Δευτέρα 20 Νοέμβρη>> Αυτά τα πιτσιρίκια δεν είναι παλαιστινιάκια. Είναι ιρλανδάκια, στην κατεχόμενη απ’ τον αγγλικό στρατό βόρεια Ιρλανδία – εδώ στη δεκαετία του 1970.
Ο αγγλικός κατοχικός στρατός τότε δεν πυροβολούσε παιδιά∙ έδωσε όμως αρκετό know how «αντι-αντάρτικου» στον ισραηλινό. Η κατοχή στη βόρεια ιρλανδία έχει τελειώσει, οπότε στο Λονδίνο οι καραβανάδες ίσως παίρνουν εδώ και κάτι χρόνια μαθήματα-απ’-τους-πρώην-μαθητές-τους, για οποιαδήποτε μελλοντική χρήση…
Τετάρτη 23 Γενάρη. Ήταν θέμα χρόνου η φιλολοφία και οι φαντασιώσεις υπέρ του brexit να κουτουλήσουν πάνω σε πραγματικότητες, τις οποίες οι brexiters ψηφοφόροι (που εξακολουθούν να απολαμβάνουν τιμών σαν λογικοί ενήλικες…) είχαν αγνοήσει. Αυτό που έχει αρχίσει να τρώει, σα σαράκι, την βρετανική έπαρση λέγεται «βόρεια ιρλανδία».
Η «συμφωνία της καλής Παρασκευής» του 1998, ανάμεσα στο Λονδίνο, τους εθνικιστές της βόρειας ιρλανδίας, τους καθολικούς βορειοϊρλανδούς και τις ένοπλες οργανώσεις τους (ira, inla) και το Δουβλίνο, μία συμφωνία που επιτεύχθηκε και χάρη στις πιέσεις των αμερικάνων δημοκρατικών (κυβέρνηση Κλίντον) όπου το ιρλανδικό λόμπι έχει αρκετή δύναμη, εκείνη η συμφωνία λοιπόν τέλειωσε έναν πόλεμο πολλών δεκαετιών (και πάνω από 3000 νεκρών)· με πολύ αίμα. (Αυτοί που λένε ότι παλαιστίνιοι και εβραίοι δεν μπορούν να συμβιώσουν ειρηνικά σ’ ένα ενιαίο, δημοκρατικό κράτος, λόγω του αίματος που έχει προηγηθεί είναι, απλά, εντελώς άσχετοι από ιστορικές γνώσεις…)
Ήταν βασικό στοιχείο της «συμφωνίας της καλής Παρασκευής» ότι τα σύνορα, τα μπλόκα και οι έλεγχοι ανάμεσα στην ιρλανδία και την βόρεια ιρλανδία καταργήθηκαν. Ήταν απλό: και το Δουβλίνο και το Λονδίνο ανήκαν στην ε.ε….
Τώρα, στο παραένα, απ’ την απόφαση του ’16 «φεύγουμε απ’ την ε.ε.» έχει μείνει ένα «φεύγουμε» που τρακάρει πάνω σ’ εκείνη την συμφωνία – και την ιστορία. Αν το βρετανικό κράτος ξαναβάλει σύνορα (με ότι αυτά συνεπάγονται) με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη, θα πρέπει να επανέλθουν και τα σύνορα που χωρίζουν την ιρλανδία απ’ την βόρεια ιρλανδία. Αν, πάλι, η κατάσταση μείνει ως έχει, που θα μπουν τα τελωνεία στην εμπορευματική κίνηση ιρλανδία – αγγλία; Στα αγγλικά λιμάνια; Θα είναι σαν η βόρεια ιρλανδία να ενσωματώνεται οικονομικά στο ιρλανδικό κράτος.
