Ζόρια – αλλά όχι ζάρια

Δευτέρα 2 Δεκέμβρη. Πέρα απ’ τις μέρα – μέρα ή βδομάδα – βδομάδα εξελίξεις, όταν και αν υπάρχουν τέτοιες, το γεγονός είναι ένα: το «κεφάλαιο λιβύη» δεν είναι για τα δόντια του ελληνικού ιμπεριαλισμού και των υπηρετών του. Έκαναν ονειρικούς υπολογισμούς για γκάζια και διεθνή υποστηρίξη γύρω απ’ τη νότια κύπρο – και απέτυχαν. Έκαναν ονειρικούς υπολογισμούς για γκάζια και διεθνή υποστηρίξη μέσω east med και “τριμερών”, και απέτυχαν (αν και κάποια στιγμή θα χρειαστεί να καταθέσουν τον αιματηρό / μιλιταριστικό τους οβολό σε κάποιον σύμμαχο). Σ’ αυτές τις περιπτώσεις τα δεδομένα ήταν σαφή και καθαρά – αλλά ο ελληνικός ιμπεριαλισμός δουλεύει σε «παράλληλη πραγματικότητα». Είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος, ειδικά όταν νομίζει ότι τον «παίρνει»…

Η λιβύη, όπως – τελικά – και το σύνολο της Μεσογείου (και της Αφρικής) είναι παγκόσμιο ζήτημα· με όχι ξεκαθαρισμένα ακόμα τα μέτωπα, και με κινούμενη άμμο συμμαχιών στη «δύση». Αντίθετα απ’ αυτά που διαδίδουν (και ενδεχομένως πιστεύουν) τα εθνικά μεγάφωνα ο Sarraj δεν είναι «διεθνώς απομονωμένος»! Βρίσκεται στρατιωτικά σε μειονεκτική θέση, αυτό είναι γεγονός· όπως επίσης είναι γεγονός ότι η Άγκυρα τον έχει βοηθήσει πρακτικά / στρατιωτικά. Όμως απ’ την στιγμή που ο Haftar έφτασε στα περίχωρα της Τρίπολης, όσοι δεν είναι μαζί του ξανατράβηξαν τον Sarraj στο κέντρο του «ενδιαφέροντός» τους. Το να αποκτήσει η Μόσχα (πολύ περισσότερο απ’ το Παρίσι ή την Άγκυρα) βάσεις στη λιβύη θεωρείται, όντως, επικίνδυνα too much τόσο απ’ το Λονδίνο όσο και απ’ την Ουάσιγκτον. Ακόμα και το Παρίσι, που βρίσκεται επίσης πίσω απ’ τον Haftar, μάλλον δεν θα ήθελε να έχει στα πόδια του ρώσους πολλών ειδών και ικανοτήτων…

Είναι πιθανό ότι σε μερικές ημέρες ή λίγες εβδομάδες θα γίνει ένα συνέδριο στο Βερολίνο, για να βρεθεί μια «ειρηνική λύση» στο θέμα της λιβύης. Ένα παρόμοιο που έγινε στο Παλέρμο, υπό την αιγίδα του ιταλικού γκουβέρνου, πριν ένα χρόνο (12 και 13 Νοέμβρη του 2018) απέτυχε. Τότε απέτυχε επειδή ο Haftar με ένα μόνο πράγμα συμβιβάζεται: να γίνει στρατηγός / πρόεδρος της λιβύης. Είναι πιθανό ότι θα αποτύχει και το τωρινό, στο Βερολίνο (αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι μπιστικοί του Haftar), αν και το γερμανικό κράτος έχει περισσότερα εχέγγυα απ’ το ιταλικό για να κάνει πειστικά «κονέ». Αν αποτύχει, πάντως, θα είναι για τον ίδιο λόγο. Επειδή ο Haftar λέει «έχω χάσει 7.000 στρατιώτες – δεν πέθαναν για το τίποτα»… Συγκινητικό!!! Και οι γάλλοι έχουν χάσει πεζοναύτες τους στη λιβύη – αλλά δεν το κάνουν θέμα!

Εκτός αν… συχνά υπάρχει ένα «εκτός αν». Ο ίδιος ο Haftar δεν πρόκειται να το παραδεχτεί, αλλά εφόσον η επίθεσή του για την κατάληψη της Τρίπολης απέτυχε όταν είχε (για να το πούμε έτσι) τον αιφνιδιασμό και τους στρατιωτικούς συσχετισμούς με το μέρος του, δεν θα τα καταφέρει μελλοντικά – χωρίς την ακόμα μεγαλύτερη και πιο φανερή βοήθεια των συμμάχων του. Συνεπώς ο λόγος και η βαρύνουσα γνώμη βρίσκεται στη δική τους αυλή· και όχι στη στολή του Haftar. Κι ας έχει “χάσει” ότι έχει… (Στο κάτω κάτω, όταν αρρώστησε βαριά, οι γάλλοι γιατροί τον έσωσαν… Έχει υποχρεώση…)

Η Μόσχα, το Παρίσι, ακόμα και το Κάιρο μπορεί (μπορεί όμως και όχι, αυτό θα φανεί στην εξέλιξη των πραγμάτων) να εκτιμήσουν ότι δεν πρόκειται να κερδίσουν περισσότερα απ’ ότι έχουν αυτή τη στιγμή· ότι δεν πρόκειται να κερδίσουν όλη τη λιβύη με τον Haftar για πρόεδρο· ότι δεν τους συμφέρει να δουν στην Τρίπολη άγγλους ή αμερικάνους μισθοφόρους μαζί με τους τούρκους· και πως, κατά συνέπεια, θα πρέπει να γίνει ένας κάποιος συμβιβασμός (απ’ αυτούς που κρατάνε χρόνια μέχρι και αν διαμορφωθούν…). Συνήθως δείγμα για την αναγνώριση τέτοιων πιθανοτήτων (συμβιβασμού) είναι κάποια «κατάπαυση του πυρός», κάποια «εκεχειρία» – που ποτέ δεν τηρείται απόλυτα, ωστόσο θεωρείται «βάση για παραπέρα συζητήσεις»… Το Βερολίνο έχει ανακοινώσει ήδη ότι θα συγκροτηθεί ειδική διεθνής επιτροπή για «ό,τι χρειαστεί»… Μένει να φανεί τι και πότε.

