Ύβρις 3

Σάββατο 7 – Κυριακή 8 Δεκέμβρη. Αν το πολυγωνικό πρίσμα των «πολλαπλών πραγματικοτήτων» στον δυτικό κόσμο, που στηριζόταν στην «αυτονόητη» βάση της δυτικής κυριαρχίας στον κόσμο, τρακάρει τώρα με την πραγματικότητα (την ΜΙΑ και ΜΟΝΑΔΙΚΗ) του καπιταλισμού, του ιμπεριαλισμού, και της ανάδυσης «νέων δυνάμεων» απ’ την μεριά της ασίας, είναι αναμενόμενο ότι στη δύση σκαρφανώλουν μαλλιοκούβαρα όλα τα αντανακλαστικά της διατήρησης του status quo… Είναι διάφορες μορφές και παραλλαγές συντηρητισμού που επιχειρούν να «πιάσουν το τιμόνι» των εξελίξεων, ενόσω ανταγωνίζονται σκληρά μεταξύ τους. Υπό τις παρούσες συνθήκες μια μορφή διατήρησης του status quo της ευρώπης στον ανατρεπόμενο καταμερισμό εξουσίας θα ήταν το «συλλογικό μπετονάρισμα». Και μια αντίθετη είναι η ελπίδα στο «έθνος κράτος». Ξανά…

Αν βλέπετε τον ευρωπαϊκό καπιταλισμό και τους κοινωνικούς λακέδες του να προσπαθούν να κάνουν και τα δύο ταυτόχρονα, δεν έχετε ψευδαισθήσεις! Οι μετανάστες / πρόσφυγες ξέρουν! Θα ήταν παρανοϊκό να αντιμετωπίζεται η μετακίνηση εργασίας στον καπιταλιστικό κόσμο σαν «εισβολή» – αλλά δεν είναι (για τα καθεστώτα και τους υποτελείς τους), στο βαθμό που η ανατροπή των διεθνών συσχετισμών αναγκάζει τα αφεντικά στην ευρώπη να ορκίζονται ταυτόχρονα σε δύο αντίθετα «στοιχεία ταυτότητας» (δηλαδή ισχύος): στα ενιαία εξωτερικά σύνορα του μπλοκ του Σέγκεν· και στα εθνικά τους σύνορα.

Χωρίς να το θέλει, και με βαρύ τίμημα, η κίνηση-της-εργασίας (αν οι μετανάστες / πρόσφυγες ήταν «κινούμενο κεφάλαιο / χρήμα» θα ήταν ενθουσιωδώς δεκτοί!) αναδεικνύει το πως οι πολλαπλές πρωτοκοσμικές «πραγματικότητες» συγκρούνται με την πραγματικότητα· και προσπαθούν να την απωθήσουν, ή και να την εκμηδενίσουν. Είναι προφανές για εμάς (και ανομολόγητο απ’ αυτούς), για παράδειγμα, το τι σημαίνει ο αντι-μουσουλμανισμός! Όχι απλά μια θρησκευτική ρατσιστική σκλήρυνση· αλλά, κυρίως, το φόβο απέναντι στην καπιταλιστική ανατολή που «ανεβαίνει» σαν τέτοια – όντας και μουσουλμανική. Από την αυστηρά καπιταλιστική άποψη αυτό θα έπρεπε να είναι αδιάφορο· ναι. Αλλά ποτέ ο καπιταλισμός δεν ήταν ένα «αυστηρά» οικονομικό δόγμα, τόσο για τα αφεντικά όσο και τους υποτακτικούς τους…

Κι από κοντά έρχεται ο «νότος». Η αφρική. Κανένας μεμονωμένος μετανάστης ή πρόσφυγας δεν αμφισβητεί την πρωτοκοσμική κυριαρχία· μάλιστα, η (δυτική) ερμηνεία της κίνησης-της-εργασίας προς το (δυτικό) «κέντρο» είναι η επίδειξη αυτής της πρωτοκοσμικής υπεροχής. Ταυτόχρονα όμως η «δύση» αντιμετωπίζει όλους αυτούς σαν εν δυνάμει «τρομοκράτες» – σαν την άρνηση, την αμφισβήτηση της υπεροχής της. Όχι επειδή ο καθένας απ’ αυτούς είναι πιθανά τέτοιος· αλλά επειδή η δύση τρομάζει απ’ τις απειλές στο ηγεμονικό status quo της, που θεωρούσε δεδομένο για πάνω από 5 αιώνες….

Η πιο γλαφυρή έκφραση αυτού του τρόμου έρχεται (από που αλλού;) απ’ τις ηπα. Όπου οι κοκκινόσβερκοι λευκοί προτεστάντες τρομάζουν με την ιδέα ότι θα γίνουν μειοψηφία σε σχέση με τους νοτιοαμερικάνους μετανάστες πρώτης και δεύτερης γενιάς, plus τους αφρο-αμερικάνους. Τι σημαίνει «μειοψηφία»; Σημαίνει απώλεια της εξουσίας. Τι σημαίνει «απώλεια της εξουσίας»; Σημαίνει οριστικό τέλος στην μυθολογία της (παγκόσμιας) λευκής πρωτοκοσμικής ανωτερότητας….

(φωτογραφίες: Πού; Στα ανοικτά της λιβύης…)

Ύβρις 4

Σάββατο 7 – Κυριακή 8 Δεκέμβρη. Αν υπήρξε μέσα στο project europe ένα κράτος που με (καπιταλιστική) εντιμότητα προσπάθησε να «κτίσει» το «συλλογικό μπετονάρισμα» ξεπερνώντας τις παρωχημένες ιστορικά εμμονές του «έθνους κράτους», είναι το γερμανικό. Όχι τώρα. Στη δεκαετία του ’90.

