Συρία

Κυριακή 30 Δεκέμβρη. Η χθεσινή συνάντηση υψηλόβαθμων αντιπροσωπειών της Άγκυρας και της Μόσχας (στην δεύτερη – υπ.εξ., υπ.αμ., αρχιασφαλίτες, κλπ) απλά επιβεβαιώνει αυτό που είναι (ή θα έπρεπε να είναι) δεδομένο. Το μπλοκ της Αστάνα συνεχίζει να δρα σαν μπλοκ στη συρία – και γιατί όχι;

Οι ypg παρέδωσαν τον έλεγχο της Manbij στο καθεστώς Άσαντ, όπως όφειλαν, χωρίς να πέσει ούτε μισή σφαίρα. Σωστό. (Αυτό δεν σημαίνει ότι έφυγαν όλοι απ’ την πόλη. Σιγά σιγά…) Το fsa πεζικό της Άγκυρας «πίεζε» απ’ τον βορρά για την όσο το δυνατόν γρηγορότερη παράδοση της πόλης, κι αυτό ήταν / είναι μέρος του σχεδιασμού. Θα συνεχίσει και σε άλλα σημεία της ypgκρατούμενης ζώνης, στο ίδιο μοτίβο.

Υπάρχουν και θα υπάρχουν «λεπτομέρειες» (εντός ή εκτός εισαγωγικών) που θα πρέπει να ρυθμίζονται με καλή πίστη. Η Άγκυρα πρέπει να αποκαταστήσει τους fsa «εκλεκτούς» της (και όποιους άλλους περάσουν στην προστασία της), κι αυτό σημαίνει έδαφος. Γη. Το έδαφος (συριακό πάντα) πρέπει να είναι κατά μήκος των συροτουρκικών συνόρων. Μια ματιά στο χάρτη δείχνει πιθανά όρια αυτών των γαιών (μεγάλοι δρόμοι, για παράδειγμα) σ’ όλη αυτή τη ζώνη, εκτός απ’ τις περιοχές που θα κρατήσουν οι κούρδοι, μιας και σ’ αυτές κατοικούσαν πριν γίνουν κάλυψη του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Αν γίνει εφικτό αυτό που ξεκίνησε με την κατάληψη του θύλακα της Afrin, δηλαδή μια ζώνη γης που θα ανήκει μεν στο «νέο συριακό κράτος» αλλά θα κατοικείται από πληθυσμούς φιλικά προσκείμενους στην Άγκυρα, τότε το μπλοκ της Αστάνα θα έχει τακτοποιήσει με τον καλύτερο κατά το δυνατόν τρόπο τις ολέθριες συνέπειες της κανιβαλικής «πολιτικής» του καθεστώτος Άσαντ το 2011 – και την αξιοποίησή τους στη συνέχεια απ’ όλους τους πρόθυμους: Ουάσιγκτον, Τελ Αβίβ, Ριάντ…. Για παράδειγμα η ζώνη βόρεια της Manbij θα μπορούσε να γίνει ένα μέρος αυτών των εδαφών / λαφύρων…

Όπως παραδίδουν κτήσεις που έκαναν για λογαριασμό της Ουάσιγκτον, έτσι θα κληθούν οι ypg να παραδώσουν και τα όπλα που τους έδωσε ο αμερικάνος φίλος. Το λογικό θα ήταν να τα γυρίσουν σ’ αυτούς που τους τα έδωσαν – να χαρεί και το ψόφιο κουνάβι που δεν του αρέσουν οι σπατάλες. Πάντως ένταξη στη «νέα συρία» με εξοπλισμό στρατού και χωριστή οργάνωση αποκλείεται. Αυτό έχει ξεκαθαριστεί: το συριακό καθεστώς θα έχει έναν ενιαίο στρατό.

Ο δρόμος προς μια τελική συμφωνία (και άρα κάποια οριστική ειρήνη στο συριακό πεδίο μάχης) είναι ακόμα μακρύς. Έχει καλυφθεί όμως, ήδη, πολύ μεγάλη απόσταση – σε σχέση με το τι συνέβαινε ως το καλοκαίρι του 2015. Και, κοιτώντας αναδρομικά τα 3,5 τελευταία χρόνια, βρίσκει κανείς μαθήματα για πολλούς.

Ακόμα και γι’ αυτούς που θεωρούν το μπλοκ της Αστάνα σαν ένα αγνό, «απελευθερωτικό μέτωπο»…

Ουαί τοις ηττημένοις

Κυριακή 30 Δεκέμβρη. Αν οι όποιες εξελίξεις στη συρία, τώρα, αύριο, μεθαύριο, αφήνονταν στην Ουάσιγκτον θα μπορούσε κανείς να περιμένει το οτιδήποτε. Αλλά επειδή εκεί γίνεται ένα μέρος του 4ου παγκόσμιου, και επειδή στο συριακό πεδίο μάχης υπάρχουν αντίπαλοι του άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ που δεν πρόκειται να ξεγελαστούν, ακόμα και το μισό βήμα πίσω που υποχρεωτικά κάνει ο άξονας μετατρέπεται σε ένα βήμα μπροστά για το μπλοκ της Αστάνα. Έτσι ώστε να μην μπορεί να αναιρεθεί η υποχώρηση.

Εν τω μεταξύ, εξαιτίας της τροπής που έχει πάρει ο πόλεμος στη συρία, πυκνώνουν οι “υπενθυμίσεις” των απόψεων της άλλης (αμερικανικής) γραμμής – της κυρίως εδώ και χρόνια, αυτής που ηττήθηκε αλλά δεν το παραδέχεται.

