Tag: πόλεμος

… αλλά πάντα βρίσκονται διατεθειμένοι να το απαντήσουν

Πέμπτη 15 Αυγούστου. Ο δημοσιογράφος Rod Liddle (60άρης, δεξιός, ρατσιστής, καταλαβαίνετε…) έχει πρόταση πάντως. Και την κατέθεσε γραπτά την περασμένη Κυριακή, στους sunday times: την κίνα. Πολλοί θεώρησαν το άρθρο του «σατιρικό». Αγνοώντας, πιθανόν, ότι το ιδεολογικό «μασάζ» συχνά ξεκινάει έτσι. Σαν «αστείο». Μετριούνται έτσι και οι πρώτες αντιδράσεις χαλαρά.

Είναι κατανοητό, υποθέτουμε. Αν η ιδέα του Liddle ήταν «πόλεμος στους εξωγήινους», θα ήταν άνοστη και δεν θα γελούσε κανείς. Αν, πάλι, ήταν «πόλεμος επανακατάκτησης των ηπα» και πάλι θα φαινόταν κακόγουστο αστείο. Ενώ κατά της κίνας; Μήπως δεν έχει ξανακάνει δυο τέτοιους πολέμους το βασίλειο;

Ας γελάσουμε όλοι μαζί λοιπόν με το βρετανικό χιούμορ… Χο – χο – χο!!! Ωραία περνάνε στην english countryside…

Σφαίρες από χαρτί

Τρίτη 6 Αυγούστου. Δεν είναι σοφία (τα έχουμε πει σχετικά). Ένα από τα μέσα του Πεκίνου στον “εμπορικό πόλεμο” με την Ουάσιγκτον είναι η ισοτιμία του γουάν.

Μιας και το εθνικό κινεζικό νόμισμα έχει προδιαγραφές και φιλοδοξίες διεθνούς καριέρας, δεν μπορεί να είναι φτερό στον άνεμο. Η κεντρική τράπεζα ελέγχει την διεθνή ισοτιμία του ώστε να κινείται σε ένα φάσμα + – 2% σε σχέση με την επίσημη ως προς το δολάριο.

Στην πράξη κάπως έτσι έγινε και χτες.Με επίσημη ισοτιμία 1 δολάριο προς 6,9225 γουάν, στην διεθνή αγορά πήγε στο 1 προς 7,1085. Όχι κάτι συνταρακτικό. Αλλά υπάρχουν και οι τζογαδόροι που φυτεύουν “ψυχολογία” στις καπιταλιστικές σχέσεις. Γι αυτούς έγινε κάτι φοβερό: “έσπασε το φράγμα του 1:7!”… Που μεταφράζεται σε “το Πεκίνο αντεπιτίθεται”!!!!

Έτσι κι έτσι… Έτσι που εξελίσσονται οι ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις, οι ανταγωνιστικές υποτιμήσεις είναι ένα όπλο – αλλά όχι ΤΟ όπλο! Η αποδολαριοποίηση των διεθνών συναλλαγών που προωθείται από διάφορες μεριές έχει κάτι πολύ πιο “πυρηνικό”. Αλλά δεν έχει “στιγμή έκρηξης”. Κι αυτό δεν αφήνει περιθώριο για ψυχολογικοποίηση.

Απλό βούλιαγμα…

Κόλλυβα 1

Κυριακή 4 Αυγούστου. Εδώ κι εκεί μπορεί να βρει κανείς κουβέντες «μεγάλων ανδρών» (της δύσης) που μπορεί να μην προορίζονται να κρατήσουν καλή θέση στην Ιστορία, δείχνουν όμως την απελπισία τους.

