Τα μεταξωτά βρακιά

Σάββατο 22 Απρίλη. Καταλαβαίνουμε ότι μερικών μερικών ο εθνικός εγωϊσμός πληγώθηκε που υψηλόβαθμο στέλεχος του κινεζικού καθεστώτος έκανε επίσκεψη στην Άγκυρα και κουβέντιασε με τον Ερντογάν την επόμενη του δημοψηφίσματος… (Ενώ, σύμφωνα με τις ελληνικές υπηρεσίες και τους οπαδούς τους, θα έπρεπε το Πεκίνο να φτιάξει καινούργιο μεγάλο τείχος στα ανατολικά του για να μην το πάρουν τα κομμάτια απ’ την επερχόμενη διάλυση της τουρκίας…)

Δεν είναι, όμως, όλα μαύρα. Το Πεκίνο νοιάζεται και για το ελλαδιστάν. Και υπολογίζει σ’ αυτό για τον «δρόμο του μεταξιού». Δεν έχει πόδι στον Πειραιά; Έχει.

Να λοιπόν τα ευχάριστα. Ο κοτζάμ πρόεδρος της δημοκρατίας συναντήθηκε με κάθε τιμή με τον κύριο αριστερά (πάνω φωτογραφία). Ο οποίος είναι (κινέζος φυσικά, λέγεται Cai Mingzhao… ) … πρόεδρος του ειδησειογραφικού πρακτορείου Xinhua…. Και κουβέντιασαν και για τον «δρόμο του μεταξιού». Όπου ο αληθινό περισκόπιο πρόεδρος (ο έλληνας) δήλωσε ότι το μαγιάτικο φόρουμ στο Πεκίνο για την πρωτοβουλία «Ζώνη και Δρόμοι» είναι παγκόσμιας σημασίας. Είναι καλεσμένος; Θα φανεί.

Η σοβαρότητα του θέματος αυτής της συνάντησης αποδεικνύεται και απ’ την επόμενη φωτογραφία. Όπου ο γνωστός «αντ’ αυτού», φωτογραφίζεται (στη μέση) κατά την υπογραφή μιας συμφωνίας μείζονος σημασίας, που ξανατοποθετεί το ελλαδιστάν στο κέντρο του παγκόσμιου γίγνεσθαι: για την συνεργασία μεταξύ του πρακτορείου Xinhua (αριστέρα) με το «αθηναϊκό πρακτορείο ειδήσεων» (δεξιά). Χμμμμ… Τα ελληνικά (καθεστωτικά) νέα θα κατακλύσουν την ασία!

Τρέμε σύμπαν!!!

Τρεις (καπιταλιστικές) διαστάσεις

Σάββατο 22 Απρίλη. Οι πολύ παλιοί αναγνώστες του Sarajevo, ίσως και ακόμα πιο πριν, θα θυμούνται τις σταθερές αναφορές μας σ’ αυτό που θεωρούνταν «κόλλημά» μας: τα ιπτάμενα ι.χ. Φυσικά δεν ήταν «κόλλημα». Ήταν συμπέρασμα ανάλυσης για τις τάσεις της καπιταλιστικής αξιοποίησης. Κατά τα άλλα, όταν θίγαμε (και) αυτό το ζήτημα δεν είχαμε ιδέα καν και καν για το αν γίνονται τέτοιου είδους έρευνες και σε ποιο σημείο βρίσκονταν.

Πως ήταν δυνατόν η εργατική αντι-καπιταλιστική ανάλυσή μας να προβλέπει, και μάλιστα σχετικά σύντομα, την κατασκευή και την μαζικη χρήση ιπτάμενων ι.χ.; Ήταν και παραήταν, αν λάμβανε κανείς στα σοβαρά υπόψη του αυτά τα δύο: πρώτον, τον θεμελιώδη ρόλο που έπαιξε η κατασκευή και η μαζική χρήση του χερσαίου ι.χ. σε πάμπολλες πλευρές της καπιταλιστικής εξέλιξης στον 20ο αιώνα. Και δεύτερον, τα «φυσικά όρια» καπιταλιστικής αξιοποίησης που ήδη απ’ τα τέλη του 20ου αιώνα έβαζαν οι «δύο διαστάσεις» των ιδιωτικών μετακινήσεων.

