Tag: εξωτερική πολιτική

Ουάσιγκτον & co…

Πέμπτη 2 Γενάρη. Κεντρικό είναι το “μπέρδεμα” της Ουάσιγκτον (επειδή διαμορφώνει τις παραμέτρους των σχεδιασμών ή/και των σπασμών των υπόλοιπων μελών του άξονα). Η Ουάσιγκτον έχει χρεώσει τον Haftar στη Μόσχα, κι όσο περνούν οι μέρες δηλώνεται όλο και πιο αντι-Haftar. Έτσι όμως πέφτει πίσω απ’ την Άγκυρα, που στηρίζει τον Sarraj! Πρακτικά και ουσιαστικά ούτε το ψοφιοκουναβιστάν (ούτε κανείς άλλος απ’ τους 3 plus one) μπορούν να ξεφύγουν αυτή την στιγμή απ’ το δίπολο – πένσα που έχουν φτιάξει η Μόσχα και η Άγκυρα, από κοινού, στο λιβυκό πεδίο μάχης.

Διάφοροι διεθνείς αναλυτές (εκτός ή εντός εισαγωγικών…) έχουν αρχίσει βέβαια να το παίρνουν χαμπάρι αυτό το ρωσοτουρκικό δίπολο-πένσα τις τελευταίες ημέρες (και όχι επειδή διαβάζουν ασταμάτητη μηχανή!). Το σχολιάζουν. Αλλά δεν βλέπουν κάποια «έξοδο» απ’ αυτό. Ειδικά αν αυτό το δίπολο (που ίσως διακριτικά γίνεται ανεκτό απ’ την Ρώμη και το Παρίσι – που τυπικά είναι αντίπαλοι στο λιβυκό πεδίο μάχης… αλλά και το Βερολίνο) πετύχει κάποια εκεχειρία (εντός ή εκτός εισαγωγικών) εκεί.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι, απ’ αυτήν την άποψη, η πραγματική στάση της Μόσχας (στη λιβύη). Απ’ την μια μεριά όντως υπάρχουν ρώσοι μισθοφόροι της wagner group στη δούλεψη του Haftar· προκύπτει ωστόσο ότι η ανεγκέφαλη αλεπού Putin δεν θέλει την κατάληψη της Tripoli απ’ τον «τζενεράλ»! Γιατί; Επειδή έχει ήδη σχέσεις και με τον Sarraj και την κυβέρνησή του!

Ο Sarraj (κι όχι ο «τσενεράλ») ήταν, σαν επίσημα αναγνωρισμένος διεθνώς, καλεσμένος στην πρόσφατη (23 – 24 Οκτώβρη) «ρωσο-αφρικανική συνδιάσκεψη» στο Sochi (περισσότερα στο Πολυδιάστατες παρτίδες, την Παρασκευή 27 Δεκέμβρη). Όχι μόνο συναντήθηκε με τον Putin (άγνωστο τι είπαν) αλλά υπέγραψε και διάφορες εμπορικές συμφωνίες με την Μόσχα – ο παλιοχαρακτήρας! Μέχρι και για στρατιωτική συνεργασία συζήτησε – ο αλιτήριος!! (Ανεπίσημα, για να είμαστε ακριβείς, πήγε στο Sochi και μία αντιπροσωπεία απ’ την Βεγγάζη. Αυτό εκτιμήθηκε σαν απόδειξη του “μεσολαβητικού ρόλου” που παίζει η Μόσχα…)

Για να γίνουν τα πράγματα ακόμα χειρότερα για διάφορα τοπικά τσακάλια που έχουν πιαστεί στην πένσα, στις 6 Δεκέμβρη, η ρωσική πετρελαϊκή Tatneft, που έχει συμβόλαιο (με την κυβέρνηση Sarraj) για έρευνες φυσικού αερίου στην περιοχή Ghadames, ξανάπιασε δουλειά. (H ελπιδοφόρα για κοιτάσματα Ghadames basin εκτείνεται στη νότια τυνησία και στην ανατολική αλγερία. Λέτε οι έρευνες αυτές να μην ενδιαφέρουν την Τύνιδα και το Αλγέρι;) Επιπλέον η σαφώς μεγαλύτερη και γνωστότερη Rosneft έχει απ’ το 2017 συμφωνία ερευνών και εκμετάλλευσης με την libyan national oil corporation (NOC) – που έχει την έδρα της στην Tripoli. Είναι άγνωστο μεν πως προχωράει, αλλά είναι μια συμφωνία που αφορά χειροπιαστά κοιτάσματα· και όχι ονειρικούς σωλήνες…

Φυσικά ο «τζενεράλ» έχει καταλάβει κι αυτός διάφορα (μεγάλα) πετροκοιτάσματα αλλά και εγκαταστάσεις εξόρυξης και εξαγωγής στη Βεγγάζη. Όπως, όμως, η ασταμάτητη μηχανή είχε έγκαιρα παρατηρήσει, ενώ κανείς δεν λέει όχι στο λαθρεμπόριο (ο Haftar αναγκαστικά τέτοιο κάνει) η «επίσημη γραμμή» της Μόσχας ως τώρα είναι ζήτω η νομιμότητα (αυτήν θα χρειαστεί και για τα υπόλοιπα σχέδιά της στην Αφρική). Συνεπώς επίσημα, σαν διακρατικές σχέσεις, στο φως της ημέρας, έχει νταραβέρια και συμφωνίες με τον Sarraj. (Και σίγουρα δεν έχει απελάσει τον λίβυο πρεσβευτή!)

