Tag: ευρωζώνη

Ιδιοτέλειες

Τετάρτη 17 Μάη. Όταν αυτός ο παλιοΝτάιζεμπλουμ είπε ότι «οι νοτιοευρωπαίοι έφαγαν τις επιδοτήσεις σε κωλόμπαρα» (δεν το είπε έτσι ακριβώς, το εννοούσε πάντως) στα μέρη μας (όπως και αλλού) ήθελαν να του σπάσουν το κεφάλι. Δεν λεγόταν κυρία Σώτη Ακροδεξιοφαγουροπούλου για να έχει την ασυλία του «δημοκρατία έχουμε, ό,τι θέλει λέει ο καθένας». Δεν ήταν καν έλληνας υπουργός άμυνας, να κάνει κωλοδάκτυλο στην κερκίδα («δικαιολογείται: του έβρισαν την οικογένεια») και την άλλη μέρα (ή την ίδια;) να παρελαύνει σαν αληθινός πιστός μαζί με την ιερή μούμια. (Εδώ που τα λέμε: τα κωλόμπαρα με τις αιχμάλωτες γυναίκες έχουν υπάρξει πολύ περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο “τα ιερά και όσια” της αρσενικής ελληνικής φυλής…)

Όταν ο εξοχότατος πρωθυπουργός αυτοπροσώπως είπε «ναι ρε, χαρίζουμε 38 μύρια πρόστιμο, τρέχει τίποτα;» (δεν το είπε έτσι ακριβώς, το εννοούσε πάντως) ήταν μάγκας· νεοδιαπλεκόμενος and fresh. Αν ούτε κι αυτό δεν είναι ικανός να πετύχει (καθότι ο νόμος που έσπρωξε δεν έχει αναδρομική ισχύ, οπότε πρέπει να κάνει καινούργια «νομοθετική παρέμβαση»), τότε είναι νέος και κάνει λάθη – συγχωρείται. Ωστόσο τα 38 μύρια που χαρίζει είναι κρατικό έσοδο, το οποίο («λαϊκισμός»;) θα πρέπει να το πληρώσουμε εμείς, και όχι αυτός· την ίδια στιγμή που θέλει να «μειωθεί το χρέος». Θέλει δηλαδή οι καταραμένοι δανειστές να χαρίσουν λεφτά σ’ αυτούς που χαρίζουν τα δημόσια έσοδα στους «δικούς» τους.

Όταν ο κυρ Γιάνης, σαν υπ.οικ., μαγνητοφωνούσε κρυφά και λαθραία τους ευρω-όμοιούς του, και βγήκε και καμάρωνε, ο πρωθυπουργός του δεν τον σούταρε. Έβλεπε μπροστά. Καθότι μια άλλη στιγμή αυτός ο ίδιος πρωθυπουργός ανέμιζε τις υποκλοπές των συζητήσεων μεταξύ στελεχών του δντ, για να δείξει τάχα ότι «βρίζουν την Μέρκελ».

Μετά απ’ αυτά (που είναι ενδεικτικά, υπάρχουν πολύ περισσότερα) πιστεύετε ότι ο οποιοσδήποτε στον γαλαξία έχει υποχρέωση θα θεωρεί ότι «οι έλληνες ανήκουν στην ευρωζώνη»; Ή, έστω, «ανήκουν – πολιτιστικά και θεσμικά – στον πρώτο κόσμο»;

Ή μήπως πρέπει, απλά, να ξεχνάνε οι πάντες, έτσι ώστε να συνεχίζουν απρόσκοπτα οι έλληνες τις εθνικές τσογλανιές τους;

Κάτι «ψιλά»

Δευτέρα 8 Μάη. Ναι μεν η (αναμενόμενη, έτσι κι αλλιώς) νίκη του σοσιαλφιλελεύθερου Μακρόν είναι καλή για το project europe, όμως η ισχυροποίηση του ευρώ (έναντι του δολαρίου), συνέπεια αυτών των καλών νέων, είναι κακή.