Τώρα πια είναι εύκολο στον καθένα να βρει παραδείγματα και μοντέλα ιπτάμενων ι.χ. Το ζήτημα δεν βρίσκεται στα πρώτα στάδια της έρευνας· είναι αρκετά ώριμο, καθώς αυτά τα ιπτάμενα ι.χ. (που δεν μοιάζουν καθόλου με τα γνωστά ελικόπτερα) ενσωματώνουν τις τελευταίες εξελίξεις των τεχνολογιών αυτόματης / ρομποτικής οδήγησης, κλπ. Εννοείται ότι πρέπει να γίνουν μερικά σημαντικά βήματα ακόμα. Όπως, για παράδειγμα, η δημιουργία συστημάτων ελέγχου πτήσεων για τέτοια οχήματα (που στην προοπτική τους θα είναι πολλά εκατομύρια…).

Όμως…. Όμως υπάρχει κάτι δυσοίωνο σ’ αυτήν την εξέλιξη (το οποίο επίσης περιλάμβαναν οι προβλέψεις μας). Τα ιπτάμενα ι.χ., όταν μπουν στην τροχιά μαζικής χρήσης, θα αναμορφώσουν εντελώς τα urban τοπία· τις αστικές συγκεντρώσεις, τις πόλεις, και τα βασικά χαρακτηριστικά τους. Αν προσθέσει κανείς και άλλες σοβαρές εξελίξεις, όπως το internet of things και τα «αυτόματα σπίτια» μπορεί να έχει σε αδρές γραμμές τα βασικά χαρακτηριστικά της αλλαγής παραδείγματος όχι μόνο στις ιδιωτικές μετακινήσεις αλλά και στο κατοικείν.

Τι σημαίνει αυτό (σε βάθος λίγων, ίσως και πολύ λίγων δεκαετιών); Ότι το υπάρχον urban κεφάλαιο, με την μορφή των πόλεων, των δρόμων, των κτηρίων, κλπ όπως τα ξέρουμε, πρόκειται να απαξιωθεί προοπτικά. Εκτός απ’ τις εξαιρέσεις που θα γίνουν «τουριστικές ατραξιόν», το κεφάλαιο των αστικών (urban) υποδομών του 20ου αιώνα (στον «πρώτο κόσμο» τουλάχιστον) προορίζεται να «απελευθερωθεί» (δηλαδή να «απελευθερώσει» την κερδοφορία του) για λογαριασμό «νέων πόλεων», νέων μορφών κατοίκησης, κλπ κλπ.

Το πως θα μπορούσε να ξετυλιχτεί αυτή η μαζική απαξίωση κεφαλαίου το αφήνουμε σ’ εσάς να το υποθέσετε…

(φωτογραφία: το εικονιζόμενο κάθετης απογείωσης / προσγείωσης ιπτάμενο ι.χ. της γερμανικής start up Lilium είναι ένα μόνο απ’ τα παραδείγματα της ερευνητικής δουλειάς που γίνεται παγκόσμια, και των αποτελεσμάτων που μπορούν να επιδεικνύονται πανηγυρικά.