(φωτογραφίες κάτω: Με δεδομένο πως τόσο η Τύνιδα όσο και το Αλγέρι, που συνορεύουν με τη λιβύη, αναγνωρίζουν τον Sarraj και καταριούνται τον Haftar, η επίσης μουσουλμανική Άγκυρα σε πρώτο χρόνο αλλά και η Μόσχα σε δεύτερο έχουν ένα καλό σετ υποστηρικτών στη βόρεια Αφρική…)

Europe & co…

Πέμπτη 2 Γενάρη. Υπάρχει κάτι ακόμα για το οποίο η ασταμάτητη μηχανή θα διακινδυνέψει μια εκτίμηση σαν απάντηση στο ερώτημα: το project europe, ή πιο συγκεκριμένα, κράτη σαν το γαλλικό και το ιταλικό (ακόμα και το γερμανικό), τι στάση τα συμφέρει να κρατήσουν στις τρέχουσες εξελίξεις στο λιβυκό πεδίο μάχης;

Υπάρχει κάτι που θεωρούμε ότι ενοποιεί τα ιμπεριαλιστικά τους συμφέροντα (ειδικά τα γαλλικά και τα ιταλικά), ακόμα κι αν αυτή τη στιγμή υποστηρίζουν αντίπαλους: να κρατηθεί το ψοφιοκουναβιστάν όσο πιο μακριά γίνεται απ’ την Μεσόγειο· και πάντως να μην προχωρήσει στα σχέδιά του να ελέγξει αυτό τις όποιες ενεργειακές σχέσεις της (νότιας και κεντρικής) ευρώπης με την βόρεια αφρική και τη μέση Ανατολή.

Μετά τον αμερικανικό νόμο που προβλέπει «τιμωρίες» τόσο για τον nord stream 2 όσο και για τον turk stream, έχει γίνει απόλυτα σαφές ότι η Ουάσιγκτον δεν έχει απλά το δάκτυλο στη σκανδάλη (προκειμένου όχι μόνο για τις ενεργειακές ροές στην ευρώπη αλλά, επιπλέον κι ίσως ακόμα περισσότερο, τον διεθνή κύκλο κυκλοφορίας του δολαρίου)· αλλά την πατάει κιόλας.

Αυτή η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για το ψοφιοκουναβιστάν· είναι όμως ιδιαίτερα σημαντική και για το project europe, ακόμα κι αν διατρέχεται από εσωτερικούς ανταγωνισμούς. Έχουμε την γνώμη ότι εκτός απ’ την Βαρσοβία, τα βαλτικά κράτη και την Αθήνα κανείς άλλος δεν ενδιαφέρεται να «δέσει την τύχη» του με την Ουάσιγκτον· επειδή είναι ξεκάθαρο τι συνεπάγεται κάτι τέτοιο σε έναν καπιταλιστικό κόσμο που αλλάζει πολύ γρήγορα, και σ’ έναν εντεινόμενο 4ο παγκόσμιο πόλεμο.

Μ’ αυτήν την έννοια η ασταμάτητη μηχανή εκτιμάει πως Παρίσι, Ρώμη και Βερολίνο (παρά τις επιμέρους διαφορές τους) έχουν σοβαρούς λόγους να προτιμήσουν μια συνεννόηση για το «λιβυκό πρόβλημα» με την Άγκυρα και την Μόσχα παρά με την Ουάσιγκτον και τα ανατολικομεσογειακά παραπούλια της. Ειδικά εφόσον θεωρούν την αφρική «πίσω αυλή τους»· δική τους, όχι της Ουάσιγκτον… Είναι προτιμότερη (εκτιμάμε) μια τέτοια συνεννόηση όχι μόνο για να «μην χάσει η ευρώπη την λιβύη» εξαιτίας της Άγκυρας και της Μόσχα όπως φοβάται η Ρώμη (;) αλλά και επειδή εκεί υπάρχουν ακόμα περιθώρια συνεννόησης – και «μοιρασιών».

Όσο κι αν γίνονται δηλώσεις «φιλικές» για το ελληνικό ρημαδογκουβέρνο (με την έννοια ότι ακούγονται αρκετά «αντιτουρκικές»), τόσο η Ρώμη όσο και το Παρίσι έχουν ήδη «επαφές» υψηλού επιπέδου με την Μόσχα για το θέμα «λιβύη». Και η Μέρκελ θα κουβεντιάσει σε λίγες μέρες με τον Erdogan το θέμα, στην Άγκυρα.

Τι σημαίνουν αυτά για τον ελληνικό ιμπεριαλισμό; Ότι όσο εντονότερα δένεται με τον αμερικανικό, τόσο περισσότερο «μεσανατολικός» γίνεται· δηλαδή «μέρος του προβλήματος»…

O «άνθρωπος της γειτονιάς»

 

Τρίτη 31 Δεκέμβρη. Άλλοι ασχολούνται με το να ανακηρύξουν τον άντρα ή την γυναίκα της χρονιάς. Άλλοι πάλι ασχολούνται με το ποιος ή ποια θα κάτσει στην καρέκλα της προεδρίας της ελληνικής δημοκρατίας. Η ασταμάτητη μηχανή σκέφτηκε ότι καθώς τερματίζει το κοντέρ του 2019 (και μαζί της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα) αξίζει η ανάδειξη του «ανθρώπου της γειτονιάς». Είναι αυτός που περνάει μια γιαγιά τον δρόμο για να τραβήξει την σύνταξή της απ’ το ATM, και μετά γαζώνει όλο το σόι για να τσεπώσει το ρευστό μαζί με τα έπιπλα και τα κοσμήματα. Και δεν είναι χθεσινός! Είναι “ο άνθρωπος της γειτονιάς” πάνω από δεκαετία!!

