Tag: ηπα

Συρία 1

Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Ακόμα και «μη εγκάθετοι» και, σε γενικές γραμμές, αξιόπιστοι αναλυτές διεθνώς γνωστοί προσπαθούν να εξηγήσουν τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στο συριακό πεδίο μάχης (την τουρκική εισβολή και όσα περιστρέφονται γύρω της)  κουβαλώντας στην πλάτη τους το φορτίο της ιστορίας του 20ου αιώνα· της ιστορίας της μέσης Ανατολής. Είναι σίγουρο ότι το παρελθόν, όπως ζει είτε σαν επίσημες, καθεστωτικές ιδεολογίες είτε σαν αντι-αφηγήσεις των πληβείων, παίζει τον ρόλο του στις συνειδήσεις. Αλλά ο καπιταλισμός και η εξέλιξή του «δεν γυρίζει πίσω» ως προς τις πραγματικές διαδικασίες εξουσίας, εκμετάλλευσης, συσσώρευσης, πειθάρχησης που παράγει σαν ικανές και αναγκαίες· ακόμα κι αν αυτές περιστρέφονται γύρω από μια χούφτα βασικά μοτίβα.

Μία απ’ τις σπαζοκεφαλιές είναι το αν το τουρκικό καθεστώς σκοπεύει να «κρατήσει για δικές του», με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τις περιοχές του συριακού βορρά όπου έχει στρατό: τον θύλακα της Afrin και την τωρινή ζώνη δυτικά της Ras al-Ayn. Ή όχι. Στην προσπάθειά τους να «αποκωδικοποιήσουν» αυτήν την εξέλιξη, πάντα κάτω απ’ το βάρος του παρελθόντος, αυτοί οι αξιόπιστοι αναλυτές σκέφτονται σα να βρισκόμαστε στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα – και δεν αξιολογούν καν το γεγονός ότι στον «φυσικό κατακτητή» αυτής της περιοχής συμμετέχουν και πάνω από 10.000 σύριοι ένοπλοι, proxies της Άγκυρας βέβαια, αλλά οπωσδήποτε σύριοι. (Σα να λέμε: επανάσταση στον Μοριά και στη Ρούμελη το 1821, και οπλαρχηγοί που χρηματοδοτούνται έμμεσα απ’ το Λονδίνο, το Παρίσι και την Μόσχα – αλλά είναι ντόπιοι. Ξέρετε τι ακολούθησε· ακόμα το πληρώνουμε…)

Έτσι, οι «απαντήσεις» τώρα αναζητιούνται στο μυαλό του Erdogan, του Putin, του Άσαντ… Κι όταν δεν βρίσκονται εκεί, αναζητιούνται στους χάρτες της μοιρασιάς του νότου της άλλοτε οθωμανικής αυτοκρατορίας μεταξύ γαλλικού και αγγλικού ιμπεριαλισμού, στα μυαλά του Sikes και του Picot, στη γενεαλογία του δυτικού ιμπεριαλισμού στη μέση Ανατολή…. Αλήθεια: υπάρχει μήπως κάποιος κλάδος του φροϋδισμού που μπορεί να εξηγήσει τον 21ο καπιταλιστικό αιώνα σαν «απωθημένη καθήλωση στο πρωκτικό στάδιο» των αρχών του 20ου ή ακόμα πιο πίσω;

Συρία 2

Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Κατά την άποψη της περιθωριακής ασταμάτητης μηχανής, οι απαντήσεις σε τέτοιου είδους ερωτήματα δεν βρίσκονται ούτε στο παρελθόν ούτε στα πρόσωπα της εξουσίας· παρότι και το μεν και τα δε παίζουν πάντα έναν ρόλο, που ωστόσο δεν είναι υποχρεωτικά «ορατός δια γυμνού οφθαλμού»· κι ίσως ούτε καν σταθερός. Οι βασικές απαντήσεις βρίσκονται στα χαρακτηριστικά (κι ακόμα περισσότερο: στις τάσεις) του πραγματικού καπιταλισμού, τον οποίον υπηρετούν τα όποια πρόσωπα της εξουσίας. Όχι σαν συνωμοσία αλλά σαν ιστορική αναγκαιότητα – έννοια που έχει παραγραφεί απ’ την σκέψη των υπηκόων / δούλων.

Η ερώτηση, λοιπόν, της οποίας η απάντηση θα ήταν πολύ ασφαλέστερη απ’ την ονειρομαντεία, είναι η εξής: στον καπιταλισμό της 4ης βιομηχανικής επανάστασης είναι η προσάρτηση και η κατάκτηση εδαφών το ίδιο σημαντική όπως στη διάρκεια της 1ης ή της 2ης βιομηχανικής επανάστασης; Ή μήπως οι κρατικοί ιμπεριαλισμοί μπορούν να κινηθούν ανάμεσα σε περισσότερες, πιο λειτουργικές και πιο επίκαιρες επιλογές; Με άλλα λόγια: το τουρκικό καθεστώς «θέλει έδαφος» στη συρία; Ή θέλει επιρροή; Θέλει όντως την «επαναχάραξη των κρατικών συνόρων» και το σκίσιμο της «συνθήκης της Λωζάνης», ή θέλει την υπέρβασή τους; Θέλει να αυξήσει την έκτασή του ή θέλει να ενισχύσει την επιρροή του (οικονομική, ιδεολογική, πολιτισμική) πολύ μακρύτερα απ’ τα σύνορά του; Εν τέλει: μια περιφερειακή ή και global «υπερδύναμη» γίνεται τέτοια επειδή απλώνεται σαν κηλίδα λαδιού στον χάρτη, και επειδή φυτεύει στρατιωτικές βάσεις παντού (όπως, π.χ., οι ηπα) ή επειδή αναγνωρίζεται σταθερά σαν τέτοια, με διάφορους τρόπους, (όπως, π.χ., η κίνα);

Χρειάζεται έμφαση εδώ. Αν κάποιος «προσπαθεί να καταλάβει τι γίνεται στο συριακό πεδίο μάχης» βουτώντας μέσα σε ιστορικά, γεωγραφικά και πολιτικά / εξουσιαστικά δεδομένα που αφορούν ΜΟΝΟ το συριακό πεδιο μάχης, αν δηλαδή «προσπαθεί να καταλάβει» αφήνοντας την αντι-καπιταλιστική ανάλυση «γι’ αργότερα», τότε έχει εδαφικοποιήσει την σκέψη του τόσο πολύ και τόσο σταθερά ώστε ουσιαστικά δεν ερευνά τίποτα: οι αναζητούμενες «απαντήσεις» είναι οι άρρητες προϋποθέσεις των συλλογισμών του. Βρίσκονται εκεί απ’ την αρχή!

