Tag: γερμανία

Το Κίεβο (με το παπαδαριό στα παρασκήνια)

Τετάρτη 11 Δεκέμβρη. Ο βασιλιάς γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron συνεχίζει την «διεθνή του καριέρα» – αν και χωρίς αποτελέσματα. Κάλεσε προχτές στο Παρίσι τους υπόλοιπους «συνεταίρους» του «κουαρτέτου της Νορμανδίας», δηλαδή την Merkel, την ανεγκέφαλη αλεπού Putin και τον καινούργιο πρόεδρο του Κιέβου Zelenski. Με θέμα την «κατάσταση των συμφωνιών του Minsk».

Απ’ τους τέσσερεις οι δύο (η Merkel και ο Putin), ο καθένας απ’ την δική του πλευρά, είχαν το λιγότερο ενδιαφέρον για το meeting. Ο βασιλιάς Macron θα ήθελε να εμφανιστεί σαν ο σημαιοφόρος της βελτίωσης των σχέσεων μεταξύ του project europe και της Μόσχας· κι αυτή η βελτίωση περνάει υποχρεωτικά από την άρση των (ευρωπαϊκών) «κυρώσεων» για την ρωσική εμπλοκή στο Donbass. Θα ήθελε, λοιπόν, κάτι – μάλλον απ’ την πλευρά του Κιέβου παρά εκείνη της Μόσχας – που να μπορεί να «πουληθεί» σαν εξομάλυνση της κατάστασης στην ουκρανία.

Ο Zelenski απ’ την μεριά του βρίσκεται στη χειρότερη κατάσταση. Ο καπιταλισμός στην ουκρανία (ή, σε κάθε περίπτωση, αυτό που μοιάζει με καπιταλισμό εκεί) βρίσκεται μόνιμα σε μια φασιστο-ελεγχόμενη παρακμή. Η ολοκλήρωση του nordstream2 σημαίνει ότι το ρωσικό γκάζι δεν θα χρειάζεται πια τους ουκρανικούς σωλήνες για να φτάσει στην ευρώπη. Κι αυτό οδηγεί με βεβαιότητα και σε χάσιμο των «ενοικίων» διέλευσης (απ’ την gazprom) και σε χάσιμο της γεωγραφικής / γεωπολιτικής σημασίας του ουκρανικού εδάφους για τους ενεργειακούς εκβιασμούς της Ουάσιγκτον κατά του project europe. Σα να μην του έφταναν αυτά ο Zelenski έχει μπλεχτεί (έμμεσα αλλά έχει μπλεχτεί) στις διαδικασίες καθαίρεσης του ψόφιου κουναβιού. Οπωσδήποτε δεν μοιάζει με διαφήμιση αυτό το μπλέξιμο.

Το Βερολίνο, απ’ την στιγμή που ο nordstream 2 τελειώνει, έχει να αντιμετωπίσει κατευθείαν την Ουάσιγκτον, χωρίς την «μεσολάβηση» του Κιέβου. Συνέβαλε σημαντικά στο να ανοίξουν οι πόρτες της κόλασης (δηλαδή των φασιστών και της Ουάσιγκτον) εκεί, όταν απαιτούσε απ’ τον τότε ουκρανό πρόεδρο Yanukovych «τα κέρατά του» – για να υπογραφτεί η συμφωνία σύνδεσης με την ε.ε… Τώρα πια δεν έχει κανένα ζόρι με το τι συμβαίνει στην ουκρανία. Μπορεί να κοιτάει αλλού…

Η ανεγκέφαλη αλεπού έχει, επίσης, σοβαρότερα θέματα απ’ το να νομιμοποιήσει το ουκρανικό φασισταριό. Προτιμάει μεν τον Zelenski για πρόεδρο, αλλά είναι ορατό δια γυμνού οφθαλμού: για να «διασωθεί» η ουκρανία (με την καπιταλιστική έννοια) παραμένοντας φιλική προς την Μόσχα, είτε θα πρέπει να διαλυθεί εντελώς, είτε να γίνει ένας αιματηρός εμφύλιος στον οποίο να ηττηθούν οι φασίστες (και οι αμερικάνοι πράκτορες…) – χωρίς άμεση ρωσική συμμετοχή. Συνεπώς το Donbass (και σίγουρα η Κριμέα!) του είναι υπεραρκετά. Θα ήθελε, απλά, «ειρήνη» εκεί – να μην τον ζαλίζουν…

Μ’ αυτά τα δεδομένα, η μικρή σοδειά του ραντεβού στο Παρίσι ήταν στα μέτρα των ελάχιστων αναγκών του Putin: μια (ακόμα) γενική εκεχειρία στην περίμετρο του Donbass, και ανταλλαγή αιχμαλώτων – τελεία!… Είναι αμφίβολο αν ο Zelenski μπορεί να ελέγξει το πρώτο, αφού στο «μέτωπο» βρίσκονται διάφορα φασισταριά, ιδιωτικοί στρατοί και λοιπά. Το δεύτερο μπορεί να το κάνει…

Με το ρωσικό αέριο μέσω ουκρανίας τι θα γίνει; Ο Zelenski πρέπει να κάνει καινούργια συμφωνία με την gazprom ως το τέλος της χρονιάς: για το τι θα αγοράζει και πόσο θα το πληρώνει. Η «καλόκαρδη» gazprom ίσως δεν αφήσει τους ουκρανούς να πεθάνουν απ’ το κρύο φέτος· αλλά θα στρίψει το καρύδι του Zelenski όσο περισσότερο μπορεί.