Δεν είναι σπαζοκεφαλιά. Καμμία απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα δεν είναι «λογική». Το μόνο λογικό, χωρίς δημαγωγία, είναι να καταλάβουν οι brexiters ότι κάνουν λάθος. Όμως εδώ ακριβώς αρχίζει το εθνικιστικό πάρτυ. Οι πιο φανατικοί υποστηρικτές του brexit και των «σκληρών συνόρων» (οπαδοί, επιπλέον, της «εξόδου μαλλικούβαρα», χωρίς συμφωνία) έχουν αρχίσει να μουρμουρίζουν ή και να υπονοούν ότι δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα αν η «συμφωνία της καλής Παρασκευής» ακυρωθεί πρακτικά. Τι σημαίνει αυτό; Ότι ελπίζουν πως θα καταστείλουν πολύ αποτελεσματικά οποιαδήποτε αντίδραση των καθολικών της βόρειας ιρλανδίας (που, πέρα απ’ τα υπόλοιπα, ψήφισαν μαζικά υπέρ της παραμονής στην ε.ε.)…
Όταν πάρεις λάθος τραίνο κάθε σταθμός είναι λάθος! Μια βόμβα που έσκασε το περασμένο Σάββατο στο Londonderry (δεύτερη σε μέγεθος πόλη της βόρειας ιρλανδίας) δεν είχε συνέπειες αφού είχε προηγηθεί τηλεφώνημα – αλλά θα έπρεπε να θυμίσει μερικά πράγματα. Όχι μόνο τι υπέστη το αγγλικό κράτος απ’ την ένοπλη εξέγερση των βορειο-ιρλανδών. Αλλά και το ότι δεν είναι φρόνιμο να κουρντίζεις ένα ελατήριο κατά βούληση: θα σπάσει και θα πεταχτεί στα μάτια σου…
(φωτογραφίες: Πάνω, η στιγμή της έκρηξης της μάλλον προειδοποιητικής βόμβας στο Londonderry.
Κάτω, στο Bogside, μια γειτονιά της πόλης, οι αναμνήσεις του αντιαποικιοκρατικού αγώνα έχουν γίνει τοιχογραφίες· δεν έχουν θαφτεί. Η συγκεκριμένη αναφέρεται στην “ματωμένη Κυριακή”, δηλαδή στη σφαγή διαδηλωτών που έκανε ο αγγλικός στρατός στην ίδια πόλη, σ’ αυτή τη γειτονιά, στις 30 Γενάρη του 1972.
Αν η τοιχογραφία θυμίζει Παλαιστίνη δεν είναι τυχαίο. Και δεν είναι μυστικό: το ισραηλινό απαρτχάιντ καθεστώς έμαθε πολλά απ’ τις τακτικές του αγγλικού στρατού στη βόρεια ιρλανδία…)
Δευτέρα 27 Νοέμβρη. Δεν ήξεραν τι ψήφιζαν· αλλά για τέτοια κοσμικά ζητήματα δεν υπάρχει ο παράδεισος σαν ανταμοιβή του ηλίθιου στη μεταθάνατο ζωή. Κι έτσι οι brexiters, «λαός και Κολωνάκι», μαζί με την κυβέρνηση της αυτού μεγαλειότητας, προχωρούν σαν τους τυφλούς στον Άδη. Μεγάλος ξεπεσμός για μια άλλοτε αυτοκρατορία. Αλλά δεν είναι η πρώτη στην ανθρώπινη ιστορία που παρακμάζει τόσο έντονα και δραματικά.
Το ζήτημα των συνόρων (ή των μη συνόρων) ανάμεσα στην ιρλανδία και στην αγγλοκρατούμενη βόρεια ιρλανδία ανάβει όλο και περισσότερο. Το Λονδίνο έχει οχυρωθεί πίσω απ’ την γραμμή «ας κάνουμε τις εμπορικές συμφωνίες που θα διαδεχθούν τις υπάρχουσες μέσα στην ε.ε. και μετά βλέπουμε για τα σύνορα». Το Δουβλίνο, σαν μέλος της ε.ε., όπως και τα υπόλοιπα κράτη μέλη το εννοούν ακριβώς ανάποδα: πρώτα θα υπάρξει συμφωνία Λονδίνου – ε.ε. για τα σύνορα στην βόρεια ιρλανδία, το ποσό που θα πληρώσει για το διαζύγιο, και τα δικαιώματα των πολιτών της ε.ε. στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας, και μετά θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για τις εμπορικές σχέσεις.
