Αθήνα – Φραγκφούρτη

Δευτέρα 3 Ιούλη. Δεν θα ήταν θέμα στον ορίζοντά μας αν δεν το είχε φυτέψει εκεί η φαιορόζ κυβέρνηση και η υψηλή διαπραγματευτική τέχνη της. Η ποσοτική χαλάρωση σώζει· η ποσοτική χαλάρωση σώζει· η ποσοτική χαλάρωση σώζει… Σαν «πάτερ ημών» η θρυλική «ποσοτική χαλάρωση» είχε γίνει επί μήνες η δημόσια κυβερνητική προσευχή μπροστά στην εκκλησία της ε.κ.τ. και στο εικόνισμα του Ντράγκι.

Ώσπου ήρθε ο θερινός καιρός για να μάθουμε ότι «Ποια ποσοτική χαλάρωση μωρέ; Δεν γαμιέται κι αυτή και η ε.κ.τ.; Εμείς θα βγούμε – στις – αγορές με νταούλια, και θα μας παρακαλάνε να μας δανείσουν».

Ταμάμ. Πολλή ελληνική μαγκιά. Όπως πάντα άσχετη με την πραγματικότητα. Ας κοιτάξουν οι «μάγκες» να πάρουν, τελικά, την θρυλική δόση έγκαιρα. Και μετά ας ξαναξεδιπλώσουν τα παινεμένα διαπραγματευτικά ταλέντα τους, για την «3η αξιολόγηση», που έχει όλα τα φόντα να μην τελειώσει ποτέ… (αφού, ως το τέλος του ’18, δεν χρειάζονται άλλες χρηματοδοτικές ενέσεις). Στο κάτω κάτω κάπως πρέπει να την γλυτώσουν και οι «κλειστοί επαγγελματίες», έτσι δεν είναι;

Όσο για την περιβόητη «έξοδο στις αγορές»; Κρατάτε με μην τον σκίσω… Σκέτος εθνικός σεξισμός…

G 20

Σάββατο 1 Ιούλη. Η «μικρή ασθενής» είναι ένα μικρό, ασήμαντο βατράχι μέσα στον παγκόσμιο καπιταλιστικό βάλτο· παρότι ψωνίζεται ότι μπορεί να βρυχάται. Στην σύνοδο των g 20 την το ερχόμενο Παρασκευοσάββατο, στο Αμβούργο, η όξυνση των ενδοκαπιταλιστικών αντιθέσεων δεν πρόκειται να κρυφτεί. Ο κατά την φαντασία των ελλήνων «σπουδαίος πατριώτης» ψοφιοκούναβος είναι ένας βασικός εκφραστής αυτής της όξυνσης. Αλλά όχι ο δημιουργός της: είναι, απλά, ένας κατάλληλος (και πιθανότατα προσωρινός) καραγκιόζης στην κατάλληλη θέση.

Οι εκτιμήσεις είναι ότι το ψόφιο κουνάβι θα εμφανιστεί στη σύνοδο περίπου με το στυλ του σερίφη στο γουέστερν Unforgiven – τουλάχιστον σε ότι αφορά τις αμερικανικές “οικονομικές” απαιτήσεις απέναντι στην ευρώπη. Θα συναντηθεί επίσης πρώτη φορά, σαν πρόεδρος, face to face με το αφεντικό της Μόσχας· όπου εκεί, πιθανόν, να κάνει χαρούλες. Απ’ την άλλη μεριά η Ουάσιγκτον «έχει ανοίξει λογαριασμό» με το Πεκίνο… Οι κυρώσεις στις οποίες αναφερθήκαμε πιο πάνω είναι το ένα θέμα· οι πωλήσεις όπλων αξίας σχεδόν 1,5 δισεκατομυρίων δολαρίων στην ταϊβάν είναι ένα άλλο.

Αρένα.