Go global 1

Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Γιατί, λοιπόν, η Μόσχα «αυτοπεριορίστηκε» μόνο στην κατάληψη της αμπχαζίας και της νότιας οσετίας το καλοκαίρι του 2008 όταν ήταν ορθάνοικτος ο δρόμος για την κατάληψη του Tbilizi και όλης της γεωργίας, και δεν υπήρχε κανένας για να σταματήσει τα ρωσικά τανκς; Γιατί, again, η Μόσχα «αυτοπεριορίστηκε» το 2014 μόνο στην Κριμαία, όταν είχε τον ουκρανό πρόεδρο Yanukovych κυνηγημένο φυγά στο έδαφός της, που θα μπορούσε να κάνει έκκληση στο ρωσικό αδελφικό ενδιαφέρον για την «σωτηρία της δημοκρατίας στην ουκρανία» νομιμοποιώντας έτσι την στρατιωτική κατάληψη ακόμα και όλης της ουκρανίας (και μάλιστα σε συνεργασία με τον ίδιο τον ουκρανικό στρατό), ε; Αν η απάντηση είναι «αναγκάστηκε απ’ το ενδεχόμενο διεθνούς κατακραυγής» είναι λάθος: το φασιστικό, απαρτχάιντ καθεστώς του Τελ Αβίβ ονομάζει «εθνικό έδαφός» του τα συριακά υψώματα του Golan, όση και όποια κι αν είναι η «διεθνής κατακραυγή». Θα μπορούσε να το κάνει ο οποιοσδήποτε αν ήταν ένα παρηκασμένο, μοντέρνο, απαρτχάιντ κράτος σαν το ισραηλινό. Αλλά δεν είναι τέτοια η καπιταλιστική τάση.

Μπορεί να βρει (ή να φτιάξει) ο καθένας μια «μεσανατολική εξήγηση για ένα μεσανατολικό πρόβλημα»· μια «ουκρανική εξήγηση για ένα ουκρανικό πρόβλημα», μια «καυκάσια εξήγηση για ένα καυκάσιο πρόβλημα», και ούτω καθεξής… Πηγαίνοντας από γεωπολιτική ιδιαιτερότητα σε γεωπολιτική ιδιαιτερότητα θα έχει “ερμηνεύσει” στο τέλος, έτσι, έναν κόσμο αίματος και εκμετάλλευσης χωρίς καμμία συνοχή – και χωρίς Ιστορία… Θα έχει φτιάξει έναν κόσμο ηγεμονικών «ιδιοτροπιών» – χωρίς καπιταλισμό, χωρίς 4η βιομηχανική επανάσταση, χωρίς αρχή και τέλος…

Η ασταμάτητη μηχανή έχει υποστηρίξει πως όχι ο Erdogan σαν «δαίμονας» (έχει ικανότητες, αυτό είναι αναμφίβολο…) αλλά οι ισλαμοδημοκράτες της τουρκίας σαν μοντέλο διακυβέρνησης / εξουσίας υπήρξαν παράδειγμα, έμπνευση για εκατοντάδες χιλιάδες παρόμοια ιδεολογικά, πολιτικά και κοινωνικά υποκείμενα απ’ το μαρόκο ως το ιράκ. Το παράδειγμα του akp δεν αφορούσε το πρόγραμμα της «οικονομικής» ή της «κοινωνικής» πολιτικής του στενά εννοημένα. Αφορούσε κάτι πολύ σημαντικότερο: την δυνατότητα να ασκήσουν εξουσία (ή να συμμετάσχουν στην άσκησή της) και μάλιστα μέσα από δυτικού τύπου «δημοκρατικές διαδικασίες» (: κανονικές εκλογές, ανεμπόδιστη ύπαρξη κομμάτων, κλπ) μαζικά κοινωνικά υποκείμενα καταπιεσμένα, περιθωριοποιημένα, αποκλεισμένα επί δεκαετίες από διάφορες καθαρές ή κουκουλωμένες δικτατορίες, που λίγο πολύ όλες είχαν ξεκινήσει σαν «σοσιαλιστικές επαναστάσεις» για να καταλήξουν πολιτικά προσοδικές φεουδαρχίες.

Το 2011 και το 2012 το «τουρκικό παράδειγμα», το «παράδειγμα των τούρκων ισλαμοδημοκρατών» είχε πολύ μεγάλη ακτινοβολία στην βόρεια αφρική και στη μέση Ανατολή· ήταν ηγεμονικό… Κι ωστόσο, για χάρη αυτής της ακτινοβολίας, η Άγκυρα δεν είχε μετακινήσει ούτε έναν στρατιώτη έξω απ’ τα σύνορά της· δεν είχε κατακτήσει ούτε ένα τετραγωνικό μέτρο εδάφους… Δεν είχε προκαλέσει σπαζοκεφαλίες σε κάνενα ανήσυχο πνεύμα της δύσης…