Ο Bruno Le Maire είναι υπ.οικ. της γαλλίας· και το γαλλικό κράτος απλώνει όσο μπορεί τον ιμπεριαλισμό του (στην αφρική) για να σταθεροποιήσει μια θέση στην «α εθνική» των καπιταλιστικών κρατών στον 21ο αιώνα. Μιλώντας στα μέσα του περασμένου Ιούλη στην επέτειο των 75 χρόνων απ’ τις συμφωνίες του Bretton Woods, ο (ανιστόρητος;) κυρ Le Maire δήλωσε με κάθε σοβαρότητα:

… Η τάξη του Bretton Woods όπως την ξέραμε έφτασε στα όριά της… Ή θα μπορέσουμε να ξαναεφεύρουμε το Bretton Woods, είτε οι Νέοι Δρόμοι του Μεταξιού θα γίνουν η νέα παγκόσμια τάξη. Και τα κινεζικά στάνταρς… θα γίνουν παγκόσμια…

Είναι δύσκολο για την ασταμάτητη μηχανή να μπει στο μυαλό ενός γάλλου υπ.οικ., ειδικά όταν τον πιάνουν τέτοιες νοσταλγίες. Είναι επίσης δύσκολο να εξηγήσουμε απο εδώ (σε όσους / όσες δεν γνωρίζουν) τι ήταν και τι σημασία είχαν εκείνες οι διεθνείς συμφωνίες (που μεταξύ άλλων έφτιαξαν το δντ και την παγκόσμια τράπεζα· κυρίως, όμως, έκαναν το αμερικανικό δολάριο νόμισμα των διεθνών συναλλαγών διώχνοντας για πάντα την αγγλική στερλίνα). Το σίγουρο είναι ότι εκείνον τον Ιούλη του 1944, πριν τελειώσει επίσημα ο Β παγκόσμιος, οι εκπρόσωποι των 44 κρατών που μαζεύτηκαν σ’ ένα ξενοδοχείο του New Hampshire αναγνώρισαν την πολιτική και οικονομική (για την στρατιωτική δεν υπήρχε θέμα!) ηγεμονία των ηπα – σ’ όλο τον πλανήτη εκτός απ’ το μετέπειτα «ανατολικό μπλοκ».

Όμως το πραγματικό τέλος εκείνης της «παγκόσμιας τάξης» δεν έρχεται τώρα· ούτε το προκαλεί ο κινεζικός καπιταλισμός… Το τέλος των συμφωνιών του Bretton Woods ήρθε στα μέσα Αυγούστου του 1971 όταν οι ηπα, με πρόεδρο τον Νίξον, κατάργησαν τον βασικό σκελετό τους: την σταθερή σχέση του δολαρίου με τον χρυσό (35 δολάρια η ουγκιά). Ο Νίξον ήθελε επειγόντως να τυπώσει και να ξανατυπώσει δολάρια άσχετα με την ποσότητα του χρυσού που είχε η κεντρική του τράπεζα, για να χρηματοδοτήσει ακόμα περισσότερο έναν πόλεμο που έχανε: στο βιετνάμ. Αυτό σήμαινε πως απο εκεί και μετά όλα τα νομίσματα θα είχαν «ανταλλακτική αξία» με βάση μόνο τις μεταξύ τους χρηματιστηριακές σχέσεις (και τα σχετικά «παιχνίδια»…). Ωστόσο απο εκείνο το χρονικό σημείο και μετά το δολάριο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί (και χρησιμοποιήθηκε, με μεγαλύτερη ένταση στις μέρες μας) σαν όπλο· αντί για άξονας περιστροφής μιας «σταθερής μέτρησης της αξίας» στον καπιταλιστικό κόσμο.

