Category: Cyborg

Τα καλά κρασιά!

Σάββατο 30 Μάη. Ενώ η Μιννεάπολη καίγεται, το ψόφιο κουνάβι παίζει κυνηγητό με μια ψηφιακή τσίχλα. Ή, ο ένδοξος πρόεδρος των ένδοξων ηπα νοιώθει προδομένος απ’ το αγαπημένο του social μήντιο, το twitter! Ωιμέ! Η ανθρωπότητα κυλάει πίσω στον πρωτογονισμό των τελάληδων!

Χαριτωμένα όλα αυτά. Αλλά όπως συχνά συμβαίνει το ψόφιο κουνάβι είναι ο λοξός διεκπεραιωτής καπιταλιστικών / κρατικών αναγκών (και σχεδιασμών) που είναι straight ahead. Εν προκειμένω, και καθόλου τωρινά, η διακύβευση είναι αυτό που ονομάστηκε «ελευθερία έκφρασης» στα (αντι)social media. Ευρύτερα όμως: στον κυβερνοχώρο.

Η αναδιάρθρωση σ’ αυτόν τον τομέα (που είναι υποτομέας της ιστορικής ψηφιακής «ελευθερίας της πληροφόρησης») ξεκίνησε όταν έγιναν μόδα αφενός τα λεγόμενα «fake news» και αφετέρου το κυνήγι τους. Για το καλό της κοινωνίας (όπως λέμε «για το καλό της δημόσιας υγείας»). Ότι κυκλοφορούν τερατώδη ψέματα και απίστευτες βλακείες (και) στα (αντι)social media είναι γεγονός… Αλλά το να εμφανιστούν προστάτες του μυαλού του καθενός… αυτό είναι εντελώς διαφορετική ιστορία!!..

Ποιό ακριβώς είναι το πρόβλημα; Κατά την αιρετική άποψη της ασταμάτητης μηχανής το πρόβλημα είναι ότι με τέτοιον και τόσον πληθωρισμό ψεμμάτων (προέλευσης από οπουδήποτε) τα κάθε φορά επίσημα, τα «τακτικής» (ενίοτε και «στρατηγικής») σημασίας ψέμματα, οι κρίσιμες ψευδείς ειδήσεις, η παραπληροφόρηση που προέρχεται απ’ τα κράτη, τα αφεντικά, τις υπηρεσίες τους, άρχισαν να χάνουν την αξία τους. Τυπική εξέλιξη κάθε πληθωρισμού!

Αναγκαία θα ήταν, κατά συνέπεια, μια διαδικασία «αποπληθωρισμού». Έτσι ώστε να απομείνουν τα «εγγυημένα ψέματα», τα εγκεκριμένα, να δουλεύουν. (Καθώς ο ενδοκαπιταλιστικός παγκόσμιος ανταγωνισμός οξύνεται τι άλλο θα προβλέπατε απ’ την μεριά των αφεντικών;) Αποπληθωρισμός των ψεμμάτων (όπως και οποιοσδήποτε άλλος αποπληθωρισμός) σημαίνει συστηματικός περιορισμός της κυκλοφορίας τους. Κι αυτός, με την σειρά του, σημαίνει «απαγόρευση κυκλοφορίας». Πρακτικά όχι μόνο των ψεμμάτων και της παραπληροφόρησης που είναι unofficial, αλλά και σε οτιδήποτε θα μπορούσαν οι κεντρικοί, στρατηγικοί ψεύτες, να χαρακτηρίσουν έτσι.

Αναλυτικά και θεωρητικά, σαν αυτόνομοι εργάτες, είμασταν έτοιμοι γι’ αυτή την εξέλιξη πολύ πριν αρχίσει να ξεδιπλώνεται. Έτσι ώστε όταν άρχισε η ευγενής εκστρατεία των αφεντικών των social media να προστατέψουν την διανοητική υγεία και την πληροφόρηση των πελατών τους απ’ τους κακόβουλους αποπλανητές τους, πατήσαμε το κουμπί «start» και περιμέναμε. Περιμέναμε κάτι πιο χειροπιαστό, είτε απ’ την «ιδιωτική πρωτοβουλία» είτε απ’ τα κράτη.

Εν τω μεταξύ, αυτή η δήθεν εξυγίανση των κοινωνικών ψηφιακών επικοινωνιών και της καθολικής σαπίλας τους σαν «ένδειξη ευθύνης» των διάφορων Zuckerberg είχε εξ αρχής πάνω της μια αμηχανία. Γιατί οι εν λόγω επιχειρηματίες, που έκτισαν τις αυτοκρατορίες τους πάνω στο «πείτε ότι μαλακία θέλετε» (κι εμείς θα μαζεύουμε και θα αξιοποιούμε τα data σας…) ήταν δύσκολο να πάψουν να είναι αρχιεπίσκοποι της «ελευθερίας» και να το γυρίσουν σε παπάδες της πειθαρχίας. Υπήρχε μια αντίφαση στον κυβερνο-αέρα, οπότε περιμέναμε την αναπόφευκτη «λύση» της: την επίσημη και καθαρή εμπλοκή της μορφής-κράτος στο θέμα.

Η ισχυρή προσεισμική ένδειξη ήρθε στα μέσα του περασμένου Φλεβάρη (προ covid-19!!!!), όταν ο κοτζάμ βασιλιάς της λάσπης και της κοινωνικής μεσολάβησης Zuckerberg, άλλοτε αγέρωχος υπερασπιστής της «ελευθερίας στο διαδίκτυο» (και οπωσδήποτε στους πελάτες του…) ζήτησε απ’ τα ευρωπαϊκά κράτη / ε.ε. να καθορίσουν τους κανόνες του τι επιτρέπεται να λέγεται και τι όχι στα (αντι)social media.

Αυτό έγινε στις 18 Φλεβάρη, και όπως συνήθως τα διαφόρων ειδών πολιτικά τσακάλια του σύμπαντος κοιμόνταν ύπνο βαθύ και γλυκό, με όνειρα ασκανδάλιστα. Ακριβώς 4 μήνες νωρίτερα, στις 18 Οκτώβρη, στη διάρκεια του γνωστού Event 201 (το μελετήσατε προσεκτικά και κριτικά όπως σας συμβουλέψαμε;) μιλώντας για την πληροφοριακή διάσταση της αντιμετώπισης μιας φονικής πανδημίας (!!! κοίτα κάτι συμπτώσεις!) κάποιος απ’ τους «παίκτες» του Event 201 είχε πει στα ίσια το εξής, που μπορεί τότε να έμοιαζε κωδικοποιημένο: οι πλατφόρμες των social media θα πρέπει να σταματήσουν να θεωρούν εαυτούς σαν τεχνικούς παρόχους υπηρεσιών / πλατφόρμες και να παραδεχτούν ότι είναι «εκπομποί περιεχομένου»….