Όπως και να εξελιχθούν πάντως οι καταστάσεις, βρίσκονται άμεσα ή/και έμμεσα τόσες «μεγάλες» και «μεσαίες» δυνάμεις στο λιβυκό πεδίο μάχης του 4ου παγκόσμιου, και διακυβεύονται τόσα στον παγκόσμιο πόλεμο στην αφρική, ώστε το ρημαδογκουβέρνο (όπως, άλλωστε, και οι προηγούμενοι, οι φαιορόζ) δεν είναι κάτι παραπάνω απ’ αυτό που είναι: γελοίοι (και γι’ αυτό επικίνδυνοι) μέσα στον ιμπεριαλιστικό μικρομεγαλισμό τους…

Η μεγάλη παράκαμψη 1

Κυριακή 1 Δεκέμβρη. Έγινε. Ούτε εντελώς ξαφνικά, ούτε εντελώς αναμενόμενα. Προχτές (Παρασκευή) έξι ευρωπαϊκά κράτη (εκ των οποίων τα τέσσερα και μέλη του νατο) ανακοίνωσαν ότι προσχωρούν στην χρήση του INSTEX (Instrument in Support of Trade Exchanges) – του μηχανισμού που έχουν φτιάξει Παρίσι, Λονδίνο και Βερολίνο για να παρακάμπτουν τις αμερικανικές κυρώσεις στα εμπορικά τους νταραβέρια με την Τεχεράνη. Βέλγιο, δανία, φινλανδία, ολλανδία, νορβηγία και σουηδία ανακοίνωσαν ότι …βρισκόμαστε στη διαδικασία να γίνουμε μέτοχοι του INSTEX, διαμορφώνοντας τις εθνικές μας νομοθεσίες…

Ας θυμίσουμε πρώτα περί τίνος πρόκειται. Ο τρόπος που η Ουάσιγκτον μπορεί να ελέγχει τις διεθνείς οικονομικές συναλλαγές (π.χ. τις εμπορικές) , που πάνω του στήνει τις «τιμωρίες» σε όσους δεν υπακούουν στις διαταγές της («κυρώσεις»), είναι το διεθνές σύστημα εκκαθάρισης συναλλαγών SWIFT. Ο Α αγοράζει απ’ τον Β εμπορεύματα Χ αξίας· ο Β αγοράζει απ’ τον Γ εμπορεύματα Ψ αξίας· ο Γ αγοράζει απ’ τον Α εμπορεύματα Ζ αξίας. Στο βαθμό που αυτές οι συναλλαγές γίνονται διατραπεζικά το SWIFT τις καταγράφει διαρκώς, τις ταξινομεί, καταγράφοντας και τις πληρωμές. Από εκεί (μέσω των εκπροσώπων της) η Ουάσιγκτον μαθαίνει τις παγκόσμιες δοσοληψίες. Και έτσι μπορεί να βάζει τιμωρίες.

Σε σχέση με τις κυρώσεις στην Τεχεράνη μετά την αποχώρηση του ψοφιοκουναβιστάν απ’ την 5 + 1 συμφωνία για τα ιρανικά πυρηνικά, τα ευρωπαϊκά κράτη που την είχαν συνυπογράψει δήλωσαν ότι παραμένουν δεσμευμένα σαν αυτήν. Έγιναν έτσι στόχος των αμερικανικών κυρώσεων, αν συνέχιζαν να έχουν δουλειές με τον ιρανικό καπιταλισμό· με εισαγωγές υδρογονανθράκων, αλλά και πολύ περισσότερα.

Η παράκαμψη των τιμωριών απαιτούσε την παράκαμψη του SWIFT. Έτσι, μετά κόπων και βασάνων, φτιάχτηκε το INSTEX (μπήκε επίσημα σε λειτουργία τον περασμένο Ιούλη), που επιτρέπει στα μέλη του να έχουν δοσοληψίες με το ιράν είτε χωρίς να μετακινούν χρηματικά ποσά, είτε χρησιμοποιώντας άλλα νομίσματα εκτός δολαρίου, με «πλάγιο» τρόπο.

Σ’ αυτόν τον μηχανιμό προσχώρησαν προχτές τα 6 κράτη. Και ο αμερικάνος πρεσβευτής στο Βερολίνο Richard Grenell, γνωστό φασιστόμουτρο, ξανα-έβγαλε αφρούς:

… Την ώρα που το ιρανικό καθεστώς σκοτώνει τον ιρανικό λαό και κλείνει το ίντερνετ εσείς κάνετε αυτό;…

Πράγματι, το timing μπορεί να μην είναι τυχαίο. Μπορεί, όμως, να είναι άσχετο με το τι γίνεται στο ιράν. Ποιός θα απέκλειε ότι έχει σχέση με άλλες αμερικανικές κινήσεις, όπως για παράδειγμα τις αναμενόμενες «κυρώσεις» στις ευρωπαϊκές εταιρείες που συμμετέχουν στον nord stream 2;

Η Τεχεράνη, πάντως, χάρηκε. Ελπίζουμε ότι η συμμετοχή των 6 κρατών σ’ αυτόν τον οικονομικό μηχανισμό θα του δώσει καινούργια ενεργητικότητα, και θα τον κάνει περισσότερο επιχειρησιακό δήλωσε ο ιρανός υφ.υπ.εξ. Abbas Araqchi.

