Tag: πόλεμος

Κυκλοφορία

Πέμπτη 15 Νοέμβρη. Η Ουάσιγκτον φαίνεται να πιστεύει ότι ελέγχοντας μια εσωτερική αγορά 350 εκατομυρίων ανθρώπων μπορεί να γονατίσει το Πεκίνο που έχει εσωτερική αγορά 1,3 δισ. Οι εφευρέτες της ιδέας περί “ανθρώπινου κεφάλαιου” και της σημασίας του για την καπιταλιστική ανάπτυξη ξέμειναν από βεβαιότητες μόλις είδαν αυτό το “ανθρώπινο κεφάλαιο” να είναι σχιστομάτικο!!! Οι αμερικανικές κυρώσεις και οι δασμοί προκαλούν πράγματι προβλήματα τις κινεζικές εξαγωγές προς τις ηπα· όμως αυτό δεν θα έπρεπε να λογαριάζεται ούτε καν σαν τακτική νίκη της Ουάσιγκτον… Πολύ λιγότερο σαν στρατηγικός μοχλός για να πειθαρχήσει τον κινεζικό καπιταλισμό. (Το ότι με τέτοιο τρόπο, συν κάτι χρηματιστηριακά κόλπα με το γιεν, ανέσχεσε η Ουάσιγκτον στις αρχές των ’90s τον ιαπωνικό καπιταλισμό δεν σημαίνει ότι το κόλπο θα επαναληφθεί πετυχημένα! Στο κάτω κάτω εκεί, στην ιαπωνική επικράτεια, υπήρχαν και υπάρχουν κάτι τεράστιες αμερικανικές βάσεις… Στην κινέζικη όχι!)

Μία απ’ τις απαντήσεις σ’ αυτά τα αμερικανικά κόλπα έρχεται με την αντικατάσταση του δολαρίου, μετά από διακρατικές συμφωνίες (ή την δημιουργία ενός ισχυρού χρηματιστηρίου σε γουάν…) στις παγκόσμιες εμπορικές συναλλαγές. Μπορεί, ακόμα, ο όγκος των διεθνών συναλλαγών που αποχωρεί απ’ το δολάριο να είναι σχετικά μικρός. Δεν θα πρέπει όμως να λαθέψει κανείς για τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της ενέργειας “ασύμμετρου πολέμου”.

Η έκταση και η ένταση της διεθνούς χρήσης ενός εθνικού νομίσματος αποφέρει (στο μητρικό κράτος / κεφάλαιο) ένα σταθερό ποσοστό υπεξαίρεσης της διεθνώς αποσπώμενης υπεραξίας. Το νόμισμα είναι γενικό μέτρο της αξίας, συνεπώς ένα νόμισμα διεθνούς χρήσης μεταφέρει ένα ποσοστό αυτής της αξίας (: υπεραξίας καθώς πραγματοποιείται, καθώς γίνεται εμπόρευμα) στην κεντρική τράπεζα (και στο κράτος / κεφάλαιο) που ελέγχει την “παραγωγή” αυτού του νομίσματος. Πρόκειται για τυπική καπιταλιστική διαδικασία, που την γνωρίζουν πολύ καλά στο Λονδίνο, από τότε που η στερλίνα ήταν το νο 1 νόμισμα (μέτρο της αξίας) παγκόσμιας χρήσης· απ’ την εποχή, δηλαδή, της αυτοκρατορίας – που – ποτέ – δεν – έδυε – ο – ήλιος. Παλιά μεγαλεία…

Το πριόνισμα του διεθνούς κύκλου κυκλοφορίας του δολαρίου η Ουάσιγκτον προσπαθεί να το εμποδίσει απαγορεύοντας διεθνείς συναλλαγές! Κάτι ανάλογο με την απαγόρευση της διεθνούς αγοράς! Μάταιο!! Όχι επειδή οι αντίπαλοί της είναι δόλιοι… Αλλά επειδή είναι υποχρεωμένοι να είναι τέτοιοι για το καλό του καπιταλισμού τους· και του καπιταλισμού γενικά. Απέναντι στην πανικόβλητη παρακμιακή άλλοτε μόνη υπερδύναμη, οι ανταγωνιστές της είναι υποχρεωμένοι να παρακάμπτουν τις απαγορεύσεις της (π.χ. στο swift…) καταστρέφοντας τις απεγνωσμένες προσπάθειες της Ουάσιγκτον να προφυλάξει τον καπιταλισμό της δρώντας…. μισοφεουδαρχικά!

Οπότε ιδού το οξύμωρο: το «κομμουνιστικό κόμμα κίνας», ακριβώς επειδή ηγείται μιας θυελλώδους καπιταλιστικής ανάπτυξης με όρους και αγοράς, είναι σημαιοφόρος του ελεύθερου παγκόσμιου εμπορίου (έστω και σε εισαγωγικά), δηλαδή ένα de facto καπιταλιστικό μοτέρ πρώτης κλάσης… την ίδια περίοδο που το αμερικανικό κράτος συστρέφεται σαν άρνηση του ιστορικού εαυτού του, και γίνεται μερκαντιλιστικό· δηλαδή αντιδραστικό.