Τόμπολα! Μόνο που είναι μια τόμπολα που μυρίζει μπαρούτι: οι καθολικοί της βόρειας ιρλανδίας θέλουν α) να συνεχίσουν να είναι στην ε.ε. και β) σε καμία περίπτωση να μην ξαναδημιουργηθούν «κανονικά» σύνορα με την υπόλοιπη ιρλανδία. Το Δουβλίνο συμφωνεί, σίγουρα στο δεύτερο. Οι άγγλοι φασίστες της βόρειας ιρλανδίας όπως και η πλειοψηφία του περήφανου λαού θέλει το αντίθετο. Ή, έστω, επειδή μπορεί να μην ξέρει τι θέλει, δεν μπορεί να βρει μια λύση που και την έξοδο απ’ την ε.ε. δεν θα εμποδίζει, αλλά και τα σύνορα θα εξαφανίζει. Κάτι μουρμουράνε για «τεχνικές λύσεις που υπάρχουν», αλλά δεν τις λένε. Το θέμα είναι ότι το Δουβλίνο μπορεί να εμποδίσει οποιαδήποτε συμφωνία· την ώρα που το Λονδίνο δεν μπορεί να εμποδίσει τίποτα και κανέναν… Ξαφνικά (;) η αυτού μεγαλειότης είναι όμηρος μιας κυβερνησούλας…
Η ε.ε. έχει δώσει στην Theresa May προθεσμία μέχρι τις 4 Δεκέμβρη (σε μια βδομάδα δηλαδή) για να φέρει ρεαλιστικές προτάσεις για τα 3 «προαπαιτούμενα» του διαζυγίου. Θα πετύχει η όχι καλότυχη May κάτι που δεν έχει καταφέρει να κάνει εδώ και σχεδόν 1,5 χρόνο; God save her – and the queen…
Αυτά είναι δράματα να βουρκώνει ο κάθε ευγενικός και καλόπιστος άνθρωπος!!! Όχι τα ελληνικά παλιοβλήματα!…
Τρίτη 13 Ιούνη. Αντί να διευκολύνει τον εαυτό της και, κυρίως, εκείνα τα συμφέροντα που εκπροσωπεί, η (ακόμα…) πρωθυπουργός του Λονδίνου May φαίνεται να κάνει τα πράγματα χειρότερα. Η προοπτική κυβερνητικής συμμαχίας με το ακροδεξιό βορειοϊρλανδικό και «ενωτικό» κόμμμα dup κινδυνεύει να λειτουργήσει διαλυτικά για την βόρεια ιρλανδία. Όπου, ας το θυμίσουμε, οι (καθολικοί) ιρλανδοί όχι μόνο ψήφισαν υπέρ της παραμονής στην ε.ε. στο περσινό δημοψήφισμα αλλά έχουν πια σοβαρές ανησυχίες για την δημιουργία ενός αυστηρού συνόρου με την (υπόλοιπη) ιρλανδία, πράγμα που θα δυσκολέψει σοβαρά την καθημερινή ζωή τους.
Το πρόβλημα είναι ότι εδώ και μερικούς μήνες, μετά τις (τοπικές) εκλογές στην βόρεια ιρλανδία, δεν έχει φτιαχτεί κυβέρνηση εκεί. Με βάση την συμφωνία της «καλής Παρασκευής» (του 1998) πρωθυπουργός θα πρέπει να είναι ο επικεφαλής του όποιου μεγαλύτερου προτεσταντικού κόμματος (του dup) και αντιπρόεδρος της (τοπικής) κυβέρνησης ο επικεφαλής του όποιου μεγαλύτερου κόμματος των καθολικών (του sinn fein) – λόγω του αριθμού των δύο “κοινοτήτων”. Όμως βασικός όρος της συμφωνίας της «καλής Παρασκευής» είναι ότι κανένα απ’ τα κυβερνώντα κόμματα στη βόρεια ιρλανδία δεν θα πρέπει να έχει σχέσεις με την αγγλική και την ιρλανδική κυβέρνηση – έτσι ώστε οι «μητέρες κυβερνήσεις» να φαίνονται «ουδέτερες» απέναντι στην βόρεια ιρλανδία.
