Δευτέρα 25 Δεκέμβρη. Αν λεγόταν «σχέδιο Marshall 2.0» κάτι θα θύμιζε. Και είμαστε σίγουροι ότι θα έτρεχαν τα σάλια πολλών στα μέρη μας. Δεν λέγεται έτσι. Μπορεί να ειπωθεί «σχέδιο Jinping», αν και το επίσημο όνομα (στα αγγλικά) είναι οne belt and one road – και το ανεπίσημο «δρόμοι του μεταξιού». Όσο για το μέγεθος (αν τα ποσά των αρχικών επενδύσεων δείχνουν κάτι): το αμερικανικό «σχέδιο Marshall», με σημερινές τιμές του δολαρίου, ήταν ύψους 140 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ένα ποσό τεράστιο, αρκετό για να “ξανακτιστεί” η κατεστραμμένη απ’ τον β παγκόσμιο πόλεμο δυτική ευρώπη· να ξαναστηθεί στα πόδια του το ιστορικό ευρωπαϊκό τμήμα του παγκόσμιου καπιταλισμού. Ποιο είναι το ποσό του τωρινού «σχέδιου Jinping»; Οκτώ (8) τρισεκατομμύρια δολάρια…

Για να έχετε μια πρόχειρη πρώτη προσέγγιση: βρίσκεται σε εξέλιξη ένα σχέδιο παγκόσμιας καπιταλιστικής «ανασυγκρότησης» 57 φορές το «σχέδιο Marshall» – κινέζικης έμπνευσης και, εν πολλοίς, χρηματοδότησης (τυπικά μέσα απ’ την κινεζοκαθοδηγούμενη «ασιατική τράπεζα επενδύσεων», που αντικαθιστά την αμερικανοκαθοδηγούμενη «παγκόσμια τράπεζα», των διευθετήσεων της αμερικανικής ηγεμονίας μέσα απ’ τις συμφωνίες του Bretton Woods, το 1944…) . Κάθεστε ακόμα στην καρέκλα σας; 57 φορές το «σχέδιο Marshall», απ’ την άλλη άκρη του κόσμου…

Το κινεζικό σχέδιο είναι θηριωδώς καπιταλιστικό· αλλά, επίσης, ακόμα πιο θηριωδώς προκλητικό για τον «δυτικό κόσμο». Δεν πρόκειται «απλά» για το άνοιγμα ή την διαπλάτυνση κάποιων δρόμων (στην ελλάδα 200 ή 300 χιλιόμετρα καινούργιου δρόμου θεωρούνται «μεγάλο έργο»…). Πρόκειται για ένα σχέδιο καπιταλιστικής ανάπτυξης μεγάλου μέρους της ασίας, ξεκινώντας απ’ την κεντρική· και υπαγωγής όλης αυτής της καπιταλιστικής ανάπτυξης σ’ έναν ενιαίο εμπορικό, οικονομικό, και σε τελευταία ανάλυση γεωπολιτικό χώρο που θα μπορούσε να ονομάζεται ευρασία.

Το one belt / one road ΔΕΝ είναι «τρυπάμε τα βουνά, ρίχνουμε άσφαλτο, βάζουμε διόδια και φτιάχνουμε βενζινάδικα και σ.ε.ε.»!!! Είναι η δημιουργία χερσαίων και θαλάσσιων γραμμών και σημείων σύγκλισης της παραγωγής, της μεταποίησης, των υπηρεσιών (για έναν μεγάλο αριθμό ασιατικών κρατών) απ’ την κίνα προς και από την ευρώπη και την αφρική. Δεν είναι μόνο δρόμοι, σιδηροδρομικές γραμμές, αεροδρόμια και λιμάνια. Είναι επίσης χωροθέτηση εκατοντάδων βιομηχανικών ζωνών στην κεντρική, στην ανατολική και στη νότια ασία· είναι οργάνωση της πρωτογενούς παραγωγής με τέτοιες μορφές ώστε να είναι καπιταλιστικά εμπορεύσιμη και κερδοφόρα· είναι οργάνωση της επιμελητείας των μεταφορών, των χρηματοδοτήσεων, της ασφάλειας· είναι νέες τεχνολογίες εν θερμώ· είναι μετασχηματισμός των «καθυστερημένων» παραγωγικών σχέσεων (εκεί που είναι τέτοιες) και αναδιάρθρωσή τους εκεί που παρακολουθούν τις εξελίξεις του καπιταλιστικού εικοστού πρώτου αιώνα.