Που μπορούν να οδηγήσουν όλα αυτά; Κάποιοι, ανατρέχοντας στον Θουκυδίδη, υποστηρίζουν ότι υπ’ αυτές τις συνθήκες όπου, από στρατιωτική άποψη, φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη, δημιουργείται το έδαφος για στιγμιαία λάθη, ολισθήματα, απρόσεκτους χειρισμούς, ή και για προβοκάτσιες (ακόμα και από τρίτους) που θα σπρώξουν κάποια απ’ τις αντίπαλες πλευρές σε πολεμική δράση, αναγκάζοντας και τις υπόλοιπες να ακολουθήσουν. Σε έναν πόλεμο «που κανείς τους δεν ήθελε».

Αυτή (κρίνει η ασταμάτητη μηχανή) είναι μια φαινομενολογική προσέγγιση. Θεωρητικά και τον Τρωϊκό πόλεμο θα μπορούσε να ισχυριστεί ο Αγαμέμνονας ότι δεν τον ήθελε· τον ανάγκασε ο Μενέλαος· που τον ανάγκασε ο πόνος του (και ο εγωϊσμός του) για την φυγή της Ωραίας Ελένης… Εν τέλει, όπως το έθεσε ο Σαββουπολάμστελ στους «Αχαρνείς» του, ο πόλεμος εκείνος έγινε για τρεις πουτάνες! (: τις τρεις θεές, την Αθηνά, την Ήρα και την Αφροδίτη, εκ των οποίων η μία, η Αφροδίτη, έδωσε σαν βραβείο στον Πάρι το χρυσό μήλο, του οποίου η τοις μετρητοίς εξαργύρωση ήταν η Ωραία Ελένη…).

Για την μυθολογία αυτά είναι καλά, έως και καταπραϋντικά. Στην καπιταλιστική πραγματικότητα ωστόσο, το ζήτημα της (εμπόλεμης) «ξαναμοιρασιάς» του κόσμου (ακόμα κι αν, πια, αυτός ο «κόσμος» δεν περιορίζεται στον πλανήτη γη αλλά περιλαμβάνει και το ηλιακό σύστημα…) είναι πολύ παλιό για να υποστηρίζεται ότι «κανείς δεν το ήθελε»! Ένας (παγκόσμιος πόλεμος), δεύτερος, τρίτος… : ε, το «έγινε κατά λάθος, ποτέ ξανά!» είναι χάπι απεριορίστης βλακείας.

Συνεπώς, για να γίνουμε «Κασσάνδρες», το θέμα (ήδη απ’ τις αρχές των 90s…) δεν ήταν και δεν είναι το «αν» του 4ου. Είναι το «πως» και «πότε» της κορύφωσής του…

(Θα έλεγε κανείς ότι το ζητούμενο είναι επίσης το «πως» και «πότε» της αντίστασης σ’ αυτόν… Αλλά σήμερα η ασταμάτητη μηχανή δεν έχει όρεξη να γίνει γραφική. Άλλη μέρα…)

Επι γης ειρήνη…

Δευτέρα 12 Νοέμβρη. Οι «πολιτικοί διευθυντές» του 4ου παγκόσμιου πολέμου τίμησαν (λέει) χτες στο Παρίσι το τέλος του … 1ου. Ανατριχιαστικό, και ανατριχιαστικά ωμό. Αν η αλυσίδα των παγκόσμιων (και «περιφερειακών») πολέμων του 20ου και του 21ου αιώνα, ως τώρα, τους διαβεβαιώνει για κάτι είναι πως αυτοί (και κυρίως: τα αφεντικά τους) πάντα θα την γλυτώνουν. Και θα “τιμούν” τα περασμένα διαλείματα…

Ο αμερικανικός στρατός και οι «συνεργάτες» του έχει δολοφονήσει άμεσα ή/και έμμεσα εκατοντάδες χιλιάδες άμαχους, άντρες, γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένους (και σακατέψει πολλαλάσιους / ες) απ’ το 2001 και μετά. Ένα εκατομμύριο δολοφονημένοι μόνο στο ιράκ, μετά την εισβολή και την κατοχή, απ’το 2003. Με μικρές απώλειες στα πεδία των σφαγών· τόσο μικρές ώστε να θεωρούνται αμελητέες, ανάξιες αναφοράς. Όμως την ίδια περίοδο αυτοκτονούν στα μετόπισθεν κατά μέσο όρο 20 «βετεράνοι» κάθε μέρα· «βετεράνοι» αυτών των πολέμων, στο αφγανιστάν και στο ιράκ κατά κύριο λόγο. Περισσότεροι από εφτά χιλιάδες αμερικάνοι «βετεράνοι», κάτι λιγότερο από μια μεραρχία, αυτοκτονούν κάθε χρόνο (αυτές είναι οι επίσημες καθεστωτικές μετρήσεις του αμερικανικού κράτους) επειδή δεν μπορούν να αντέξουν τους εφιάλτες εξαιτίας εκείνων που έκαναν «πολεμώντας για την ασφάλεια των ηπα». Κι ακόμα ο 4ος παγκόσμιος παραμένει «ακήρυχτος», που σαν τέτοιος δεν χρειάζεται να έχει ένα κάποιο “τέλος”…

Τα ίδια σκατά μοιράζονται και τρώγονται μαζικά στον πρώτο κόσμο εδώ και πάνω από έναν αιώνα: «πατρίδες», «κίνδυνοι», «απειλές», «άμυνα»… Αυτό είναι το πραγματικό νόημα της χθεσινής επετείου: η επιβεβαίωση της ακμαία θανατηφόρας υγείας της καπιταλιστικής μηχανής.