Project europe

Παρασκευή 30 Ιούνη. Μιλώντας στο γερμανικό κοινοβούλιο παραμονές της συνόδου των g20 στο Αμβούργο η Μέρκελ επιβεβαιώσε ότι Βερολίνο και Παρίσι διαμορφώνουν ένα κοινό μεσοπρόθεσμο σχέδιο για την θεσμική εμβάθυνση τόσο της ε.ε. όσο και της ευρωζώνης. Προφανώς δεν μπήκε σε λεπτομέρειες. Επίσης είναι λογικό ότι η δουλειά δεν γίνεται μόνο απ’ αυτά τα δύο κράτη.

Θα χωρέσουν όλοι στην «επιτάχυνση» ακόμα κι αν κινούνται μόνιμα με ασθενοφόρο; Όπως και νάχει η ευρωπαϊκή αναβάθμιση (και η όξυνση των ενδοκαπιταλιστικών αντιπαλοτήτων που θα προκαλέσει) δεν θα μείνει κρυφή.

Κουίζ

Πέμπτη 22 Ιούνη. Τι σχέση έχει η πολιτική (σαν τεχνική της εξουσίας) με την ιδεολογία; Όση σχέση έχει ο πόλεμος (με άλλα μέσα) με τα φαντάσματα του «θα τους ξεκοιλιάσουμε!» Η πολιτική ήττα δεν είναι αυτό το καραγκιοζιλίκι που, δήθεν σαν αυτοκριτική, πουλάνε οι πολιτικές βιτρίνες! Η πολιτική ήττα, ειδικά με την έννοια των τεχνικών της εξουσίας, σημαίνει, ανάμεσα στα άλλα, ότι για απροσδιόριστα πολύ καιρό ο ηττημένος «το βουλώνει»: έχει ηττηθεί στ’ αλήθεια, κι αυτό είναι όλο.

Κάπου είναι γραμμένο (ακόμα και στο “spirit”…):

Αλήθεια είναι πως στους πολέμους δεν υπάρχουν

αναγκαστικά ηττημένοι.

Η ήττα χρειάζεται μια σκληρή απόφαση για να υπάρξει,

και υπάρχει, προπάντων, μετά την σκληρότερη απόφαση

κάποιων να την υποστούν.

Γιαυτό είναι πιο εύκολο να βρει κανείς

(στην άλλη μεριά των θριαμβευτών)

ξεπεσμένους νικητές παρά ηττημένους…

Project yunanistan

Πέμπτη 22 Ιούνη. Ευτυχώς που ο εξοχότατος πρωθυπουργός διαβλέπει κύμα επενδύσεων. Πρόκειται για το ίδιο άτομο που νωρίς την άνοιξη του 2016 διέβλεπε (με την ίδια κατηγορηματικότητα) ότι «το ελατήριο της ελληνικής ανάπτυξης» πρόκειται να εκτονωθεί / εκσφενδονηθεί μετά το Πάσχα (του 2016). Ε, δύο χρόνια πάνω δύο κάτω, μέσα είναι…

Για έναν περίεργο και προφανώς ανθελληνικό λόγο οι διεθνείς ατζέντηδες του εμπορίου χρήματος κρίνουν τα πράγματα αλλιώς. Κάτι τους έχει πιάσει: συνιστούν ο ένας μετά τον άλλο στο δντ (τελευταίο ως τώρα το καταραμένο bloomberg) να την κάνει απ’ το ελληνικό πρόγραμμα· και να την κάνει χτες!

Είναι βαλτοί (απ’ την φαιορόζ κυβέρνηση, λογικά… Ε;). Δεν αποκλείεται (να νομίζουν ότι) θα κάνουν ζημιά στην ευρωζώνη με μια τέτοια αποχώρηση. Δεν αποκλείεται να είναι οπαδοί του Γιάνη. Δεν αποκλείεται… τίποτα…

Αβάσιμο εντελώς δεν είναι – πάντως. Το θεώρημα (ευχή καλύτερα) για το τι κακό θα συμβεί στην ευρώπη αν όλες αυτές οι συμφωνίες είναι μαλακίες…. Θα πέσει η διεθνής ισοτιμία του ευρώ – «ζημιά»!!!