Δεν θα υπάρξει άμεσο αποτέλεσμα για την Τεχεράνη. Αλλά και να υπάρξει δεν θα το μάθουμε – έτσι είναι αυτά…

Η μεγάλη παράκαμψη 2

Κυριακή 1 Δεκέμβρη. Ένας απ’ τους τρόπους που δουλεύει το INSTEX είναι με «τεφτέρια». Το ιράν εισάγει μεγάλες ποσότητες φαρμάκων απ’ την ευρώπη, και μπορεί να εξάγει εκεί πετρέλαιο ή άλλα είδη. Κανείς δεν θα πληρώνει. Θα υπάρχει μια ενιαία κοστολόγηση σε ευρώ, και ο κάθε αγοραστής θα είναι «σημειωμένος» για τα χρέη που έχει στους κάθε φορά πωλητές. Τα ποσά θα συμψηφίζονται αμοιβαία τακτικά, έτσι ώστε χωρίς μετακίνηση χρήματος να προχωρούν κανονικά οι εμπορευματικές συναλλαγές.

Είναι αυτός ένας μηχανισμός που η αποκλειστική του χρησιμότητα είναι η προφύλαξη του εμπορίου ανάμεσα σε ευρωπαϊκά κράτη και την Τεχεράνη απ’ το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό πανοπτικό; Όχι βέβαια. Αυτός είναι μηχανισμός γενικότερης χρήσης στο διεθνές εμπόριο! Και δεν έχει στόχο να αχρηστέψει μόνο το αμερικανικό «βλέμμα». Αλλά και – αυτό κυρίως – το αμερικανικό νόμισμα, χωρίς οι αρμόδιοι αμερικανικοί μηχανισμοί να μπορούν να καταλάβουν (δηλαδή: να μετρήσουν) τι συμβαίνει· ούτε από ποιούς, ούτε πότε… Θα τολμούσαμε να πούμε: αν το αμερικανοελεγχόμενο SWIFT είναι ως τώρα το μέσο της διεθνούς εμπορικής «νομιμότητας», τότε το INSTEX (και κάθε παρόμοιο) είναι «μηχανισμός παρανομίας».

Αν η Ουάσιγκτον (και όχι μόνο… υπάρχει και το Τελ Αβίβ, μην ξεχνιόμαστε) έχει έναν ιρανικό λόγο να λυσσάει που η παράκαμψη του INSTEX αποκτάει σταδιακά υπόσταση και λειτουργικότητα, έχει πολύ περισσότερους λόγους για να λυσσάει άσχετα με το ιράν. Αν μπουν σ’ αυτόν τον μηχανισμό και η Μόσχα και το Πεκίνο, όπως έχουν κατά καιρούς δηλώσει οι πολιτικές τους βιτρίνες; Όσο περισσότερα κράτη μπαίνουν, τόσο πιο λειτουργικό γίνεται το σύστημα… Κι αν τα ευρωπαϊκά κράτη (δηλαδή οι ευρωπαϊκές εταιρείες) μπουν και στο αντίστοιχο κινεζικό σύστημα; Αν, δηλαδή, διαμορφωθούν διάφορα «ταμπλώ» εκκαθαρίσεων στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές, χωρίς χρήση δολαρίου, και χωρίς να μπορεί να πάρει έστω μυρωδιά η Ουάσιγκτον; Πού πάμε έτσι κύριοι;;;

Απ’ την στιγμή που η Ουάσιγκτον έκανε το δολάριο όπλο, οι αντίπαλοί της (καπιταλιστικά κράτη περιωπής) δεν θα μπορούσαν να περιμένουν πότε, αν και πως θα το χρησιμοποιήσει εναντίον τους. Διάφορες τακτικές αποδολαριοποίησης βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη· κατ’ αρχήν μέσω διμερών κρατικών συμφωνιών να συναλλάσσονται μεταξύ τους στα εθνικά τους νομίσματα.

Αλλά αν προσθέσει κανείς 50 ή 100 τέτοιες διακρατικές συμφωνίες δεν αποκαθιστά τις ευκολίες του διεθνούς εμπορίου που προσέφερε η χρήση του δολαρίου σαν «αξιόπιστου ενδιάμεσου» στις ισοτιμίες και στις τιμές. Το ότι το Α κράτος έχει μια τέτοια συμφωνία με το Β και μια άλλη, χωριστά, με το Γ, δεν σημαίνει ότι το Α και το Γ έχουν ανάλογη. Συνεπώς δεν μπορούν να γίνουν συμψηφισμοί στην τριάδα· μόνο ένας μ’ έναν.

Μηχανισμοί τύπου INSTEX έρχονται να καλύψουν αυτό το κενό: με τιμολογήσεις σε δύο, τρία, το πολύ τέσσερα νομίσματα διεθνούς χρήσης εκτός του δολαρίου (και πάντα με την εναλλακτική μετακίνησης απ’ το ένα στο άλλο) και με την δυνατότητα να γίνονται συμψηφισμοί μεταξύ όλων των μελών του ή μεταφορές χρήματος από τράπεζα σε τράπεζα εκτός δολαρίου και εκτός SWIFT, αυτοί οι μηχανισμοί είναι, από πολιτική άποψη (όχι τεχνική), το ανάλογο του μη τραπεζικού blockchain στη διεθνή κυκλοφορία του χρήματος.

«Ας πούμε κάτι που όλους μας ενώνει»…

Σάββατο 30 Νοέμβρη. Σημαίνουν τα πιο πάνω, και ειδικά το ότι η Άγκυρα και η Μόσχα υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα στη λιβύη, ότι αμφισβητείται η μεταξύ τους στρατηγική σχέση; Καθόλου! Ποιός θα είχε αντίρρηση, για παράδειγμα, με μια de facto διάσπαση του λιβυκού εδάφους; Πάντως όχι η Μόσχα, όχι και η Άγκυρα, που ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την μουσουλμανική αδελφότητα η οποία είναι σύμμαχος του Sarraj.