Ο τύπος που επαναλαμβάνεται στις φωτογραφίες είναι υπόδικος. Όχι από κανά διεθνές δικαστήριο που θα το έγραφε στα genitals του – κανονικά! Απ’ τα δικαστήρια του δικού του κράτους. Όχι, βέβαια, για τα εγκλήματά του κατά των αιχμάλωτων παλαιστίνιων· αλλά επειδή είναι κορυφαίο λαμόγιο. Οικογενειακά και συστηματικά.

Κι όμως. Οι οπαδοί του τον ξαναέκαναν αρχηγό του κόμματος, θα ξανακατέβει στις επόμενες εκλογές, και θα τιμήσει τον ιστορικό του ρόλο, μαζί με τους συμμάχους του αλλά και τους αντιπάλους του… Και φυσικά είναι το στήριγμα και η παρηγοριά όλων των πολιτικών βιτρινών της ντόπιας «εθνικής γραμμής». Αλλοίμονο: υπάρχει “συνέχεια”…

Πρόταση: αν, σε περίπτωση που κινδυνέψει με κάγκελα και μπάλα στο πόδι, βουτήξει κανά ελικόπτερο και προσγειωθεί σε ελληνικό (ή ελληνοκυπριακό έδαφος) να του δωθεί αμέσως άσυλο! Όπως στους 8 τούρκους χουντοκαραβανάδες. Κι ακόμα καλύτερο: αν τύχει να υπάρχει άδεια καρέκλα σε βολικό πόστο να την πάρει αμέσως!

Αυτός δεν είναι φίλος. Δεν είναι αδελφός. Είναι γνήσιος έλλην! Είναι εντελώς αναγνωρίσιμο και οικείο κάθαρμα. (Όχι, δεν προσωποποιούμε! Είναι, αν το προτιμάτε, το αναγνωρισμένο και οικείο σήμα μιας παρακμιακής, μιλιταριστικής, ρατσιστικής κοινωνίας…

Δεν εννούμε μόνο την ισραηλινή. Μαζί της εννοούμε και την ελληνική…)

Ιράν

Τρίτη 31 Δεκέμβρη. Η διάσημη φράση των σκληροπυρηνικών ακροδεξιών (πολιτικών και στρατιωτικών) της κυβέρνησης Μπους του Β ήδη πριν την εισβολή στο ιράκ, ότι «οποιοσδήποτε πάει στη Βαγδάτη αλλά οι αληθινοί άντρες πηγαίνουν στην Τεχεράνη», που εννοούσε πως ένας νικηφόρος αμερικανικός «αληθινός πόλεμος» (για «αληθινούς άντρες»…) θα ήταν αυτός εναντίον του ιράν και όχι του ιράκ (που θεωρούνταν … «για οποιονδήποτε»…), αυτό το κλισέ ιμπεριαλιστικής υπεροχής του 2003, βρυκολακιάζει ακόμα στην Ουάσιγκτον. Αλλά όχι στην Τεχεράνη.

Αν το 2003 οι θιασώτες του «21ου αμερικανικού αιώνα» αντί για την Βαγδάτη κατηγορούσαν την Τεχεράνη για κατοχή «χημικών και βιολογικών όπλων» και «συνεργασία με τους τρομοκράτες της αλ Κάιντα», μια εισβολή στο ιράν θα ήταν πράγματι εξαιρετικά δύσκολη· αλλά ίσως θα μπορούσε να σχεδιαστεί και να ξεκινήσει – με άγνωστη συνέχεια….

Φυσικά, στην πράξη, αποδείχθηκε πως ούτε η εισβολή στο ιράκ ήταν «παιδικό πάρτυ» – το αντίθετο… Το βέβαιο είναι ότι εκείνο που μπορούσε να φαντασιώσει ο αμερικανικός μιλιταρισμός / ιμπεριαλισμός το 2003 ή το 2004, τώρα πια, το 2020, μόνο σαν εφιάλτη το βλέπει. Εκείνο που απομένει «για τους άντρες» είναι αεροπορικοί και πυραυλικοί βομβαρδισμοί από απόσταση· κανείς από δαύτους δεν θα πατήσει ποτέ το πόδι του (δηλαδή: δεν θα αφήσει τα κόκκαλά του…) στην πλατεία της επανάστασης στην Τεχεράνη.

Είναι ωστόσο αλήθεια πως ούτε ένα carpet bombing είναι εύκολη υπόθεση για την Ουάσιγκτον. Με τόσες βάσεις στην γύρα, τόσο απ’ τα δυτικά όσο και απ’ τα ανατολικά της ιρανικής επικράτειας (στο αφγανιστάν), κάποιοι πρέπει να ζυγίσουν διπλά και τριπλά τα φέρετρα που θα άντεχαν τα μετόπισθεν σαν τίμημα για την «τιμωρία» της «μήτρας του κακού».