Χρειάζονται, επειγόντως, κάποια «κακά νέα» για να ξαναπέσει η ισοτιμία. Κάτι πρέπει να γίνει μ’ αυτήν την ευρωζώνη…

(Αλήθεια, μια απορία: εκείνα τα ντόπια τσακάλια της αριστέρας και της προόδου που πόνταραν σε εκλογικές επιτυχίες των φασιστών στην ολλανδία και την γαλλία ώστε «να φοβηθεί το Βερολίνο» και να κάνει χάρες στην Αθήνα ασχολήθηκαν με το ανάποδο ενδεχόμενο; Το ενδεχόμενο, δηλαδή, να αποτύχουν τα φασιστρόνια; Θα μπορούσε κάτι τέτοιο να έχει «αρνητικές συνέπειες» για το ελλαδιστάν, κατά συμμετρία των «θετικών» στις ακροδεξιές φαντασιώσεις τους;

Μια ερώτηση κάνουμε… Απάντηση δεν θα πάρουμε: οι «Όλυμποι» της ντόπιας πολιτικής διανόησης είναι πολύ ψηλά για να ασχοληθούν…)

Ιστορική υπενθύμιση

Πέμπτη 9 Μάρτη. Πολλά θα γραφτούν και θα ειπωθούν υπέρ και κατά της διαδικασίας “αναβάθμισης” του project ευρώπη, όπως αυτό προχωράει σε μια συμβολική στιγμή πύκνωσης, στις 25 του μήνα. Ακόμα περισσότερα θα ειπωθούν μετά: δεν πρόκειται για instant process («φραπεδιά» στα ελληνικά!) αλλά για μακρόχρονη διαδικασία, που ξεκίνησε από πέρυσι το καλοκαίρι, μετά το βρετανικό δημοψήφισμα. Και επιταχύνθηκε μετά την εκλογή του ψόφιου κουναβιού. Μια μακρόχρονη διαδικασία που, όπως όλες οι παρόμοιες στην ιστορία της ε.ε., δεν θα είναι «ευθύγραμμη»: οι αποκλίσεις των εθνικών καπιταλιστικών συμφερόντων στην ευρώπη, ακόμα και οι αντιθέσεις μεταξύ τους, δεν έχουν ξεπεραστεί, ούτε καν ανάμεσα στο Παρίσι και το Βερολίνο. Όμως υπάρχουν όντως «καινούργια δεδομένα» (όχι απρόβλεφτα…) που κάνουν ρεαλιστικό (και από κάποιες απόψεις αναγκαίο) ένα ακόμα ευρωπαϊκό forward.

Η αποχώρηση του Λονδίνου απ’ την ε.ε. (μια αποχώρηση που δεν έχει ξεκινήσει ακόμα επίσημα, και δεν είναι σίγουρο ούτε το πότε ούτε το πως θα ολοκληρωθεί) είναι ευκαιρία για το Παρίσι. Το γαλλικό κράτος / κεφάλαιο (: plus ιμπεριαλισμός) είναι πολύ ουσιαστικότερο τόσο για «εμπρός» όσο και για «πίσω» στην ιστορία της ευρωπαϊκής πολιτικής και οικονομικής ολοκλήρωσης απ’ ότι νομίζουν οι ανίδεοι έλληνες, που βολεύονται να βρίζουν το Βερολίνο για τα πάντα. Γαλλική «ανάγκη» και πρωτοβουλία ήταν η ε.κ.α.χ. («ευρωπαϊκή κοινότητα άνθρακα / χάλυβα»), η μήτρα της ε.ο.κ., για να ελεγχθεί στοιχειωδώς η μεταπολεμική γερμανική βιομηχανία… Γαλλική «ανάγκη» και πρωτοβουλία ήταν το ευρώ, για να ελεγχθεί η γερμανική ενοποίηση. Απ’ την άλλη μεριά γαλλική ήταν επίσης η ακύρωση του ευρωσυντάγματος.

Αυτό δεν σημαίνει, φυσικά, ότι το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο (: plus ιμπεριαλισμός) είναι «θύμα». Σημαίνει αυτό: κανένα βήμα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης δεν προχώρησε ποτέ σ’ αυτά τα 60 χρόνια της μακρόχρονης διαδικασίας αν δεν εξυπηρετούσε και τα γαλλικά συμφέροντα.