(φωτογραφία: And last – but not least….)

Απ’ τον εμπορικό πόλεμο στον άλλον…1

Κυριακή 11 Νοέμβρη. Φίλοι της ασταμάτητης μηχανής ρωτούν αν έχουμε κάποια εκτίμηση για το πως μια ενδοκαπιταλιστική σύγκρουση που, ως τώρα, φαίνεται να γίνεται κυρίως με «οικονομικά μέσα» (κυρώσεις, τιμωρίες, κλπ) μπορεί να κλιμακωθεί σε κανονικό πόλεμο.

Προφανώς δεν μπορούμε να κάνουμε τέτοια τεχνική πρόβλεψη! Θα πρέπει ωστόσο να λάβει κανείς στα σοβαρά υπόψη του το γεγονός ότι απ’ τις αρχές του 21ου αιώνα οι πόλεμοι έχουν ξεκινήσει είτε με την επιστράτευση προβοκατσιών, είτε με πλαστά «κατηγορητήρια». (Στην πραγματικότητα αυτό είναι «αναβίωση» παλιότερων παρόμοιων πρακτικών…)

Στην πρώτη κατηγορία, των προβοκατσιών, ανήκουν τόσο η περιβόητη 11η Σεπτέμβρη του 2001 (σα νομιμοποίηση της εκστρατείας και της κατοχής κατ’ αρχήν του αφγανιστάν) όσο και οι μυστηριώδεις εκρήξεις σε πολυκατοικίες στη ρωσία (ολοφάνερα δουλειά των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών) που νομιμοποίησαν τον παροξυσμό της καταστροφής της τσετσενίας απ’ τον ρωσικό στρατό. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν, επίσης, σχεδόν το σύνολο των «σφαγών στο ψαχνό» σε ευρωπαϊκό έδαφος που αποδόθηκαν στους μυστηριώδεις «τρομοκράτες» (είτε κάτω απ’ τον τίτλο “αλ Κάιντα” είτε “isis”).

Στην δεύτερη κατηγορία, των πλαστών «κατηγορητηρίων» ανήκουν τα φανταστικά «πυρηνικά, χημικά και βιολογικά όπλα» του Χουσεΐν (ώστε να δικαιολογηθεί η εκστρατεία και η κατοχή του ιράκ) αλλά και οι κατηγορίες (ειδικά οι πρόσφατες) κατά του καθεστώτος Άσαντ, για «χρήση χημικών όπλων». Στην ίδια κατηγορία περιλαμβάνεται και το κατηγορητήριο κατά της Τεχεράνης ότι προωθεί παγκόσμια την «τρομοκρατία».

Η λειτουργικότητα είτε των προβοκατσιών είτε των κατασκευασμένων «κατηγορητηρίων / αποδείξεων» έχει αποδειχθεί όταν πρόκειται να επιχειρηθεί η στρατιωτική κλιμάκωση: είτε επειδή πετυχαίνει έναν ισχυρό συγκινησιακό εκβιασμό είτε επειδή κατασκευάζει ένα πλαστό επιχείρημα «διεθνούς δικαιοσύνης», της οποίας η υπεράσπιση απαιτεί πόλεμο.

Ενώ, λοιπόν, δεν μπορούμε να κάνουμε ούτε συγκεκριμένη πρόβλεψη γι’ αυτό το ζήτημα ούτε εκτίμηση timing, μπορούμε να υποστηρίξουμε με σχετική βεβαιότητα πως τέτοιες μέθοδοι που έχουν «δουλέψει πετυχημένα» ως τώρα, θα ξαναχρησιμοποιηθούν, μπορεί σε ακόμα πιο «ανώτερο στάδιο». Ειδικά οι προβοκάτσιες επιτρέπουν (“νομιμοποιούν”) μια απότομη και βίαιη “αλλαγή φάσης”, για την οποία δεν χρειάζεται προειδοποίηση, αλλά μόνο εκ των υστέρων και εν θερμώ διαχείριση.

Εμπορικός (αλλά όχι μόνο…) πόλεμος 1

Πέμπτη 8 Νοέμβρη. Το έχετε διαβάσει ήδη εδώ κάμποσες φορές, σαν άποψη της ασταμάτητης μηχανής. Ιδού τώρα, πιο “έγκυρα”, από έναν ειδικό:

…Το πρώτο ταμπλώ του Trump είναι το σπάσιμο των κανόνων του εμπορίου. Πολλοί στην κυβέρνησή του θεωρούν τις αρχές και τις διαδικασίες του ΠΟΕ σαν εμπόδιο στις διμερείς διαπραγματεύσεις. Θα προτιμούσαν να κλείνουν συμφωνίες με άλλους έναν προς έναν, χωρίς να υποχρεώνονται να εφαρμόζουν μέτρα φιλελευθεροποίησης και χωρίς να είναι αναγκασμένοι να συμμορφώνονται με τις αποφάσεις του ΠΟΕ για την επίλυση εμπορικών διαφορών. Στόχος τους είναι να αναδιαρθρώσουν τις εμπορικές σχέσεις, διαμορφώνοντας ένα σχήμα κύκλου με τις ΗΠΑ στο κέντρο και τα υπόλοιπα κράτη στην περιφέρεια.