Όμως αυτά είναι οικονομικά ζητήματα – και δεν κουβεντιάστηκαν στο Παρίσι…

Ύβρις 4

Σάββατο 7 – Κυριακή 8 Δεκέμβρη. Αν υπήρξε μέσα στο project europe ένα κράτος που με (καπιταλιστική) εντιμότητα προσπάθησε να «κτίσει» το «συλλογικό μπετονάρισμα» ξεπερνώντας τις παρωχημένες ιστορικά εμμονές του «έθνους κράτους», είναι το γερμανικό. Όχι τώρα. Στη δεκαετία του ’90.

Απέτυχε στις αρχές των ‘00s. Έτσι ώστε τώρα αναδιπλώνεται εν μέρει – τόσο όσο χρειάζεται στο δικό του «εθνικό» κεφάλαιο. Διάφοροι δημαγωγοί στα μέρη μας, που πουλάνε με τον τόνο «ελληνο-γαλλική συμμαχία» παρουσιάζουν τον (κατά την γνώμη του και γνώμη τους) βασιλέα της γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron περίπου σα νέο Ναπολέοντα, που έχει αντικαταστήσει το φιλοευρωπαϊκό γερμανικό πνεύμα. Λάθος, γελοίο λάθος, λάθος σκόπιμο! Ο Macron απλά κάνει βόλτες στις στάχτες που άφησε (στο project europe) ο γαλλικός εθνικισμός / ιμπεριαλισμός. Και παριστάνει ότι μπορεί να φυσήξει τόσο δυνατά ώστε να ξανανάψει την φωτιά. Από πολιτική, θεσμική, καπιταλιστική άποψη είναι, απλά, άλλος ένας μεταμοντέρνος απατεώνας· ένας σεφ των «πολλών πραγματικοτήτων»… Όσο για τις φωτιές; Καίνε τα μπατζάκια του.

Το ότι έχει ανακηρυχτεί σαν το «αποκούμπι» του στραπατσαρισμένου ελληνικού ιμπεριαλισμού, είναι απλά ενδεικτικό…

Ζόρια – αλλά όχι ζάρια

Δευτέρα 2 Δεκέμβρη. Πέρα απ’ τις μέρα – μέρα ή βδομάδα – βδομάδα εξελίξεις, όταν και αν υπάρχουν τέτοιες, το γεγονός είναι ένα: το «κεφάλαιο λιβύη» δεν είναι για τα δόντια του ελληνικού ιμπεριαλισμού και των υπηρετών του. Έκαναν ονειρικούς υπολογισμούς για γκάζια και διεθνή υποστηρίξη γύρω απ’ τη νότια κύπρο – και απέτυχαν. Έκαναν ονειρικούς υπολογισμούς για γκάζια και διεθνή υποστηρίξη μέσω east med και “τριμερών”, και απέτυχαν (αν και κάποια στιγμή θα χρειαστεί να καταθέσουν τον αιματηρό / μιλιταριστικό τους οβολό σε κάποιον σύμμαχο). Σ’ αυτές τις περιπτώσεις τα δεδομένα ήταν σαφή και καθαρά – αλλά ο ελληνικός ιμπεριαλισμός δουλεύει σε «παράλληλη πραγματικότητα». Είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος, ειδικά όταν νομίζει ότι τον «παίρνει»…

Η λιβύη, όπως – τελικά – και το σύνολο της Μεσογείου (και της Αφρικής) είναι παγκόσμιο ζήτημα· με όχι ξεκαθαρισμένα ακόμα τα μέτωπα, και με κινούμενη άμμο συμμαχιών στη «δύση». Αντίθετα απ’ αυτά που διαδίδουν (και ενδεχομένως πιστεύουν) τα εθνικά μεγάφωνα ο Sarraj δεν είναι «διεθνώς απομονωμένος»! Βρίσκεται στρατιωτικά σε μειονεκτική θέση, αυτό είναι γεγονός· όπως επίσης είναι γεγονός ότι η Άγκυρα τον έχει βοηθήσει πρακτικά / στρατιωτικά. Όμως απ’ την στιγμή που ο Haftar έφτασε στα περίχωρα της Τρίπολης, όσοι δεν είναι μαζί του ξανατράβηξαν τον Sarraj στο κέντρο του «ενδιαφέροντός» τους. Το να αποκτήσει η Μόσχα (πολύ περισσότερο απ’ το Παρίσι ή την Άγκυρα) βάσεις στη λιβύη θεωρείται, όντως, επικίνδυνα too much τόσο απ’ το Λονδίνο όσο και απ’ την Ουάσιγκτον. Ακόμα και το Παρίσι, που βρίσκεται επίσης πίσω απ’ τον Haftar, μάλλον δεν θα ήθελε να έχει στα πόδια του ρώσους πολλών ειδών και ικανοτήτων…

Είναι πιθανό ότι σε μερικές ημέρες ή λίγες εβδομάδες θα γίνει ένα συνέδριο στο Βερολίνο, για να βρεθεί μια «ειρηνική λύση» στο θέμα της λιβύης. Ένα παρόμοιο που έγινε στο Παλέρμο, υπό την αιγίδα του ιταλικού γκουβέρνου, πριν ένα χρόνο (12 και 13 Νοέμβρη του 2018) απέτυχε. Τότε απέτυχε επειδή ο Haftar με ένα μόνο πράγμα συμβιβάζεται: να γίνει στρατηγός / πρόεδρος της λιβύης. Είναι πιθανό ότι θα αποτύχει και το τωρινό, στο Βερολίνο (αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι μπιστικοί του Haftar), αν και το γερμανικό κράτος έχει περισσότερα εχέγγυα απ’ το ιταλικό για να κάνει πειστικά «κονέ». Αν αποτύχει, πάντως, θα είναι για τον ίδιο λόγο. Επειδή ο Haftar λέει «έχω χάσει 7.000 στρατιώτες – δεν πέθαναν για το τίποτα»… Συγκινητικό!!! Και οι γάλλοι έχουν χάσει πεζοναύτες τους στη λιβύη – αλλά δεν το κάνουν θέμα!