Επέκταση και εμβάθυνση

Πέμπτη 9 Μάρτη. Στα ‘90s, μετά την διάλυση του «ανατολικού μπλοκ», μετά την γερμανική ενοποίηση (που τρόμαξε, όχι χωρίς λόγο, τόσο το Λονδίνο και το Παρίσι όσο και την Ουάσιγκτον) και το «χαλινάρι» (που αποδείχθηκε στην πράξη ότι δεν δούλεψε) στον γερμανικό καπιταλισμό με την αντικατάσταση του ηγεμονικού μάρκου απ’ το «κοινό» ευρώ, συγκρούστηκαν ήπια δύο διαφορετικές προσεγγίσεις για το μέλλον της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Για το Βερολίνο προτεραιότητα είχε η θεσμική «εμβάθυνση». Δηλαδή η ενίσχυση των ενιαίων θεσμίσεων μεταξύ των τότε κρατών μελών της ε.ε. Για το Παρίσι, αντίθετα, προτεραιότητα είχε η «επέκταση». Η ένταξη, δηλαδή, στην ε.ε., το γρηγορότερο, όσο το δυνατόν περισσότερων κρατών απ’ το πρώην «ανατολικό μπλοκ».

Η διαφορά στην τακτική ήταν ουσιαστική. Για το δυναμικά εξελισσόμενο Βερολίνο των αρχών της δεκαετίας του ’90 σημασία είχε η διαμόρφωση ενός ισχυρού μπλοκ ευρωπαϊκών κρατών, γύρω απ’ το οποίο τα κράτη του πρώην «ανατολικού μπλοκ» θα είχαν δορυφορική λειτουργία, οικονομικά και πολιτικά. Για το Παρίσι, αντίθετα, η ένταξη όσο το δυνατόν περισσότερων απ’ αυτά στην ε.ε. με πιο χαλαρές δεσμεύσεις σήμαινε πιθανά ή βέβαια (π.χ.: πολωνία) αντίβαρα απέναντι στην ανατέλλουσα γερμανική ισχύ.

Τι έγινε τελικά; «Της γαλλίας». Και με σιωπηλό τρόπο (αντίθετα απ’ τα γαλλικά συμφέροντα) «της αγγλίας». Σε αντίβαρο, και για λόγους στοιχειώδους συνοχής, η «συνθήκη του Μάαστριχτ» τον Φλεβάρη του 1992, διαμόρφωσε τα κριτήρια μιας ορισμένης «δημοσιονομικής πειθαρχίας», που ταίριαζαν περισσότερο στον ορθολογισμό του γερμανικού κράτους / κεφάλαιου, (όπως και των κεντρο/βορειοευρωπαϊκών): ετήσιο έλλειμμα όχι μεγαλύτερο του 3% του αεπ για κάθε κράτος / μέλος, χρέος όχι μεγαλύτερο απ’ το 60%. To 1994 μπήκαν στην ε.ε. η αυστρία, η φινλανδία και η σουηδία· το 2004 η σλοβενία, η ουγγαρία, η σλοβακία, η πολωνία, η λιθουανία, η εσθονία, η λετονία, η μάλτα και η (νότια) κύπρος· το 2007 η ρουμανία και η βουλγαρία· το 2013 η κροατία.

Τι είναι αυτό που γίνεται τώρα; Η επέκταση έχει ανασταλεί εδώ και κάποια χρόνια (για τα κράτη της δυτικής βαλκανικής). Η αποχώρηση του Λονδίνου αλλάζει την πολιτική γεωμετρία της ε.ε. (αν και παράγοντες αστάθειας υπάρχουν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν) αφήνοντας στο Παρίσι το περιθώριο να ξαναδιαπραγματευτεί (με το Βερολίνο και τους συμμάχους του) την «εμβάθυνση». Την δημιουργία, σα να λέμε, ενός δυναμικού πυρήνα σχετικά μεταβλητής σύνθεσης που είτε θα σέρνει τους «δορυφόρους» του, είτε θα τους αφομοιώνει· με αυστηρές προϋποθέσεις.

Διαφορική ολοκλήρωση

Πέμπτη 9 Μάρτη. Η ιδέα “συμμαχιών των προθύμων” μέσα στην ε.ε. και την ευρωζώνη δεν είναι καινούργια. Τόσο η ευρωζώνη και οι ιδιαίτεροι θεσμοί της (σε σχέση με την ε.ε.) όσο και η “συνθήκη Σέγκεν” ανήκουν σ’ αυτήν την κατηγορία “ευέλικτης” διαχείρισης των διαφωνιών (ή των κρατικό / καπιταλιστικών ιδιαιτεροτήτων) μέσα στο σώμα της ε.ε.

