Tag: αγγλία

Διάφοροι μάγκες στο ίδιο σαλόνι 1

Σάββατο 14 Δεκέμβρη. Η απελευθέρωση του βρετανικού λέοντα έχει διάφορες πλευρές. Οι μορφοποιήσεις τους θα έχουν πιθανόν διαφορετικούς ρυθμούς: για παράδειγμα η διαπραγμάτευση της καινούργιας οικονομικής / εμπορικής σχέσης του λέοντα με την ε.ε. θα πάρει καιρό· όχι μήνες, ίσως χρόνια.

Εκείνο που (κατά την άποψη της ασταμάτητης μηχανής) θα εκδηλωθεί γρηγορότερα είναι η ιμπεριαλιστική πολιτική του λέοντα, στην ιστορική φάση της «εθνικά μοναχικής υπερηφάνειάς» του. Ο σκληρός μιλιταριστικός πυρήνας του κράτους της αυτού μεγαλειότητας έχει δήλωσει ήδη τις προθέσεις του επ’ αυτού, με όλη την έπαρση που θα περίμενε κανείς. Ο Gavin Williamson για παράδειγμα που τώρα είναι υπουργός παιδείας αλλά πέρυσι ήταν «άμυνας», συντηρητικός και φανατικός brexiter, είχε δηλώσει πριν ένα περίπου χρόνο (στις 30 Δεκέμβρη του 2018) συνεντευξιαζόμενος στη «sunday telegraph»:

… Αυτή είναι η μεγαλύτερη στιγμή μας σαν έθνος απ’ το τέλος του Β παγκόσμιου πολέμου, όπου θα ξανα-αυτοπροσδιοριστούμε με διαφορετικό τρόπο, για να μπορέσουμε να παίξουμε ενεργά τον ρόλο εκείνο στην παγκόσμια σκηνή που ο κόσμος περιμένει από εμάς να παίξουμε.

Για τόσο καιρό, στην πραγματικότητα επί δεκαετίες, το μεγαλύτερο μέρος της εθνικής μας εστίασης χρωματιζόταν απ’ την συζήτηση για την ευρωπαϊκή ένωση. Τώρα είναι η δική μας στιγμή για να γίνουμε ένας πραγματικός παγκόσμιος παίκτης για μια ακόμα φορά – και νομίζω ότι οι ένοπλες δυνάμεις παίζουν έναν πραγματικά σημαντικό ρόλο σαν μέρος αυτού του ρόλου … Το brexit θα επιτρέψει στο ενωμένο βασίλειο να αλλάξει την πολιτική του της δεκαετίας του ’60 για απόσυρση απ’ τις περιοχές «ανατολικά του Σουέζ»…. Αναζητούμε τις ευκαιρίες όχι μόνο στην Άπω Ανατολή αλλά επίσης και στην Καραϊβική…

Ο απελευθερωμένος βρετανικός λέοντας ενδιαφέρεται και για την αφρική… Κι ούτε λόγος για το Σουέζ. Συνεπώς γι’ αυτόν η Μεσόγειος είναι στρατηγικής σημασίας· εφόσον θα ήθελε να βασιστεί (και) στα καινούργια του αεροπλανοφόρα…

«Μα…» (θα σκεφτείτε…) «… τι σχέση έχει αυτό με τις αοζ;» Ας πούμε πρόχειρα ότι «αοζ» είναι ένας (αλλά όχι ο μοναδικός) τρόπος κωδικοποίησης της κυριότητας επί (των βυθών) και της Μεσογείου – που μπορεί να έχει, αν χρειαστεί, αλυσιδωτές συνέπειες. Όπως, για παράδειγμα, η (στρατιωτική) καταστροφή θέσεων εξόρυξης αντιπάλων… (Γίνονται κι αυτά στον καπιταλιστικό κόσμο: «απαξίωση κεφαλαίου» είναι…)

Υπάρχει ωστόσο κάτι που δεν έχει τόσο συγκεκριμένη μορφή όσο το πετρέλαιο (ή το γκάζι) που καίγεται «ελεύθερα στην ατμόσφαιρα». Είναι η παρακμή της αμερικανικής ηγεμονίας και το πώς το Λονδίνο θεωρεί ότι έχει την ευκαιρία για να την αντικαταστήσει, εδώ κι εκεί. (Πράγματι: η «απόσυρση της δεκαετίας του ‘60» οφείλεται στην αμερικανική ηγεμονία· κι όχι, βέβαια, στην ε.ε.!) Συνεπώς η μεγαλομανία του άλλοτε υπ.αμ. Williamson στηρίζεται σ’ αυτό ακριβώς: στην επιθυμία να «κλέψει» το Λονδίνο σφαίρες επιρροής (και – αλλά όχι μόνο…) απ’ την Ουάσιγκτον.

Κι εδώ προκύπτει ένα απ’ αυτά που δεν σας (μας) λένε: το Λονδίνο και η Άγκυρα καλοβλέπονται μεταξύ τους!… Όσο ο σκληρός καθεστωτικός πυρήνας στην Ουάσιγκτον επιμένει να «τιμωρεί» το τουρκικό καθεστώς, κι όσο η ε.ε. (αν και όχι το Βερολίνο…) επιμένει να κάνει δηλώσεις «καταδίκης», τόσο «τα συμφέροντα των μη μελών της ε.ε.» στις δύο άκρες της ηπείρου μπορεί να βρίσκουν κοινούς τόπους…

Το πιάνεται το υπονοούμενο; «Καλοβλέπονται», “φλερτάρουν” – δεν πάνε για γάμο… Η σχέση θα εξαρτηθεί από διάφορα…

Εκλογικά επιτεύγματα

Παρασκευή 13 Δεκέμβρη. Αν οι exit pollers στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας κάνουν λάθος (την ώρα που «κλείνει ύλη» η ασταμάτητη μηχανή μόνο αυτές οι στατιστικές είναι διαθέσιμες…) υπάρχει αρκετό νερό γύρω απ’ το νησί για να πνιγούν τελετουργικά και με την ησυχία τους. Αν, όμως, έχουν δίκιο (ή σχεδόν), λυπούμαστε αλλά το νερό μπορεί να μην είναι αρκετό για τον Corbyn….

