιομηχανιών και θα αυξήσουν τα κόστη για τους Αμερικάνους επιχειρηματίες και καταναλωτές.

Σκεφτείτε μόνο τα δημοφιλή iPhones της Apple, που συνδυάζουν Αμερικανικό σχεδιασμό με hardware από διεθνείς προμηθευτές και Κινεζικές αλυσίδες συναρμολήγησης. Η παγκόσμια παραγωγή σήμερα έχει εκμηδενίσει τα εθνικά σύνορα.

Ενώ υπολογίζονται σαν Κινεζικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, τα iPhones παράγονται από αμερικανικές πολυεθνικές που έχουν εργοστάσια στην Κίνα.

…

Μερικές σωστές παρατηρήσεις μαζί με ελεγχόμενα συμπεράσματα… Αγνοούν, μήπως, το ψόφιο κουνάβι και οι από πίσω του συντηρητικοί πως παράγονται τα iPhones και όχι μόνο; Αποκλείεται. Οπότε;

Εμπορικός πόλεμος 2

Παρασκευή 23 Μάρτη. Το Πεκίνο έχει ένα δίκιο όταν μνημονεύει τις global «γραμμές εφοδιασμού» ή/και συναρμολόγησης που θίγονται απ’ τον όποιο εθνικό προστατευτισμό. Έχει ένα παραπάνω δίκιο να ειρωνεύεται επειδή είναι γνωστό ποια είναι η απάντηση του Πεκίνου (και όχι μόνο) σε μια σειρά εμπορευμάτων, πέρα απ’ τους αναπόφευκτους «απαντητικούς» δασμούς στις εισαγωγές στην κίνα: ένα κινέζικο εγοστάσιο / αποθήκη στα προάστεια της Addis Ababa, κάνει μια τελευταία συναρμολόγηση του χ ή του ψ εμπορεύματος (π.χ.: ράβει ένα κουμπί σε πουκάμισα ή βάζει ένα μάτι σε λούτρινα κουκλάκια) και, στη βάση διακρατικής συμφωνίας, το εμπόρευμα εξάγεται απο εκεί στις ηπα και οπουδήποτε αλλού σαν “made in Ethiopia”. Ποιοι δασμοί σε βάρος των κινέζικων; (Αντί για “made in Ethiopia” μπορείτε να βάλετε “made in Egypt” ή “made in e.u.” – ό,τι θέλετε…).

Ωστόσο είναι εντελώς λαθεμένο (και, σε τελευταία ανάλυση, προπαγανδιστικό) να πιστεύει κανείς ότι ο εμπορικός προστατευτισμός / πόλεμος γίνεται με όρους 19ου ή 20ου αιώνα. Οι βασικές οικονομικές παράμετροι μπορεί να είναι παρόμοιες· όχι, όμως, και οι τεχνικές – αυτές που αφορούν τις «προμηθευτικές γραμμές» στην ευρύτητά τους,  γραμμές που είναι πολιτικά κρίσιμες για την επιτυχία ή την αποτυχία.

Το αμερικανικό κράτος, στριμωγμένο μέσα στο κόλπο που το ίδιο προώθησε, την «απελευθέρωση του παγκόσμιου εμπορίου», απειλούμενο στα σοβαρά όχι στην ουρά αλλά στην αιχμή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, τι άραγε επιδιώκει; Επιδιώκει τον επαναπατρισμό μεγάλων τμημάτων της παραγωγής, που στα ’90s έγιναν outsourcing στην ασία με κριτήρια χαμηλών μεροκάματων· αλλά έναν επαναπατρισμό υψηλής (ρομποτικής) παραγωγής, όπου η μαζική ανάγκη για χαμηλά μεροκάματα θα εκλογικευτεί, και θα καλύπτεται απ’ τους («παράνομους»…) μετανάστες στο αμερικανικό έδαφος. Μ’ άλλα λόγια οι εμπορικοί δασμοί του ψοφιοκουναβιστάν δεν αποσκοπούν στον επαναπατρισμό των ίδιων εργοστασίων (αμερικανικών εταιρειών) απ’ την ασία στις ηπα· αλλά στη δημιουργία καινούργιων, ακόμα πιο αυτοματοποιημένων / ρομποτικών απ’ ότι τα υπεργολαβικά ασιατικά. Κατ’ αυτόν τον τρόπο υπάρχει η ελπίδα μείωσης του μοναδιαίου κόστους (του «κόστους παραγωγής ανά μονάδα προϊόντος») και, άρα, ανάκτησης σοβαρών τμημάτων της παγκόσμιας αγοράς.