Η αιτία είναι αρκετά απλή: οι πολυμερείς κανόνες προστατεύουν πάντα τους πιο αδύναμους. Γιατί, λοιπόν, οι ΗΠΑ θα πρέπει να εμποδίζονται απ’ το να χρησιμοποιήσουν την συντριπτική διαπραγματευτική τους ισχύ; Η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ, Μεξικό και Καναδά (USMCA) δείχνει τον δρόμο, καθώς επιβάλει στις δύο άλλες χώρες δεσμεύσεις που συμφέρουν τις ΗΠΑ, περιορίζοντας τις δικές τους επιλογές εμπορικής πολιτικής…

Αυτά έγραφε μεταξύ άλλων πριν λίγες μέρες, στις 26 Οκτώβρη, ο Jean Pisani-Ferry (καθηγητής στη σχολή διακυβέρνησης Hertie στο Βερολίνο, και στο ινστιτούτο πολιτικών επιστημών στο Παρίσι) στο site project syndicate. Και έτσι συμβαίνει: πέρα απ’ τα προσωπικά (ή ζωϊκά…) χαρακτηριστικά του ψόφιου κουναβιού, η ανάληψη της διοίκησης των ηπα απ’ τους συντηρητικούς απ’ το 2017 σηματοδοτεί την οριστική εγκατάλειψη του project «παγκοσμιοποίηση» απ’ τον βασικό επί 3 και πλέον δεκαετίες προωθητή του (τις ηπα) – με την ουρά στα σκέλια… Στην παγκόσμια εμπορική / καπιταλιστική αρένα όπως διαμορφώθηκε σταδιακά απ’ τα ‘80s και εντατικά απ’ τα ‘90s κάτω απ’ την αμερικανική σημαία, οι ηπα ηττήθηκαν· κάτι που ήταν ξεκάθαρο ήδη απ’ τα μέσα των ‘10s… Η διοίκηση Obama ήταν η τελευταία που προσπάθησε να διαρθρώσει (και να αξιοποιήσει υπέρ της ηγεμονίας του αμερικανικού καπιταλισμού) τις πολυμερείς εμπορικές / οικονομικές συμφωνίες. Ο Obama είχε την φιλοδοξία (ειδικά με την πολυμερή εμπορική συμφωνία του Ειρηνικού – TTP) να κυκλώσει εμπορικά / οικονομικά (και, κατά συνέπεια) και στρατιωτικά τον κινεζικό καπιταλισμό (“asia pivot”…) με έναν ευρύ συνεταιρισμό. Απέτυχε. Τελικά η TTP υπογράφτηκε χωρίς τις ηπα…

Το τέλος της «παγκοσμιοποίησης» συνεπάγεται, υποχρεωτικά, και την ιδεολογική / πολιτική υποχώρηση των «κοινωνικών / πολιτικών / οικονομικών» υποκειμένων που την είχαν προωθήσει· ενδεχομένως οφελούμενα και τώρα, ή ακόμα και στο μέλλον. (Αυτά τα υποκείμενα δεν εξαφανίζονται! Υποχωρούν αναγκαστικά, ελλείψει σχεδίου και αποτελεσματικότητας, και οχυρώνονται σε δευτερεύοντα και τριτεύοντα ζητήματα σε σχέση με την γενική, παγκόσμια κίνηση του κεφάλαιου… Ζητήματα φύλων, σεξουαλικοτήτων, δικαιωμάτων, μειονοτήτων, πολιτικής ορθότητας, κλπ… Ζητήματα που, σε κάθε περίπτωση, έχουν εγγραφεί προ πολλού, απ’ τα ’90s, στην καπιταλιστική αξιοποίηση· αν και όχι μ’ έναν μόνο τρόπο…)

Η «πολιτική ώθηση» (συχνά απ’ τα πάνω) μιας διαφορετικής συμμαχίας «κοινωνικών / πολιτικών / οικονομικών» υποκειμένων, εθνικιστικών, ρατσιστικών, συντηρητικών, μισαλλόδοξων είναι η πιο χτυπητή μορφή που παίρνει η επιστροφή του πλανήτη καθαρά και ωμά στο καπιταλιστικό ethos «ο-καθένας-για-την-πάρτη-του». Αυτό που περιγράφει συνοπτικά ο Pisani-Ferry για το (ας το πούμε έτσι) “νέο αμερικανικό παράδειγμα”: ένας μ’ έναν, και νικάει ο πιο δυνατός. «Προχωράς και πυροβολάς»… Όχι απλά «άγρια δύση», αλλά άγρια ξεκαθαρίσματα παντού.