Όλα είναι καλά με τον Corbyn: είναι ένας τίμιος, αυθεντικός αριστεριστής. Το μόνο (ή για τις περιστάσεις: το κυριότερο) πρόβλημά του είναι ότι δεν κάνει για την συγκεκριμένη δουλειά: υποψήφιος πρωθυπουργός της αυτού μεγαλειότητας. Δυστυχώς αυτό είναι το μελανό σημείο του αριστερισμού του: ενώ το μείζον θέμα που απασχολούσε το πόπολο της αυτού μεγαλειότητας ήταν το brexit or not, αυτός (αυτός ο «αριστερός brexiter» που συνέβαινε όμως να είναι επικεφαλής ενός κόμματος κατά μεγάλη πλειοψηφία remainer…) κατάφερε να μπλέξει τόσο πολύ τα κάτω άκρα του ώστε να πείσει όσους είχαν αμφιβολία για την πολιτική του επάρκεια πως έχουν δίκιο. Κι αυτό το πέτυχε ενώ ήξερε πολύ καλά το πόσο άοκνες ήταν οι προσπάθειες της «δεξιάς» των εργατικών» (των «μπλερικών»…), σε συνεργασία με το Τελ Αβίβ, να τον υπονομεύσουν – για να τον ξεφορτωθούν.

Οι «εργατικοί» κατέβηκαν στις εκλογές με ένα βαρύ πρόγραμμα παλαιού σοσιαλδημοκρατικού (early ‘70s) τύπου. Ήταν τόσο πλουσιοπάροχο αυτό το πρόγραμμα από κοινωνική / οικονομική άποψη για τους άγγλους πληβείους, ώστε ο Corbyn θα έπρεπε να κάνει περίπατο. Φαίνεται όμως πως είτε η πλειοψηφία των πληβείων στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας έχει βαρέσει μπιέλα (πολύ πιθανό…) είτε θεώρησε την κοινωνικότητα του προγράμματος των εργατικών σαν ζήτημα δεύτερου χρόνου: να αποκτήσουμε πρώτα την «εθνική ανεξαρτησία μας» (υπό τον Borduk) και μετά …βλέπουμε. (Η αλήθεια είναι ότι ο καιροσκοπισμός είναι δομικό στοιχείο του εμπειρισμού, και ο εμπειρισμός είναι ο βασιλιάς των μεταμοντέρνων κοινωνιών…). Κι ίσως να μην είχαν άδικο: τέτοιο πρόγραμμα σαν των εργατικών (θα μπορούσε να σκεφτεί ο μέσος άγγλος) μόνο εκτός ε.ε. μπορεί να γίνει πραγματικότητα… Ας βγούμε λοιπόν πρώτα (viva Boris!) και μετά … βλέπουμε…

Οι συντηρητικοί ήθελαν 326 καρέκλες για να έχουν κυβερνητική πλειοψηφία στο house of commons. Τα exit polls τους δίνουν 368. Ακόμα και με 350, ακόμα και με 340, είναι θρίαμβος του θεωρούμενου looser Borduk!

Είναι, επίσης, θρίαμβος της μαζικής αυτοχειρίας. Όμως, σαν αυτόνομη εργάτρια η ασταμάτητη μηχανή έχει απελευθερωθεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια απ’ την ανιστόρητη βεβαιότητα ότι «ο λαός έχει πάντα δίκιο». Όχι! Το σωστό είναι ότι αυτό το άμορφο διαταξικό σώμα που ονομάζεται «λαός» έχει παντού και πάντα την «τύχη» που αξίζει στα μυαλά του…

Πράγμα που αποδεικνύεται ξανά και ξανά τέτοιες εποχές (με «έξοδα», κατ’ αρχήν, άλλων…)

Του αγίου brexit ανήμερα…

Πέμπτη 12 Δεκέμβρη. Μεγάλη μέρα η σημερινή στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας! Ο BorDuk, ακολουθώντας μια ανορθόδοξη πολιτική τακτική, μετά από πάμπολλες «ήττες» (οι κριτικοί του πολιτικού θεάματος δεν έχασαν καμμία ευκαιρία να τον χαρακτηρίζουν looser…) θα απολαύσει την στρατηγική του νίκη: έσωσε το κόμμα των συντηρητικών, κι όχι απλά το έσωσε… Θα είναι και πρώτο. Μπορεί ο ίδιος να ξαναστεφτεί πρωθυπουργός. Το βασικό πάντως είναι το πρώτο: διασώζοντας τους tories δίνει παράταση ζωής στο αγγλικό πολιτικό σύστημα. (Για πόσο; Θα φανεί.)

Ο «αλλοπρόσαλλος», «ψεύτης», «καραγκιόζης» (όλα αυτά και πολλά άλλα ισχύουν!) απόφοιτος του Eton έπαιξε τον ρόλο του σωστά. Κάθε επιμέρους αποτυχία του την πούλαγε σαν θυματοποίηση. Έπιασε έτσι τον ψυχοσυναισθηματικό σφιγμό όλων εκείνων στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας που νοιώθουν «θύματα» – και τους μάζεψε γινόμενος ο πιο γνήσιος εκπρόσωπός τους. Το ότι η σημαία του γράφει “brexit” είναι βασικό· αλλά τα «θύματα» που βρήκαν το φως τους στο ακατάστατο μαλλί του Borduk δεν ξέρουν τι τους περιμένει.