Απέτυχε στις αρχές των ‘00s. Έτσι ώστε τώρα αναδιπλώνεται εν μέρει – τόσο όσο χρειάζεται στο δικό του «εθνικό» κεφάλαιο. Διάφοροι δημαγωγοί στα μέρη μας, που πουλάνε με τον τόνο «ελληνο-γαλλική συμμαχία» παρουσιάζουν τον (κατά την γνώμη του και γνώμη τους) βασιλέα της γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron περίπου σα νέο Ναπολέοντα, που έχει αντικαταστήσει το φιλοευρωπαϊκό γερμανικό πνεύμα. Λάθος, γελοίο λάθος, λάθος σκόπιμο! Ο Macron απλά κάνει βόλτες στις στάχτες που άφησε (στο project europe) ο γαλλικός εθνικισμός / ιμπεριαλισμός. Και παριστάνει ότι μπορεί να φυσήξει τόσο δυνατά ώστε να ξανανάψει την φωτιά. Από πολιτική, θεσμική, καπιταλιστική άποψη είναι, απλά, άλλος ένας μεταμοντέρνος απατεώνας· ένας σεφ των «πολλών πραγματικοτήτων»… Όσο για τις φωτιές; Καίνε τα μπατζάκια του.

Το ότι έχει ανακηρυχτεί σαν το «αποκούμπι» του στραπατσαρισμένου ελληνικού ιμπεριαλισμού, είναι απλά ενδεικτικό…

Ανατριχίλες στην Αθήνα 1

Πέμπτη 5 Δεκέμβρη. Υπάρχουν σοβαροί λόγοι για να παραδεχτεί οποιοδήποτε σετ αφεντικών (και όχι μόνο τα ελληνικά) ότι δεν ξέρει πως να διαχειριστεί τις συνέπειες στην καπιταλιστική ιστορία (και όχι μόνο στην καπιταλιστική ιστορία της ευρώπης και της «δύσης» αλλά και πολύ πιο πίσω) αυτού του μοναδικού φαινομένου: την επέλαση μιας ασιατικής υπερδύναμης και των συμμάχων της· και το σμπαράλιασμα που φέρνει στις επί τουλάχιστον 5 αιώνες δυτικοκρατούμενες (παγκόσμιες) ισορροπίες ή/και ανισορροπίες.

Υπάρχει όμως και ένας λόγος για το ανάποδο, για να βρυχάται το ελληνικό ποντίκι (το είπαν οι καλαματιανοί έλληνες: έχουμε ουρά!) παριστάνοντας το λιοντάρι, όταν όλα τα υπόλοιπα (δυτικά) λιοντάρια μαζί βρίσκονται σε περιδίνηση – που δεν κρύβεται. Και ο λόγος αυτός ονομάζεται «εθνική ιδεολογία».

Το motto του «αιώνιου εχθρού» (της τουρκίας) που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο (δηλαδή: με την έγκριση και την βοήθεια των «δυτικών» συμμάχων») θα γονατίσει απ’ τον θαραλλέο «έλληνα γίγαντα» ανάγεται, πρακτικά, στο σύνολο της ιστορίας του νέου ελληνικού κράτους. Περιοριζόμενοι στα highlights του 20ου αιώνα, το 1920 και το 1921 αυτό ήταν που παιζόταν· μέχρι που βούλιαξε στον Σαγγάριο. Ωστόσο, παρά την «καταστροφή», η πεποίθηση περί (μελλοντικής) υποστηρίξης απ’ τους «δυτικούς συμμάχους» μπορούσε να εξακολουθήσει στο βαθμό που αυτοί ήταν οι μόνες «παγκόσμιες δυνάμεις».

Ακόμα και στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1990, πολύ πρόσφατα δήλαδή, όταν κολοσσοί του ελληνικού ιμπεριαλισμού σαν τον υπουργό πολέμου Αρσένη προωθούσαν το «ενιαίο αμυντικό δόγμα Έβρος – Κύπρος» και άλλοι κολοσσοί της «αριστερής διανόησης» σαν τον Σημίτη (πριν γίνει πρωθυπουργός) ξέθαβαν την «ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών» (!!!), και πάλι η «δύση» θεωρούνταν η αποκλειστικά ικανή προέλευση και καθοδήγηση των ιμπεριαλισμών πάνω στο σώμα του πλανήτη. Και μέσα σ’ αυτόν τον καταμερισμό, για τον ελληνικό ιμπεριαλισμό (απέναντι στον τουρκικό), το μόνο άξιο λόγου ζήτημα ήταν «παίγνιο μηδενικού αθροίσματος», όπως απ’ την δημιουργία του ελληνικού κράτους και μετά: αν στηρίξουν εμάς δεν θα στηρίξουν αυτούς και θα κερδίσουμε· αν στηρίξουν αυτούς θα πρέπει να μαζευτούμε, για να μην χάσουμε… Άρα; Τι πρέπει να κάνουμε; Να κερδίζουμε την εύνοιά τους επειδή γεωπολιτικά είμαστε πολύτιμοι…

Τώρα, οι γεωπολιτικο-προσοδικά αναθρεμμένοι επί γενιές «ειδικοί» και «δημαγωγοί» του ντόπιου ιμπεριαλισμού, μιλιταρισμού και των αφεντικών του, τραυλίζουν προσπαθώντας να εξηγήσουν / καταγγείλουν την «αυθάδεια» αυτού του «αιώνιου εχθρού». Αφού δεν έχει σταθερούς δυτικούς συμμάχους από πού ως πού βγάζει αυτό το «θράσος»; αναρωτιούνται μάλλον κρυφά… Βρίσκουν, βέβαια, σαν εξήγηση την συμμαχία της Άγκυρας με την Μόσχα – αλλά αυτή η εξήγηση δεν τους κάνει (γι’ αυτό και πάντα την περιγράφουν σαν «ετοιμόρροπη»!). Δεν τους κάνει επειδή υπάρχει πάντα μια «λαϊκή» φλέβα φιλορωσισμού (το αόρατο «ρωσικό κόμμα» άλλων εποχών…) και μικροαστικής ελπίδας για το «ξανθό γένος» (απ’ τα Ορλωφικά κρατάει αυτό!…)

