Κι ο άλλος εχθρός

Πέμπτη 27 Ιούλη. … Ο νόμος σφίγει την τανάλια στους πιο επικίνδυνους αντιπάλους μας με σκοπό να κρατήσει την Αμερική ασφαλή… Αυτό δήλωσε ο εκπρόσωπος της αμερικανικής βουλής των αντιπροσώπων Paul Ryan (συντηρητικός) μετά την ουσιαστικά ομόφωνη και διακομματική (419 – 3) υπερψήφιση (χτες) ενός νόμου που απ’ την μια βάζει περιορισμούς στο ενδεχόμενο να αλαφρύνει το ψόφιο κουνάβι τις οικονομικές κυρώσεις κατά της Μόσχας (ε;), αφετέρου επιβάλει και καινούργιες τέτοιες, σε βάρος της Μόσχας, της Τεχεράνης και την Πγιονγκγιάνγκ….

Απ’ την τριάδα του επικεφαλής της cia για τους μεσο-μακροπρόθεσμους εχθρούς των ηπα η «τανάλια» των κυρώσεων πιάνει τους δύο. Κανένας λόγος ανησυχίας: για τον τρίτο (και χειρότερο), την κίνα δηλαδή, θα υπάρξει χωριστό κεφάλαιο. Είναι, άλλωστε, δύσκολος (εμπορικά / οικονομικά) αντίπαλος.

Όμως η τανάλια πιάνει έναν άλλον εχθρό που ούτε η cia ούτε το αμερικανικό κράτος ονομάζει ανοικτά στον συγκεκριμένο νόμο: την ευρώπη, την ε.ε. Αυτός ο καινούργιος γύρος κυρώσεων κατά της Μόσχας απλώνει τα δίκτυα του και σε όσους συνεργάζονται με ρωσικές ενεργειακές εταιρείες. Προβλέπει πρόστιμα (όχι μικρά) και απαγορεύσεις της πρόσβασης τέτοιων «συνοδοιπόρων» στις αμερικανικές τράπεζες. Υπάρχει κάποιος τέτοιος στην ευρώπη;

Υπάρχει και παρα-υπάρχει! Με πλήρη συνείδηση οι 419 της αμερικανικής βουλής των αντιπροσώπων (και περιμένουμε τα αντίστοιχα νούμερα της γερουσίας) έχουν βάλει στο μάτι τον εφοδιασμό της ευρώπης με φυσικό αέριο. Είναι χοντροκομένο (κι αυτός ο μπρουταλισμός δείχνει την σοβαρότητα των προβλημάτων του αμερικανικού κεφάλαιου…) αλλά είναι αληθινό. Με το αμερικανικό μυαλό τους οι πολιτικές βιτρίνες στην Ουάσιγκτον ελπίζουν ότι η ε.ε. (και οπωσδήποτε η γερμανία, η αυστρία, κι όλη η κεντρική ευρώπη) θα παραιτηθεί απ’ τον αγωγό nord stream 2 (ρωσικό φυσικό αέριο κατευθείαν στην καρδιά της ευρώπης) και θα αγοράζει αμερικανικό υγροποιημένο αέριο· και μάλιστα σε πολλαπλάσια τιμή… Ή, ίσως, ελπίζουν ότι η πολωνία και η ουγγαρία θα προτιμήσουν το αμερικανικό φυσικό αέριο, απ’ την άλλη άκρη του κόσμου, απ’ το ρωσικό που είναι δίπλα τους. (Ποιος είπε ότι η ιδεολογία δεν κρατάει ψηλά τις τιμές;)

Εύλογο ότι έχει ξεσπάσει μεγάλος χαλασμός στην ευρώπη. Με όσο διπλωματικό τακτ μπορεί να απομένει όταν ο πόλεμος κλιμακώνεται, οι του project europe ετοιμάζονται, ίσως για πρώτη φορά στην καπιταλιστική ιστορία απ’ το τέλος του β παγκόσμιου και μετά, να ανταποδώσουν με κυρώσεις κατά των ηπα! Ή με προσφυγή στον ποε (;). Ή με κάτι που, τέλος πάντων, να δίνει πρακτική μορφή στη δήλωση του Γιούνκερ: το η Αμερική πρώτη δεν μπορεί να σημαίνει η Ευρώπη τελευταία! Αν δεν αλλάξει η απόφαση θα απαντήσουμε μέσα σε λίγες ημέρες… (Εντάξει κυρ Ζαν Κλωντ… Ίσως και λίγο αργότερα…)

Θα κάνουν πίσω οι αμερικάνοι; Αυτοί η εθνικιστική ομοφωνία στη βουλή των αντιπροσώπων, οι 419 ψήφοι έναντι μόνο 3, δεν προϊδεάζει για υποχωρήσεις. Αν και θεωρητικά τίποτα δεν αποκλείεται αυτή την χρονική στιγμή, εκείνο που πράγματι αποκλείεται είναι να αφήσει η Ουάσιγκτον το project europe να εξελιχθεί σε μια πιο συνεκτική ολοκλήρωση. Και να συναρτηθεί με την ρωσία (και την κίνα, και το ιράν, και τον διάολο τον ίδιο).