Απ’ την άλλη μεριά κανείς τους δεν θα χαλιόταν αν αυτές οι δύο πλευρές τα «έβρισκαν» κάποια στιγμή (πράγμα αδύνατο ως τώρα, λόγω των απαιτήσεων του Haftar). O Sarraj έχει το πλεονέκτημα της «αναγνώρισης» της κυβέρνησής του απ’ τον οηε – και το μειονέκτημα της εξαιρετικά μειωμένης εδαφικής επικράτειας. Ο Haftar έχει το πλεονέκτημα της μεγαλύτερης επικράτειας και του ελέγχου των περισσότερων πετρελαιοπήγαδων και λιμανιών φόρτωσης – και το μειονέκτημα ότι θεωρείται «αντάρτης». Είναι αμφίβολο αν χρειάζεται πια την αμερικανική βοήθεια για οτιδήποτε – αλλά ας περιμένουμε…

Υπάρχει κάτι που, παραδόξως, ενώνει τους διεθνείς υποστηρικτές και των δυο πλευρών: ούτε η Μόσχα, ούτε η Ρώμη, ούτε η Άγκυρα, ούτε το Παρίσι, ούτε το Κάιρο, ούτε το Λονδίνο (ο καθένας για τους δικούς του λόγους) δεν θα ήθελαν να μπαστακωθεί ο αμερικανικός στρατός στη λιβύη! Θα είναι ένα «αγκάθι» που κανείς δεν θέλει…

Ναυτικά περίπολα

Σάββατο 9 Νοέμβρη. Με όχι σπουδαία σοδειά «προθύμων» αλλά με την αποφασιστικότητα των γενναίων που παλεύουν για το καλό της ανθρωπότητας, ξεκίνησαν χτες τις περιπολίες τους στο Περσικό οι «ναυάρχοι» της αμερικανοδιοικούμενης «international maritime security construct». Αποστολή τους; Η “προστασία” των τάνκερ (απ’ τους μοχθηρούς ιρανούς).

Εκτός απ’ την Ουάσιγκτον, συμμετέχουν στο σχέδιο μείζονες ναυτικές δυνάμεις της περιοχής: το μπαχρέιν (είναι η έδρα του 5ου αμερικανικού στόλου…), η σαουδική αραβία, και τα εμιράτα…. Έχουν να το τραγουδούν οι ωκεανοί το ναυτικό μεγαλείο τους!.. Απ’ την καπιταλιστική super league συμμετέχει το Λονδίνο και η Καμπέρα – αλλοίμονο, είναι η μοίρα της «αγγλόσφαιρας» να δαμάζει τα κύματα του πλανήτη…

Και, εσχάτως, μπήκε στο team και η αλβανία!

Όχι χωρίς έκπληξη η ασταμάτητη μηχανή μαθαίνει έτσι ότι τα Τίρανα όχι μόνο διαθέτουν πολεμικό στόλο, αλλά έχουν και περίσσευμα για overseas επιχειρήσεις! Εύγε! (Στην πραγματικότητα τα Τίρανα διαθέτουν ίσα ίσα μια χούφτα περιπολικά του λιμενικού…) Ποιός άνεμος έσπρωξε, λοιπόν, τον ανύπαρκτο πολεμικό στόλο των Τιράνων σ’ αυτή την μακρινή maritime security;

Δεν ξέρουμε. Αν, όμως, τα έξοδα αυτής της επιχείρησης τα πληρώνουν οι πετροχουντικοί που συμμετέχουν (όπως μας φαίνεται λογικό), τότε τα Τίρανα μπορεί να ήταν η πιο φτηνή περίπτωση μεταγραφής για να συμπληρωθεί «εφτάδα» – έξι καπεταναίοι να είναι στον υγρό στίβο και ένας (κωπηλάτης) για «αλλαγή», αν χρειαστεί…

Η κακόβουλη Τεχεράνη έχει άλλη εξήγηση. Στην αλβανική επικράτεια υπάρχει (λέει) ένα στρατόπεδο φιλοξενίας κάμποσων εκατοντάδων μελών μιας αντικαθεστωτικής οργάνωσης, που ως το 2014 βρίσκονταν στο ιράκ, αλλά ύστερα τους μετέφερε ο αμερικανικός στρατός στην αλβανία (γιατί; πάλι για φτηνή λύση ακούγεται…) για να μην πάθουν κανά κακό. Φαίνεται πως το ψοφιοκουναβιστάν (και οι σύμμαχοί του, τύπου Τελ Αβίβ) θεωρούν αυτούς τους αντικαθεστωτικούς «εξελίξιμη πρώτη ύλη» για πιθανές μελλοντικές «επιχειρήσεις» εντός ιράν. Κρέας – δηλαδή…

Και πάλι: αν όχι για τα λεφτά, γιατί τα Τίρανα να θέλουν (έστω συμβολικά) καουμποϋλίκια στον Περσικό; Μήπως κάνουν κατασκοπεία για λογαριασμό της φίλης και συμμάχου Άγκυρας;

Why not? Για ξαναδείτε με άλλο μάτι τους “πρόθυμους”… Δεν χρειάζονται μια κάποια επιτήρηση λέτε;

Η καινούργια Δουκέρνη

Τετάρτη 30 Οκτώβρη. Ο Bor-Duk πέτυχε λοιπόν – και όσες / όσοι ασχολούνται με την ασταμάτητη μηχανή δεν θα πρέπει να εκπλήσσονται. Από «ήττα» σε «ήττα» πέτυχε το βασικό: οδεύει σε εκλογές σε 1,5 μήνα έχοντας καταφέρει να «επαναπατρίσει» (ίσως και να αυξήσει) τους ψηφοφόρους των tories. Που δεν θα ασχοληθούν καν με το πρόγραμμα του Bor-Duk, καθόλου μυστικό πάντως, που προβλέπει για την μετα-brexit επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας την «τύχη» του offshore καπιταλισμού… Δεν θα το προσέξουν, παρότι οι εργατικοί του δόλιου Corbyn θα κάνουν φιλότιμες προσπάθειες να τους κτυπήσουν την καμπάνα του κινδύνου.

