Tag: ηπα

Κομήτες…

Παρασκευή 29 Γενάρη. Θα πει κάποιος καλόπιστος: μα που βρίσκεται το ύποπτο στο να προετοιμάζονται οι «ειδικοί» για παν ενδεχόμενο;

Είναι απλό: το ύποπτο (και όχι μόνο!) βρίσκεται στην κατασκευή των ενδεχόμενων στα μέτρα τους· και εκείνα των αφεντικών τους. Να ένα παράδειγμα. Όταν στις αρχές της δεκαετίας του ’90 η κατάρρευση του «ανατολικού μπλοκ» έγινε οριστική, υπήρχαν κάποιοι παρά πολύ δυσαρεστημένοι: το πυρηνικό / πυραυλικό λόμπυ των ηπα, δηλαδή σχεδόν ολόκληρο το στρατο-βιομηχανικό σύμπλεγμα! Αν δεν υπάρχει ένας εχθρός τόσο επικίνδυνος όσο η πυρηνικά εξοπλισμένη ε.σ.σ.δ., τότε πως θα συνεχίσει η χρηματοδότηση, οι έρευνες, η κατασκευή όλο και περισσότερων βαλλιστικών πυραύλων με πυρηνικές κεφαλές; Ένας καινούργιος εχθρός έπρεπε να βρεθεί επειγόντως, εκεί στις αρχές των ‘90s – τέτοιος που να χρειάζεται «πυρηνική αποτροπή»! Και φτιάχτηκε.

Οι κομήτες, οι μετεωρίτες, οι βράχοι του διαστήματος! Εντελώς ξαφνικά – αλλά συστηματικά… – οι τότε δημαγωγοί, διεθνώς, άρχισαν να προβάλουν τον κίνδυνο να πέσει πάνω στον ενοποιημένο υπό την ηγεσία της δύσης και των ηπα πλανήτη μια μεγάλη πέτρα – προκαλώντας μεγάλη καταστροφή. Ποιός θα μπορούσε να αποκλείσει τέτοιο ενδεχόμενο; Κανείς!!! Και ποιός θα μπορούσε να σώσει την ανθρωπότητα απ’ αυτόν τον κίνδυνο; Μα το αμερικανικό πυρηνικό / πυραυλικό λόμπυ!!! Μόλις εμφανιζόταν στο αχανές σύμπαν ο κίνδυνος, η ανθρωπότητα (δηλαδή οι συγκεκριμένες αμερικανικές εταιρείες…) θα έριχναν επάνω του πυραύλους με πυρηνικές κεφαλές, για να τον κάνουν σκόνη πριν τολμήσει να πλησιάσει! Τότε, στο πρώτο μισό των ‘90s, κατασκευάστηκε για πρώτη φορά η απειλή των μετεωριτών προς κατανάλωση των υποτελών· και απο τότε δεν εξαφανίστηκε ποτέ. Έρχεται και ξανάρχεται – αν και πια έχουν επανέλθει και οι κλασσικοί «επίγειοι» εχθροί, οι κλασσικές απειλές. Η Μόσχα και το Πεκίνο σίγουρα…

Η “disease X” είναι το αντίστοιχο των κομητών (του “κομήτη Χ” ας πούμε) για τις φαρμακο-μαφίες (και για το βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικο σύμπλεγμα συνολικά). Ένα «παν ενδεχόμενο» που θεωρητικά δεν μπορεί να αποκλειστεί, και άρα η χρησιμότητά του είναι να ανοίξει τον δρόμο για πολύ στέρεες μεθοδεύσεις, για πολύ συγκεκριμένα συμφέροντα, για πολύ συγκεκριμένα κέρδη (και όχι μόνον οικονομικά). Ένα «παν ενδεχόμενο» που, όπως με το πυρηνικο / πυραυλικό λόμπυ, μπορεί να κατασκευαστεί κατά βούληση· μπορεί να ανακαλέσει μάλιστα και «παραδείγματα απ’ το παρελθόν» για να αποδείξει το πόσο πιθανό και πόσο καταστροφικό θα μπορούσε να είναι… Για το αμερικανικό πυρηνικό λόμπυ τότε το παράδειγμα / απόδειξη ήταν ο μετεωρίτης που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους… Κανείς δεν το θυμάται, περί θεωρήματος πρόκειται, αλλά για τις ανάγκες της προπαγάνδας απ’ τα ‘90s και μετά έγινε «σκληρό επιστημονικό δεδομένο»…. Θα μπορούσε ένας τέτοιος μετεωρίτης θα έχει καταστρέψει την γη το 1960, το 1970 ή το 1980; Αναμφίβολα ναι… Γιατί δεν είχε προκύψει τότε η ιδέα και η προπαγάνδα μιας τέτοιας απειλής; Επειδή δεν χρειαζόταν…

Για τις φαρμακομαφίες και τους συμμάχους τους το παράδειγμα / απόδειξη ήταν η «γρίπη του 1918». Κανείς δεν την θυμάται και, επιπλέον, είναι σίγουρο ότι δεν επρόκειτο ούτε μόνο ούτε σκέτα για γρίπη – δεν έχει σημασία… Θα μπορούσε ένας τέτοιος υγιεινομικός Αρμαγεδώνας να έχει εμφανιστεί το 1960, το 1980 ή το 1990; Αναμφίβολα ναι.. Γιατί δεν είχε προκύψει τότε η ιδέα και η προπαγάνδα μιας τέτοιας απειλής; Επειδή δεν χρειαζόταν. Και επειδή δεν υπήρχε το τεχνολογικό bottleneck που απαιτούσε ένα βίαιο άλμα στην αναδιάρθρωση των κοινωνικών σχέσεων.

Ζωολογικός κήπος

Πέμπτη 28 Γενάρη. Στην αρχή μας κόπηκαν τα πόδια! Ζούσαμε σε τέτοια άγνοια; Υπήρχαν δύο κουνάβια στην Ουάσιγκτον, ένα ψόφιο και ένα ζωντανό, και δεν είχαμε καταλάβει τίποτα; Ένα ρεπορτάζ (μεταφρασμένη περίληψη μάλλον) της καθεστωτικής «καθημερινής» με προχθεσινή ημερομηνία και τίτλο «το δράμα του Φαούτσι και οι μύθοι του Τραμπ» ξεκινούσε έτσι:

Τις δυσκολίες της συνεργασίας με τον Λευκό Οίκο του Ντόναλντ Τραμπ περιέγραψε σε συνέντευξή του στους Times της Νέας Υόρκης ο επιδημιολόγος Αντόνι Φάουτσι, παρομοιάζοντας τον εαυτό του με κουνάβι που επέμενε να χαλάει με τη δυσάρεστη οσμή του το πικνίκ….

Ωιμέ! Αν ήταν έτσι τότε το ψόφιο κουνάβι πέθανε (πολιτικά μιλώντας), το ζωντανό ζει – και ο αγώνας για την υγεία του πλανήτη συνεχίζεται…

Αλλά η ασταμάτητη μηχανή δεν αφήνει τίποτα χωρίς διασταύρωση· ούτε καν τέτοιες χαριτωμενιές που δίνουν υλικό για δυσώδεις σκέψεις. Λάθος στην μετάφραση, λοιπόν! Ο πολύς Fauci δεν είπε «κουνάβι»… Είπε «νυφίτσα»! Skunk. (Και ο τίτλος του πρωτότυπου ρεπορτάζ ήταν «Η νυφίτσα στο πικνίκ»: o δρ. Anthony Fauci για την δουλειά του με τον Trump).

Άλλο κουνάβι (ακόμα και ψόφιο) κι άλλο νυφίτσα (ζωντανή)!! Απ’ τα κάμποσα είδη κουναβιού μόνο ένα βρωμάει, το “βρωμοκούναβο” (mustela putorius). Επίσης – έτσι για να ξέρετε… – NOKIA (η γνωστή φινλανδική φίρμα κινητών) είναι το όνομα ενός είδους κουναβιού. Το κουνάβι, τέλος, το κυνηγούν για την γούνα του σε διάφορα μέρη και σε διάφορες εποχές. Αντίθετα η νυφίτσα εκκρίνει (απ’ την κωλοτρυπίδα της) ένα δύσοσμο υγρό – σαν αμυντικό όπλο… Βρωμοβόμβα… Δεν έχει σπουδαία γούνα, οπότε έχει λιγότερους μπελάδες με το ανθρώπινο είδος.

Ούτε που θέλουμε να φανταστούμε το γιατί κοτζάμ Fauci αναγκαζόταν να κάνει (για αμυντικούς λόγους υποθέτουμε…) αυτό που κάνουν οι νυφίτσες. Απ’ την άλλη, στη ντόπια λαϊκή αργκώ, «νυφίτσα» χαρακτηρίζεται κάποιος που είναι κατεργάρης, πονηρός, αρπακτικούλης στα μουλωχτά…

Αυτή η διευκρίνιση είναι καθησυχαστική. Μπορεί η Ουάσιγκτον να έχει γίνει «φάρμα των ζώων» – κουνάβι όμως είναι ένα και μοναδικό. Το ψόφιο!

Και η μπόχα της νυφίτσας μπόχα!

Αλληλλούια….

(φωτογραφία επάνω: Η νυφίτσα ανφάς. Τον άλλον ποιός τον είδε ποιος τον ξέρει!)

