Κυβέρνα βρετανία;

Σάββατο 11 Μάρτη. Ο πνιγμένος απ’ τα μαλλιά του πιάνεται; Ίσως. Το Λονδίνο ψάχνει πως θα ισορροπήσει τις εμπορικές και λοιπές οικονομικές χασούρες όταν (και αν) ξεκόψει απ’ την ε.ε. Ποια είναι η απάντηση; Η παλιά αυτοκρατορία! Η κοινοπολιτεία: οι πρώην αγγλικές αποικίες, που μετά την εν μέρει ή ολική “απελευθέρωσή” τους έκαναν ιδιαίτερα εμπορικά deal με τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ και τις κυβερνήσεις του. Deal που, προφανώς, ευνοούσαν το «στέμμα».

Εννοείται ότι με τον καιρό, στη διάρκεια του 20ου αιώνα, οι αλλαγές των συσχετισμών οδήγησαν στην χαλάρωση ή και την εγκατάλειψη αυτών των deal. Ειδικά από τότε που το αγγλικό κράτος / κεφάλαιο μπήκε στην ε.ο.κ. (και μετά ε.ε.), οπότε οι προδιαγραφές της εμπορικής του πολιτικής ήταν εκείνες της ε.ε.

Ποια είναι τα κράτη που τυπικά ανήκουν στην «κοινοπολιτεία»; Από έναν κατάλογο που θυμίζει το παλιό παγκόσμιο μεγαλείο της «αυτοκρατορίας όπου ο ήλιος δεν έδυε ποτέ», γεμάτο ονόματα κρατών όπως τα νησιά Solomon, το Tovalu, το Vanuatu, το Malawi, η Botswana, η Rwanda, η Grenada, τα νησιά Barbados, ξεχωρίζουν σαν πιο αξιόλογοι «στόχοι» ο καναδάς, η αυστραλία, η νέα ζηλανδία, το πακιστάν, το μπαγκλαντές, η ινδία και η νότια αφρική (υπάρχουν, επίσης, η κύπρος και η μάλτα, αλλά αυτές είναι μέλη της ε.ε. και της ευρωζώνης).

Το ενδιαφέρον είναι ότι το Λονδίνο δηλώνει διατεθειμένο να μπει σε μια διαδικασία διαμόρφωσης (ξανά) ενιαίων πολυμερών εμπορικών κανόνων, προδιαγραφών και συμφωνιών με όλα αυτά τα κράτη, μικρότερα ή μεγαλύτερα, ως εάν να αποτελεί την μόνη «ελπίδα» τους σ’ αυτόν τον μάταιο κόσμο· ως εάν να μην υπάρχουν ανταγωνιστές του Λονδίνου, όχι μόνο η «εχθρική» ε.ε. αλλά, ας πούμε, η «φιλική» Ουάσιγκτον ή το Πεκίνο. Ως εάν, εντέλει, να μπορεί να γράφει τους κανόνες προς όφελος του όπως πριν 2 αιώνες, τότε που την οικονομική κυριαρχία την εξασφάλιζαν τα αγγλικά κανόνια…

Τι θα απαντούσε, άραγε, το Λονδίνο αν οι ξαναζεσταμένοι «εταίροι» του απαιτούσαν, ανάμεσα στα άλλα, την ελεύθερη μετακίνηση των υπηκόων τους στην αγγλική επικράτεια;

Φυγόκεντρες τάσεις

Κυριακή 5 Μάρτη. Εκτός απ’ την βόρεια ιρλανδία, η brexit επιλογή των πιο καθυστερημένων τμημάτων του αγγλικού κεφάλαιου έχει άλλο ένα σοβαρό πρόβλημα: την σκωτία. Μπορεί να μην είναι ιστορικά βαρύ όσο εκείνο που αφορά την β. ιρλανδία, αλλά δεν είναι αμελητέο.

Είναι γεγονός ότι το 2014 έγινε δημοψήφισμα στη σκωτία που αποφάσισε την παραμονή στο «ενωμένο βασίλειο». Αλλά τότε το «βασίλειο» ήταν μέλος της ε.ε. Τώρα δεν είναι (αν δεν αλλάξει κάτι στα χρόνια της διαπραγμάτευσης…) και όταν με το καλό βγει θα αλλάξουν πολλά πράγματα στη ζωή και των σκωτσέζων.

Δεν έχουν, λοιπόν, δικαίωμα να ξαναδούν το θέμα τους; Όλη σχεδόν η πολιτική ελίτ στο Λονδίνο λέει «Όχι… Αποφασίσατε το ’14… Τέλος!!!». Μεγάλο μέρος των σκωτσέζων όμως (εκεί η πλειοψηφία ψήφισε υπέρ της παραμονής στην ε.ε.) το βλέπει διαφορετικά. Και θα συνεχίσει να το βλέπει έτσι και χειρότερα όσο θα προχωρούν οι διαπραγματεύσεις. Μάλιστα ένα δημοψήφισμα αποχώρησης απ’ το «βασίλειο» είναι ένας καλός τρόπος για να αναθεωρήσει την ψήφο του ένα μέρος των σκωτσέζων brexiters.