Για παράδειγμα ο ιδιαίτερα γνωστός στις ηπα (και όχι μόνο) αρθρογράφος των new york times Thomas Friedman έγραφε στην σταθερή Παρασκευγιάτικη στήλη του στις 12 Απρίλη του ’17:

… Γιατί θα έπρεπε να είναι στόχος μας το να ηττηθεί το ισλαμικό κράτος στη συρία τώρα; Φυσικά ο isis είναι απεχθής και πρέπει να εξολοθρευτεί. Αλλά είναι πραγματικά προς το συμφέρον μας να εστιάζουμε αποκλειστικά στην εξουδετέρωση του isis στη συρία τώρα;…

Θα μπορούσαμε απλά να κάνουμε πίσω στον πόλεμο κατά του εδαφικού isis στη συρία, και να τον αφήσουμε εντελώς σαν πρόβλημα για το ιράν, την ρωσία, την Χεζμπ’ αλλάχ και τον Άσαντ. Στο κάτω κάτω αυτοί είναι που έχουν υπερεπεκταθεί στη συρία, όχι εμείς. Ας τους αναγκάσουμε να πολεμούν σε δύο μέτωπα – τους μετριοπαθείς αντάρτες απ’ την μια μεριά και τον isis απ’ την άλλη. Αν νικήσουμε τον εδαφικό isis στη συρία τώρα, το μόνο που θα πετύχουμε θα είναι να μειώσουμε την πίεση στον Άσαντ, στο ιράν, στη ρωσία και στη Χεζμπ’ αλλάχ, και να τους επιτρεψουμε να συγκεντρώσουν όλες τις δυνατότητές τους στο να κτυπήσουν τους τελευταίους μετριοπαθείς αντάρτες στο Idlib, αντί να μοιραστούν την εξουσία μαζί τους.

Ο Trump θα έπρεπε να θέλει να νικήσει τον isis στο ιράκ. Αλλά στη συρία; Όχι τσάμπα, και όχι τώρα. Στη συρία ο Trump πρέπει να αφήσει τον isis να είναι πονοκέφαλος για τον Άσαντ, το ιράν, την Χεζμπολάχ και την ρωσία – με τον ίδιο τρόπο που ενθαρρύναμε τους μουτζαχεντίν να ματώσουν την ρωσία στο αφγανιστάν…

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο συγκεκριμένος έγραφε τέτοια υπονοώντας πολύ περισσότερα. Και δεν ήταν καθόλου ο μοναδικός «επώνυμος» μ’ αυτήν την άποψη. Με κριτήριο την ωμότητα ήταν ο.κ. Με κριτήριο την ευφυία όμως ήταν στο μηδέν. Για έναν απλό λόγο: αυτά που σέρβιρε σαν «έξυπνο» εθνικό συμφέρον του αμερικανικού ιμπεριαλισμού ήταν ήδη κοινότοπες γνώσεις για το μπλοκ της Αστάνα. Πιθανότητες και ενδεχόμενα της αμερικανικής τακτικής μελετημένα εξ αρχής στις δικές τους τακτικές.

Κι έτσι, ενώ η Ουάσιγκτον έκανε ακριβώς αυτό ως πρόσφατα (συνέβαλε ουσιαστικά στην συντήρηση αρκετών εκατοντάδων έως και λίγων χιλιάδων ένοπλων αντικαθεστωτικών)· κι ενώ κτυπούσε τον Άσαντ, έστω συμβολικά (αλλά δίνοντας τους θάρρος) με πρόσχημα «επιθέσεις με χημικά»· κι ενώ το ψόφιο κουνάβι αυτοπροσώπως απειλούσε όχι μόνο τον Άσαντ αλλά και τους συμμάχους του (σαν υπεύθυνους για τις «δολοφονίες ξανθών μωρών» με χημικά αέρια…) στο έδαφος, το μπλοκ της Αστάνα, ξήλωνε (με τον έναν ή τον άλλο τρόπο) τις επιρροές του άξονα. Για παράδειγμα στην Dara’a, στον συριακό νότο, που είχε προαναγγελθεί σαν το νέο Στάλιγκραντ των αντικαθεστωτικών (μια περιοχή που ενδιέφερε ιδιαίτερα και το Τελ Αβίβ, το οποίο προσέφερε απλόχερα κάθε είδους επιμελητειακή υποστηρίξη στους αντιΆσαντ), ο συριακός στρατός και οι σύμμαχοί του έδωσαν ελάχιστες μάχες! Οι αντικαθεστωτικοί «πείστηκαν» (άγνωστο πως…) απ’ τους ρώσους μεσολαβητές και παρέδωσαν την περιοχή ουσιαστικά αμαχητί – με προορισμό το Idlib…

Προκύπτει, απ’ αυτήν την επιμέρους, δευτερεύουσα αναμέτρηση του 4ου παγκόσμιου πολέμου, ότι τόσο η Ουάσιγκτον όσο και οι σύμμαχοί της, παραμυθιασμένοι με την στρατιωτική υπεροχή τους επί δεκαετίες, έχουν πια πολύ στενούς ορίζοντες τακτικής· και πολύ περιορισμένες δυνατότητες έξω απ’ τους carpet βομβαρδισμούς ή την απειλή για τέτοιους. Αν νίκησε το μπλοκ της Αστάνα στο συριακό πεδίο μάχης δεν ήταν επειδή είχε τέτοια απόλυτη υπεροπλία που ισοπέδωνε τον έναν στόχο μετά τον άλλο. Ούτε καν την μάχη για την ανακατάληψη του ανατολικού Aleppo, την τελευταία σκληρή μάχη διαρκείας που έδωσε, δεν την κέρδισε γι’ αυτόν τον λόγο. Νίκησε γιατί είχε σύνθετο σχεδιασμό και «ποικιλία στο παιχνίδι του» – που θα έλεγε κάποιος για μια ποδοσφαιρική αναμέτρηση. Ειπωμένο διαφορετικά: το μπλοκ της Αστάνα κέρδισε απόλυτα σ’ αυτό που ονομάζεται «ασύμμετρος πόλεμος».

Όμως και εξαιτίας αυτής της επιτυχίας της μίας πλευράς, ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός θα οξυνθεί ακόμα περισσότερο.