Μέση ανατολή

Τετάρτη 27 Γενάρη. Η εκλογή του νυσταλέου Jo, το επιτελείο που διόρισε σε διάφορα κρίσιμα πόστα, μαζί με την αποτυχία της τακτικής του ψόφιου κουναβιού («οικονομικός πόλεμος») είναι αρκετά πιθανό να εντείνουν την αναμέτρηση στο δευτερεύον πεδίο του 4ου παγκόσμιου, αυτό που απλώνεται πια απ’ την αφρική ως την κεντρική ασία.

Στο συριακό πεδίο μάχης τόσο η Μόσχα όσο και η Ουάσιγκτον «φορτώνουν» όπλα, στρατό και «επιχειρήσεις» – κυρίως σε σχέση με το κατεχόμενο απ’ το Joνυσταλεάν και τους βασάλους του των ypg ανατολικό τμήμα της επικράτειας. (Η κυρία Hilary Clinton σκοπεύει να φτιάξει και ταινία με τα κατορθώματα αυτών των τελευταίων…) Η Deir ez Zor έχει ξαναγίνει «θερμή ζώνη», ενώ κάποιοι θύλακες του isis που είχαν απομείνει στην έρημο της κεντρικής συρίας έχουν «αναστηθεί» – εντελώς συμπτωματικά… Το Τελ Αβίβ κτυπάει συστηματικά (ή προσπαθεί να κτυπήσει) συριακές και ιρανικές θέσεις στη δυτική συρία. Η Ουάσιγκτον δημιουργεί καινούργιες βάσεις στην επικράτεια του τοξικού, δύο αεροπορικές και μία ναυτική στην Ερυθρά Θάλασσα, πέρα απ’ αυτήν που έχει ήδη, μια αεροπορική βορειοανατολικά του Ριάντ με 2500 πεζοναύτες. Απ’ την μεριά τους οι ιρακινές σιιτικές πολιτοφυλακές κτυπούν όλο και πιο συστηματικά είτε τις μεταφορές του αμερικανικού κατοχικού στρατού, είτε και την ίδια την «πράσινη ζώνη» στη Βαγδάτη, γύρω απ’ την αμερικανική πρεσβεία / βάση.

Νοτιότερα οι υεμενίτες Houthis, που προχωρούν αργά αλλά σταθερά σε βάρος των μισθοφόρων του Ριάντ και του Ντουμπάι, είτε με την ιρανική βοήθεια είτε με δικές τους τεχνικές γνώσεις, έχουν κάνει ήδη απόπειρες να κτυπήσουν την πρωτεύουσα και τα παλάτια του τοξικού (το Ριάντ βρίσκεται πολύ μακριά απ’ την εμπόλεμη ζώνη της υεμένης αλλά σταθερά πια μέσα στην εμβέλεια των πυραύλων και των drones των Houthis).

Στο λιβυκό πεδίο μάχης, που είναι σταθερά μοιρασμένο ανάμεσα στην Άγκυρα και στη Μόσχα, ο νυσταλέος Jo (υποτίθεται ότι) θα κάνει προσπάθεια πιο άμεσης αμερικανικής στρατιωτικής εμφάνισης· μια προσπάθεια που είχε γίνει και επί ψόφιου κουναβιού, αλλά απέτυχε. Ρωσικά και τουρκικά μεταγωγικά πηγαινοέρχονται τακτικά, τα πρώτα απ’ τις ρωσικές βάσεις στο συριακό πεδίο μάχης προς και από την Benghazi, τα δεύτερα από την Istanbul προς και από την Tripoli. Νοτιότερα στην αφρικανική ήπειρο, κάτω απ’ το (με γαλλικές βάσεις) τσαντ, στην κεντροαφρικανική δημοκρατία, η Μόσχα ενισχύει επίσης διαρκώς την στρατιωτική της παρουσία μέσω «συμβούλων» (μισθοφόρων δηλαδή) κατά εκατοντάδες· αλλά και μέσω όπλων. Επιπλέον μισθοφόροι απ’ την ρουάντα συμπληρώνουν την “παρέα”…

Είναι αναμενόμενο ότι το Joνυσταλεάν θα προσπαθήσει αφενός να αντιστρέψει τις απώλειες που (λαθεμένα και οπορτουνιστικά) χρεώνει στο ψόφιο κουνάβι και, αφετέρου, να περάσει σε κάποιο είδος αντεπίθεσης έναντι των ανταγωνιστών του. Αν έχουμε δίκιο (θα φανεί σύντομα) τα σφυριά και οι σφυροκέφαλοι θα κάνουν όλο και περισσότερο κουμάντο…

Ο θάνατος στη Δύση (1)

Τρίτη 26 Γενάρη. Χτες το διατυπώσαμε με την μορφή ερωτήματος: πως είναι δυνατόν στον δυτικό (κατά κύριο λόγο) καπιταλιστικό κόσμο ο covid να εμφανίζεται σαν ο απόλυτος φονιάς ενώ στον ανατολικό (με παράδειγμα την κίνα) καπιταλιστικό κόσμο να μην ισχύει καθόλου αυτό και να μην εγείρονται – στον δυτικό κόσμο – τεράστια ερωτήματα για το τι (ΤΟΥ) συμβαίνει;; Είχαμε ξανακάνει το ίδιο πριν ένα μήνα (25 Δεκέμβρη: δύση εναντίον κίνας και το ανλαποδο: η περίπτωση ενός τσαχπίνη – 4) αναφερόμενοι όχι στον ανατολικό καπιταλιστικό κόσμο αλλά στον παγκόσμιο νότο, ειδικά στη δυτική αφρική, στα κράτη γκάνα, σενεγάλη, ακτή ελεφαντοστού και μπουρκίνα φάσο.

Η ασταμάτητη μηχανή, σαν περιθωριακή που είναι, δεν μπορεί να ελπίζει σε κάποια σοβαρή απάντηση απ’ τους διάφορους caradinieri και φίλους των pfizer κλπ. (Αυτοί είναι, συνήθως, περισπούδαστοι άνθρωποι, που στέκονται πολύ ψηλά… Η ασταμάτητη μηχανή είναι εργάτρια, και η ταξική θέση παίζει πάντα τον ρόλο της…). Αλλά το ερώτημα παραμένει: σε 5 καπιταλιστικά δυτικά κράτη (γαλλία, ιταλία, ισπανία, μεγάλη βρετανία, ηπα) 570.883 δηλωμένοι θάνατοι απ’ τον covid μέσα σε 9 μήνες. Σε 1 καπιταλιστικό ανατολικό κράτος (κίνα) με υπερδιπλάσιο πληθυσμό σε σχέση με το σύνολο των 5 συγκεκριμένων δυτικών, 3 (τρεις) δηλωμένοι θάνατοι απ’ τον covid μέσα στο ίδιο 9μηνο. Η διαφορά ανάμεσα στον αριθμό 570.883 και τον αριθμό 3 είναι τεράστια, ό,τι κι αν μετράει κανείς! Πολύ περισσότερο αν πρόκειται για θανάτους που αποδίδονται στην ίδια ακριβώς αιτία…

Γιατί, λοιπόν, ο μέσος (ή ο «ανώτερος μορφωτικά») δυτικός άνθρωπος δεν γυρνάει το βλέμμα του, γιατί δεν αναρωτιέται «βρε, τι να γίνεται στην κίνα;» (ή στην μπουρκίνα φάσο…), γιατί δεν ψάχνει να βρει και να εκπλαγεί άσχημα; Ή, πράγμα που είναι το ίδιο, γιατί τα δυτικά αφεντικά και οι δημαγωγοί τους μιλάνε και ξαναμιλάνε για παγκόσμιο πρόβλημα, για την παγκόσμια συμβολή των (δυτικών) φαρμακο-μαφιών γενετικής μηχανικής στην σωτηρία της ανθρωπότητας και αυτό γίνεται πιστευτό απ’ τους υπηκόους; Πως ανανεώνεται διαρκώς η δυτική κατασκευή ενός «κόσμου» που ταυτίζεται (όταν βολεύει…) αποκλειστικά με τον δυτικό καπιταλισμό;

Μια απάντηση την οποία προτείνουμε στην ερώτηση του «πως είναι δυνατόν να μην συγκρίνει κανείς την κατάσταση εδώ ή εκεί» είναι, απλά, το ότι το «εκεί» δεν υπάρχει! Δεν υπάρχει στο κοσμοείδωλο του δυτικού αν αυτό το «εκεί» δεν έχει την μορφή και το περιεχόμενο που τον βολεύει: να είναι κατώτερο απ’ την δύση σε διάφορους τομείς, να είναι αξιολύπητο… Δεν υπάρχει, επιπλέον, κανένα «εκεί» που να αμφισβητεί με οποιονδήποτε τρόπο την δυτική (καθολική) ανωτερότητα: στους θεσμούς, στην ηθική, στις ιδέες, στις τεχνικές, στις επιστήμες!! Τέτοιο «εκεί» δεν υπάρχει – να γιατί (προτείνουμε) κανείς δεν γυρνάει το βλέμμα του σε αυτές τις περιστάσεις που λέγονται «πανδημία». Το μόνο «εκεί» που έχει γίνει ιστορικά δεκτό για την μυθολογία της δυτικής ανωτερότητας είναι το «εκεί» που είναι εχθρικό, μοχθηρό, ύπουλο, επικίνδυνο, νοσηρό, απολίτιστο…

Όταν ο Edward Said εξέδωσε τον Οριενταλισμό μας άνοιξε τα μάτια!! Μας έδειξε με τον πιο λεπτομερή, αναλυτικό και συνεκτικό τρόπο το πως η δυτική μυθολογική ανωτερότητα αυτο-κατασκευάστηκε κατασκευάζοντας ταυτόχρονα το «κατώτερο Άλλο»· τις βολικές (για την «αυταπόδεικτη») δυτική ανωτερότητα εννοήσεις και παραστάσεις για τον ισλαμικό κόσμο της «εγγύς ανατολής». Θα μπορούσε κάποιος άλλος να κάνει ακριβώς το ίδιο έργο για το πως η δυτική μυθολογία κατασκεύασε την κατωτερότητα των αυτοχθόνων της «νέας ηπείρου» (την «άγρια δύση» της αμερικανικής) ή της αυστραλίας· την κατωτερότητα των ινδών, των ασιατών, των αφρικανών. Παντού όπου άπλωνε τα χέρια του (τα όπλα του και τους σταυρούς του) η δυτική αποικιοκρατία / ο δυτικός ιμπεριαλισμός αυτο-νομιμοποιούνταν μέσα απ’ την κατασκευή κατώτερων· κατώτερων που χρειάζονταν άλλοτε την ευεργετική «καθοδήγηση» του λευκού, χριστιανού κατακτητή και άλλοτε την εξόντωσή τους (συχνά και τα δύο μαζί).