Με δυο λόγια το τέλος του Bretton Woods δεν τον φέρνουν οι κινέζικοι “δρόμοι του μεταξιού”. Το έφερε πριν σχεδόν μισό αιώνα το μονοπάτι Χο Τσι Μινχ των βιετκόνγκ! Να γιατί ο κυρ Le Maire είναι ανιστόρητος! Και οι ανιστόρητοι, όσο «μεγάλοι» κι αν δείχνουν, είναι χαμένοι…

Κόλλυβα 2

Κυριακή 4 Αυγούστου. Η αποσύνδεση του δολαρίου απ’ τον χρυσό και, άρα, η αποσύνδεση όλων των νομισμάτων από μια κοινή άγκυρα / μέτρο, επέτρεψε την ανάπτυξη εκείνου που ονομάστηκε «καπιταλισμός καζίνο». Η χρηματιστηριοποίηση έγινε βέβαια καπιταλιστική αναγκαιότητα (κερδοφορίας) απ’ τα τέλη των ‘80s και μετά· και συμβάλει στη δημιουργία διαδοχικών «κυμάτων κρίσης» που κρύβουν μεν τις πραγματικές τους αιτίες απ’ τα μάτια των πολλών. Όχι, όμως, και απ’ τους «διαμορφωτές της πολιτικής» σαν τεχνικής της εξουσίας.

Ωστόσο ο κυρ Le Maire έχει δίκιο να ανησυχεί για την κινεζική επέκταση. Οι «δρόμοι του μεταξιού» είναι ένα τεράστιο, παγκόσμιο σχέδιο καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης / ανάπτυξης που έχει βγει απ’ τα καλύτερα εγχειρίδια Κευνσιανισμού· ένα σχέδιο όμως, που αντίθετα απ’ το «σχέδιο Marshal» που η “αναγνωρισμένη” αμερικανική ηγεμονία έβαλε σε εφαρμογή το 1948, δεν έχει πρωτεύουσα την Ουάσιγκτον, δεν περιορίζεται σε μια ήπειρο, και δεν ξεδιπλώνεται μετά από έναν καταστροφικό παγκόσμιο πόλεμο. Ξεδιπλώνεται παράλληλα με την εξέλιξη αυτού του 4ου παγκόσμιου, ξεδιπλώνεται παγκόσμια, πριονίζοντας (στις «πολιτικές» διαστάσεις του) τους δυτικούς ιμπεριαλισμούς. Δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά… Οποιοσδήποτε κι αν αμφισβητούσε την “παλιά τάξη” θα έπρεπε να κινείται global…

Ο καπιταλισμός σαν απρόσωπο σύστημα εκμετάλλευσης δεν έχει καμμία ιδιαίτερη προτίμηση σε αμερικάνους αντί για κινέζους, σε γάλλους αντί για νοτιοκορεάτες, σε ολλανδούς αντί για τούρκους, σε γενοβέζους αντί για βενετσιάνους. Κι ο κυρ Le Maire βλέπει έντρομος αυτό που συμβαίνει: το απρόσωπο καπιταλιστικό «κύμα» του 21ου αιώνα δεν έχει στο κέντρο του ούτε την ευρώπη ούτε την «δύση».

Αν επιμένει να ονειρεύεται ένα καινούργιο «Βretton Woods» θα πρέπει να περιμένει: να κορυφωθεί ο 4ος παγκόσμιος και να τελειώσει… Αλλά τότε η γαλλική καρέκλα μπορεί να είναι ένα απλό παρτσακλό σκαμνάκι, στη γαλαρία των συζητήσεων των «νέων συμφωνιών»…

Ο «ιερός» ιμπεριαλισμός

Παρασκευή 2 Αυγούστου. Το ρατσιστικό, απαρτχάιντ καθεστώς του Τελ Αβίβ δεν χορταίνει με τις επιθέσεις που κάνει στο συριακό έδαφος. Άρχισε να απλώνεται: πριν 2 ημέρες έκανε δύο πυραυλικές επιθέσεις στο βόρειο ιράκ, σε «θέσεις φιλοϊρανικών» ιρακινών οργανώσεων. Επίσημα, φυσικά, δεν ανακοινώθηκε τίποτα· αλλά τέτοιος είναι ένας απ’ τους τρόπους που το φασιστικό καθεστώς κάνει τις δουλειές του: παριστάνοντας το «ανήξερο» και το «άσχετο»…