Οι τελευταίοι proxies…

Σάββατο 29 Δεκέμβρη. Ήταν εδώ που είχαμε γράψει και ξαναγράψει ότι είναι δύσκολο να διωχθεί ο αμερικανικός στρατός απ’ την βορειοανατολική ασία (αφού κανένας δεν θα ήταν διατεθειμένος για έναν all out πόλεμο εναντίον του). Και πάλι εδώ ήταν που είχαμε παρατηρήσει πως ίσως ο κατάλληλος τρόπος (κατάλληλος απ’ την άποψη της σχέσης «κόστους – αποτελέσματος») θα ήταν ένα αραβικό αντάρτικο κατά των ypg ή και του u.s.army. Δεν μπορούσαμε όμως να εκτιμήσουμε ούτε την διάρκεια ούτε την αποτελεσματικότητα μιας τέτοιας τακτικής.

Να, όμως, που δούλεψε. Οι ypg έκαναν μεγάλες προσπάθειες καταστολής, εδώ και μήνες. Απέτυχαν – η εξέγερση στις περιοχές τους συνέχισε να απλώνεται. Ξεκίνησε απ’ την Raqqa και έφτασε απέναντι απ’ την Der ez-Zor…. Αυτό το «αόρατο» δεδομένο (για το οποίο η ασταμάτητη μηχανή μάθαινε μεν αλλά δεν δημοσιοποιούσε – δεν χωράνε όλα!) έδωσε πολλούς πόντους στην (ημι)αποχώρηση. Κι όχι μόνον αυτό. Οι σύριοι άραβες που εξέγερθηκαν κατά των ypg το είχαν ξεκαθαρίσει πριν λίγους μήνες: αν σκάσουν μισθοφόροι, «άραβες – ξε άραβες», θα γίνει…

Ο αμερικανικός ιμπεριαλιστικός σχεδιασμός ποτέ δεν θέλησε (ούτε με διοίκηση δημοκρατικών ούτε με διοίκηση συντηρητικών) να κάνει την βορειοανατολική συρία «αφγανιστάν», με κάμποσες χιλιάδες πεζοναύτες. Εξου και η εμπλοκή, εξ αρχής, μέσω proxies. Όταν η ρωσο-ιρανο-συριακή plus Χεζμπ’ αλλάχ αντεπίθεση ανακατέλαβε το Aleppo (στα τέλη του 2016) τότε – και μόνον τότε – η Ουάσιγκτον συνειδητοποίησε ότι ο isis χάνει και, μαζί του, χάνεται η μάχη για την αναδιάρθρωση της μέσης Ανατολής και την μετατροπή της σε ζώνη διαρκούς πολέμου “χαμηλής έντασης”. Αποφάσισε αναγκαστικά ότι θα πρέπει να σπρώξει / πείσει τους δικούς της proxie B, τις ypg, να “ηγηθούν” της “αντιτρομοκρατίας” στη βόρεια και την ανατολική συρία, καταλαμβάνοντας αρχικά την Raqqa (το καλοκαίρι του 2017), προλαβαίνοντας τον συρο-ιρανικο-λιβανέζικο στρατό, υπό ρωσική διοίκηση, που ετοιμαζόταν να επιτεθεί στην πόλη απ’ τον νότο· και ύστερα, με περίπατο (σε συνεννόηση με τους ντόπιους φυλάρχους του isis) όλη τη συρία ανατολικά του Ευφράτη.

Δεν υπερασπίζονταν οι ηπα τις ypg! Το αντίθετο ακριβώς έγινε: οι ypg ήταν οι τελευταίοι πρόθυμοι, οι τελευταίοι proxies, αυτοί που είχαν απομείνει στη συρία για να «καλύψουν» το αμερικανικά σχέδια, χωρίς να χρειάζεται πολύς u.s.army! Ήταν υποχρεωτική κίνηση απ’ την μεριά της Ουάσιγκτον να τους αξιοποιήσει για λογαριασμό της· και είχε όρια αυτή η κίνηση: θα έπρεπε το μπλοκ της Αστάνα να μείνει «απασχολημένο» για καιρό με την Duma, τη Dara’a, το Idlib… Και επιπλέον θα έπρεπε οι «άραβες σύμμαχοι» των ypg να παραμείνουν τέτοιοι…

Δεν πήγαν έτσι τα πράγματα. Η αμερικανική φράξια που είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση εναντίον της «αναβάθμισης» του τουρκικού καθεστώτος δεν μπορούσε να υποστηρίξει «άλλη λύση», έναντι του γεγονότος “άραβες εναντίον κούρδων” στη συρία, χωρίς «αραβικό νατο» και χωρίς μισθοφόρους του Ριάντ, μια “λύση” του είδους «ενισχύουμε την στρατιωτική παρουσία μας στη συρία», απ’ την στιγμή που η συρία ήταν / είναι δευτερεύον πεδίο μάχης, και υπάρχουν άλλα πολύ πιο απαιτητικά σε στρατιωτικά assets.

Οπότε;

Η μέση Ανατολή γεμάτη “ειρηνοποιούς”…

Πέμπτη 27 Δεκέμβρη. Σίγουρα δεν έχετε διαβάσει οτιδήποτε που να συσχετίζει την «ειρηνοποιό» διάθεση του ψόφιου κουναβιού με το «κύμα φιλίας» προς το καθεστώς Άσαντ που έχει σηκωθεί απ’ όλους τους άραβες καθεστωτικούς, οι οποίοι μέχρι πριν όχι πολύ καιρό έλεγαν ότι είναι ένα κάθαρμα (είναι!) που πρέπει να του κοπεί το κεφάλι (με ηλεκτρικό πριόνι…)… Ε;

Κι όμως! Το ένα μετά το άλλο διάφορα αραβικά καθεστώτα, σειχάτα, εμιράτα, χούντες, κλπ, έχουν ξεκινήσει την «αποκατάσταση των σχέσεών τους» με τον διάβολο Άσαντ. Το συριακό καθεστώς θα κληθεί στην επόμενη σύνοδο των αραβικών κρατών (απ’ όπου είχε πεταχτεί με τις κλωτσιές πριν 7 χρόνια), ενώ όλοι αυτοί οι χρυσοντυμένοι ποντικοί της ευρύτερης περιοχής έχουν αρχίσει τα βήματα για το ξανα-άνοιγμα των πρεσβειών τους στη Δαμασκό. Το κόλπο διάλυσης της συρίας έληξε, και όλοι προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα… Άλλος πιο γρήγορα κι άλλος πιο αργά.