Πέρα, όμως, απ’ το αν θα γίνει δημοψήφισμα στη βόρεια ιρλανδία, αν θα ξαναγίνει στη σκωτία ή τι άλλο, είναι φανερό αυτό: οι φυγόκεντρες τάσεις που διάφοροι (στην ελλάδα και “αριστεροί”, “επαναστάτες” κλπ) έχουν ελπίσει έως ευχηθεί για την ε.ε., αφήνοντας τις ελπίδες τους στα χέρια των φασιστών εδώ κι εκεί, προς το παρόν δεν εμφανίζονται στην ε.ε. Εμφανίζονται στην αγγλία, μετά το brexit και εξαιτίας του.

Και, φυσικά, ό,τι ανοησίες κι αν υποστηρίζει το ελληνικό κόμμα της δραχμής, δεν πρόκειται (στην αγγλία ή οπουδήποτε αλλού) για «ταξική πόλωση»! Το γεγονός ότι μεταξύ των brexiters ανθούν όμορφα κι ωραία τα ρατσιστικά και αντιδραστικά μπουμπούκια (το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τους ντόπιους grexiters) δείχνει ότι πρόκειται για ενδοκαπιταλιστική αντίθεση όπου επιστρατεύονται εδώ κι εκεί τμήματα των πληβείων, της σύγχρονης εργατικής τάξης, ανάλογα με το διανοητικό και πολιτιστικό υπόβαθρο αυτών των τμημάτων. Τα πιο αντιδραστικά, οπισθοδρομικά τμήματα των πληβείων στρατεύονται με τα αντίστοιχα αφεντικά.

Η καλή Παρασκευή

Δευτέρα 27 Φλεβάρη. Good Friday Agreement (ή Belfast Agreement) λέγεται η τελική συμφωνία ειρήνης στη β. Ιρλανδία, μια συμφωνία που υπογράφτηκε στις 10 Απρίλη του 1998, σημειώνοντας το επίσημο τέλος του εθνικο-απελευθερωτικού αγώνα των βορειοϊρλανδών καθολικών εναντίον της αγγλικής κατοχής.

Φαίνεται ότι οι σπόνσορες και οι ψηφοφόροι του brexit ξέχασαν την συμφωνία της «καλής Παρασκευής» όταν πήγαν στις κάλπες. Πράγματι, ούτε αυτή ούτε άλλα σοβαρά ζητήματα είχαν θέση στη ρητορική υπέρ της εξόδου του «ηνωμένου βασιλείου» απ’ την ε.ε. Όμως τώρα, ας το επαναλάβουμε, ο αγγλικός εθνικισμός (των «απλών ανθρώπων»…) κινδυνεύει σοβαρά να βρεθεί μπροστά στην αναζωπύρωση της εξέγερσης στη βόρεια ιρλανδία· και μάλιστα με αισθητά χειρότερους (σε βάρος του) όρους απ’ ότι στον 20ο αιώνα.

Βασικά στοιχεία της συμφωνίας του ’98 ήταν η αναβάθμιση των σχέσεων ανάμεσα στη βόρεια ιρλανδία και το υπόλοιπο νησί, την ιρλανδική δημοκρατία. Το 1998, το γεγονός ότι και τα δύο κράτη (αγγλία και ιρλανδία) ήταν μέλη της ε.ε. διευκόλυνε ιδιαίτερα αυτήν την αναβάθμιση – και το brexit δεν υπήρχε στον ορίζοντα ούτε σαν υποψία. Πέρα, ωστόσο, απ’ την θεσμική αναβάθμιση αυτών των σχέσεων (που είναι σχέσεις καθημερινής ζωής, από οικονομικές και εργασιακές μέχρι οικογενειακές και κοινωνικές) η συμφωνία της «καλής Παρασκευής» περιελάμβανε από κοινού αυτήν την παραδοχή:

– ότι η πλειοψηφία των κατοίκων της βόρειας ιρλανδίας επιθυμεί να παραμείνει μέρος του ηνωμένου βασιλείου· αλλά ταυτόχρονα

– η πλειοψηφία των ιρλανδών της βόρειας ιρλανδίας θέλει να ενωθεί με την υπόλοιπη ιρλανδία.