Ας το τονίσουμε κι αυτό: υιοθετώντας το «παράδειγμα των τούρκων ισλαμοδημοκρατών» όλες αυτές οι κοινωνίες της αραβικής άνοιξης δεν σκόπευαν να γυρίσουν σε κάποια μυθική (θρησκευτική) αυθεντικότητα. Σε μυθικούς «dark ages»! Η θεωρούμενη σαν αναχρονιστική μουσουλμανική αδελφότητα μπορεί μεν να ηγεμονεύει μέσα από τον θρησκευτικό συντηρητισμό, αλλά δεν στελεχώνεται από ηλίθιους που επιδιώκουν την ummah του 622! Ήλπιζαν, σκόπευαν, επιθυμούσαν, να ανέβουν σαφώς ψηλότερα στις καπιταλιστικές ιεραρχίες του πλανήτη απ’ ότι ήταν πριν, με ευρύτερο κοινωνικό όφελος! Ήλπιζαν, σκόπευαν, επιθυμούσαν τα δικά τους οικονομικά και κοινωνικά «θαύματα» για τον 21ο αιώνα… Γι’ αυτό και παντού, τις βαθιά μεταρρυθμιστικές ατζέντες των αραβικών εξεγέρσεων, στήριζαν δια-ταξικές και δια-ηλικιακές συμμαχίες…

Το ντόπιο φασισταριό και οι τσατσορούφιανοι δημαγωγοί των διεθνών συμμάχων του δεν πρόκειται ποτέ να καταλάβουν τι πέτυχαν (πάντα από καπιταλιστική άποψη) οι ισλαμοδημοκράτες στην τουρκία απ’ το 2001 και μετά. Το πολύ πολύ να πετάξουν φευγαλέα κάποια νούμερα «ρυθμών ανάπτυξης». Το ποια ήταν η κοινωνική και ιδεολογική γεωγραφία αυτών των «ρυθμών ανάπτυξης» και το πως η τουρκική επικράτεια, από «συνοριακή ζώνη» της δύσης στη διάρκεια του 3ου παγκόσμιου (ψυχρού) πολέμου βρέθηκε ακριβώς μέσα στο διευρυμένο κέντρο της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης / ανάπτυξης της κεντρικής ασίας αξιοποιώντας τη νέα θέση της, δεν πρόκειται ποτέ να το καταλάβουν. Είναι τόσο ρατσιστές ώστε…

Δεν τρέχει τίποτα: τους ηλίθιους, αργά ή γρήγορα, τους ξερνάει η Ιστορία (μέχρι να σκάσουν οι επόμενοι…)

Go global 2

Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Παρά αυτήν την ακτινοβολία των ισλαμοδημοκρατών της τουρκίας, ή ίσως εξαιτίας της (σε τελευταία ανάλυση, ακόμα και χωρίς στρατιωτικές δράσεις, για ιμπεριαλισμό πρόκειται) το 2011 το τουρκικό καθεστώς βρέθηκε μπροστά σ’ αυτές τις δύο εξελίξεις: πρώτον, στην «τροπή» που πήρε η εξέγερση στη λιβύη (μετατροπή σε εμφύλιο χάρη στην κρυφή και φανερή επέμβαση του Παρισιού, του Λονδίνου και, τελικά, της Ουάσιγκτον)· και στο ότι η εξέγερση στη συρία έμοιαζε να παίρνει τον ίδιο δρόμο, τον δρόμο του εμφυλίου, πάλι με τους ίδιους κρυφούς παράγοντες, plus το Ριάντ και την Ντόχα – κι αυτό παρότι η Άγκυρα (μαζί με την Τεχεράνη και την Μόσχα, το τωρινό μπλοκ της Αστάνα – σημειώστε το…) συμβούλευε μέχρι τέλους τον Άσαντ να κάνει αξιόλογες μεταρρυθμίσεις στο καθεστώς του· και να τις κάνει έγκαιρα και πειστικά… Η προοπτική της ειρηνικής μετάβασης από αυταρχικά καθεστώτα σε δημοκρατίες στον αραβικό / μουσουλμανικό κόσμο τσακιζόταν κάτω απ’ την αντεπίθεση των πρωτοκοσμικών αλλά και, βασικό, των ντόπιων αφεντικών· το τουρκικό παράδειγμα έπρεπε να μείνει εξαίρεση· συνεπώς η σχετικά φρέσκια τουρκική soft power έπρεπε να αποφασίσει τι θα κάνει με τον εαυτό της.

Κανείς δεν μνημονεύει εκείνο το ταξίδι του Erdogan στις ηπα τον Σεπτέμβρη του 2011, όπου η διοίκηση Obama του παρουσίασε τα αναθεωρημένα σχέδια για τη «νέα μέση Ανατολή», που υπόσχονταν σημαντική θέση για το τουρκικό καθεστώς αν υποστηρίζε την διάλυση της συριακής επικράτειας. Κάποια στιγμή (μπορεί στο μακρινό μέλλον) οι ιστορικοί θα το θυμηθούν και να το ψάξουν. Η ασταμάτητη μηχανή ωστόσο δεν ξεχνάει. Αν η πρόταση ήταν η συγ-χρηματοδότηση και η συν-εκπαίδευση των ενόπλων υπέρ της κατασκευής τριών κρατών στη θέση του ενός στη συρία, δίπλα και μαζί με την ουαχαβίτικη σαουδική αραβία (και το κατάρ – τότε...), το γεγονός είναι ότι ο Erdogan την αποδέχτηκε. Την θέωρησε ελκυστική και συμφέρουσα; Δεν μπορούσε να κάνει κάτι αλλο; Αυτοί οι σκαφτιάδες ιστορικοί του μέλλοντος ας μας απαντήσουν.