Οπωσδήποτε το «ένας μ’ έναν» είναι η ελπίδα του αμερικανικού (και ως έναν βαθμό του πολύ πιο αδύναμου αγγλικού) καπιταλισμού… Τα αφεντικά του, όμως, δεν μπορούν να επιβάλλουν στους αντιπάλους τους να εμφανίζονται μόνοι τους, γυμνοί στ’ αγγούρια. Οι αντι-συσπειρώσεις είναι η μόνη λογική συνέπεια: εμπορικές / οικονομικές, και φυσικά στρατιωτικές. Για παράδειγμα η Σεούλ υπέγραψε χτες συμφωνία εμπορίου με την Τεχεράνη, με τις συναλλαγές να γίνονται στο νοτιοκορεατικό νόμισμα. Είναι η πιο πρόσφατη περίπτωση, αλλά καθόλου η τελευταία. Παρακάμπτοντας το δολάριο στις διεθνείς συναλλαγές «φίλοι και εχθροί» πριονίζουν το ένα απ’ τα δύο κλαδιά πάνω στο οποίο κάθεται η «συντριπτική διαπραγματευτική ισχύς» των ηπα: την διεθνή χρήση του εθνικού τους νομίσματος…

Εμπορικός (αλλά όχι μόνο…) πόλεμος 2

Πέμπτη 8 Νοέμβρη. Το πραγματικό ταμπλώ των ενδοκαπιταλιστικών συγκρούσεων και το μέτρο της έντασης αυτών των συγκρούσεων δεν το καθορίζει κανένα ψόφιο κουνάβι, Putin, Xi και λοιπά, παρά μόνο σαν «οι εντολοδόχοι της Ιστορίας». Ουσιαστικά το καθορίζει η θεμελειώδης (και απρόσωπη…) καπιταλιστική αντινομία ανάμεσα στην διαρκώς και εκθετικά αυξανόμενη κοινωνική παραγωγικότητα της εργασίας και στην ιδιωτική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής. Αυτή η αντινομία έχει αναλυθεί από πολύ παλιά, απ’ τον κυρ Κάρολο (και όχι μόνο). Η διέξοδος της δημιουργίας νέων αγορών (νέων εμπορευματοποιήσεων) ισχύει πάντα· μόνο που αυτές οι «νέες αγορές» (είτε της 3ης βιομηχανικής επανάστασης είτε των αρχών της 4ης) πλημμυρίζουν πολύ γρήγορα απ’ τα σχετικά εμπορεύματα (πράγματα ή υπηρεσίες), χωρίς να υπάρχει ικανός χρόνος σταθεροποίησης των ισορροπιών μεταξύ αντίπαλων αφεντικών. Ο just in time καπιταλισμός είναι μια εξέλιξη επιτάχυνσης, λαχανιάσματος των ανισορροπιών. Συνεπώς η αναμέτρηση για την κατάκτηση και την εξασφάλιση αγορών (αυτό που πριν θα γινόταν για την “δύση” μέσω «παγκοσμιοποίησης» και τώρα, για τις ηπα, μέσω «εθνικού τσαμπουκά») μετατίθεται μεν διαρκώς, αλλά δεν μπορεί κάτι τέτοιο να συμβαίνει για καιρό.

Αυτό σημαίνει κάτι απλό και ταυτόχρονα τρομακτικό: η τρέχουσα συμμαχία αυτών των εθνικιστικών, ρατσιστικών, συντηρητικών και μισαλλόδοξων «κοινωνικών / πολιτικών / οικονομικών» υποκειμένων ΔΕΝ μπορεί να λύσει την δομική καπιταλιστική αντινομία. (Ουσιαστικά: δεν το υπόσχεται καν). Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να εξοπλιστεί πάνω στο έδαφός της. Όχι μόνο στρατιωτικά (υποχρεωτικά έτσι κι αλλιώς…) αλλά και ιδεολογικά, ηθικά, ψυχολογικά. Να εξοπλιστεί γι’ αυτό του οποίου τις συνέπειες δεν καταλαβαίνει, και ποτέ δεν καταλάβαινε το πόπολο στην ιστορία: για το πέρασμα απ’ το «ο-καθένας-για-την-πάρτη-του» στο υποχρεωτικά επόμενο βήμα, που είναι «ο-καθένας-για-την-καταστροφή-των-ανταγωνιστών-του». Τα είχε πει όχι (μόνο) ο κυρ Μαρξ αλλά και ο κυρ Κέυνς… που δεν ήταν καθόλου μαρξιστής.
Αυτό είναι το πραγματικό, υλικό περιβάλλον μέσα στο οποίο γίνονται όλα αυτούς τους καιρούς. Κάποιοι στο παρελθόν υπέδειξαν ξανά και ξανά ότι η Ιστορία κινείται πίσω απ’ τις πλάτες εκείνων που καταλήγουν να είναι απλά ενεργούμενά της. Όχι, η Ιστορία δεν είναι κάποιο μυστηριώδες, μοχθηρό μούτρο! Μόνο που είναι απωθητικό στην εποχή των τεράστιων Εγώ να γίνει κατανοητό ότι ο καπιταλισμός, σαν μέθοδος εκμετάλλευσης και πειθάρχησης, «δουλεύει» συστηματικά, αδιαφορώντας για τις μελαγχολίες των τεράστιων Εγώ… «Δουλεύει» σαν σύστημα, σαν κρεατομηχανή, όχι σαν υποκείμενο, όχι σαν «Κώστας», «Βλαδίμηρος» ή «Μίκυ Μάους»…

Αδύνατο να καταλάβουν αυτά τα Εγώ ότι είναι ιστορικά προσδιορισμένα πέρα από οτιδήποτε επιτρέπουν οι ιδιοτελείς φαντασιώσεις τους… Και ότι το μόνο που θα μπορούσαν πράγματι να επιλέξουν (ορμώντας πάνω στην Ιστορική κίνηση…) θα ήταν να φρενάρουν τις καπιταλιστικές / κρατικές «δουλειές».