Στην πράξη, όλα τα συστήματα αυτόματης ηλεκτρικής οδήγησης που χρησιμοποιούνται ή θα χρησιμοποιηθούν στο κοντινό μέλλον για τα χερσαία ι.χ. είναι απλά η «εισαγωγή» στα αντίστοιχα των ιπτάμενων. Και το τελευταίο σημαντικό: ο δυτικός καπιταλισμός δεν έχει πια το μονοπώλιο αυτών των εξελίξεων. Ο κινεζικός βρίσκεται επίσης στην πρωτοπορεία…)

Σκυλοπαρέα, τρελή ή όχι

Παρασκευή 21 Απρίλη. Η επίσκεψη του αμερικάνου υπ.αμ. «τρελού σκύλου» James Mattis στο Ριάντ και οι «θερμές», στα όρια της ωμής κολακείας, δηλώσεις του για το ολοκληρωτικό καθεστώς της σαουδικής αραβίας, επιβεβαιώνουν τις βασικές γραμμές εκείνου που έχουμε προσδιορίσει σαν την ακόμα μεγαλύτερη εντατικοποίηση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού μέσω της ικανοποίησης των τοπικών ιμπεριαλισμών επιλεγμένων συμμάχων της Ουάσιγκτον.

Το Ριάντ και τα υπόλοιπα σεϊχάτα της αραβικής χερσονήσου, μαζί με το Τελ Αβίβ, έχουν τώρα πια μια ξεκάθαρη αποστολή και ρόλο. Ο «τρελός σκύλος» μίλησε έξω απ’ τα δόντια, απ’ το σαουδαραβικό παλάτι: …Φροντίζουμε για την ενίσχυση της αντίστασης της σαουδικής αραβίας απέναντι στις προκλήσεις του ιράν, για να την κάνουμε πιο αποτελεσματική στρατιωτικά, καθώς δουλεύουμε μαζί σαν εταίροι. Δεν πρόκειται να φύγουμε απ’ την περιοχή… Και ο όχι «τρελός» αμερικάνος υπ.εξ. Tillerson έσπευσε να συμπληρώσει απ’ την Ουάσιγκτον: … Έχουμε μια ισχυρή σχέση με την σαουδική αραβία για πάνω από 80 χρόνια και η στήριξή μας στην ισχυρή οικονομική συνεργασία παραμένει το ίδιο ισχυρή όπως πάντα…

Συνεπώς οι υποστηρικτές, χρηματοδότες κλπ της «ισλαμικής τρομοκρατίας» και, κυρίως, αυτή καθ’ εαυτή η «τρομοκρατία», θα συνεχίσουν να είναι ακόμα εντονότερα εργαλεία του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Και όχι μόνο στη μέση Ανατολή.

(φωτογραφία: Ποιος δαγκώνει ποιον; Ποιος είναι ο πιο λυσσασμένος;)

Ασία

Παρασκευή 21 Απρίλη. Στις ίδιες δηλώσεις του ο Tillerson έβαλε στη θέση του και το βορειοκορεατικό καθεστώς: σκοπεύουμε να το ξαναβάλουμε στη λίστα των κρατών που υποστηρίζουν την τρομοκρατία… με σκοπό να αναγκάσουμε την Pyongyang να συμβιβαστεί μαζί μας… Οι απειλές του αμερικάνου υπ.εξ. συμπλήρωσαν εκείνες του αντιπροέδρου Pence (ο «τρελός σκύλος» ήταν απασχολημένος αλλού…) που πήγε να ευλογήσει την αμερικανική βάση στην ιαπωνική Yokosuka, και το αεροπλανοφόρο Roland Reagan…

Αυτά, την ώρα που η θρυλική «αρμάδα» (με επικεφαλής ένα ακόμα αεροπλανοφόρο, το Carl Vinson) βρίσκει τον δρόμο της, τελικά, προς τη βόρεια κορέα… Την ώρα, επίσης, που Πεκίνο (κυρίως) και Μόσχα (σε προς το παρόν μικρότερο βαθμό απ’ ότι το Πεκίνο) συγκεντρώνουν στρατό με όλα τα απαραίτητα στα σύνορά τους με την βόρεια κορέα.

Οι αμερικανικές απειλές και η συγκέντρωση στρατών δεν σημαίνουν υποχρεωτικά έναν πόλεμο αύριο. Δεν γίνεται απ’ την άλλη να σημαίνουν … «ειρήνη»!