Ίσως σε λίγα χρόνια, ο επόμενος διευθυντής της cia, να δηλώσει κάτι του στυλ … έχουν μια πραγματική οικονομία τεχνολογικά αναβαθμισμένη… Ή, ίσως, … απ’ αυτούς τους τέσσερεις είναι δύσκολο να διαλέξω…

(Περιμένουμε την σκληρή καταγγελία, κατά των ηπα, του εθνοπατριώτη υπ.εξ. Nick the greek· και της φαιορόζ κυβέρνησης συνολικά!… Στο κάτω κάτω αύριο μεθαύριο θα πουλάνε αυτοί γκάζι με την σέσουλα στας ευρώπας· ή όχι; Τι θα γίνει; Θα τους βάλουν χέρι οι αμερικάνοι εξαγωγείς του liquid;

Ώσπου να γίνει η σκληρή καταγγελία, όσοι / όσες είστε κοντά σε θάλασσα συνεχίστε τα μπάνια σας με την ησυχία σας. Οι υπόλοιποι θα συνεχίσουμε να μαυρίζουμε στη στεριά. Απ’ το κακό μας.

Επίσης η βάση στη Σούδα θα συνεχίσει να “ανεβαίνει”, ε;)

Μέση ανατολή

Τετάρτη 26 Ιούλη. Αν είναι σωστό ότι οι μόνοι αξιόπιστοι σύμμαχοι / proxies που απέμειναν στην Ουάσιγκτον στο συριακό πεδίο μάχης είναι οι ypg, τότε είναι εύλογα κι αυτά τα δύο συμπεράσματα (και μια μελλοντική παραίτηση: του τωρινού αμερικάνου υπ.εξ.). Πρώτον, κανείς δεν θα αμφισβητήσει στο κοντινό μέλλον την κουρδική κατοχή της ζώνης της Rojana, στα βόρεια σύνορα της συρίας, εφόσον σ’ αυτήν η Ουάσιγκτον έχει διασπείρει τον στρατό, τις μυστικές υπηρεσίες και τους μισθοφόρους της. Αλλά, δεύτερον, κανείς δεν θα αναγνωρίσει (με την διεθνή έννοια της λέξης) αυτήν την κουρδική ζώνη με τρόπο που να υπονοεί μελλοντική αναγνώριση χωριστού κράτους. Με δυο κουβέντες: το pkk και οι παραλλαγές του έχουν νοικιάσει φτηνά το τομάρι τους στη βόρεια συρία, με τη μορφή μιας ορισμένης «ανεξαρτησίας» υπό την αιγίδα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Αλλά δεν είναι ο 19ος αιώνας, όπου ακόμα και τότε οι “μεγάλες δυνάμεις” έπρεπε να συμφωνήσουν για φτιαχτούν καινούργια κράτη. Τώρα έχουν χάσει οποιαδήποτε διεθνή προοπτική επισημοποίησης αυτής της «ανεξαρτησίας». Κι ενώ μπορεί κανείς να ζήσει για καιρό στα limbo του παγκόσμιου ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού, δεν μπορεί να ελπίζει ότι τέτοια «κενά» θα κρατήσουν για πάντα…

Εκείνοι που είναι αντίθετοι σ’ αυτό το deal δεν είναι αμελητέοι. Σημειώστε: Μόσχα, Τεχεράνη, Άγκυρα, Δαμασκός (ναι μεν δεν μετράει στρατιωτικά, μετράει όμως σαν επίσημο διεθνές υποκείμενο κρατικής εξουσίας) and, last but not least, Πεκίνο. Έχουν ισχυρότατα συμφέροντα στο να μην επισημοποιηθεί ξανά τέτοια περίπτωση «διαμελισμού» αναγνωρισμένης επικράτειας. Κι έχουν, επίσης, ισχυρότατα συμφέροντα να μην θέλουν αμερικανικές βάσεις κοντά στους δρόμους του μεταξιού – και στις μπίζνες τους, γενικά.

Μια πρώτη έκφραση των πραγματικών τωρινών συσχετισμών παίζεται ήδη δίπλα. Στο ιράκ. Μετά την απελευθέρωση / ισοπέδωση της Μοσούλης, το ιρακινό καθεστώς εμφανίζεται, τουλάχιστον στα λόγια, σκληρό απέναντι στην Ουάσιγκτον: να μην διανοηθεί ότι θα ξαναστήσει βάσεις στο ιράκ – δεν έχει, άραγε, καμία άλλη εκτός απ’ την πρεσβεία στη Βαγδάτη; Δεν ξέρουμε. Ωστόσο στη Βαγδάτη πνέει ένας άνεμος αυτοπεποίθησης στη συμμαχία όχι μόνο με την Τεχεράνη (υπογράφτηκε προχτές συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας σε διάφορα επίπεδα) αλλά και την Μόσχα (θα γίνει μια καλή αγορά καινούργιων ρωσικών τανκς Τ-90). Είναι τα απόνερα της πετυχημένης ρωσικής εμπλοκής στη συρία.

Φυσικά τίποτα δεν είναι και δεν θα είναι εύκολο σ’ αυτή τη ζώνη της μέσης Ανατολής. Οι σουνιτικοί πληθυσμοί που είχαν πάρει το μέρος του isis αναζητούν επειγόντως αξιόπιστους «προστάτες». Και φαίνεται ότι η Άγκυρα και η Ντόχα έχουν αναλάβει αυτήν την «προστασία», σε συνεννόηση αυτή τη φορά με την Τεχεράνη και τους σιίτες του ιράκ. Αν αυτή η συνεννόηση συνεχίσει να είναι σταθερή, τότε το «διαίρει και βασίλευε» της Ουάσιγκτον, του Τελ Αβίβ και του Ριάντ θα έχει υποστεί την οριστική, στρατηγική ήττα του. Τότε αυτή η περιοχή της μέσης Ανατολής θα έχει σοβαρές ελπίδες να ξαναανασάνει.