O Bor-Duk θα πουλήσει τις κοινοβουλευτικές «ήττες» σαν απόδειξη της ακέραιας «αντισυστημικότητάς» του! Μελόδραμα, που θα το περίμενε κανείς να πιάνει στον ευρωπαϊκό νότο – αλλά όχι. Πιάνει παντού όπου υπάρχει μια μάζα losers. Η οποία, κι αυτό είναι το αξιοσημείωτο, δεν χρειάζεται οπωσδήποτε τον «ακαταμάχητο ηγέτη» αλλά είναι ο.κ. και με κάποιον που να υποκρίνεται κι αυτός με επιτυχία (και με την βοήθεια των αντιπάλων του!) ότι είναι loser· για τον ανακηρύξει αυτή, η μάζα με την ψήφο της, εντελώς δημοκρατικά, εντελώς αγοραία, «νικητή»! Σα να μπαίνει η κερκίδα στο γήπεδο και να σκοράρει ασύστολα υπέρ της ομάδας της: μια ισχυρή φαντασίωση που μπορεί να παράξει γεγονότα ευκολότερα στην “πολιτική” (σαν τεχνική εξουσίας) παρά στο ποδόσφαιρο.

Τι είναι αυτοί οι losers το έχουμε περιγράψει: είναι εκείνο το τμήμα των κοινωνιών που μην μπορώντας (υποκειμενικά αλλά και αντικειμενικά) να παρακολουθήσει τις καπιταλιστικές Αλλαγές Παραδείγματος, μένει πίσω, υπερασπιζόμενο νοσταλγικά κάποιο προηγούμενο Παράδειγμα, ξεπερασμένο από πολλές απόψεις. Σε άλλες εποχές, όταν υπήρχαν ριζοσπαστικές εργατικές τάξεις, που καταλάβαιναν (ή μάθαιναν να καταλαβαίνουν) τα χαρακτηριστικά αυτών των μεταβατικών περιόδων, η απάντηση στην καπιταλιστική μετάβαση δεν ήταν μόνο pro (δηλαδή συντηρητική) αλλά και post (δηλαδή επαναστατική). Αυτές οι δύο «απαντήσεις» συγκρούστηκαν στο παρελθόν. Τώρα, όμως, λείπει εμφατικά η post (αντι-καπιταλιστική) απάντηση στην 3η και στην 4η τεχνική / πολιτική / κοινωνική επανάσταση του κεφάλαιου. Και ο συντηρητισμός αλωνίζει μόνος του το γήπεδο.

Συνεπώς η επιτυχία του απόφοιτου του Eton και εξ ορισμού ελίτ Bor-Duk δεν οφείλεται στην ευφυία του· αν και, πρέπει να του αναγνωριστεί, δεν είναι ο ηλίθιος που δείχνει. Η επιτυχία του οφείλεται στο ότι αντιπροσωπεύει («ψωνίζει» είναι ίσως το πιο κατάλληλο ρήμα) εύκολα τα πιο καθυστερημένα τμήματα της αγγλικής καπιταλιστικής κοινωνίας· εκείνα που ελλείψει κριτικής αντίληψης της πραγματικότητας κινούνται με βάση τις συγκινήσεις. Τους προσέφερε πολλές τέτοιες, ενόσω οι αντίπαλοί του – και κυρίως οι εργατικοί – έβαζαν αυτογκόλ: προχτές, για παράδειγμα, δεν ήθελαν εκλογές στις 12 Δεκέμβρη, αλλά χτες ήθελαν: αν αυτό λέγεται καθεστωτική πολιτική, τότε μωραίνει ο κύριος…

Δεν είναι δουλειά της ασταμάτητης μηχανής να κάνει πρόβλεψη για το αν ο Bor-Duk καταφέρει να γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός ή όχι. Έχει, πάντως, μπροστά του μια εκλογική εκστρατεία στην οποία δεν θα είναι αναγκασμένος να λέει τα ψέμματα και τα παραμύθια που διέδιδε πριν το δημοψήφισμα του ’16. Θα είναι αρκετό να επιδεικνύει ότι είναι καλύτερος απ’ τους αντιπάλους του – και για το εκλογικό σώμα που τον ενδιαφέρει, αυτό θα είναι παιχνιδάκι.

Όσο για τον βρετανικό λέοντα; Αυτός ξεσφήνωσε – παλιά νέα… Αλλά το τι θα ακολουθήσει θα το καταλάβει πρώτα η εργατική τάξη στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας· κι ύστερα θα το μάθουμε και οι υπόλοιποι, ίσως μέσα από κάποιους άγγλους κινηματογραφιστές…

Ο σφηνωμένος λέων ζει!

Τετάρτη 23 Οκτώβρη. Με ψήφους 329 έναντι 299 το house of commons ενέκρινε κατ’ αρχήν την συμφωνία εξόδου της αυτού μεγαλειότητας και της επικράτειάς της απ’ την ε.ε. που προωθούσε ο Bor-Duk!! Αυτά είναι σπουδαία νέα για τον λέοντα: τόσα χρόνια πέρασαν, ήτανε γέρος και κόντεψε να βαλσαμωθεί σφηνωμένος, και να που τελικά υπάρχει μια αποδεκτή (κατ’ αρχήν) συμφωνία για το μέλλον του. Να που υπάρχει ζωή ακόμα και μετά τον θάνατο!! Η δόλια κυρά May, που ίδρωσε κι αυτή για να πετύχει το ίδιο, θα ζηλεύει.