Ωστόσο έχει αποκτήσει ιστορική επικαιρότητα και, με μια έννοια, πυκνότητα ενδεχομένων μέσα στον οξυνόμενο παγκόσμιο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό. Εκείνο στο οποίο φαίνεται να συμφωνούν τώρα Βερολίνο, Ρώμη, Μαδρίτη, Παρίσι (αλλά και Άμστερνταμ, Βρυξέλες, Βιέννη, Λισσαβώνα, και θα δούμε ποιοί άλλοι) είναι μελλοντικές διακρατικές συμφωνίες στις οποίες δεν θα έχει πλέον ισχύ το “βέτο” ενός κράτους / μέλους (ή περισσότερων), ειδικά εντός ευρωζώνης. Οι τομείς που κρίνονται ήδη κρίσιμοι για τέτοιες μελλοντικές συμφωνίες “παραπάνω ολοκλήρωσης” υψηλής προτεραιότητας έχουν ήδη προδιαγραφεί, απ’ την θεματολογία των πέντε εγγράφων που θα καταθέσει η ευρωπαϊκή επιτροπή προς διαβούλευση μεταξύ των κρατών / μελών, τους επόμενους μήνες:

1) Στα τέλη Απρίλη θα γίνει η εισήγηση για την κοινωνική πολιτική·

2) Στα μέσα Μάη θα γίνει η εισήγηση για την αντιμετώπιση των κοινωνικών αντιθέσεων που έχουν προκληθεί απ’ την φιλελευθεροποίηση του παγκόσμιου εμπορίου (“παγκοσμιοποίηση”)·

3) Στα τέλη Μάη θα γίνει η εισήγηση για την εμβάθυνση της νομισματικής και οικονομικής ενοποίησης (ευρωζώνη)·

4) Στις αρχές Ιούνη θα γίνει η εισήγηση για την διαμόρφωση μιας περισσότερο “ευρωπαϊκής” στρατιωτικής πολιτικής·

5) Στα τέλη Ιούνη θα γίνει η εισήγηση για την ενίσχυση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού και των κοινών ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Οι τίτλοι δεν διευκρινίζουν ακριβώς το περιεχόμενο, δείχνουν ωστόσο μια κατεύθυνση. Ακόμα περισσότερο αν εννοηθούν στον συνδυασμό τους. Για παράδειγμα η περιβόητη “μεταφορά πόρων απ’ τον πλούσιο βορρά στον φτωχότερο νότο”, που έτσι κι αλλιώς συμβαίνει μέσα από διάφορες διαδικασίες και προγράμματα (αλλά ταυτόχρονα θεωρείται, για καθαρά ιδεολογικούς λόγους, ανάθεμα στον βορρά) μπορεί να ενισχυθεί (σημεία 1 και 2) με ταυτόχρονη θεσμοθέτηση κάποιου είδους “ευρωπαϊκού υπουργείου οικονομικών” και “ευρωπαϊκού υπουργείου περιφερειακής ανάπτυξης” με αυξημένες οικονομικές αρμοδιότητες και πολιτικές ευθύνες απέναντι στα κράτη μέλη, ειδικά τα πιο “προβληματικά” (σημείο 3).

Αν και είναι νωρίς να σχολιάσουμε τις τελικές διευθετήσεις, δεν είναι καθόλου νωρίς να εντοπίσουμε τις τάσεις. Δεν φαίνεται στο ορίζοντα η τολμηρή (γερμανικής προέλευσης) αλλά και ορθολογική ιδέα ενός “ευρωσυντάγματος”. Αυτή “κάηκε”. Αντίθετα (φαίνεται ως τώρα ότι) θα ακολουθηθεί, σε ότι αφορά την “εμβάθυνση”, μια τακτική “κομμάτι κομμάτι”, σε τομείς όπου μπορεί να υπάρξει κοινωνική συναίνεση. Επιπλέον, θα πρέπει οι συμφωνίες (που λογικά θα συνεπάγονται μεγαλύτερη μεταφορά αρμοδιοτήτων εδώ κι εκεί σε υπερεθνικούς / ευρωπαϊκούς θεσμούς) να είναι συμβατές με τα συντάγματα των εθνικών κρατών. Και ειδικά του γερμανικού, όπου υπάρχει μια παράδοση αυστηρότητας στην τήρηση των ορίων του.