Συρία

Τρίτη 25 Ιούλη. Στο συριακό πεδίο μάχης οι εξελίξεις είναι σε σημαντικό βαθμό (αν και όχι καθολικά) υπέρ του Άσαντ και των συμμάχων του.

Στο νότο, στα σύνορα με την ιορδανία, εκεί που η Ουάσιγκτον εκπαίδευε τους proxies της μέχρι που κυκλώθηκε και το σχέδιο για τον έλεγχο των συνόρων απέτυχε, ο φιλικός προς τον Άσαντ στρατός (ιρανοί φρουροί της επανάστασης, Χεζμπ’ αλλάχ, ιρακινοί πολιτοφύλακες) καταλαμβάνει τα εδάφη που κατείχε ο φιλικός προς τις ηπα f.s.a. ενώ ανατολικότερα προχωράει σταθερά προς την στρατηγικής σημασίας Abu Kamal, δίπλα στα σύνορα με το ιράκ και πάνω στον Ευφράτη. Η κατάσταση μεταξύ των proxies που οι ηπα εγκατέλειψαν πρέπει να είναι άσχημη, αν κρίνουμε απ’ το γεγονός ότι ανακοίνωσαν την διακοπή των σχέσεών τους με τους αμερικάνους (!).

Στα βόρεια, και πάλι ο φιλικός προς τον Άσαντ στρατός, με την υποστήριξη της ρωσικής αεροπορίας, υπερφαλάγγισε τις θέσεις που ελέγχουν οι φιλοαμερικανικές ypg στα νότια της Raqqa, λίγο έξω απ’ την πόλη, και έφτασε στον Ευφράτη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο (και εφόσον αυτές οι θέσεις κρατηθούν) κόβεται οποιαδήποτε δυνατότητα του isis να υποχωρήσει απ’ την Raqqa προς την Deir ez-Zor. Αλλά, παρεπιπτόντως, φαίνεται ότι ο isis κρατάει σταθερά τις θέσεις του στην παλιά πόλη της Raqqa, προκαλώντας πονοκέφαλο στις ypg και στους αμερικάνους. (Είχαμε κάνει μια γενική πρόβλεψη για ένα τέτοιο ενδεδόμενο όπου ο isis θα καθυστερούσε σημαντικά τα αμερικανικά σχέδια…)

Εκεί που το πράγμα θα ζορίσει είναι στον θύλακα του Idlib. Ο Άσαντ φόρτωνε την περιοχή με κάθε ένοπλη ομάδα που δεχόταν να παραδώσει τις θέσεις της οπουδήποτε αλλού στη δυτική συρία· και ήταν πολλοί που υποστηρίζαν ότι μετά το Aleppo θα στραφεί σ’ αυτήν την συγκέντρωση αντικαθεστωτικών, στο Idlib, για να την “ισοπεδώσει”. Δεν το έκανε. Τους άφησε να αλληλοσκοτωθούν μετά την μεταστροφή των proxies του κατάρ.

Όμως σ’ αυτόν τον «εμφύλιο» μεταξύ αντικαθεστωτικών στη ζώνη του Idlib νικητές προς το παρόν (;) είναι οι υποστηριζόμενοι απ’ το Ριάντ – παρότι η Άγκυρα μετέφερε στην περιοχή ενισχύσεις προς τους αντιπάλους τους (και διακριτικά / ανομολόγητα συνέταιρους της «συμφωνίας της Αστάνα»). Έτσι, αυτή τη στιγμή, παρότι προχωράει προς τα ανατολικά, ο Άσαντ έχει αυτό το θέμα στα δυτικά: το Idlib. Απ’ όπου μπορεί να υποστεί επιθέσεις αντιπερισπασμού στα, ας πούμε, “μετόπισθεν”. Στην Hama κατά κύριο λόγο, και στην Homs.

Δεν ξέρουμε τι περιθώρια υπάρχουν να αντιμετωπιστεί ένα τέτοιο πιθανό πρόβλημα απ’ τον στρατό του Άσαντ και των συμμάχων του, που έχει επικεντρωθεί αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα ανατολικότερα. Εκτός αν πάρουν την εργολαβία οι ρώσοι μόνοι τους – μισθοφόροι και μη – με διακριτικές τουρκικές βοήθειες…

(φωτογραφία: για να μην υπάρχει κάποια αμφιβολία για το ποιος είναι ο «αρχιστράτηγος» στο συριακό πεδίο μάχης, στη μεριά του Άσαντ, το ρωσικό ανώτατο επιτελείο δίνει περιοδικά συνεντεύξεις τύπου για την κατάσταση επί του εδάφους, μαζί με χάρτες. Αυτός πιο πάνω είναι χθεσινός.