Και τώρα η May θέλει να κάνει κυβερνητικό εταίρο το dup… Πράγμα που προσθέτει επιπλέον προβλήματα στη συμφωνία του 1998… Σε σημείο ώστε ο πρωθυπουργός της ιρλανδίας να προειδοποιεί ήδη (ευγενικά είναι η αλήθεια…) την May …. «να μην κάνει καμιά μαλακία»… Το sinn fein δήλωσε εν τω μεταξύ ότι μια τέτοια κυβερνητική συνεργασία είναι προδοσία όσων συμφωνήθηκαν πριν σχεδόν 20 χρόνια…
Πως ξεκίνησαν όλα αυτά; Επειδή ένας δεξιός πρωθυπουργός, ο Kameron, σκέφτηκε να κάνει ένα δημοψήφισμα για την έξοδο ή όχι του Λονδίνου απ’ την ε.ε., προκειμένου να «ταπώσει» τους φιλο-brexit βουλευτές του (αυτός ήταν υπέρ της παραμονής…) Ήλπιζε ότι θα το κέρδιζε άνετα… Άσσοι της πολιτικής οι γιάπηδες!!
Όση κι αν είναι η παρακμή της άλλοτε «μεγάλης» βρετανίας, δεν παύει να είναι ένα παλιό, πολύ παλιό κρατικό μαγαζί: θεωρητικά έχει το «ιστορικό βάθος» να δέσει ξανά, κάποια στιγμή, το βρακί του στη μέση του. Όμως προς το παρόν, μετά το περσινό δημοψήφισμα, μοιάζει σα να κυλάει στην κατηφόρα με χαλασμένα φρένα: κανένα κόλπο δεν πιάνει…
(φωτογραφία: η φωτογραφία εντείνει την προσωποποίηση ενός προβλήματος καπιταλιστικού… Αλλά πείτε μας: τι ύφος είναι αυτό για πρωθυπουργό της αυτού μεγαλειότητας;)
Σάββατο 10 Ιούνη. Μπορεί να μην πάρουν υπουργικές καρέκλες. Το γεγονός ωστόσο ότι οι άγγλοι συντηρητικοί θα στηριχτούν (για όσο…) όχι απλά για να κυβερνήσουν αλλά για να διαπραγματευτούν το διαζύγιό τους με την ε.ε. σ’ αυτούς τους προτεστάντες ακροδεξιούς της β. ιρλανδίας, θα βγάλει πολύ γέλιο. Μπορεί όμως να βγάλει και κλάμα. Ακόμα κι αν οι καθολικοί ιρλανδοί δεν έχουν σε πρώτη προτεραιότητα την επανέναρξη του ένοπλου αγώνα, το γεγονός ότι η αγγλική έξοδος θα δυσκολέψει σοβαρά την καθημερινότητά τους και τις σχέσεις τους με την υπόλοιπη ιρλανδία ενώ ταυτόχρονα θα τρώνε στη μάπα την αναβάθμιση των φασιστών του ulster, μόνο σε εντάσεις θα οδηγεί.
Ως τώρα θα μπορούσαν να θεωρούνται ένα περιθωριακό φαινόμενο· από τώρα και στο εξής όμως οι αποψάρες τους θα γίνονται viral. Το μόνο που λείπει απ’ την συλλογή των πεποιθήσεών τους είναι ότι η γη είναι επίπεδη. Και το διαμάντι τους είναι η «ευφυής δημιουργία»: αυτούς ο μεγαλοδύναμος τους έφτιαξε μια κι έξω!!! Στο ίδιο καλούπι με τους αμερικάνους φασίστες ομοϊδεάτες τους…
(Θα μπορούσε κάποιος να υποθέσει ότι οι συντηρητικοί θα τους κρατούν «μαζεμένους». Όμως το να ασχολείται μια κυβέρνηση με το να κρατάει δεμένο τον σκύλο απ’ τον οποίο εξαρτιέται δεν είναι απλή δουλειά· που γίνεται ακόμα δυσκολότερη αν ταυτόχρονα πρέπει να «διαπραγματεύεται σκληρά», εντείνοντας ταυτόχρονα την εσωτερική «οικονομική» κατοχή.)