Τι τους περιμένει αλήθεια; Η απαλλαγή του καπιταλισμού της αυτού μεγαλειότητας απ’ τις δεσμεύσεις της νομοθεσίας της ε.ε. σημαίνει «απελευθέρωσή» του σε δύο κυρίως πεδία. Εκείνο της εργατικής νομοθεσίας, και εκείνο της περιβαλλοντικής προστασίας και της προστασίας της υγείας των υπηκόων. Ο «απελευθερωμένος» απ’ αυτά τα δεσμά αγγλικός καπιταλισμός θα επιδιώξει να γίνει αφεντικό μιας «εθνικής» offshore, με ελάχιστα εμπόδια για το επιχειρείν παντού όπου τα αφεντικά νοιώθουν ότι εμποδίζονται. Χρήση χημικών στα τρόφιμα, μεταλλαγμένα, καλλυντικά, φάρμακα, προστασία προσωπικών δεδομένων: να ένα μέρος του «ζουρλομανδύα» της ε.ε. απ’ τον οποίο δραπετεύει πλέον ο βρετανικός λέων. Όσο για μισθούς, μεροκάματα, κλπ; Το ντάμπινγκ είναι πάντα παράδεισος (για τους σφετεριστές της παραγωγής του πλούτου…).

Θα κάνει «αυτοδύναμη κυβέρνηση» ο Borduk; Η ασταμάτητη μηχανή δεν διακινδυνεύει τέτοια πρόβλεψη – δεν «πιάνει» αυτά τα εκλογικά συστήματα με τις πολλές μονοεδρικές περιφέρειες…

Είναι και κάτι προβληματάκια με την βόρεια ιρλανδία ή την σκωτία. Υποθέτουμε ότι επ’ αυτών η κυβερνοτακτική του BorDuk, αν γίνει ξανά πρωθυπουργός, θα είναι «βλέποντας και κάνοντας»…

Ζόρια – αλλά όχι ζάρια

Δευτέρα 2 Δεκέμβρη. Πέρα απ’ τις μέρα – μέρα ή βδομάδα – βδομάδα εξελίξεις, όταν και αν υπάρχουν τέτοιες, το γεγονός είναι ένα: το «κεφάλαιο λιβύη» δεν είναι για τα δόντια του ελληνικού ιμπεριαλισμού και των υπηρετών του. Έκαναν ονειρικούς υπολογισμούς για γκάζια και διεθνή υποστηρίξη γύρω απ’ τη νότια κύπρο – και απέτυχαν. Έκαναν ονειρικούς υπολογισμούς για γκάζια και διεθνή υποστηρίξη μέσω east med και “τριμερών”, και απέτυχαν (αν και κάποια στιγμή θα χρειαστεί να καταθέσουν τον αιματηρό / μιλιταριστικό τους οβολό σε κάποιον σύμμαχο). Σ’ αυτές τις περιπτώσεις τα δεδομένα ήταν σαφή και καθαρά – αλλά ο ελληνικός ιμπεριαλισμός δουλεύει σε «παράλληλη πραγματικότητα». Είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος, ειδικά όταν νομίζει ότι τον «παίρνει»…

Η λιβύη, όπως – τελικά – και το σύνολο της Μεσογείου (και της Αφρικής) είναι παγκόσμιο ζήτημα· με όχι ξεκαθαρισμένα ακόμα τα μέτωπα, και με κινούμενη άμμο συμμαχιών στη «δύση». Αντίθετα απ’ αυτά που διαδίδουν (και ενδεχομένως πιστεύουν) τα εθνικά μεγάφωνα ο Sarraj δεν είναι «διεθνώς απομονωμένος»! Βρίσκεται στρατιωτικά σε μειονεκτική θέση, αυτό είναι γεγονός· όπως επίσης είναι γεγονός ότι η Άγκυρα τον έχει βοηθήσει πρακτικά / στρατιωτικά. Όμως απ’ την στιγμή που ο Haftar έφτασε στα περίχωρα της Τρίπολης, όσοι δεν είναι μαζί του ξανατράβηξαν τον Sarraj στο κέντρο του «ενδιαφέροντός» τους. Το να αποκτήσει η Μόσχα (πολύ περισσότερο απ’ το Παρίσι ή την Άγκυρα) βάσεις στη λιβύη θεωρείται, όντως, επικίνδυνα too much τόσο απ’ το Λονδίνο όσο και απ’ την Ουάσιγκτον. Ακόμα και το Παρίσι, που βρίσκεται επίσης πίσω απ’ τον Haftar, μάλλον δεν θα ήθελε να έχει στα πόδια του ρώσους πολλών ειδών και ικανοτήτων…

Είναι πιθανό ότι σε μερικές ημέρες ή λίγες εβδομάδες θα γίνει ένα συνέδριο στο Βερολίνο, για να βρεθεί μια «ειρηνική λύση» στο θέμα της λιβύης. Ένα παρόμοιο που έγινε στο Παλέρμο, υπό την αιγίδα του ιταλικού γκουβέρνου, πριν ένα χρόνο (12 και 13 Νοέμβρη του 2018) απέτυχε. Τότε απέτυχε επειδή ο Haftar με ένα μόνο πράγμα συμβιβάζεται: να γίνει στρατηγός / πρόεδρος της λιβύης. Είναι πιθανό ότι θα αποτύχει και το τωρινό, στο Βερολίνο (αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι μπιστικοί του Haftar), αν και το γερμανικό κράτος έχει περισσότερα εχέγγυα απ’ το ιταλικό για να κάνει πειστικά «κονέ». Αν αποτύχει, πάντως, θα είναι για τον ίδιο λόγο. Επειδή ο Haftar λέει «έχω χάσει 7.000 στρατιώτες – δεν πέθαναν για το τίποτα»… Συγκινητικό!!! Και οι γάλλοι έχουν χάσει πεζοναύτες τους στη λιβύη – αλλά δεν το κάνουν θέμα!