Ο μόνος που φαίνεται «αδικημένος» είναι το ισραηλινό καθεστώς… «Φαίνεται»… Είναι; Αν, για παράδειγμα, μετά την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ σαν πρωτευούσας του, το ψόφιο κουνάβι του αναγνωρίσει τους επόμενους μήνες και τα (κατεχόμενα απ’ το 1967 συριακά) «υψώματα του Γκολάν» σαν δικό του έδαφος, θα εξακολουθεί να νοιώθει «αδικημένο»; Για όνομα του μεγαλοδύναμου: όχι!!! (Αυτό θα είναι, άλλωστε, προκαταβολή άλλων αναγνωρίσεων…)

Προσοχή: δεν θα στραβώσει η Δαμασκός που η Ουάσιγκτον κάνει δώρο στο Τελ Αβίβ συριακό έδαφος; Φυσικά!!! Προέχει όμως ο ρεαλισμός: για να πάρει το συριακό καθεστώς τα εδάφη του («υψώματα του Γκολάν») θα πρέπει να νικήσει κατά κράτος το ισραηλινό. Υπάρχει τέτοια περίπτωση σε μια ένας-μ’-έναν αναμέτρηση; Όχι, ούτε γι’ αστείο! (Σ’ έναν all out παγκόσμιο πόλεμο ίσως – αλλά ποιος ζει ποιος πεθαίνει σ’ αυτόν…)

Οπότε: η Ουάσιγκτον λέει «στο Τελ Αβίβ πάρτε τα», παραβιάζει άλλη μια φορά δεκάδες αποφάσεις του οηε (αλλά ποιος τον …. τον οηε;), η Δαμασκός θυμώνει, η Μόσχα την συμβουλεύει «αυτοσυγκράτηση, πρώτα η ανασυγκρότηση…», το ίδιο και η Τεχεράνη… Κι έτσι η εδαφική / πολιτική πραγματικότητα παραμένει μεν θολή κι αμφισβητούμενη, αλλά …

… Αλλά ποιος δεν καταλαβαίνει τι σημαίνει η φράση «μεταβατική περίοδος»; Ποιος δεν καταλαβαίνει τι σημαίνει «αύξηση εκκρεμοτήτων» στον ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό;

Μέση Ανατολή 2

Πέμπτη 20 Δεκέμβρη. Προκύπτει ότι υπάρχει ένας διχασμός στους μηχανισμούς εξουσίας στην Ουάσιγκτον. Υπάρχουν πάντα εκείνοι που θέλουν ακόμα πιο έντονη στρατιωτική κατοχή της περιοχής. Έχουν τα (γεωπολιτικά) επιχειρήματα, έχουν και την απαίτηση για αύξηση της χρηματοδότησης (απ’ το αμερικανικό υπ.αμ.). Υπάρχουν όμως και άλλοι που φοβούνται ότι ο αμερικανικός στρατός στη βόρεια και βορειοανατολική συρία κινδυνεύει να γίνει στόχος ενός αντάρτικου, το οποίο στηριζόμενο φανερά ή κρυφά είτε απ’ την Δαμασκό είτε απ’ τους συμμάχους της, θα καταλήξει σ’ ένα αιματοκύλισμα που η Ουάσιγκτον δεν θα μπορεί να δικαιολογήσει. Γιατί όσο εύκολο κι αν είναι να μιλάει κανείς για «σταγονίδια του isis», άλλο τόσο εύκολο είναι να αποδειχθεί ότι πρόκειται, σε κάθε περίπτωση, για ντόπιους αντικατοχικούς. Υπάρχει ένα φάντασμα πάνω απ’ τις πόλεις και τα χωριά της κατεχόμενης απ’ τις ηπα συρίας: η Βαγδάτη του 2005. Δεν είναι καιρός για επανάληψη αυτής της ιστορίας!

Μια πρόσφατη (πριν 3 ημέρες) αμερικανική έκθεση για το θέμα κατέληγε ως εξής:

… Η προοπτική για την αμερικανική στρατιωτική εμπλοκή στη Συρία του να βρεθεί πιασμένη στη μέση μιας απ’ τις πιο σύνθετες συγκρούσεις που μπορεί να θυμηθεί κανείς, με στόχους που αλλάζουν διαρκώς και αμφίβολο τέλος, αντιμετωπίζεται με αδιαφορία απ’ το κογκρέσσο και απάθεια απ’ την κοινή γνώμη. Ενώ εμφανίζονται από καιρό σε καιρό δημοσιογραφικές αναφορές στον «αιώνιο πόλεμο» στο Αφγανιστάν, σε σχέση με απώλειες αμερικάνων στρατιωτών ή σημαντικές επιθέσεις εναντίον αφγανών αμάχων και των σωμάτων ασφαλείας, στη Συρία έχει αρχίσει η ανάδυση άλλης μιας μακρόχρονης στρατιωτικής εμπλοκής με λιγοστές προοπτικές επιτυχίας…

Το φάντασμα του αφγανιστάν και της ήττας εκεί…. Χμμμ…. Μ’ αυτά τα δεδομένα συμπεραίνουμε ότι η «γρήγορη απόσυρση» του αμερικανικού στρατού απ’ την κατεχόμενη βόρεια / βορειοανατολική συρία είναι «εν μέρει». Θα αποχωρήσει ένα μέρος του αμερικανικού κατοχικού στρατού, εκείνο που είναι περισσότερο εκτεθειμένο στο αντικατοχικό αντάρτικο· ή σε “επιβουλές” που θα εμφανιστούν σαν proxie… Θα παραμείνουν όμως «σύμβουλοι», όπως και οι μισθοφόροι (αν ο τοξικός βάλει το χέρι στην τσέπη, θα αυξηθούν). Και θα παραμείνουν επίσης κάποιες αεροπορικές βάσεις. Το μοντέλο «άλλοι είναι το πεζικό / εμείς βάζουμε τον αέρα» δεν είναι, άλλωστε, καινούργιο για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό.