Δευτέρα 27 Φλεβάρη. Good Friday Agreement (ή Belfast Agreement) λέγεται η τελική συμφωνία ειρήνης στη β. Ιρλανδία, μια συμφωνία που υπογράφτηκε στις 10 Απρίλη του 1998, σημειώνοντας το επίσημο τέλος του εθνικο-απελευθερωτικού αγώνα των βορειοϊρλανδών καθολικών εναντίον της αγγλικής κατοχής.
Φαίνεται ότι οι σπόνσορες και οι ψηφοφόροι του brexit ξέχασαν την συμφωνία της «καλής Παρασκευής» όταν πήγαν στις κάλπες. Πράγματι, ούτε αυτή ούτε άλλα σοβαρά ζητήματα είχαν θέση στη ρητορική υπέρ της εξόδου του «ηνωμένου βασιλείου» απ’ την ε.ε. Όμως τώρα, ας το επαναλάβουμε, ο αγγλικός εθνικισμός (των «απλών ανθρώπων»…) κινδυνεύει σοβαρά να βρεθεί μπροστά στην αναζωπύρωση της εξέγερσης στη βόρεια ιρλανδία· και μάλιστα με αισθητά χειρότερους (σε βάρος του) όρους απ’ ότι στον 20ο αιώνα.
Βασικά στοιχεία της συμφωνίας του ’98 ήταν η αναβάθμιση των σχέσεων ανάμεσα στη βόρεια ιρλανδία και το υπόλοιπο νησί, την ιρλανδική δημοκρατία. Το 1998, το γεγονός ότι και τα δύο κράτη (αγγλία και ιρλανδία) ήταν μέλη της ε.ε. διευκόλυνε ιδιαίτερα αυτήν την αναβάθμιση – και το brexit δεν υπήρχε στον ορίζοντα ούτε σαν υποψία. Πέρα, ωστόσο, απ’ την θεσμική αναβάθμιση αυτών των σχέσεων (που είναι σχέσεις καθημερινής ζωής, από οικονομικές και εργασιακές μέχρι οικογενειακές και κοινωνικές) η συμφωνία της «καλής Παρασκευής» περιελάμβανε από κοινού αυτήν την παραδοχή:
– ότι η πλειοψηφία των κατοίκων της βόρειας ιρλανδίας επιθυμεί να παραμείνει μέρος του ηνωμένου βασιλείου· αλλά ταυτόχρονα
– η πλειοψηφία των ιρλανδών της βόρειας ιρλανδίας θέλει να ενωθεί με την υπόλοιπη ιρλανδία.
Και τα δύο αυτά υπογράφτηκαν σαν νόμιμες απαιτήσεις – και απ’ το Λονδίνο. Το συγκεκριμένο «δια ταύτα» αυτής της παραδοχής είναι το εξής, που περιλαμβάνεται σαν άρθρο στη συμφωνία: η βόρεια ιρλανδία θα παραμείνει τμήμα του ενωμένου βασιλείου εκτός εάν η πλειοψηφία τόσο των κατοίκων της όσο και εκείνων της ιρλανδικής δημοκρατίας αποφασίσουν διαφορετικά. Δηλαδή να ενωθούν. Αν συμβεί αυτό τότε οι κυβερνήσεις του Λονδίνου και του Δουβλίνου είναι υποχρεωμένες να σεβαστούν την απόφαση…
Οι βορειοϊρλανδοί καθολικοί δέχτηκαν αυτή τη συμφωνία, και τα όπλα τους σίγησαν, επειδή σχετικοποιούσε αισθητά την κυριαρχία της αγγλίας πάνω τους. Όμως η έξοδος απ’ την ε.ε. (την οποία οι ίδιοι, όπως και αρκετοί προτεστάντες στη βόρεια ιρλανδία δεν ψήφισαν) ξανακάνει τις 6 βορειοϊρλανδικές επαρχίες καθαρόαιμη αγγλική κτήση. Κι αυτό δεν τους αρέσει καθόλου.
