Δευτέρα 3 Σεπτέμβρη. Ενώ η Ουάσιγκτον ψάχνει τρόπους να ανασχέσει την επέκταση της επιρροής του κινεζικού καπιταλισμού, ο πολιτικός του εκπρόσωπος (ο πρόεδρος Xi Jinping) αλωνίζει την περίμετρο, με μια ένταση που κανένας αμερικάνος πρόεδρος δεν θα φανταζόταν. Ο Xi όργωσε μια σειρά αφρικανικών κρατών (αγκόλα, αιθιοπία, σενεγάλη, ρουάντα) υπογράφοντας εμπορικά / επιχειρηματικά deal – με τον τόνο. Όλα αυτά πριν την πραγματοποίηση του διήμερου «φόρουμ συνεργασίας κίνας – αφρικής» (focac) που ξεκινάει σήμερα στο Πεκίνο, στο οποίο θα συμμετάσχουν όλες οι πολιτικές βιτρίνες των αφρικανικών κρατών, δεκάδες αντιπρόσωποι άλλων κρατών και εκπρόσωποι του οηε. Καθόλου λίγοι καλεσμένοι!!!
Είναι η ενδοκαπιταλιστική εκδίκηση ένα πιάτο που τρώγεται και ξανατρώγεται κρύο; Ο κινεζικός καπιταλισμός / ιμπεριαλισμός έχει έναν μοναδικό τρόπο να κλείνει δουλειές “αμοιβαία επωφελείς” με οποιοδήποτε καθεστώς: απλά δεν κάνει αδιάκριτες ερωτήσεις. Just business… Ο κακός μπελάς (αμερικάνοι, γάλλοι, βέλγοι και άλλοι προσπαθούν να ελέγξουν τις πρώην αφρικανικές αποικίες τους με deal αλλά και στρατούς) είναι ότι η μαύρη ήπειρος είναι μεγάλη πηγή πρώτων υλών για βιομηχανική χρήση – και ο κινεζικός καπιταλισμός έχει βάλει χοντρό και βαρύ χέρι σ’ αυτές τις πρώτες ύλες. Ο ακόμα χειρότερος είναι ότι ο γέροντας Brzezinski στο μοναδικό έργο της ωριμότητάς του, την «Μεγάλη Σκακιέρα», είχε προβλέψει (ή ανησυχήσει) πως όποιος ελέγχει την ευρασία θα ελέγξει και την αφρική. Μπορεί να είναι ακόμα κάπως νωρίς για οριστικά συμπεράσματα, αλλά δεν είναι και αργά: πριν αλέκτωρ φωνήσαι…
(Υπάρχει κάτι που για καιρό θεωρούνταν θρύλος μέχρις ότου αποδείχθηκε στέρεο ιστορικό γεγονός. Τον 14ο και τον 15ο αιώνα, αισθητά πριν τα ευρωπαϊκά βασίλεια αρχίσουν να χρηματοδοτούν εξερευνήσεις – του – κόσμου, το κινεζικό ναυτικό είχε ταξιδέψει και ουσιαστικά «κατακτήσει» όλο τον πλανήτη – εκτός απ’ την ευρωπαϊκή ήπειρο. Την αφρική, τη νότια ασία, και τα δύο κομμάτια της αμερικανικής ηπείρου, την αυστραλία… Οι κινεζικοί χάρτες της περιόδου είναι εξαιρετικής ακρίβειας, πράγμα που δείχνει σπουδαίες γνώσεις αστρονομίας, άγνωστες τότε, και για πολύ καιρό, στην ευρώπη. Ο κινέζος ναύαρχος (και εξερευνητής, και διπλωμάτης) Zheng He (1371 – 1433) είναι εμβληματική προσωπικότητα αυτών των ταξιδιών / εξερευνήσεων / εμπορικών διπλωματικών αποστολών.
Πρώτα ο θρύλος και μετά η ιστορική έρευνα δείχνουν δύο πράγματα. Πρώτον ότι το μέγεθος και το know how των κινεζικών (πολεμικών) πλοίων ήταν ασύλληπτο για τους ευρωπαίους. Σα να συγκρίνεις υπόγειο με πολυκατοικία… Και δεύτερον, ότι οι κινεζικές αρμάδες, σε όποιον τόπο έπιαναν ξηρά, δεν έκαναν ούτε πόλεμους ούτε κατακτήσεις. Έκαναν δώρα, ακριβά δώρα, χρυσάφι και πορσελάνες στους τοπικούς ηγεμόνες, προσφέροντάς τους την κινεζική φιλία. Εννοείται άσχετα από εμφάνιση, ισχύ ή επικράτεια: και στους αφρικάνους φυλάρχους….
Ήταν μια παραξενιά της ιστορίας ότι μια αλλαγή στο αυτοκρατορικό πόστο στην «ιερή πόλη», και συγκεκριμένα η ενθρόνιση του Xuande (1426 – 1435) οδήγησε στην απαγόρευση όλων αυτών τα ναυτικών ταξιδιών και οποιασδήποτε σχέσης με τον υπόλοιπο κόσμο. Η εξήγηση είναι εντυπωσιακή: η αυτοκρατορική αυλή φοβήθηκε πως το ναυτικό της και οι αξιωματικοί του θα αποκτήσουν μέσω των γνώσεών τους για τον κόσμο υπερβολική αυτοπεποίθηση, και ότι θα αμφισβητήσουν αργά ή γρήγορα την αυτοκρατορική αυθεντία.
Παραλίγο ο πλανήτης να μην ήταν ούτε αγγλικός, ούτε ισπανικός, ούτε πορτογαλλικός, ούτε ολλανδικός, ούτε βελγικός, ούτε γαλλικός – ούτε, φυσικά αμερικανικός!… Παραλίγο ο πλανήτης να ήταν κινεζικός απ’ τον 14ο αιώνα ήδη!
Η φυσιολογική εξέλιξη των πραγμάτων ανακόπηκε τότε για «εσωτερικούς δυναστικούς λόγους». Αλλά στο Πεκίνο δεν έχουν ξεχάσει καθόλου την τέχνη του να «κάνεις εμπορικούς / οικονομικούς» φίλους όπου τους χρειάζεσαι. Ας πούμε (και) στην Αφρική.
Κι αν η πρακτική εφαρμογή αυτού του know how άργησε 600 χρόνια, τι σημασία έχει αν έχεις συνεχή ιστορία 5.000 χρόνων;)
(φωτογραφία πάνω: ο νοτιοαφρικάνος πρόεδρος Cyril Ramaphosa στο Πεκίνο χτες, για το φόρουμ – και όχι μόνο. Νότια αφρική και κίνα ανήκουν στις BRICS, που σημαίνει ότι έχουν διάφορα να κουβεντιάσουν, τέτοιους καιρούς…
φωτογραφία κάτω: ντεκόρ για την υποδοχή των αφρικανικών αντιπροσωπειών.)