Το είχαμε κρατήσει κι αυτό στην άκρη. Γιατί τί σήμαινε αυτή η διαφορά, και τί σημασία θα μπορούσε να έχει (ακόμα και) στην «αντιμετώπιση ενός μολυσματικού θανατικού»; Το να είναι μια επιχείρηση «πάροχος υπηρεσιών / πλατφόρμα» σημαίνει ότι προσφέρει μεν το τεχνικό πλαίσιο των ψηφιακών επικοινωνιών, ΔΕΝ έχει όμως καμμία ευθύνη για ό,τι διακινείται εκεί. Την αλήθεια, την ακρίβεια, την πολιτικής ορθότητα και τα λοιπά. Ο πάροχος είναι, σα να λέμε, ουδέτερος απέναντι στους χρήστες των υπηρεσιών του.

Αυτή η ουδετερότητα ήταν βέβαια η βάση της εκτρωματικής ανάπτυξης των (αντι)social media, ήταν η βάση της σαβούρας τους, αλλά κυρίως ήταν η φυσική συνέπεια της ουδετερότητας του διαδικτύου συνολικά, σαν τεχνολογίας επικοινωνιών, όπως προσδιορίστηκε από την κατασκευή του την ίδια! Ο πόλεμος κατά αυτής της γενικής (και βασικής) ουδετερότητας έχει ξεκινήσει πριν απ’ την ανακάλυψη της διανοητικής δολιοφθοράς που κάνουν τα «fake news» (και ο ύπουλος ρόλος στον κυβερνοχώρο της ανεγκέφαλης αλεπούς / Putin…). Και, υποθέτουμε, ότι καταλαβαίνετε ποιοί και γιατί ήθελαν (και θέλουν) να την καταργήσουν αυτήν την ουδετερότητα.

Απ’ την άλλη μεριά το «πομπός περιεχομένου» θα σήμαινε ότι αυτές οι πλατφόρμες των (αντι)social media είναι σαν ένα τυπικό μήντιο, ας πούμε μια εφημερίδα, της οποίας ο ιδιοκτήτης / εκδότης έχει όλη τη νομική ευθύνη για το τι γράφεται και απο ποιόν. Προφανώς στη δομή διαχείρισης περιεχομένου των κλασσικών media (εφημερίδων, ραδιοφώνων, καναλιών…) δεν υπάρχει καμμία «ουδετερότητα», εκτός απ’ αυτήν που ορίζει το κάθε φορά αφεντικό τους, όπως το βολεύει. Συνεπώς ο έλεγχος είναι ο … σωστός!

Αυτό που είχε ειπωθεί, λοιπόν, στην 18 Οκτώβρη του 2019, στο Event 201, ήταν ότι «για το καλό της προστασίας της υγείας των ανθρώπων…» (ρε τι χωράει σ’ αυτό το νταβατζιλίκι!) οι ιδιοκτήτες των (αντι)social media θα πρέπει να χρεωθούν με τη νομική ευθύνη του τι κυκλοφοράει στις πλατφόρμες τους· αφήνοντας να εννοηθεί ότι αν δεν μπορούν να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στη λογοκρισία θα αναλάβει αυτός που μπορεί: η μορφή κράτος. Ενώ εκείνο που ειπώθηκε δια στόματος Zuckerberg στις 18 Φλεβάρη του 2020 στους αξιωματούχους της ευρωπαϊκής commission (ευαίσθητους, ως γνωστόν, στις «ελευθερίες»….) ήταν ότι κανονίστε εσείς σαν κράτη τη νομοθεσία της λογοκρισίας (που πάει να πει: αναλάβετε εσείς την πολιτική ευθύνη του αποπληθωρισμού των ψεμμάτων ή των «ψεμμάτων»…) και εμείς, σαν ιδιωτικές εταιρείες, θα την εφαρμόσουμε.

Bingo!!!

Η λοξή εξέλιξη

Σάββατο 30 Μάη. Πριν λίγες ημέρες το ψόφιο κουνάβι τιτίβισε ότι η “επιστολική ψήφος είναι ευκαιρία για νοθεία” – ενόψει των προεδρικών εκλογών του Νέμβρη. Έχει τους καϋμούς του ο άνθρωπος! Οι αλγόριθμοι του twitter κρέμασαν κουδούνια στο προεδρικό τιτίτιβισμα, ως ελεγχόμενο για «διασπορά ψευδών πληροφοριών». Το ψόφιο κουνάβι τα πήρε, γιατί φαίνεται ότι αυτοί οι αλγόριθμοι έχουν ακόμα μια πολιτική μάλλον παρά τεχνική αδυναμία: δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τις επίσημες, καθεστωτικές, επιτρεπτές παπαριές απ’ τις υπόλοιπες. Κι όταν ένα ψόφιο κουνάβι θυμώνει…

Χτες ξανατιτίβισε. Αυτή τη φορά απειλώντας ότι θα στείλει τον στρατό να πυροβολεί τους διαδηλωτές / looters στη Μιννεάπολη. Και πάλι οι αλγόριθμοι του twitter αστόχησαν: κρέμασαν κουδούνια στο εν λόγω προεδρικό τιτίβισμα, ότι προάγει την βία.

Ε, αυτό ήταν! Το ψόφιο κουνάβι, σαν πρόεδρος που φοράει παντελόνια, υπέγραψε ένα διάταγμα… που δεν λέει ότι «τα ψόφια κουνάβια επιτρέπεται να λένε ό,τι γουστάρουν» (όπως θα περίμενε κανείς…), αλλά που κάνει πράξη εκείνο που είχε ειπωθεί στις 18 Οκτώβρη του 2019, στο Event 201: ακυρώνει την αμερικανική νομοθεσία του 1996, που εξασφάλιζε την νομική ουδετερότητα των εταιρειών παροχής υπηρεσιών στο internet σε σχέση με τα περιεχόμενα που διακινούν οι χρήστες αυτών των υπηρεσιών!

Η παράγραφος 230 εκείνου του ευρύτερου νόμου για τις τηλεποικοινωνίες προέβλεπε ότι κανένας πάροχος ή χρήστης μιας διαδικτυακής ηλεκτρονικής υπηρεσίας δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σαν εκδότης ή εκφωνητής οποιασδήποτε πληροφορίας που προέρχεται από άλλον πάροχο πληροφοριών… Αυτό σήμαινε πως οι εταιρείες (π.χ. η google) είχαν έκτοτε νομική ασυλία (δηλαδή «ουδετερότητα») για το όποιο περιεχόμενο διακινούνταν απ’ τα δίκτυά τους. Εκείνο που επέτρεπε η παράγραφος 230 στις εταιρείες ήταν να επέμβουν «κόβωντας» αν παραβιάζονται οι εταιρικές προδιαγραφές, υπό την προϋπόθεση ότι το «κόψιμο» γίνεται καλόπιστα… (Σ’ αυτές τις εταιρικές διακριτικές δυνατότητες περιλαμβανόταν και η προσφυγή στην εταιρεία, με αίτημα «κοψίματος» κάποιου εναντίον περιεχομένου για το οποίο μπορούσε να αποδείξει ότι τον βλάπτει προσωπικά…)

Εκείνη η εξαίρεση επέτρεψε την εκρηκτική διεύρυνση του internet. Αφού, λοιπόν, αυτό έχει ολοκληρωθεί (κι αφού έχουμε μπει στην 4η βιομηχανική επανάσταση…), η ασυδοσία τέλος! Το ψόφιο κουνάβι, θυμωμένο απ’ τους αδιακρισία των αλγόριθμων του twitter, αποφάσισε ότι το (αντι)social μήντιο είναι «εκδότης» και όχι «πλατφόρμα».