Εκτός αν… συχνά υπάρχει ένα «εκτός αν». Ο ίδιος ο Haftar δεν πρόκειται να το παραδεχτεί, αλλά εφόσον η επίθεσή του για την κατάληψη της Τρίπολης απέτυχε όταν είχε (για να το πούμε έτσι) τον αιφνιδιασμό και τους στρατιωτικούς συσχετισμούς με το μέρος του, δεν θα τα καταφέρει μελλοντικά – χωρίς την ακόμα μεγαλύτερη και πιο φανερή βοήθεια των συμμάχων του. Συνεπώς ο λόγος και η βαρύνουσα γνώμη βρίσκεται στη δική τους αυλή· και όχι στη στολή του Haftar. Κι ας έχει “χάσει” ότι έχει… (Στο κάτω κάτω, όταν αρρώστησε βαριά, οι γάλλοι γιατροί τον έσωσαν… Έχει υποχρεώση…)

Η Μόσχα, το Παρίσι, ακόμα και το Κάιρο μπορεί (μπορεί όμως και όχι, αυτό θα φανεί στην εξέλιξη των πραγμάτων) να εκτιμήσουν ότι δεν πρόκειται να κερδίσουν περισσότερα απ’ ότι έχουν αυτή τη στιγμή· ότι δεν πρόκειται να κερδίσουν όλη τη λιβύη με τον Haftar για πρόεδρο· ότι δεν τους συμφέρει να δουν στην Τρίπολη άγγλους ή αμερικάνους μισθοφόρους μαζί με τους τούρκους· και πως, κατά συνέπεια, θα πρέπει να γίνει ένας κάποιος συμβιβασμός (απ’ αυτούς που κρατάνε χρόνια μέχρι και αν διαμορφωθούν…). Συνήθως δείγμα για την αναγνώριση τέτοιων πιθανοτήτων (συμβιβασμού) είναι κάποια «κατάπαυση του πυρός», κάποια «εκεχειρία» – που ποτέ δεν τηρείται απόλυτα, ωστόσο θεωρείται «βάση για παραπέρα συζητήσεις»… Το Βερολίνο έχει ανακοινώσει ήδη ότι θα συγκροτηθεί ειδική διεθνής επιτροπή για «ό,τι χρειαστεί»… Μένει να φανεί τι και πότε.

Όπως και να εξελιχθούν πάντως οι καταστάσεις, βρίσκονται άμεσα ή/και έμμεσα τόσες «μεγάλες» και «μεσαίες» δυνάμεις στο λιβυκό πεδίο μάχης του 4ου παγκόσμιου, και διακυβεύονται τόσα στον παγκόσμιο πόλεμο στην αφρική, ώστε το ρημαδογκουβέρνο (όπως, άλλωστε, και οι προηγούμενοι, οι φαιορόζ) δεν είναι κάτι παραπάνω απ’ αυτό που είναι: γελοίοι (και γι’ αυτό επικίνδυνοι) μέσα στον ιμπεριαλιστικό μικρομεγαλισμό τους…

Η μεγάλη παράκαμψη 1

Κυριακή 1 Δεκέμβρη. Έγινε. Ούτε εντελώς ξαφνικά, ούτε εντελώς αναμενόμενα. Προχτές (Παρασκευή) έξι ευρωπαϊκά κράτη (εκ των οποίων τα τέσσερα και μέλη του νατο) ανακοίνωσαν ότι προσχωρούν στην χρήση του INSTEX (Instrument in Support of Trade Exchanges) – του μηχανισμού που έχουν φτιάξει Παρίσι, Λονδίνο και Βερολίνο για να παρακάμπτουν τις αμερικανικές κυρώσεις στα εμπορικά τους νταραβέρια με την Τεχεράνη. Βέλγιο, δανία, φινλανδία, ολλανδία, νορβηγία και σουηδία ανακοίνωσαν ότι …βρισκόμαστε στη διαδικασία να γίνουμε μέτοχοι του INSTEX, διαμορφώνοντας τις εθνικές μας νομοθεσίες…

Ας θυμίσουμε πρώτα περί τίνος πρόκειται. Ο τρόπος που η Ουάσιγκτον μπορεί να ελέγχει τις διεθνείς οικονομικές συναλλαγές (π.χ. τις εμπορικές) , που πάνω του στήνει τις «τιμωρίες» σε όσους δεν υπακούουν στις διαταγές της («κυρώσεις»), είναι το διεθνές σύστημα εκκαθάρισης συναλλαγών SWIFT. Ο Α αγοράζει απ’ τον Β εμπορεύματα Χ αξίας· ο Β αγοράζει απ’ τον Γ εμπορεύματα Ψ αξίας· ο Γ αγοράζει απ’ τον Α εμπορεύματα Ζ αξίας. Στο βαθμό που αυτές οι συναλλαγές γίνονται διατραπεζικά το SWIFT τις καταγράφει διαρκώς, τις ταξινομεί, καταγράφοντας και τις πληρωμές. Από εκεί (μέσω των εκπροσώπων της) η Ουάσιγκτον μαθαίνει τις παγκόσμιες δοσοληψίες. Και έτσι μπορεί να βάζει τιμωρίες.

Σε σχέση με τις κυρώσεις στην Τεχεράνη μετά την αποχώρηση του ψοφιοκουναβιστάν απ’ την 5 + 1 συμφωνία για τα ιρανικά πυρηνικά, τα ευρωπαϊκά κράτη που την είχαν συνυπογράψει δήλωσαν ότι παραμένουν δεσμευμένα σαν αυτήν. Έγιναν έτσι στόχος των αμερικανικών κυρώσεων, αν συνέχιζαν να έχουν δουλειές με τον ιρανικό καπιταλισμό· με εισαγωγές υδρογονανθράκων, αλλά και πολύ περισσότερα.