Μόνο που μας δημιουργείται ένα (τολμηρό…) ερώτημα, που προς το παρόν δεν έχουμε στοιχεία ούτε να το απαντήσουμε ούτε να το απορρίψουμε. Θα ήταν δυνατόν Ουάσιγκτον και Πεκίνο, αφήνοντας προς στιγμή στην άκρη την στρατηγική αντιπαλότητά τους, να συμφωνήσουν μυστικά, μαζί με την Σεούλ φυσικά (και την ανοχή της Μόσχας) την μοιρασιά της βόρειας κορέας μεταξύ νότιας (κατά κύριο λόγο) και κίνας;

Η τακτική της «διάλυσης» δεν έχει χρησιμοποιηθεί ακόμα στην ανατολική ασία. Το βορειοκορεατικό καθεστώς απ’ την άλλη μεριά, εσωτερικά τυρρανικό απέναντι στον ίδιο του τον πληθυσμό, δεν είναι απαραίτητο σε κανέναν, εκτός απ’ τον εαυτό του.

Θα φανεί…

Αγγλικές εκλογές

Παρασκευή 21 Απρίλη. Είναι συνηθισμένο στις προεκλογικές περιόδους οι αντίπαλοι να εμφανίζονται περισσότερο «αποφασισμένοι» και «κατηγορηματικοί» (απ’ ότι θα είναι όταν αναλάβουν τα πόστα στις βιτρίνες) προκειμένου να μαζέψουν περισσότερα κουκιά. Δεν συμβαίνει αυτό στο βαθμό εξαπάτησης που είναι ο συνηθισμένος στο ελλαδιστάν· ωστόσο συμβαίνει.

Η επιλογή της ως τώρα «υπηρεσιακής» πρωθυπουργού May να πάει σε πρόωρες εκλογές τον ερχόμενο Ιούνη αντίθετα απ’ όσα έλεγε τους περασμένους μήνες, την τοποθετεί σε στέρεο τρόπο στην γκαλερί των καιροσκόπων. (Να θυμίσουμε ότι πριν το περσινό δημοψήφισμα ήταν φανατική οπαδός του bremain…). Το να εκλεγεί επίσημα πια στο πόστο της Downing Street no 10 θεωρείται αυτή τη στιγμή πολύ πιθανό, χωρίς αυτό να προδικάζει με ακρίβεια το τι θα γίνει απ’ την μεριά του Λονδίνου στις πολύχρονες διαπραγματεύσεις του διαζυγίου με την ε.ε. (Αυτή η στάση θα καθορίζεται απ’ τα συμφέροντα των διάφορων φραξιών του αγγλικού κεφάλαιου, έτσι κι αλλιώς). Όμως στο δρόμο προς τα εκεί, ως τις 8 Ιούνη, θεωρούμε μάλλον απίθανο να ξαναμεταμορφωθεί η κυρία May από «γεράκι» σε «περιστέρι» σε ότι αφορά το διαζύγιο.

Από πολλές απόψεις το γεγονός ότι η αγγλική σκηνή θα μπει σε προεκλογικό διαγωνισμό εθνικισμού διάρκειας κάμποσων εβδομάδων βολεύει και την ε.ε. (Η αγγλική υπεροπτική έκφραση είναι τα «εναπομείναντα 27 κράτη μέλη»!!). Σίγουρα τον σκληρό πυρήνα της. Μέχρι στιγμής φαίνεται πως υπάρχει κοινή στάση και των 27 σε πολλά «ράμματα για την γούνα» του Λονδίνου. Το πρώτο δέλεαρ γι’ αυτή την ενότητα είναι τα 60 δις. ευρώ (χρέη του Λονδίνου προς την ε.ε.) η αποπληρωμή των οποίων έχει μπει σαν προϋπόθεση απ’ την μεριά των Βρυξελών για να ξεκινήσει οποιαδήποτε κουβέντα για το διαζύγιο. Τα πιο «ευάλωτα» στις προσπάθειες κολακείας εκ μέρους του Λονδίνου κράτη / μέλη έχουν αποδεχτεί με ενθουσιασμό αυτήν την προϋπόθεση, εφόσον έτσι θα μειωθεί η δική τους οικονομική συμβολή στον προϋπολογισμό της ε.ε.: άλλο οι συμπάθειες κι άλλο τα φράγκα!