Πράγμα που σημαίνει ότι έχει πλήρη νομική ευθύνη και για αυτά που επιτρέπει να κυκλοφορούν στις λεωφόρους του, αλλά και για αυτά που απαγορεύει: αν, για παράδειγμα, ξανακρεμάσει κουδούνια στον πρόεδρο των ηνωμένων πολιτειών της αμερικής θα φάει ξεγυρισμένη μήνυση! Αλλά και αν αφήσει ασύδοτους τους αντιπάλους του, το ίδιο θα πάθει… Και μιλώντας γενικά: το traffico στο internet αποκτάει αυστηρούς τροχονόμους: τα κράτη (το ψοφιοκουναβιστάν είναι δεύτερο, εφόσον προηγείται το Πεκίνο!) και τις νομοθεσίες τους. Συμπεριλαμβανόμενων των νομοθεσιών «έκτακτης ανάγκης», που έχουν κάθε λόγο να μονιμοποιηθούν…

Αυτά που ξέρατε να τα ξεχάσετε! (Και εμείς επίσης….)

Η στόχευση

Σάββατο 30 Μάη. Απ’ την στιγμή που διαπιστώσαμε, μελετώντας τα λεγόμενα των παικτών του Event 201, ότι ο έλεγχος της διαδικτυακής πληροφόρησης (… στην περίπτωση μιας επιδημίας εντός ή εκτός εισαγωγικών… αλλά γιατί μόνον εκεί;) έχει γίνει πια ζήτημα πρώτης γραμμής, και απ’ την στιγμή που είναι γνωστό ότι έτσι ακριβώς συμβαίνει σε κάθε πόλεμο που κηρύσσουν τ’ αφεντικά, παρακολουθήσαμε (σιωπηλά…) το τι συνέβαινε στη διάρκεια των πραξικοπημάτων από αυτήν την άποψη. Συνέκλιναν, άραγε, τα κράτη προς τον έλεγχο και σ’ αυτόν τον τομέα;

Αυτό που συνέβη ως τώρα (και έγινε συστηματικά, μεθοδικά, με σχέδιο) είναι ότι όλα τα καθεστωτικά μήντια λειτούργησαν σχεδόν μονομπλοκ, σ’ όλα τα (ευρωπαϊκά) κράτη που μπορούμε να ξέρουμε, ακολουθώντας / υπηρετώντας την καθεστωτική γραμμή περί Αποκάλυψης, Αρμαγεδώνα, κλπ. Εκεί που υπήρξε κάποιος πλουραλισμός (συμπεριλαμβανομένων των «θεωριών συνωμοσίας»…) ήταν στον κυβερνοχώρο. Αν υπήρξε «αχίλλειος πτέρνα» στην δημαγωγία, αυτή βρισκόταν εκεί: στο πως οι αιρετικοί «ειδικοί» κατάφεραν να κυκλοφορήσουν, όσο κυκλοφόρησαν, τις κριτικές τους απόψεις. Είναι ακριβώς η περιοχή όπου εκκρεμεί ο κεντρικός έλεγχος!

Οι βλακώδεις και μικρόνοες «κατηγορίες» που άκουσε η ασταμάτητη μηχανή είναι χάδια μπροστά στην μεταχείριση που είχε, για παράδειγμα, ένας ειδικός καθόλα αναγνωρισμένος, του βεληνεκούς του Sucharit Bhakdi, στη γερμανία. (Πρόκειται για αυτόν που είχε προκαλέσει ανοικτά την Μέρκελ και την γερμανική κυβέρνηση για το πραξικόπημα α λα γερμανικά – σχετικό video στο εξ οικείων τα βέλη, ξανά, Τετάρτη 1 Απρίλη).

Σ’ αυτήν την πρώτη φάση της υγιεινιστικής εκστρατείας, ο έλεγχος όσων είχαν τεκμηριωμένη και ρεαλιστική άποψη εναντίον της τρομοεκστρατείας, έγινε μ’ έναν διπλό τρόπο: αφενός μέσω της διασποράς διάφορων πανηλίθιων «θεωριών συνωμοσίας», και αφετέρου με την συστηματική και προβοκατόρικη «δυσφήμιση». Όλοι οι εθελοντές, επαγγελματίες ή ερασιτέχνες, οπαδοί του κράτους έφτιαξαν μια «κοινή δεξαμενή» (κατ’ αναλογία εκείνης των νεκρών…) για να πετάνε εκεί, σαν συνωμοσιολόγους, «ψεκασμένους», «χριστιανοταλιμπάν», «οπαδούς του Τραμπ», όσους απειλούσαν την ενιαία κρατική / καπιταλιστική αλήθεια.

Αστυνομικά, απαγορευτικά μέτρα δεν γνωρίζουμε να πάρθηκαν σ’ αυτή τη φάση. Αλλά, εκτιμάμε, ότι αυτό είναι μια μεταβατική περίοδος. Πιθανότατα (γιατί όχι;) στη διάρκεια των προηγούμενων μηνών να έγινε αθόρυβα η απαραίτητη «καταγραφή των άπιστων και των αιρετικών» (σε κάθε κράτος) – εν όψει της συνέχειας.

Γιατί θα υπάρξει συνέχεια, δεν έχουμε αμφιβολίες. Ακόμα και τα «ψηφιακά» καμώματα του ψόφιου κουναβιού, που είναι άσχετα μεν με τον covid-19 είναι όμως σχετικότατα με τις ανάγκες γενικής (καπιταλιστικής) επιτήρησης, υποδεικνύουν την κατεύθυνση…

Το διπλό αφεντικό 13

Παρασκευή 15 Μάη. Εμπόδιο δεύτερο: γιατί πρέπει να συσχετιστεί η υγιεινιστική ανεργία με την τεχνολογική τέτοια, λόγω 4ης βιομηχανικής επανάστασης; Η πρώτη δεν είναι προσωρινή; Αν επρόκειτο οι καπιταλιστικές / εμπορευματικές διεργασίες και οι κοινωνικές πρακτικές να γυρίσουν στις ρουτίνες που είχαν ως τα τέλη του 2019 τότε όντως η «υγιεινιστική» ανεργία, αποτέλεσμα του υγιεινιστικού / πραξικοπηματικού lock out, θα ήταν ένα σύντομο διάλειμα. Υπάρχει κάποιος που να είναι τόσο αισιόδοξος;