Αν τα ρωσικά σας δεν σας βοηθούν, με ροζ χρώμα είναι οι περιοχές που ελέγχει ο Άσαντ και οι σύμμαχοί του, με ανοικτό icy white στα βόρεια οι δύο περιοχές των ypg, με αποχρώσεις του γαλάζιου (και του μωβ στο νότο) οι περιοχές που ελέγχουν ακόμα οι αντικαθεστωτικοί – το Idlib είναι η πιο σκούρα ζώνη στα βορειοδυτικά – ενώ το σκούρο μωβ/μπλε βόρεια είναι η περιοχή που ελέγχει η Άγκυρα με τους δικούς της proxies.)

Συρία 1

Παρασκευή 21 Ιούλη. Πριν 2 μέρες γράφαμε ανάμεσα σε άλλα: …φαίνεται ότι το αμερικανικό πεντάγωνο (ή η cia, ή και οι δύο μαζί) πάσχουν από αξιόπιστους στρατιωτικά proxies – με την εξαίρεση, φυσικά, των ypg…

Τελικά χτες διέρρευσε (στην καθεστωτική Washington Post) η αμερικανική απόφαση να σταματήσει το πρόγραμμα εκπαίδευσης απ’ την cia εκείνων ακριβώς των proxies που είχαν απομείνει στα νότια της συρίας (με το όνομα f.s.a.) στην προσπάθεια της Ουάσιγκτον να «κόψει» τις επικοινωνίες της Δαμασκού με την Βαγδάτη στη συγκεκριμένη ζώνη. Απέτυχε το πρόγραμμα ήταν η εξήγηση που έδωσαν (ανώνυμοι) αξιωματούχοι της cia στην εφημερίδα. Το ολοκληρωμένα σωστό θα ήταν να πουν: απέτυχε το πρόγραμμα, απέτυχε και το σχέδιο…

Η απόφαση φαίνεται ότι πάρθηκε λίγο πριν πάει το ψόφιο κουνάβι τον Πούτιν, στη σύνοδο των g20 στο Αμβούργο. Ωστόσο δεν είναι μια απόφαση – και – τέλος.

Πρόκειται για ήττα της Ουάσιγκτον – τακτική ήττα, αλλά οπωσδήποτε ήττα. Για να γίνουν τα πράγματι ελαφρά χειρότερα, είναι ήττα που την γνωρίζουν οι πάντες (όσοι ενδιαφέρονται). Πρόκειται για μια επιχείρηση που μετράει τουλάχιστον 5 χρόνια: οι ηπα (και όχι μόνο) χρηματοδότησαν και εκπαίδευσαν κάθε καρυδιάς καρύδι κατά του Άσαντ, μόνο για βρεθούν τώρα στη δυσάρεστη θέση να «κρεμάνε» (επίσημα…) όσους τους απέμειναν.

Ενώ οι τελευταίοι proxies της Ουάσιγκτον στη συρία δεν θα μείνουν εντελώς ακάλυπτοι (υπάρχει το Τελ Αβίβ και το Ριάντ για να τους στέλνουν πολεμοφόδια και να τους περιθάλπτουν σε νοσοκομεία…) οι όποιοι μελλοντικοί, οπουδήποτε στον πλανήτη, βρεθούν μπροστά στην απόφαση να μπουν σε ανάλογη θέση, θα το σκεφτούν δυο φορές. Οι αντιπαλοί τους, απ’ την άλλη μεριά είτε έχουν αποκούμπι στην Μόσχα είτε το Πεκίνο, ενδεχομένως να νοιώθουν πιο σίγουροι. Αυτά μπορεί να φαίνονται λεπτομέρειες, αλλά δεν είναι.

Επιπλέον, οι μόνοι αφοσιωμένοι στις ηπα και ικανοί στρατιωτικά, αποδεικνύονται οι ypg. Ο χάρτης που δημοσιεύσαμε πριν 2 μέρες δείχνει ότι η Ουάσιγκτον εκτιμάει αυτήν την αφοσίωση. Και την αξιοποιεί. Παρότι με τις ypg υλοποιείται ένα τουλάχιστον μέρος του αμερικανικού σχεδίου για την διάλυση (και) της συριακής επικράτειας, η ήττα του γενικού σχεδίου μπορεί να μην αφήσει ανεπηρρέαστη την μοιρασιά. Αλλά αυτό είναι κάτι που θα φανεί.

Συνοψίζοντας: η Ουάσιγκτον δεν είχε ανακοινώσει επίσημα τα προγράμματα «υποστήριξης» των αντικαθεστωτικών στη συρία· ανακοινώνει όμως το τέλος, έστω κάποιου ή κάποιων απ’ αυτά. Είναι σα να πιάστηκε στα πράσα και να έχασε και το βάζο με το γλυκό και το κουτάλι.

Όμως μια αυτοκρατορία δεν επιτρέπει στον εαυτό της να γίνεται ρεντίκολο. Κάπου, κάπως θα πρέπει όχι απλά να (δοκιμάσει να) ισοφαρίσει αλλά (να προσπαθήσει να) βγει μπροστά στο σκορ.

Συρία

Τετάρτη 19 Ιούλη. Αν οι κουρδικές ypg στη βόρεια συρία ευελπιστούν στη μελλοντική δημιουργία δικού τους κράτους μπορεί να διεκδικούν μια παγκόσμια πρωτοτυπία: το κράτος που πολύ πριν δημιουργηθεί έγινε «προτεκτοράτο» των ηπα.