Ή και να τις εκτρέψουν…

Εμπορικός (αλλά όχι μόνο…) πόλεμος 3

Πέμπτη 8 Νοέμβρη. Προς τι αυτές οι γενικότητες απ’ την μεριά μας; Επειδή υπάρχει μια ενιαία υλική βάση ανάμεσα στις χθεσινές αμερικανικές “ενδιάμεσες” εκλογές και τ’ αποτελέσματά τους· την μέση Ανατολή· την Αφρική· τη λατινική Αμερική· την ανατολική Ασία· την κεντρική Ασία – ακόμα και την “τύχη” των ελληνικών τραπεζών, αν ενδιαφέρει.

Στις χθεσινές εκλογές στις ηπα δεν συγκρούστηκαν δύο αντίπαλες στρατηγικές για τα μείζονα προβλήματα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Αλλά δύο ασύμβατα μεταξύ τους κοινωνικά / πολιτικά μπλοκ. Ένα που εξοπλίζεται (για λογαριασμό του αμερικανικού ιμπεριαλιστικού μέλλοντος) και ένα που διαμαρτύρεται (για την φασιστική σκλήρυνση του κοινωνικού πεδίου, υπερασπιζόμενη τις ανοχές και τις αμοιβαίες αναγνωρίσεις που επέτρεψε η δυτική, φιλελεύθερη τάση της παγκοσμιοποίησης… ). Το γεγονός ότι το ψόφιο κουνάβι έκανε προεκλογική εκστρατεία όχι εκθειάζοντας τα “οικονομικά επιτεύγματά” του αλλά τονίζοντας την δήθεν απειλή των ξένων “ξυπόλυτων”-που-πλησιάζουν-στα-σύνορα εξηγείται (κατά την άποψή μας) απ’ αυτό: οι “οικονομικές επιτυχίες” είναι προσωρινές, το κλαδί που πρόκειται να καταρρεύσει. Το μόνο (κλαδί) που θα μείνει για να κρίνει το αμερικανικό μέλλον σαν παγκόσμιας ηγεμονικής εξουσίας (άρα, έμμεσα αλλά καθαρά, το μέλλον της αμερικανικής καπιταλιστικής ευημερίας) είναι ο εξοπλισμός· και στο βάθος ο πόλεμος.

Συνεπείς με τον ιστορικό τους ρόλο οι αμερικάνοι συντηρητικοί, σαν εκφραστές / εκπρόσωποι / ενισχυτές αυτής συμμαχίας εθνικιστικών, ρατσιστικών, συντηρητικών και μισαλλόδοξων «κοινωνικών / πολιτικών / οικονομικών» υποκειμένων που βρίσκεται στο τιμόνι, δεν προπαγάνδισαν μια «ευημερία» που θα μπορούσε να φέρει εφησυχασμό· αλλά το μίσος – σαν – κεφάλαιο – καταστροφής, που απαιτεί εθνικιστική, μιλιταριστική εγρήγορση. Το ίδιο γίνεται σε πολλά σημεία της ευρωπαϊκής ηπείρου: το εθνικό, ρατσιστικό μίσος – με όποια ευκαιρία είναι αξιοποιήσιμη – είναι η αλληγορία του εξοπλισμένου (αν είναι δυνατόν: ως τα δόντια) «ο-καθένας-για-την-πάρτη-του». Είναι η σημαία του.

Κι ενώ αυτή εμφανίζεται σαν «εθνική σημαία αποκατάστασης της αξίας» (του «εθνικού κεφάλαιου» πάντα, μέσα στον πλανητικό καταμερισμό εξουσίας…) είναι ταυτόχρονα μια διεθνής σημαία. Πώς επιστρατεύονται οι προλεταριακοί και μη πληθυσμοί ώστε να αλληλοεξοντωθούν για το καλό των αφεντικών τους στη μεγάλη, παγκόσμια κλίμακα της «δημιουργικής καταστροφής»; Σαν οπαδοί ποδοσφαιρικών ομάδων; Όχι – ποτέ δεν θα ήταν δυνατόν οι γηπεδικές εχθρότητες να οδηγήσουν σ’ ένα πνιγμένο στο αίμα παγκόσμιο ξεκαθάρισμα λογαριασμών… (για τις μοιρασιές του πλανήτη). Μόνο εθνικές σημαίες (και, επιπλέον, εθνικές συμμαχίες) μπορούν να πετύχουν σ’ αυτή τη δουλειά.

Αυτό έχει εισηγηθεί κατηγορηματικά το ψοφιοκουναβιστάν… Και δεν είναι ιστορικά άκυρο, σίγουρα όχι απ’ την σκοπιά της απρόσωπης καπιταλιστικής μηχανικής.