Βέβαια ο Bor-Duk απέτυχε ύστερα να πείσει την commons πλειοψηφία για «κατεπείγουσα» συζήτηση και έγκριση της νομοθεσίας που θα επιτρέψει την εφαρμογή της συμφωνίας. Ήθελε να γίνει μέσα σ’ ένα 3ήμερο, αλλά 322 βουλευτές θεώρησαν μικρό το διάστημα· είναι «ψείρες». Αυτό ερμηνεύεται (υπερβολικά…) σαν «ήττα» του Bor-Duk αφού τώρα είναι υποχρεωμένος να ζητήσει απ’ την ε.ε. αυτό που ορκιζόταν ότι δεν θα κάνει: μια παρατασούλα. Ή, μπορεί, και να μην την ζητήσει· να του την δώσουν από μόνοι τους (αν, βέβαια, έχει την καλωσύνη ο βασιλιάς Macron…) Δεν είναι παλιάνθρωποι αυτοί στις Βρυξέλες: καταλαβαίνουν ότι μετά από 3,5 χρόνια μούδιασμα δεν μπορεί το βρετανικό κοινοβούλιο να τρέξει σαν σπρίντερ… Τώρα που έγινε το πρώτο βήμα (η καταρχήν έγκριση της συμφωνίας), δυο τρεις μήνες παραπάνω δεν είναι τίποτα. Σε κάθε περίπτωση έχει το ενδιαφέρον του το γεγονός πως διάφοροι διεθνείς και ντόπιοι δημαγωγοί υποτιμούν την επί της αρχής κοινοβουλευτική έγκριση της συμφωνίας εξόδου· λες και τόσο καιρό άλλο ήταν το ζητούμενο.

Φυσικά, η παράταση υπ’ αυτά τα δεδομένα σχετίζεται με το πότε θα μπορέσει (ή θα επιλέξει) ο Bor-Duk να κάνει εκλογές, που θα αποδείξουν ότι «μάζεψε» το ως πρόσφατα πελαγωμένο κόμμα του· και ίσως γίνει κανονικά εκλεγμένος πρωθυπουργός. Αλλά αυτό είναι αμιγώς εσωτερικό ζήτημα της αυτού μεγαλειότητας. Η οποία, παρεπιπτόντως, μπορεί πια να κλείσει τα μάτια της ήσυχη: δεν θα λείψει το κωλόχαρτο στους υπηκόους της…

Ας το επαναλάβουμε: το αγγλικό house of commons, επί χρόνια καταφύγιο της τσαχπινιάς, αποφάσισε ότι η συμφωνία του Bor-Duk με την ε.ε. είναι κατ’ αρχήν ο.κ.!!

(φωτογραφία πάνω: Οι πικρόχολοι, που υποστήριζαν ότι οι επισκέψεις άγγλων πρωθυπουργών στις Βρυξέλες για να ζητήσουν μια παράταση θα συνεχίζονταν σ’ όλον τον 21ο αιώνα, ίσως και στον 22ο, και πως θα γίνονταν δημοφιλές διεθνές τουριστικό αξιοθέατο, απογοητεύονται!

Ο βρετανικός λέων θα ξανατρέξει λεύτερος στις απέραντες σαβάνες του πλανήτη… Μπορεί να τον κάνουν μια χαψιά τίποτα δράκοι, μπορεί να του κατεβάσουν την μούρη τίποτα αρκούδες, αλλά τί σημασία έχουν αυτά μπροστά στη λευτεριά;

Κάτω: βρετανικό χιούμορ…)

Σχίζο, σχίζο!

Κυριακή 20 Οκτώβρη. Ο Bor-Duk ήταν υποχρεωμένος να στείλει ένα ευγενικό γράμμα στις Βρυξέλες ζητώντας μια τρίμηνη αναβολή, in case of emergency. Ήρθε η ώρα να το κάνει χτες, αφού πλειοψήφισε μια τροπολογία που τον εμποδίζει να ζητήσει την έγκριση της συμφωνίας εξόδου απ’ την ε.ε. (της καλύτερης ever όπως λέει) αν πρώτα δεν έχουν ψηφιστεί όλοι οι νόμοι για την εφαρμογή της. Ζήσε Μάη μου… (Αν σας μοιάζει παράλογο να ψηφιστούν πρώτα όλοι οι νόμοι για την εφαρμογή μιας συμφωνίας που, στη συνέχεια, μπορεί να μην εγκριθεί, θυμηθείτε ότι κάποτε στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας κυκλοφορούσαν κάρα και άλογα. Ε, μια φορά στο τόσο κάποιος δοκίμαζε να βάλει το κάρο μπροστά απ’ το άλογο… Αν επίσης σας ενδιαφέρει το πως σημαδεύεται η πολιτική καριέρα στο Λονδίνο, ο συντηρητικός βουλευτής sir Oliver Letwin που πρότεινε την συγκεκριμένη τροπολογία ήταν δεξί χέρι της Thatcher και εμπνευστής του «κεφαλικού φόρου» poll tax, που προκάλεσε την βίαιη εξέγερση της αγγλικής εργατικής τάξης αλλά και των μικροαστών – για να καταλήξει στα σκουπίδια.)