Τα 27 «εναπομείναντα» θα κουβεντιάσουν τις βασικές γραμμές της ευρωπαϊκής στάσης σε ειδική σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλες, το μεθεπόμενο Σάββατο (29 Απρίλη). Και ήδη φορτώνεται ο λογαριασμός του Λονδίνου: όχι μόνο θα φύγουν απ’ την επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας οι έδρες δύο ευρωπαϊκών οργανισμών (της European Medicines Agency και της European Banking Authority) αλλά τα έξοδα της μετακόμισης θα χρεωθούν στην αγγλία…

Μια ωραία ατμόσφαιρα…

Γαλλικές εκλογές

Παρασκευή 21 Απρίλη. Ούτε οι εκλογές ούτε οι υποψήφιοι «σωτήρες» είναι του γούστου μας… Ωστόσο θα το θεωρούσαμε ευχάριστη εξέλιξη αν ο υποψήφιος Μελανσόν έπιανε την δεύτερη θέση στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της ερχόμενης Κυριακής, πετώντας την φασισο-υποψήφια στην τρίτη θέση! Αλλά όχι, το βαθύ κράτος (το γαλλικό) έχει το νου του: μια επίθεση “τρομοκρατών” (ω τι θαυμάσιο timing απ’ τους “τζιχαντιστές”!!!) προσπαθεί να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Εύκολο αφού το ποίμνιο είναι … ποίμνιο!

Όσο για τα ολογράμματά του; Αυτά ναι, μας αρέσουν, αλλά για τον ακριβώς αντίθετο λόγο (απ’ αυτόν που τα χρησιμοποιεί ο Μελανσόν): επειδή δίνουν μορφή στο ψέμα της πολιτικής σαν τεχνικής της εξουσίας…

(φωτογραφία: δεν ξέρουμε γιατί το σκέφτηκε, αυτός ή το επιτελείο του, αλλά ανοίγοντας δρόμους στην πολιτική προπαγάνδα ο Μελανσόν κινδυνεύει να βρεθεί στον πάτο του λάκου – του θεάματος. Πως θα ήταν ένας «πρόεδρος» ολογραμματικός; Ίσως ρομποτικά κατασκευασμένος; Και τι θα σήμαινε αν το ολόγραμμα του ψόφιου κουναβιού – ένα παράδειγμα λέμε… – εμφανιζόταν σε εκατό ή χίλιες κεντρικές πλατείες του κόσμου; Σύγκρυο!!!)

Όλα εις διπλούν (;)

Πέμπτη 20 Απρίλη. «Δύο τουρκίες» ανακαλύπτουν διάφοροι, με αφορμή το αποτέλεσμα του πρόσφατου δημοψηφίσματος. Δεν είναι καινούργια ανακάλυψη. Δεν είναι καν καινούργια ιδέα για πολλές πρωτοκοσμικές κοινωνίες. «Δύο ελλάδες» είχε εντοπίσει κάπου στα ‘90s ο τότε πρωθ. Σημίτης. «Δύο αμερικές» μπορεί να δείξει κανείς σε σχέση με τις περσινές προεδρικές εκλογές. Ή «δύο μεγάλες βρετανίες» με θέμα το “brexit”. Ή «δύο ιταλίες» – εκεί μια εσωτερική διάκριση (έως και πόλωση) «βορρά – νότου».