Όλα αυτά τα εθνικά σκατά πολυτελείας αδυνατούν να καταλάβουν ότι έχει μετατοπιστεί (και μάλιστα ριζικά) ο άξονας περιστροφής των παγκόσμιων καπιταλιστικών διαδικασιών!! Ότι η άλλοτε «περιθωριακή» ανατολή έχει γίνει ήδη το κέντρο του παγκόσμιου καπιταλισμού σχεδόν από κάθε άποψη που έχει και θα έχει σημασία στον 21ο αιώνα! Κι αφού δεν μπορούν να το «πιάσουν» αυτό, τραυλίζουν όταν βρίσκονται μπροστά στις συνέπειές του. Όπως, για παράδειγμα, ότι η Άγκυρα σαν κράτος και κεφάλαιο αναφέρεται πια σ’ αυτήν την καπιταλιστική ανατολή, που δεν είναι μόνο (ή δεν είναι τόσο) η Μόσχα, αλλά είναι το Πεκίνο, η Τεχεράνη, η Ισλαμαμπάντ, η Κουάλα Λαμπούρ, το Ανόι…

Γιατί αναφέρεται η Άγκυρα σ’ αυτήν την ανατολή και αντιμετωπίζει την «δύση» όχι απορριπτικά αλλά περιπαικτικά; Μα επειδή μεγάλο, τεράστιο μέρος των κοινωνιών αυτής της ανατολής είναι μουσουλμάνοι κι όχι χριστιανοί. Άρα ο τουρκικός καπιταλισμός και το τουρκικό κράτος, τα πλέον «δυτικά» στον μουσουλμανικό κόσμο, έχουν στρατηγικά πλεονεκτήματα προς την ανατολή. Και οι χριστιανοί έλληνες αδυνατούν να καταλάβουν γρι!

Ούτε, βέβαια, μπορούν να καταλάβουν και να αποδεχτούν το γεγονός ότι η Τεχεράνη, η Ισλαμαμπάντ και η Άγκυρα, με όλες τις μικρότερες ή μεγαλύτερες δόσεις «δυτικισμού» που έχουν ενσωματώσει ιστορικά, είναι στρατηγικής, στρατηγικότατης σημασίας «εταίροι» όχι μόνο για την Μόσχα… αλλά και για αυτό το κύμα που δεν μπορεί να το σταματήσει κανείς (εκτός αν επιχειρήσει την total καταστροφή του πλανήτη): το ασιατικό / κινεζικό…

Ανατριχίλες στην Αθήνα 2

Πέμπτη 5 Δεκέμβρη. Όταν, για παράδειγμα, οι πολύ καινούργιοι ισλαμοδημοκράτες στην εξουσία είπαν ένα ωμό «όχι» στην απαίτηση της Ουάσιγκτον να της επιτρέψουν να μπουκάρουν στο ιράκ και απ’ τον βορρά, οι δήθεν «αντι-ιμπεριαλιστές» στο ελλαδιστάν έβγαλαν τον σκασμό! Ήταν 2003 και τα ξεπερασμένα θεωρήματα που είχαν στα άδεια κεφάλια τους (ότι, δηλαδή, η Άγκυρα είναι το «αγαπημένο παιδί του νατο και των αμερικάνων») δεν μπορούσαν να εξηγήσουν το από πού ως πού οι ισλαμοδημοκράτες υπό τον Erdogan κάνουν τέτοιον τσαμπουκά στην παντοδύναμη Ουάσιγκτον. Δεκαέξι χρόνια μετά, εν έτει 2019, τα ίδια άδεια κεφάλια ξύνονται για το απο πού ως πού ο ίδιος Erdogan αγοράζει ρωσικούς S – 400 «γράφοντας» τις αμερικανικές απειλές. Η απάντηση είναι απλή, αλλά προσβάλει τις εθνικές μυθολογίες: το τουρκικό κράτος πολλαπλασιάζει την γεωπολιτική του αξία (και ήδη απ’ το 2003 οι διανοούμενοι και οι «ειδικοί» των ισλαμοδημοκρατών έβλεπαν τις τάσεις…) ακριβώς επειδή αρθρώνει τα συμφέροντά του με οργανικό τρόπο (και) με την ανατολή. Δεν είναι η ευκαιριακή παραχώρηση ενός λιμανιού ή ενός αεροδρομίου! Είναι ότι γίνεται γέφυρα· ή αιχμή, στην «καρδιά του παλιού κόσμου».

Όταν, πάλι, το ίδιο καθεστώς «έγραφε» κανονικότατα τις αμερικανικές κυρώσεις κατά της Τεχεράνης, τόσο πριν την συμφωνία 5 + 1 του 2015 όσο και μετά την αποχώρηση του ψοφιοκουναβιστάν απ’ αυτήν (τότε, πια, φωναχτά), οι ντόπιοι εθνικόφρονες σκατοκέφαλοι δεν αναρωτήθηκαν αυτό που κάνουν τώρα, μετά την συμφωνία Άγκυρας – Τρίπολης, δηλαδή «απο πού ως πού;» Νόμιζαν και νομίζουν οι ανόητοι ότι η Ουάσιγκτον θα παρατήσει την απείθαρχη Άγκυρα και θα αγκαλιάσει την γούτσου γούτσου βολική Αθήνα. Ήλπιζαν. Δεν πήραν χαμπάρι ποτέ αυτό: αν η Ουάσιγκτον (και, δευτερευόντως, το Λονδίνο και το Παρίσι) χάσει οριστικά την τουρκική επικράτεια προς όφελος της ανατολής (και της Μόσχας), η επόμενη «γραμμή άμυνας» απέναντι στην ανατολή ΔΕΝ θα είναι η ελληνική χερσόνησος. Θα είναι η ιταλική· το ελλαδιστάν θα είναι, στην καλύτερη περίπτωση, μια buffer zone…

Ενώ, λοιπόν, το μεγαλύτερο μέρος του «δυτικού κόσμου» δείχνει να έχει πάθει ναυτία απ’ αυτές τις απροσδόκητες αλλαγές συσχετισμών, το ελλαδιστάν, που πάντα έκανε τους ιμπεριαλιστικούς υπολογισμούς του με βάση την παγκόσμια ισχύ αυτού του «δυτικού κόσμου» ή, έστω, μιας ισχυρής στη θάλασσα μερίδας του, δείχνει να έχει πάθει vertigo. Οι «ρεαλιστές» (υπάρχουν τέτοιοι) είναι ιδεολογικά υποτελείς, και θα ήταν αδύνατο να «περάσουν» στο μαζικά εθνικιστικό πόπολο, δεξιό κι αριστερό, έναν πραγματικό – συμβιβασμό – με – την – (παγκόσμια) πραγματικότητα· άρα έναν συμβιβασμό με την διεθνή αναβάθμιση της Άγκυρας, που δεν ειναι προσωρινή, δεν είναι ένα «κακό όνειρο»….