Πρόκειται για ένα είδος φυγής προς τα εμπρός απ’ την μεριά του αμερικανικού κεφάλαιου, συνηθισμένης και εύλογης μέσα στην καπιταλιστική ιστορία. Αλλά είναι risky business. Και είναι τέτοια όχι επειδή τα «οχυρωματικά έργα» των αμερικανικών εισαγωγικών δασμών (δηλαδή την «περιφρούρηση της εσωτερικής αγοράς» απ’ τους ανταγωνιστές) θα την ακολουθήσουν και οι ανταγωνιστές του αμερικανικού καπιταλισμού. Αλλά επειδή, κυρίως, την ακόμα μεγαλύτερη μείωση του «μοναδιαίου κόστους» μέσω είτε της ακόμα πιο επιθετικής μηχανοποίησης είτε της ακόμα πιο επιθετικής μείωσης των (πραγματικών) μισθών, με σκοπό τα μεγαλύτερα μερίδια απ’ την παγκόσμια αγορά, αυτό λοιπόν θα το κάνουν λίγο πολύ όλοι. Και οπωσδήποτε ο κινεζικός καπιταλισμός και οι ασιάτες σύμμαχοί του. Μ’ άλλα λόγια: αν ο λόγος (κι αυτή ήταν η περίπτωση του 19ου ή του early 20ου) ήταν η ανασυγκρότηση με ορίζοντα κάποια εσωτερική αγορά, τότε τα τείχη για την περιφρούρησή της θα είχαν ένα προσωρινό λογικό νόημα. Όμως…

Όμως ήδη απ’ την προηγούμενη φορά «δομικής καπιταλιστικής κρίσης / προστατευτικής αναδίπλωσης», δηλαδή απ’ την κρίση / αναδιάρθρωση του μεσοπολέμου (δεκαετία του ’30) έγινε ολοφάνερο ότι ακόμα κι αν η όποια εσωτερική αγορά ήταν πράγματι ένα πεδίο αναδίπλωσης, δεν ήταν αρκετή για την καπιταλιστική δυναμική. Πολύ γρήγορα η αναμέτρηση (τότε…) αφορούσε τον πλανήτη στο σύνολό του. Οι πιο έξύπνοι ανάμεσα στους τότε διανοούμενους του κράτους και τουκεφάλαιουτο καταλάβαιναν, χρόνια πριν ξεσπάσει ο β παγκόσμιος. Γι’ αυτό ακριβώς ούτε τα δασμολογικά ούτε τα νομσιματικά «προστατευτικά μέτρα» εκείνης της εποχής αποδείχθηκαν επαρκή. Ήταν ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ ένας παγκόσμιος πόλεμος. Το «κάνω τον γείτονα ζητιάνο» που κορόιδευε ο Κέυνς τότε, είχε μια «συνεπή συνέχεια»: κάνω τον γείτονα ερείπια…

Εμπορικός πόλεμος 3

Παρασκευή 23 Μάρτη. Η διαφορά της “κρίσης της παγκοσμιοποίησης” των πρώτων δεκαετιών του 20 αιώνα και της προστατευτικής αναδίπλωσης σαν “απάντηση” τότε, με την σημερινή κρίση / αναδιάρθρωση, δεν είναι τυπική. Τυπικά πρόκειται για το ίδιο ακριβώς φαινόμενο. Η διαφορά, μια δυναμική διαφορά, έγκειται στην παραγωγικότητα της εργασίας. Είναι τώρα τόσο υψηλή ώστε η ρομποτική μεσολάβηση (της ανθρώπινης εργασίας) στις ηπα ΔΕΝ είναι δυνατόν να απαντήσει στις ανάγκες συσσώρευσης του αμερικανικού κεφάλαιου με όρους “εσωτερικής αγοράς εργασίας και εμπορευμάτων”, ούτε καν για τα 4 ή 5 χρόνια που αυτό έγινε στην εποχή του new deal. Λέμε: δεν μπορεί να “οχυρωθεί για λίγο” το αμερικανικό κεφάλαιο, υπομένοντας τις αντίστοιχες οχυρώσεις των ανταγωνιστών του, ώστε να συσσωρεύσει τεχνολογία, χρήμα και πειθαρχημένη εργασία και να επιτεθεί μετά διεκδικώντας την παγκόσμια ηγεμονία. Αυτά τα δύο, η οικονομική αναδίπλωση και η στρατιωτική επέκταση συμβαίνουν (ή πρέπει απ’ την σύγχρονη καπιταλιστική άποψη) σχεδόν ταυτόχρονα. Εν μέρει σε “αργή κίνηση”… Σε κάθε περίπτωση αυτό είναι μια εξαιρετικά σύνθετη κατάσταση.