Εκτός αν… συχνά υπάρχει ένα «εκτός αν». Ο ίδιος ο Haftar δεν πρόκειται να το παραδεχτεί, αλλά εφόσον η επίθεσή του για την κατάληψη της Τρίπολης απέτυχε όταν είχε (για να το πούμε έτσι) τον αιφνιδιασμό και τους στρατιωτικούς συσχετισμούς με το μέρος του, δεν θα τα καταφέρει μελλοντικά – χωρίς την ακόμα μεγαλύτερη και πιο φανερή βοήθεια των συμμάχων του. Συνεπώς ο λόγος και η βαρύνουσα γνώμη βρίσκεται στη δική τους αυλή· και όχι στη στολή του Haftar. Κι ας έχει “χάσει” ότι έχει… (Στο κάτω κάτω, όταν αρρώστησε βαριά, οι γάλλοι γιατροί τον έσωσαν… Έχει υποχρεώση…)

Η Μόσχα, το Παρίσι, ακόμα και το Κάιρο μπορεί (μπορεί όμως και όχι, αυτό θα φανεί στην εξέλιξη των πραγμάτων) να εκτιμήσουν ότι δεν πρόκειται να κερδίσουν περισσότερα απ’ ότι έχουν αυτή τη στιγμή· ότι δεν πρόκειται να κερδίσουν όλη τη λιβύη με τον Haftar για πρόεδρο· ότι δεν τους συμφέρει να δουν στην Τρίπολη άγγλους ή αμερικάνους μισθοφόρους μαζί με τους τούρκους· και πως, κατά συνέπεια, θα πρέπει να γίνει ένας κάποιος συμβιβασμός (απ’ αυτούς που κρατάνε χρόνια μέχρι και αν διαμορφωθούν…). Συνήθως δείγμα για την αναγνώριση τέτοιων πιθανοτήτων (συμβιβασμού) είναι κάποια «κατάπαυση του πυρός», κάποια «εκεχειρία» – που ποτέ δεν τηρείται απόλυτα, ωστόσο θεωρείται «βάση για παραπέρα συζητήσεις»… Το Βερολίνο έχει ανακοινώσει ήδη ότι θα συγκροτηθεί ειδική διεθνής επιτροπή για «ό,τι χρειαστεί»… Μένει να φανεί τι και πότε.

Όπως και να εξελιχθούν πάντως οι καταστάσεις, βρίσκονται άμεσα ή/και έμμεσα τόσες «μεγάλες» και «μεσαίες» δυνάμεις στο λιβυκό πεδίο μάχης του 4ου παγκόσμιου, και διακυβεύονται τόσα στον παγκόσμιο πόλεμο στην αφρική, ώστε το ρημαδογκουβέρνο (όπως, άλλωστε, και οι προηγούμενοι, οι φαιορόζ) δεν είναι κάτι παραπάνω απ’ αυτό που είναι: γελοίοι (και γι’ αυτό επικίνδυνοι) μέσα στον ιμπεριαλιστικό μικρομεγαλισμό τους…

Η μεγάλη παράκαμψη 1

Κυριακή 1 Δεκέμβρη. Έγινε. Ούτε εντελώς ξαφνικά, ούτε εντελώς αναμενόμενα. Προχτές (Παρασκευή) έξι ευρωπαϊκά κράτη (εκ των οποίων τα τέσσερα και μέλη του νατο) ανακοίνωσαν ότι προσχωρούν στην χρήση του INSTEX (Instrument in Support of Trade Exchanges) – του μηχανισμού που έχουν φτιάξει Παρίσι, Λονδίνο και Βερολίνο για να παρακάμπτουν τις αμερικανικές κυρώσεις στα εμπορικά τους νταραβέρια με την Τεχεράνη. Βέλγιο, δανία, φινλανδία, ολλανδία, νορβηγία και σουηδία ανακοίνωσαν ότι …βρισκόμαστε στη διαδικασία να γίνουμε μέτοχοι του INSTEX, διαμορφώνοντας τις εθνικές μας νομοθεσίες…

Ας θυμίσουμε πρώτα περί τίνος πρόκειται. Ο τρόπος που η Ουάσιγκτον μπορεί να ελέγχει τις διεθνείς οικονομικές συναλλαγές (π.χ. τις εμπορικές) , που πάνω του στήνει τις «τιμωρίες» σε όσους δεν υπακούουν στις διαταγές της («κυρώσεις»), είναι το διεθνές σύστημα εκκαθάρισης συναλλαγών SWIFT. Ο Α αγοράζει απ’ τον Β εμπορεύματα Χ αξίας· ο Β αγοράζει απ’ τον Γ εμπορεύματα Ψ αξίας· ο Γ αγοράζει απ’ τον Α εμπορεύματα Ζ αξίας. Στο βαθμό που αυτές οι συναλλαγές γίνονται διατραπεζικά το SWIFT τις καταγράφει διαρκώς, τις ταξινομεί, καταγράφοντας και τις πληρωμές. Από εκεί (μέσω των εκπροσώπων της) η Ουάσιγκτον μαθαίνει τις παγκόσμιες δοσοληψίες. Και έτσι μπορεί να βάζει τιμωρίες.

Σε σχέση με τις κυρώσεις στην Τεχεράνη μετά την αποχώρηση του ψοφιοκουναβιστάν απ’ την 5 + 1 συμφωνία για τα ιρανικά πυρηνικά, τα ευρωπαϊκά κράτη που την είχαν συνυπογράψει δήλωσαν ότι παραμένουν δεσμευμένα σαν αυτήν. Έγιναν έτσι στόχος των αμερικανικών κυρώσεων, αν συνέχιζαν να έχουν δουλειές με τον ιρανικό καπιταλισμό· με εισαγωγές υδρογονανθράκων, αλλά και πολύ περισσότερα.