Είναι αλήθεια ότι η γραμμή του ψόφιου κουναβιού, αυτή του «οικονομικού στραγγαλισμού», προσπάθησε να χρυσώσει το χάπι και να αποφύγει την εκδοχή με τα φέρετρα. Είναι επίσης αλήθεια ότι αυτή η τακτική απέτυχε, και ότι στην Ουάσιγκτον οι πιο βαρβάτοι πολεμοκάπηλοι (συνήθως άνω των 60 χρονών…) βαυκαλίζονται με την ιδέα ότι, έστω, οι «πραγματικοί άντρες βομβαρδίζουν την Τεχεράνη». Απ’ αυτήν την άποψη, ενισχυμένη απ’ τον ισραηλινό ιμπεριαλισμό, δεν πρέπει να αποκλειστεί ότι κάποιοι βλέπουν στον ύπνο τους ότι εξαφανίζουν το ιράν απ’ τον χάρτη, με ελάχιστες απώλειες…

Πρέπει, ωστόσο, να βγάλουμε απ’ τα κρανία τους τις κουκούλες. Όσο βρίσκεται ακόμα σε ημερήσια διάταξη η αποτυχημένη τακτική των οικονομικών τιμωριών (δηλαδή το ψόφιο κουνάβι), που σημαίνει πως όσο η άποψη «πάμε να τους ισοπεδώσουμε» είναι αντιπολίτευση στο “θα τους στραγγαλίσουμε”, είναι εύκολα όλα τα όνειρα και τα σχέδια. Αν, όταν, και εφόσον πάρουν οι real men τιμωροί το τιμόνι του αμερικανικού ιμπεριαλισμού θα φανεί πόσο «σκληροί» είναι.

(φωτογραφία: Ο τότε αμερικάνος υπ.αμ. Colin Powel επιδεικνύει στον οηε στις 5 Φλεβάρη του 2003 τα «πειστήρια» των «βιολογικών όπλων» του ιράκ – συγγνώμη, του ιράν ήθελε να πει, αλλα ντράπηκε…

Όταν λέγαμε χτες πως χρειάζεται στ’ αφεντικά ένα ισχυρό και αδιαπραγμάτευτο κρατικό / επιχειρηματικό μονοπώλιο ως προς το ποιος ξεστομίσει τα «έγκυρα ψέμματα» είναι, μεταξύ άλλων, επειδή θυμόμαστε μερικές πρόσφατες αφετηρίες του εγχειρήματος… Το 2003 ήταν νωρίς για να διαδίδει ο καθένας το παραμύθι του ιντερνετικά· τώρα το πράγμα πρέπει να μαζευτεί, αν είναι «να κάνουμε δουλειά»… )

Αιμάτινη (αντί για εύφορη) ημισέλινος

Τρίτη 31 Δεκέμβρη. Αν, λοιπόν, οι θεωρούμενοι “proxies” του ιράν κτυπάνε με ρουκέτες και κανάν πύραυλο αμερικανικές κατοχικές εγκαταστάσεις στο ιράκ, σημαίνει αυτό ότι πηγαίνουν γυρεύοντας για μεγάλο καυγά; Η ασταμάτητη μηχανή λέει πως «όχι». Ζυγίζουν προσεκτικά τις αμερικανικές αντιδράσεις – όχι μόνο από την άποψη του καταστροφικού δυναμικού τους, αλλά και από την άποψη της intelligence τους. Και έμμεσα διαφημίζουν την αμερικανική αδυναμία που συνίσταται στο ότι η Ουάσιγκτον δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο απ’ το να αντιδρά.

Αυτό μπορεί να φαίνεται risky στα δικά μας μυαλά, αλλά για υψηλού επιπέδου τακτικιστές σαν τον Soleimani τα δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά. Δεν είναι μόνο οι pmu που κάνουν επιθέσεις σε αμερικάνους πλέον· είναι και οι ταλιμπάν, στο αφγανιστάν. Ακόμα και απ’ τη λωρίδα της Γάζα «άγνωστοι» (πιθανότερο η «ισλαμική τζιχάντ») ρίχνουν καμμιά ρουκέτα αν βρουν σε απόσταση βολής τον Netanyahu· που απαντάει, φυσικά με τον ίδιον στρατηγικά αδιέξοδο (αμερικανικό) τρόπο: βομβαρδίζει προς τιμωρία… Ως και οι μακρινοί Huthis απειλούν (το Τελ Αβίβ)… Σα να εκδηλώνεται διακριτικά και προσεκτικά η συναστρία…

Μοιάζει σαν τοπική ισορροπία τρόμου, ή σαν “φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη”. Που μπορεί να έχει κι άλλα (στοχευμένα λιγότερο ή περισσότερο) επεισόδια… Αλλά (ποιός το ξεχνάει;) “αναθεωρητές” άλλων κυβικών, σαν το Πεκίνο, την Μόσχα, ακόμα και την Άγκυρα, ανταγωνιστές δηλαδή της Ουάσιγκτον, απέναντι στους οποίους δεν σκέφεται καν, κανένας εκεί στο αμέρικα, την “αληθινή αρρενωπότητα”, είναι δίπλα. Πολύ δίπλα.

Τόσο δίπλα ώστε το αμερικανικό υπ.εξ. να βγάζει αφρούς διατυπώνοντας έναν τόσο σοφό καϋμό: … Αυτές οι χώρες [που κάνουν στρατιωτικές ασκήσεις αυτές τις μέρες με το ιρανικό καθεστώς, δηλαδή η Μόσχα και το Πεκίνο] στέλνουν ένα πολύ καθαρό μήνυμα στον ιρανικό λαό ότι βρίσκονται στο πλευρό των καταπιεστών και των δολοφόνων τους….

Ω ναι! Κι εμείς νομίζαμε ότι το “μήνυμα” και το ταχυδρομικό περιστέρι κίνησαν προς Ουάσιγκτον μεριά. Αλλά όχι… Πώς λένε “διασταυρούμενα πυρά”; Ε, υπάρχουν και “διασταυρούμενα μηνύματα”….