Πρόκειται για όξυνση, με απρόβλεπτες συνέπειες. Απ’ τη μια μεριά ο αμερικανικός στρατός που προσπαθεί να κρατήσει βάσεις μέσα στο ιράκ δεν βολεύεται ιδιαίτερα με το να κτυπιούνται τμήματα του ιρακινού στρατού (αφού τυπικά όλες οι ένοπλες οργανώσεις υπάγονται σ’ αυτόν). Είναι ο εύκολος στόχος, όχι επιθέσεων αλλά απαίτησης (απ’ την Βαγδάτη) να ξεκουμπιστεί. Απ’ την άλλη μεριά το ιρανικό καθεστώς δεν μπορεί να αυτοσυγκρατείται διαρκώς αν πράγματι χτυπιούνται εγκαταστάσεις του, αξιωματικοί του, ή (έστω) «φίλοι» του.

Προφανώς το ισραηλινό καθεστώς υπολογίζει ότι μπορεί να το «χοντραίνει» ως εκείνο το σημείο που η ιρανική αυτοσυγκράτηση θα αντέχει. Εν μέρει τέτοιες επιθέσεις προορίζονται για εσωτερική κατανάλωση: η ραγδαία φασιστικοποίηση της ισραηλινής κοινωνίας δείχνει αντεστραμμένα ότι το «εθνικό ηθικό» της δεν είναι σπουδαίο.

Απ’ την άλλη αυτό που λέγεται «ασύμμετρος πόλεμος» είναι απ’ τα «αγαπημένα» του ιρανικού καθεστώτος – που ξέρει καλά τόσο τις στρατιωτικές δυνατότητες όσο και τις αδυναμίες του.

(φωτογραφία: Χάρτης με τα σημεία / στόχους των ισραηλινών πυραύλων. Too much, όπως και να το δει κανείς…)

Καλοί πελάτες

Σάββατο 27 Ιούλη. … Ενώ δεν μας δίνουν τα f 35, εμείς αγοράζουμε 100 boeing, είναι μια συμφωνία που έχει υπογραφτεί… Είμαστε καλοί πελάτες. Αλλά αν συνεχίσει αυτή η σύγκρουση μπορεί να ξαναδούμε αυτό το θέμα…

Αυτά δήλωσε χτες ο Erdogan μιλώντας στο κόμμα του. Οι τουρκικές αερογραμμές (εταιρεία παγκόσμιας εμβέλειας), στις οποίες το τουρκικό κράτος έχει το 49% των μετοχών, παρήγγειλε το 2013 75 boeing 737 max, και το 2018 άλλα 25 boeing 787-9 dreamliners. Τα 737 max είναι αυτά που δεν πετάνε πλέον, μιας και έπεσαν δύο (σκοτώνοντας κόσμο) εξαιτίας λαθών στο αναβαθμισμένο λογισμικό «ασφάλειας»… Η boeing βρίσκεται ήδη σε μεγάλα ζόρια… Θεωρητικά η Άγκυρα θα μπορούσε να κάνει αυτό που έχουν κάνει και άλλα κράτη: να παγώσει αυτήν την παραγγελία (των 75 737 max) επικαλούμενη τα σοβαρά τεχνικά προβλήματα του μοντέλου.

Αλλά όχι. Σε μια επίδειξη «εμπορικού πνεύματος» απ’ αυτό που αρέσει ιδιαίτερα στο ψόφιο κουνάβι, συνδυάζοντας εμπορικές και διακρατικές σχέσεις, ο Erdogan κτυπάει εκεί που πονάει. Δεν λέει (ακόμα) “ακυρώνουμε την παραγγελία”. Λέει σας δίνουμε χρόνο να το ξανασκεφτείτε… Είμαστε καλοί πελάτες…

Το γράψαμε έγκαιρα: με την τακτική των “τιμωριών” και των “κυρώσεων” το ψοφιοκουναβιστάν έχει αρχίσει να πυροβολεί τα πόδια του. Δεν έχει, όμως, περιθώρια να αρχίσει τις εξαιρέσεις – ειδικά όταν οι “καλοί πελάτες” αγοράζουν ρωσικά όπλα πρώτης γραμμής…

(φωτογραφία: Ο Erdogan υπογράφει το 2018 στη Ν. Υόρκη την επιπλέον παραγγελία).