Ε, το λοιπόν, για να μάθουν όλοι αυτοί οι ξεροκέφαλοι στο house of common με ποιον έχουν να κάνουν, ο Bor-Duk έστειλε όχι ένα αλλά τρία ευγενικά γράμματα στις Βρυξέλες! Το πρώτο, ανυπόγραφο, που ζητάει τρίμηνη αναβολή (: του επέβαλαν να το στείλει· δεν λέει όμως πουθενά ότι πρέπει να το υπογράψει κιόλας!!!)· το δεύτερο, που είναι παράρτημα του πρώτου, λέει ότι τον ανάγκασαν να στείλει το πρώτο· και το τρίτο, με φαρδιά πλατιά την υπογραφή του, λέει στην ε.ε. ότι θεωρεί «λάθος» την αναβολή· άρα “παρακαλούμε ξεχάστε το πρώτο γράμμα”.

Θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά πράγματα για χάρη αυτού του παλιογράμματος. Για παράδειγμα θα μπορούσε να στείλει το γράμμα για την αναβολή σαν σαΐτα, πάνω απ’ την Μάγχη, κι ύστερα να πει ότι φύσαγε και χάθηκε, κι ότι αυτός δεν φταίει. Θα μπορούσε επίσης να το στείλει με τον πιο γρήγορο ιππέα του βασιλείου, διατάζοντας τον να περάσει απ’ το δάσος του Σέργουντ, μπας και τον αιχμαλωτίσουν ο Ρομπέν και η παρέα του. Θα μπορούσε, τέλος, να πει ότι «καλα ρε μπαγάσηδες, αφού είστε τέτοιοι, θα το πάω εγώ, απ’ τον δρόμο, ποδαράτος και γονατιστός – να βγάλω και την υποχρεώση ενός τάματος».

Όχι όμως. Ο Bor-Duk προτίμησε να στείλει τα πιο πάνω τρία γράμματα. Για να αφήσει υλικό για τους ιστορικούς του μέλλοντος· αχ η porka υστεροφημία! Ζητάει απ’ την ε.ε. να μην του δώσει μια παράταση που ζητάει αναγκασμένος. Μήπως είναι μια πριγκίπισσα φυλακισμένη στο σώμα ενός απόφοιτου του Eton και περιμένει το παλληκάρι που θα την απελευθερώσει; Μήπως ο βρετανικός λέων έχει συνηθίσει το σφήνωμα και αρχίζει να του αρέσει;

Ή μήπως η παρακμή των κρατών ποτέ μα ποτέ δεν γίνεται κρυφά;

Τον λέοντα, τον λέοντα!

Κυριακή 13 Οκτώβρη. Καθώς οι μέρες του Οκτώβρη περνάνε, το σφήνωμα του βρετανικού λέοντα πρόκειται να ξαναβγεί στον αφρό. Η τελευταία “αντι-πρόταση” του BorDuk για τα σύνορα/μησύνορα/περίπουσύνορα μεταξύ ιρλανδικού κράτους και της βόρειας ιρλανδίας δεν έχει μέλλον. Τυπικά εκείνο που απομένει είναι να ζητήσει μια τρίμηνη «παράταση», ώστε… ώστε άγνωστο. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι δεν θέλει να το κάνει, αλλά είναι υποχρεωμένος μετά από σχετική απόφαση του κοινοβουλίου. Θα τον βόλευε να την ζητήσει μεν, αλλά το αίτημα του να απορριφθεί. Είναι πιθανό κάτι τέτοιο;

Μια ισχυρή υποψηφιότητα για ένα τέτοιο βέτο είναι του Macron. Η γαλλική πολιτική βιτρίνα ευχαρίστως θα έβλεπε την επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας να ξεκουμπίζεται απ’ την ε.ε. Θεωρεί που μια τέτοια αποχώρηση θα αύξανε το «ειδικό βάρος» του Παρισιού στη λήψη αποφάσεων απέναντι, ειδικά, στο Βερολίνο) καθώς η γαλλία θα απέμενε το μόνο κράτος μέλος της ένωσης με ψήφο στο συμβούλιο ασφαλείας του οηε· και πυρηνικά όπλα. Είναι σπουδαίο αυτό; Ο οηε βρίσκεται στα πρόθυρα οικονομικής χρεωκοπίας, και σαν «ρύθμιση ισορροπιών εξουσίας» σε πλανητική κλίμακα έχει χρεωκοπήσει πολιτικά προ πολλού. Όσο για τα γαλλικά πυρηνικά; Αν, ποτέ, χρησιμοποιηθούν «έχετε γεια βρυσούλες» σ’ όλη την γαλλική επικράτεια. Συνεπώς τα «πλεονεκτήματα» του Παρισιού μέσα στην ε.ε. δεν είναι στ’ αλήθεια σπουδαία.

Εννοείται πως τα επιχειρήματα ενός τέτοιου βέτο δεν θα ήταν αυτά! Το πολύ πραγματικό γεγονός είναι ότι αυτή η παράταση θα είναι η τρίτη ή η τέταρτη στη σειρά· αλλά με αναβολές και παρατάσεις δεν ξεμπλέκεται ο βρετανικός λέων. Ακόμα και οι εκλογές, εκτός απ’ το να κάνουν τον BorDuk πρωθυπουργό, δεν φαίνεται να αλλάξουν κάτι στην δυνατότητα της κεντρικής πολιτικής σκηνής να «λύσει το πρόβλημα» με λογικό τρόπο. Συνεπώς το «άντε να τελειώνουμε μ’ αυτή την ιστορία» θα μπορούσε να είναι μια στάση ανάμεσα στις πολιτικές βιτρίνες της ε.ε.