Καμιά φωλιά, σε κανέναν ουρανό

Πέμπτη 8 Νοέμβρη. Ο ποιητής συνέλαβε όχι τις αιτίες αλλά τα πιο απτά αποτελέσματα αυτών των διαδικασιών· συνέλαβε όχι το πέρασμα της Ιστορίας πίσω απ’ την πλάτη του (μας) αλλά το ξερατό που προκαλεί η ναυτία της τρικυμίας της. Και πρότεινε αναχωρητισμό, πρότεινε την παλιά (αδύνατη πια) φυγή:

Μου λεν αν φύγω από τον κύκλο θα χαθώ

στα όρια του μοναχά να γυροφέρνω

Και πως ο κόσμος είν’ανήμερο θεριό

που όταν δαγκώνει εγώ καλά είναι να σωπαίνω

Κι όταν φοβούνται πως μπορεί να τρελαθώ

μου λεν να πάω κρυφά κάπου να κλάψω

Και να θυμάμαι πως αυτό το σκηνικό

είμαι μικρός πολύ μικρός για να τ’ αλλάξω

Μα εγώ μ΄ένα άγριο περήφανο χορό

σαν αετός πάνω απ’τις λύπες θα πετάξω

Σιγά μη κλάψω σιγά μη φοβηθώ

σιγά μη κλάψω σιγά μη φοβηθώ!

Θα πάω να χτίσω μια φωλιά στον ουρανό

θα κατεβαίνω μόνο αν θέλω να γελάσω.

Έκανε τραγικό λάθος ο ποιητής, κάνουν τραγικό λάθος αυτοί που ψάχνουν de facto νησίδες σωτήριας / εξασφάλισης. Και δεν φταίει η ασταμάτητη μηχανή γι’ αυτό: ο ουρανός γεμίζει διαρκώς όπλα, όλο και περισσότερα όπλα. Δεν υπάρχει εκεί χώρος για φωλιές. Ούτε αλλού. Δεν υπάρχει πια χώρος για τον σαρδόνιο καγχασμό των αδυνάτων…

Ούτε η υπόδειξη της μικρότητάς μας διορθώνεται αν της φορέσουμε φτερά… Ατομικά η έμπνευση του ποιητή έχει την συναισθηματική αξία της. Αλλά φωλιές γιοκ!

Συμμαχικά έντομα 1

Κυριακή 4 Νοέμβρη. Ακούγεται δυστοπικό (και είναι) αλλά πρόκειται για γεγονός. Ο τεχνολογικός βραχίονας του αμερικανικού στρατού (η γνωστή darpa) έχει ξεκινήσει ένα πρόγραμμα κατασκευής «συμμαχικών εντόμων», για την προστασία (λέει) της αμερικανικής αγροτικής παραγωγής από σοβαρές ζημιές οποιασδήποτε προέλευσης… Αυτό που φτιάχνουν οι βιοτεχνολόγοι της darpa είναι μεταλλαγμένες σειρές εντόμων που θα μεταφέρουν στις καλλιέργειες μεταλλαγμένους ιούς, που θα αλλάζουν τον γενετικό κώδικα των φυτών, ώστε να τα προστατεύουν «από αρρώστιες, καθώς επίσης φυσικές και τεχνητές απειλές στην παραγωγή πρώτων υλών διατροφής».

Αν επρόκειτο γι’ αυτό υπάρχουν αρκετά μεγάλες αγροβιομηχανίες που έχουν και τους παράδες και την ικανότητα να βρουν το κατάλληλο «προσωπικό», για να μας πουλήσουν διατροφική προστασία. Η υπογραφή darpa παραπέμπει, κατευθείαν, σε έρευνες για στρατιωτικούς σκοπούς. Και είναι εύλογο να σκεφτεί κανείς τους στόχους των insect allies (έτσι λέγεται το project): η αγροτική παραγωγή του εχθρού…

Μήπως είμαστε υπερβολικά καχύποπτοι; Όχι. Οι πραγματικές (και όχι όσα διαδίδονται προπαγανδιστικά…) γνώσεις των βιοτεχνολόγων, στην αιχμή των σχετικών ερευνών, είναι και λίγες και αβέβαιες για το πως μπορεί να γίνει πετυχημένα μια «καλή» (ας την πούμε έτσι) μετάλλαξη. Για την ακρίβεια η ως τώρα τελευταία λέξη των ερευνών είναι ότι είναι απίθανο να επιτευχθεί μια ακριβής γενετική τροποποίηση χωρίς άγνωστες και απρόβλεπες επιδράσεις σε άλλα σημεία της αλυσίδας οποιουδήποτε dna.

Αυτό σημαίνει ότι σήμερα, και για ικανό χρόνο στο μέλλον, θα είναι πιο εύκολο να καταστρέψει κανείς γενετικά ένα dna παρά να το βελτιώσει με ακρίβεια και χωρίς ανεπιθύμητες παρενέργειες. Η γενετική καταστροφή είναι εύκολη, ειδικά αν μ’ αυτήν ασχοληθούν στρατοί· η γενετική «βελτίωση» είναι αδύνατη (αλλά πουλιέται για ιδεολογικούς ή/και εμπορικούς λόγους).