Ο χάρτης επάνω (τουρκικής προέλευσης) δείχνει τις αμερικανικές «εγκαταστάσεις» στη βόρεια συρία. Δεν είναι όλες ίδιους μεγέθους, φυσικά, ούτε ίδιων λειτουργιών. Αλλά είναι εκεί. Και οι αμερικάνοι έχουν μια ιδιοτροπία: δεν πάνε κάπου για να φύγουν. Το πολύ πολύ να συγκεντρώσουν κάποια στιγμή αυτές τις διάσπαρτες βάσεις σε λιγότερες και πιο «δυνατές».

Κάποιοι (όχι κατά λάθος, απ’ ότι καταλαβαίνουμε) προσπάθησαν να πείσουν ότι αυτή η (αμερικανοκρατουμενη) κουρδική ζώνη μέσα στο συριακό έδαφος είναι … πρόπλασμα κομμουνιστικής κοινωνίας (!!!) Ειδικά οι φωτογραφίες με τις αντάρτισσες των ypg έχουν χρησιμοποιηθεί κατά κόρον: υποτίθεται ότι δείχνουν μια «κοινωνία ισότητας των φύλων» – από μιλιταριστική άποψη…. Να αρχίσει και ο αμερικανικός στρατός (όπως και πολλοί ακόμα πρωτοκοσμικοί) να δείχνουν την ισότητα των φύλων που έχουν πετύχει στα στρατόπεδά τους, μπας και «ψηθούμε» ότι ο πρωτοκοσμικός καπιταλισμός έχει αρχίσει να γίνεται … κομμουνιστικός; Άστο να πάει…

Άλλοι, πάλι, επιμένουν να κάνουν σύγκριση με το γεγονός ότι στο κουρδικό θύλακα της Afrin δεν υπάρχουν αμερικάνοι αλλά ρώσοι πεζοναύτες. Αυτό το σχετίζουν με την (υποτιθέμενη…) αποτυχία της Άγκυρας σε ότι αφορά την αντιμετώπιση των ypg. Είναι αλήθεια ότι στην Afrin υπάρχουν ρώσοι, αλλά είναι εξίσου αλήθεια ότι μια διαφιλονικούμενη ζώνη αυτού του θύλακα την βομβαρδίζει σταθερά εδώ και αρκετές ημέρες το τουρκικό πυροβολικό· ενώ όλα δείχνουν ότι ετοιμάζεται και χερσαία επίθεση «απελευθέρωσης» απ’ τους άραβες proxies της Άγκυρας. Φαίνεται ότι η ρωσική παρουσία στην Afrin έχει άλλο ρόλο απ’ την αμερικανική στην Rojava…

Πέρα απ’ αυτά, το γεγονός ότι ο τουρκικός στρατός, παρέα με τους ντόπιους συμμάχους του και με ρωσική κάλυψη κατέλαβε συριακά εδάφη εμποδίζοντας για πάντα οποιαδήποτε κουρδική εδαφική συνέχεια στα νότια σύνορά του, κανείς σοβαρός δεν θα το έλεγε “αποτυχία”…

Συρία 2

Τετάρτη 19 Ιούλη. Εκείνο που μπορεί να υποθέσει κανείς βλέποντας τι συμβαίνει “επί του εδάφους” είναι ότι στο συριακό πεδίο μάχης έχει γίνει ήδη μια κάποια “μοιρασιά” – αν και στην τωρινή φάση της αυτή η μοιρασιά δεν φαίνεται να ικανοποιεί τις απαιτήσεις του Τελ Αβίβ (και του Ριάντ) για “αποκλεισμό” της Τεχεράνης και των συμμάχων της από την χερσαία πρόσβαση στον λίβανο και στη Μεσόγειο. Υπάρχουν αρκετές εκτάσεις που σ’ αυτή τη φάση δεν αμφισβητείται το ποιος τις ελέγχει. Υπάρχουν και άλλες, προς τα ανατολικά, γύρω απ’ την Deir ez-Zor, που είναι διεκδικούμενες. Και είναι κρίσιμες.

Το σημαντικότερο όπλο του Τελ Αβίβ και του Ριάντ σ’ αυτή τη φάση, μετά την σταδιακή κατάρρευση του isis και το πέρασμα των ένοπλων που ήλεγχε η Άγκυρα και η Ντόχα στη συμμαχία Δαμασκού – Άγκυρας – Μόσχας – Τεχεράνης είναι… ο αμερικανικός στρατός. Αλλά φαίνεται ότι το αμερικανικό πεντάγωνο (ή η cia, ή και οι δύο μαζί) πάσχουν από αξιόπιστους στρατιωτικά proxies – με την εξαίρεση, φυσικά, των ypg. Φαίνεται πως αυτή η αδυναμία έχει σκάσει ακόμα και στην επιχείρηση «εκκαθάρισης» της Raqqa, όπου (λέγεται ότι) οι άραβες μισθοφόροι των ηπα τα έχουν σπάσει με τους κούρδους, αδυνατίζοντας την επιχείρηση.