Κάποιοι πονηροί είπαν, τότε, πως αυτό το επέλεξε ο Erdogan για να στηρίξει την συριακή μουσουλμανική αδελφότητα. Βλακώδες, και πάντως άσχετο με την καπιταλιστική πραγματικότητα. Μουσουλμανική αδελφότητα υπήρχε στη συρία και πριν το 2011! Υπήρχε και το 2002, και το 2005, και το 2007, και το 2010. Όση ιδεολογική συμπάθεια κι αν είχε το akp προς αυτούς, σαν κυβέρνηση, με τον Άσαντ τα είχε καλά· κι ακόμα καλύτερα… Το τουρκικό καθεστώς έκανε το 2011 αυτήν την επιλογή (αλλάζοντας ουσιαστικά την εξωτερική του πολιτική) για να «μείνει μέσα στο παιχνίδι», ιμπεριαλιστικό και καθόλου παιχνίδι, στη μέση Ανατολή – στο βαθμό που έμοιαζε πως αυτό το κινούσαν η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ – όχι αμελητέοι παράγοντες δηλαδή. Να μείνει στην ιστορική εξέλιξη της ευρύτερης περιοχής με ιμπεριαλιστικούς στόχους αλλά με όρους εντελώς διαφορετικούς από εκείνους της ιδεολογικής, πολιτισμικής, κοινωνικής ακτινοβολίας ενός δημοκρατικού παραδείγματος. Να μείνει όχι σαν soft power αλλά δια της βίας.

Όταν οι ισλαμοδημοκράτες αποφάσισαν να παίξουν το αμερικανικής και ισραηλινής έμπνευσης «παιχνίδι των proxies» στη συρία, ήξεραν, καταλάβαιναν, ότι γίνονταν «μέρος του προβλήματος». Ήλπιζαν γρήγορα να γίνουν και «μέρος της λύσης» – δηλαδή να κρατήσουν τις επιρροές τους στους αραβικούς (σουνιτικούς) πληθυσμούς της μέσης Ανατολής και της βόρειας αφρικής. Όταν όμως άρχισαν οι πρακτόρικες «βόμβες στο ψαχνό» στην τουρκία, με κορυφαία εκείνη στο Diyarbakir στις 5 Ιούνη του 2015 σε προεκλογική συγκέντρωση του HDP, και, στη συνέχεια, το pkk άρχισε να εφαρμόζει «τακτικές isis» σε τουρκικό έδαφος, οι τούρκοι ισλαμοδημοκράτες το κατάλαβαν: η επικράτειά τους προοριζόταν για το επόμενο «πρόβλημα»!.. Απλά, πολύ απλά και ωμά, η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ είχαν τους δικούς τους σχεδιασμούς για την «νέα μέση Ανατολή». Και σ’ αυτούς η τουρκική επικράτεια προοριζόταν για την «τύχη» της ιρακινής και της συριακής: να διαλυθεί. Παλιό, γνωστό σχέδιο των ‘90s, με καινούργια (isis) αλλά και παλιά μέσα…

Το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιούλη του 2016, αποτυχημένο μεν πραξικόπημα δε, ήταν το «καπάκι»… Σου περνάει ξώφαλτσα, και δεν έχεις πια αμφιβολίες…

Go global 3

Δευτέρα 21 Οκτώβρη. Αυτή η αναγκαστικά περιληπτική εξιστόρηση πολύ πρόσφατων γεγονότων και εξελίξεων είναι απαραίτητη (λέμε) για να υποστηρίξουμε την θέση ότι οι ισλαμοδημοκρατικές πολιτικές βιτρίνες της τουρκίας, εκπροσωπώντας ένα πολύ σύγχρονο και δυναμικό κράτος / κεφάλαιο (το έχουμε ξαναγράψει: την θέση στους G20 δεν την πήρε με μέσο η Άγκυρα!) επιχειρούν ως τώρα να ρεφάρουν απ’ την λάθος επιλογή τους το 2011· και τις συνέπειές της. Εξακολουθούν να θέλουν (λέμε…), κι αυτό είναι συνεπές με την εποχή, όχι έδαφος – αλλά επιρροή. Είναι η επιρροή στους σουνίτες και όχι η κατάκτηση εδάφους στον πυρήνα της στρατηγικής της Άγκυρας όταν υποστηρίζει την παλαιστινιακή αντίσταση. Είναι η επιρροή στους σουνίτες και όχι η κατάκτηση εδάφους που εμπνέει την διαχείριση της δολοφονίας του Khashoggi – ενάντια στην ουαχαβίτικη μαφία του Ριάντ. Είναι η επιρροή στους σουνίτες και όχι η κατάκτηση εδάφους που στηρίζει την στρατηγική συμφωνία «μοιρασιάς» με την σιιτική Τεχεράνη της ιδεολογικής / πολιτικής διαχείρισης των μουσουλμάνων απ’ το ιράκ ως το μαρόκο κι απ’ το σουδάν ως το… · την υποστηρίξη στην ανατροπή τους αιγυπτιακής χούντας· την υποστηρίξη της «διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης» στη λιβύη, ακόμα κι αν πρόκειται για σχεδόν «νομαρχία Τρίπολης»· και την κατά κύματα εισβολή στη βόρεια συρία με την σιωπηλή συγκατάθεση του καθεστώτος Άσαντ, άσχετα απ’ τους ρητορικούς βρυχηθμούς του τελευταίου.

Όλα αυτά έχουν μόνο γενεαλογική σχέση με την ιστορία του 20ου αιώνα στη μέση Ανατολή· με τα σύνορα στις ερήμους· με τις διεθνείς συνθήκες· με αυτά που θα χωρούσαν σε «μια μεσανατολική εξήγηση για ένα μεσανατολικό πρόβλημα». Ο 20ος αιώνας δεν είχε (ή δεν είχε φανερές) συγκρούσεις περιφερειακών αντιπάλων μεταξύ μουσουλμανικών κρατών στη μέση Ανατολή· ο πόλεμος ιράκ – ιράν ήταν στη πραγματικότητα ο πόλεμος της δύσης ενάντια στην χαμένη πετρο-αποικία του.