Σε κάποιο σημείο ο Said συμπυκνώνει αυτήν την διαδικασία σε μια φράση: …Το πλέγμα της γνώσης και της εξουσίας που δημιουργεί τον «Ανατολίτη» και κατά μία έννοια τον εξαφανίζει ως ανθρώπινο ον δεν είναι λοιπόν για μένα ένα αποκλειστικά ακαδημαϊκό πρόβλημα…. Είναι αλήθεια. Η διαδικασία της κατασκευής της δυτικής πολιτιστικής, ηθικής, τεχνικής, θεσμικής, αισθητικής, ιδεολογικής “παγκόσμιας” ανωτερότητας ήταν (και παραμένει…) διαδικασία εξαφάνισης των Άλλων ως ανθρώπινων όντων – με τις δικές τους πολιτιστικές, ηθικές, τεχνικές, θεσμικές, αισθητικές και ιδεολογικές ποιότητες. Η γυμνή ζωή που ο Agamben παρατήρησε να φτιάχνεται τώρα στις δυτικές ιμπεριαλιστικές μητροπόλεις επιβαλλόταν επί αιώνες σαν «εξαγώγιμο είδος». Πριν και μετά τον 19ο αιώνα. Πιο σωστά: επειδή έγινε εφικτή η άγρια, πρωταρχική συσσώρευση σε βάρος αυτών των βίαια απογυμνωμένων / υποτιμημένων ζωών σ’ όλο τον πλανήτη, σε συνδυασμό με το «προτεσταντικό πνεύμα», έγιναν εφικτά τα πρώτα καπιταλιστικά βήματα – στη δύση. Που εδραίωσαν την «παγκόσμια» δυτική ανωτερότητα…. Μέχρι χτες. (Θα δούμε αργότερα πως και γιατί αυτό που ήταν κυρίως «για χρήση εξωτερικού» επιστρέφει τώρα στις δυτικές μητροπόλεις· κι αν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο).

Να γιατί, υποψιαζόμαστε, ότι είναι αδιανόητο, απίστευτο, έξω από οποιονδήποτε (δυτικό) κανόνα εννοήσεων του κόσμου το να υπάρχουν μεγάλα μέρη αυτού ακριβώς του ίδιου κόσμου, του ίδιου πλανήτη, όπου ο θρυλικός covid19-φονιάς δεν σκοτώνει· σίγουρα όχι έτσι όπως δηλώνεται πολιτικά ότι συμβαίνει στην δύση. Να γιατί δεν υπάρχει καμμία απάντηση στα ερωτήματά μας: αυτά θεωρούνται α-νόητα!!!

Αυτή η δυτική «παγκόσμια» ανωτερότητα φτιάχτηκε συστηματικά επί τουλάχιστον 500 χρόνια. Ανανεώθηκε, διορθώθηκε, έγινε πιο «λεπτή» και πιο διειδυτική, εξοπλίστηκε ξανά και ξανά τόσο με μπαρούτι όσο και με «ανθρωπιστικές επιστήμες» (κοινωνιολογία, ανθρωπολογία, ψυχολογία, σημειολογία) επί πάμπολλες γενιές. Είμαστε όλοι τέκνα της, στον ένα ή στον άλλο βαθμό. Η τελευταία φορά που γυαλίστηκε ήταν μετά το τέλος του 3ου παγκόσμιου και την εξαφάνιση του μοχθηρού, επικίνδυνου (αλλά και κατώτερου σε καθε τι εκτός απ’ τα όπλα) «Άλλου» που αντιπροσώπευε στο δυτικό φιλελεύθερο φαντασιακό η (εν πολλοίς «δυτική») ε.σ.σ.δ. Τότε κάποιοι διακήρυξαν «το τέλος της ιστορίας»· και πολλοί περισσότεροι το δέχτηκαν με ανακούφιση: το αιώνιο παρόν (του αιώνιου παλιμπαιδισμού…) θα ήταν, σίγουρα, δυτικό. Δηλαδή: δικό μας!

Το ερώτημα του ενός δισεκατομυρίου νεκρών είναι τώρα αυτό: τι θα συμβεί (και τι συμβαίνει ήδη!) σ’ αυτόν τον δυτικό κόσμο αν η 5 αιώνων ανωτερότητά του όχι απλά αμφισβητείται αλλά έχει ουσιαστικά ξεπεραστεί εκεί που πονάει περισσότερο, στις τεχνοεπιστήμες και στις εφαρμογές τους; Το ερώτημα μπορεί να διατυπωθεί διαφορετικά: αν ο «μέσος» (ή και «ανώτερος»…) γάλλος, ιταλός, ισπανός, αμερικάνος, καναδός, άγγλος, έλληνας, ούγγρος, πολωνός γυρίσει το βλέμμα του στα ανατολικά (ή στα νότια…) και διαπιστώσει πόσο κατώτερος είναι ΗΔΗ στην «αντιμετώπιση της πανδημίας» – αυτό το τόσο «φλέγον ζήτημα» της δυτικής καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης – πώς θα νοιώσει; Τι θα σκεφτεί; Πόσο έδαφος θα χάσει κάτω απ’ τα πόδια του;

Και πώς, με πόση λύσσα και με τι μέσα θα επιχειρήσει να ανακτήσει την ανωτερότητά του;

(φωτογραφία: Καραβάνι στον παλιό “δρόμο του μεταξιού”)

Ο θάνατος στη Δύση (2)

Τρίτη 26 Γενάρη. Η ορατή αμερικανική παρακμή είναι «αμερικανική» μόνο κατά ένα μέρος. Κατά ένα άλλο, ουσιαστικό, είναι δυτική παρακμή. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα εκδηλωθεί (ή ότι εκδηλώνεται) και στην ευρώπη με τους ίδιους τρόπους.

Ένας «αντι-αμερικάνος» συνταξιούχος σύμβουλος επιχειρήσεων ονόματι Larry Romanoff, κάτοικος Σαγκάης, περιέγραφε πρόσφατα (με αρκετή ειρωνεία) την σχέση ανάμεσα στην μυθολογία της αμερικανικής ηθικής ανωτερότητας και την πράξη της:

… Τα λεξικά γενικά εξηγούν την λέξη “παρέκκλιση” σαν μια έξοδο απ’ το κανονικό ή το τυπικό, ένα γεγονός ή χαρακτηριστικό που μπορεί να είναι δυσάρεστο ή ακόμα και εγκληματικό αλλά συμβαίνει σπάνια. Το 1975 μια επιτροπή της αμερικανικής γερουσίας ερευνούσε τις τεκμηριωμένες υποθέσεις της εμπλοκής της cia σε εκτεταμένες δολοφονίες ηγετών διάφορων κρατών που ήταν εχθρικοί στην αμερικανική ηγεμονία. Το συμπέρασμά της;

«Η επιτροπή δεν πιστεύει ότι οι πράξεις δολοφονιών που εξετάστηκαν αντιπροσωπεύουν τον πραγματικό χαρακτήρα της αμερικής. Δεν αντανακλούν τις ιδέες που ο λαός αυτής της χώρας και ο κόσμος ελπίζουν για μια καλύτερη, πιο πλήρη και πιο δίκαιη ζωή. Θεωρούμε τα σχέδια δολοφονιών σαν παρεκλίσεις».