Για να υλοποιηθεί, λοιπόν, σύντομα η ισραηλινή επιθυμία, για να εμποδιστεί δηλαδή η ανακατάληψη της Deir ez-Zor απ’ τον στρατό του Άσαντ και τους συμμάχους του, δύο ενδεχόμενα υπάρχουν. Είτε να επιστρατευτούν εναντίον αυτού του θύλακα οι ypg με την αεροπορική κάλυψη των αμερικάνων· κάτι που θα ήταν εξαιρετικά χοντροκομμένο, αν και όχι το πρώτο στο συριακό πεδίο μάχης, με δεδομένο ότι στην Deir ez-Zor υπάρχουν ήδη αρκετές χιλιάδες συριακού στρατού. Είτε να αναλάβει την υπόθεση το ίδιο το αμερικανικό Πεντάγωνο, «φορτώνοντας» με αρβύλες στο χώμα το συριακό πεδίο. Μόνο που αυτό το τελευταίο θα απαιτούσε την έγκριση του κογκρέσσου, πράγμα εξαιρετικά απίθανο.

Υπάρχει, φυσικά, και το ενδεχόμενο να μην ικανοποιηθούν (άμεσα τουλάχιστον) οι ισραηλινές και σαουδαραβικές βλέψεις στη συρία. Δεν είναι άλλωστε πρωτοφανές να αναγκάζονται τα όποια επιτελεία να φτιάχνουν και δεύτερα ή και τρίτα σχέδια αν η εξέλιξη στο βασικό δεν τους βγαίνει.

Αυτό που μας φαίνεται σίγουρο είναι ότι η μέση Ανατολή δεν θα ησυχάσει σύντομα, ακόμα κι αν ο συριακός στρατός με τους συμμάχους του πετύχουν την μέγιστη δυνατή νίκη…

Συρία

Τρίτη 11 Ιούλη. Ερώτηση: είναι η Μόσχα ικανή να διαχειρίζεται την “δημιουργική ασάφεια” της Ουάσιγκτον; Απάντηση: αν δεν είναι ικανή γι’ αυτό (και όχι μόνον αυτή, ούτε μόνο γι’ αυτό) τότε για τι είναι; Υπάρχουν καθεστώτα που έχουν πολύχρονη συνέχεια στους σχεδιασμούς και στις τακτικές τους. Υπάρχουν άλλα που, χάνοντας λίγο ή περισσότερο έδαφος κάτω απ’ τα πόδια τους, ξεπέφτουν σε κωμικοτραγικούς αυτοσχεδιασμούς και σε θεατρινίστικους εμφύλιους.

Η πιο πρόσφατη συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον, Μόσχας και Αμμάν για “ζώνη αποκλιμάκωσης” στη νοτιοδυτική συρία, γύρω απ’ την στρατηγικής σημασίας Dera’a, είναι μια επιτομή αυτής της ασύμμετρης αντίθεσης. Η συμφωνία δουλεύτηκε στο μεσαίο στρατιωτικό επίπεδο παράλληλα με το κεντρικό πολιτικό, και είχε γίνει πριν το ψόφιο κουνάβι συναντήσει τον Πούτιν στο Αμβούργο.

Αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα. Δεν αρέσει σε διάφορους στο αμερικανικό καθεστώς, όπως φαίνεται ότι δεν αρέσει ούτε στο Τελ Αβίβ. Τι σημαίνει αυτό; Η Ουάσιγκτον δεσμεύεται απ’ την συμφωνία, τουλάχιστον τυπικά· γιατί, άλλωστε, η αλεπού της kgb να ψήσει το ψόφιο κουνάβι να την ξεστομίσει ο ίδιος από κοτζάμ περιθώριο των g20; Για να της δώσει βάρος! Ταυτόχρονα διάφορα επίπεδα δράσης (στην αυλή του ψόφιου κουναβιού), δηλαδή μυστικές υπηρεσίες, πεντάγωνο, κλπ, νοιώθουν την δέσμευση σαν θηλειά. Σα να λέμε: η ρωσική διπλωματία πέρασε το σκοινί στο λαιμό του ψόφιου κουναβιού, έχοντας πλήρη επίγνωση ότι αυτό κάνει, και τώρα χαζεύει τον χορό του αμερικανικού ιμπεριαλισμού που δεν έχει συνοχή στην τακτική του, γύρω απ’ το σκοινί…

Την ίδια στιγμή ο φιλοΆσαντ στρατός (δηλαδή: και ο ρωσικός) αξιοποιεί την ευκαιρία της «έκπληξης» (για την συμφωνία) των αντιπάλων του στην ευρύτερη περιοχή για να τους επιτεθεί, έξω απ’ τα όρια της συγκεκριμένης «ζώνης αποκλιμάκωσης» αλλά μέσα σε μια προηγούμενη, που είχε αποφασιστεί στην Astana. Όμως δεν μπορεί κανείς να κατηγορήσει την Μόσχα ότι παραβιάζει την συμφωνία της με την Ουάσιγκτον: παραβιάζει μια άλλη, στην οποία η Ουάσιγκτον δεν υπήρχε. Ε, τότε, γούστο της καπέλο της!!!

Ψάξτε και μελετήστε την περίπτωση. Δεν είναι τα δυνατά χαρτιά στα χέρια της Μόσχας επειδή το ψόφιο κουνάβι είναι η βιτρίνα που ξέρουμε. Είναι, ουσιαστικά, επειδή το αμερικανικό καθεστώς δυσκολεύεται να αποφασίσει εναντίον ποίου θα κηρύξει αργά ή γρήγορα τον πόλεμο (εναντίον της Μόσχας ή εναντίον του Πεκίνου;) μιας και δεν θέλει και δεν μπορεί να το κάνει εναντίον και των δύο ταυτόχρονα. «Σκίζεται» έτσι, ανάμεσα σε δύο αντίπαλες εκδοχές «ρεαλισμού», καμία απ’ τις οποίες δεν νοιώθει τόσο σίγουρη για την προοπτική της ώστε να γίνει κυρίαρχη. Η μία προτείνει «να τα βρούμε με τους ρώσους μπας και παρατήσουν τους κινέζους», και η άλλη προτείνει «να έχουμε βαρύ μέτωπο με τους ρώσους και πιο light με τους κινέζους, μπας και ξεκολήσουν απ’ την Μόσχα».