Η παράκαμψη των τιμωριών απαιτούσε την παράκαμψη του SWIFT. Έτσι, μετά κόπων και βασάνων, φτιάχτηκε το INSTEX (μπήκε επίσημα σε λειτουργία τον περασμένο Ιούλη), που επιτρέπει στα μέλη του να έχουν δοσοληψίες με το ιράν είτε χωρίς να μετακινούν χρηματικά ποσά, είτε χρησιμοποιώντας άλλα νομίσματα εκτός δολαρίου, με «πλάγιο» τρόπο.

Σ’ αυτόν τον μηχανιμό προσχώρησαν προχτές τα 6 κράτη. Και ο αμερικάνος πρεσβευτής στο Βερολίνο Richard Grenell, γνωστό φασιστόμουτρο, ξανα-έβγαλε αφρούς:

… Την ώρα που το ιρανικό καθεστώς σκοτώνει τον ιρανικό λαό και κλείνει το ίντερνετ εσείς κάνετε αυτό;…

Πράγματι, το timing μπορεί να μην είναι τυχαίο. Μπορεί, όμως, να είναι άσχετο με το τι γίνεται στο ιράν. Ποιός θα απέκλειε ότι έχει σχέση με άλλες αμερικανικές κινήσεις, όπως για παράδειγμα τις αναμενόμενες «κυρώσεις» στις ευρωπαϊκές εταιρείες που συμμετέχουν στον nord stream 2;

Η Τεχεράνη, πάντως, χάρηκε. Ελπίζουμε ότι η συμμετοχή των 6 κρατών σ’ αυτόν τον οικονομικό μηχανισμό θα του δώσει καινούργια ενεργητικότητα, και θα τον κάνει περισσότερο επιχειρησιακό δήλωσε ο ιρανός υφ.υπ.εξ. Abbas Araqchi.

Δεν θα υπάρξει άμεσο αποτέλεσμα για την Τεχεράνη. Αλλά και να υπάρξει δεν θα το μάθουμε – έτσι είναι αυτά…

Η μεγάλη παράκαμψη 2

Κυριακή 1 Δεκέμβρη. Ένας απ’ τους τρόπους που δουλεύει το INSTEX είναι με «τεφτέρια». Το ιράν εισάγει μεγάλες ποσότητες φαρμάκων απ’ την ευρώπη, και μπορεί να εξάγει εκεί πετρέλαιο ή άλλα είδη. Κανείς δεν θα πληρώνει. Θα υπάρχει μια ενιαία κοστολόγηση σε ευρώ, και ο κάθε αγοραστής θα είναι «σημειωμένος» για τα χρέη που έχει στους κάθε φορά πωλητές. Τα ποσά θα συμψηφίζονται αμοιβαία τακτικά, έτσι ώστε χωρίς μετακίνηση χρήματος να προχωρούν κανονικά οι εμπορευματικές συναλλαγές.

Είναι αυτός ένας μηχανισμός που η αποκλειστική του χρησιμότητα είναι η προφύλαξη του εμπορίου ανάμεσα σε ευρωπαϊκά κράτη και την Τεχεράνη απ’ το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό πανοπτικό; Όχι βέβαια. Αυτός είναι μηχανισμός γενικότερης χρήσης στο διεθνές εμπόριο! Και δεν έχει στόχο να αχρηστέψει μόνο το αμερικανικό «βλέμμα». Αλλά και – αυτό κυρίως – το αμερικανικό νόμισμα, χωρίς οι αρμόδιοι αμερικανικοί μηχανισμοί να μπορούν να καταλάβουν (δηλαδή: να μετρήσουν) τι συμβαίνει· ούτε από ποιούς, ούτε πότε… Θα τολμούσαμε να πούμε: αν το αμερικανοελεγχόμενο SWIFT είναι ως τώρα το μέσο της διεθνούς εμπορικής «νομιμότητας», τότε το INSTEX (και κάθε παρόμοιο) είναι «μηχανισμός παρανομίας».

Αν η Ουάσιγκτον (και όχι μόνο… υπάρχει και το Τελ Αβίβ, μην ξεχνιόμαστε) έχει έναν ιρανικό λόγο να λυσσάει που η παράκαμψη του INSTEX αποκτάει σταδιακά υπόσταση και λειτουργικότητα, έχει πολύ περισσότερους λόγους για να λυσσάει άσχετα με το ιράν. Αν μπουν σ’ αυτόν τον μηχανισμό και η Μόσχα και το Πεκίνο, όπως έχουν κατά καιρούς δηλώσει οι πολιτικές τους βιτρίνες; Όσο περισσότερα κράτη μπαίνουν, τόσο πιο λειτουργικό γίνεται το σύστημα… Κι αν τα ευρωπαϊκά κράτη (δηλαδή οι ευρωπαϊκές εταιρείες) μπουν και στο αντίστοιχο κινεζικό σύστημα; Αν, δηλαδή, διαμορφωθούν διάφορα «ταμπλώ» εκκαθαρίσεων στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές, χωρίς χρήση δολαρίου, και χωρίς να μπορεί να πάρει έστω μυρωδιά η Ουάσιγκτον; Πού πάμε έτσι κύριοι;;;

Απ’ την στιγμή που η Ουάσιγκτον έκανε το δολάριο όπλο, οι αντίπαλοί της (καπιταλιστικά κράτη περιωπής) δεν θα μπορούσαν να περιμένουν πότε, αν και πως θα το χρησιμοποιήσει εναντίον τους. Διάφορες τακτικές αποδολαριοποίησης βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη· κατ’ αρχήν μέσω διμερών κρατικών συμφωνιών να συναλλάσσονται μεταξύ τους στα εθνικά τους νομίσματα.