Συνεπώς … οι δολοφονίες που έκανε η cia, 50 εθνικών ηγετών και 100 μικρότερης αξίας στόχων, επί 50 χρόνια, που συνεχίζονται με αδιάκοπο ρυθμό επί της προεδρίας 12 διαφορετικών αμερικάνων προέδρων, είναι απλές “παρεκκλίσεις” που δεν αντανακλούν “τον πραγματικό αμερικανικό χαρακτηρα”…. Αξίζει να ξαναδιαβάσει κάποιος το πιο πάνω απόσπασμα απ’ την δήλωση της επιτροπής… Δεν αρνείται τις δολοφονίες όλων αυτών των ξένων ηγετών· αντίθετα τις περιγράφει σαν ασυμβίβαστες με το αμερικανικό ουτοπικό ιδεώδες, και είναι αυτό το ιδεώδες και όχι οι πράξεις της με την οποία η αμερική κρίνει τον εαυτό της· αυτό το εικονικό ουτοπικό ιδεώδες είναι που παρέχει το αληθινό μέτρο της αμερικανικής ηθικής υπεροχής…

Ακολουθώντας αυτήν την γραμμή αιτιολόγησης, μια αμερικάνα συγγραφέας ονόματι Dana Williams έγραψε ένα αξιόλογο άρθρο στο οποίο περιέγραφε με λεπτομέρειες ότι οι αμερικανικές στρατιωτικές επεμβάσεις πάντα γίνονταν μόνο υπέρ των συμφερόντων των μεγάλων επιχειρήσεων και των ελίτ· αλλά ύστερα συμπλήρωσε: «ο πιο πολύτιμος θησαυρός της αμερικής είναι οι δημοκρατικές αξίες και η αυξανόμενη αίσθησή της για τα ανθρώπινα δικαιώματα». Τι; Μια αυξανόμενη αίσθηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα; Που αποδεικνύεται πώς; Αυτή η γυναίκα έγραψε για την όλο και πιο αποσταθεροποιητική αμερικανική λιτανεία εγκλημάτων και καταστροφών σε τόσα πολλά μέρη του κόσμου και, αμέσως, σχεδόν χωρίς να πάρει ανάσα, μας λέει για την πολυτιμότητα αυτής της ίδιας χώρας και τον όλο και πιο μεγάλο θησαυρό δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χωρίς να συνειδητοποιεί την σύγκρουση στα λόγια της…

Δεν είναι δύσκολο να βρει κανείς κι άλλα παραδείγματα αυτής της μαζικής ψευδαίσθησης. Ο αμερικάνος πρόεδρος Obama ρωτήθηκε για το πως τα κατάφεραν οι ηπα να ενισχύονται επί 200 χρόνια χωρίς εμφανείς αποτυχίες. Η απάντηση του ήταν το να πει «Η πραγματική δύναμη του έθνους μας δεν προκύπτει απ’ την δύναμη των όπλων μας ή το μέγεθος του πλούτου μας, αλλά από την διαρκή δύναμη των ιδεών μας για την δημοκρατία, την ελευθερία, τις ευκαιρίες και την ανυποχώρητη ελπίδα». Συγχωρείστε μας αν αναρωτηθούμε για την πνευματική κατάσταση του ανδρός, μιας που είπε μια τόσο χοντροκομμένη ανοησία.

… Το 2014 μια ομάδα αμερικανικού ποδοσφαίρου ακύρωσε το συμβόλαιο ενός απ’ τους πιο διάσημους παίκτες της επειδή είχε επιτεθεί βίαια στη σύζυγό του. Στο ξενοδοχείο ενός καζίνο, η κάμερα του ασανσέρ έγραψε τον τύπο να κτυπάει την γυναίκα του στο κεφάλι τόσο δυνατά ώστε το κεφάλι της κτύπησε στον ατσάλινο τοίχο, κι ύστερα έπεσε αναίσθητη. Λίγο μετά η κάμερα στο χωλ του ξενοδοχείου τον έγραψε να τραβάει το αναίσθητο σώμα της γυναίκας του έξω απ’ το ασανσέρ και να την παρατάει στο πάτωμα σαν χαλασμένη κούκλα. Όταν κυκλοφόρησαν αυτά τα video, ο τύπος έκανε μια δήλωση στα μήντια λέγοντας “Δεν είναι το είδος του ανθρώπου που είμαι”. Αλλά φυσικά αυτό ακριβώς το είδος ήταν· ήταν η τρίτη φορά που ανακατευόταν η αστυνομία σε παρόμοιες πράξεις του. Όμως, όπως οι περισσότεροι αμερικάνοι και το έθνος τους συνολικά, δεν συνέκρινε τον εαυτό του με την πραγματικότητα των πράξεών του αλλά μάλλον με τις ουτοπικές ιδέες που παρίστανε ότι έχει στο κεφάλι του. Έτσι ώστε ενώ κι άλλες φορές είχε κτυπήσει την γυναίκα του σε βαθμό να την αφήσει αναίσθηση, δεν ήταν ο χαρακτήρας που ήταν. Αυτή η ιστορία είναι μια τέλεια απεικόνιση της αμερικής σήμερα…

Αυτή η «διπλή ηθική» βρίσκεται στην καρδιά της δυτικής ιμπεριαλιστικής «παγκόσμιας» ανωτερότητας, και ίσως μπορεί να αποδοθεί στην θρησκευτική (χριστιανική) προέλευση του δυτικού καπιταλισμού στα πρώτα κρίσιμα βήματά του. (Δεν ξέρουμε αν είναι γνωστό αλλά ο χριστιανισμός είναι μια ειδωλολατρική θρησκεία που υποκρίνεται το αντίθετο….) Όπως και νάχει αν οι δυτικές κοινωνίες έχουν υπάρξει τόσο περήφανες για αυτήν την ανωτερότητα, δεν είναι για κανέναν άλλο λόγο παρά μόνο επειδή εξασφάλιζαν στα αφεντικά τους την λεηλασία του υπόλοιπου «κατώτερου» πλανήτη· και στους υπηκόους λίγα ψίχουλα απ’ αυτήν.

Στη διάρκεια αυτών των 5 αιώνων, που αρχίζουν χοντρικά στα τέλη του 15ου αιώνα, ποτέ αυτή η δυτική υπεροψία δεν αμφισβητήθηκε στην καρδιά της. Ήττες των δυτικών ιμπεριαλισμών υπήρξαν, αρκετές και σημαντικές. Αρκεί να θυμίσουμε την αμερικανική ήττα στο βιετνάμ και την γαλλική στην αλγερία. Αλλά αυτά κρίνονταν σαν «μεμονωμένα» περιστατικά και πάντως σε καμμία περίπτωση κλονισμοί του βάθρου της δυτικής «παγκόσμιας» ανωτερότητας. Απόδειξη, αν χρειάζεται κάποια, ο «προληπτικός πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» που ξεκίνησε η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της το 2001: ποιος θα τολμούσε να αμφισβητήσει όχι την στρατιωτική δύναμη αλλά και την «ηθική υποχρεώσή» τους να σώσουν τον κόσμ» απ’ αυτούς τους απολίτιστους γενειοφόρους που μισούσαν επειδή ζήλευαν αυτήν την «δυτική ποιότητα»· και την ζήλευαν επειδή δεν μπορούσαν να την φτάσουν;

(φωτογραφία: Υποδούλωση και εμπόριο σκλάβων…)

Περιπέτειες του γεωπολιτικού προσοδισμού 1

Παρασκευή 22 Γενάρη. Ο νυσταλέος Jo ορκίστηκε (σε μια θάλασσα σημαιών) και το γκουβέρνο του έπιασε δουλειά. Δουλειά για την περίπτωση του θα πρέπει να έχουν πιάσει και οι στοιχηματικές εταιρείες διεθνώς. Θα σώσει τίποτα; Τι; Πότε; Είναι δυσάρεστο αλλά είναι αλήθεια: ούτε να παρακμάσει με την ησυχία της δεν μπορεί αυτή η πρώην υπερδύναμη!

Εν τω μεταξύ οι καμπάνες στην Ουάσιγκτον κτυπάνε (υποχρεωτικά) και για τους close friends. Το ελλαδιστάν είναι τέτοιος. Κι αν οι πολιτικές βιτρίνες του ήταν ειλικρινείς θα παραδέχονταν ότι η «γραμμή» του ψόφιου κουναβιού (ή, πιο σωστά, του Πομπηία) για την ανατολική Μεσόγειο ήταν πιο πολλά υποσχόμενη σε σχέση με την «γραμμή» της προηγούμενης διοίκησης Obama στην οποια ο νυσταλέος είχε διατελέσει υπ.εξ. Στο κάτω κάτω της γραφής το ψόφιο κουνάβι προσέφερε στην έδρα του photo opportunities όχι σε έναν αλλά σε δύο έλληνες πρωθυπουργούς· ο Obama σε κανέναν.

Αλλά η παρακμή είναι παρακμή. Ο υπ.εξ. ρημαδό—–Νικόλας μπορεί να θεωρεί τον εαυτό του τυχερό που έχει ζήσει από πόστο εξουσίας την αποκαθήλωση τόσων και τόσων «σημαντικών φίλων του» – αλλά σε ότι αφορά τον ελληνικό ιμπεριαλισμό κάθε αμερικανική δυσκολία είναι μαχαιριά. Πολύ χειρότερο αν οι δυσκολίες είναι πολλές και μαζεμένες.