Πρόκειται για φτηνή και δόλια «κοινωνιολογία». Επειδή η ανακάλυψη τέτοιων δυϊσμών πηγαίνει σετ σχεδόν πάντα με την ιδέα κάποιας αδιαμεσολάβητης σύγκρουσης, ως εάν οι «δύο οντότητες» ζουν εντελώς διαχωρισμένες μεταξύ τους. Φυσικά αυτού του είδους οι κοινωνιολόγοι θα απέρριπταν με οργή οποιαδήποτε ταξική ανάλυση· που, μάλιστα, δεν θα συνέπιπτε καθόλου με τα «δύο» (μπλοκ;) που οι ίδιοι πουλάνε.

Οι πραγματικότητες των κοινωνιών, των σχέσεων ανάμεσα σε κοινωνικά υποκείμενα (άτομα, οικογένειες / σόγια, τάξεις, κόμματα, φύλα, σεξουαλικότητες, γούστα, κλπ) και, επίσης, οι διαδικασίες δημιουργίας ομοιοτήτων – και – διαφορών είναι πολύ πιο σύνθετες απ’ τον στερεοτυπικό δυισμό που δήθεν εντοπίζουν οι οπαδοί των «διπλών εθνοτήτων». Ακόμα περισσότερο σε μεταβατικές περιόδους, όπως κι αν προσδιορίζονται αυτές. Γι’ αυτό και όταν τα όποια κοινωνικά υποκείμενα εκφράζονται μέσα από κάλπες (ειδικά σε διπολικά συστήματα, είτε πρόκειται για δημοψηφίσματα είτε για εκλογικές αναμετρήσεις ανάμεσα σε δύο κόμματα) οι δυαδικές τεχνικές της εξουσίας, εναρμονισμένες άλλωστε με τον πυρήνα της πληροφορικής / κυβερνητικής κωδικοποίησης (0/1), προβάλλονται πάνω τους σα να είναι δικά τους χαρακτηριστικά.

Η δυαδική τυπολογία επί του κοινωνικού δεν είναι πραγματική. Είναι προπαγανδιστική. Θα ήταν πιο κοπιαστικό (και πολύ λιγότερο εμπορικό) το να παραδεχτεί κανείς ότι από ιδεολογική ή/και πολιτισμική (και σε τελευταία ανάλυση «πολιτική» με την πλατιά έννοια της λέξης) άποψη οι κοινωνικές σχέσεις και συμπεριφορές είναι «φασματικές». Κινούμενες, εξελίξιμες, επιδεκτικές τόσο σε συντηρητικές οπισθοδρομήσεις όσο και σε ξεσπάσματα, ακόμα και τομές.

Παρότι αυτό δεν λύνει κανένα πρόβλημα σε περιθωριακούς σαν εμάς, εργάτες και αυτόνομους, επιτρέπει τουλάχιστον να εργαζόμαστε για την δυναμική της απελευθέρωσης αντί να συμβιβαζόμαστε με τις όποιες καθεστωτικές στατιστικές και στατικότητες.

Βόρεια κορέα γιοκ!

Πέμπτη 20 Απρίλη. Μοιάζει με αστείο. Η αρμάδα που το ψόφιο κουνάβι και το επιτελείο του είχε αναγγείλει ότι κατευθύνεται στα μούτρα του βορειοκορεατικού καθεστώτος τελικά έπλεε αντίθετα. Προς αυστραλία και μετά προς ινδικό ωκεανό μεριά. Μήπως το ψοφιοκουναβιστάν έχει χεσμένη τη γεωγραφία; Μήπως δεν ξέρει που πέφτει η κορεατική χερσόνησος;

Όχι. «Έπρεπε να τελειώσουμε μια προγραμματισμένη άσκηση» λένε τώρα οι αμερικάνοι επιτελείς. «Και τώρα τραβάμε ξανά προς την δόξα: βορειοκορεάτες ερχόμαστε!».