Αν στην παρούσα φάση (το τονίζουμε αυτό, για να μην πάρετε θάρρος!) το ισοζύγιο προσδιορίζεται όχι μόνο απ’ το “τι μπορούμε να καταστρέψουμε” αλλά και απ’ το “πόσες καταστροφές μπορούμε να αντέξουμε”, τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στο Τελ Αβίβ οι “αληθινοί άντρες” μπορεί να συναντιούνται και να λένε τον καϋμό τους στα δημόσια ουρητήρια… (Όχι ότι θα τους ένοιαζαν μερικές ή αρκετές εκατοντάδες φέρετρα. Απλά … πρέπει να μοντάρουν κατάλληλα και τις προεκλογικές περίοδους τους…)

Απ’ την άλλη μεριά, κόντρα στις σχετικές δοξασίες, ποτέ οι πόλεμοι δεν ήταν αποκλειστικά το καταστάλαγμα ψύχραιμων και μετρημένων αποφάσεων… Η αμείλικτη Ιστορία δείχνει πολλά.

(φωτογραφία: Δεν ξέρουμε αν η στιγμή είναι μισό λεπτό πριν ή μισό λεπτό μετά το προηγούμενο στιγμιότυπο, με την χαιρετούρα. Αλλά σαν κάτι να δείχνει ο φίλος κι αδελφός στον περιχαρή φίλο κι αδελφό ρημαδοΚούλη, που σα να τρίβει τα χέρια του, με έκφραση γύπα – δε νομίζετε;

Οικόπεδα με θέα στην Αφρική; Ευκαιρίες για επενδύσεις; Τι άραγε;)

Στου κουφού την πόρτα;

Κυριακή 29 Δεκέμβρη. Από πρώτη ματιά μπορεί να μοιάζει παράξενο (για όσες και όσους έχουν ακόμα ιστορική αίσθηση…) ότι ένα απ’ τα πιο σημαντικά ζητήματα του εργατικού ανταγωνισμού στην 3η (πια…) δεκαετία του 21ου αιώνα είναι κληρονομιά του 20ου: η παλαιστινιακή αντίσταση, ο αγώνας εναντίον του ισραηλινού απαρτχάιντ. Φυσικά η ασταμάτητη μηχανή καταλαβαίνει πολύ καλά ότι η φράση «ένα απ’ τα πιο σημαντικά ζητήματα του εργατικού ανταγωνισμού στον 21ο αιώνα» θεωρείται κενή νοήματος και ενδιαφέροντος για τα κενά συνείδησης κεφάλια (που δεν είναι καθόλου λίγα) και τα κενά αίματος και σφυγμών κορμιά (που επίσης είναι άπειρα). Μ’ άλλα λόγια η ασταμάτητη μηχανή έχει πλήρη συναίσθηση ότι ο 20ος αιώνας μετέφερε στον 21ο άπειρες αναμνήσεις και παρελθοντολογία αλλά κανέναν τσαμπουκά της προκοπής, καμμιά ικμάδα – μόνο πόζες και δημόσιες σχέσεις.

Ωστόσο το γεγονός ότι η παλαιστινιακή αντίσταση κινητοποιεί (λιγότερους ή περισσότερους αυτό είναι δεύτερο ή και τρίτο στη σειρά ζήτημα) ανθρώπους σ’ όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, αυτό ούτε το αγνοεί ούτε το υποτιμάει η ασταμάτητη μηχανή. Το ότι η Παλαιστίνη έχει γίνει το σημείο διασταύρωσης πολλών επιμέρους ανταγωνιστικών αρνήσεων, απ’ το black life matters ως τις εξεγέρσεις των πληβείων στον «παγκόσμιο νότο» και απ’ τους πρωταρχικούς ακόμα αγώνες κατά του πρωτοκοσμικού αντι-μουσουλμανισμού ως τους ώριμους αντι-αποικιακούς / αντι-νεοφιλελεύθερους αγώνες στη λατινική αμερική, δείχνει ότι αυτό που (θα μας επιτρέψετε να) ονομάζουμε νέο εργατικό διεθνισμό κυοφορείται παντού. Είναι μια δύσκολη εγκυμοσύνη και ο τοκετός είναι επίσης εξαιρετικά δύσκολος, κάτω από αντίξοες συνθήκες. Έτσι, όμως, γεννιέται το καινούργιο, και πάντα έτσι γεννιόταν: με πολύ πόνο, αίμα και κλάμα… Οφείλουμε να το κρατήσουμε ζωντανό!

Τι νέο φέρνει, μέσα απ’ τις και μέσα στις αρνήσεις, ένα τόσο παλιό «πρόβλημα» όπως η παλαιστινιακή αντίσταση; Τι είναι εκεί, στη λωρίδα της Γάζα και στη δυτική Όχθη, που δίνει ένα αξιόλογο βάρος στον δύσκολο νέο εργατικό διεθνισμό; Είναι, κατά την γνώμη της ασταμάτητης μηχανής / Sarajevo, το ξεπέρασμα της χρεωκοπημένης προσδοκίας περί δύο γειτονικών κρατών, και η απαίτηση για την δημιουργία ενός ενιαίου, δημοκρατικού κράτους στα εδάφη που σήμερα ελέγχονται από το ισραηλινό απαρτχάιντ. Διεθνικού / πολυεθνικού, για εβραίους, άραβες, και όποιους άλλους, πολυθρησκευτικού, αλλά σαφέστατα ενός και ενιαίου. Μ’ άλλο λόγια: απ’ το ποτάμι ως την θάλασσα ελεύθερη Παλαιστίνη!