Αντίθετα οι εθνικόφρονες, που όταν ήταν το «κόμμα της δραχμής» δεν είχαν να προτείνουν τίποτα περισσότερο πρακτικά από δάκρυα, αίμα και άγρια νομισματική υποτίμηση της εργασίας, αλλά παρόλα αυτά ήταν εθνοπλειοψηφία (που αυτο-θεωρούνταν, μάλιστα, και «επαναστατική»…) έτσι και τώρα έχουν την ιδεολογική ηγεμονία. Δεν έχουν να προτείνουν κάτι απέναντι στην «τουρκική επιθετικότητα» (που επαναλαμβάνει μονότονα ο Περισσός· ανάθεμα στον «ιστορικό υλισμό» και των «πατριωτισμό» των γραφειοκρατών!!) εκτός απ’ την φαντασίωση ότι «θα τους βουλιάξουμε»…

Μαζί με το νατο; Χωρίς τον «κλινικά νεκρό»; Μαζί με την ε.ε.; Χωρίς τους «τύραννους» ευρωγραφειοκράτες; Μαζί με τον βασιλιά γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron; Χωρίς αυτόν που πυροβολεί τα κίτρινα γιλέκα; Ποιός ξέρει;

Δεν έχει σημασία… Θα τους βουλιάξουμε!!!

(φωτογραφία χθεσινή: Μπορεί να χάνουν το έδαφος κάτω απ’ τα πόδια τους, αλλά μια δουλειά ξέρουν να την κάνουν: να τρώνε, να πίνουν, και να σκοτώνουν!!!)

Ούτε η εθνικοποίηση…

Τετάρτη 4 Δεκέμβρη. Ταυτόχρονα με τον κυρίως «εμπορικό» πόλεμο, κατά του Πεκίνου, το ψοφιοκουναβιστάν ξύνει τα νύχια του σχεδόν παντού:

– Εναντίον του γαλλικού καπιταλισμού, τον οποίο απειλεί με δασμούς 100% (στις εξαγωγές στις ηπα) επειδή ο βασιλιάς γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron έβαλε φόρο στις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες που δρουν σε γαλλικό έδαφος· οι περισσότερες είναι οι γνωστές αμερικανικές, αλλά δεν είναι μόνον αυτές. Ο βασιλιάς Macron έχει ανάγκη αυτά τα έσοδα για να εφαρμόσει ένα κάποιο “κοινωνικό πρόγραμμα” στην επικράτειά του…

– Εναντίον μιας σειράς ευρωπαϊκών εταιρειών (γερμανικών, γαλλικών και ολλανδικών) που συμμετέχουν στην κατασκευή και την εκμεταλλευση του nord stream 2, υπό την αιγίδα της ρωσικής gazprom. Η κατασκευή του «απαγορευμένου» απ’ την Ουάσιγκτον σωλήνα τελειώνει, και υπολογίζεται ότι θα αρχίσει να μεταφέρει το ρωσικό γκάζι στο γερμανικό έδαφος στα μέσα του 2020… Οι σκληροπυρηνικοί του ψοφιοκουναβιστάν ορκίζονται ότι θα τις κλείσουν αυτές τις εταιρείες!…

– Εναντίον της αργεντινής και της βραζιλίας επειδή (λέει) υποτιμούν έντονα τα νομίσματά τους…

Δεν μπορούμε να προβλέψουμε ποια απ’ αυτές τις απειλές θα γίνει πράξη τελικά. Είναι ωστόσο σαφές το μέγεθος του «οικονομικού / γεωπολιτικού» αδιεξόδου στο οποίο βρίσκεται η άλλοτε μόνη υπερδύναμη. Το αναμφισβήτητο γεγονός οτι ο άλλοτε (όχι και πολύ παλιά…) «ηγέτης» της απελευθέρωσης του παγκόσμιου εμπορίου έχει μετατραπεί σε έναν σχεδόν μανιακό κατασκευστή τειχών και εμποδίων, απλά μεταφέρει όλο και περισσότερο την σύγκρουση για την εκ νέου μοιρασιά του καπιταλιστικού πλανήτη εκεί που τελικά γίνεται η οριστική στέψη των «νικητών» και των «ηττημένων»…. Καταλαβαίνετε που…

Όπως το έθεσε κάποιος αμερικάνος (δεν έχει σημασία ποιος): καθώς πλησιάζουμε την μέρα της τελικής αναμέτρησης με την κίνα, θα βρεθούν αρκετοί να μας πουλήσουν την ιδέα ότι προκειμένου να την νικήσουμε θα πρέπει να έχουμε ό,τι έχει αυτή: συγκεντρωτική και αυταρχική εξουσία…

Η μεγάλη παράκαμψη 2

Κυριακή 1 Δεκέμβρη. Ένας απ’ τους τρόπους που δουλεύει το INSTEX είναι με «τεφτέρια». Το ιράν εισάγει μεγάλες ποσότητες φαρμάκων απ’ την ευρώπη, και μπορεί να εξάγει εκεί πετρέλαιο ή άλλα είδη. Κανείς δεν θα πληρώνει. Θα υπάρχει μια ενιαία κοστολόγηση σε ευρώ, και ο κάθε αγοραστής θα είναι «σημειωμένος» για τα χρέη που έχει στους κάθε φορά πωλητές. Τα ποσά θα συμψηφίζονται αμοιβαία τακτικά, έτσι ώστε χωρίς μετακίνηση χρήματος να προχωρούν κανονικά οι εμπορευματικές συναλλαγές.