Όσο για τα υπόλοιπα; Με όλο το θάρρος, και με δεδομένο ότι είμαστε περιθωριακοί: αφού εξοχότατε βλέπεις κύμα, τι κύμα; τσουνάμι αληθινό με παράδες, δεν κάνεις κανά πρόχειρο μάθημα surf; Να σε βλέπει ο λαός να σε χαίρεται, έτσι, που όλο χάρη, θα αφήνεις τα κύματα (των επενδυτών) να σκάνε στις ψωραλέες κορμάρες μας ενώ εσύ, αγέρωχος, πάντα στην κορυφή…

Ε;

Project europe

Τετάρτη 21 Ιούνη. Το πιθανότερο είναι ότι «τέτοιες ιδέες είναι απόλυτα εχθρικές» για τον μέσο έλληνα πατριώτη, που στενάζει κάτω απ’ την γερμανική κατοχή… Θα ήταν κάπως πιο αποδεκτές μόνο υπό μία προϋπόθεση: ότι δισεκατομμύρια ευρώ θα έρρεαν στην φτωχή και τίμια ελλάδα χωρίς προϋποθέσεις και ελέγχους· όπως εκείνες τις ωραίες εποχές των ‘90s και των ‘00s.

Δεν ανήκουμε σ’ αυτήν την κατηγορία, έτσι κι αλλιώς. Ποτέ δεν λιμπιστήκαμε «ευρωπαϊκά κονδύλια», και φυσικά ποτέ δεν φάγαμε το παραμύθι ότι για τα βασικά χαρακτηριστικά του ελληνικού καπιταλιστικού συμπλέγματος (και των ιδεολογιών του) φταίνε…. οι «γερμανοί»… Συνεπώς οι δηλώσεις της γερμανίδας πρωθ. Μέρκελ στο ετήσιο συνέδριο του γερμανικού σεβ αξίζουν την προσοχή μας:

… Φυσικά θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε σε έναν κοινό υπουργό οικονομικών, αν οι συνθήκες είναι σωστές κι αν υπάρχει η κατάλληλη ισορροπία ανάμεσα στους κινδύνους και τις ευθύνες του χρέους… Θα μπορούσαμε επίσης να συμφωνήσουμε σε έναν προϋπολογισμό της ζώνης του ευρώ αν είναι καθαρό ότι μ’ αυτό τον τρόπο ενισχύουμε πραγματικά την δομή της οικονομίας…

Ίσως κάποιοι σκεφτούν ότι πρόκειται για «στροφή» της γερμανικής πολιτικής. Δεν έχουμε αυτή την άποψη. Το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο προωθεί την εμβάθυνση της ομοσπονδιοποίησης της ευρώπης απ’ την δεκαετία του ‘90· σκοντάφτοντας συνήθως στις περισσότερο «εθνικιστικές» αντιδράσεις κυρίως (αν και όχι μόνο) του γαλλικού κράτους / κεφάλαιου. Πάντα, όμως, έδινε κεντρική σημασία στους όρους και τους κανόνες των σχετικών διαδικασιών· όχι παράξενο για ένα κράτος / καπιταλισμό που θα «συνεισφέρει» (ήδη το κάνει) τα περισσότερα σε ένα περισσότερο ομόσπονδο «ευρωπαϊκό κράτος».

Ίσως, τώρα, στη φάση της πολιτικής παράλυσης του Λονδίνου και της πίστωσης χρόνου που έχει ο Macron είναι η κατάλληλη στιγμή για να δουλευτούν αυτές οι ιδέες. Ήδη Παρίσι και Βερολίνο έχουν συγκροτήσει επιτροπή τεχνοκρατών που θα παρουσιάσει στο eurogroup του Ιούλη προτάσεις για την εναρμόνηση των φορολογιών και την σύνθεση των οικονομικών πολιτικών (στην ευρωζώνη).

Έχει το ενδιαφέρον του το γεγονός ότι στο ίδιο συνέδριο, οι μεν γερμανοί βιομήχανοι τάχτηκαν υπέρ αυτού του update του project europe («αρκεί να σχεδιαστεί σωστά» πρόσθεσαν), ενώ οι επικεφαλής των υπόλοιπων κομμάτων δεν είχαν σοβαρές αντιρρήσεις· μάλλον συνέστησαν προσοχή· και φροντίδα των «ασθενέστερων περιοχών της ε.ε.» (οι πράσινοι).