Ο μέσος πρωτοκοσμικός κόπανος που σήμερα και αύριο παριστάνει τον «επαναστάτη» (χωρίς να ξέρει τι του γίνεται), αυτή η φιγούρα που ασχολείται αποκλειστικά με την υγεία του και την σεξουαλικότητά του νομίζοντας ότι τα γεννητικά του όργανα και η fitness του είναι το κέντρο του σύμπαντος, φυσικά θα σοκαριστεί με την ιδέα ότι κάτι τέτοιο, ένα ενιαίο, δημοκρατικός κράτος απ’ τον Ιορδάνη ως την Μεσόγειο είναι κάτι σοβαρό, που απαιτεί συστηματική δράση. Ας πρόσεχε! Ας πρόσεχε επειδή ο δύστυχος δεν έχει καταλάβει ότι η ζωούλα του δεν αξίζει φράγκο, ότι είναι απλά μια μύγα στον καπιταλιστικό πλανήτη, που αύριο μεθαύριο κάποιος θα την λιώσει (την λιώνει ήδη, με τα «ψυχολογικά προβλήματα»…), θα την λιώσει λέμε εντελώς, κι απλά αυτός ο σπουδαίος Εαυτός του θα καταγραφεί σαν μια μονάδα στις «απώλειες»…

Όταν τόσες πολλές κρατικές εκστρατείες, τόσοι πολλοί κρατικοί νόμοι, τόση πολύ ιδεολογία, τόσα πολλά «ενεργειακά» σχέδια και αντισχέδια και, επιπλέον, τόση πολλή κρατική / καπιταλιστική γεωπολιτική ένταση περιστρέφονται γύρω απ’ το ανατολικό χείλος της Μεσογείου, πρέπει να είναι κάποιος πολύ κομπλεξικός «εαυτούλης» για να μην χαμπαριάζει. Δυστυχώς μας περιστοιχίζουν εκατομμύρια τέτοιοι και τέτοιες…

Θα τους ξεπεράσουμε ενόσω θα τους ξερνάει η Ιστορία.

Οι αστραπές της Ιστορίας 1

Κυριακή 29 Δεκέμβρη. Το 2017 (πριν δυο χρόνια δηλαδή) κυκλοφόρησε απ’ τις εκδόσεις του πανεπιστημίου του Illinois το βιβλίο του Andy Clarno Neoliberal Apartheid: Palestine/Israel and South Africa after 1994 (ευχαριστούμε τον Θ. που το ανακάλυψε, το διάβασε, και μας έστειλε αποσπάσματα, κάποια απ’ τα οποία μεταφράζουμε στη συνέχεια).

Ο συγγραφέας είναι πανεπιστημιακός και θα μπορούσε (ή θα έπρεπε) να είναι αχρείαστος αν οι κινηματικοί είχαν κάνει το καθήκον τους (είχαμε κάνει το καθήκον μας). Ωστόσο, υπό τα τωρινά δεδομένα, είναι χρήσιμος. Επειδή δεν καταγγέλει απλά το ισραηλινό απαρτχάιντ, ούτε απλά καταγράφει τα δολοφονικά του έργα. Κάνοντας σύγκριση με το (άλλοτε) νοτιο-αφρικανικό απαρτχάιντ και την κατάσταση εκεί μετά το 1994, εισηγείται κάποιες καινούργιες έννοιες· και μας επιτρέπει να προχωρήσουμε ένα ή δύο βήματα την κατανόησή μας για το συμβαίνει «εκεί»· το τι συμβαίνει «εκεί» που αφορά όλον τον καπιταλιστικό πλανήτη – άμεσα εμάς κι εσάς.

Ας παρακολουθήσουμε λοιπόν έτσι ώστε να ενισχύουμε την βάση όσων (λίγων) έχουμε πράξει, και όσων (περισσότερων) οφείλουμε να πράξουμε. Επειδή σκοπεύουμε να επανέλθουμε (και) πολιτικο-θεωρητικά, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Είτε από εδώ, απ’ την ασταμάτητη μηχανή / Sarajevo, είτε μέσα από συλλογικά εγχειρήματα.

… Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, εκατοντάδες Νοτιοαφρικανοί έχουνε ταξιδέψει στην Παλαιστίνη/Ισραήλ για να δείξουν την αλληλεγγύη τους στους Παλαιστίνιους, να δουν με τα μάτια τους την κατοχή, ή απλά να μάθουν για τον αγώνα. Δυο ζητήματα προκύπτουν απ’ τις μαρτυρίες τους. Πρώτα, μια αλλόκοτη και συχνά συντριπτική αίσθηση οικειότητας. Ένας Νοτιοαφρικανός που πήγε στην Παλαιστίνη/Ισραήλ το 2007, για παράδειγμα, θυμάται ότι ξέσπασε σε κλάματα μπροστά σ’ ένα checkpoint: “Το αναγνώρισα όπως μυρίζεις ένα τριαντάφυλλο σ’ ένα μέρος και ξέρεις την μυρωδιά του και σ’ ένα άλλο. Δεν ξέρω τα γεγονότα, δεν ξέρω τις λεπτομέρειες, αλλά αυτό είναι απαρτχάιντ. Το έχεις μυρίσει ήδη, πριν. Το έχεις ζήσει πριν”.

Ύστερα, πολλοί Νοτιοαφρικανοί αντιλαμβάνονται την κατάσταση στην Παλαιστίνη/Ισραήλ σαν χειρότερη σε σχέση με οτιδήποτε έζησαν κάτω απ’ την εξουσία της λευκής μειοψηφίας. Με τα λόγια ενός Νοτιοαφρικάνου δημοσιογράφου, “Όταν κοιτάς από μακριά ξέρεις ότι τα πράγματα είναι άσχημα, αλλά δεν ξέρεις πόσο άσχημα είναι. Τίποτα δεν σε προϊδεάζει για την κόλαση που είδαμε εδώ. Τα επίπεδα του απαρτχάιντ, του ρατσισμού και της βαρβαρότητας είναι χειρότερα απ’ την χειρότερη περίοδο του [νοτιοαφρικανικού] απαρτχάιντ.