Είναι αυτός ένας μηχανισμός που η αποκλειστική του χρησιμότητα είναι η προφύλαξη του εμπορίου ανάμεσα σε ευρωπαϊκά κράτη και την Τεχεράνη απ’ το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό πανοπτικό; Όχι βέβαια. Αυτός είναι μηχανισμός γενικότερης χρήσης στο διεθνές εμπόριο! Και δεν έχει στόχο να αχρηστέψει μόνο το αμερικανικό «βλέμμα». Αλλά και – αυτό κυρίως – το αμερικανικό νόμισμα, χωρίς οι αρμόδιοι αμερικανικοί μηχανισμοί να μπορούν να καταλάβουν (δηλαδή: να μετρήσουν) τι συμβαίνει· ούτε από ποιούς, ούτε πότε… Θα τολμούσαμε να πούμε: αν το αμερικανοελεγχόμενο SWIFT είναι ως τώρα το μέσο της διεθνούς εμπορικής «νομιμότητας», τότε το INSTEX (και κάθε παρόμοιο) είναι «μηχανισμός παρανομίας».

Αν η Ουάσιγκτον (και όχι μόνο… υπάρχει και το Τελ Αβίβ, μην ξεχνιόμαστε) έχει έναν ιρανικό λόγο να λυσσάει που η παράκαμψη του INSTEX αποκτάει σταδιακά υπόσταση και λειτουργικότητα, έχει πολύ περισσότερους λόγους για να λυσσάει άσχετα με το ιράν. Αν μπουν σ’ αυτόν τον μηχανισμό και η Μόσχα και το Πεκίνο, όπως έχουν κατά καιρούς δηλώσει οι πολιτικές τους βιτρίνες; Όσο περισσότερα κράτη μπαίνουν, τόσο πιο λειτουργικό γίνεται το σύστημα… Κι αν τα ευρωπαϊκά κράτη (δηλαδή οι ευρωπαϊκές εταιρείες) μπουν και στο αντίστοιχο κινεζικό σύστημα; Αν, δηλαδή, διαμορφωθούν διάφορα «ταμπλώ» εκκαθαρίσεων στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές, χωρίς χρήση δολαρίου, και χωρίς να μπορεί να πάρει έστω μυρωδιά η Ουάσιγκτον; Πού πάμε έτσι κύριοι;;;

Απ’ την στιγμή που η Ουάσιγκτον έκανε το δολάριο όπλο, οι αντίπαλοί της (καπιταλιστικά κράτη περιωπής) δεν θα μπορούσαν να περιμένουν πότε, αν και πως θα το χρησιμοποιήσει εναντίον τους. Διάφορες τακτικές αποδολαριοποίησης βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη· κατ’ αρχήν μέσω διμερών κρατικών συμφωνιών να συναλλάσσονται μεταξύ τους στα εθνικά τους νομίσματα.

Αλλά αν προσθέσει κανείς 50 ή 100 τέτοιες διακρατικές συμφωνίες δεν αποκαθιστά τις ευκολίες του διεθνούς εμπορίου που προσέφερε η χρήση του δολαρίου σαν «αξιόπιστου ενδιάμεσου» στις ισοτιμίες και στις τιμές. Το ότι το Α κράτος έχει μια τέτοια συμφωνία με το Β και μια άλλη, χωριστά, με το Γ, δεν σημαίνει ότι το Α και το Γ έχουν ανάλογη. Συνεπώς δεν μπορούν να γίνουν συμψηφισμοί στην τριάδα· μόνο ένας μ’ έναν.

Μηχανισμοί τύπου INSTEX έρχονται να καλύψουν αυτό το κενό: με τιμολογήσεις σε δύο, τρία, το πολύ τέσσερα νομίσματα διεθνούς χρήσης εκτός του δολαρίου (και πάντα με την εναλλακτική μετακίνησης απ’ το ένα στο άλλο) και με την δυνατότητα να γίνονται συμψηφισμοί μεταξύ όλων των μελών του ή μεταφορές χρήματος από τράπεζα σε τράπεζα εκτός δολαρίου και εκτός SWIFT, αυτοί οι μηχανισμοί είναι, από πολιτική άποψη (όχι τεχνική), το ανάλογο του μη τραπεζικού blockchain στη διεθνή κυκλοφορία του χρήματος.

Η άλλη πλευρά

Πέμπτη 28 Νοέμβρη. Μόσχα και Πεκίνο κάνουν τις δικές τους κινήσεις· για τις οποίες, φυσικά, η δυτική δημαγωγία («ενσωματωμένη» ή όχι κάνει όλο και μικρότερη διαφορά) λέει ελάχιστα· και πάντα μέσα απ’ το φίλτρο του «εχθρού».

Μόσχα και Πεκίνο διαθέτουν ακόμα, και θα κρατήσουν για καιρό, ένα στρατηγικό ιμπεριαλιστικό πλεονέκτημα που η «δύση» έχει χάσει: είναι ένα δίπολο απέναντι στο οποίο δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο· συνεπώς είναι ένα δίπολο «ελκυστικό» διεθνώς με κριτήρια ισχύος.