Ένα σύστημα (το ελληνικό) θεμελιωμένο ιστορικά, διαχρονικά και εθνικά στις γεωπολιτικές προσόδους, στο τι δηλαδή «προσέφερε» κάποια ή κάποιες μεγάλη/ες δύναμη/εις για το ελληνικό οικόπεδο λόγω της θέσης του στον χάρτη, πώς μπορεί να νοιώθει άραγε τώρα που ο μεγάλος σύμμαχος είναι άρρωστος, κι όπως λένε διάφοροι φίλοι και εχθροί του, σοβαρά άρρωστος; Τι σκέφτονται οι αρμόδιες πολιτικές βιτρίνες;

Δεν θα μας πουν. Πρέπει να το βρούμε μόνοι μας. Πριν όμως μια σύντομη ιστορική αναδρομή. Όχι για να πούμε κάτι καινούργιο. Αλλά για να θυμίσουμε ότι ο γεωπολιτικός προσοδισμός είναι συνώνυμος της ίδρυσης και της διαδρομής του νέου ελληνικού κράτους· πράγμα που σημαίνει ότι πάντα υπήρχε μια τουλάχιστον «μεγάλη δύναμη» που είχε ευρύτερο συμφέρον να διατηρεί μια special συμμαχία με το ελλαδιστάν· και κάποιες έξτρα παροχές προς τις δομές εξουσίας σ’ αυτό. Έτσι ώστε ο γεωπολιτικός πατερναλισμός και τα οφέλη του να είναι σύμφυτος με το πως οι έλληνες πατριώτες, άρχοντες και αρχόμενοι, αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους μέσα στον κόσμο.

Σύντομα λοιπόν: αφού για μερικές δεκαετίες μετά την δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους (1832) οι ντόπιες ελίτ «σέρφαραν» ως προς τις επιδιώξεις τους για γεωπολιτικές προσόδους ανάμεσα στα συμφέροντα (και τις αντιθέσεις) των τριών «μεγάλων δυνάμεων», απ’ τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα και μετά στράφηκαν κυρίως έως αποκλειστικά στην αυλή της μεγάλης βρετανίας. Ο ρόλος των «καραβοκύρηδων» και των ευρύτατων δικτύων τους (των εφοπλιστών και του σημαντικού εμπορικού ρόλου τους στην ευρώπη) ήταν καθοριστικός για την επιλογή αυτής της θαλασσοκράτειρας «μεγάλης δύναμης». Ουσιαστικά, στο βαθμό που το νέο ελληνικό κράτος ήταν σε θέση να έχει συγκροτημένη «εθνική» εξωτερική πολιτική (πράγμα που δεν ήταν πάντα δεδομένο…) η συμμαχία της Αθήνας με το Λονδίνο έγινε ων ουκ άνευ. Ακόμα κι αν αυτό συνεπαγόταν εμφύλιο πόλεμο (: «ο εθνικός διχασμός» και στη συνέχεια ο εμφύλιος…).

Όταν η αγγλική αυτοκρατορία άρχισε να καταρρέει, απ’ το τέλος του β παγκόσμιου πόλεμου και μετά, ο διάδοχός της στην «θαλασσοκρατία» ήταν ο ένας απ’ τους δύο πραγματικούς νικητές του β παγκόσμιου: το αμερικανικό κράτος. Συνεπώς η Ουάσιγκτον έγινε η διάδοχη σύμμαχος για τον εντόπιο γεωπολιτικό προσοδισμό, απ’ το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’40 και μετά.

Ας θυμηθούμε βιαστικά ειδικά αυτήν την όχι-και-τόσο-παλιά αλλαγή του κέντρου βάρους των ελληνικών εθνικών συμμαχιών, μέσα από αποσπάσματα απ’ τον 4ο τόμο της σειράς τα μυστικά του βούρκου – καλά κρυμμένα μυστικά του ελληνικού ιμπεριαλισμού (εκδ. «αντισχολείο»):

…Το μπλοκ εξουσίας που αναδείχτηκε στην κορυφή μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, μολονότι συνδύαζε παλιά υλικά στην κατασκευή του, ήταν κάτι νέο για τα ελληνικά πράγματα. Πολιτικά, αποτελούσε τη συνέχεια και τον συγκερασμό του κοινοβουλευτικού συντηρητισμού του μεσοπολέμου με τον απολυταρχισμό της μεταξικής δικτατορίας και του καθεστώτος των δοσίλογων. Κοινωνικά όμως, η ισορροπία της ισχύος στο εσωτερικό της άρχουσας ελίτ είχε μετατοπιστεί προς την μεριά αυτών που είχαν επωφεληθεί υλικά από την κατοχή κι είχαν αντικειμενικούς λόγους να είναι απόλυτα αντίθετοι σε κάθε απόπειρα συμβιβασμού. Μπορεί οι καταστροφικές συνέπειες της κατοχής – η πείνα, οι λεηλασίες, οι μαζικές δολοφονίες… – να έχουν φωτιστεί από δεξιά κι αριστερά, αλλά η εικόνα είναι το λιγότερο λειψή· και συνήθως εξυπηρετεί την κατασκευή μιας εικόνας εθνικής, άρα αταξικής και κοινής για όλους, τραγωδίας. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι τα χρόνια 1941-1944, για κάποιους όχι λίγους, μόνο τραγικά δεν ήταν. Μολονότι είναι μια ιστορία καλά κρυμμένη (το πώς φτιάχτηκαν τα σημερινά «τζάκια») ακόμη και τα λίγα στοιχεία που υπάρχουν είναι αδιάψευστες μαρτυρίες του μετασχηματισμού που συντελέστηκε στα ψηλότερα επίπεδα του ελληνικού καπιταλισμού. Την πρωτοβουλία πήρε μια «νέα γενιά κερδοσκόπων, καιροσκόπων και μαυραγοριτών που αναδύθηκαν από τον πόλεμο με μεγάλες περιουσίες και πολυτέλεια». Μόνο κατά τη διάρκεια της κατοχής φτιάχτηκαν περίπου 6.500 βιομηχανικές επιχειρήσεις· η κάθε είδους κερδοσκοπία, η μαύρη αγορά, η μεταβίβαση ολόκληρων περιουσιών (τουλάχιστον 230.000 ακίνητα άλλαξαν χέρια) λειτούργησαν σαν μια κανονική οικονομία αρπαγής οδηγώντας σ’ ένα είδος άγριας πρωτογενούς συσσώρευσης κεφαλαίου. Οι επίσημοι υπολογισμοί των αρχών του ’60 έδειχναν ότι σχεδόν το σύνολο των τότε ελλήνων επιχειρηματιών είχε ξεκινήσει την οικονομική του δραστηριότητα μετά το ’41. Την ώρα που το κίνημα της αντίστασης επιχειρούσε ένα εκτεταμένο πείραμα κοινωνικής μεταρρύθμισης, στο αντίπαλο στρατόπεδο οι συνθήκες δούλευαν υπέρ της ανάδειξης μιας νέας οικονομικής και πολιτικής εξουσίας…

Τέτοια ήταν η σύνθεση του “εσωτερικού” μπλοκ εξουσίας του ελληνικού κράτους απ’ τον β παγκόσμιο πόλεμο και μετά. Ταυτόχρονα όμως, με την (ουσιαστικά) δωρεά των 100 αμερικανικής κατασκευής εμπορικών πλοίων τύπου Liberty στους έλληνες εφοπλιστές, στα τέλη του 1946 / αρχές του 1947, η Ουάσιγκτον σκόπευε (και το έδειξε καθαρά) να κάνει ένα είδος outsourcing των αναγκών της σε θαλάσσιες εμπορικές μεταφορές από και προς τις ηπα, περιορίζοντας ουσιαστικά τον βρετανικό εμπορικό στόλο. Η Ουάσιγκτον δεν έκανε μόνο «δώρο» τα 100 εμπορικά πλοία στους έλληνες εφοπλιστές και την αποδοτική εκμετάλλευσή τους· τους εκπαίδευσε επίσης στις «σημαίες ευκαιρίας» (κυρίως παναμά και λιβερίας) και στη «νόμιμη» φοροδιαφυγή («φορολογικοί παράδεισοι»). Με δυο λόγια τόσο το νο 1 ελληνικό εθνικό κεφάλαιο (οι εφοπλιστές) όσο και το εσωτερικό σύστημα κοτζαμπάσηδων απέκτησαν μια οργανική και αμοιβαία επωφελή υλική βάση για την συμμαχία Αθήνας – Ουάσιγκτον. Οι πρώτοι απολαμβάνοντας τα οφέλη της κάλυψης της μεγαλύτερης ναυτικής / ιμπεριαλιστικής δύναμης του πλανήτη μετά τον β παγκόσμιο· οι δεύτεροι απολαμβάνοντας τις όποιες γεωπολιτικές προσόδους στη διάρκεια του 3ου παγκόσμιου («ψυχρού») πολέμου.

(φωτογραφίες: Διάσημοι για την αχαριστία τους οι έλληνες δεν είπαν ούτε ένα στερνό αντίο στον πρόσφατο φίλο τους…)

Περιπέτειες του γεωπολιτικού προσοδισμού 2

Παρασκευή 22 Γενάρη. Συνεχίζουμε με τα αποσπάσματα απ’ τα «μυστικά του βούρκου»:

… Μέχρι το 1946 ο κύριος σύμμαχος της Aθήνας ήταν η βρετανία, με τις ηπα να περιορίζονται στην παροχή οικονομικής βοήθειας και πολιτικής στήριξης στο Λονδίνο κάθε φορά που οξύνονταν οι διπλωματικές αντιπαραθέσεις με τους ρώσους. Εξάλλου, οι ηπα μέχρι τον β’ παγκόσμιο πόλεμο δεν είχαν κάποια ιδιαίτερη πολιτική που να αφορά στα βαλκάνια και την ανατολική μεσόγειο. Όμως το γεγονός ότι η λήξη του πολέμου βρήκε την βρετανία τυπικά νικήτρια, αλλά την βρετανική αυτοκρατορία διαλυμένη και την ισχύ του βρετανικού κράτους σε επικίνδυνο βαθμό καταρρακωμένη, δημιουργούσε για τις ηπα τις συνθήκες ν’ αναλάβουν αυτές την ηγεμονία στη συμμαχία του δυτικού κόσμου. Η αμερικάνικη σχέση με τις ελληνικές εξελίξεις άλλαξε κι έγινε περισσότερο δραστική και παρεμβατική μετά την κρίση των Στενών του 1946.