Παρότι οι κοινωνικές συνήθειες δεν θα αλλάξουν απότομα σ’ όλο τους το εύρος, έχουν μπει ήδη σ’ ένα «κανάλι προσαρμογής» στην ιδέα ότι το «αναλογικό περιβάλλον» (οι πόλεις, ο urban χώρος, οι μεγάλες συγκεντρώσεις κόσμου, η φυσική κοινωνική συνάφεια, οι χειραψίες, οι αγκαλιές, τα φιλιά) είναι ή μπορεί να γίνουν μολυσματικές. Και ότι υπ’ αυτές τις συνθήκες το έσχατο περιβάλλον «οχύρωσης» απέναντι σε «κινδύνους» και «απειλές» που κινούνται διάχυτα μέσω αέρα είναι οι ιδιωτικοί χώροι / χρόνοι· είτε κατάλληλα εξοπλισμένα σπίτια είτε κατάλληλα διαμορφωμένα γραφεία. Τα αφεντικά – και σίγουρα τα δυναμικά αφεντικά της 4ης βιομηχανικής επανάστασης – δεν πρόκειται να αφήσουν τέτοιες πεποιθήσεις (που τόσο εύκολα κεφαλαιοποίησαν) να πάνε χαμένες! Κατά καιρούς καινούργιοι (ή και παλιοί) φόβοι και απειλές θα κατασκευάζονται και θα επιστρατεύονται μέχρις ότου το engineering of everything προχωρήσει αρκετά.

Κι αυτό επειδή το «ιδιωτικό περιβάλλον» ούτε ιδιωτικό είναι πια, ούτε και ασφαλές καταφύγιο! Το αντίθετο: είναι ένας βασικός κόμβος της καθημερινής ζωής που μπορεί να δημιουργεί άπειρα data! Και προσφέρεται στην αλγοριθμική επιτήρηση: internet of things… Επιπλέον η ιδέα περί ατομικής υγείας (η ιδέα περί ατομικής αντιμετώπισης της όποιας μεταδοτικής αρρώστιας ή άλλου παρόμοιου κινδύνου) είναι πια μια τεράστια πόρτα προς την βιο-πληροφορική εξατομικευμένη διαχείριση / συσσώρευση data της ζωης και του θανάτου.

Αυτά και άλλα πολλά σχετικά συνεπάγονται υποχρεωτικά ριζικές αλλαγές (και) στην «αγορά εργασίας». Το πόσο γρήγορα θα γίνουν αυτές οι αλλαγές και που, και το αν κάποια στιγμή θα σταθεροποιηθεί ένας καινούργιος καταμερισμός εργασίας στην 4η βιομηχανική επανάσταση ή, αντίθετα, θα εξελίσσεται μια διαρκής ρευστοποίηση «θέσεων», «προσόντων», «δεξιοτήτων», «αμοιβών», «status» κλπ, αυτά είναι ζητήματα που δεν μπορούμε να πιάσουμε εδώ.

Σε κάθε περίπτωση: η τόσο μαζική «υγιεινιστική» ανεργία θα ήταν αδιανόητο να επιβληθεί (γιατί έτσι έγινε!) αν δεν υπήρχε ένα «μετά» για την αναδιοργάνωση της εργασίας, έστω και όχι εντελώς διαμορφωμένο, στα κεφάλια των πιο δυναμικών αφεντικών του καπιταλισμού. Η μορφή – κράτος χρειάζεται ακριβώς γι’ αυτό: επειδή, έχοντας το πλεονέκτημα της καθολικής επιτήρησης, όποιο κι αν είναι αυτό το «μετά» είναι απαραίτητη η γενική, κεντρική διαχείριση της εργασίας (ιδεολογικά, πολιτικά, χρηματικά, με όρους δημόσιας τάξης, δημόσιας υγείας, κλπ). Αυτό μιας και η «αγορά» και τα «αόρατα χέρια» της δεν (θα) μπορούν πλέον να απορροφήσουν τους κραδασμούς και τις ανακατατάξεις στοιχειωδώς «ομαλά»…

(συνέχεια στα επόμενα)

Το διπλό αφεντικό 11

Πέμπτη 14 Μάη. Το πιο χτυπητό στοιχείο του πιο πάνω προπαγανδιστικού video είναι ότι υπονοεί ένα κράτος που όχι μόνο δεν είναι καπιταλιστικό, αλλά είναι κάτι σαν φιλανθρωπικό ίδρυμα. Όμως αν προσέξει κανείς μπορεί να εντοπίσει τους υπαινιγμούς: το να γίνει το κράτος «δεύτερο αφεντικό» (όπως το εννοούμε εμείς) θα είναι πολύ οικονομικότερο σε σχέση με τα “έξοδα” του χάους των επιδομάτων που είναι κληρονομιά του φορντικού παρελθόντος και της 2ης βιομηχανικής επανάστασης και απαιτούν μια εκτεταμένη (κρατική) γραφειοκρατία για να ελέγχει τις προϋποθέσεις και τις κατηγοριοποιήσεις επιδότησης του καθενός / της καθεμιάς χωριστά. Συνεπώς το «ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα» είναι ο αποπληθωρισμός των παλιότερων επιδομάτων…

Είναι αυτή η «απλοποίηση» που έκανε τον σκληρά νεοφιλελεύθερο Friedman οπαδό της ιδέας:

Για την δική μας εργατική κριτική, αυτό το (δεύτερο) video ξεκαθαρίζει την βασική αιτία που κάνει αναγκαία την εμφάνιση της μορφής – κράτους σαν διαχειριστή της «αγοράς εργασίας» στο σύνολό της: η τεχνολογική ανεργία στη φάση επιτάχυνσης της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης και, ακόμα περισσότερο, οι πολιτικές συνέπειες (για την σταθερότητα του συστήματος) που (θα) έχει αυτή.

Κι όλα αυτά κουβεντιάζονταν και προωθούνταν προ covid-19… Έχει αλλάξει κάτι εξαιτίας του φονιά ιού; Ή παράγωγο της τρομοεκστρατείας είναι η επιτάχυνση της-εμφάνισης-του-προβλήματος (εργασία, αγορά εργασίας, διαχείρισή της) μαζί με την-εμφάνιση-της-λύσης του;

Η εγκαθίδρυση κάποιου είδους «ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος» έχει δουλευτεί τα προηγούμενα χρόνια· αλλά δεν είναι η μόνη εκδοχή νομιμοποίησης του «δεύτερου αφεντικού» στην τωρινή φάση. Υπάρχει άλλη μία, περισσότερο α λα καρτ, που στοχεύει σ’ εκείνο το μέρος της σύγχρονης εργατικής τάξης που ούτε μπορεί να δουλέψει-απ’-το-σπίτι ούτε όμως θα ξαναβρεί την δουλειά που έκανε πριν την τρομοεκστρατεία· σίγουρα όχι σύντομα. Στον πυρήνα του ζητήματος οι διαφορές ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο εκδοχές είναι συγκυριακές. Ο «φόβος της μόλυνσης» καλλιεργήθηκε για να τεθεί το κοινωνικό εργοστάσιο σε επιτήρηση σε πολλά επίπεδα· κι όχι μόνο σε ότι αφορά την οργάνωση της εργασίας / εκμετάλλευσης. Μπορεί να διατηρηθεί αυτός ο φόβος για αρκετό καιρό, ακόμα και μετά τον covid-19.