Εν τω μεταξύ οι δειγματοληψίες (αν έχουν οποιαδήποτε σημασία) δείχνουν ότι μετά από 3 χρόνια φαγούρας, και με δεδομένο ότι σ’ αυτό το διάστημα απέκτησαν δικαίωμα ψήφου επιπλέον πολλές χιλιάδες νεαρών βρετανών (που, γενικά, διάκεινται φιλικά προς αυτό που θεωρούν «ευρώπη») δείχνουν πως η άποψη υπέρ της παραμονής στην ε.ε. κρατάει πλέον μια σταθερή πρωτιά. Αυτό σημαίνει πως ένα δεύτερο δημοψήφισμα έχει ισχυρές πιθανότητες να ανατρέψει το αποτέλεσμα του πρώτου, το 2016 – και να ξεμπερδέψει την κατάσταση.

Όμως αρκετοί εξακολουθούν να επικαλούνται, με τυπικά βρετανικό τρόπο, την «τήρηση των κανόνων» – ακόμα κι αν, στην προκειμένη περίπτωση, αυτό έχει αποδειχθεί αδύνατο. Αν (λένε) ένα δεύτερο δημοψήφισμα ανατρέψει το αποτέλεσμα του πρώτου, τότε οι ηττημένοι μπορεί να αρχίσουν να ζητάνε και τρίτο… Καλύτερα να σεβαστούμε την ετυμηγορία του λαού το 2016.

Σαν επιχείρημα ακούγεται προβληματικό – το λιγότερο. Απ’ το καλοκαίρι του 2016 ως τώρα έχουν μεσολαβήσει πολλά στην προσπάθεια «σεβασμού της λαϊκής ετυμηγορίας». Και κανονικά, εκτός απ’ το φασισταριό, ο υπόλοιπος πληθυσμός θα έπρεπε να έχει γίνει σοφότερος ως προς τι ζητάει και ως προς το πως αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί. Στο δημοψήφισμα του 2016 η «τύχη» της βόρειας ιρλανδίας δεν ήταν ζήτημα, επειδή σκόπιμα οι προπαγανδιστές του brexit το είχαν αφήσει απ’ έξω· και οι remainers το υποτίμησαν. Τώρα είναι και παραείναι – και δεν υπάρχει «τεχνικός τρόπος» που θα αναγκάσει το Δουβλίνο να παραιτηθεί απ’ τις σχέσεις του με τους καθολικούς της βόρειας ιρλανδίας για χάρη του βρετανικού εθνικού μεγαλείου.

Εν τω μεταξύ η ντρόγκα των πλουσίων έχει πολύ και καλή πελατεία στην αγγλία· πράγμα που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα έπρεπε να λαμβάνεται υπόψη στις συμπεριφορές, συμπεριλαμβανόμενων των πολιτικών τέτοιων. Οκτώ τόνοι κόκας καταναλώνονται κάθε χρόνο μόνο στο Λονδίνο, που με 500.000 δόσεις καθημερινά είναι μακράν η «πρωτεύουσα της κόκας» στην ευρώπη.

Θα μπορούσε η κόκα να είναι ένας απροσδόκητος λόγος «αυτάρκειας» και «εθνικής υπερηφάνειας»;

Brexit

Πέμπτη 10 Οκτώβρη. Όποιος (ειδικά στα αρρωστημένα μέρη μας) νομίζει πως η καούρα των ευρωπαϊκών πρωτευουσών είναι το τι κάνει η Άγκυρα (και το μπλοκ της Αστάνα) στη βόρεια συρία ή/και στο «οικόπεδο 7», ζουν στον κόσμο τους.

Παρότι το Παρίσι έχει βλέψεις για την συρία (και κάμποσους «συμβούλους» στις ypgκρατούμενες περιοχές) όλες οι πρωτεύουσες «χορεύουν» αυτόν τον καιρό στον ρυθμό του brexit. Η ημερομηνία του ευρωπαϊκού συμβουλίου που θα επιβεβαιώσει πως δεν υπάρχει άλλη συμφωνία για τον βρετανικό λέοντα εκτός από εκείνη που υπέγραψε η δόλια κυρά May (και απορρίφθηκε τρεις φορές απ’ το house of commons) πλησιάζει: 17 και 18 Οκτώβρη. Μετά απ’ αυτές τις μέρες όλα είναι θεωρητικά πιθανά – εκτός από ένα ομαλό ξεσφήνωμα.

Τόσο κοντά πια, και με τον Bor-Duk να έχει συμμαζέψει εντυπωσιακά το κόμμα του (τους συντηρητικούς) δεν είναι φρόνιμο να κάνουμε τίποτα περισσότερο απ’ το να υπενθυμίσουμε ότι για την ασταμάτητη μηχανή ισχύουν αυτά που έχει εκτιμήσει ήδη. Όμως σε κάθε περίπτωση τα ευρωπαϊκά κράτη είναι υποχρεωμένα, ακόμα κι αν αποδειχθεί αχρείαστο, να ετοιμάζονται για ένα «άγριο ξεσφήνωμα» στις 1 Νοέμβρη.

Πέρα απ’ την οικονομική διάσταση του διαζυγίου (ή μιας ακόμα παράτασης…) τα ευρωπαϊκά κράτη θα έχουν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που θα προκύψουν (στην περίπτωση του «άγριου ξεσφηνώματος») είτε στους πολίτες τους που βρίσκονται στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας, είτε στους βρετανούς πολίτες που βρίσκονται στην ε.ε. Δεν είναι σα να χρεωκοπεί μια thomas cook· είναι πιο σύνθετα τα ζητήματα.

Φυσικά τα πολιτικά δράματα θα εκτυλιχθούν στο Λονδίνο. Η συρία; Ας φροντίσει ο Erdogan (…θα έλεγαν πολλοί εις τα ευρώπας αν ήταν κομψό να μιλήσουν έτσι…)

(φωτογραφία: Κάπως έτσι θα είναι ο Bor-Duk σε μερικά χρόνια. Αυτός τώρα είναι ο Stanley Johnson, ο πατέρας του. Η κουπ φαίνεται πως είναι κληρονομικό χάρισμα…)