Στο κάτω κάτω, αν επρόκειτο γι’ αυτό, αν δηλαδή το συριακό πεδίο μάχης ήταν απλά και μόνο αυτό, η Μόσχα θα είχε ίσως και πάλι ένα ρόλο – αλλά το Πεκίνο; Γιατί το Πεκίνο στηρίζει διακριτικά αλλά μάλλον αποτελεσματικά, με επενδύσεις, το τουρκικό κράτος / κεφάλαιο τώρα; Γιατί έστειλε «ειδικούς» να εκπαιδευτούν στο συριακό πεδίο μάχης; Μήπως επειδή η μέση Ανατολή δεν είναι καθόλου ένα «τοπικό πρόβλημα»; Και μήπως επειδή η επιρροή ξεπερνάει σ’ αυτήν τη συγκεκριμμένη ιστορική περίοδο της όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικου ανταγωνισμού, και σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνάει κατά πολύ όταν πρόκειται για στρατηγικές των αρχών του 21ου αιώνα, την κατάκτηση εδάφους;

Και μόνη της η μάσκα που φόρεσαν οι ypg/pkk στην αμερικανική κατοχή επί του 1/3 της συριακής επικράτειας θα ήταν αρκετή για να αποδείξει ότι εδώ συγκρούονται global (και περιφερειακοί) ιμπεριαλισμοί – η «τοπική» ιστορία απλά είναι μέρος του ιδεολογικού υλικού της σύγκρουσης. Όχι, όμως, η αιτία της, ούτε η πηγή των βασικών (συχνά δυσδιάκριτων απ’ τους αφελείς και τους καλοπροαίρετους) βασικών χαρακτηριστικών της.

Απο εκεί και πέρα αρχίζουν τα (χειραγωγικά…) «γούστα»: αυτός ο ιμπεριαλισμός μου αρέσει, αυτός δεν μου αρέσει… Λάθος προσέγγιση, μοιραία προσέγγιση σε βάθος χρόνου, τραγική προσέγγιση από εργατική άποψη, το λέμε και το ξαναλέμε – αλλά συμβαίνει.

Έχει τις ευκολίες του…

Το σημείο συστροφής

Κυριακή 20 Οκτώβρη. Σε μια σπάνια επίδειξη πολεμικού επαγγελματισμού, ο αμερικανικός στρατός συνεχίζει να βομβαρδίζει και να ανατινάζει δικές του εγκαταστάσεις / βάσεις που τις παρατάει αποχωρώντας από διάφορες θέσεις στη βόρεια συρία. Χτες φέρεται να βομβάρδισε ένα δικό του σταθμό ραντάρ στο όρος Abdulaziz, ενώ «παγίδευσε» διάφορα παρατήρητήριά του εδώ κι εκεί.

Ας πούμε τώρα ότι ανήκετε στην πολυπληθή φυλή των ντόπιων φίλων του αμερικανικού (πρώην) imperium. Είστε, όμως, open minded. Δηλαδή: γουστάρετε ελληνοαμερικανή συμμαχία, γουστάρετε και τα τριγωνικά τα νόστιμα του είδους ελληνοϊσραηλινοαμερικανική συμμαχία, γουστάρετε βάσεις, αεροπλανοφόρα, drones, τα πάντα όλα. Έχετε όμως και μια ορισμένη αίσθηση του χιούμορ. Ή μια ψύχραιμη στάση απέναντι στα ατυχήματα. Ή, έστω, σας αρέσουν τα σήριαλ και οι σήριαλ κίλερς που αυτοκτονούν κατά λάθος.

Δεν θα άξιζε αυτή η τοσοδούλα τουρκική εισβολή στον συριακό βορρά έστω και μόνο γι’ αυτό; Για να δείτε τον us army να πολεμάει εναντίον του εαυτού του; Έχει βομβαρδίσει κι έχει σκοτώσει σ’ όλον τον πλανήτη… Τώρα «αυτοκαταστρέφεται»…

Για σκεφτείτε το: το μέλλον εμφανίζεται φευγαλέα και απροειδοποίητα· πριν γίνει συμπαγές και αναμφισβήτητο σαν τσιμενταρισμένο παρόν. Όταν πρέπει να το ακουμπήσεις για να το καταλάβεις τότε το μέλλον σ’ έχει πλακώσει.

(φωτογραφία: Οι όμορφες βάσεις όμορφα αυτοαναφλέγονται….

Άντε και στο Ινδοκούς!)

… κι ο ληστής

Κυριακή 20 Οκτώβρη. Μόλις ο plus one Πομπηίας έφυγε απ’ την Άγκυρα έπαψε να απασχολεί την ντόπια δημαγωγία. Κρίμα! Κρίμα κι άδικο! Γιατί ο αμερικάνος υπ.εξ. πήγε γραμμή στο Τελ Αβίβ, για να συναντήσει τον σύμμαχο, φίλο κι αδελφό Netanyahu. Επιφανειακά πήγε να τον καθησυχάσει, πως «όχι, η Ουάσιγκτον δεν θα προδώσει ποτέ το Τελ Αβίβ»…

Στην πράξη ο Πομπηίας πήγε για μια πρώτη κουβέντα για τα επόμενα βήματα του άξονα, μετά την ανάκτηση ενός τουλάχιστον μέρος της βορειοανατολικής συρίας απ’ το καθεστώς Άσαντ· και την γενικότερη «κινητικότητα» του μπλοκ της Αστάνα. Αν δει κανείς το γεγονός στην προσωποποίησή του, δύο πολιτικές βιτρίνες που βρίσκονται, η καθεμιά με τον δικό της τρόπο, υπό δικαστική διερεύνηση για άτιμες συμπεριφορές (απέναντι στο ίδιο το σύστημα που υπηρετούν) θα ήταν ιδανικό υλικό για φαρσοκωμωδία. Αλλά αν η ιστορία φέρνει έτσι τα πράγματα ώστε υπόδικοι να είναι αρμόδιοι για το πως θα μπει ο κόσμος σε τάξη, μην ρίξει κανείς το φταίξιμο στην ιστορία…