Τον Αύγουστο του 1946 η εσσδ επιχείρησε ν’ ανατρέψει τη συνθήκη του Μωντρέ και απαίτησε από την τουρκική κυβέρνηση, που ήταν ουδέτερη στον πόλεμο, να παραχωρήσει το δικαίωμα ελεύθερου διάπλου από τα Στενά στα σοβιετικά πολεμικά πλοία, ώστε να μπορούν να περνούν χωρίς περιορισμούς από τη Μαύρη Θάλασσα στη Μεσόγειο. Ζήτησε επιπλέον τη διεξαγωγή διεθνούς διάσκεψης με αντικείμενο τον έλεγχο των Στενών. Για να ενισχύσει την πίεση της, ο σοβιετικός στόλος άρχισε ναυτικές ασκήσεις και ενισχύθηκαν τα σοβιετικά στρατεύματα στα Βαλκάνια. Η τουρκία ζήτησε την δυτική βοήθεια και τον Οκτώβρη ο αμερικάνος πρόεδρος διέταξε την ανάπτυξη ισχυρής ναυτικής δύναμης στην περιοχή, ενώ η Ουάσιγκτον και το Λονδίνο εγγυήθηκαν την υπεράσπιση της τουρκίας. Μετά από αυτό, η εσσδ υποχώρησε, αλλά η κρίση έδωσε το έναυσμα της ανοιχτής αντιπαράθεσης ανάμεσα στους δύο πρώην συμμάχους. Στον σχεδιασμό της αμερικάνικης στρατηγικής, ο ρόλος του ελληνικού και τουρκικού κράτους κρίθηκε εξαιρετικά κρίσιμος: «Έχουμε υπόψη δύο χώρες, τις οποίες είναι για εμάς θέμα υψίστης σημασίας να βοηθήσουμε: την τουρκία και την ελλάδα… Οι δύο αυτές χώρες μπορούν να αποβούν φυλάκια μεγάλης σημασίας και… πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τις βοηθήσουμε» εξηγούσε ο αμερικανός υπουργός εξωτερικών στον βρετανό υπουργό άμυνας, τον Οκτώβρη του 1946. Χωρίς να αλλάξει κατ’ αρχήν ο καταμερισμός αρμοδιοτήτων μεταξύ βρετανίας και ηπα, οι αμερικάνοι αύξησαν κατά πολύ την οικονομική βοήθεια και την αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού. Αργότερα, όταν η βρετανία δεν μπορούσε πλέον να σηκώσει το οικονομικό και στρατιωτικό βάρος της συμμαχίας και της στήριξης του ελληνικού κράτους, η αντικατάσταση της από τις ηπα ήρθε εντελώς φυσιολογικά. Στις 21 Φλεβάρη 1947, η βρετανία ανακοίνωσε επίσημα ότι από 1ης Απρίλη θα διακόψει τη βοήθεια της προς την ελλάδα και την τουρκία, στις 3 Μάρτη η ελληνική κυβέρνηση υπέβαλλε επίσημη αίτηση βοήθειας προς τις ηπα και στις 12 Μάρτη 1947 με προεδρικό διάγγελμα το αμερικάνικο κράτος διακήρυξε το σχέδιο, που έμεινε γνωστό ως «δόγμα Τρούμαν», στήριξης της ελλάδας και της τουρκίας…

… Ουσιαστικά, όλο το ελληνικό κατεστημένο δέχτηκε και καλοδέχτηκε την αμερικανική παρέμβαση, όχι μόνο επειδή έφερνε μαζί της άφθονη υλική βοήθεια, που παρείχε τα απαραίτητα για τη διάλυση της αριστεράς εμπλουτίζοντας χειροπιαστά τους στόχους της νομής του κράτους, αλλά (μακροπρόθεσμα πιο σημαντικό) και επειδή ήταν συμπαγής απόδειξη ότι η ελλάδα παρέμενε σημαντικός παράγοντας για τον «δυτικό κόσμο»… Ακόμη και μετά τον εμφύλιο οι έλληνες πολιτικοί, πλην της αριστεράς, επιδίωκαν να μένει πάντα πρώτης γραμμής η συμμαχία του ελληνικού κράτους με το αμερικανικό, επειδή έφτιαχνε και συντηρούσε το υλικό πεδίο εξυπηρέτησης τόσο των φραξιονιστικών τους συμφερόντων (ως προς τη νομή του κράτους) όσο και των ιμπεριαλιστικών τους φιλοδοξιών (σε σχέση με τα βαλκανικά κράτη του «ανατολικού μπλοκ» σε περίπτωση ενός καινούργιου παγκόσμιου πολέμου)…

Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, με τον 3ο παγκόσμιο πόλεμο τερματισμένο (με νίκη της «δύσης»), και το ελληνικό κράτος να οργανώνει τα δικά του αυτοτελή ιμπεριαλιστικά σχέδια επέκτασης προς βορρά (εναντίον του καινούργιου κράτους της μακεδονίας και του αλβανικού νότου) η Αθήνα διαπίστωσε, με οδυνηρή και ανομολόγητη έκπληξη, ότι ο βασικός της σύμμαχος (η Ουάσιγκτον) δεν ευνοούσε τα συγκεκριμένα σχέδιά της. Στην υπόλοιπη δεκαετία ο ελληνικός ιμπεριαλισμός στράφηκε προς τα ανατολικά, συγχρονιζόμενος με τα ευρύτερα σχέδια τόσο της Ουάσιγκτον όσο και των ευρωπαϊκών ιμπεριαλισμών αλλά και της στριμωγμένης (στα ’90s) Μόσχας (: αποσχιστικά αντάρτικα στον Καύκασο, με σημαντικότερο εκείνων των τσετσένων), για την διάλυση της τουρκικής επικράτειας. Όμως κι αυτοί οι φονικοί σχεδιασμοί άλλαξαν ραγδαία στα τέλη των ‘90s – οπότε το ελληνικό κράτος / παρακράτος, τα εσωτερικά αφεντικά τους και η εσωτερική κοινωνική συμμαχία τους, μη έχοντας πια ιδιαίτερη γεωπολιτική χρησιμότητα να πουλήσουν, αφιερώθηκαν στη νομή των ευρωπαϊκών προσόδων και στην χρηματοπιστωτική ευδαιμονία…

Ακόμα και ως την πρόσφατη διαχείριση της ελληνικής «κρίσης», τα ντόπια αφεντικά και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι παρέμειναν πιστά στην συμμαχία με την Ουάσιγκτον, ελπίζοντας ότι θα ανάγκαζε τους «ευρωπαίους εταίρους» να δανείζουν την Αθήνα χωρίς πολλές πολλές απαιτήσεις (ή, οι πιο φανατικοί, ότι η ε.ε. θα διαλυθεί…) Το αποκορύφωμα αυτής της συμμαχίας (και μαζί το αποκορύφωμα της «ελληνικής εθνικής ιμπεριαλιστικής» ανάγνωσης των παγκόσμιων συσχετισμών σε συνθήκες οξυνόμενου ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού) ξεκίνησε απ’ το 2015 και μετά, την εποχή της φαιορόζ «πρώτης φοράς αριστεράς»…

(φωτογραφία: Ο έλληνας υπ.εξ. Παπούλιας και ο υπ.εξ. του μακεδονικού κράτους Crvenkovski στη Ν. Υόρκη, στις 13 Σεπτέμβρη του 1995, μετά την υπογραφή της “ενδιάμεσης συμφωνίας” που επέβαλε η διοίκηση Κλίντον. Το “πατριωτικό” πασοκ, έχοντας χρησιμοποιήσει την φονική “ελληνοσερβική φιλία” και την απειλή στρατιωτικής εισβολής στο μακεδονικό κράτος και σαν “αντιγερμανικό” όπλο, δεν μπορούσε να παρακούσει τον μεγάλο ατλαντικό σύμμαχό του…

Η εθνική βεβαιότητα ότι “οι γερμανοί και όχι οι αμερικάνοι φταίνε” θεμελιώθηκε από τότε…)

Περιπέτειες του γεωπολιτικού προσοδισμού 3

Παρασκευή 22 Γενάρη. Χάρη σ’ αυτή τη συμμαχία και με πολύ φιλόδοξες προσδοκίες γεωπολιτικών προσόδων σε βάρος της Άγκυρας, η Αθήνα προσχώρησε πανηγυρικά στον άξονα στη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, σφυρηλάτησε «ημιαξόνιο» με το πλυντήριο Λευκωσία, το απαρτχάιντ Τελ Αβίβ και την χούντα του Καΐρου, ονειρεύτηκε την «περικύκλωση της ανατολικής Μεσογείου»… Και φυσικό αέριο, πολύ φυσικό αέριο· σωλήνες, πολλούς σωλήνες· θαλάσσια πηγάδια σε θαλάσσια οικόπεδα, πολλά τέτοια… Ωωωω μεγαλεία! Ωωωω υψηλού επιπέδου εθνικός τυχοδιωκτισμός!