Αλλά το πιο ουσιαστικό από καπιταλιστική άποψη είναι οι ριζικοί μετασχηματισμοί – και η σταθεροποίησή τους, με ή χωρίς υγιεινιστικούς φόβους τέτοιου είδους. Κάποιοι θα γίνουν γρηγορότερα από άλλους· κάποιοι είναι προϋποθέσεις άλλων.

Υπάρχει, όμως, εργατική απάντηση στην καθιέρωση του «διπλού αφεντικού»; Και πως αντιπαρατίθεται;

(συνέχεια στα επόμενα)

Και τσιπάρισμα;

Τετάρτη 13 Μάη. Στον Netanyahu (φίλο και αδελφό του ελληνικού ιμπεριαλισμού / ρατσισμού) οφείλουμε πια ένα παρατσούκλι. Το δικαιούται: ο Ασύλληπτος! Θα έπρεπε να είναι προ πολλού βαθιά στη φυλακή, αλλά χάρη σ’ έναν συνδυασμό τέχνης της εξουσίας και ενός σώματος ψηφοφόρων που αξιοποιεί τις εκλογές σαν διαγωνισμούς για το ποιος πολιτικός είναι ο πιο φασίστας, ο Ασύλληπτος συνεχίζει να είναι πρωθυπουργός του απαρτχάιντ ισραηλινού καθεστώτος.

Συνεντευξιαζόμενος την προηγούμενη εβδομάδα ο Ασύλληπτος εκμυστηρεύτηκε μια αντι-covid-19 σύλληψή του (ευχαριστούμε την Ε.):

…Μίλησα με τους επικεφαλής της τεχνολογίας μας με σκοπό να βρούμε μέτρα στα οποία το ισραήλ είναι καλό, όπως οι αισθητήρες. Για παράδειγμα κάθε άτομο, κάθε παιδί – θέλω να γίνει πρώτα στα παιδιά – θα μπορούσε να έχει έναν αισθητήρα που να βαράει κάποιον συναγερμό όταν το πλησιάζεις, όπως αυτοί οι συναγερμοί των αυτοκινήτων….

Είχαμε πεισθεί ότι τα παιδιά και οι έφηβοι είναι «υγιεινομικές βόμβες» – τόλεγαν όλοι οι σοφοί και όλοι οι ιερείς του φόβου… Η ιδέα του Ασύλληπτου προχωράει αυτήν την πεποίθηση πιο πέρα: δεν είναι δίποδες αλλά «τετράτροχες υγιεινομικές βόμβες»· γι’ αυτό και πρέπει να βαράει συναγερμός όταν τα πλησιάζει κανείς. Είναι αυτοκίνητα βόμβες!!! Κι επειδή το ισραηλινό σύμπλεγμα της ασφάλειας κρατάει ήδη βάσεις δεδομένων με την κίνηση όλων των αυτοκινήτων μέσα στην επικράτεια, έχει ήδη ένα know how για να καταγράφονται διαρκώς και όλα αυτά τα υγιειονομικά βομβίδια που παριστάνουν τα παιδάκια…

Ξεσηκώθηκαν διάφορες διαμαρτυρίες, του είδους ότι «με τέτοιους αισθητήρες θα τα εντοπίζουν οι παιδόφιλοι» ή ότι «και να κτυπάει συναγερμός τι θα γίνει;». Φαίνεται όμως ότι ο Ασύλληπτος ή δεν είχε καταλάβει τι του είχαν προτείνει οι τεχνο-αρχιασφαλίτες του ή δεν μπορούσε να το περιγράψει. Αυτό που θέλει είναι έναν αισθητήρα (ένα τσιπ δηλαδή) distance detector, σαν αυτό που ετοιμάζεται να προταθεί / εφαρμοστεί και στα ευρώπας για τους ενήλικες μέσω εφαρμογής στα κινητά τους· αλλά αυτή τη φορά για παιδιά, χωρίς κινητά. Θα μπορούσε να είναι ένα «βραχιολάκι» (χειροπέδα…) στον καρπό… Καλύτερα φυσικά θα ήταν να μπει κάτω απ’ το δέρμα, αλλά δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία το «πάνω» και το «κάτω». Σημασία έχει το telecontrol…

Θα αναρωτηθεί κάποιος: μα τέτοια συστήματα προορίζονται για τους αιχμάλωτους παλαιστίνιους, όχι για τους καθώς πρέπει υπηκόους του καθε Ασύλληπτου… Λάθος! Για τους παλαιστίνιους (και πιο γενικά: για τους “μη αναγώγιμους”) προορίζονται οι σφαίρες. Η θανατική καταδίκη.

Η αλγοριθμική φυλακή χωράει oπωσδήποτε και τους “λευκούς”… Λέγεται “new normal”…

Το διπλό αφεντικό 9

Τετάρτη 13 Μάη. Η συζήτηση (για την διευρυμένη καθιέρωση του “διπλού αφεντικού” στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας) έχει “ανάψει” – και οι δημαγωγοί φροντίζουν να κινείται στο δρόμο της (καπιταλιστικής) αρετής… Αυτή η καθιέρωση παρουσιάζεται και σαν αναπόφευκτη και σαν “φιλεργατική”… (Πώς αλλιώς πετυχαίνει η δημαγωγία αν όχι υπονομεύοντας, διαστρέφοντας και αντιστρέφοντας τα νοήματα των λέξεων;) Ο τρόπος που αναπαρίστανται οι συνέπειες των υγιεινιστικών πραξικοπημάτων και της τρομοεκστρατείας με σημαία τον covid-19 είναι κομμένος και ραμμένος στις προδιαγραφές της διαταξικής (εθνικής) ενότητας… Θεωρείται «λογικό» μετά απ’ αυτά το ότι η μορφή – κράτος νοιάζεται τόσο πολύ για την εργασία / ανεργία και είναι διατεθειμένη να «προστατέψει τους εργαζόμενους»…

Γράψαμε ήδη (το διπλό αφεντικό 7) για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SURE. Υπάρχει μια ακόμα παραλλαγή του ίδιου κόλπου (της καθιέρωσης του διπλού αφεντικού) που έχει την δική της ιστορία, και έχει ενισχυθεί στην τωρινή συγκυρία, παρουσιαζόμενη σαν «πολύ αριστερή»: το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα…

Ένας απ’ τους πολλούς διάσημους, δεξιούς κι αριστερούς (θα τα πούμε προσεχώς αναλυτικότερα) υποστηρικτές του «ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος» είναι ο γνωστός Πάμπλο Ιγκλέσιας, των γνωστών ισπανών Podemos. Σαν αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης (μιας κυβέρνησης που έκανε το πιο σκληρό και σκληρά αντικοινωνικό υγιεινιστικό πραξικόπημα στην ευρώπη – το οποίο ο αρχιPodemos θα το ήθελε ακόμα πιο άγριο!) ο Ιγκλέσιας νοιώθει σαν ιεραπόστολος. Θέλει ένα πανευρωπαϊκό (και σίγουρα ένα ισπανικό…) ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, που – όπως λέει – θα προσφέρει συμπληρωματικά έσοδα στα νοικοκυριά, «διασφαλίζοντας ότι οι φτωχότεροι στην κοινωνία θα μπορούν να καλύπτουν τις ανάγκες τους». Καλπάζει κυριολεκτικά: προσπαθεί να συντονιστεί με την πορτογαλική και την ιταλική κυβέρνηση, και πανηγυρίζει:

… Είναι κατανοητό πια ότι θέλουνε έναν ενεργό δημόσιο τομέα. Και η οικονομία της αγοράς προστατεύεται πολύ καλύτερα και υπάρχει εγγύηση για ορισμένα ελάχιστα επίπεδα ζήτησης και ευημερίας…

Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι οι καταστροφές μετατρέπουν τους άθεους σε πιστούς. Στην πραγματικότητα μετατρέπουν τους νεοφιλελεύθερους σε νεο-κεϋνσιανούς. . . Οι ιδεολογίες της Θάτσερ, του πρώην Γερμανού καγκελάριου Σρέντερ και του Τόνι Μπλερ έχουν πεθάνει. Κανείς δεν μπορεί να τους υπερασπιστεί τώρα…

It sounds good… Αυτός ο συνδυασμός ψεμμάτων και επαγγελματικής, τυχοδιωκτικής μυωπίας για καθεστωτική χρήση λέγεται πρωτοκοσμική «αριστερά»… Είτε το ξέρει και το κρύβει είτε το αγνοεί ο Ιγκλέσιας (και κάθε παρόμοιος, συμπεριλαμβανόμενων των εγχώριων…), η «προστασία των φτωχών» βρισκόταν εξ αρχής στα νεοφιλελεύθερα πολεμικά manual του Φρήντμαν! Απλά ο γκουρού της «σχολής του Σικάγο» την είχε φανταστεί (αυτήν την «προστασία») με μορφές «λιγότερου κράτους»: μέσω αντεστραμμένης φορολογίας όπως έγραφε.

Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα δεν είναι βέβαια η μεταμέλεια των νεοφιλελεύθερων!!! Και δεν είναι ούτε πρόκειται να γίνει «νεο-κεϋνσιανισμός»! Είναι όμως η προσθήκη ενός ακόμα ορόφου στην ιστορική κατασκευή της καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθρωσης, το ευάερο και ευήλιο ρετιρέ της σ’ αυτήν την φάση του 21ου αιώνα· ο νεο-κρατισμός της!

Σε κάθε περίπτωση, σαν ορεκτικό, δείτε κάτω το τρέιλερ μιας ταινίας …. του 2017… (Δείχτηκε δημόσια στην Αθήνα το 2018, μαζί με άλλα…) Προβλήθηκαν όταν η ρητορική του «ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος» δεν είχε covid-19, οπότε της έλειπε η τωρινή της μάσκα… Όταν το ενδιαφέρον για τους «φτωχούς» προερχόταν κατευθείαν απ’ αυτό που έχουμε θυμίσει ήδη (το διπλό αφεντικό 5): οι μαζικές αναστατώσεις στην αγορά εργασίας λόγω καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης / 4ης βιομηχανικής επανάστασης, η λεγόμενη «τεχνολογική ανεργία» είναι ένας βασικός λόγος που είναι πια στρατηγικά απαραίτητος ο ρόλος του κράτους σαν παράγοντα αυτής της «αγοράς εργασίας»…

Αν το 2017 πουλιόταν τόσο χαρούμενα και τώρα κάπως πιο ζοφερά, είναι επειδή τώρα πάει πακέτο με τον ηλεκτρομηχανικό καθολικό έλεγχο…

(συνέχεια στα επόμενα)

Το διπλό αφεντικό 6

Κυριακή 10 Μάη. Υποστηρίξαμε (το διπλό αφεντικό 5) ότι η εμπλοκή της μορφής – κράτος ως παράγοντα ελέγχου και ρύθμισης της “αγοράς εργασίας” έχει ήδη μια ιστορία σε κάποια ευρωπαϊκά κράτη. Ποιό είναι το πολιτικό νόημα εκείνου που έχει (προ covid-19) ονομαστεί ενεργητική διαχείριση της εργασίας;

Το πρώτο και ίσως το λιγότερο φανερό είναι η εισαγωγή ενός συστήματος «διαφορικής πληρωμής» της εργασίας. Ένας κάποιος μισθός απ’ τον φυσικό ιδιώτη εργοδότη και ένα κάποιο «συμπλήρωμα» (που μοιάζει με επίδομα) απ’ το κράτος. Έτσι διαλύεται η έννοια του (άμεσου) μισθού σαν της υλικής εκδήλωσης της ανταγωνιστικής σχέσης ανάμεσα στους εργάτες και τα αφεντικά. Ο ιδιώτης εργοδότης πληρώνει τον «συγκεκριμένο χρόνο εργασίας» εκ μέρους του εργάτη. Το κράτος όμως τι πληρώνει; Πληρώνει την «γενική διαθεσιμότητα» του εργάτη να δουλέψει στην μία ή στην άλλη δουλειά που θα του υποδειχθεί· κάτι που είναι ιστορικά πρωτότυπο και είναι αμφίβολο αν έχει γίνει κατανοητό απ’ την σύγχρονη εργατική τάξη.

Για να το κάνουμε πιο παραστατικό, μπορούμε να το περιγράψουμε ως εξής: είναι ως εάν το κράτος να είναι το αφεντικό του συνόλου της εργατικής δύναμης / εργασίας μέσα σε μια επικράτεια. Συνεπώς «πληρώνει» κάτι τις για να μπορεί είτε να μετακινεί εργατική δύναμη από εδώ εκεί σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του (τις “ανάγκες της οικονομίας”…), είτε να την κρατάει «δεμένη» εδώ ή εκεί, σε συγκεκριμένους ιδιώτες εργοδότες.

Απ’ αυτή τη σκοπιά η μορφή – κράτος εμφανίζεται σαν ελεγκτής του κοινωνικού εργοστάσιου συνολικά – κάτι που δεν μπορεί να το κάνει ούτε ο μεμονωμένος ιδιώτης εργοδότης ούτε οι κλαδικές ενώσεις εργοδοτών. Η περίπτωση του 58χρονου άνεργου μηχανικού στη γερμανία (το διπλό αφεντικό 2) είναι χαρακτηριστική. Κανένας ιδιώτης εργοδότης και καμμία κλαδική ένωση ιδιωτών εργοδοτών δεν θα μπορούσε να τον αναγκάσει α) να δουλέψει σαν βοηθός κηπουρού, και β) να δουλέψει με 1,5 ευρώ την ώρα (το 2005). Ο μόνος που θα μπορούσε να επιβάλλει κάτι τέτοιο ήταν / είναι η μορφή – κράτος, μέσω της πληρωμής (ή της μη πληρωμής) εκείνου που μοιάζει με επίδομα ανεργίας αλλά ουσιαστικά είναι υποτυπώδης αμοιβή για την πλήρη και χωρίς όρους διαθεσιμότητα της εργασίας. Ή, για να γίνει ακόμα πιο καθαρό: υποτυπώδης αμοιβή / χαλκάς για την παραίτηση της εργατικής δύναμης απ’ το δικαίωμά της (αναγνωρισμένο ακόμα και απ’ τους νεοφιλελεύθερους!) να διαπραγματεύεται την τιμή της χωριστά με κάθε εργοδότη. Δεν είναι “στρατόπεδο εργασίας”. Είναι το μεταμοντέρνο και ψευδοελευθεριακό ανάλογό του.