Η παράκαμψη των τιμωριών απαιτούσε την παράκαμψη του SWIFT. Έτσι, μετά κόπων και βασάνων, φτιάχτηκε το INSTEX (μπήκε επίσημα σε λειτουργία τον περασμένο Ιούλη), που επιτρέπει στα μέλη του να έχουν δοσοληψίες με το ιράν είτε χωρίς να μετακινούν χρηματικά ποσά, είτε χρησιμοποιώντας άλλα νομίσματα εκτός δολαρίου, με «πλάγιο» τρόπο.

Σ’ αυτόν τον μηχανιμό προσχώρησαν προχτές τα 6 κράτη. Και ο αμερικάνος πρεσβευτής στο Βερολίνο Richard Grenell, γνωστό φασιστόμουτρο, ξανα-έβγαλε αφρούς:

… Την ώρα που το ιρανικό καθεστώς σκοτώνει τον ιρανικό λαό και κλείνει το ίντερνετ εσείς κάνετε αυτό;…

Πράγματι, το timing μπορεί να μην είναι τυχαίο. Μπορεί, όμως, να είναι άσχετο με το τι γίνεται στο ιράν. Ποιός θα απέκλειε ότι έχει σχέση με άλλες αμερικανικές κινήσεις, όπως για παράδειγμα τις αναμενόμενες «κυρώσεις» στις ευρωπαϊκές εταιρείες που συμμετέχουν στον nord stream 2;

Η Τεχεράνη, πάντως, χάρηκε. Ελπίζουμε ότι η συμμετοχή των 6 κρατών σ’ αυτόν τον οικονομικό μηχανισμό θα του δώσει καινούργια ενεργητικότητα, και θα τον κάνει περισσότερο επιχειρησιακό δήλωσε ο ιρανός υφ.υπ.εξ. Abbas Araqchi.

Δεν θα υπάρξει άμεσο αποτέλεσμα για την Τεχεράνη. Αλλά και να υπάρξει δεν θα το μάθουμε – έτσι είναι αυτά…

Η μεγάλη παράκαμψη 2

Κυριακή 1 Δεκέμβρη. Ένας απ’ τους τρόπους που δουλεύει το INSTEX είναι με «τεφτέρια». Το ιράν εισάγει μεγάλες ποσότητες φαρμάκων απ’ την ευρώπη, και μπορεί να εξάγει εκεί πετρέλαιο ή άλλα είδη. Κανείς δεν θα πληρώνει. Θα υπάρχει μια ενιαία κοστολόγηση σε ευρώ, και ο κάθε αγοραστής θα είναι «σημειωμένος» για τα χρέη που έχει στους κάθε φορά πωλητές. Τα ποσά θα συμψηφίζονται αμοιβαία τακτικά, έτσι ώστε χωρίς μετακίνηση χρήματος να προχωρούν κανονικά οι εμπορευματικές συναλλαγές.

Είναι αυτός ένας μηχανισμός που η αποκλειστική του χρησιμότητα είναι η προφύλαξη του εμπορίου ανάμεσα σε ευρωπαϊκά κράτη και την Τεχεράνη απ’ το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό πανοπτικό; Όχι βέβαια. Αυτός είναι μηχανισμός γενικότερης χρήσης στο διεθνές εμπόριο! Και δεν έχει στόχο να αχρηστέψει μόνο το αμερικανικό «βλέμμα». Αλλά και – αυτό κυρίως – το αμερικανικό νόμισμα, χωρίς οι αρμόδιοι αμερικανικοί μηχανισμοί να μπορούν να καταλάβουν (δηλαδή: να μετρήσουν) τι συμβαίνει· ούτε από ποιούς, ούτε πότε… Θα τολμούσαμε να πούμε: αν το αμερικανοελεγχόμενο SWIFT είναι ως τώρα το μέσο της διεθνούς εμπορικής «νομιμότητας», τότε το INSTEX (και κάθε παρόμοιο) είναι «μηχανισμός παρανομίας».

Αν η Ουάσιγκτον (και όχι μόνο… υπάρχει και το Τελ Αβίβ, μην ξεχνιόμαστε) έχει έναν ιρανικό λόγο να λυσσάει που η παράκαμψη του INSTEX αποκτάει σταδιακά υπόσταση και λειτουργικότητα, έχει πολύ περισσότερους λόγους για να λυσσάει άσχετα με το ιράν. Αν μπουν σ’ αυτόν τον μηχανισμό και η Μόσχα και το Πεκίνο, όπως έχουν κατά καιρούς δηλώσει οι πολιτικές τους βιτρίνες; Όσο περισσότερα κράτη μπαίνουν, τόσο πιο λειτουργικό γίνεται το σύστημα… Κι αν τα ευρωπαϊκά κράτη (δηλαδή οι ευρωπαϊκές εταιρείες) μπουν και στο αντίστοιχο κινεζικό σύστημα; Αν, δηλαδή, διαμορφωθούν διάφορα «ταμπλώ» εκκαθαρίσεων στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές, χωρίς χρήση δολαρίου, και χωρίς να μπορεί να πάρει έστω μυρωδιά η Ουάσιγκτον; Πού πάμε έτσι κύριοι;;;

Απ’ την στιγμή που η Ουάσιγκτον έκανε το δολάριο όπλο, οι αντίπαλοί της (καπιταλιστικά κράτη περιωπής) δεν θα μπορούσαν να περιμένουν πότε, αν και πως θα το χρησιμοποιήσει εναντίον τους. Διάφορες τακτικές αποδολαριοποίησης βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη· κατ’ αρχήν μέσω διμερών κρατικών συμφωνιών να συναλλάσσονται μεταξύ τους στα εθνικά τους νομίσματα.