… Όταν οι Νοτιοαφριανοί που επισκέπτονται την Παλαιστίνη/Ισραήλ λένε ότι η κατάσταση είναι χειρότερη απ’ αυτήν που ζούσαν οι ίδιοι πριν το 1994, γενικά τονίζουν την ένταση της κρατικής βίας εναντίον των Παλαιστινίων. Ακόμα και στις χειρότερες εποχές της καταπίεσης, το καθεστώς της Νότιας Αφρικής σπάνια εξαπέλυε όλο του το στρατιωτικό οπλοστάσιο για να εκμηδενίσει τους πολίτες ή να καταστρέψει τα σπίτια τους. Ο ισραηλινός στρατός σταθερά εξαπολύει τέτοια βία κατά των Παλαιστινίων – πιο γνωστές περιπτώσεις είναι η ισοπέδωση χωριών στην έρημο Negev και στην κοιλάδα του Ιορδάνη, η καταστροφή του προσφυγικού στρατοπέδου στη Jenin το 2002, και οι βίαιες επιθέσεις στη λωρίδα της Γάζα στη διάρκεια της δεύτερης intifada και ξανά το 2009, το 2012 και το 2014. Αυτή η βία μπορεί επίσης να εντοπιστεί στον μαζικό εξανδραποδισμό των Παλαιστίνιων το 1948 και στον συνεχιζόμενο εξανδραποδισμό τους σήμερα. Η βία έχει την ρίζα της στη ρατσιστική λογική του Ισραηλινού σχεδίου εποικιστικής αποικιοκρατίας: ο νεκροπολιτικός ορθολογισμός που εξισώνει την καλοπέραση των Εβραίων Ισραηλινών με την εξαφάνιση των Παλαιστίνιων…

Οι αστραπές της Ιστορίας 2

Κυριακή 29 Δεκέμβρη. Ο Clarno συνεχίζει:

… Για να εξηγήσουμε την διαφοροποιημένη ένταση της κρατικής βίας εναντίον των αποικιοκρατούμενων πληθυσμών στη Νότια Αφρική και στην Παλαιστίνη/Ισραήλ, ωστόσο, απαιτείται η προσοχή μας στην άρθρωση ανάμεσα στην εποικιστική αποικιοκρατία και στον ρατσιστικό καπιταλισμό. Πράγματι, η βασική διαφορά ανάμεσα στην Παλαιστίνη/Ισραήλ σήμερα και στη Νότια Αφρική πριν το 1994 είναι το ζήτημα της εργασίας. Κατά την διάρκεια της βιομηχανικής επέκτασης, τα εργοστάσια, τα χωράφια και τα ορυχεία στη Νότια Αφρική εξαρτιώνταν απόλυτα απ’ την δουλειά των Μαύρων εργατών. Η ισραηλινή στρατηγική της περίφραξης, απ’ την άλλη, έχει αναδυθεί στη διάρκεια της νεοφιλελεύθερης ηγεμονίας και περιλαμβάνει την σταθερή εξάλειψη της εργασίας των Παλαιστίνιων. Είναι βέβαιο ότι το εποικιστικό αποικιοκρατικό σχέδιο των λευκών στη Νότια Αφρική δούλευε μέσα από βίαιες μορφές εξανδραποδισμού, απαλλοτριώσεων και αποκλεισμών. Αλλά η ζήτηση για φτηνή εργασία των Μαύρων εμπόδιζε την πλήρη εξολόθρευση του Μαύρου πληθυσμού. Αφότου η νεοφιλελεύθερη αναδιάρθρωση μείωσε την ζήτηση για φτηνούς Παλαιστίνιους εργάτες, δεν υπάρχει τίποτα σαν αντίβαρο στη λογική της εξολόθρευσης στην Παλαιστίνη/Ισραήλ.

Ο συγγραφέας εδώ εννοεί ότι το ρατσιστικό ισραηλινό κράτος μπορεί να εισάγει εύκολα «φτηνή εργασία» από μακριά – όπως και κάνει. Ας πούμε απ’ τις φιλιππίνες ή αλλού. Συνεχίζει:

Ενόσω το Ισραήλ παραμένει ένα εποικιστικό αποικιοκρατικό κράτος, η αποικιοκρατική του στρατηγική έχει μετασχηματιστεί απ’ την νεοφιλελεύθερη αναδιάρθρωση. Η αυξανόμενη αναλωσιμότητα του Παλαιστινιακού πληθυσμού επιτρέπει στο Ισραήλ να συγκεντρώσει τους Παλαιστίνιους του 1967 στη λωρίδα της Γάζα και σ’ ένα αρχιπέλαγος θυλάκων στη Δυτική Όχθη (οι ζώνες Α και Β) ενόσω αποικίζει την γη που απομένει (την ζώνη C). Στη Δυτική Όχθη, η νεοφιλελεύθερη αναδιάρθωση έχει διευκολύνει την αποικιοποίηση της ζώνης C επιταχύνοντας την αστικοποίηση των Παλαιστινιακών χωριών, παράγοντας μια μορφή έμμεσης εκβιασμένης μετακίνησης των πληθυσμών, και δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες για την αγορά της γης από Σιωνιστικούς οργανισμούς. Ακόμα περισσότερο η εκτεταμένη ανεργία έχει δημιουργήσει μια δεξαμενή ανέργων αρκετά απελπισμένων ώστε να ανεχτούν την εκμετάλλευση και το ψυχολογικό τραύμα του να κτίζουν τους Ισραηλινούς οικισμούς στην Παλαιστινιακή γη ή να καταπιέζουν την Παλαιστινιακή αντίσταση στις κατεχόμενες περιοχές. Σε ευρύτερο επίπεδο η εμπλοκή των ΗΠΑ και άλλων global παικτών στην εκπαίδευση των δυνάμεων ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής, διαμορφώνοντας τις οικονομικές της στρατηγικές και προωθώντας περιφερειακές συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, επιβεβαιώνει την κεντρικότητα των συμφωνιών του Όσλο στα παγκόσμια νεοφιλελεύθερα σχέδια…