Αλλά αν προσθέσει κανείς 50 ή 100 τέτοιες διακρατικές συμφωνίες δεν αποκαθιστά τις ευκολίες του διεθνούς εμπορίου που προσέφερε η χρήση του δολαρίου σαν «αξιόπιστου ενδιάμεσου» στις ισοτιμίες και στις τιμές. Το ότι το Α κράτος έχει μια τέτοια συμφωνία με το Β και μια άλλη, χωριστά, με το Γ, δεν σημαίνει ότι το Α και το Γ έχουν ανάλογη. Συνεπώς δεν μπορούν να γίνουν συμψηφισμοί στην τριάδα· μόνο ένας μ’ έναν.

Μηχανισμοί τύπου INSTEX έρχονται να καλύψουν αυτό το κενό: με τιμολογήσεις σε δύο, τρία, το πολύ τέσσερα νομίσματα διεθνούς χρήσης εκτός του δολαρίου (και πάντα με την εναλλακτική μετακίνησης απ’ το ένα στο άλλο) και με την δυνατότητα να γίνονται συμψηφισμοί μεταξύ όλων των μελών του ή μεταφορές χρήματος από τράπεζα σε τράπεζα εκτός δολαρίου και εκτός SWIFT, αυτοί οι μηχανισμοί είναι, από πολιτική άποψη (όχι τεχνική), το ανάλογο του μη τραπεζικού blockchain στη διεθνή κυκλοφορία του χρήματος.

«Ας πούμε κάτι που όλους μας ενώνει»…

Σάββατο 30 Νοέμβρη. Σημαίνουν τα πιο πάνω, και ειδικά το ότι η Άγκυρα και η Μόσχα υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα στη λιβύη, ότι αμφισβητείται η μεταξύ τους στρατηγική σχέση; Καθόλου! Ποιός θα είχε αντίρρηση, για παράδειγμα, με μια de facto διάσπαση του λιβυκού εδάφους; Πάντως όχι η Μόσχα, όχι και η Άγκυρα, που ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την μουσουλμανική αδελφότητα η οποία είναι σύμμαχος του Sarraj.

Απ’ την άλλη μεριά κανείς τους δεν θα χαλιόταν αν αυτές οι δύο πλευρές τα «έβρισκαν» κάποια στιγμή (πράγμα αδύνατο ως τώρα, λόγω των απαιτήσεων του Haftar). O Sarraj έχει το πλεονέκτημα της «αναγνώρισης» της κυβέρνησής του απ’ τον οηε – και το μειονέκτημα της εξαιρετικά μειωμένης εδαφικής επικράτειας. Ο Haftar έχει το πλεονέκτημα της μεγαλύτερης επικράτειας και του ελέγχου των περισσότερων πετρελαιοπήγαδων και λιμανιών φόρτωσης – και το μειονέκτημα ότι θεωρείται «αντάρτης». Είναι αμφίβολο αν χρειάζεται πια την αμερικανική βοήθεια για οτιδήποτε – αλλά ας περιμένουμε…

Υπάρχει κάτι που, παραδόξως, ενώνει τους διεθνείς υποστηρικτές και των δυο πλευρών: ούτε η Μόσχα, ούτε η Ρώμη, ούτε η Άγκυρα, ούτε το Παρίσι, ούτε το Κάιρο, ούτε το Λονδίνο (ο καθένας για τους δικούς του λόγους) δεν θα ήθελαν να μπαστακωθεί ο αμερικανικός στρατός στη λιβύη! Θα είναι ένα «αγκάθι» που κανείς δεν θέλει…

Ναυτικά περίπολα

Σάββατο 9 Νοέμβρη. Με όχι σπουδαία σοδειά «προθύμων» αλλά με την αποφασιστικότητα των γενναίων που παλεύουν για το καλό της ανθρωπότητας, ξεκίνησαν χτες τις περιπολίες τους στο Περσικό οι «ναυάρχοι» της αμερικανοδιοικούμενης «international maritime security construct». Αποστολή τους; Η “προστασία” των τάνκερ (απ’ τους μοχθηρούς ιρανούς).

Εκτός απ’ την Ουάσιγκτον, συμμετέχουν στο σχέδιο μείζονες ναυτικές δυνάμεις της περιοχής: το μπαχρέιν (είναι η έδρα του 5ου αμερικανικού στόλου…), η σαουδική αραβία, και τα εμιράτα…. Έχουν να το τραγουδούν οι ωκεανοί το ναυτικό μεγαλείο τους!.. Απ’ την καπιταλιστική super league συμμετέχει το Λονδίνο και η Καμπέρα – αλλοίμονο, είναι η μοίρα της «αγγλόσφαιρας» να δαμάζει τα κύματα του πλανήτη…

Και, εσχάτως, μπήκε στο team και η αλβανία!