Και δεν είναι διακήρυξη. Το 57 φορές «σχέδιο Marshall» βρίσκεται σε εξέλιξη! Works in progress… Μέσα σε μόλις 4 χρόνια απ’ την πρώτη εξαγγελία του (φθινόπωρο του 2013).

Πόσους παγκόσμιους πολέμους θα «δικαιολογούσε» η προσπάθεια των δυτικών καπιταλισμών να σταματήσουν αυτήν την ασιατική (με οδηγό το Πεκίνο) καπιταλιστική αναδιάρθρωση; Πριν απαντήσετε θυμηθείτε: έχουν γίνει τέτοιοι (παγκόσμιοι πόλεμοι) και για πολύ λιγότερα…

Δευτέρα 25 Δεκέμβρη. Απ’ όλους τους χάρτες του one belt / one road (και δεν είναι λίγοι) λείπει μια ήπειρος: η αμερικανική. Γιατί το «σχέδιο Jinping» δεν περιλαμβάνει, έστω, την «δυτική ακτή» των ηπα; Οι απαντήσεις είναι εύκολες. Το «σχέδιο Jinping» δεν αποσκοπεί, απλά, στην αύξηση του κινεζικού εμπορίου· επιδιώκει την οργανική αναβάθμιση και ένταξη όσο το δυνατόν μεγαλύτερου μέρους της ασίας στον καπιταλιστικό 21^ο αιώνα, υπό την κινεζική ηγεσία φυσικά. Κι αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει μέσω Ειρηνικού.

Επιπλέον, ο αμερικανικός καπιταλισμός (η παγκόσμια ηγεμονία του) είναι ο κυριότερος αντίπαλος. Ή, έστω, το βασικό εμπόδιο για το one belt / one road…

Συνεπώς η “εξαίρεση” των ηπα απ’ το «σχέδιο Jinping» συνιστά την πιο ευθεία απόρριψη της αμερικανικής ηγεμονίας εδώ και έναν αιώνα. Επειδή δεν γίνεται «ιδεολογικά» (σοσιαλισμός εναντίον καπιταλισμού) αλλά καπιταλιστικότατα… Επειδή έχει πίσω του τεράστιες ποσότητες χρήματος αλλά και, κυρίως, το know how των συμφωνιών α λα ασία. Επειδή το Πεκίνο δεν βαρύνεται με αποικιοκρατικό, πολεμικό παρελθόν πουθενά στην ασία και στον κόσμο (σε αντίθεση τόσο με τις ηπα όσο και με άλλες ευρωπαϊκές πρώην «μεγάλες δυνάμεις») – και δεν στέλνει πρώτα τον στρατό του για να δημιουργήσει «χώρο για μπίζνες». Και επειδή δεν είναι «αναπτυσσόμενη» χώρα, με ελέγξιμες φιλοδοξίες. Είναι το καπιταλιστικό κράτος με το μεγαλύτερο αεπ στον πλανήτη…

Κοιτώντας το ζήτημα απ’ την δυτική μεριά, ευρωπαϊκή ή βορειοαμερικανική, το «σχέδιο Jinping» είναι εφιάλτης! Οποιαδήποτε καπιταλιστική ανάπτυξη στην ασία (ή στην αφρική) έξω απ’ τον δυτικό πρωτοκοσμικό πολιτικό και στρατιωτικό έλεγχο σημαίνει ότι τόσο η (ασιατική) εργασία όσο και οι πρώτες ύλες (ασιατικές αλλά και αφρικανικές) «χάνονται». Όχι με εμπορικούς όρους· με γεωπολιτικούς. Είναι, αν μπορούμε να το πούμε κάπως χοντροκομμένα, με μια δόση υπερβολής, σαν το άλλοτε «κέντρο του κόσμου», ο ευρωπαϊκός και ο βορειοαμερικανικός καπιταλισμός, να κινδυνεύουν να γίνουν συμπληρώματα ή «αποικίες» του ασιατικού!