Η Μόσχα μπορεί να έχει χάσει το μεταπολεμικό «ανατολικό μπλοκ». Από στρατιωτική άποψη όμως (συμπεριλαμβανόμενης της πολεμικής τεχνολογίας) είναι και σήμερα εκείνο που ήταν πριν 40 χρόνια: ένας «ισοδύναμος» (αν όχι ανώτερος) αντίπαλος για το δυτικό (με επικεφαλής το αμερικανικό) στρατοβιομηχανικό σύμπλεγμα. Άρα ένας αρκετά επίφοβος και πάντως καθόλου ευκατάβλητος εχθρός. Αν προσθέσει κανείς τις επιτυχίες της Μόσχας στη μέση Ανατολή (μόνο οι ηλίθιοι και οι άσχετοι τις παρερμηνεύουν…) το συμπέρασμα είναι σαφές: αν και «κυκλωμένος» απ’ τα δυτικά, ο ρωσικός ιμπεριαλισμός είναι διακριτικά και προσεκτικά on the rise…

Το Πεκίνο; Είναι … κίνα! Καπιταλιστικότατη όσο δεν γίνεται! Κανείς δεν ξέρει την πραγματική τεχνολογική της κατάσταση στα όπλα· όμως όλοι βλέπουν την τεχνολογική της κατάσταση στα υπόλοιπα. Αυτό το καινοφανές καπιταλιστικό δυναμικό του 1,3 δισεκατομμυρίου «ανθρώπινων κεφαλαίων» που έχει ξεχυθεί με μια αυτοπεποίθηση χωρίς έλεος (απέναντι σε όσους παριστάνουν ότι μπορούν να το φρενάρουν) είναι, προφανώς, οπλισμένο ως τα δόντια· και κάθε μέρα που περνάει ολπίζεται ακόμα περισσότερο, χωρίς να καμαρώνει αχρείαστα.

Τέτοιο κρατικό δίπολο δεν υπάρχει στη «δύση». Θεωρητικά, αν υπήρχε, θα ήταν το ατλαντικό δίπολο usa – europe. Και το νατο είναι η μόνη ιστορική μορφή που θα μπορούσε να έχει. Αλλά οι ευρωπαϊκοί καπιταλισμοί, που ήταν και είναι ακόμα περισσότερο ανταγωνιστικοί και στον αμερικανικό, βλέπουν ο καθένας απ’ την μεριά του αυτήν την ιστορική μορφή είτε σαν ένα πτώμα-που-πρέπει-να-ξεφορτωθούμε (Παρίσι), είτε σαν ένα πτώμα-που-πρέπει-να-βαλσαμώσουμε (Βερολίνο). (Για την ελληνική περίπτωση δεν χρειάζονται πολλά: δεν αγκαλιάζει το πτώμα γενικά, αγκαλιάζει τα βασικά του όργανα, ελπίζοντας σε κάποια «δωρεά» για μεταμόσχευση…)

Όταν, λοιπόν, ο αυτοκράτορας Xi λέει στον Putin (στο περιθώριο της συνόδου των brics στην Brazilia τις προάλλες) ότι «… οι εξελισσόμενες σύνθετες και βαθιές αλλαγές στην τρέχουσα διεθνή κατάσταση, με την αυξανόμενη αστάθεια και αβεβαιότητα, επιβάλλουν στην κίνα και στην ρωσία ακόμα στενότερη στρατηγική συνεργασία, για να διαμορφώσουν από κοινού τους βασικούς κανόνες που θα διέπουν τις διεθνείς σχέσεις, να αποκρούσουν την μονομέρεια, το μπούλινγκ και το ανακάτεμα στις υποθέσεις άλλων κρατών, και να εξασφαλίσουν την ακεραιότητα και την ασφάλεια των κρατών…» δεν τα λέει για να τα ακούσει η ανεγκέφαλη αλεπού. Αυτή τα ξέρει. Τα λέει για να τα ακούσουν και να τα ξανακούσουν οι υπόλοιπες πολιτικές βιτρίνες και τα αφεντικά του πλανήτη. Και δεν είναι λίγες εκείνες που και το ακούν αυτό, και το σκέφτονται – και τους κάνει…

Εμείς είμαστε που μπορείτε να ακουμπήσετε πάνω τους – λέει ο Xi. Καθόλου αυθαίρετο μοστράρισμα, σίγουρα για όσο ακόμα υπάρχει «λίπος» απ’ την προηγούμενη ηγεμονία, την αμερικανική. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, πως όταν η Ουάσιγκτον κτυπιέται «όχι!!, όχι!!!, μακρυά απ’ τις 5G εταιρείες τους, αυτοί είναι παλιάνθρωποι!!!» ο γερμανός υπουργός οικονομίας Altmaier απαντάει: «…. συγγνώμη, αν δεν κάνω λάθος, εσείς είσασταν που μας κατασκοπεύατε, μέχρι και το τηλέφωνο της πρωθυπουργού παρακολουθούσατε… αλλά εμείς κύριοι: δεν αποκλείσαμε τις εταιρείες σας!… Τί θέλετε τώρα; Και Huawei θα έχουμε, και ξε-Huawei

Το νατο είναι πράγματι πτώμα, εδώ και πολλά χρόνια. Μόνο που ο νεκροθάφτης του δεν (θα) είναι ο βασιλεύς Macron… Όσο για τον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό των αφεντικών του και των λακέδων τους; Χαίρουν άκρας υγείας· και πάλι, όμως, καθόλου αποκλειστικά στα μέτρα του βασιλέα Macron…

Απελπισία;

Τρίτη 26 Νοέμβρη.Ο κόσμος δεν θα γυρίσει στην κατάσταση πριν την παγκοσμιοποίηση. Οι γερμανοί και οι αμερικάνοι πρέπει να αρπάξουν την ευκαιρία να σχηματοποιήσουν την παγκοσμιοποίηση σύμφωνα με τις αξίες και τις ιδέες τους. Το οφείλουμε στις επιχειρήσεις και στους πολίτες μας, ακόμα και στην παγκόσμια κοινότητα, να επεκτείνουμε και να βαθύνουμε την συνεργασία μας…

Αυτό είναι ένα απόσπασμα απ’ την κοινή δήλωση του Obama και της Merkel στις 16 Νοέμβρη του 2015. Ήταν η τελευταία επίσκεψη του Obama στο Βερολίνο σαν πρόεδρος· μια βδομάδα μόνο μετά τις τελευταίες προεδρικές εκλογές στις ηπα, και την νίκη του ψόφιου κουναβιού. Είπαν τότε διάφοροι ότι ο Obama, εκτιμώντας τι θα ακολουθήσει με την ψοφιοκουναβική προεδρία, παρέδωσε στην γερμανίδα πρωθυπουργό «τα κλειδιά του δυτικού φιλελευθερισμού»: η Ουάσιγκτον δεν θα τον υπερασπιζόταν άλλο…