Αλλά αν προσθέσει κανείς 50 ή 100 τέτοιες διακρατικές συμφωνίες δεν αποκαθιστά τις ευκολίες του διεθνούς εμπορίου που προσέφερε η χρήση του δολαρίου σαν «αξιόπιστου ενδιάμεσου» στις ισοτιμίες και στις τιμές. Το ότι το Α κράτος έχει μια τέτοια συμφωνία με το Β και μια άλλη, χωριστά, με το Γ, δεν σημαίνει ότι το Α και το Γ έχουν ανάλογη. Συνεπώς δεν μπορούν να γίνουν συμψηφισμοί στην τριάδα· μόνο ένας μ’ έναν.

Μηχανισμοί τύπου INSTEX έρχονται να καλύψουν αυτό το κενό: με τιμολογήσεις σε δύο, τρία, το πολύ τέσσερα νομίσματα διεθνούς χρήσης εκτός του δολαρίου (και πάντα με την εναλλακτική μετακίνησης απ’ το ένα στο άλλο) και με την δυνατότητα να γίνονται συμψηφισμοί μεταξύ όλων των μελών του ή μεταφορές χρήματος από τράπεζα σε τράπεζα εκτός δολαρίου και εκτός SWIFT, αυτοί οι μηχανισμοί είναι, από πολιτική άποψη (όχι τεχνική), το ανάλογο του μη τραπεζικού blockchain στη διεθνή κυκλοφορία του χρήματος.

Υπάρχουν ελεύθερα οικόπεδα για ένα «σιδηρούν παραπέτασμα»;

Πέμπτη 28 Νοέμβρη. Σε λίγες ημέρες, στις 3 και 4 Δεκέμβρη στο Λονδίνο, στη σύνοδο κορυφής του νατο, διάφορα στελέχη του ψοφιοκουναβιστάν θα προσπαθήσουν να πείσουν τους «εταίρους» στη συμμαχία για δύο πράγματα. Πρώτον, ότι η ανάσχεση της Μόσχας θέλει μεγαλύτερη προσπάθεια (και έξοδα, αλλά οι αμερικάνοι δεν θα βγάλουν καπέλο· να ξηλωθούν οι “εταίροι”…). Και δεύτερον, ότι η ανάσχεση του Πεκίνου θέλει μεγαλύτερη προθυμία… Εννοείται ότι θα προτείνουν επίσημα και την στρατιωτικοποίηση του διαστήματος – αλλά αυτό, το καταλαβαίνουμε, δεν σας εντυπωσιάζει.

Η κατάσταση είναι περίπλοκη: σε μια εποχή ραγδαίων αλλαγών στους παγκόσμιους συσχετισμούς δύναμης δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Βγαίνει, για παράδειγμα, ο βασιλεύς της γαλλίας και (νομίζει) πάσης ευρώπης και δηλώνει ότι «το νατο είναι κλινικά νεκρό». Ακούγεται τίμιο, αλλά δεν είναι. Ο Macron νομίζει πως αν κηρύξει τον «θάνατο του νατο» τα κράτη της ανατολικής ευρώπης, με πρώτη την πολωνία, θα τρέξουν να πέσουν στα πόδια του… Το Βερολίνο αντίθετα έχει μια άποψη πολύ πιο στέρεα: αν αύριο κηρυχτεί επίσημα το «τέλος του νατο» την επόμενη βδομάδα τα βαλτικά κράτη και η πολωνία θα αγκαλιαστούν ακόμα πιο σφικτά με την Ουάσιγκτον· και το project europe θα είναι το επόμενο πτώμα.

Κατά την (σωστή κατ’ αρχήν αλλά και συντηρητική) άποψη του Βερολίνου, ο μόνος διαθέσιμος προς το παρόν τρόπος για να ελέγχεται, όσο ελέγχεται, η «στρατιωτική διείσδυση» της Ουάσιγκτον στην (ανατολική, κυρίως) ευρώπη είναι το να παριστάνουν όλοι ότι «το νατο ζει – αυτό μας οδηγεί!». (Συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες!) Έτσι, τουλάχιστον τυπικά, έχουν λόγο όχι μόνο οι σύμμαχοι του ψοφιοκουναβιστάν αλλά και οι «άσπονδοι» εταίροι του. Διακριτικά, ανεπαίσθητα, προσεκτικά, το Βερολίνο θα ήθελε να πλησιάσουν το project europe και κάποια βαλκανικά κράτη / καθεστώτα που δεν είναι «καθαρόαιμα» φιλοαμερικανικά (ακόμα κι αν είναι μέλη του νατο, ή ακριβώς επειδή είναι τέτοια), στα οποία μπορεί να έχει αυξημένη επιρροή· όπως η βόρεια μακεδονία και η αλβανία.

Αλλά ο Macron, την ώρα που παριστάνει τον «αντιαμερικάνο» αναποδογυρίζει σκόπιμα τα ευρωπαϊκά τραπέζια. «Σε βαρέθηκα…» του είπε τις προάλλες η κυρία Merkel, εκφράζοντας το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο. Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα της δώσουν δίκιο…

Η άλλη πλευρά

Πέμπτη 28 Νοέμβρη. Μόσχα και Πεκίνο κάνουν τις δικές τους κινήσεις· για τις οποίες, φυσικά, η δυτική δημαγωγία («ενσωματωμένη» ή όχι κάνει όλο και μικρότερη διαφορά) λέει ελάχιστα· και πάντα μέσα απ’ το φίλτρο του «εχθρού».

Μόσχα και Πεκίνο διαθέτουν ακόμα, και θα κρατήσουν για καιρό, ένα στρατηγικό ιμπεριαλιστικό πλεονέκτημα που η «δύση» έχει χάσει: είναι ένα δίπολο απέναντι στο οποίο δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο· συνεπώς είναι ένα δίπολο «ελκυστικό» διεθνώς με κριτήρια ισχύος.