Η αιτία

Τρίτη 7 Μάρτη. Το θυμάται, άραγε, κανείς; Μετά από 7 χρόνια οργιώδους δημαγωγίας, μικροαστικών φαντασιώσεων, παγκόσμιων συνωμοσιών (κατά των ελλήνων, φυσικά!), αναμνήσεων απ’ τα χρόνια της βρώμικης, βγαλμένης απ’ το αίμα των μεταναστών εργατών, ευδαιμονίας των ’90, και παρέλασης “πουλημένων” ή απλά “ανίκανων” (εκλεγμένων…) πολιτικών, το να το θυμίζουμε μπορεί να μοιάζει “τρελό”: η αιτία όλων των “δεινών” βρίσκεται στο ότι το ελληνικό κράτος (και, μαζί του, μεγάλο μέρος του ντόπιου επιχειρείν και οι ελληνικές τράπεζες) δεν θεωρείται αξιόπιστο σα δανειζόμενος απ’ τους αγοραίους δανειστές χρήματος. Τις περιβόητες “αγορές”. Αυτοί οι διεθνείς έμποροι χρήματος κρίνουν ότι το ελληνικό κράτος (με βάση το ιστορικό του αλλά και τα δομικά χαρακτηριστικά του) ΔΕΝ είναι ικανό να ξεπληρώνει τα χρέη του. Και έχουν σοβαρά επιχειρήματα γι’ αυτήν την εκτίμηση.

Αυτό, όλο κι όλο. Η εφταετία των μνημονίων ΔΕΝ αφορά τίποτα άλλο απ’ την “διόρθωση” ορισμένων οφθαλμοφανών αδυναμιών του ελληνικού κράτους / κεφάλαιου, έτσι ώστε να ξαναγίνει αξιόχρεο, όχι απέναντι στο Βερολίνο ή στο δντ, αλλά απέναντι στις διεθνείς αγορές χρήματος.

Αυτό, όλο κι όλο. Κι αυτό έχει αποδειχθεί ΑΔΥΝΑΤΟ! Όχι μόνο (ή κυρίως) επειδή τα “προγράμματα δομικής προσαρμογής” των τρισκατάρατων πολιτικών δανειστών είναι καλύτερα ή χειρότερα, αυστηρότερα ή πιο χαλαρά, απάνθρωπα ή φιλάνθρωπα… Αλλά επειδή επί τόσα χρόνια ΚΑΜΙΑ κοινωνική και πολιτική συμμαχία στην ελλάδα ΔΕΝ αναγνώρισε, έστω με διαφορετική προσέγγιση απ’ αυτήν την δανειστών, ότι ΟΝΤΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΟΒΑΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ στο ελληνικό σύμπλεγμα κράτους / κεφάλαιου, και ΚΑΜΙΑ διαφορετική πρόταση για την επίλυσή τους δεν προτάθηκε, συζητήθηκε, εγκρίθηκε, εφαρμόστηκε…

“Κανένα πρόβλημα δεν είχαμε – όλα τα δημιούργησαν οι τρισκατάρατοι ξένοι”. Αυτή είναι η mainstream ελληνική αλήθεια. Κι αφού είναι αυτή, μετά από εφτά χρόνια, το ελληνικό κράτος / κεφάλαιο ΕΙΝΑΙ ΑΚΟΜΑ ΠΙΟ ΑΝΑΞΙΟΠΙΣΤΟΣ δανειζόμενος, διεθνώς…

Η αιτία 2

Τρίτη 7 Μάρτη. Είναι τόσο βαθιά αυτή η “βεβαιότητα” σχεδόν απ’ την στιγμή 0 ως σήμερα ώστε τα προβλήματα του ελληνικού συμπλέγματος κράτους / κεφάλαιου έχουν πάψει προ πολλού να είναι απλά “οικονομικά”. Εκτός από εκείνους που από “ανθρωπιστική ευαισθησία” (και θεαματική απλοϊκότητα…) λυπούνται για τα χάλια των ελλήνων δεν θα πρέπει να υπάρχει άνθρωπος στην ευρώπη που να μην καταλαβαίνει ότι τα ελληνικά προβλήματα είναι, ουσιαστικά, “διανοητικά”: αδυναμία (ή άρνηση, ή απώθηση) αναγνώρισης “χοντρών” πλευρών της πραγματικότητας. Πάγια εθελοτυφλία. Μεμψιμοιρία. Πείτε το όπως θέλετε.