Δεν είναι κάτι για αύριο. Αλλά το νερό μπαίνει στο αυλάκι. Πως θα αντιδράσει ο ελληνικός μικροαστικός πατριωτισμός όταν μάθει τέτοια νέα που, αυτή τη φορά, δεν θα αφήνουν περιθώρια για «θεσμικούς λαθρεπιβάτες» του είδους «ένταξη στην ευρωζώνη»; Χμμμμ… Κάντε τις προβλέψεις σας…

Η μικρή ασθενής

Παρασκευή 16 Ιούνη. Αν όσα ευρωπαϊκά κοινοβούλια ψηφίζουν για τις εκταμιεύσεις δόσεων στην Αθήνα το κάνουν· και αν δεν εμφανιστεί σαν «τιμωρός» η Ουάσιγκτον ζητώντας την απόσυρση του δντ απ’ τα ευρωπαϊκά προβλήματα, τότε η «μικρή ασθενής» την γλύτωσε. Προς το παρόν, αλλά ένα «παρόν» που θα κρατήσει κάμποσους μήνες.

Για το δεύτερο δεν ξέρουμε. Για το πρώτο είναι αναμενόμενο να γίνει αυτή η έγκριση· αν και οι (προεκλογικές) γκρίνιες στη γερμανική βουλή αναδεικνύουν αυτό που είναι όντως προβληματικό: συμμετοχή του δντ (ήδη απ’ το 2015 by the way) σε ρόλο «τεχνικού συμβούλου», χωρίς χρηματοδοτήσεις, πόση τεχνοκρατική ακεραιότητα εγγυάται για την διαρκή «διάσωση της μικρής ασθενούς»; Όλο και κάποιοι, εδώ κι εκεί, σε διάφορα κοινοβούλια, θα αναρωτηθούν μεγαλόφωνα.

Την γλύτωσε λοιπόν (αν δεν υπάρξει κάτι την τελευταία στιγμή) η Αθήνα: παραμένει στο club. Διασωληνωμένη, αλλά παραμένει. Η φαιορόζ κυβέρνηση δεν «πήρε» τίποτα απ’ αυτά που είχε βάλει κορώνα στο κεφάλι της, αλλά αυτό δεν είναι θέμα. Κάτι θα πουλήσει σαν επιτυχία, κάποιοι θα το αγοράσουν, κάποιοι όχι. Και θα ξεκινήσει αυτή η σπουδαία περίοδος των «υπουργικών αποφάσεων» και των «εγκυκλίων», που θα εκδοθούν ή όχι, φροντίζοντας να μην εφαρμοστούν εκείνα απ’ τα πρόσφατα ψηφισθέντα «μέτρα» που θίγουν την καρδιά του προσοδικού συστήματος.

Όσο για εμάς, την ανύπαρκτη (και πάντα ψόφια) σύγχρονη εργατική τάξη; Αν σας λέγαμε «νέοι καιροί ξημερώνουνε πάλι, να η φωτιά, να η ζωή!» θα το τρώγατε;

Πάμε γερά λοιπόν! Εφτά ευρώ κατώτατο ωρομίσθιο, κι αυτό για αρχή! (Κολώνετε;)

Η μικρή ασθενής 2

Παρασκευή 16 Ιούνη. Η «ελληνική διάσωση» βρίσκεται ήδη στον 8ο χρόνο της, οι αιτίες γι’ αυτό το long play είναι γνωστές (και δεν έχουν να κάνουν με τις νεοφιλελεύθερες συνταγές, τα δικά τους κατορθώματα είναι έτσι κι αλλιώς γνωστά απ’ τα ‘80s· σ’ αυτά δεν περιλαμβάνεται το «κώμα»…) και η διαχείριση του «ελληνικού προβλήματος» με τις βαλίτσες με τα λεφτά μπροστά και τον πολιτικό σχεδιασμό σε τοπική και ευρωπαϊκή κλίμακα στο πορτ παγκάζ είναι αποδεδειγμένα «μη βιώσιμη»· για να χρησιμοποιήσουμε έναν όρο της μόδας.