Επιπλέον, ας μην το ξεχνάμε: ακόμα κι αν υπάρχει διαπάλη στο εσωτερικό των μηχανισμών του αμερικανικού κράτους, για το μεσανατολικό πεδίο μάχης βαρύνοντα ρόλο και λόγο έχουν και οι σύμμαχοι: το Τελ Αβίβ και το Ριάντ…

Κι αυτοί, ασφαλώς, δεν θέλουν να δουν την ολοκληρωτική νίκη του μπλοκ της Αστάνα.

Μέση Ανατολή 3

Πέμπτη 20 Δεκέμβρη. Λογικά η προσοχή έρχεται στην Άγκυρα. Ένα τηλεφώνημα πριν μερικές ημέρες μεταξύ Erdogan και ψόφιου κουναβιού έχει γίνει κιόλας το αγαπημένο «ερμηνευτικό κλειδί» για την (εν μέρει λέμε…) απόσυρση του αμερικανικού στρατού: η Ουάσιγκτον δεν θέλει να βρεθεί ο στρατός της στο δρόμο της Άγκυρας…

Χρειάζεται μεγάλη προσοχή (και λογική) εδώ· η παραπληροφόρηση, είτε από δόλο είτε από βλακεία, θα μεγαλουργήσει. Εάν η Ουάσιγκτον αλλάζει τον ιμπεριαλιστικό της σχεδιασμό στο συριακό πεδίο μάχης επειδή «φοβάται» την (τυπικά) σύμμαχο Άγκυρα, τότε επιδεικνύει παγκόσμια το τέλος της!!! Τι θα κάνει, άραγε, απέναντι στους κηρυγμένους εχθρούς της (Μόσχα, Πεκίνο, Πγιονγκγιάνγκ, Τεχεράνη…); Το «επιχείρημα» είναι, λοιπόν, το λιγότερο βλακώδες.

Αναφέραμε ήδη ένα σοβαρότερο λόγο για την (εν μέρει, επιμένουμε…) στρατιωτική απεμπλοκή του αμερικανικού στρατού απ’ το συριακό πεδίο μάχης· σίγουρα βόρεια και ανατολικά. Υπάρχει μια ακόμα λεπτομέρεια: η Ουάσιγκτον θα αποσύρει έναν αριθμό στρατιωτών της· όχι, όμως, τον σοβαρό εξοπλισμό τους! Αυτόν θα τον αφήσει στις ypg…

Ποιοι θα ωφεληθούν και ποιοι θα βλαφτούν εάν και εφόσον οι χθεσινές ανακοινώσεις γίνουν, όντως, πράξη;

Σίγουρα το μπλοκ της Αστάνα συνολικά, αν και κάθε κράτος με διαφορετικό τρόπο. Η Άγκυρα, για παράδειγμα, έχει απειλήσει ότι θα εισβάλει στην ypgκρατούμενη ζώνη σε βάθος τουλάχιστον 15 χιλιομέτρων, για να δημιουργήσει μια «ζώνη προστασίας». Αυτό, όμως, είναι τεχνικά εξαιρετικά δύσκολο (λόγω του μεγάλου μήκους της συρο-τουρκικής μεθορίου) και πάντως θα εκθέσει τον τουρκικό στρατό και το fsa πεζικό του σε μια μακρόχρονη αναμέτρηση. Εκείνο που (εκτιμάμε πως) σίγουρα θέλει το τουρκικό καθεστώς είναι περισσότερο έδαφος για να αποκαταστήσει (και να αυξήσει) τους «δικούς της» που βρίσκονται στον πυκνοκατοικημένο θύλακα του Idlib, ή (σαν πρόσφυγες) στα πέριξ. Θέλει σίγουρα την Manbij, και άρα όλη την περιοχή ως τα δυτικά του Ευφράτη.

Θα ήθελε επίσης (και ακόμα περισσότερο θα το ήθελε το συριακό καθεστώς…) την ανακατάληψη της Raqqa (και άλλων αραβοκατοικούμενων κωμοπόλεων) – απ’ τον στρατό του Άσαντ. Η Δαμασκός, εννοείται, θέλει και τα εδάφη (μαζί με τα πετροκοιτάσματα) ανατολικά της Deir ez-Zor, που καταλήφθηκαν απ’ τις ypg στη βάση του αμερικανικού σχεδιασμού.