Το ότι ο Πομπηίας αναγνώρισε το ισραηλινό δικαίωμα στην «αυτοάμυνα» εναντίον της Τεχεράνης μέχρις όπου φτάνει η αεροπορία του απαρτχάιντ καθεστώτος (εκπαιδευμένη και στα μέρη μας, για να μην ξεχνιόμαστε…) δεν είναι ούτε πρωτότυπο ούτε καινούργιο. Θα τολμούσαμε να πούμε ότι είναι λίγο: πρόκειται για την γνωστή πάγια θέση της Ουάσιγκτον. Θα μπορούσε να πει μια μονάχα λέξη, «ομοιωματικά» – την ίδια αξία θα είχε αναγνώρισή του. Ιδού όμως: ότι και να κουβεντιάσουν ο συγκλητικός τάδε με τον έπαρχο δείνα θα περιστρέφεται υποχρεωτικά γύρω απ’ τις σχέσεις της αμερικανικής με την ρωμαϊκή αυτοκρατορία… Το υπονόησε και ο ίδιος ο πρόεδρος, που έχει ανοικτό ορίζοντα σκέψης….

Την ίδια ημέρα (Παρασκευή) το ψόφιο κουνάβι εκθίαζε απ’ την Ουάσιγκτον τις τσέπες του Ριάντ. Με τις περίπου 200 όλες κι όλες λέξεις του λεξιλογίου του, το ψόφιο κουνάβι έσταζε μέλι:

Στέλνουμε επιπλέον στρατό στη σαουδική αραβία, είναι καλός σύμμαχος… ένας πολύ σημαντικός παίκτης στη μέση Ανατολή, και οι σχέσεις μας είναι πολύ καλές καθώς αγοράζουν προϊόντα μας αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, κι όχι μόνο στρατιωτικό εξοπλισμό… Αυτός είναι γύρω στα 110 δισεκατομμύρια δολάρια, που σημαίνει εκατομμύρια θέσεων εργασίας… Στέλνουμε στρατό για να τους βοηθήσουμε… Και τώρα κρατηθείτε: η σαουδική αραβία συμφώνησε με το αίτημά μου να πληρώνει για οτιδήποτε κάνουμε για να την βοηθήσουμε, κι αυτό το εκτιμώ πάρα πολύ…

Ο θρυλικός αμερικανικός στρατός γίνεται μισθοφορικός για λογαριασμό όποιου πληρώνει; Θα μπορούσαμε άραγε, με ρεφενέ, να νοικιάσουμε κι εμείς κανά δυο μπαρουτοκαπνισμένους αμερικάνους πεζοναύτες; Εξαιρετικά νέα! Κανείς μα κανείς δεν ελεεινολόγησε το ψόφιο κουνάβι γι’ αυτό του το deal. Θα νόμιζαν οι alien πως «όλα πάνε καλά» για τον άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ… Μήπως νικάνε κι όλας κι απλά δεν πανηγυρίζουν επειδή είναι σεμνοί και ταπεινοί; Μήπως νικάνε και μας το κρατάνε για έκπληξη;

(Να θυμίσουμε, κι ας φανεί παράξενο, πως όταν οι αυτοκρατορικές επαρχίες αποκτούν βαρύνοντα λόγο, απαιτήσεις , λογιστήρια και αρμοδιότητες πάνω στον στρατό που άλλοτε πληρωνόταν απ’ την πρωτεύουσα, στο επόμενο ιστορικό καρέ, γίνονται εξεγέρσεις αυτών των «συνοριακών φρουρών» κατά του «κέντρου».… Πράγμα που θα σήμαινε: αφού κάψουν τις ίδιες τους τις βάσεις οι αμερικάνοι πεζοναύτες περνάνε με το μέρος κάποιου φιλόδοξου ντόπιου «ανατροπέα» δικτάτορα.

Αν δείτε ή ακούσετε πουθενά για “αυτο-καταστρεφόμενες” αμερικανικές βασούλες, σκεφτείτε πως παρα είναι smart…)

(φωτογραφία: Στα αριστερά ο ακροδεξιός αμερικάνος πρεσβευτής στο Τελ Αβίβ David Friedman. Οι υπόλοιποι γνωστοί και μη εξαιρετέοι. Πάνω εορταστικές γιρλάντες. Κάτω το έδαφος υποχωρεί – αλλά δεν φαίνεται…)

Συρία

 

Σάββατο 19 Οκτώβρη. Πριν 8 ολόκληρες μέρες (Πέμπτη 10 Οκτώβρη. Συρία 1) γράφαμε: Αν έχετε απορία: ναι, ο τουρκικός στρατός φυσικά θα σταματήσει την εισβολή του στην ypg/αμερικανοκρατούμενη βόρεια συρία κάποια χρονική στιγμή. Και θα την ξαναρχίσει και θα την ξανασταματήσει… Ενόσω ο τουρκικός στρατός (και, κυρίως, το f.s.a. πεζικό του) θα κάνει αυτό το κομμάτι της «δουλειάς», το «βρώμικο», η Δαμασμός και η Μόσχα θα πρέπει να φέρουν σε πέρας το βασικότερο, το «καθαρό»: να πείσουν τις ypg ότι δεν έχουν να περιμένουν άλλο απ’ το Ριάντ και το Τελ Αβίβ, και να πείσουν την ηγεσία του pkk να υπογράψει μια συμφωνία που τα βασικά της σημεία τα καταλαβαίνουμε ήδη…

Δεν μας εκπλήσσει, λοιπόν, η πενθήμερη κατάπαυση του πυρός που συμφώνησε ο Erdogan με το δίδυμο Pompeo – Pence, με σκοπό τον αφοπλισμό και την απομάκρυνση των ypg/pkk απ’ την συνοριακή ζώνη που ενδιαφέρει το τουρκικό καθεστώς (και το συριακό…) Δεν μας εκπλήσσει ούτε η βλακεία της ερμηνείας αυτής της τουρκικής κίνησης. Ότι, δηλαδή, ο Erdogan έκανε αυτή τη συμφωνία για να δώσει χαρά το ψόφιο κουνάβι. (Όπως είναι γνωστό το συριακό πεδίο μάχης είναι πάρτυ γενεθλίων, όπου όλοι μοιράζουν δώρα σε όλους!!..)