Δεν αποκλείεται να είναι και έτσι. Ίσως το ψόφιο κουνάβι να έχει ένα προφητικό χάρισμα που έχει παρεξηγηθεί. Να λέει, δηλαδή, για χθεσινό ή αυριανό κάτι που θα συμβεί μετά από ένα μήνα. Μην ξεχνάτε: μαζί με το αγαπημένο του fox news είχε «δει την τρομοκρατική ενέργεια» στη Στοκχόλμη ενάμισυ μήνα νωρίτερα… Όταν οι άλλοι έπαιζαν χιονοπόλεμο…

Είναι φίλος τους (τώρα)

Πέμπτη 20 Απρίλη. Μερικά απ’ τα νούμερα του πρώτου σκέλους της έκθεσης του καταραμένου δντ για την «μικρή ασθενή» αρέσουν στους φαιορόζ. Μεγάλο «πρωτογενές πλεόνασμα» του 2016 (αναδρομική η καταμέτρηση), καλούτσικο για το 2017… Ύστερα, όταν αρχίζουν οι προβλέψεις, ξαναγίνεται εχθρός.

Το ελάττωμα της φαιορόζ «παθολογικής πολιτικής» και των σχέσεων αγάπης – μίσους με το καταραμένο δντ είναι ότι αυτό το τελευταίο δεν αποφασίζει τι θα κάνει με βάση τα περσινά ξινά σταφύλια, αλλά με βάση τις προβλέψεις του – εκεί που είναι «κακό». Που σημαίνει ότι κρατάει ορθάνοικτη την πόρτα της επίσημης «εξόδου» του απ’ το ατελείωτο πρόγραμμα «διάσωσης» του ελλαδιστάν (γιατί ανεπίσημα δεν συμμετέχει χρηματοδοτικά εδώ και σχεδόν 2 χρόνια…).

Κι αν το δντ κουνήσει το μαντήλι, τότε μια σειρά ευρωπαϊκά κράτη / δανειστές θα κουνήσουν το κεφάλι. Και το χέρι…

Όταν το “όχι” σημαίνει…

Πέμπτη 20 Απρίλη. Διαδηλώσεις σε γειτονιές της Istanbul εναντίον της απόφασης του “ανώτατου εκλογικού συμβουλίου” να απορρίψει όλες τις ενστάσεις κατά της εγκυρότητας του δημοψηφίσματος. “Αντίσταση”, “το ‘όχι’ είναι παντού!”, “η Istanbul μας ανήκει” μερικά απ’ τα βασικά συνθήματα.

Αν η απόρριψη του προεδροκεντρικού μοντέλου που επικράτησε στο δημοψήφισμα πηγαίνει πέρα απ’ τον Ερντογάν (κάτι τέτοιο θα ήταν το σωστό κατά την ταπεινή μας άποψη), τότε υπάρχει ένας δύσκολος μεν αλλά δημιουργικός και αποτελεσματικός δρόμος για την πραγματική διεύρυνση των ελευθεριών στην τουρκική κοινωνία: η δημιουργία δυναμικών κοινωνικών κινημάτων με τις δικές τους αντι-θεσμίσεις· που μεσοπρόθεσμα θα ανα-διαμορφώσουν τις συνειδήσεις, “απ’ τα κάτω”. Και υπάρχει τέτοιο πεδίο σημαντικό και ανεξερεύνητο εκεί.

Αν, αντίθετα, ο νταλκάς είναι προσωποποιημένος, τότε η μάχη έχει χαθεί, άσχετα αν θα την κερδίσει ο Ερντογάν ή οι επόμενοι καραβανο-πραξικοπηματίες…

Μιλώντας κάπως πιο γενικά: “τα παιχνίδια κορυφής” είναι εξ’ αρχής υπονομευμένα… Δείτε τα τέτοιου είδους τραγικά λάθη του κινήματος της 16 Απρίλη στην αίγυπτο τα προηγούμενα χρόνια: έβγαλαν τον Σίσι…