Η Μόσχα μπορεί να έχει χάσει το μεταπολεμικό «ανατολικό μπλοκ». Από στρατιωτική άποψη όμως (συμπεριλαμβανόμενης της πολεμικής τεχνολογίας) είναι και σήμερα εκείνο που ήταν πριν 40 χρόνια: ένας «ισοδύναμος» (αν όχι ανώτερος) αντίπαλος για το δυτικό (με επικεφαλής το αμερικανικό) στρατοβιομηχανικό σύμπλεγμα. Άρα ένας αρκετά επίφοβος και πάντως καθόλου ευκατάβλητος εχθρός. Αν προσθέσει κανείς τις επιτυχίες της Μόσχας στη μέση Ανατολή (μόνο οι ηλίθιοι και οι άσχετοι τις παρερμηνεύουν…) το συμπέρασμα είναι σαφές: αν και «κυκλωμένος» απ’ τα δυτικά, ο ρωσικός ιμπεριαλισμός είναι διακριτικά και προσεκτικά on the rise…

Το Πεκίνο; Είναι … κίνα! Καπιταλιστικότατη όσο δεν γίνεται! Κανείς δεν ξέρει την πραγματική τεχνολογική της κατάσταση στα όπλα· όμως όλοι βλέπουν την τεχνολογική της κατάσταση στα υπόλοιπα. Αυτό το καινοφανές καπιταλιστικό δυναμικό του 1,3 δισεκατομμυρίου «ανθρώπινων κεφαλαίων» που έχει ξεχυθεί με μια αυτοπεποίθηση χωρίς έλεος (απέναντι σε όσους παριστάνουν ότι μπορούν να το φρενάρουν) είναι, προφανώς, οπλισμένο ως τα δόντια· και κάθε μέρα που περνάει ολπίζεται ακόμα περισσότερο, χωρίς να καμαρώνει αχρείαστα.

Τέτοιο κρατικό δίπολο δεν υπάρχει στη «δύση». Θεωρητικά, αν υπήρχε, θα ήταν το ατλαντικό δίπολο usa – europe. Και το νατο είναι η μόνη ιστορική μορφή που θα μπορούσε να έχει. Αλλά οι ευρωπαϊκοί καπιταλισμοί, που ήταν και είναι ακόμα περισσότερο ανταγωνιστικοί και στον αμερικανικό, βλέπουν ο καθένας απ’ την μεριά του αυτήν την ιστορική μορφή είτε σαν ένα πτώμα-που-πρέπει-να-ξεφορτωθούμε (Παρίσι), είτε σαν ένα πτώμα-που-πρέπει-να-βαλσαμώσουμε (Βερολίνο). (Για την ελληνική περίπτωση δεν χρειάζονται πολλά: δεν αγκαλιάζει το πτώμα γενικά, αγκαλιάζει τα βασικά του όργανα, ελπίζοντας σε κάποια «δωρεά» για μεταμόσχευση…)

Όταν, λοιπόν, ο αυτοκράτορας Xi λέει στον Putin (στο περιθώριο της συνόδου των brics στην Brazilia τις προάλλες) ότι «… οι εξελισσόμενες σύνθετες και βαθιές αλλαγές στην τρέχουσα διεθνή κατάσταση, με την αυξανόμενη αστάθεια και αβεβαιότητα, επιβάλλουν στην κίνα και στην ρωσία ακόμα στενότερη στρατηγική συνεργασία, για να διαμορφώσουν από κοινού τους βασικούς κανόνες που θα διέπουν τις διεθνείς σχέσεις, να αποκρούσουν την μονομέρεια, το μπούλινγκ και το ανακάτεμα στις υποθέσεις άλλων κρατών, και να εξασφαλίσουν την ακεραιότητα και την ασφάλεια των κρατών…» δεν τα λέει για να τα ακούσει η ανεγκέφαλη αλεπού. Αυτή τα ξέρει. Τα λέει για να τα ακούσουν και να τα ξανακούσουν οι υπόλοιπες πολιτικές βιτρίνες και τα αφεντικά του πλανήτη. Και δεν είναι λίγες εκείνες που και το ακούν αυτό, και το σκέφτονται – και τους κάνει…

Εμείς είμαστε που μπορείτε να ακουμπήσετε πάνω τους – λέει ο Xi. Καθόλου αυθαίρετο μοστράρισμα, σίγουρα για όσο ακόμα υπάρχει «λίπος» απ’ την προηγούμενη ηγεμονία, την αμερικανική. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, πως όταν η Ουάσιγκτον κτυπιέται «όχι!!, όχι!!!, μακρυά απ’ τις 5G εταιρείες τους, αυτοί είναι παλιάνθρωποι!!!» ο γερμανός υπουργός οικονομίας Altmaier απαντάει: «…. συγγνώμη, αν δεν κάνω λάθος, εσείς είσασταν που μας κατασκοπεύατε, μέχρι και το τηλέφωνο της πρωθυπουργού παρακολουθούσατε… αλλά εμείς κύριοι: δεν αποκλείσαμε τις εταιρείες σας!… Τί θέλετε τώρα; Και Huawei θα έχουμε, και ξε-Huawei!»