Μετά από 4 μόνο χρόνια είναι εύκολο να δει ο καθένας πόσο ευχές ήταν εκείνες οι δηλώσεις, και πόσο έξω έπεσαν. Δεν θα ήταν άλλωστε δυνατό να παίξει το Βερολίνο μόνο του τον ρόλο του «ηγέτη του δυτικού πολιτισμού» έναντι των ανταγωνιστών που ήταν ήδη ευδιάκριτοι. Θα χρειαζόταν το λιγότερο την ε.ε. και οπωσδήποτε την ευρωζώνη. Αν και από στενά οικονομική άποψη το project europe κατάφερε ως τώρα να επιβιώσει απ’ την όξυνση της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθρωσης, από πολιτική παραμένει σε νηπιακή κατάσταση.

Η παρακμή της δύσης δεν είναι βέβαια απόλυτη. Αρκεί, ωστόσο, η σχετικότητά της: ο καπιταλιστικός δυναμισμός του Πεκίνου και η ταχύτητα με την οποία συγκροτεί ένα καινούργιο ηγεμονικό μπλοκ (το project ευρασία) δεν έχει ιστορικό προηγούμενο στην καπιταλιστική ιστορία. Είναι λογικό το δυτικό «δέος» μπροστά σ’ αυτή την εξέλιξη.

Αναμενόμενη και η απελπισία των «ειδικών» της δύσης. Ίσως με κάποια δόση δημοσιογραφικής υπερβολής αυτό ήταν το κοινό αίσθημα που κατέγραψαν οι δημοσιογράφοι του γνωστού politico το περασμένο Σαββατοκύριακο, στους συμμετέχοντες στο ετήσιο φόρουμ διεθνούς ασφάλειας στο Halifax του καναδά. Ένας απ’ αυτούς το έθεσε ως εξής: Η ρωσία είναι σαν μια σειρά τυφώνες. Η κίνα είναι η κλιματική αλλαγή… Ούτε στη μία ούτε στην άλλη περίπτωση φτουράνε οι ομπρέλλες…

«Οι δημοκρατίες μας είναι πολύ εύθραυστες πια» κλαψούρισαν διάφοροι άλλοι. Φταίει και γι’ αυτό το Πεκίνο, ή η συμμαχία του με την Μόσχα (και την Τεχεράνη, την Άγκυρα, την Ισλαμαμπάντ…); Όχι δα! Η «αναδιάρθρωση της πολιτικής διεύθυνσης» προς πιο συγκεντρωτικές (αν και «αόρατες») μορφές εξουσίας, και η μετάβαση απ’ τις τυπικές «δημοκρατίες» στις πραγματικές ολιγαρχίες εξελίσσεται στη «δημοκρατική δύση» εδώ και τουλάχιστον 35 χρόνια. Κάτω απ’ τα λάβαρα του νεοφιλελευθερισμού.

Μπορεί τώρα, ας πούμε, να μοιάζει τολμηρή η (δημοσιογραφική…) θέση πως οι εξουσίες, τελικά, δεν είναι τρεις (νομοθετική, εκτελεστική, δικαστική) αλλά τέσσερεις, με την τέταρτη να «ανεβαίνει» δυναμικά (: οι μυστικές υπηρεσίες) και παράδειγμα τις ηπα… Αλλά τι θα έλεγε κανείς για τις τεχνογραφειοκρατίες που άρχισαν να αναπτύσσονται απ’ τα ‘80s σ’ όλο τον αναπτυγμένο καπιταλιστικό βορρά για να μπορεί το νεοφιλελεύθερο κράτος να παρουσιάζεται στους υποτελείς του σαν «λιγότερο και μικρότερο» ενώ, πρακτικά, ήταν διαφορετικό, με άλλες προτεραιότητες;

Αυτό που έχει ονομαστεί «δυτική δημοκρατία», το μοντέλο δηλαδή του κεϋνσιανικού κράτους μετά τον β (και στη διάρκεια του γ) παγκόσμιου πολέμου ήταν εξαίρεση, ακόμα και στις περιοχές του πλανήτη που συμπεριλαμβάνονταν στη «δύση». Η ελλάδα, η ισπανία, η πορτογαλία αλλά και η νότια κορέα «πρόλαβαν» αυτό το μοντέλο προς το τέλος του. Πριν είχαν χούντες… Έστω κι έτσι, αυτή η κεϋνσιανή δημοκρατία ήταν ο αναγκαίος συμβιβασμός (των αφεντικών) για την αναγνώριση και αμέσως μετά την αξιοποίηση του εργατικού ανταγωνισμού.

Αλλά αυτόν τον εξουδετέρωσαν απ’ τα ‘80s και ύστερα (και ως τώρα) οι «κύριοι του κόσμου». Συνεπώς τι να την κάνουν την «δημοκρατία» πέρα απ’ την κατανάλωση; Δεν την χρειάζονται…

Project europe 1

Τρίτη 26 Νοέμβρη. Έχει το ενδιαφέρον της η «αποκάλυψη» των καθεστωτικών new york times (προχτές) μιας πρόσφατης στιχομυθίας μεταξύ Merkel και Macron.