Αυτός είναι ο λόγος (κατά την γνώμη μας) μιας ορισμένης ασυμμετρίας στον εξελισσόμενο και οξυνόμενο παγκόσμιο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό – μιας ασυμμετρίας που δημιουργεί οφθαλμαπάτες ως προς τους συσχετισμούς δύναμης στην προοπτική τους. Ανάμεσα σε κράτη / κεφάλαια που έχουν ακόμα καλά περιθώρια “εσωτερικής ανάπτυξης” και μπορούν να την χρησιμοποιήσουν σαν εφαλτήριο “οικονομικής επέκτασης”· και σε κράτη / κεφάλαια που έχουν μικρά ή ελάχιστα τέτοια “εσωτερικά” περιθώρια (σε συνθήκες ειρήνης, δηλαδή χωρίς μια γενική καταστροφή / ανοικοδόμηση στην επικράτειά τους…), άρα μικρές και κοντοπρόθεσμες “ρεζέρβες” συσσώρευσης· οπότε επείγονται να λύσουν τώρα τους “διεθνείς λογαριασμούς” τους.

Στην πρώτη κατηγορία, των “εσωτερικών περιθωρίων / εξωτερικής επέκτασης” ανήκει η κίνα (απέναντι στις ηπα αλλά και την ευρώπη), το ιράν (απέναντι στο ισραήλ), ακόμα ακόμα και η “καθυστερημένη” ρωσία (απέναντι σε μεγάλο μέρος της  ε.ε.), υπό τον όρο κάποιων ακόμα εσωτερικών αναδιαρθώσεων. Απ’ την ανάποδη μεριά, εκεί που ο προστατευτισμός δεν εξασφαλίζει σοβαρούς όρους “εσωτερικής συσσώρευσης”, άρα είναι μια fake και προσωρινή τακτική, περισσότερο υποδαύλιση των διεθνών εντάσεων παρά ανάπαυλα «εσωστρέφειας» (αν θα ήταν ποτέ δυνατόν!), βρίσκονται οπωσδήποτε οι ηπα.

Σε κάθε περίπτωση: το γεγονός ότι το Πεκίνο θα απαντήσει στους εναντίον του εμπορικούς δασμούς / εμπορικό πόλεμο εκ μέρους της Ουάσιγκτον, αλλά θα το κάνει προσεκτικά και, κυρίως, χωρίς να πανηγυρίζει ότι «έτσι θα γίνουμε πιο δυνατοί και πιο πλούσιοι», δεν είναι θέμα, απλά, διπλωματικής τακτικής ή «εθνικής κουλτούρας». Ο κινεζικός καπιταλισμός, σε αντίθεση με τον αμερικανικό, επεκτείνεται γρήγορα και αποτελεσματικά σ’ όλον τον πλανήτη· έχοντας ταυτόχρονα μεγαλύτερα περιθώρια «εσωτερικής ανάπτυξης». Αλλά δεν έχει κανένα λόγο να “οχυρωθεί” σ’ αυτά που είναι, έτσι κι αλλιώς, δικά του – να πέσει, σα να λέμε, σε μια “ανάπαυλα τύπου new deal των αμερικανικών ’30s”, ρίχνοντας σε δεύτερη μοίρα, “για μετά”, την προς τα έξω επέκτασή του. Συνεπώς όχι μόνο είναι φανατικός υποστηρικτής του παγκόσμιου ελεύθερου εμπορίου αλλά οφείλει να αντιδράσει στα αμερικανικά μέτρα με τέτοιο τρόπο ώστε να στερήσει στο αμερικανικό κεφάλαιο όχι μόνο την «κινεζική αγορά» (αυτήν προστατεύουν οι όποιοι «απαντητικοί» δασμοί του Πεκίνου) αλλά, κυρίως, όσο το δυνατόν μεγαλύτερα τμήματα της παγκόσμιας: στην αφρική, στη λατινική αμερική, στην ασία…