Χρήσιμα γκάτζετ

Παρασκευή 26 Ιούλη. Είναι drone φλογοβόλο. Νόμιμο, νομιμότατο. Κοστίζει μόλις 1500 δολάρια. Και δείχνει να την κάνει την δουλειά του.

Βοηθείστε όμως: τι δουλειά κάνει ακριβώς; Εξοντώνει σφηκοφωλιές σε στυλ βιετνάμ;

Ψήθηκε το ψόφιο κουνάβι;

Τετάρτη 24 Ιούλη. Το πόσο σοβαρά πρέπει να παίρνει κανείς τις δηλώσεις ενός αξιωματούχου – βιτρίνα σαν το ψόφιο κουνάβι είναι ένα ερώτημα. Απ’ την άλλη μεριά το ότι οι «σωματοφύλακες», οι «ιππότες του θανάτου» θέλουν μια επίθεση κατά της Τεχεράνης είναι γνωστό. Όπως γνωστό είναι πως αυτοί που δεν την θέλουν είναι οι αρχικαραβανάδες…

Ανακοινώνοντας νέες τιμωρίες («κυρώσεις») κατά του Πεκίνου επειδή συνεχίζει να παραλαμβάνει ιρανικό πετρέλαιο, το ψόφιο κουνάβι βρήκε χτες την ευκαιρία να δηλώσει ότι ένας πόλεμος [κατά του ιράν] μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, κι εγώ είμαι Ο.Κ. όπως και να γίνει. Σαν αιτία του ότι είναι «Ο.Κ.» δήλωσε το ότι οι ιρανοί συμπεριφέρονται πολύ άσχημα… και μου είναι όλο και πιο δύσκολο να κάνω μια συμφωνία μαζί τους…

Θα πεισθεί το ψόφιο κουνάβι ότι «έλα μωρέ, μια περιορισμένη επίθεση θα είναι»; Και ο Bor-Dun έρχεται την κατάλληλη ώρα για να δώσει κι αυτός ένα χέρι;

Θα δούμε.

(φωτογραφία: Επιδεικτική αεροφωτογραφία των ιρανών “φρουρών της επανάστασης”, α λα καρτποστάλ: τα ταχύπλοά τους κόβουν βόλτες γύρω απ’ το αγγλικό τάνκερ, σαν καρχαρίες…)

Δημιουργική καταστροφή

Τετάρτη 5 Ιούνη. Το video που ακολουθεί είναι ρωσικής παραγωγής – πράγμα που επιτρέπει ίσως αμφιβολίες για την αντικειμενικότητά του. Απ’ την άλλη μεριά τα βασικά γεγονότα είναι γνωστά.

Αφορά σημεία της κατεχόμενης συριακής επικράτειας απ’ τον αμερικανικό στρατό και τους ypg συμμάχους του. Ενδεχομένως να ισχύουν παρόμοιες καταστάσεις και σε περιοχές ελεγχόμενες απ’ τον Άσαντ και τους δικούς του συμμάχους – δεν το ξέρουμε.