Το νατο είναι πράγματι πτώμα, εδώ και πολλά χρόνια. Μόνο που ο νεκροθάφτης του δεν (θα) είναι ο βασιλεύς Macron… Όσο για τον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό των αφεντικών του και των λακέδων τους; Χαίρουν άκρας υγείας· και πάλι, όμως, καθόλου αποκλειστικά στα μέτρα του βασιλέα Macron…

Απελπισία;

Τρίτη 26 Νοέμβρη. …Ο κόσμος δεν θα γυρίσει στην κατάσταση πριν την παγκοσμιοποίηση. Οι γερμανοί και οι αμερικάνοι πρέπει να αρπάξουν την ευκαιρία να σχηματοποιήσουν την παγκοσμιοποίηση σύμφωνα με τις αξίες και τις ιδέες τους. Το οφείλουμε στις επιχειρήσεις και στους πολίτες μας, ακόμα και στην παγκόσμια κοινότητα, να επεκτείνουμε και να βαθύνουμε την συνεργασία μας…

Αυτό είναι ένα απόσπασμα απ’ την κοινή δήλωση του Obama και της Merkel στις 16 Νοέμβρη του 2015. Ήταν η τελευταία επίσκεψη του Obama στο Βερολίνο σαν πρόεδρος· μια βδομάδα μόνο μετά τις τελευταίες προεδρικές εκλογές στις ηπα, και την νίκη του ψόφιου κουναβιού. Είπαν τότε διάφοροι ότι ο Obama, εκτιμώντας τι θα ακολουθήσει με την ψοφιοκουναβική προεδρία, παρέδωσε στην γερμανίδα πρωθυπουργό «τα κλειδιά του δυτικού φιλελευθερισμού»: η Ουάσιγκτον δεν θα τον υπερασπιζόταν άλλο…

Μετά από 4 μόνο χρόνια είναι εύκολο να δει ο καθένας πόσο ευχές ήταν εκείνες οι δηλώσεις, και πόσο έξω έπεσαν. Δεν θα ήταν άλλωστε δυνατό να παίξει το Βερολίνο μόνο του τον ρόλο του «ηγέτη του δυτικού πολιτισμού» έναντι των ανταγωνιστών που ήταν ήδη ευδιάκριτοι. Θα χρειαζόταν το λιγότερο την ε.ε. και οπωσδήποτε την ευρωζώνη. Αν και από στενά οικονομική άποψη το project europe κατάφερε ως τώρα να επιβιώσει απ’ την όξυνση της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθρωσης, από πολιτική παραμένει σε νηπιακή κατάσταση.

Η παρακμή της δύσης δεν είναι βέβαια απόλυτη. Αρκεί, ωστόσο, η σχετικότητά της: ο καπιταλιστικός δυναμισμός του Πεκίνου και η ταχύτητα με την οποία συγκροτεί ένα καινούργιο ηγεμονικό μπλοκ (το project ευρασία) δεν έχει ιστορικό προηγούμενο στην καπιταλιστική ιστορία. Είναι λογικό το δυτικό «δέος» μπροστά σ’ αυτή την εξέλιξη.

Αναμενόμενη και η απελπισία των «ειδικών» της δύσης. Ίσως με κάποια δόση δημοσιογραφικής υπερβολής αυτό ήταν το κοινό αίσθημα που κατέγραψαν οι δημοσιογράφοι του γνωστού politico το περασμένο Σαββατοκύριακο, στους συμμετέχοντες στο ετήσιο φόρουμ διεθνούς ασφάλειας στο Halifax του καναδά. Ένας απ’ αυτούς το έθεσε ως εξής: Η ρωσία είναι σαν μια σειρά τυφώνες. Η κίνα είναι η κλιματική αλλαγή… Ούτε στη μία ούτε στην άλλη περίπτωση φτουράνε οι ομπρέλλες…

«Οι δημοκρατίες μας είναι πολύ εύθραυστες πια» κλαψούρισαν διάφοροι άλλοι. Φταίει και γι’ αυτό το Πεκίνο, ή η συμμαχία του με την Μόσχα (και την Τεχεράνη, την Άγκυρα, την Ισλαμαμπάντ…); Όχι δα! Η «αναδιάρθρωση της πολιτικής διεύθυνσης» προς πιο συγκεντρωτικές (αν και «αόρατες») μορφές εξουσίας, και η μετάβαση απ’ τις τυπικές «δημοκρατίες» στις πραγματικές ολιγαρχίες εξελίσσεται στη «δημοκρατική δύση» εδώ και τουλάχιστον 35 χρόνια. Κάτω απ’ τα λάβαρα του νεοφιλελευθερισμού.

Μπορεί τώρα, ας πούμε, να μοιάζει τολμηρή η (δημοσιογραφική…) θέση πως οι εξουσίες, τελικά, δεν είναι τρεις (νομοθετική, εκτελεστική, δικαστική) αλλά τέσσερεις, με την τέταρτη να «ανεβαίνει» δυναμικά (: οι μυστικές υπηρεσίες) και παράδειγμα τις ηπα… Αλλά τι θα έλεγε κανείς για τις τεχνογραφειοκρατίες που άρχισαν να αναπτύσσονται απ’ τα ‘80s σ’ όλο τον αναπτυγμένο καπιταλιστικό βορρά για να μπορεί το νεοφιλελεύθερο κράτος να παρουσιάζεται στους υποτελείς του σαν «λιγότερο και μικρότερο» ενώ, πρακτικά, ήταν διαφορετικό, με άλλες προτεραιότητες;

Αυτό που έχει ονομαστεί «δυτική δημοκρατία», το μοντέλο δηλαδή του κεϋνσιανικού κράτους μετά τον β (και στη διάρκεια του γ) παγκόσμιου πολέμου ήταν εξαίρεση, ακόμα και στις περιοχές του πλανήτη που συμπεριλαμβάνονταν στη «δύση». Η ελλάδα, η ισπανία, η πορτογαλία αλλά και η νότια κορέα «πρόλαβαν» αυτό το μοντέλο προς το τέλος του. Πριν είχαν χούντες… Έστω κι έτσι, αυτή η κεϋνσιανή δημοκρατία ήταν ο αναγκαίος συμβιβασμός (των αφεντικών) για την αναγνώριση και αμέσως μετά την αξιοποίηση του εργατικού ανταγωνισμού.