Ωωωω απανωτές ήττες!!! Εξαιτίας, φυσικά, του «αιώνιου εχθρού». Ούτε τα γκαζοπήγαδα των αδελφών κυπρίων… ούτε τα θρυλικά οικόπεδα… ούτε ο ακόμα πιο θρυλικός east med (δεν γιορτάστηκε φέτος η επέτειος ενός χρόνου απ’ την περσινή πανηγυρική υπογραφή για την κατασκευή του)… ούτε η μισή ανατολική Μεσόγειος «ελληνική λίμνη»… ούτε η απέραντη αοζ του Καστελόριζου…. Μόνο αμερικανικές βάσεις – αυτές ναι! Και γαλλικά rafale βέβαια…

Τι είναι που έχει πάει τόσο στραβά σε μια «εθνική στρατηγική» που έχει 100 και βάλε χρόνια πλούσιας εμπειρίας και λαμπρών επιτυχιών; Τι είναι που αναγκάζει το ρημαδογκουβέρνο σε γελοίους πανηγυρισμούς για το «μεγάλωμα της ελλάδας» επειδή έκανε στο Ιόνιο τα 6 μίλια χωρικών υδάτων 12; Πόσο επηρεάζει η παρακμή του μεγάλου συμμάχου την ελληνική παρακμή; Κι ακόμα: το νο 1 εθνικό κεφάλαιο (οι εφοπλιστές) διαβλέπει κάποιον «διάδοχο» θαλασσοκράτη με τον οποίο θα μπορούσε να κάνει καλές δουλειές έχοντας εξασφαλισμένη προτεραιότητα και μια ορισμένη «προστασία»; Οι κοτσαμπάσηδες εσωτερικού διαβλέπουν κάποια άλλη «μεγάλη δύναμη» που να ενδιαφέρεται για τα γεωγραφικά / γεωπολιτικά προσόντα αυτής εδώ της άκρης της βαλκανικής χερσονήσου που λέγεται ελλαδιστάν; Ή η μοναδική ελληνική ελπίδα είναι η γρήγορη και πετυχημένη ανάνηψη της «μεγάλης ασθενούς», της αμερικανικής ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας;

Θα έχουμε την ατυχία να μάθουμε τις απαντήσεις υφιστάμενοι τις ακροβασίες του ελληνικού ιμπεριαλισμού τους επόμενους μήνες και χρόνια. Εν τω μεταξύ πρέπει να τονίσουμε το βάρος της ιμπεριαλιστικής «παράδοσης» σε μια εποχή που τα δεδομένα έχουν αλλάξει τόσο ριζικά ώστε να μην υπάρχει κανένα manual με οδηγίες επιτυχούς καριέρας στην ιμπεριαλιστική ιεραρχία.

Αν έπρεπε να υποδείξει κάποιος ένα μόνο γεγονός που έχει σμπαραλιάσει τακτικές, σχεδιασμούς και φιλοδοξίες (ελληνικές και όχι μόνο) είναι η πρωτοφανής για την καπιταλιστική ιστορία μετατόπιση του κέντρου βάρους στην ασία, με πρωταγωνιστή το Πεκίνο· συν το παρεπόμενο ευρασιατικό project, που εκτός απ’ τον συνεταιρισμό του Πεκίνου με την Μόσχα, σκεπάζει (ή απειλεί να σκεπάσει) όλη την μέση Ανατολή και την Αφρική μ’ αυτόν τον απρόοπτο, δυνατό και επίμονο «ανατολικό άνεμο».

Ο αιώνιος εχθρός, η Άγκυρα, διέβλεψε έγκαιρα την τάση και πλασσαρίστηκε σωστά (και από γεωγραφική άποψη) σ’ αυτήν την ασιατική καπιταλιστική αναγέννηση· επεκτείνοντας ταυτόχρονα την οικονομική της επιρροή σε διάφορα σημεία της αφρικής· ακόμα και στη λατινική αμερική (βενεζουέλα…)! Δεν είναι πια η Άγκυρα την οποία η Αθήνα θεωρούσε πως κρατάει όμηρο μέσω της πιθανής ένταξής της στην ε.ε…. Ούτε επίσης είναι η Άγκυρα που εξαρτιέται απ’ το νατο και, συνεπώς, (όπως εξακολουθεί να διηγείται το αγαπημένο παραμύθι των ντόπιων αριστερών) είναι υπάκουη στην Ουάσιγκτον… Τηρουμένων των αναλογιών μοιάζει περισσότερο με τα πρώτα βήματα του τουρκικού κράτους, την Άγκυρα του Κεμάλ, που μπορούσε να κινείται αποτελεσματικά και με οφέλη ανάμεσα στους μπολσεβίκους του Λένιν και τους ιμπεριαλισμούς του Λονδίνου και του Παρισιού – προς μεγάλη θλίψη του ελληνικού…

Αλλά η «επανάσταση» των ισλαμοδημοκρατών δεν είναι «εθνικιστική» όπως του Κεμάλ. Είναι «ισλαμική». Και μπορεί να εξαχθεί σ’ όλον τον μουσουλμανικό κόσμο αλλά κι ακόμα πιο έξω τόσο εύκολα και πειστικά όσο το σήριαλ Ertugrul: επική αντιστροφή των δυτικών στερεοτύπων για τους μουσουλμάνους και την ιστορία τους· αντι-οριενταλισμός σε πλήρη ανάπτυξη!!! Αυτό λέγεται soft power – και πολλοί την ζηλεύουν.

Δεν υπάρχουν στον ορίζοντα “εναλλακτικές”, “διάδοχες καταστάσεις” που να ταιριάζουν με την παράδοση και τα συνηθισμένα κόλπα του ελληνικού ιμπεριαλισμού και των βιτρινών του. Το κινέζικο κεφάλαιο δεν πρόκειται να δώσει τα κλειδιά των θαλάσσιων μεταφορών του στους έλληνες εφοπλιστές όπως έκανε το αμερικανικό. Άσχετα με το αν κάνουν δουλειές μαζί του (κάνουν) το Πεκίνο έχει τις δικές του μεγάλες ναυτιλιακές. Ούτε, επίσης, ενδιαφέρεται για στρατιωτικές βάσεις στην άκρη της βαλκανικής. Αδιαφορεί, επίσης, για το ποιος κυβερνάει· δεν υπάρχει “φιλοσινικό” κόμμα εδώ. Οι παραδοσιακές υπηρεσίες και τα παραδοσιακά ελληνικά “προσόντα” δεν γυαλίζουν ιδιαίτερα στο Πεκίνο ή στην υπόλοιπη ασία γύρω γύρω. Ακόμα και οι εγκαταστάσεις της cosco στον Πειραιά μπορούν να ξηλωθούν και να μοιραστούν σε χρόνο dt ανάμεσα στην πρόθυμη Σμύρνη και στην πρόθυμη Τεργέστη (ή στο εξίσου πρόθυμο Παλέρμο).

Οπότε; Φαίνεται ως τώρα ότι ο ελληνικός ιμπεριαλισμός και ο γεωπολιτικός προσοδισμός είναι καταδικασμένοι να μείνουν δεμένοι με την Ουάσιγκτον (και το Λονδίνο, σε δεύτερο επίπεδο) – ακόμα κι αν αυτό σημαίνει πτώση. Είναι βέβαιο πως όταν ο ρημαδοΚούλης θα συναντήσει τον Erdogan οι ντόπιοι δημαγωγοί θα παιανίσουν ότι «του έτριψε τα μούτρα». Πόσους έλληνες πρωθυπουργούς και υπ.εξ. έχει συναντήσει ο Erdogan απ’ το 2002; Τόσους ώστε να έχει μάθει απ’ έξω κι ανακατωτά τι σκέφτονται – και να του είναι όχι απλά «προβλέψιμοι» αλλά και βαρετοί.

Αυτό είναι, ίσως, μια κάποια ελπίδα: να έχεις ηττηθεί τόσο παραδειγματικά ώστε ο αντίπαλός σου να σε βαριέται…

Villabajo άκρως απόρρητο

Τετάρτη 20 Γενάρη. Ευτυχώς που διάφοροι caradinieri φρόντισαν να καθησυχάσουν όσους μπορούσαν νωρίς νωρίς: ο covid (είπαν) είναι αταξικός, «σκοτώνει τον Άνθρωπο» – συνεπώς η υγιεινιστική τρομοεκστρατεία (είπαν) είναι κι αυτή αταξική… Άρα υπεράνω υποψίας.

Πάμε πίσω λοιπόν. Ρεπορτάζ του vanity fair με ημερομηνία 13 Αυγούστου 2020. Τα αφεντικά του βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος γιορτάζουν:

… Ακούω για πάρτυ απ’ το Palm Springs ως το Palo Alto, συναντήσεις για business στις πλαγιές του Colorado μετά από μαθήματα mountain biking, ηλεκτρικό σέρφινγκ στη Χαβάι, και για δισεκατομυριούχους που ταξιδεύουν σ’ όλο τον κόσμο με τα ιδιωτικά τους τζετ, πηδώντας από πολιτεία σε πολιτεία, από χώρα σε χώρα, ακολουθώντας τα πιο χαμηλά ποσοστά του covid.