Για παράδειγμα το περιβόητο κόμμα της δραχμής κάτω απ’ τις σημαίες του “εθνικού νομίσματος” ΔΕΝ προτείνει καμία λύση στη διεθνή χρεο-αναξιοπιστία του έθνους / κράτους που θέλει, υποτίθεται, να σώσει. ΟΥΤΕ καν την αναγνωρίζει σαν ζήτημα. Απλά προσπαθεί να την προσπεράσει (και να την οξύνει) μέσα απ’ την μυθολογία του παντοδύναμου “εθνικού νομίσματος”. Το οποίο (αναγκαστικά) θα γίνει το μόνο εργαλείο δανεισμού χρήματος, “εσωτερικού” αναπόφευκτα, μέσα απ’ την παραγωγή του νομισματοκοπείου…

Ούτε, όμως, το κόμμα του ευρώ (αν υποθέσουμε ότι υπάρχει τέτοιο…) ΔΕΝ έχει καμία λύση αφού επίσης ΔΕΝ αναγνωρίζει τα δομικά προβλήματα.

Μήπως αυτά είναι μυστικά ή μυστηριώδη; Μήπως αυτοί οι “απ’ έξω”, είτε είναι έμποροι χρήματος είτε τεχνοκράτες της καπιταλιστικής οικονομολογίας και διοίκησης βλέπουν τόσο μεροληπτικά (γιατί;) την θέσμιση του κεφάλαιου και του κράτους στην ελλάδα ώστε να κάνουν πουλάκια τα μάτια τους; Το κωμικοτραγικό είναι ότι αυτά ακριβώς τα προβλήματα τα περιγράφουν διαρκώς οι έλληνες στην καθημερινή τους ζωή ελεεινολογώντας ασύστολα· αρκεί να κουβεντιάζουν μεταξύ τους και μόνο!! Τέτοια είναι η πραγματικότητα της πραγματικότητας, που δεν αφορά την πολιτική οικονομία του κεφάλαιου αλλά την ηθική οικονομία του μικροαστισμού: “απ’ έξω κούκλα (δηλαδή μόνιμη πόζα) – από μέσα πανούκλα (δηλαδή τα ξέρουμε μια χαρά τα σκατά μας, αλλά είναι οικογενειακή υπόθεση)”. Εννοείται ότι στην πανούκλα δεν λύνεται τίποτα. Απλά συμβαίνει…

Η συγκυρία

Τρίτη 7 Μάρτη. Η αντίθεση δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη. Στην ιστορική φάση που τα κράτη / μέλη της ε.ε. και οπωσδήποτε τα κράτη / μέλη της ευρωζώνης πρόκειται να μπουν στη διαδικασία update της συλλογικής τους υπόστασης (με την έννοια των κρατικο/καπιταλιστικών θεσμίσεων, των συγκλίσεων και των αποκλίσεων διάφορων συμφερόντων μέσα στον παγκόσμιο ανταγωνισμό) ένα απ’ αυτά, και μόνο ένα, σέρνεται με όλο και μεγαλύτερο ζόρι, αρνούμενο (όχι μόνο οι πολιτικές βιτρίνες αλλά, επιπλέον, ο “λαός”) ότι έχει σοβαρά δομικά προβλήματα, αρνούμενο να συζητήσει γι’ αυτά, να συγκρουστεί εσωτερικά γι’ αυτά, να βρει «λύσεις». Ένα απ’ αυτά, και μόνο ένα, είναι ανίκανο να πείσει καν και καν τους διεθνείς εμπόρους χρήματος ότι μπορούν να το εμπιστευτούν και να το δανείσουν με λογικά επιτόκια· άρα είναι ανίκανο για πολύ περισσότερα με διεθνή αξία (είναι ικανό μόνο για γεωπολιτικές προσόδους, αν και όταν βρεθούν τέτοιες). Ένα απ’ αυτά, και μόνο ένα, νομίζοντας ότι παραμένει στο κέντρο του κόσμου περιμένει κάποιον από μηχανής θεό.