Οι αστραπές της Ιστορίας 3

Κυριακή 29 Δεκέμβρη. Και ο Clarno καταλήγει σ’ αυτό που «ξεχυλίζει» απ’ το απαρτχάιντ κατά των Παλαιστινίων:

…Η έρευνά μου προτείνει την ανάγκη να προχωρήσουμε πέρα απ’ τον νομικό-φιλελεύθερο ορισμό του απαρτχάιντ σαν μια μορφή φυλετικής κυριαρχίας. Αντί γι’ αυτό προτείνω έναν πολιτικο-οικονομικό ορισμό του απαρτχάιντ που δίνει έμφαση στην άρθρωση ανάμεσα στον ρατσισμό και στον καπιταλισμό…

Όπως υποστήριξα στο “Neoliberal Apartheid”, οι μετασχηματισμοί των τελευταίων 20 χρόνων στη Νότια Αφρική και στην Παλαιστίνη/Ισραήλ έχουν παράξει διαφορετικές τροχιές της αναδιάρθρωσης του κράτους, μαζί με εντυπωσιακά όμοιους κοινωνικούς και οικονομικούς μετασχηματισμούς. Ενώ το Νοτιοαφρικανικό κράτος έχει εκδημοκρατιστεί και απορατσιστικοποιηθεί, το Ισραήλ παραμένει ένα κράτος εποικιστικής αποικιοκρατίας. Αλλά και οι δύο κοινωνίες υφίστανται έναν συνδυασμό περιθωριοποίησης και αστυνομοκρατίας. Αυτές είναι οι δυναμικές στην καρδιά του νεοφιλελεύθερου απαρτχάιντ… Το νεοφιλελεύθερο απαρτχάιντ αποτελεί τον συνδυασμό της ακραίας ανισότητας, της φυλετικοποιημένης περιθωριοποίησης, την εκτεταμένης στρατο-αστυνομοκρατίας και της διαρκούς κρίσης.

… Κοινό χαρακτηριστικό του νεοφιλελεύθερου απαρτχάιντ είναι ο συνδυασμός των πιο πάνω με μια επίφαση τυπικής ισότητας. Απ’ την δεκαετία του 1960 οι αγώνες ενάντια στον ρατσισμό, στην αποικιοκρατία και στην αυτοκρατορία προκάλεσαν αλλεπάλληλα ρήγματα, απ’ τα συστήματα ανοικτής φυλετικής και αποικοκρατικής κυριαρχίας ως τις πιο λεπτεπίλεπτες μορφές ελέγχου… Αυτοί οι αγώνες συνέβαλαν επίσης στην κρίση του παγκόσμιου συστήματος φυλετικού Φορντισμού, που στηριζόταν στην ξεκάθαρη αποικοκρατική και ρατσιστική κυριαρχία.

Απ’ αυτήν την κρίση προέκυψαν πειράματα νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης… Πέρα απ’ τη Νότια Αφρική και την Παλαιστίνη/Ισραήλ, είναι πια κοινοτοπία να ανακαλύπτει κανείς πλευρές του νεοφιλελεύθερου απαρτχάιντ σε πόλεις, κράτη και περιοχές όλου του κόσμου…. Η κατανόηση των τρόπων με τους οποίους η Παλαιστίνη/Ισραήλ και η Νότια Αφρική εμπλέκονται σ’ αυτές τις παγκόσμιες διαδικασίες θα συμβάλει στη δημιουργία ευρύτερων κινημάτων εναντίον του παγκόσμιου, νεοφιλελεύθερου απαρτχάιντ…

Τα παλιά είναι καινούργια: κεφάλαιο και κράτος γεννούν…

Κυριακή 29 Δεκέμβρη. Σε συνθήκες γενικευμένης επηρμένης βλακείας μοιάζει ανώφελο να υποδείξει κανείς το γιατί η Παλαιστίνη είναι, ξανά, ένα απ’ τα πιο κεντρικά «εργαστήρια του κόσμου». Είτε απ’ την πλευρά της απαρτχάιντ βιοπολιτικής που, όπως τα ισραηλινά drones και τα λοιπά «δοκιμασμένα στην πράξη» όπλα, προορίζεται για εξαγωγή· είτε απ’ την πλευρά της αντίστασης, των δυσκολιών της, των αδιεξόδων της – αλλά και της διαλεκτικής βασανιστικής ανανέωσης / ανασυγκρότησής της. (Άλλωστε, ειδικά στα μέρη μας αυτήν την εποχή, τέτοιες υποδείξεις είναι εθνικά προδοτικές!)

Αν στον νεοφιλελευθερισμό που εντοπίζει ο Clarno στα προηγούμενα αποσπάσματα προσθέσουμε και τον νεοκρατισμό, που ενυπήρχε στις ένδοξες νεοφιλελεύθερες περιόδους των ‘90s και των ‘00s αλλά τώρα ξεπροβάλλει σταθερά και ανεπαίσθητα σαν «σωτήρας», θα έχουμε αρχίσει να ξεκαθαρίσουμε τον ορίζοντα.

Όχι, βέβαια, προς όφελος της δειλίας…