.. Από πολλές απόψεις τα πράγματα τους πηγαίνουν καλύτερα απ’ ότι συνήθως. Εκείνοι που βρίσκονται στην κορυφή των καταλόγων των δισεκατομυριούχων έγιναν ακόμα πλουσιότεροι τους τελευταίους πέντε μήνες, καθώς οι μετοχές των τεχνολογικών επιχειρήσεων εκτοξεύτηκαν στον S&P και στον NASDAQ, σπρώχνοντας τους γενικούς δείκτες στα προ-covid μεγέθη, και προσθέτοντας δισεκατομύρια με διψήφιο αριθμό μπροστά στις ατομικές περιουσίες διάφορων ceo, σε μια μονάχα μέρα. Δεν χρειάζεται να πάτε πιο μακριά απ’ την Apple ή την Amazon, για παράδειγμα. Ενόσω 16,3 εκατομύρια αμερικάνων είναι άνεργοι, η Apple πλησιάζει τώρα σε χρηματιστηριακή αξία 2 τρισεκατομυρίων δολαρίων, και η Amazon μόλις ανακοίνωσε κέρδη ρεκόρ, 5,3 δισεκατομύρια δολάρια στο τελευταίο τρίμηνο· διπλάσια απ’ τον περσινό στόχο για όλη την χρονιά.

… Τι κάνει λοιπόν η ελίτ των τεχνολογικών κολοσσών; … Ένας επενδυτής που αξίζει πολλά δισεκατομύρια, με διάφορα σπίτια ανά τον κόσμο, είπε σ’ έναν φίλο – που μου το μετέφερε εμβρόντητος και με κάποια ζήλια – ότι ήταν στο Μαιάμι όταν τα νούμερα ήταν χαμηλά στην αρχή της πανδημίας· πέταξε στο Los Angeles όταν η Φλόριντα έδειξε να στριμώχνεται· και τώρα που η Καλιφόρνια ζορίζεται είναι στη Ν. Υόρκη για να απολαμβάνει τα δείπνα του σε ανοικτούς χώρους. Ένας άλλος δισεκατομυριούχος στο L.A. οργανώνει χλιδάτα πάρτυ / δείπνα (τα social media απαγορεύονται) έχοντας μια εγκατάσταση με νοσηλευτές έξω απ’ τη βίλα του, που κάνουν γρήγορα τεστ στους καλεσμένους ενόσω αυτοί πίνουν κοκτέιλ, ώστε να επιτρέπεται η είσοδος μόνο σ’ εκείνους που βγαίνουν αρνητικοί. Κι ένας άλλος επενδυτής μου είπε για κάποιους απ’ τους συνεργάτες του που νοίκιασαν ολόκληρη τουριστική εγκατάσταση με 50.000 δολάρια τον μήνα στο Palm Springs, για την κάνουν έδρα για τα πάρτυ τους. (Ανάλογα ακούω για το Los Angeles και την Silicon Valley).

… Η καινούργια τάση στις θάλασσες γύρω απ’ την Silicon Valley είναι η ηλεκτρική σερφοσανίδα της Lift eFoil, την οποία η κατασκευάστρια περιγράφει σαν ένα κράμα «σερφινγ, πτήσης και snowboarding». Αυτές οι κατασκευές στοιχίζουν 12.000 δολάρια το κομμάτι και μπορεί να κάνεις με μια τέτοια κάτι παραπάνω από μια ώρα θαλάσσιο σέρφινγκ με ταχύτητα 25 μίλια την ώρα, με φόρτιση δύο ωρών. Για όσους προτιμούν το biking οι επιλογές είναι απεριόριστες, και σε μερικές περιπτώσεις με κόστος όσο η προκαταβολή για να αγοράσει κανείς ένα καινούργιο σπίτι. Μεγάλο μέρος της τεχνολογικής elite στη Silicon Valley προτιμάει κάτι πιο οικονομικό, επιλέγοντας το MATE bike, ένα ηλεκτρικό ποδήλατο των 2.000 δολαρίων που φτιάχνει η Indiegogo. Οργανώνουν «MATE rides» στη Silicon Valley, σε στυλ συμμορίας των Hells Angels.

Αλλά ο τομέας που οι πλούσιοι ξεχωρίζουν ακόμα περισσότερο απ’ τους υπόλοιπους είναι η εκπαίδευση των παιδιών τους. Ένας κυβερνητικός αξιωματούχος της California μου είπε ότι κάποιοι δάσκαλοι των δημόσιων σχολείων νοικιάζονται για να κάνουν μάθημα σε ένα μόνο παιδί, στις πλούσιες περιοχές όπως το Beverly Hills και το Palo Alto, κάτι που προκαλεί σοβαρά προβλήματα στα δημόσια σχολεία…. Όπως μου είπε ένας γιατρός πρόσφατα «Ο κορονοιός είναι ιός των φτωχών. Εξαπλώνεται στις φτωχογειτονιές, στους φτωχούς που πρέπει να δουλεύουν και να ζουν ο ένας πάνω στον άλλο, και στα φτωχά παιδιά, που δεν πρόκειται να αποκτήσουν καλή εκπαίδευση»…

Σίγουρα δεν είναι έκπληξη· χρειάζεται όμως η υπενθύμιση επειδή επιμένουμε να μιλάμε για πραξικόπημα του δυτικού βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος, που δεν γίνεται ούτε για την δόξα ούτε για το «καλό της ανθρωπότητας» – είναι παιδαριώδες που τόσοι πολλοί το “έφαγαν” αυτό. Είτε ο covid είναι «ο ιός των φτωχών» είτε (όπως υποστηρίζουμε) η υγιεινιστική τρομοεκστρατεία στο όνομά του σημαδεύει εκείνους που κάθε αφεντικό θα χαρακτήριζε «φτωχούς» (κι έτσι “βγαίνουν” τα επιπλέον δισεκατομύρια, είτε άμεσα είτε έμμεσα, μέσω κρατικών προϋπολογισμών), το συμπέρασμα είναι ακριβώς το ίδιο μ’ εκείνο που είχε πει κάποτε ωμά ένας δισεκατομμυριούχος ονόματι Warren Buffet:

Ναι, γίνεται ταξικός πόλεμος· και η τάξη μας νικάει!…

Joνυσταλεάν

Τετάρτη 20 Γενάρη. Καλώς ή κακώς οι ορκωμοσίες των αμερικάνων προέδρων είναι δημόσιο θέαμα και αξιοθέατο – σίγουρα για τους οπαδούς τους. Με το ψόφιο κουνάβι το 2017 ξεκίνησε και μια αντιπαράθεση, εξαιτίας της παθολογικής του αντιπάθειας προς τον αφροαμερικάνο προκάτοχό του: ποιός είχε μαζέψει περισσότερο κόσμο σ’ αυτήν την πολύ μεγάλη πλατεία μπροστά στο άσπρο σπίτι που ονομάζεται «national hall»; Κι αφού η ορκωμοσία γίνεται μπροστά στο κοινό, φυσικό και τηλεοπτικό, χρειάζεται πάντα κι ένας «εναρκτήριος λόγος».

Τάφερε έτσι η Ιστορία και σήμερα ο νυσταλέος Jo θα ορκιστεί και θα μιλήσει μπροστά σε μια θάλασσα από (αμερικανικές) σημαίες. Για την ακρίβεια μπροστά σε 191.500 σημαίες που, υποτίθεται, αναπαριστούν τους απόντες οπαδούς του. Γύρω στους 26.000 «ελεγμένοι ένας προς έναν» πεζοναύτες της εθνοφρουράς θα έχουν γεμίσει εκατοντάδες σταυροδρόμια γύρω απ’ το άσπρο σπίτι, ώστε να μην μπορεί να πλησιάσει κανείς στην πλατεία.

Όλα εξηγούνται στις κοινωνίες του ώριμου θεάματος, και φυσικά υπάρχουν εξηγήσεις γι’ αυτό το αλλόκοτο show: ο νέος πρόεδρος των ηπα να ορκίζεται και να μιλάει μπροστά σε κάτι που περισσότερο θυμίζει νεκροταφείο «ηρωϊκώς πεσόντων» παρά ένα πολιτισμένο «κολοσσαίο» δημόσιας ενθρόνισης. Κάποιοι πανηγυρίζουν, όχι άδικα: ο αποκλεισμός που επέβαλε ο αμερικανικός κατοχικός στρατός στη Βαγδάτη, η περιβόητη «green zone», επιστρέφει στην καρδιά του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, σαν «blue zone» – έγραψε κάπου ο Pepe Escobar. Σε κάθε περίπτωση το πολιτικο/αισθητικό γεγονός είναι κραυγαλέο: επειδή ο νέος αμερικάνος πρόεδρος φοβάται την εναντίον του αλλοφροσύνη που τρέφεται απ’ τον μισό αμερικανικό πληθυσμό, είναι αναγκασμένος να θυσιάσει τελετουργικά την άμεση, “φυσική” επευφημία του άλλου μισού.

Ό,τι “λειτουργήσει” απ’ την παλιά τελετή θα είναι τηλεοπτικό. Σα να μπήκε σε μια στιγμιαία καραντίνα το απευθείας φαίνεσθαι της εξουσίας! Ή μήπως αυτό είναι η αρχή (υποχρεωτική; επιλεγμένη;) ενός “great reset” στο θέαμά της; Μια εναλλαγή, ας πούμε, ανάμεσα σε great, μαζικές καταθλίψεις και great, μαζικές μανίες, τηλεκατευθυνόμενες;

Κι αν ο νυσταλέος Jo και το γκουβέρνο του φοβούνται σήμερα πότε, πως και γιατί θα ξε-φοβηθούν;