Αλλά αυτόν τον εξουδετέρωσαν απ’ τα ‘80s και ύστερα (και ως τώρα) οι «κύριοι του κόσμου». Συνεπώς τι να την κάνουν την «δημοκρατία» πέρα απ’ την κατανάλωση; Δεν την χρειάζονται…

Project europe 1

Τρίτη 26 Νοέμβρη. Έχει το ενδιαφέρον της η «αποκάλυψη» των καθεστωτικών new york times (προχτές) μιας πρόσφατης στιχομυθίας μεταξύ Merkel και Macron.

… Καταλαβαίνω την επιθυμία σου για αποδιαρθρωτική πολιτική φέρεται να είπε η γερμανίδα πρωθ. Αλλά έχω κουραστεί να μαζεύω τα κομμάτια. Ξανά και ξανά πρέπει να κολλάω τα φλυτζάνια που σπας έτσι ώστε μετά να μπορούμε να κάτσουμε και να πιούμε μια κούπα τσάι μαζί…

Σαφές ή όχι αυτές οι κουβέντες δεν δείχνουν μια «νοικοκυρά» που πρέπει να κουμαντάρει τις ζημιές απ’ τα νεύρα του «κυρίου». Δείχνουν το ξεπέρασμα εκείνου που μέχρι πριν λίγα χρόνια διαφημιζόταν σαν «το μοτέρ» του project europe: του γαλλογερμανικού άξονα. Δεν είναι δύσκολο να ξέρει κάποιος ότι όχι μόνο ο Macron αλλά διαχρονικά η γαλλική «εθνική γραμμή» ήταν να κάνει ζημιές σε οτιδήποτε «ευρωπαϊκό» που θα υπονοούσε την υπεροχή του Βερολίνου. Τέτοια παραμένει. Και, ύστερα, πότε πότε, πουλάει «ευρωπαϊσμό» αποκλειστικά με γαλλικούς όρους – όπως κάνει τελευταία ο κατά την γνώμη του βασιλεύς της γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron…

Το ότι το project europe δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, το ότι έμεινε «νήπιο» από πολιτική άποψη (όπου το «πολιτική» σημαίνει την ενιαία θέση του στον διεθνή καπιταλιστικό καταμερισμό) δεν οφείλεται ούτε στη Μόσχα, ούτε στο Πεκίνο! Οφείλεται στο Παρίσι (που πάντα φοβόταν και φοβάται το Βερολίνο) και στο Λονδίνο (που πάντα ήθελε μόνο μια «ενιαία αγορά» και τίποτα παραπάνω). Αν, τώρα, ο κινεζικός καπιταλιστικός δυναμισμός γίνεται global αυτό οφείλεται τελικά στο ότι η Ιστορία απεχθάνεται τα κενά…

Και καλή τύχη…

Τρίτη 26 Νοέμβρη. Ποιός, άραγε, δεν θα θαύμαζε τις καλλιτεχνικές διαρρήξεις με πλούσια λεία; Οι «pink panthers» (ένα σχήμα για το οποίο αν ισχύει ότι είχε πάνω από 300 βαλκάνια μέλη, τότε πρόκειται για την πρώτη στην παγκόσμια ιστορία μαζική οργάνωση χρυσοδάκτυλων – και μια ριζική απομυθοποίηση της «βαλκανικής καθυστέρησης»!) έγιναν θρύλος ακριβώς γι’ αυτό: επειδή το μυαλό τους δούλευε τόσο καλά ώστε τα χέρια τους έκαναν θαύματα.

Γράψαμε «έγιναν θρύλος»; Μπορεί να συνεχίζουν. Η χθεσινή διάρρηξη σε μουσείο στην Δρέσδη και η κλοπή βασιλικών κοσμημάτων του 18ου αιώνα, κυρίως διαμαντιών, έχει όλη την ευφυή αύρα των “pink panthers”: μια φωτιά σε κοντινό υποσταθμό κόβει το ρεύμα στην περιοχή, τα κυκλώματα ασφαλείας δουλεύουν με μπαταρίες, κι αυτοί – δύο ή περισσότεροι; – μπουκάρουν σβέλτα. Κόβουν σίδερα, ανοίγουν πόρτες… Όταν σκάει το περιπολικό έχουν γίνει καπνός.

Εντάξει. Τα διαμάντια δεν θα πουληθούν στις upper τάξεις για να δοθούν επιδόματα ανεργίας σε βαλκάνιους προλετάριους… Θέλουμε να πούμε: ακόμα και οι καλλιτέχνες των διαρρήξεων ζουν μια ζωή διαχωρισμένη απ’ τα «βάσανα των πολλών». Ωστόσο ένας σοβαρός λόγος που τέτοιοι παράνομοι γίνονται θρυλικοί στους «πολλούς» είναι επειδή ανασκευάζουν δύο βασικά θεωρήματα του νόμου και της τάξης: ότι οι εγκληματίες είναι ηλίθιοι (σε σχέση με τους διώκτες τους) και ότι είναι αιμοβόροι.

Τίποτα απ’ τα δύο. Ακόμα κι αν το προλεταριάτο θαυμάζει τέτοιους καλλιτέχνες μέσα απ’ τους λάκους του, υπάρχει κάτι αυθεντικό (αν και πικρό) στον θαυμασμό: η ποιοτική ανωτερότητα του παραβάτη απέναντι στη μηχανική και στην ανθρωποαστυνομία του φράχτη…

Αυτό είναι, στην πραγματικότητα, το ελκυστικό… Όχι τα διαμάντια… Το ελκυστικό είναι η τέχνη της αναίμακτης εισόδου στο και της εξόδου από το κάστρο – με το θησαυροφυλάκιο στην πλάτη!

Το ελκυστικό είναι οι Φαντομάδες!

(φωτογραφία: Το μουσείο στη Δρέσδη, αγέρωχο, στη θέση του. Πουθενά δεν διακρίνεται η «είσοδος κινδύνου»….)