Το ελληνικό προσοδικό μοντέλο δεν έχει ηττηθεί απ’ την διαχείριση της κρίσης· το αντίθετο. Ένα μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων του πέρασε στη «μαύρη οικονομία», στο οργανωμένο έγκλημα, που είναι ο «φυσικός χώρος» της διανομής προσόδων, χωρίς υπερβολικές απαιτήσεις. Το υπόλοιπο έχει παραμείνει στην λευκή καπιταλιστική οικονομία, και οριοθετεί τους post crisis «εξασφαλισμένους».

Αυτό είναι καπιταλισμός, «ετερόδοξος» σε σχέση με την προτεσταντική ορθοδοξία ίσως, αλλά 100% καπιταλισμός. Θα του εξασφαλιστούν όμως για καιρό δικαίωματα ψήφου στο κέντρο του project europe;

Έχουμε αυτή την περιέργεια…

Ο στόλος…

Πέμπτη 15 Ιούνη. Σ’ αυτήν την ιστορική στιγμή όπου το project europe πρέπει να αναβαθμιστεί, αν όχι σε όλες σίγουρα στις βασικές του παραμέτρους, η ευρωζώνη αποδεικνύεται de facto σαν ο «κεντρικός πυρήνας», παρόλες τις συγκρούσεις ή τις διαφορές συμφερόντων. Ένα απ’ τα βασικά στοιχεία της αναβάθμισης (σίγουρα όχι το μοναδικό) είναι τα επόμενα βήματα στη δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού – παρότι αυτή είναι μια σύνθετη και, σε γενικές γραμμές, αργή διαδικασία.

Και τώρα η ερώτηση των 300 τόσων δισεκατομυρίων ευρώ (το ελληνικό δημόσιο χρέος): πιστεύετε ότι σ’ αυτή την διαδικασία αναβάθμισης του project europe και, οπωσδήποτε, του «κεντρικού πυρήνα» του, υπάρχει περιθώριο να χωράει ένα κράτος του οποίου ο (βαθυκρατικός…) υπ.αμ. λέει και ξαναλέει «οι αμερικάνοι είναι οι φίλοι και σύμμαχοί μας και οι γερμανοί εχθροί μας»; Κάτι που, by the way, δεν λένε τόσο ωμά ούτε τα σαφώς αμερικανόφιλα καθεστώτα της πρώην ανατολικής ευρώπης τύπου πολωνία ή ουγγαρία;

Δεν είναι άποψη ενός σκέτου ψεκασμένου αυτή. Ή, έστω, κάποιας ομάδας περιθωριακών που κατά τύχη έχουν υπουργικές καρέκλες. Είναι άποψη των ισχυρότερων μερίδων του ντόπιου κεφάλαιου. Γι’ αυτό κι όταν ο ψεκασμένος υπ.αμ. βγαίνει και οριοθετεί τις συμμαχίες του ελληνικού κράτους / παρακράτους, κανείς δεν τον καταγγέλει· ούτε απ’ την φαιορόζ κυβέρνηση ούτε από οποιοδήποτε άλλο κόμμα ή απόκομμα εξουσίας. Η πεποίθηση είναι κοινή, ενιαία, «εθνική»: οι αμερικάνοι είναι οι φίλοι μας… Σ’ αυτούς δίνουμε και γη και νερό…

Ξανά, λοιπόν, η ερώτηση των 300 τόσων δισεκατομυρίων ευρώ: ποιος και γιατί απ’ όσα ευρωπαϊκά αφεντικά ανήκουν στον «κεντρικό πυρήνα» θα ήθελε να συμμετέχει σ’ αυτόν ένα κράτος δηλωμένος τσατσορούφιανος της Ουάσιγκτον (και του Τελ Αβίβ);

Τροφή για σκέψη…