Η χαρά του ψόφιου κουναβιού, που δεν κρύφτηκε, είναι δευτερεύουσα. Δείχνει τα άγχη του. Το βασικό που επέβαλε μια τέτοιου είδους κατ’ αρχήν παράξενη συμφωνία ανάμεσα σ’ έναν εμπόλεμο και σ’ έναν «τρίτο», είναι ότι αυτός ο «τρίτος», το ψοφιοκουναβιστάν, είναι που έχει εξοπλίσει τους ypg/pkk. Συνεπώς ξέρει τι όπλα έχουν και σε ποια ποσότητα. Οπότε, αυτός ο «τρίτος» έχει αναλάβει επί της ουσίας να πείσει (ή να «διατάξει») τους ypg/pkk να επιστρέψουν συγκεκριμένα απ’ τα όπλα που τους έδωσε.

Το αν αυτό θα γίνει είναι διαφορετικό ζήτημα. Θυμηθείτε ότι οι ypg/pkk έχουν αναλάβει την ίδια δέσμευση (του αφοπλισμού τους) και απέναντι στο καθεστώς Άσαντ, το οποίο όμως δεν ξέρει τι έχουν. Θεωρούμε πιθανότερο να κρατήσουν όσα περισσότερα φορητά όπλα (όπως αντιαρματικές ρουκέτες ή όλμους) μπορούν, ακόμα και θαμμένα. Αν, ωστόσο, ο Erdogan θεωρήσει ότι κοροϊδεύουν (το αποκλείετε;), εκτεθειμένο θα είναι το δίδυμο των σωματοφυλάκων που ανέλαβε την μεσολάβηση. Όχι ο Άσαντ… Δεν ξέρουμε αν και πόσο θα χαρεί το ψόφιο κουνάβι σε μια τέτοια περίπτωση. Έχει μια τάση να τα παίρνει προσωπικά διάφορα ζητήματα – και είναι σε ηλικία εμφράγματος…

Εν τω μεταξύ, εν όψει της επίσκεψής του στο ρωσικό θέρετρο Sochi σε 3 ημέρες, ο Erdogan ξαναξεκαθάρισε συνεντευξιαζόμενος χτες:

Θα συναντηθώ με τον Putin την Τρίτη. Σκοπός είναι να διαμορφώσουμε μια αποδεκτή λύση. Θέλουμε οι περιοχές που βρίσκονται κάτω απ’ τον έλεγχο της συριακής κυβέρνησης να καθαρίσουν από ενόπλους του pkk και των ypg.

Για περιοχές υπό τον έλεγχο της συριακής κυβέρνησης μιλάει. Την κυβέρνηση Άσαντ δηλαδή. Τα ντόπια εθνικά βλακόμετρα το πιάνουν το υπονοούμενο;

Μπαααα. Δεν συμφέρει.

Το σύνορο

Σάββατο 19 Οκτώβρη. Από πρακτική άποψη ο αφοπλισμός του ypg/pkk πέρα απ’ την γενική σημασία του έχει και μια ειδική, που αφορά τις μάχες ανάμεσα στο συριακό πεζικό του τουρκικού στρατού και τους κούρδους ένοπλους για τον έλεγχο της συριακής συνοριακής (εντελώς, πιο πολύ δεν γίνεται!) πόλης Ras al Ayn. Αν έχει όρεξη να ανατρέξει κανείς σε λεπτομερειακό χάρτη της περιοχής θα διαπιστώσει ότι η κυρίως συριακή / αραβική (με πληθυσμό γύρω στις 30.000 ψυχές) και με πανάρχαια κατοίκηση Ras al Ayn είναι τόσο κοντά με την τουρκική Ceylanpinar στην άλλη μεριά των συνόρων, ώστε πρακτικά πρόκειται για μια ενιαία πόλη που την διατρέχουν τα σύνορα συρίας – τουρκίας, χωρίζοντάς την στα δύο όπως ο ηλεκτρικός στην Αθήνα χωρίζει την Πεύκη απ’ το Μαρούσι. Μόνο που εδώ πρόκειται για δύο διαφορετικά κράτη.

Για το τουρκικό καθεστώς και τους σύρους πεζικάριούς του η «κατάκτηση» της Ras al Ayn είναι θέμα οριοθέτησης της ζώνης που ελέγχουν· αλλά, επίσης, και θέμα πρεστίζ. Η Ras al Ayn είναι το μόνο μέρος σ’ αυτήν την τουρκική εισβολή όπου οι ypg/pkk έχουν εκδηλώσει σθεναρή (και πετυχημένη) αντίσταση. Αν το τουρκικό καθεστώς ζητάει την συμβολή των Pompeo – Pence για να ολοκληρώσει την κατάκτηση της πόλης χωρίς να την ισοπεδώσει το πυροβολικό του, μπορεί κάποιος να το θεωρήσει «ανθρωπιστική επιλογή». Ή πρόνοια να μην χυθεί πολύ αίμα απ’ την μεριά των συμμάχων του, για κάτι που σε γενικές γραμμές είναι συμφωνημένο «κάπου αλλού».

Αν υπάρχουν ακόμα κάποιοι που μισούν τα σύνορα, η Ras al Ayn είναι ένα μικρό μεν αλλά χαρακτηριστικό “εδαφικό παράδειγμα”. Μέχρι και οι ιρλανδοί θα το πρόσεχαν τέτοιες μέρες…

Περί ιμπεριαλιστικών πολέμων 1

Παρασκευή 18 Οκτώβρη. Για λίγο αφήνουμε τις όποιες χθεσινές εξελίξεις για να σκάψουμε βαθύτερα. Χρειάζεται οπωσδήποτε.