Και τα δύο αυτά υπογράφτηκαν σαν νόμιμες απαιτήσεις – και απ’ το Λονδίνο. Το συγκεκριμένο «δια ταύτα» αυτής της παραδοχής είναι το εξής, που περιλαμβάνεται σαν άρθρο στη συμφωνία: η βόρεια ιρλανδία θα παραμείνει τμήμα του ενωμένου βασιλείου εκτός εάν η πλειοψηφία τόσο των κατοίκων της όσο και εκείνων της ιρλανδικής δημοκρατίας αποφασίσουν διαφορετικά. Δηλαδή να ενωθούν. Αν συμβεί αυτό τότε οι κυβερνήσεις του Λονδίνου και του Δουβλίνου είναι υποχρεωμένες να σεβαστούν την απόφαση…

Οι βορειοϊρλανδοί καθολικοί δέχτηκαν αυτή τη συμφωνία, και τα όπλα τους σίγησαν, επειδή σχετικοποιούσε αισθητά την κυριαρχία της αγγλίας πάνω τους. Όμως η έξοδος απ’ την ε.ε. (την οποία οι ίδιοι, όπως και αρκετοί προτεστάντες στη βόρεια ιρλανδία δεν ψήφισαν) ξανακάνει τις 6 βορειοϊρλανδικές επαρχίες καθαρόαιμη αγγλική κτήση. Κι αυτό δεν τους αρέσει καθόλου.

Ο κακός καιρός

Δευτέρα 27 Φλεβάρη. Η εξοχότατη πρωθυπουργός του ενωμένου βασιλείου κυρία May έχει αρχίσει να αποκτά χαρίσματα του εξοχότατου έλληνα πρωθυπουργού: ελπίζει. Μ’ εκείνη την έκφραση του προσώπου που δείχνει το ακριβώς αντίθετο απ’ τα λόγια: απελπισία! Ελπίζει (λέει) ότι θα βρεθεί η βάση μιας καινούργιας συμφωνίας με το Δουβλίνο, ώστε να μην καταρρεύσει εκείνη της «καλής Παρασκευής». Όμως το Δουβλίνο παραμένει μέλος της ε.ε., και δεν μπορεί να κάνει ξεχωριστά συνοριακά, εμπορικά και οικονομικά νταραβέρια με το Λονδίνο, χωρίς την σύμφωνη γνώμη και των υπόλοιπων μελών της ένωσης. Υποψιαζόμαστε, μάλιστα, ότι έχει λόγους να μην θέλει καν οποιαδήποτε «χωριστή» συμφωνία: είναι μια καλή ευκαιρία να στριμώξει το Λονδίνο όσο δεν γίνεται. Οπωσδήποτε αυτό είναι που απαιτούν ήδη οι ιρλανδοί του βορρά.

Για να γίνει το πράγμα ακόμα χειρότερο: αν ένα μέρος των προτεσταντών της βόρειας ιρλανδίας συμφωνεί κι αυτό (για λόγους οικονομικούς ή/και ιδελογικούς) να παραμείνει στην ε.ε.; Τότε η προοπτική ενός δημοψηφίσματος στη βόρεια ιρλανδία που θα καταλήξει πλειοψηφικά στην «έξοδό» της απ’ το ενωμένο βασίλειο γίνεται πιθανή· και εφιαλτική για τους brexiters…

Την αναβίωση του “βορειοϊρλανδικού προβλήματος” θα πρέπει να την διαχειριστεί το Λονδίνο ενόσω θα διαπραγματεύεται (και δεν θα είναι καθόλου εύκολο) τις λεπτομέρειες της εξόδου του απ’ την ε.ε. Σα να λέμε: μέσα στην πρέσα!

Ήδη, ακόμα και πρωτεργάτες της “συμφωνίας της καλής Παρασκευής”, όπως ο Τζέρυ Άνταμς, προειδοποιούν. Και δεν είναι λόγια του αέρα…

Εδώ άλλοι κι άλλοι…

Σάββατο 25 Φλεβάρη. Αν και δεν φαίνεται να έχει άμεση σχέση ανήκει (κατά την ταπεινή μας άποψη) στην κατηγορία «μπορείς να δέσεις το βρακί σου». Ή, για να το πούμε με πιο τετριμμένο και «πολιτικά σωστό» τρόπο: από ποιά θέση μιλάς ρε Καραμήτρο;

Λοιπόν: γερμανία, ιταλία, γαλλία και τσεχία (προς το παρόν) στηρίζουν την άποψη της ευρωπαϊκής επιτροπής ότι προκειμένου να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις του Λονδίνου για την έξοδό του απ’ την ε.ε. (προσοχή: να αρχίσουν· όχι να τελειώσουν!) θα πρέπει το αγγλικό κράτος να πληρώσει στην ε.ε. 60 δις ευρώ! Εξήντα ολόκληρα δισεκατομμύρια, έναντι «πρόβλεψης ζημιών της ε.ε.» – με το καλημέρα! Ποιος είπαμε να τα πληρώσει; Η (άλλοτε) «κυβέρνα βρετανία»!

Τι είπαμε ότι βολεύει τα ελληνικά αφεντικά; Να τους χαριστούν (για δεύτερη φορά…) καμιά 60αριά δις; Τόσα είναι καλά; Ή και παραπάνω;