(Και δεν είπαμε τίποτα ακόμα – κάποια άλλη στιγμή θα το κάνουμε – για τον «εμπορικό πόλεμο πρώτων υλών»: μπορεί ο αμερικανικός καπιταλισμός να σχεδίασε και να κατάφερε να γίνει αυτάρκης σε υδρογονάνθρακες, αλλά όσο επαναπατρισμό επιχειρήσεων κι αν πετύχει, θα εξαρτιέται απ’ τις αφρικανικές και ασιατικές «νέες γαίες»…

Που θα βρίσκει άραγε κοβάλτιο η αμερικανική Tesla, για όσο καιρό το υλικό είναι στα νο 1 της τεχνολογίας των μπαταριών, ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι ο Musk θα έφερνε όλη την παραγωγή της μπίζνας του πίσω «στην πατρίδα»· ή θα την εκσφενδόνιζε στον “αμερικανικό” Άρη;)

Το «κάποτε» σαν η γενεαλογία του «τώρα» 2

Τετάρτη 21 Μάρτη. Σαν καραβανάς ο Clark δεν μπορούσε να έχει πολιτική εποπτεία και αντίληψη για το τι σχεδιαζόταν στις ηπα απ’ τα ‘90s και για το τι μπήκε σε εφαρμογή με «αφορμή» το «Περλ Χάρμπορ» που είχαν πεθυμήσει πολύ νωρίτερα οι πολεμοκάπηλοι του «νέου αμερικανικού αιώνα», την περιβόητη «11η Σεπτέμβρη». Δεν τα είχαν κρύψει ωστόσο αυτά τα σχέδια· ούτε τώρα τα κρύβουν.

Ο σχεδιασμός τους δεν «βγήκε» τότε, κυρίως επειδή «βούλιαξαν» στην κατοχή του ιράκ μετά το 2003 (ενώ περίμεναν ότι θα ήταν μια εύκολη και γρήγορη επιχείρηση), κι έτσι, ενώ απ’ το 2004 και μετά τόσο η Δαμασκός όσο και η Τεχεράνη ήξεραν ότι είναι ο επόμενος στόχος, βρήκαν χρόνο να βραχυκυκλώσουν καθυστερώντας τον τον αμερικανικό στρατό, κρατώντας τον «μέσα» στο ιράκ· και στο αφγανιστάν φυσικά. Η συμβολή της Μόσχας (αλλά και του Παρισιού σε ότι αφορά την συρία) σ’ αυτήν την «προσωρινή εξουδετέρωση» των ιμπεριαλιστικών σχεδίων της Ουάσιγκτον είναι άγνωστη μεν, αλλά εμείς την θεωρούμε «διαισθητικά» ιδιαίτερα ουσιαστική.

Η σειρά της λιβύης ήρθε αργότερα, αφού το άκαμπτο πατερναλιστικό καθεστώς του Καντάφι δεν μπόρεσε να διαχειριστεί αποτελεσματικά και ειρηνικά τις εναντίον του διαδηλώσεις… Και η συρία του ολοκληρωτικού καθεστώτος του Άσαντ ήρθε αμέσως μετά, πάλι για τους ίδιους λόγους: όπως για την Ουάσιγκτον έτσι και για αυτά τα καθεστώτα το μόνο διαθέσιμο εργαλείο είναι το «σφυρί» – δηλαδή η στρατιωτική καταστολή. Σφάζοντας ο Άσαντ τους ειρηνικούς εναντίον του διαδηλωτές προετοίμαζε το οικτρό τέλος του, από κάποιον “isis” ή κάτι παρόμοιο, υπό την κατάλληλη καθοδήγηση όχι μόνο της Ουάσιγκτον αλλά και αρκετών άλλων. Έσκαβε τον λάκο του…