Δεν πρόκειται καν για ζήτημα «υπεροπλίας», ποιότητας όπλων και στρατού, και τα λοιπά. Πρόκειται, μάλλον, για εφαρμογή διάφορων τεχνικών των κινέζικων πολεμικών τεχνών: αυτό που ο αντίπαλος νομίζει για δύναμη της υπεροχής του να το γυρνάς εναντίον του…

Πως λέγεται αυτό; Ζίου ζίτσου; Κάπως αλλιώς; Δεν ξέρουμε.

G2

Σάββατο 8 Ιούλη. Είναι μερικά πράγματα που «γράφουν» στους φακούς. Ειδικά όταν επαναλαμβάνονται σταθερά. Ένα απ’ αυτά: το ψόφιο κουνάβι δεν ξέρει τι να κάνει τη φάτσα του και τα χέρια του στα επίσημα ραντεβού του. Παίρνει μόνιμα στάσεις «βαριέμαι».

Πέρα απ’ αυτό. Το ότι η συνάντησή του με τον Πούτιν ήταν προγραμματισμένη να κρατήσει μισή ώρα (;;;;;) και τελικά κράτησε δύο, δεν είναι, υποχρεωτικά, δείγμα της σοβαρότητας όσων κουβεντιάστηκαν. Ίσως ο Πούτιν έπρεπε να λέει δύο και τρεις φορές κάτι μέχρι να καταλάβει το ψόφιο κουνάβι περί τίνος πρόκειται.

Ή, ίσως, θυμήθηκαν παλιές καλές εποχές. Τότε με τα καλλιστεία στη Μόσχα…

(Η συμφωνία για την «ζώνη αποκλιμάκωσης» στην Dera’a, στη νότια συρία, είχε γίνει ήδη. Γιατί αν ρωτήσει κανείς το ψόφιο κουνάβι που είναι η συρία μπορεί να την μπερδέψει με την μοζαμβίκη…)

Συρία – και πέριξ

Τετάρτη 5 Ιούλη. Ο 5ος γύρος των «διαπραγματεύσεων της Astana» ξεκίνησε χτες· τα δυτικά μήντια δεν ασχολούνται γενικά με τέτοιες λεπτομέρειες. Σύμφωνα με δηλώσεις ρώσων καθεστωτικών, Μόσχα, Τεχεράνη και Άγκυρα συμφωνούν στην εγκατάσταση ρωσικού στρατού στις 4 «ζώνες αποκλιμάκωσης» στο συριακό έδαφος. Μία απ’ αυτές είναι ειδικού ενδιαφέροντος: στα νοτιοδυτικά, πάνω στο δρόμο μεταξύ Δαμασκού και Αμμάν, στην ευρύτερη περιοχή της Dara’a. Είναι η περιοχή που δρα το Τελ Αβίβ, προσπαθώντας να καταλάβει (σε βάρος της συριακής επικράτειας) μερικές χιλιάδες στρέμματα επιπλέον των υψωμάτων του Γκολάν…

Εγκατάσταση ρωσικού στρατού δεν σημαίνει κοιτώνες πεζοναυτών. Σημαίνει εγκατάσταση διάφορων όπλων και γκάτζετ, απ’ αυτά που κάνουν την ζωή δύσκολη σε αντίπαλα αεροπλάνα, πυραύλους ή πυροβολικό.

Το ότι η Μόσχα (σαν εκπρόσωπος και της Δαμασκού), η Τεχεράνη και η Άγκυρα έχουν μονιμοποιηθεί (πάντα με την παρουσία του ειδικού απεσταλμένου του οηε για την συρία Staffan de Mistura) σαν οι “υπεύθυνοι” της “αντιτρομοκρατίας” στη συρία, θα έπρεπε κανονικά να προβάλλεται σαν μείζον ζήτημα της διεθνούς καθεστωτικής πολιτικής και του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού. Δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο, καθόλου. Για την δύση η συρία “υπάρχει” μόνο όταν τιτιβίζει γι’ αυτήν το ψόφιο κουνάβι ή απειλεί η κυβέρνησή του. Αυτό σημαίνει, πολύ απλά, ότι ο δυτικός κόσμος ζει ήδη σε συνθήκες πολέμου: όπου είναι εύλογο ότι δεν μεταδίδονται “ειδήσεις” που αφορούν τον “εχθρό”, εκτός από (πραγματικές ή φανταστικές) ήττες και αποτυχίες του.