Αυτά θα μπορούσαν να γίνουν ακόμα και χωρίς μια σφαίρα εάν οι ypg συνειδητοποιήσουν ότι δεν μπορούν πλέον να βασίζονται στην Ουάσιγκτον για να κατέχουν μια περιοχή πολλαπλάσια σε έκταση και πόρους απ’ την πραγματικά κουρδοκατοικούμενη περιοχή στη βόρεια συρία. Εν μέρει τα επιτελεία τους το υποψιάζονταν ήδη, γι’ αυτό και επεδίωξαν πριν μερικές εβδομάδες «διαπραγμάτευση» με το καθεστώς Άσαντ. Ο συγκεκριμένος γύρος απέτυχε, επειδή οι ypg ζητούσαν περισσότερα απ’ όσα εύλογα δικαιούνται. Τώρα ίσως γίνουν πιο ρεαλιστές…

Εννοείται πως και η Τεχεράνη θα ωφεληθεί: αν ο αμερικανικός στρατός μισο-φεύγει απ’ την συρία επειδή «νίκησε τον isis», αυτό σημαίνει ότι «η αποτροπή του ιράν» δεν είναι λόγος για την παραμονή του εκεί. Ούτε στο ιράκ… Άλλωστε το ψόφιο κουνάβι τιτίβισε ότι «η νίκη επί του isis ήταν ‘ο μοναδικός λόγος’» για την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη συρία…

Θα συμβούν, όμως, όλα αυτά; Η ασταμάτητη μηχανή είναι δύσπιστη. Το ισραηλινό καθεστώς πρόλαβε κιόλας να δηλώσει ότι «θα συνεχίσει να πολεμάει το ιράν στη συρία αν φύγει ο αμερικανικός στρατός», κάνοντας πως ξεχνάει τα ρωσικά «εμπόδια». Μπορεί αυτή η γρήγορη δήλωση να δείχνει μόνο «υπαρξιακό άγχος», αλλά σε κάθε περίπτωση ο ισραηλινός ιμπεριαλισμός / ρατσισμός δεν είναι καθόλου αμελητέος παράγοντας στη μέση Ανατολή. Η Ουάσιγκτον θα μπορούσε, ίσως, να εγκαταλείψει τις ypg· όχι, όμως, και το Τελ Αβίβ!! Η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να ανασχηματίσει τις τακτικές της σ’ αυτό το δευτερεύον πεδίο μάχης του 4ου παγκόσμιου· κανένας ανασχηματισμός όμως δεν μπορεί να αντιτεθεί στους σχεδιασμούς του ισραηλινού απαρτχάιντ, και όσων απαιτούνται για να ολοκληρωθεί. Όχι υπό την παρούσα αμερικανική διοίκηση!

Οπότε…

(φωτογραφία: Οι υπ.εξ. του μπλοκ της Αστάνα προχτές στη Γενεύη. Για την προώθηση του “πολιτικού διαλόγου” στη συρία…)

Ιμπεριαλιστικές βιτρίνες σε έξαψη

Πέμπτη 20 Δεκέμβρη. Στο χάρτινο Sarajevo υποδείξαμε έγκαιρα και σαν συμπέρασμα της ανάλυσής μας τις διπλές και τριπλές ατζέντες των κρατών / αφεντικών. Ενώ οι ιμπεριαλιστικές «γραμμές» μπορούν (και πρέπει) να εντοπίζονται μέσα απ’ την αντι-καπιταλιστική, εργατική ανάλυση και όχι μόνο μέσα απ’ την ειδησειογραφία, οι τακτικές κινήσεις που τις προωθούν μπορεί, πράγματι, να προκαλούν σύγχιση. Είτε επειδή η πρόκληση σύγχισης είναι ο στόχος. Είτε επειδή σε κάθε εθνοκρατικό σχηματισμό συγκρούονται αντίπαλες τακτικές (με τον ίδιο, ωστόσο, στρατηγικό στόχο). Είτε επειδή γίνεται ήδη πληροφοριακός / αποπληροφοριακός πόλεμος. Είτε επειδή οι πρωταγωνιστές σνιφάρουν. Είτε επειδή ο καιροσκοπισμός είναι αναπόφευκτο στοιχείο της όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού.

Στην μικρή, καθημερινή κλίμακα των γεγονότων δημιουργούνται και βάλτοι. Κινούμενη άμμος. Το συριακό πεδίο μάχης έχει μετασχηματιστεί οριστικά, και οι παρενέργειες αυτού του μετασχηματισμού ήταν μεν μερικές φορές απρόβλεπτες στην κάθε φορά συγκεκριμένη έκφανσή τους, όχι όμως και ανεξήγητες. Θα περίμενε κανείς, για παράδειγμα, το 2015 ή το 2016 ότι η σαουδαραβική χούντα μπορεί να περιθωριοποιηθεί;

Ενώ το μπλοκ της Αστάνα (και κάθε μέλος του χωριστά) δείχνει συμπαγές στις κινήσεις του, στην αντίπαλη μεριά, την μεριά του άξονα, είτε αφορά την Ουάσιγκτον, είτε αφορά το Τελ Αβίβ, είτε αφορά το Ριάντ, οι σπασμωδικές κινήσεις είναι αντικειμενικό γεγονός. Οι άσχετοι με την καπιταλιστική ιστορία δύο αιώνων μπορεί να εκπλήσσονται μ’ αυτό… Ώστε μπορεί να υπάρχει και τακτική ασάφεια λόγω αδυναμίας, και μάλιστα διαρκείας; Ε, ναι! Δεν το ξέρετε; Συγγνώμη: αυτό δεν είναι πρόβλημα της Ιστορίας!!!

Δεν σημαίνει μια τέτοια ιστορική φάση ότι δεν θα υπάρξει ανασύνταξη του άξονα… Δεν θα είναι εύκολη (αλλιώς θα είχε πραγματοποιηθεί!) αλλά θεωρητικά θα ήταν λάθος να αποκλειστεί. Προς το παρόν ωστόσο, και επειδή υπάρχει μια ασυμμετρία στις εξελίξεις, η ασταμάτητη μηχανή είναι υποχρεωμένη να παρακολουθεί συστηματικά και όσο πιο κριτικά γίνεται. Το κυριότερο, πάντα: χωρίς να μην υποτιμάει τη νοημοσύνη σας.

(Ακόμα κι αν αυτή η υποτίμηση φαίνεται λυτρωτική…).

Keep in touch.

Εργατικοί αγώνες στο ιράν

Σάββατο 15 Δεκέμβρη. Μπορεί το ιρανικό καθεστώς να είναι δημοφιλές στα μέρη μας (κυρίως εξαιτίας της συμμετοχής του στο μπλοκ της Αστάνα), αλλά δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα καπιταλιστικό καθεστώς με εξαιρετικά περιορισμένα περιθώρια πολιτικής δράσης στο εσωτερικό του.