Όχι χωρίς έκπληξη η ασταμάτητη μηχανή μαθαίνει έτσι ότι τα Τίρανα όχι μόνο διαθέτουν πολεμικό στόλο, αλλά έχουν και περίσσευμα για overseas επιχειρήσεις! Εύγε! (Στην πραγματικότητα τα Τίρανα διαθέτουν ίσα ίσα μια χούφτα περιπολικά του λιμενικού…) Ποιός άνεμος έσπρωξε, λοιπόν, τον ανύπαρκτο πολεμικό στόλο των Τιράνων σ’ αυτή την μακρινή maritime security;

Δεν ξέρουμε. Αν, όμως, τα έξοδα αυτής της επιχείρησης τα πληρώνουν οι πετροχουντικοί που συμμετέχουν (όπως μας φαίνεται λογικό), τότε τα Τίρανα μπορεί να ήταν η πιο φτηνή περίπτωση μεταγραφής για να συμπληρωθεί «εφτάδα» – έξι καπεταναίοι να είναι στον υγρό στίβο και ένας (κωπηλάτης) για «αλλαγή», αν χρειαστεί…

Η κακόβουλη Τεχεράνη έχει άλλη εξήγηση. Στην αλβανική επικράτεια υπάρχει (λέει) ένα στρατόπεδο φιλοξενίας κάμποσων εκατοντάδων μελών μιας αντικαθεστωτικής οργάνωσης, που ως το 2014 βρίσκονταν στο ιράκ, αλλά ύστερα τους μετέφερε ο αμερικανικός στρατός στην αλβανία (γιατί; πάλι για φτηνή λύση ακούγεται…) για να μην πάθουν κανά κακό. Φαίνεται πως το ψοφιοκουναβιστάν (και οι σύμμαχοί του, τύπου Τελ Αβίβ) θεωρούν αυτούς τους αντικαθεστωτικούς «εξελίξιμη πρώτη ύλη» για πιθανές μελλοντικές «επιχειρήσεις» εντός ιράν. Κρέας – δηλαδή…

Και πάλι: αν όχι για τα λεφτά, γιατί τα Τίρανα να θέλουν (έστω συμβολικά) καουμποϋλίκια στον Περσικό; Μήπως κάνουν κατασκοπεία για λογαριασμό της φίλης και συμμάχου Άγκυρας;

Why not? Για ξαναδείτε με άλλο μάτι τους “πρόθυμους”… Δεν χρειάζονται μια κάποια επιτήρηση λέτε;

Η καινούργια Δουκέρνη

Τετάρτη 30 Οκτώβρη. Ο Bor-Duk πέτυχε λοιπόν – και όσες / όσοι ασχολούνται με την ασταμάτητη μηχανή δεν θα πρέπει να εκπλήσσονται. Από «ήττα» σε «ήττα» πέτυχε το βασικό: οδεύει σε εκλογές σε 1,5 μήνα έχοντας καταφέρει να «επαναπατρίσει» (ίσως και να αυξήσει) τους ψηφοφόρους των tories. Που δεν θα ασχοληθούν καν με το πρόγραμμα του Bor-Duk, καθόλου μυστικό πάντως, που προβλέπει για την μετα-brexit επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας την «τύχη» του offshore καπιταλισμού… Δεν θα το προσέξουν, παρότι οι εργατικοί του δόλιου Corbyn θα κάνουν φιλότιμες προσπάθειες να τους κτυπήσουν την καμπάνα του κινδύνου.

O Bor-Duk θα πουλήσει τις κοινοβουλευτικές «ήττες» σαν απόδειξη της ακέραιας «αντισυστημικότητάς» του! Μελόδραμα, που θα το περίμενε κανείς να πιάνει στον ευρωπαϊκό νότο – αλλά όχι. Πιάνει παντού όπου υπάρχει μια μάζα losers. Η οποία, κι αυτό είναι το αξιοσημείωτο, δεν χρειάζεται οπωσδήποτε τον «ακαταμάχητο ηγέτη» αλλά είναι ο.κ. και με κάποιον που να υποκρίνεται κι αυτός με επιτυχία (και με την βοήθεια των αντιπάλων του!) ότι είναι loser· για τον ανακηρύξει αυτή, η μάζα με την ψήφο της, εντελώς δημοκρατικά, εντελώς αγοραία, «νικητή»! Σα να μπαίνει η κερκίδα στο γήπεδο και να σκοράρει ασύστολα υπέρ της ομάδας της: μια ισχυρή φαντασίωση που μπορεί να παράξει γεγονότα ευκολότερα στην “πολιτική” (σαν τεχνική εξουσίας) παρά στο ποδόσφαιρο.

Τι είναι αυτοί οι losers το έχουμε περιγράψει: είναι εκείνο το τμήμα των κοινωνιών που μην μπορώντας (υποκειμενικά αλλά και αντικειμενικά) να παρακολουθήσει τις καπιταλιστικές Αλλαγές Παραδείγματος, μένει πίσω, υπερασπιζόμενο νοσταλγικά κάποιο προηγούμενο Παράδειγμα, ξεπερασμένο από πολλές απόψεις. Σε άλλες εποχές, όταν υπήρχαν ριζοσπαστικές εργατικές τάξεις, που καταλάβαιναν (ή μάθαιναν να καταλαβαίνουν) τα χαρακτηριστικά αυτών των μεταβατικών περιόδων, η απάντηση στην καπιταλιστική μετάβαση δεν ήταν μόνο pro (δηλαδή συντηρητική) αλλά και post (δηλαδή επαναστατική). Αυτές οι δύο «απαντήσεις» συγκρούστηκαν στο παρελθόν. Τώρα, όμως, λείπει εμφατικά η post (αντι-καπιταλιστική) απάντηση στην 3η και στην 4η τεχνική / πολιτική / κοινωνική επανάσταση του κεφάλαιου. Και ο συντηρητισμός αλωνίζει μόνος του το γήπεδο.