Σε ότι αφορά τους ντόπιους φασίστες, δεξιούς κι αριστερούς; Γι’ αυτούς είναι αδιανόητο ότι η τουρκία δεν διαλύεται· έχει κολλήσει το γραμμόφωνό τους στις ελπίδες των ‘90s. Το γεγονός είναι ωστόσο ότι το τουρκικό καθεστώς έχει εγκατασταθεί προσεκτικά, με ζόρια, αλλά στέρεα στην πρώτη σειρά του ιμπεριαλιστικού στερεώματος του 4ου παγκόσμιου πολέμου (σίγουρα σε ότι αφορά τη μέση Ανατολή, αν και όχι μόνο), με όλες τις διακυμάνσεις και τα μπρος – πίσω που απαιτεί ή προκαλεί η συγκυρία και η ρευστότητά της. Δεν απειλεί άμεσα το ελλαδιστάν· δεν ασχολείται καν· δεν κοιτάει εκεί. Κοιτάει πολύ μακρύτερα. Γι’ αυτό φτιάχνει ευρύτερες συμμαχίες, πρακτικές. Που να επιβεβαιώνονται επί του εδάφους.

Ε, μεθαύριο που ο Ερντογάν θα είναι στo Αμβούργο, σαν g20, στην Αθήνα ο εξοχότατος (και πολιτικός μηχανικός στο επάγγελμα) θα πρέπει να δει τι θα κάνει με το «άνοιγμα του επαγγέλματος των μηχανικών». Για να πέσει, με το καλό, η θρυλική δόση· μην έχουμε τίποτ’ άλλα.

Για καθεστωτικό που μόλις πέρυσι βρέθηκε μπροστά σε ένα εναντίον του πραξικόπημα δεν είναι άσχημα τα πράγματα. Για καθεστωτικό που πόλις πριν ένα μήνα πανηγύριζε ότι «πήραμε αυτά που θέλαμε» (απ’ το eurogroup) δεν θα έλεγε κανείς «όλα καλά»….

Τα υπόλοιπα πατριωτικά και ψυχωσικά τα κρίνει η ιστορία.

Άγκυρα – Μόσχα

Δευτέρα 3 Ιούλη. Τα χθεσινά σχόλιά μας δεν χρειάζονταν επιβεβαίωση. Ωστόσο η επίσκεψη εργασίας του ρώσου υπ.αμ. Sergei Shoigu και η «ανταλλαγή» απόψεων όχι μόνο με τον Erdogan αλλά και με τον τούρκο αρχηγό γεεθα Hulusi Akar και τον επικεφαλής της m.i.t. Hakan Fidan «μυρίζει» κάτι περισσότερο από δημόσιες σχέσεις.

Τα τουρκικά καθεστωτικά μήντια (και όχι μόνο) δείχνουν προς τα εκεί που είναι το πιο λογικό: τον κουρδικό θύλακα της Afrin. Όταν ο τουρκικός στρατός εισέβαλλε στο συριακό έδαφος τον περασμένο Αύγουστο και άρχισε, μαζί με το συριακό πεζικό του, να καταλαμβάνει εδάφη έτσι ώστε να κόψει την εδαφική συνέχεια μεταξύ των ypgκρατούμενων περιοχών, οι ypg της Afrin προωθήθηκαν προς τα ανατολικά, φτάνοντας τελικά δέκα χιλιόμετρα έξω απ’ την al-Bab, την οποία πρόλαβε να καταλάβει ο τουρκικός στρατός και οι σύριοι σύμμαχοί του. Αυτή η εδαφική επέκταση των ypg της Afrin, μια ζώνη μήκους περίπου 40 χιλιομέτρων και πλάτους 10, ουσιαστικά άχρηστη πια για τους ypg, έμεινε στην κατοχή τους ως τώρα. Φαίνεται πως ήρθε η στιγμή για τους σύριους συμμάχους της Άγκυρας να την πάρουν πίσω, μαζί με την πόλη Tall Rif’at. Φαίνεται επίσης ότι Άγκυρα και Μόσχα θέλησαν να επιδείξουν την στρατιωτική τους συνεννόηση για το θέμα, αφού μάλιστα η Μόσχα έχει στείλει μερικές δεκάδες «εκπαιδευτές» (δηλαδή «ελεγκτές») στον θύλακα της Afrin. «Προπαρασκευαστικές βολές πυροβολικού» απ’ τον τουρκικό στρατό έγιναν όλη την προηγούμενη βδομάδα, και η Μόσχα έδειξε κατανόηση.

(Κάποιος θα μπορούσε να αναρωτηθεί: και γιατί να μην επιδιώξουν η Άγκυρα και το συριακό πεζικό της να πάρουν όλον τον θύλακα της Αfrin; Η απάντηση είναι εύλογη: επειδή είναι δύσκολο και θα έμπλεκαν σ’ έναν μακρόχρονο πόλεμο με συνέπειες σε διάφορα επίπεδα… Απ’ την άλλη μεριά οι φιλοδοξίες ποτέ δεν έλειψαν, ακόμα και απ’ αυτούς που έχαναν.)

Σε μια διαφορετική εξέλιξη, οι αμερικάνοι έχουν “πυκνώσει” την παρουσία τους στην ανατολική Μεσόγειο. Όχι μόνο με το αεροπλανοφόρο που έχουν παρκάρει έξω απ’ την ισραηλινή Χάιφα, αλλά και με πτήσεις “κατασκοπείας” κοντά στις ρωσικές βάσεις.

Ορισμένοι εικάζουν ότι ο αμερικανικός στρατός ετοιμάζει επίθεση κατά του Άσαντ. Δεν αποκλείεται. Την άδεια της Μόσχας την έχει ζητήσει;