Επιπλέον, έχει μπει στην διαδικασία οικονομικής φιλελευθεροποίησης που (όπως σημειώναμε και σε χθεσινό σχόλιο) δεν σημαίνει καθόλου πολιτική φιλελευθεροποίηση. Το άρθρο 44 του ιρανικού συντάγματος αναθέτει την ευθύνη στον “ανώτατο ηγέτη” (που είναι μη εκλεγμένος παπάς…) να προωθήσει τις ιδιωτικοποιήσεις των επιχείρησεων που για κάποιες δεκαετίες μετά την επανάσταση του ’79 ήταν κρατικές.

Μία απ’ αυτές είναι το εργοστάσιο ζάχαρης Haft Tapeh – κρατικό ως το 2015, και το μεγαλύτερο τέτοιο στο ιράν. Όταν ιδιωτικοποιήθηκε πέρασε στα χέρια δύο νεαρών (κάτω των 30), του Mehrdad Rostami και Omid Asadbeigi, των οποίων το μόνο προσόν για να γίνουν ιδιοκτήτες του εργοστασίου ήταν οι άκρες τους με το καθεστώς (κάτι που ισχύει γενικά με τις ιρανικές ιδιωτικοποιήσεις). Ειδικά στην περίπτωση του εργοστασίου Haft Tapeh οι άκρες είναι μ’ έναν αρχιπαπά, τον “μεγάλο ayatollah” Makarem Shirazi, που είναι γνωστός σαν «ο βασιλιάς της ζάχαρης» στο ιράν.

Οι καινούργιοι ιδιοκτήτες άρχισαν το πλιάτσικο. Ανάμεσα στα άλλα μετέφεραν τα συμβόλαια 2.700 εργατών σε εργολαβική εταιρεία (ναι, ο ιρανικός καπιταλισμός δεν είναι καθόλου «πίσω»!), άλλαξαν καλλιέργειες σε εκτάσεις που πριν προμήθευαν το εργοστάσιο με ζαχαροκάλαμο – και σταμάτησαν να πληρώνουν τους μισθούς, επικαλούμενοι «οικονομικές δυσκολίες της επιχείρησης» (εξίσου γνωστό!)

Οι 4.000 εργάτες (ανάμεσά τους 50 εργάτριες) κατέβηκαν σε απεργία διαρκείας στις 2 Νοέμβρη, ζητώντας αρχικά τους μισθούς τους. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού στην πόλη Shush (όπου βρίσκεται το εργοστάσιο) αγκάλιασε την απεργία, στηρίζοντας τις καθημερινές διαδηλώσεις των απεργών. Η απάντηση του καθεστώτος ήταν η αστυνόμευση, και στις 18 Νοέμβρη η σύλληψη 20 εργατών, απ’ τους πιο μαχητικούς. Κάτω απ’ την πίεση των εντεινόμενων κινητοποιήσεων, που περιλάμβαναν εργατικές και φοιτητικές διαδηλώσεις συμπαράστασης σε διάφορες ιρανικές πόλεις, οι 17 απ’ τους συλληφθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι μετά από 2 μέρες. Ένας όμως, ο Esmail Bakhshi, βασανίστηκε απ’ τους ιρανούς μπάτσους· αφέθηκε ελεύθερος απ’ το νοσοκομείο, στις 12 Δεκέμβρη. Ένας εργάτης και ένας οπερατέρ που βιντεοσκοπούσε τις διαδηλώσεις παραμένουν ακόμα κρατούμενοι.

Η στάση του καθεστώτος έχει προκαλέσει την ριζοσπαστικοποίηση των απεργών που, πλέον, δεν ζητούν μόνο τους απλήρωτους μισθούς τους αλλά και την δημιουργία εργατικών συμβουλίων, που θα αναλάβουν την λειτουργία του εργοστασίου – υπό (και πάλι) κρατική ιδιοκτησία.

Η συγκεκριμένη απεργία δεν είναι η μόνη των τελευταίων μηνών στο ιράν. Θα επανέλθουμε.

Όχι εντελώς unknown

Πέμπτη 29 Νοέμβρη. Κάναμε χτες λάθος στη μέρα: η ακρόαση στην αμερικανική γερουσία για τις σχέσεις ηπα – σαουδικής αραβίας δεν ήταν για αύριο (Παρασκευή). Έγινε χτες (Τετάρτη). Και οι 100 γερουσιαστές (με ελαφρά πλειοψηφία των συντηρητικών) ψήφισε 63 – 37 υπέρ του να διακοπεί η αμερικανική βοήθεια στο Ριάντ σε ότι αφορά τον πόλεμο στην υεμένη· (αναγνωρίζοντας, κατά συνέπεια, ότι υπάρχει τέτοια «βοήθεια» στα εγκλήματα πολέμου εκεί).

Παρότι οι Pompeo και Mattis προσπάθησαν να πείσουν την γερουσία ότι «θα είναι λάθος να αδυνατίσουν οι δεσμοί Ουάσιγκτον – Ριάντ εξαιτίας μιας παλιοδολοφονίας» (ενώ γίνονται τόσο εύκολα τόσες πολλές και στην υεμένη) η γερουσιαστική πλειοψηφία φαίνεται ότι ανησυχεί για το image της.

Το ψήφισμα πρέπει να εγκριθεί απ’ την βουλή των αντιπροσώπων (πράγμα που θεωρείται δεδομένο) και μετά να υπογραφτεί απ’ το ψόφιο κουνάβι. Τυπικά ο ψοφιοκούναβος πρόεδρας έχει δικαίωμα να βάλει βέτο και να μην το υπογράψει. Ωστόσο θα κερδίσει απλά λίγο χρόνο: πολλοί απ’ τους 63 λένε ότι αν χρειαστεί θα καλέσουν ειδικά την Haspel (της cia) να πει αυτά που η υπηρεσία της ξέρει για την δολοφονία του Khashoggi. Κι αν γίνει αυτό, καλύτερα το ψόφιο κουνάβι να πάρει τον γαμπρό του και να αυτοεξοριστούν στο Ριάντ…

(Καταλαβαίνει κανείς ότι το σουδανικό καθεστώς την κάνει «την κατάλληλη στιγμή»).