Σα συνέπεια αυτού του αρχικού, βασικού πολιτικού στοιχείου, έρχεται το επόμενο και εξίσου σημαντικό: η δυνατότητα της μορφής –κράτος να συν-ορίζει (μαζί με τα ιδιωτικά αφεντικά) αυτήν την τιμή του εμπορεύματος εργασία μονομερώς. Ή, για να το πούμε διαφορετικά: να συγκρατεί ένα μέρος της «θάλασσας» της εργατικής δύναμης που διαχειρίζεται, λίγο πιο πάνω ή λίγο πιο κάτω απ’ το «όριο επιβίωσης». Εδώ είναι η μορφή – κράτος και όχι μόνο του το «αόρατο χέρι της αγοράς» που εγγυάται την υποτίμηση της εργασίας. Απ’ την ιστορική φάση όπου ο «εφεδρικός στρατός των ανέργων» λειτουργούσε, υποτίθεται, πιέζοντας προς τα κάτω μισθούς και μεροκάματα με όρους «αγοράς εμπορευμάτων» (μεγάλη προσφορά εργασίας – μικρότερη ζήτηση), η εισβολή της μορφής – κράτος σ’ αυτήν την αγορά φτιάχνει (σιγά σιγά και μεθοδικά απ’ τις αρχές του 21ου αιώνα) μια καινούργια ιστορική φάση μετατρέποντας αυτόν τον «εφεδρικό στρατό των ανέργων» σε «εφεδρικό στρατό υποχρεωτικά εργατών» με τρόπο που να εγγυάται την υποτίμηση και την διατίμηση της εργασίας.

Η διάλυση του μισθού σε δύο μέρη, ένα που αφορά την «ενοικίαση χρόνου και γνώσεων εργασίας» στον κάθε φορά συγκεκριμένο εργοδότη, κι άλλο ένα που αφορά την «παροχή στο κράτος της ελευθερίας μονομερούς διαχείρισης του συνόλου της κοινωνικής εργασίας» διασπά τον ταξικό αντίπαλο και δημιουργεί μια κάποια σύγχιση στην εργατική υποκειμενικότητα. Δεν πρόκειται για δύο ιδιώτες εργοδότες! Αυτό το διπλό αφεντικό είναι «ανορθόδοξο» και σαν μέθοδος ελέγχου της εργασίας ιστορικά πρωτοφανής. Για παράδειγμα απέναντι στον ιδιώτη εργοδότη μπορεί κανείς να απεργήσει· αλλά το κράτος «εργοδότης» μπορεί να τιμωρήσει «κόβοντας» το δικό του μερίδιο! Ή, ακόμα κι αν δεν το κάνει, είναι ένας αντίπαλος που δεν γίνεται στόχος της απεργίας· κι ωστόσο είναι εκεί, μπροστά, δίπλα…

Κατ’ αυτόν τον τρόπο θολώνει και η εννόηση (απ’ την εργατική σκοπιά) της εργασίας αυτής καθ’ αυτής. Παραμένει άραγε η εργασία η μόνη πηγή πλούτου και άρα, σαν τέτοια, η βάση του εργατικού ανταγωνισμού απέναντι στον σφετερισμό της απ’ τα αφεντικά; Ή μήπως γίνεται και η πειθαρχία (στο κόμμα των αφεντικών, στο κράτος) πηγή «εισοδήματος» που «συμπληρώνει» τον υποτυπώδη μισθό, την σημαία δηλαδή της εκμετάλλευσης, βάζοντας στην άκρη την αντίθεση κεφάλαιου – εργασίας; Πώς μπορεί να συρθεί από πολιτική / ανταγωνιστική άποψη η μορφή-κράτος στο κέντρο της αντίθεσης ΜΑΖΙ με το/τα αφεντικό/ά όταν το κράτος εμφανίζεται σαν «πατέρας» που φροντίζει να μην πεθάνουν οι εργάτες από πείνα δουλεύοντας; Ο «εργαζόμενος φτωχός» τί είναι; Εργάτης που του αποσπούν υπεραξία ή φουκαράς που ελπίζει στην (κρατική) φροντίδα / ελεημοσύνη;

Ευτυχώς έχει υπάρξει 110% εργατική απάντηση απέναντι σ’ αυτόν τον δυισμό / εκβιασμό! Αλλά γι’ αυτήν αργότερα.

 

Όχι βέβαια… Καταστρέφει δημιουργικά….

Δευτέρα 4 Μάη. Να το απόσπασμα:

… Μπροστά στα μάτια μας … οι αστικές συνθήκες της παραγωγής και της ανταλλαγής, οι αστικές σχέσεις ιδιοκτησίας, η νεώτερη αστική κοινωνία που παρουσίασε με τα μάγια της τόσο τεράστια μέσα παραγωγής και ανταλλαγής, μοιάζει με τον μάγο που δεν μπορεί να υποτάξει τις καταχθόνιες δυνάμεις που κάλεσε ο ίδιος να τον βοηθήσουν.

Εδώ και κάμποσες δεκαετίες η ιστορία της βιομηχανίας και του εμπορίου δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά η ιστορία της ανταρσίας των νεώτερων παραγωγικών δυνάμεων ενάντια στις σχέσεις ιδιοκτησίας, που είναι οι ζωτικοί όροι της αστικής τάξης και της κυριαρχίας της. Φτάνει ν’ αναφέρουμε τις εμπορικές κρίσεις, που καθώς παρουσιάζονται κάθε τόσο καταντούν πάντα προβληματικότερη την ύπαρξη ολόκληρης της αστικής τάξης. Το καιρό που ξεσπούν οι εμπορικές κρίσεις καταστρέφεται κανονικά ένα σημαντικό μέρος όχι μόνο από τα έτοιμα προϊόντα μα κι απ’ τις δημιουργημένες κιόλας παραγωγικές δυνάμεις. Μια κοινωνική επιδημία ξεσπά, που σε όλες τις περασμένες εποχές θα φαινόταν παραλογισμός: η επιδημία της υπερπαραγωγής. Η κοινωνία έξαφνα βρίσκεται πισωδρομημένη σε μια κατάσταση στιγμιαίας βαρβαρότητας.

Νομίζει κανείς πως της κόπηκαν όλα τα μέσα της διατροφής από καμιά πείνα ή από κανένα εξολοθρευτικό πόλεμο. Η βιομηχανία και το εμπόριο φαίνονται νεκρωμένα. Και γιατί; Επειδή η κοινωνία έχει πάρα πολύ πολιτισμό, πολλά μέσα διατροφής, πάρα πολλή βιομηχανία, πάρα πολύ εμπόριο. Οι παραγωγικές δυνάμεις που έχει στη διάθεσή της δεν ευνοούν πια την ανάπτυξη των σχέσεων της αστικής ιδιοκτησίας… οι αστικές σχέσεις έχουνε στενέψει πολύ για να χωρέσουν τον πλούτο που δημιούργησαν.