… Καταλαβαίνω την επιθυμία σου για αποδιαρθρωτική πολιτική φέρεται να είπε η γερμανίδα πρωθ. Αλλά έχω κουραστεί να μαζεύω τα κομμάτια. Ξανά και ξανά πρέπει να κολλάω τα φλυτζάνια που σπας έτσι ώστε μετά να μπορούμε να κάτσουμε και να πιούμε μια κούπα τσάι μαζί…

Σαφές ή όχι αυτές οι κουβέντες δεν δείχνουν μια «νοικοκυρά» που πρέπει να κουμαντάρει τις ζημιές απ’ τα νεύρα του «κυρίου». Δείχνουν το ξεπέρασμα εκείνου που μέχρι πριν λίγα χρόνια διαφημιζόταν σαν «το μοτέρ» του project europe: του γαλλογερμανικού άξονα. Δεν είναι δύσκολο να ξέρει κάποιος ότι όχι μόνο ο Macron αλλά διαχρονικά η γαλλική «εθνική γραμμή» ήταν να κάνει ζημιές σε οτιδήποτε «ευρωπαϊκό» που θα υπονοούσε την υπεροχή του Βερολίνου. Τέτοια παραμένει. Και, ύστερα, πότε πότε, πουλάει «ευρωπαϊσμό» αποκλειστικά με γαλλικούς όρους – όπως κάνει τελευταία ο κατά την γνώμη του βασιλεύς της γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron…

Το ότι το project europe δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, το ότι έμεινε «νήπιο» από πολιτική άποψη (όπου το «πολιτική» σημαίνει την ενιαία θέση του στον διεθνή καπιταλιστικό καταμερισμό) δεν οφείλεται ούτε στη Μόσχα, ούτε στο Πεκίνο! Οφείλεται στο Παρίσι (που πάντα φοβόταν και φοβάται το Βερολίνο) και στο Λονδίνο (που πάντα ήθελε μόνο μια «ενιαία αγορά» και τίποτα παραπάνω). Αν, τώρα, ο κινεζικός καπιταλιστικός δυναμισμός γίνεται global αυτό οφείλεται τελικά στο ότι η Ιστορία απεχθάνεται τα κενά…

Project europe 2

Τρίτη 26 Νοέμβρη. Όταν η καταλανική ανταρσία βρισκόταν στο φόρτε της (με το ψημοψήφισμα για την κρατική ανεξαρτησία, και η ισπανική καταστολή), πριν δύο χρόνια, ο γνωστός Γιούνκερ είχε δηλώσει (για να στηρίξει την άποψη ότι η ε.ε. και η ευρωζώνη δεν πρόκειται να αναγνωρίσουν ένα καταλανικό κράτος) ότι εδώ δεν θα καταφέρνουμε με 28, θα τα καταφέρουμε με 98;

Ο Γιούνκερ είχε δίκιο απ’ την ανάποδη!!! Το πολιτικό (και ιδεολογικό) πρόβλημα του project europe είναι, ακριβώς, το «28»: το ότι, δηλαδή, στα συστατικά του μέρη περιλαμβάνονται όλα τα ιστορικά ιμπεριαλιστικά «έθνη κράτη», με τις αντίστοιχες ιδεολογίες / μυθολογίες για κατανάλωση των υποτελών, και όλα τα (συχνά φαντασιακά) “Plan B” των αφεντικών τους όταν ζορίζονται.

Όταν η «οικονομική σύνθεση» είναι εφικτή – κι αυτό έχει συμβεί σε αρκετό βαθμό στο project europe – η μορφή έθνος / κράτος (εξοπλισμένη με όλα τα «παλιά μεγαλεία»…) είναι αντιδραστική! Δεν είναι τυχαίο ότι η κατάλληλη ιδεολογία για να υποστηρίξει την «εθνικότητα» μέσα στο project europe είναι αυτή του φασισταριού! Η αριστερά (του κράτους και του κεφάλαιου) προσπάθησε φιλότιμα να κολλήσει «αριστερό πρόσημο» σ’ αυτήν την ιστορία· απέτυχε παταγωδώς, και το μόνο που έκανε είναι «να ρίξει νερό στον μύλο της αντίδρασης»…

Αν τα συστατικά του project europe ήταν εφικτό να γίνουν όχι τα «28» ευρωπαϊκά έθνη / κράτη αλλά οι «98» ευρωπαϊκές περιφέρειες, οι «ενωμένες πολιτείες της ευρώπης» θα ήταν ήδη γεγονός.

Φυσικά, το ακούμε ήδη, είναι αρκετοί (που παριστάνουν τους «αντι-ιμπεριαλιστές») που με χαρά θα έβλεπαν την πλήρη διάλυση του project europe. Στα μέρη μας το δήλωναν ανοικτά επί χρόνια. Καθόλου παράδοξο το ότι άλλους τους καβάλησαν οι ντόπιοι φασίστες, και άλλοι έγιναν εξουσία για να κάνουν ένα καλό μέρος της λάτζας της «αντιευρωπαϊκής δουλειάς»: συμμαχία με την Ουάσιγκτον, το Τελ Αβίβ και το Κάιρο· και παραχώρηση βάσεων στους δύο πρώτους.

Επ’ αυτού, επί της εθνικής γραμμής, ο «αντι-εε αντι-ιμπεριαλισμός» κάτι έπαθε… Και κλάταρε…

(Μιας και η ασταμάτητη μηχανή, σαν αυτόνομη εργάτρια, δεν συμμετέχει στα διλήματα των αφεντικών, του είδους «μένουμε ευρώπη» vs «μένουμε άνω τζούτζουλα» – αφίσα επάνω, πριν το θρυλικό “δημοψήφισμα” του ’15 και ενάντιά του – έχει την πολυτέλεια να τα καταλαβαίνει, και να αναλύει το πως αυτά μεταφέρονται στους πληβείους. Κατά συνέπεια θεωρεί γελοίο το «επαναστατικό πάθος» του να πάρει κάνεις θέση υπέρ της μιας ή της άλλης μερίδας του κεφάλαιου.

Αλλά θεωρεί επίσης αυτοκτονικές τις συνέπειες τέτοιων «παθών»: όπως η θρυλική «αντιπαγκοσμιοποίηση» γέννησε το μόνο που μπορούσε, φασιστοεθνικιστικές πολιτικές βιτρίνες, έτσι και η υπεράσπιση του «εθνικού κράτους» στην ευρώπη γεννάει τέρατα· και μόνο τέτοια θα μπορούσε να γεννήσει.

Όσο για το θεώρημα ότι «στην εθνική κλίμακα» οι ταξικοί, εργατικοί αγώνες είναι ευκολότεροι (;;;) πού αποδεικνύεται;)