Δευτέρα 25 Δεκέμβρη. Αυτές οι σεισμικές αλλαγές δεν συμβαίνουν μόνο κάπου μακριά. Ούτε, καν, έχουν μόνο την μορφή «η cosco στον Πειραιά»… Οι άμεσες και έμμεσες συνέπειες τους εξελίσσονται ήδη, στρατιωτικά, στη μέση Ανατολή και στην Αφρική. Η Ουάσιγκτον προσπαθεί να μπλοκάρει τους χερσαίους βραχίονες των «δρόμων του μεταξιού» στο αφγανιστάν, στο ιράκ, στη συρία, στην τουρκία, στο ιράν· ακόμα και στο χείλος της Μεσογείου: στον λίβανο και στην παλαιστίνη… Ο χωροφύλακας ισραήλ ξανα-αποκτάει μια κάποια χρησιμότητα, αυτή τη φορά όμως όχι περιφερειακή. Κι αυτό του δημιουργεί προβλήματα κατεύθυνσης: τώρα (το ξέρουν καλά στο Τελ Αβίβ) δεν θα δρουν «γράφοντας» στις αρβύλες τους τον άλλοτε ανυπόληπτο στρατό της συρίας ή της αιγύπτου, αλλά εναντίον ενός πολύ σοβαρότερου project…

Για τους θαλάσσιους βραχίονες; Η Ουάσιγκτον θεωρεί πως ο έλεγχος / η ακύρωση του one belt / one road είναι ευκολότερη (είναι «θαλάσσια δύναμη»), όμως εκεί έχουμε την γνώμη ότι γίνεται ήδη, με τρόπο όχι φανερό αλλά όχι και λιγότερο επικίνδυνο, το μεγαλύτερο σπρώξιμο: στη «θάλασσα της κίνας» ή με αφορμή την βόρεια κορέα· κι αύριο την «τρομοκρατία» στη νοτιοανατολική ασία· στην υεμένη και στον κόλπο του Aden…

Όποιος κάνει το λάθος να πάρει στα σοβαρά αυτά που γράφουν οι ντόπιοι δημαγωγοί (αλλά και οι εντεταλμένοι πράκτορες των υπηρεσιών) θα νομίσει ότι το ελληνικό κράτος έχει στ’ αλήθεια προοπτικές θαλάσσιας «κυριαρχίας» στην ανατολική Μεσόγειο, παίρνοντας την εργολαβία απ’ την Ουάσιγκτον. Οι ελληνικοί χάρτες της “μοιρασιάς των αοζ” μεταξύ ελλάδας, νότιας κύπρου, ισραήλ και αιγύπτου υποτίθεται ότι αναπαριστούν αυτήν την κυριαρχία· μόνο που είναι λιγούρικα όνειρα, που κανείς δεν τα παίρνει στα σοβαρά. Είναι αδύνατο να τα πάρουν στα σοβαρά: το τουρκικό κράτος, με ένα τεράστιο θαλάσσιο μέτωπο στην ανατολική Μεσόγειο, δεν θα έχει αοζ επειδή έτσι θέλει … η Αθήνα… Ανατριχιαστικό!!

Είναι εύκολο να βρει κανείς (αν ψάξει) ποιοι πολεμικοί στόλοι περιπολούν μόνιμα στην περιοχή… Ο ρόλος της ελληνικής χερσονήσου σ’ αυτή τη φάση του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού είναι ήδη γνωστός: επιμελητεία. Αεροναυτικές ασκήσεις, λιμάνια, αεροδρόμια, τροφοδοσία, μπουρδέλα, ξέπλυμα. Οι συμμαχίες του ελληνικού βαθέος κράτους με ότι πιο παρακμιακό και αντιδραστικό διαθέτει η ανατολική Μεσόγειος (την χούντα του Sisi και το μιλιταριστικό / ρατσιστικό καθεστώς του Τελ Αβίβ) είναι μια απελπισμένη προσπάθεια να μην υποτιμηθεί εντελώς πέφτωντας στην κατηγορία «αεροναυτικές ασκήσεις, λιμάνια, αεροδρόμια, τροφοδοσία, μπουρδέλα, ξέπλυμα» μόνο.

Αν στα ‘90s ζήσαμε την ελεεινή ιμπεριαλιστική φιλοδοξία της ελλάδας «των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών», τώρα ζούμε την εξίσου ελεεινή ιμπεριαλιστική απελπισία του «αν είμαι καλός θα μείνει κανά κομματάκι και για μένα;» (Πρέπει όμως να παρακολουθεί κανείς διαρκώς τι λέγεται σ’ όλον τον καπιταλιστικό πλανήτη για να καταλάβει το πραγματικό «ελληνικό βάρος»…)