Με ποιόν τρόπο ξεπερνά η μπουρζουαζία τις κρίσεις; Απ’ τη μια μεριά καταστρέφοντας αναγκαστικά ένα σωρό παραγωγικές δυνάμεις και απ’ την άλλη με το να κατακτά νέες αγορές και να εκμεταλλεύεται πιο εντατικά, πιο πλατιά όλες τις παλιές αγορές.

Η θέση αυτή αποδείχθηκε σωστή ξανά και ξανά. Διάφοροι ειδικοί των αφεντικών μιλούν άλλωστε ξετσίπωτα για «δημιουργική καταστροφή», εννοώντας τις «ευκαιρίες» καπιταλιστικής ανάπτυξης που δημιουργούνται μετά από κάθε σκόπιμη καταστροφή (κεφαλαίου και εργασίας).

Ένα βασικό σημείο μόνο δεν περιλαμβάνεται σ’ αυτό το απόσπασμα (περιλαμβάνεται ωστόσο σε ποιο αναλυτικές δουλειές του κυρ Κάρολου, κι οπωσδήποτε στις πολιτικές αναλύσεις του Λένιν και της Λούξεμπουργκ πριν και κατά την διάρκεια του Α παγκόσμιου). Δεν είναι μόνο η ανταρσία των παραγωγικών δυνάμεων κατά των παραγωγικών σχέσεων που προκαλεί κρίσεις και, τελικά, οδηγεί τ’ αφεντικά σε μεγάλης κλίμακας καταστροφή αν, εν τω μεταξύ, δεν έχουν κρεμαστεί. Είναι και ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός! Που περνάει υποχρεωτικά μέσα απ’ την όλο και πιο έντονη και «εφευρετική» επιστράτευση των «καταχθόνιων δυνάμεων» (της επιστήμης και της τεχνικής), άρα μέσα απ’ την όλο και πιο μεγάλη εντατικοποίηση του δίπολου κρίση / αναδιάρθρωση.

Μόνο που η τεχνολογική υπεροχή του ενός καπιταλιστικού μπλοκ έναντι ενός άλλου και η «οικονομική νίκη / κυριαρχία» του πρώτου σε βάρος του δεύτερου, 1) δεν είναι μια «ειρηνική» διαδικασία, και 2) καθόλου δεν κλείνει το δρόμο προς την αναγκαία μεγάλης έκτασης καταστροφή (τον «κανονικό πόλεμο» δηλαδή), που είναι πάντα η υγεία της μηχανής. Δηλαδή εκείνο που δίνει ώθηση σε ακόμα εντονότερη και πλατύτερη μηχανοποίηση.

Ραντεβού στην κόλαση 3

Δευτέρα 4 Μάη. Το ζητούμενο μιας εσωτερικής κοινωνικής / θεσμικής αναδιάρθρωσης στη δύση είναι σαφώς παλιότερο … απ’ τον covid-19. Καταλαβαίνουμε βέβαια (χωρίς να δικαιολογούμε στο ελάχιστο) όλους εκείνους που αδιαφορώντας για ό,τι είναι μακρύτερα απ’ την μύτη τους δεν μπορούν να συσχετίσουν την διαχείριση ενός ιού με τις απ’ τα πριν καπιταλιστικές αναγκαιότητες. Ωστόσο αυτήν την άμεση συσχέτιση την τεκμηριώνουμε (Sarajevo.pdf 147a, 148a). Και σε κάθε περίπτωση υποστηρίζουμε πως αυτές οι καπιταλιστικές αναγκαιότητες, που σε πιο περιορισμένη (και «κλαδική») μορφή είχαν εκδηλωθεί διαδοχικά το 2004/2005 και το 2009/2010, έφτασαν στα τέλη της δεκαετίας του ’10 σε μια ωρίμανση τέτοια που έγινε κατορθωτό εκείνο που δεν είχε γίνει στις προηγούμενες (αλλά πρόσφατες) πανδημίες: μια μικρής φονικότητας μολυσματική αρρώστια να αναγορευτεί, με κρατικά μέτρα και δράσεις, σε τέτοια απειλή ώστε να εκβιαστεί η μετάβαση των δυτικών κοινωνιών σ’ αυτό που έχει ονομαστεί ο καπιταλισμός της επιτήρησης. Μια μορφή, δηλαδή, που αξιοποιώντας τις τεχνολογικές δυνατότητες της 4ης βιομηχανικής επανάστασης αφαιρεί (θα προσπαθήσει να αφαιρέσει) τις “τριβές” του “ο καθένας κάνει ότι θέλει”, υπέρ της αύξησης της καπιταλιστικής συσσώρευσης.

Εδώ υπεισέρχεται το ζήτημα της τωρινής καταστροφής, που σε διάφορους είναι επιχείρημα … αθώωσής της, τελικά, ελέω της δήθεν φονικότητας του covid-19! Καταστροφής κεφαλαίου και εργασίας. Με δεδομένο ότι αυτός ο συγκεκριμένος “πόλεμος κατά αόρατου εχθρού” είναι εκστρατεία ψηφιακής αποικιοποίησης / πειθάρχησης / αναδιάρθρωσης του κοινωνικού (με την απειλή / τιμωρία της αρρώστιας) δεν έχει ούτε κτήρια καμμένα από βόμβες ούτε αίματα. Έχει όλα τα υπόλοιπα ενός πολέμου, αρχίζοντας απ’ τον προπαγανδιστικό βομβαρδισμό διαρκείας. Έχει, επίσης, και κλείσιμο επιχειρήσεων και αύξηση της ανεργίας. Έχει (και θα έχει…) ενίσχυση της οικονομίας του εγκλήματος, αλλά και της “μαύρης” δουλειάς. Έχει καταστροφή μιας γκάμας του κοινωνικά σχετίζεσθαι! Η οποία έχει υπάρξει το ιστορικό υπόβαθρο και του εργατικού ανταγωνισμού… Για να γίνουν τα πράγματα ακόμα χειρότερα: όλοι όσοι (και δεν είναι καθόλου λίγοι…) καλούν την μορφή-κράτος να “λύσει” αυτά τα προβλήματα (ονομάζοντας αυτές τις απαιτήσεις “λαϊκό δίκιο”…), απλά βάζουν βούτυρο στο ψωμί των εξελίξεων.

Δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά στην καπιταλιστική ιστορία που η σοσιαλδημοκρατία στραβώνει (και σκοτώνει): όταν αποδεχθείς τα επιχειρήματα της “κήρυξης του πολέμου” (ακόμα κι αν αυτός είναι ασυνήθιστος, πλην έγκαιρα αναλύσιμος – μιλήσαμε επ’ αυτού ήδη πριν 14 χρόνια…) δεν μπορείς να βγεις απ’ την γραμμή… Βάζεις πλάτη…