Το γεγονός ότι η Μόσχα θεώρησε κρίσιμο να αναποδογυρίσει το τραπέζι όχι μόνο της «τύχης» του Άσαντ (ενώ δεν το είχε κάνει για τον Καντάφι) αλλά, κυρίως, της νέας ιμπεριαλιστικής μεθοδολογίας των ηπα (μέσω των «εργολάβων ουαχαβιτών ισλαμιστών»), οφείλεται, σε ικανό βαθμό, απ’ το γεγονός ότι «είδε το έργο»: όπως στη μέση Ανατολή έτσι και στον Καύκασο! Το είπε τότε η Μόσχα, όπως το είπε και το Πεκίνο, που είδε το ίδιο έργο (: επαρχία Ξινγιάνγκ): αν δεν τους σταματήσουμε εκεί θα τους βρούμε μπροστά μας εδώ. Στα λόγια αυτοί που έπρεπε «να σταματήσουν εκεί» ήταν οι «ισλαμιστές τρομοκράτες». Στην πράξη ήταν ο αμερικανικός (και όχι μόνο) ιμπεριαλιστικός σχεδιασμός.

Μπορούμε να πούμε, με απόλυτη βεβαιότητα, ότι ως τώρα «τους σταμάτησαν εκεί». Το 2001 η Ουάσιγκτον θεωρούσε ότι θα «καθάριζε» αστραπιαία με τον δικό της στρατό όποιο καθεστώς δεν της άρεσε· υπέστη μια τακτική ήττα όταν καθηλώθηκε απ’ το αντάρτικο τόσο στο ιράκ όσο και στο αφγανιστάν· στη συνέχεια επέλεξε να αξιοποιήσει αυτήν την «εδαφική μορφή» αντάρτικου προς όφελός της, και προχώρησε σ’ αυτό, μετά από διάφορες δοκιμές, με την τελική μορφή «isis»· η ρωσική και ιρανική στρατιωτική παρέμβαση (και η αλλαγή κατεύθυνσης απ’ την Άγκυρα..) ακύρωσαν αυτό το εργαλείο (όχι μόνο στη συρία αλλά και στο ιράκ, τώρα τείνουν να το αχρηστέψουν και στο αφγανιστάν), μεταφέροντας τον 4ο παγκόσμιο πόλεμο κοντύτερα στις καθαρές μορφές του, κοντύτερα στην αλήθεια του: σαν διακρατικό…

Τίποτα απ’ τα πιο πάνω δεν είναι μυστικό ή άγνωστο!!! Δικαιούμαστε λοιπόν να διατυπώνουμε αυτήν την στιγμή δύο απορίες. Μια «μικρή» και μια «μεγάλη»:

Η μικρή: ποιοί παριστάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν τον βρώμικο ρόλο του pkk όταν “δένεται” πάνω στον αμερικανικό στρατό, ρόλο βρώμικο και φονικό πρώτα και κύρια σε βάρος των κούρδων πληβείων που τους έχει μετατρέψει ήδη σε «κρέας» για το μενού της Ουάσιγκτον· ρόλο που παίζει για δεύτερη φορά τα τελευταία 40 χρόνια;

Η μεγάλη: ποιοί απωθούν την αλήθεια ότι δεν μας αναλογεί (σαν σύγχρονη εργατική τάξη) να «διαλέξουμε στρατόπεδο», δηλαδή να διαλέξουμε γωνία στο σφαγείο, αλλά αντίθετα, οφείλουμε να στραφούμε πρώτα και κύρια ενάντια στο στρατόπεδο που διάλεξαν τα ντόπια αφεντικά, «οι δικοί μας στρατηγοί» του κράτους, του παρακράτους, του κεφάλαιου… όχι, βέβαια, σαν «φίλοι των άλλων» αλλά με ξεκάθαρο στόχο κατ’ αρχήν την «αποχή» απ’ τον 4ο παγκόσμιο και, άρα, (επειδή δεν θα μας κάνουν τη «χάρη»!) την δυναμική, πρακτική εργατική αντίσταση σε κάθε μεθόδευσή του;

(Φυσικά δεν πρέπει να μένουμε στις απορίες, στις ερωτήσεις. Πρέπει να δίνουμε και τις σωστές απαντήσεις…)