Συμμαχικά έντομα 2

Κυριακή 4 Νοέμβρη. Συνεπώς η dapra, που ούτε ηλίθια είναι ούτε πετάει τα λεφτά της, ασχολείται ουσιαστικά με το πως θα κάνει συγκεκριμένα έντομα «φορείς γενετικής καταστροφής». Και επειδή οι μεταλλαγμένοι ιοί δεν αφορούν μόνο φυτά αλλά και ζώα (συμπεριλαμβανομένου του είδους μας), αυτό με το οποίο ασχολείται η dapra είναι η κατασκευή εντόμων βιολογικού πολέμου.

Γάλλοι και γερμανοί βιοτεχνολόγοι εκδήλωσαν ήδη (όσο πιο κομψά μπορούσαν) την ανησυχία τους ότι το πρόγραμμα insect allies θα μπορούσε να θεωρηθεί παραβίαση της συνθήκης για την απαγόρευση των βιολογικών όπλων.

Ναι (λέει η περιθωριακή ασταμάτητη μηχανή) περί αυτού πρόκειται. Αλλά αν το φωνάξουν οι ειδικοί πολλές φορές και δυνατά, το πολύ πολύ το ψοφιοκουναβιστάν να αποχωρήσει κι’ απ’ αυτήν!

(Παρακαλούμε σκεφτείτε το και, αν το καταλάβετε, φροντίστε να το καταλάβουν κι άλλοι. Αυτό το ζόμπι ερώτημα «οπότε τι να κάνουμε;» που είτε σημαίνει τι φοβερό-και-τρομερό να κάνουμε μέσα στην επόμενη εβδομάδα, άντε μήνα, (γιατί μετά θα έχουμε να κάνουμε κάτι άλλο φοβερό-και-τρομερό…) ή προσπαθεί να εκμαιεύσει την απάντηση «να φτιάξουμε ένα δικό μας μποστάνι να τρώμε μαρούλια και πατάτες απ’ τα χεράκια μας», αυτό λοιπόν είναι σημαδούρα διανοητικής καταστροφής σε μια πολύ ζορική καπιταλιστική εποχή. Μπροστά στο φόβο; Ναι, μπροστά στο φόβο.

Αλλά τώρα, μπροστά σε τέτοιους φόβους, είναι που χρειάζονται τα μέγιστα της ατομικής και συλλογικής ανταγωνιστικής σκέψης, υπομονής, έρευνας, επιμονής· και όχι οι ξεπέτες…)

Αφγανιστάν

Τετάρτη 24 Οκτώβρη. Δεν μας διέφυγε, απλά δεν προλάβαμε να το αναφέρουμε. Όλα τα πιο πάνω συμβαίνουν ενόσω στο κέντρο της γραμμής αντιπαράθεσης Μεσόγειος – Ειρηνικός έγινε την προηγούμενη βδομάδα κάτι που θα έχει οπωσδήποτε συνέπειες. Σε ενέδρα των ταλιμπάν στην Kandahar ο διοικητής του αμερικανικού / κατοχικού στρατού στρατηγός Jeffrey Smiley την γλύτωσε «στο παρατσάκ», με μια σφαίρα που τον πέτυχε μεν αλλά δεν τον σκότωσε. Αντίθετα, οι δυο αφγανοί αξιωματούχοι που ήταν μαζί του, ο αρχηγός της αστυνομίας στην περιοχή (και μεγάλο κάθαρμα ως τσατσορούφιανος των αμερικάνων) Abdul Raziq και ο αρχιασφαλίτης του, καθώς και δύο σωματοφύλακες εγκατέλειψαν τον μάταιο τούτο κόσμο· ενώ ο κυβερνήτης της Kandahar έφαγε τις σφαίρες του, αλλά επέζησε.

Αυτό ήταν απλά ένα μήνυμα προς την αφγανική κυβέρνηση και τους διοικητές του αμερικανικού στρατού πως όπου και όποτε θέλουμε μπορούμε να επιτεθούμε εναντίον τους δήλωσαν οι ταλιμπάν. Και όντως, το να βρεθεί ο αρχηγός του αμερικανικού στρατού (σε οποιαδήποτε περίπτωση κατοχής) μπροστά στην κάνη των αντιπάλων είναι too much. Δείχνει ότι έχει καταρρεύσει κάθε συσχετισμός δύναμης, ακόμα και το «δέος της υπεροπλίας».

Όταν ο αντίπαλος καταφέρνει να φτάσει τόσο κοντά, δύο επιλογές υπάρχουν για τους κατοχικούς (εκτός απ’ το να ισοπεδώσουν ό,τι μπορούν, πράγμα που είναι ωστόσο άχρηστο). Είτε να κρυφτούν σε υπόγεια οχυρά και να μην βγαίνουν από εκεί ούτε για κατούρημα (που λέει ο λόγος)· είτε να τα μαζέψουν και να φύγουν.

Καλά και άγια έκαναν τα δυτικά media κι αναφέρθηκαν ελάχιστα (και αν…) στο περιστατικό. Θα αρχίσει να κλονίζεται η υγεία των πρωτοκοσμικών πολεμοκάπηλων και των οπαδών τους με τέτοιες «κακιές ειδήσεις». Μετά από 17 χρόνια πολέμου και κατοχής να κινδυνεύεις να χάσεις αρχικαραβανάδες, στρατηγούς, και τα λοιπά;

Επιτυχία δεν το λες…