Κι έτσι, μήνα Μάρτη του 2017, ενώ στο Παρίσι (για παράδειγμα) οι πολιτικές βιτρίνες τεσσάρων απ’ τα σημαντικότερα κράτη μέλη του κλαμπ της ευρωζώνης κηρύσσουν την έναρξη μιας διαφορικής διαδικασίας μεγαλύτερης όσμωσης και ολοκλήρωσης στην ευρώπη, ένα απ’ τα μέλη του κλαμπ, και μόνο ένα, προσβλέπει απελπισμένα σε κάποια σύνοδο των “τεχνικών κλιμακίων”, σε κάποιο euroworking group, μπας και πείσει ότι αξίζει έναν ακόμα γύρο πολιτικού δανεισμού, και μάλιστα από κράτη / μέλη φτωχότερα. Ενόσω διατηρεί σε φορολογική ασυλία τα αφεντικά του, την εκκλησία του, τους βουλευτές του… Ενόσω οι υπήκοοι δεν καταλαβαίνουν καν και καν ότι η αύξηση της φορολογίας στους μισούς είναι το αντίτιμο της α-φορολόγησης των άλλων μισών…

Δεν είναι ολοφάνερο; Αυτό το ένα κράτος δεν ανήκει πλέον στην ευρωζώνη· στο βαθμό που αυτή υπήρξε (και εξακολουθεί να είναι) το προηγούμενο ιστορικά update της καπιταλιστικής ευρώπης. Δεν ανήκει ούτε στην διαδικασία εξέλιξής της, ούτε καν και σε οποιοδήποτε ενδεχόμενο στασιμότητάς της. Είναι εκτός. Όχι νομισματικά· αυτό είναι το μόνο που έχει απομείνει (αλλά ευρώ χρησιμοποιεί και το montenegro σαν επίσημο νόμισμα, χωρίς να είναι καν στην ε.ε…). Είναι εκτός σε κάθε άλλη πλευρά: δεν έχει τους θεσμούς, δεν έχει τους τρόπους. Είναι ένα failed state. Όπως λένε εκτός συνόρων όλο και συχνότερα: μια χαμένη υπόθεση.

Δεν φταίει η σκληρότητα του δντ γι’ αυτό, παρόλο που αυτή είναι δεδομένη. Φταίει αυτό το απλό: τόσο η πολιτική ελίτ όσο και ο μικροαστισμός και ο μεσοαστισμός στην ελλάδα ΔΕΝ αναγνώρισαν ποτέ ανοικτά ότι έχουν σοβαρά προβλήματα συγκρότησης, ΔΕΝ ασχολήθηκαν ποτέ με το να τα προσδιορίσουν με ακρίβεια και να βρουν τις εναλλακτικές για την λύση τους, ΔΕΝ συγκρούστηκαν ποτέ πάνω σε πιθανές αντίθετες (αλλά πραγματικές, ουσιαστικές) λύσεις. Κι αυτό που ισχύει σε ατομική κλίμακα ισχύει ακόμα περισσότερο σε κρατικο/καπιταλιστική: αν παριστάνεις πως «όλα είναι ο.κ.» (και φταίνε οι καταραμένοι ξένοι), αν φυλάς δηλαδή ζηλότυπα το «απ’ έξω κούκλα από μέσα πανούκλα» όταν το πρώτο δεν ισχύει πια καν και καν, τότε είσαι άξιος της μοίρας σου…

(φωτογραφία: είναι για την επικοινωνία με το enterprise… έφυγε βιαστικά και… εεε… καταλαβαίνετε…)

Η συγκυρία 2

Τρίτη 7 Μάρτη. Θα ήταν δυνατόν, παρά το γεγονός ότι τέτοια είναι η πολιτική πραγματικότητα στην ευρώπη (και στον πλανήτη), να διατηρηθεί η Αθήνα στην ευρωζώνη μόνιμα διασωληνωμένη; Αν και τίποτα δεν μπορεί να αποκλεισθεί, η ιστορική λογική (έστω η δική μας) λέει πως όχι. Για να το πούμε ωμά: σε τελευταία ανάλυση, για τον ελληνικό καπιταλισμό, που περνάει όλο και μαζικότερα στη φάση της μαύρης συσσώρευσης και του μαφιόζικου κράτους, καμία διαπραγμάτευση δεν είναι πλέον εφικτή. Ό,τι ήταν να πάρουν τα ντόπια αφεντικά απ’ την διεθνή βοήθεια των ομοίων τους τα πήραν ως και το 2013 ή, έστω, το 2014. Από τότε και μετά, κάθε απαιτούμενη σοβαρή μεταρρύθμιση θίγει τα συμφέροντα και τις διαδικασίες της κερδοφορίας τους.