Ο Seth J. Frantzman, δημοσιογράφος στην καθεστωτική ισραηλινή Jerusalem Post, χωμένος επιπλέον σε διάφορα mainstream (επιτρέπεται να φανταστείτε ότι δεν είναι μέλος σε συνδικάτο ανθρακωρύχων, που άλλωστε δεν υπάρχει στο ισραήλ…), έγραφε πριν 2 μέρες κάτι που έχει βάση – αν και δεν το τράβηξε ως προς τις λογικές του συνέπειες επειδή, κάτι τέτοιο, θα κάρφωνε στην καρδιά τον ισραηλινό απαρτχάιντ ρατσισμό / μιλιταριασμό. Η εισαγωγική θέση στο άρθρο του ήταν, όπως την έγραψε ο ίδιος, αυτή:

… Η πολιτική των ηπα γίνεται όλο και περισσότερο όμηρος της επιλογής ότι οι ηπα θα πρέπει να χειρίζονται φίλους και εχθρούς ώστε να αποφεύγονται οι πόλεμοι. Δυστυχώς, χώρες σαν την Τουρκία και το Ιράν, έχουν βρει τρόπους να μπλοφάρουν, λέγοντας ότι είναι έτοιμες για πόλεμο με τις ηπα. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι κάποια απ’ αυτές τις χώρες θα ήθελε να διακινδυνεύσει μια πραγματική σύγκρουση με τις ηπα, αλλά η αποφασιστικότητα των δηλώσεών τους ότι θα το κάνουν είναι υψηλότερη απ’ αυτήν των ηπα, και έχουν μάθει ύστερα από δεκάδες πολέμων ανά τον κόσμο ότι η Ουάσιγκτον είναι πιο προσεκτική στο να προκαλέσει νέες εντάσεις…

Αυτό που λέει (απογοητευμένος για την αμερικανική αναδίπλωση στη συνέχεια του άρθρου του) ο κυρ Seth είναι το εξής: όσο υπερδύναμη στρατιωτικά κι αν είναι η Ουάσιγκτον, απ’ την στιγμή που δεν προτίθεται να μπει αυτοπροσώπως σε «ενδιάμεσους πολέμους» με κράτη σαν το ιράν ή/και την τουρκία απειλώντας τα με «πλήρη πόλεμο», καταλήγει όμηρος της (ίσως πλαστής…) ετοιμότητας αυτών των κρατών για έναν all out πόλεμο εναντίον της.

Τυπικά αυτή η παρατήρηση είναι σωστή. Και ισχύει όχι μόνο για την Ουάσιγκτον αλλά και για το Τελ Αβίβ. Οι μέσω εργολάβων (proxie) πόλεμοι που δοκίμασαν στο ιράκ και στη συρία ήταν η πανηγυρική απόδειξη ότι θα προτιμούσαν «μεσαίους πολέμους μέσω τρίτων» αντί να εμπλακούν εντελώς, ανοικτά και αυτοπροσώπως, όπως στο αφγανιστάν και στην πρώτη φάση της κατοχής του ιράκ.

Εκείνο που δεν αναγνωρίζει ούτε παραδέχεται ο κυρ Seth είναι το γιατί απέτυχε αυτή η βολική διευθέτηση εκ μέρους του αμερικανικού, του ισραηλινού και του σαουδαραβικού ιμπεριαλισμού· και γιατί αυτή η αποτυχία έγινε πολύ πριν το ψόφιο κουνάβι «προδώσει» τους ypg/pkk, ανοίγοντας το ενδεχόμενο να «προδώσει» κι άλλους στη μέση Ανατολή, για όσο καιρό βρίσκεται ακόμα στο παλάτι. Η αιτία της αποτυχίας λέγεται «Μόσχα» – όχι, όμως, έτσι απλά όπως το καταλαβαίνει η μάζα των χουλιγκάνων της (γεω)πολιτικής.

Ο ρωσικός ιμπεριαλισμός θα μπορούσε να μπει στο συριακό πεδίο μάχης τον Σεπτέμβη του 2015 και με έναν άλλο τρόπο απ’ αυτόν που το έκανε. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να μπει μόνο με μισθοφόρους και «συμβούλους», εκπαιδεύοντας κάποιους απ’ αυτούς (ή κάποιους απ’ τον συριακό στρατό του Άσαντ) στη χρήση σύνθετων οπλικών συστημάτων, που περιέργως πως και ανεξήγητα (όπως έγινε απ’ την απέναντι μεριά με τους ένοπλους του isis και άλλων οργανώσεων) θα βρίσκονταν στα χέρια τους. Με άλλα λόγια η Μόσχα θα μπορούσε να απαντήσει στον proxy πόλεμο του άξονα Ουάσιγκτον – Τελ Αβίβ – Ριάντ στο μεσανατολικό (και ειδικά το συριακό) πεδίο μάχης μ’ έναν απόλυτα ανάλογο proxy τρόπο.

(φωτογραφία: Αυτό το πλάνο θα έπρεπε να κρατήσει θέση στην παγκόσμια ιστορία. Αυτό που καίγεται είναι οι αποθήκες πυρομαχικών της αμερικανικής βάσης Kharab Ashk, δίπλα στο γνωστό έως θρυλικό τσιμεντάδικο της γαλλικής Lafarge έξω απ’ το Kobani. H γαλλική εταιρεία πλήρωνε διαδοχικά λύτρα, πρώτα στον isis και ύστερα στις ypg/pkk για να συνεχίσει να δουλεύει…. Αλλά η φωτογραφία δείχνει κάτι άλλο. Δύο αμερικανικά f-16 βομβάρισαν προχτές «με ακρίβεια» την βάση αφού την εγκατέλειψε ο αμερικανικός στρατός, για να μην πέσουν τα πυρομαχικά στα χέρια των οχτρών.

Όταν οι αμερικάνοι βομβαρδίζουν («με ακρίβεια…») τις ίδιες τις βάσεις τους, η Ιστορία έχει μπει σε ζόρικα μονοπάτια…)