Ωστόσο είναι μια χρήσιμη διαγώνια ματιά στην πραγματικότητα ενός πολέμου που δεν έχει τίποτα «ηρωϊκό» και τίποτα «απελευθερωτικό»· παρά τις αντίθετες φήμες. Δημιουργική καταστροφή για λογαριασμό μισο-φεουδαρχικών δομών εξουσίας. Και ένα είδος «αναβίωσης» των αρχών του 20ου αιώνα…

(Αγγλικοί υπότιτλοι, 9.43 λεπτά η διάρκεια)

Το εθνικό συμφέρον

Κυριακή 2 Ιούνη. Το ινδικό κεφάλαιο είχε “φιλική” αντιμετώπιση απ’ το αμερικανικό απ’ το 1976, με βάση το “γενικευμένο πρόγραμμα προτιμήσεων” (generalized system of preferences – GSP) της Ουάσιγκτον. Σαν αναπτυσσόμενη (και όχι ανεπτυγμένη) οικονομία, η ινδική είχε ευνοϊκή μεταχείριση στις εξαγωγές της προς τις ηπα. Ή, για να το πούμε διαφορετικά, αυτό το GSP ήταν ένα εργαλείο εύνοιας της Ουάσιγκτον προς «δορυφοριοποιημένους» καπιταλισμούς του πλανήτη.

Όχι πια. Απ’ την ερχόμενη Τετάρτη 5 Ιούνη το Νέο Δελχί χάνει αυτό το καθεστώς. Μήπως επειδή η Ουάσιγκτον αποφάσισε ότι ο ινδικός καπιταλισμός είναι πλέον «ανεπτυγμένος» και όχι «αναπτυσσόμενος», ότι ωρίμασε τέλος πάντων; Όχι. Το ψόφιο κουνάβι δήλωσε:

Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι η ινδία δεν δεσμεύτηκε στις ηπα ότι θα προσφέρει ίση πρόσβαση στην ινδική αγορά… Κατά συνέπεια το σωστό είναι να τερματίσω τον χαρακτηρισμό της σαν επωφελούμενη αναπτυσσόμενη χώρα…

Αυτό σημαίνει, προφανώς, αυξημένη δασμολόγηση των ινδικών εξαγωγών. Πριν, με το GSP, ινδικές εξαγωγές 5,6 δις δολαρίων ήταν αδασμολόγητες στις ηπα… Η φρεσκοεκλεγμένη κυβέρνηση Mondi απάντησε όπως θα περιμένατε: «Όπως κάνουν οι ηπα και άλλα κράτη έτσι και η ινδία θα βάζει πάντα πάνω απ’ όλα το εθνικό της συμφέρον». Πράγμα που σημαίνει ότι σκοπεύει να απαντήσει με ανάλογο τρόπο: θα επιβάλει υψηλότερους δασμούς στην εισαγωγή τουλάχιστον 20 αμερικανικών εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων αγροτικών προϊόντων και χημικών.

Λεπτομέρεια: στο εμπόριο μεταξύ ηπα και ινδίας η πρώτη έχει έλλειμα. Το 2017 ήταν 27,3 δις δολάρια.

Το Νέο Δέλχι (που η Ουάσιγκτον θέλει για σύμμαχο κατά του Πεκίνου) έχει τις δικές του φιλοδοξίες περιφερειακής ηγεμονίας. Απ’ την μια μεριά αγόραζε πάνω από το 1/10 των υψηλών πετρελαϊκών του αναγκών απ’ το ιράν· και τώρα πρέπει να δει αν θα αψηφίσει τις αμερικανικές απειλές για τιμωρία ή όχι· και πως. Απ’ την άλλη μεριά έχει ενταχθεί στο «Σύμφωνο της Σαγκάης»: το τι συνεπάγεται συγκεκριμένα το ινδικό «εθνικό συμφέρον» κάτω απ’ το φως της πίεσης του αμερικανικού «εθνικού συμφέροντος» μένει να φανεί.

(φωτογραφία: Το νέο υπουργικό συμβούλιο του πρωθ. Modi. Σύμφωνα με μια εκτίμηση η σύνθεσή του ισορροπεί ανάμεσα σε τεχνοκράτες για την εξωτερική πολιτική και στοιχεία της ακροδεξιάς ιδεολογίας Hindutva για την εσωτερική…)