Διαγράφεται στον ορίζοντα μια σημαντική επιτυχία για τους Houthis αλλά και για τουλάχιστον 2 απ’ τους 3 του μπλοκ της Αστάνα: την Τεχεράνη και την Άγκυρα.

Αλλά η ιστορία δεν τελειώνει.

Ουάου!

Παρασκευή 23 Νοέμβρη. Τι μπορεί να περιμένει κανείς από ένα μισοσκοτωμένο (αλλά, επίσης: μισοζωντανό) φίδι; Θα δαγκώνει όπου μπορεί. Κάτι ανάμεσα στους σπασμούς του θανάτου και τους αυτοματισμούς της ζωής.

Κάπως έτσι ο υπ.εξ. της σαουδαραβικής χούντας, υπόχρεος και φίλος του τοξικού, ονόματι Adel Al-Jubeir, «έλαβε το μήνυμα» του ψόφιου κουναβιού, και τράβηξε το σπαθί του. Η σαουδική αραβία είπε δεν πρόκειται να ανεχτεί οποιαδήποτε προσπάθεια ενοχοποίησης του πρίγκηπα Mohament bin Salman. Αντιπροσωπεύει είπε κάθε σαουδάραβα πολίτη… Δεν θα ανεχτούμε ούτε καν συζητήσεις που στρέφονται κατά του βασιλιά μας ή του διαδόχου πρίγκηπα…

Από μια άποψη (κάπως κόμικς) ο λεονταρισμός του κυρ Adel έχει ενδιαφέρον. Γιατί αν διάβολε, επιτέλους, πρόκειται να γίνει η επίσημη κήρυξη του 4ου παγκόσμιου πολέμου, γιατί όχι απ’ το Ριάντ; Τόσα αεροπλάνα, πυραύλους, βλήματα ψωνίζει! Ας τα χρησιμοποιήσει επιτέλους!! Πρώτοι στόχοι λοιπόν: η γερμανία, το ιράν, και η μισή αμερική. Not bad…

Η αλήθεια είναι ότι πλέον ο τοξικός έχει πιαστεί όχι μόνο στη φάκα που τον αφορά προσωπικά και σαν καθεστώς, αλλά και σε μια ακόμα μεγαλύτερη. Με έδρα την Ουάσιγκτον. Τουρκικό καθεστωτικό μήντιο (η Hurriyet) μεταφέρει ότι η cia έχει υποκλοπή τηλεφωνήματος όπου ο τοξικός κουβεντιάζει με τον αδελφό του, πρεσβευτή στην Ουάσιγκτον (εξαφανίστηκε στα μέσα Οκτώβρη…), για το ότι είναι επείγον να ξεφορτωθούν τον Khashoggi. Χμμμμ… Η ίδια πάλι παλιοcia έχει άλλη υποκλοπή, όπου ο Khashoggi, από αμέρικα μεριά, επικοινωνεί με τον αδελφό τοξικού / πρεσβευτή στην Ουάσιγκτον, κι ο τελευταίος τον διαβεβαιώνει ότι «ναι ρε φιλάρα, πήγαινε να πάρεις τα χαρτιά σου απ’ το προξενείο μας στην Istanbul, κομπλέ όλα, μην αγχώνεσαι, να παντρευτείς να σου στείλουμε και δωράκι».

Ως τώρα έχει αποδειχθεί ότι τρεις τουλάχιστον μυστικές υπηρεσίες «ήταν έγκαιρα στο κατόπι» της σφαγής του Khashoggi. Η cia, που «κάτι ήξερε» αλλά δεν τον ειδοποίησε. Η αγγλική MI6 που “κάτι ήξερε” και (κατά τα λεγόμενά της υπό μορφή διαρροών) προσπάθησε να πείσει τον τοξικό να μην προχωρήσει, αλλά δεν τα κατάφερε. Και η τουρκική MIT που έχει πλούσιο υλικό μέρες πριν το φονικό. Είναι η μόνη που δεν θα προσπαθούσε να πείσει τον τοξικό να λυπηθεί τον Khashoggi – μάλλον το αντίθετο…

Και οι μεν τουρκικές υπηρεσίες / το τουρκικό καθεστώς παίζουν το παιχνίδι τους καθαρά και υποδειγματικά. Απομένει το ερώτημα για τις άλλες δύο τι ακριβώς έχουν στο σχεδιασμό τους. Γιατί το υλικό για ένα πλήρες κατηγορητήριο υπάρχει· ας μην έχει κανείς αμφιβολία. Το θέμα είναι η διαχείρισή του. «Κατά μέτωπο» ή «πλαγιοκόπηση»; Για παράδειγμα, αν η cia συνεχίσει τις διαρροές της, κι αν το ίδιο κάνει και η mit, τότε όλο το σκυλοπαρεάκι του τοξικού θα διαπιστώσει ότι ένας Kushner (το λέμε σχηματικά) δεν φτάνει – αλλά αυτό θα είναι η «ανεπίσημη πραγματικότητα» σε ένα σύμπαν παράλληλων πραγματικοτήτων… Που επιτρέπει σε άλλες πραγματικότητες να συνεχίζουν…

Κάποιος θα ρωτήσει: σ’ έναν παγκόσμιο πόλεμο σαν τον 4ο ποιος περιμένει «κατευθείαν κινήσεις» όπως στον 1ο; Απόλυτα σωστή ερώτηση, και ευχαριστούμε όποιον διανοηθεί να την κάνει, σε όλο της το βάθος…