Αυτό το ξέρουν οι καταραμένοι “δανειστές”. Γι’ αυτό και το μόνο που τους ενδιαφέρει πια (μετά την τελευταία και διαψευσμένη ελπίδα τους, την άνοιξη του 2015, για ένα ελληνικό ρεφορμιστικό potential) είναι να πάρουν τα λεφτά που έχουν δανείσει το ελλαδιστάν. Όμως γι’ αυτό δεν χρειάζεται να ανήκει η Αθήνα στην ευρωζώνη! Χρειάζεται επιτήρηση, “διεθνής έλεγχος”, αυτό ναι, έχει ξαναγίνει πολλές φορές. Αλλά θα ήταν προτιμότερο αυτός ο “διεθνής έλεγχος” να αφορά κάποιον εκτός κλαμπ.

Το κόμμα της δραχμής θα αγαλιάσει αν τα πράγματα εξελιχθούν όπως δείχνουν οι πραγματικές ιστορικές τάσεις… Ή μήπως όχι; Ένα μέρος του ασφαλώς και θα χαρεί· έχει επενδεδυμένα συμφέροντα στην άγρια νομισματική υποτίμηση εργασίας και κεφάλαιου. Ένα άλλο μέρος όμως, το πιο μικροαστικό, θα χαρεί στην αρχή και μετά θα λυσσάξει. Θα είναι αργά. Και πάντα θα είναι αργά.

Το είναι ο καπιταλισμός ηλίθιε! τους αξίζει μεν· αλλά δεν θα το καταλάβουν ούτε στην τρίτη μεταθάνατο ζωή τους.

(Το θέμα δεν είναι το “αν” αλλά το “πότε” και το “πως”: αυτός είναι ο εκτός συνόρων ψίθυρος για την “μικρή ασθενή”…)

Η άλλη όχθη

Πέμπτη 2 Μάρτη. Στην απέναντι μεριά του Ατλαντικού, στην “γηραιά ήπειρο”, προετοιμάζονται για το μέλλον της ε.ε. και της ευρωζώνης. Ο πρόεδρος της ευρωπαϊκής επιτροπής παρουσίασε 5 “σενάρια” για αυτό το μέλλον, διευκρινίζοντας ότι η επιτροπή σαν τέτοια δεν υιοθετεί κάποιο. Αυτό ενόψει της συνόδου της ε.ε. στη Ρώμη, στις 25 Μάρτη· που δεν θα είναι απλά γενέθλια (τα 60α) αλλά μια καινούργια αρχή· είπε ο Γιούνκερ:

«Πριν από 60 χρόνια, οι πατέρες της Ευρώπης επέλεξαν να ενώσουν την ήπειρο με τη δύναμη του νόμου αντί για τις ένοπλες δυνάμεις. Μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι γι’ αυτά που έχουμε καταφέρει από τότε. Η πιο ζοφερή μας ημέρα το 2017 θα εξακολουθήσει να είναι πολύ πιο λαμπρή από οποιαδήποτε ημέρα πέρασαν οι πρόγονοί μας στο πεδίο μάχης. Καθώς εορτάζουμε την 60η επέτειο των Συνθηκών της Ρώμης, είναι καιρός για την ενωμένη Ευρώπη των 27 να διαμορφώσει ένα όραμα για το μέλλον της. Είναι καιρός για ηγεσία, ενότητα και κοινή βούληση. Η Λευκή Βίβλος της Επιτροπής παρουσιάζει μια σειρά από διαφορετικές διαδρομές που θα μπορούσε να επιλέξει να ακολουθήσει αυτή η ενωμένη ΕΕ των 27. Είναι η αρχή της διαδικασίας, όχι το τέλος, και ελπίζω ότι τώρα θα πραγματοποιηθεί ένας έντιμος και ευρύς διάλογος. Η μορφή θα ανταποκρίνεται στη λειτουργία. Κρατάμε το μέλλον της Ευρώπης στα χέρια μας». 

Είναι εύκολο να βρείτε αυτά τα 5 σενάρια. Ρεαλιστικότερο κρίνουμε το “αυτοί που θέλουν περισσότερα κάνουν περισσότερα”. Που θα ήταν φυσιολογικό (αν και όχι σίγουρο) να αφορά κατ’ αρχήν τα κράτη μέλη της ευρωζώνης…