Δευτέρα 27 Φλεβάρη. Η εξοχότατη πρωθυπουργός του ενωμένου βασιλείου κυρία May έχει αρχίσει να αποκτά χαρίσματα του εξοχότατου έλληνα πρωθυπουργού: ελπίζει. Μ’ εκείνη την έκφραση του προσώπου που δείχνει το ακριβώς αντίθετο απ’ τα λόγια: απελπισία! Ελπίζει (λέει) ότι θα βρεθεί η βάση μιας καινούργιας συμφωνίας με το Δουβλίνο, ώστε να μην καταρρεύσει εκείνη της «καλής Παρασκευής». Όμως το Δουβλίνο παραμένει μέλος της ε.ε., και δεν μπορεί να κάνει ξεχωριστά συνοριακά, εμπορικά και οικονομικά νταραβέρια με το Λονδίνο, χωρίς την σύμφωνη γνώμη και των υπόλοιπων μελών της ένωσης. Υποψιαζόμαστε, μάλιστα, ότι έχει λόγους να μην θέλει καν οποιαδήποτε «χωριστή» συμφωνία: είναι μια καλή ευκαιρία να στριμώξει το Λονδίνο όσο δεν γίνεται. Οπωσδήποτε αυτό είναι που απαιτούν ήδη οι ιρλανδοί του βορρά.
Για να γίνει το πράγμα ακόμα χειρότερο: αν ένα μέρος των προτεσταντών της βόρειας ιρλανδίας συμφωνεί κι αυτό (για λόγους οικονομικούς ή/και ιδελογικούς) να παραμείνει στην ε.ε.; Τότε η προοπτική ενός δημοψηφίσματος στη βόρεια ιρλανδία που θα καταλήξει πλειοψηφικά στην «έξοδό» της απ’ το ενωμένο βασίλειο γίνεται πιθανή· και εφιαλτική για τους brexiters…
Την αναβίωση του “βορειοϊρλανδικού προβλήματος” θα πρέπει να την διαχειριστεί το Λονδίνο ενόσω θα διαπραγματεύεται (και δεν θα είναι καθόλου εύκολο) τις λεπτομέρειες της εξόδου του απ’ την ε.ε. Σα να λέμε: μέσα στην πρέσα!
Ήδη, ακόμα και πρωτεργάτες της “συμφωνίας της καλής Παρασκευής”, όπως ο Τζέρυ Άνταμς, προειδοποιούν. Και δεν είναι λόγια του αέρα…
13/2/2017. Πέρα απ’ το πως θα βγει απ’ την ε.ε. (και πως θα την διαλύσει ή όχι) το Λονδίνο έχει κι άλλα προβλήματα να λύσει στη διαδρομή του brexit. Δίπλα στις σοβαρές αντιρρήσεις των σκωτσέζων, που λειτουργούν ήδη σαν «εθνική» αντιπολίτευση κατά της εξόδου, υπάρχει και το ζήτημα της βόρειας ιρλανδίας. Που μπορεί να αποδειχθεί δηλητηριώδες.
Η συμφωνία «ειρήνευσης» του 1998, μεταξύ των καθολικών βορειοϊρλανδών του ira και του αγγλικού κράτους, αξιοποιώντας το γεγονός ότι το ιρλανδικό κράτος ανήκε ήδη στην ε.ε., προέβλεπε την ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων στα σύνορα μεταξύ αγγλοκρατούμενης βόρειας ιρλανδίας και του ιρλανδικού κράτους.
Τώρα όμως; Βγαίνοντας εκτός ε.ε. το Λονδίνο ξαναποκτάει σύνορα με τους 27· άρα και με την ιρλανδία. Συνεπώς οι βορειοϊρλανδοί θα ξανακοπούν απ’ τους συμπατριώτες τους. Και δεν τους αρέσει καθόλου αυτή η ιδέα.
Πως θα καταφέρει να τα μοντάρει όλα αυτά το «ενωμένο βασίλειο» και οι κυβερνήσεις του; (Για την her majesty δεν ρωτάμε. Είναι πια σε μια ηλικία που μπορεί να κλείσει τα μάτια της, για να μην δει τα χειρότερα…) Δεν ξέρουμε. Δείχνει όμως να έχει μπει σε μπελάδες· κι ακόμα δεν έχει ξεκινήσει ο μαραθώνιος των διαπραγματεύσεων με τους 27…