Συνεπώς η επιτυχία του απόφοιτου του Eton και εξ ορισμού ελίτ Bor-Duk δεν οφείλεται στην ευφυία του· αν και, πρέπει να του αναγνωριστεί, δεν είναι ο ηλίθιος που δείχνει. Η επιτυχία του οφείλεται στο ότι αντιπροσωπεύει («ψωνίζει» είναι ίσως το πιο κατάλληλο ρήμα) εύκολα τα πιο καθυστερημένα τμήματα της αγγλικής καπιταλιστικής κοινωνίας· εκείνα που ελλείψει κριτικής αντίληψης της πραγματικότητας κινούνται με βάση τις συγκινήσεις. Τους προσέφερε πολλές τέτοιες, ενόσω οι αντίπαλοί του – και κυρίως οι εργατικοί – έβαζαν αυτογκόλ: προχτές, για παράδειγμα, δεν ήθελαν εκλογές στις 12 Δεκέμβρη, αλλά χτες ήθελαν: αν αυτό λέγεται καθεστωτική πολιτική, τότε μωραίνει ο κύριος…

Δεν είναι δουλειά της ασταμάτητης μηχανής να κάνει πρόβλεψη για το αν ο Bor-Duk καταφέρει να γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός ή όχι. Έχει, πάντως, μπροστά του μια εκλογική εκστρατεία στην οποία δεν θα είναι αναγκασμένος να λέει τα ψέμματα και τα παραμύθια που διέδιδε πριν το δημοψήφισμα του ’16. Θα είναι αρκετό να επιδεικνύει ότι είναι καλύτερος απ’ τους αντιπάλους του – και για το εκλογικό σώμα που τον ενδιαφέρει, αυτό θα είναι παιχνιδάκι.

Όσο για τον βρετανικό λέοντα; Αυτός ξεσφήνωσε – παλιά νέα… Αλλά το τι θα ακολουθήσει θα το καταλάβει πρώτα η εργατική τάξη στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας· κι ύστερα θα το μάθουμε και οι υπόλοιποι, ίσως μέσα από κάποιους άγγλους κινηματογραφιστές…

Ο σφηνωμένος λέων ζει!

Τετάρτη 23 Οκτώβρη. Με ψήφους 329 έναντι 299 το house of commons ενέκρινε κατ’ αρχήν την συμφωνία εξόδου της αυτού μεγαλειότητας και της επικράτειάς της απ’ την ε.ε. που προωθούσε ο Bor-Duk!! Αυτά είναι σπουδαία νέα για τον λέοντα: τόσα χρόνια πέρασαν, ήτανε γέρος και κόντεψε να βαλσαμωθεί σφηνωμένος, και να που τελικά υπάρχει μια αποδεκτή (κατ’ αρχήν) συμφωνία για το μέλλον του. Να που υπάρχει ζωή ακόμα και μετά τον θάνατο!! Η δόλια κυρά May, που ίδρωσε κι αυτή για να πετύχει το ίδιο, θα ζηλεύει.

Βέβαια ο Bor-Duk απέτυχε ύστερα να πείσει την commons πλειοψηφία για «κατεπείγουσα» συζήτηση και έγκριση της νομοθεσίας που θα επιτρέψει την εφαρμογή της συμφωνίας. Ήθελε να γίνει μέσα σ’ ένα 3ήμερο, αλλά 322 βουλευτές θεώρησαν μικρό το διάστημα· είναι «ψείρες». Αυτό ερμηνεύεται (υπερβολικά…) σαν «ήττα» του Bor-Duk αφού τώρα είναι υποχρεωμένος να ζητήσει απ’ την ε.ε. αυτό που ορκιζόταν ότι δεν θα κάνει: μια παρατασούλα. Ή, μπορεί, και να μην την ζητήσει· να του την δώσουν από μόνοι τους (αν, βέβαια, έχει την καλωσύνη ο βασιλιάς Macron…) Δεν είναι παλιάνθρωποι αυτοί στις Βρυξέλες: καταλαβαίνουν ότι μετά από 3,5 χρόνια μούδιασμα δεν μπορεί το βρετανικό κοινοβούλιο να τρέξει σαν σπρίντερ… Τώρα που έγινε το πρώτο βήμα (η καταρχήν έγκριση της συμφωνίας), δυο τρεις μήνες παραπάνω δεν είναι τίποτα. Σε κάθε περίπτωση έχει το ενδιαφέρον του το γεγονός πως διάφοροι διεθνείς και ντόπιοι δημαγωγοί υποτιμούν την επί της αρχής κοινοβουλευτική έγκριση της συμφωνίας εξόδου· λες και τόσο καιρό άλλο ήταν το ζητούμενο.

Φυσικά, η παράταση υπ’ αυτά τα δεδομένα σχετίζεται με το πότε θα μπορέσει (ή θα επιλέξει) ο Bor-Duk να κάνει εκλογές, που θα αποδείξουν ότι «μάζεψε» το ως πρόσφατα πελαγωμένο κόμμα του· και ίσως γίνει κανονικά εκλεγμένος πρωθυπουργός. Αλλά αυτό είναι αμιγώς εσωτερικό ζήτημα της αυτού μεγαλειότητας. Η οποία, παρεπιπτόντως, μπορεί πια να κλείσει τα μάτια της ήσυχη: δεν θα λείψει το κωλόχαρτο στους υπηκόους της…

Ας το επαναλάβουμε: το αγγλικό house of commons, επί χρόνια καταφύγιο της τσαχπινιάς, αποφάσισε ότι η συμφωνία του Bor-Duk με την ε.ε. είναι κατ’ αρχήν ο.κ.!!

(φωτογραφία πάνω: Οι πικρόχολοι, που υποστήριζαν ότι οι επισκέψεις άγγλων πρωθυπουργών στις Βρυξέλες για να ζητήσουν μια παράταση θα συνεχίζονταν σ’ όλον τον 21ο αιώνα, ίσως και στον 22ο, και πως θα γίνονταν δημοφιλές διεθνές τουριστικό αξιοθέατο, απογοητεύονται!

Ο βρετανικός λέων θα ξανατρέξει λεύτερος στις απέραντες σαβάνες του πλανήτη… Μπορεί να τον κάνουν μια χαψιά τίποτα δράκοι, μπορεί να του κατεβάσουν την μούρη τίποτα αρκούδες, αλλά τί σημασία έχουν αυτά μπροστά στη λευτεριά;

Κάτω: βρετανικό χιούμορ…)