Πέμπτη 19 Απρίλη. Η ασταμάτητη μηχανή γιόρτασε τα δύο χρόνια της πριν σχεδόν δυο μήνες σιωπηλά και «ιδιωτικά». Θα ήταν λάθος αν για μια σύντομη μονάδα χρόνου έλεγε δυο τρία πράγματα γι’ αυτήν που, ίσως, δεν αφορούν μόνον αυτήν; Αν η απάντηση είναι «ναι», θα το κάνουμε (αυτό το λάθος).
Η ασταμάτητη μηχανή αντι-πληροφορεί. Αυτό δεν είναι μια κουβέντα· είναι τουλάχιστον έξι ώρες σύνθετης δουλειάς κάθε μέρα. Δεν περιμένει επαίνους γι’ αυτό – τους συχαίνεται! Ας πούμε: διακατέχεται από μια συγκεκριμένη αντίληψη για το εργατικό καθήκον που της αναλογεί. Σε πρώτο ενικό, και πρώτο πληθυντικό – ό,τι είναι εφικτό ανά πάσα στιγμή, χωρίς διαπραγματεύσεις και χωρίς συμβιβασμούς ως προς τι είναι «ιστορικό εργατικό καθήκον», και τι (ακόμα και απροσδόκητες) απαιτήσεις μπορεί να έχει. Όπου το «εργατικό» δεν είναι ούτε ιδεολογία ούτε «παράσημο». Είναι δουλειά. Σκέτη δουλειά. Έργο. Αυτό μπορεί να το καταλάβει, αν θέλει, οποιοσδήποτε σύγχρονος εργάτης / εργάτρια. Είναι έργο, δουλειά αντι-ηρωϊκή· και η ασταμάτητη μηχανή το ξέρει αυτό, πριν καν υπάρξει σαν τέτοια. Το βλέπει (και) απ’ την απέναντι μεριά, εκείνη των αφεντικών και του δικού τους κόσμου.
Το ζήτημα της αντι-πληροφόρησης είναι εντελώς διαφορετικό απ’ τα «εύγε». Η επιδίωξη των «μπράβο» είναι public relations. Για παράδειγμα, η ασταμάτητη μηχανή δεν κατάλαβε ποτέ γιατί (όσοι / όσες των “υψηλών διακηρύξεων”) δεχόμαστε μεν (υποχρεωτικά) να παραχωρούμε χρόνο και ποιότητα εργασίας στα αφεντικά, προς εκμετάλλευση εναντίον μας, αλλά αρνούμαστε να διαθέσουμε (“εθελοντικά”) πολλαπλάσιο χρόνο και, επιπλέον, πολλαπλάσια ποιότητα για την εργασία της απελευθέρωσής μας. Δεν κατάλαβε ποτέ γιατί επιτρέπεται να είμαστε κουρασμένοι και κουρασμένες μετά τις γαμωδουλειές, και όχι το αντίθετο: λυσσασμένοι! Το καθήκον της εργατικής λύσσας είναι στον αντίποδα του να μας απορροφούν την ζωτικότητα τα αφεντικά· και, κυρίως, να παραδεχόμαστε, στην πράξη, ότι τα καταφέρνουν! Στις καλύτερες στιγμές της ιστορίας της η τάξη μας, αυτό ακριβώς έκανε: ανακτούσε την ζωτικότητα, την ευφυία και το γούστο της έξω και μετά τις γαμωδουλειές, ακόμα κι αν ήταν 10 επίπονες ώρες την ημέρα, στρεφόμενη εναντίον! Ανασυγκροτούνταν, σα να λέμε, σαν “άνθρωποι” (και όχι “δούλοι”) ακόμα και στους αρμούς της εκμετάλλευσής της· σαν τα αγριολούλουδα που τολμάνε και καταφέρνουν να φυτρώνουν και να ανθίζουν στα τσιμέντα.
Το καθήκον, πιο συγκεκριμένα, αφορά (μιλώντας για το project της ασταμάτητης μηχανής) την κοινωνική κατάσταση της γνώσης (και άρα της συνειδητοποίησης) με την αρχική έννοια της λέξης: συν–ειδέναι. Σε συνθήκες μεταμοντερνισμού (όπου, μας το είπαν εκατό φορές, δεν υπάρχει πραγματικότητα, υπάρχουν μόνο «πραγματικότητες», δηλαδή αυτο-νομιμοποιούμενες αντιλήψεις για τον κόσμο, «κατά βούληση») η αντι-πληροφόρηση έχασε την μοντέρνα ανταγωνιστικότητά της. Σε συνθήκες παγκόσμιου post modern πολέμου (του 4ου…) κινδυνεύει να χάσει και τα εχέγγυα της αυθεντικότητας των κινήτρων της – ας πούμε των κινήτρων της ασταμάτητης μηχανής. Όπως το έθεσε κάποτε (όχι για καλό…) ένας σύντροφος: και πως αποδεικνύεται πως όλα αυτά (η αντι-πληροφόρηση και η εργατική κριτική) δεν είναι μια ακόμα συνωμοσιολογία;
Πράγματι, όχι μόνο αυτό αλλά και τίποτα άλλο δεν μπορεί να αποδειχθεί σ’ ένα κόσμο χωρίς λογική συνοχή, στον οποίο – και μόνον σ’ αυτόν – οι αποδείξεις θα είχαν αυστηρές προδιαγραφές και, έτσι, ισχύ. Έχοντας επίγνωση η ασταμάτητη μηχανή ότι έτσι έχουν τα πράγματα (θλιβερό αλλά τέτοια είναι η μία και μοναδική πραγματικότητα!) ανέβασε ψηλά τις προδιαγραφές της· μεταξύ άλλων αυξάνοντας, εντατικοποιώντας και κάνοντας πιο σύνθετη την εργασία της κριτικής που της αναλογεί.
Και μπορεί πια να αποδείξει, μετά από δυο plus χρόνια λειτουργίας, ότι η εντατικοποίηση της κριτικής εργασίας και ο διαρκής έλεγχος και η εξέλιξη της μεθοδολογίας της (γιατί, ναι, η ασταμάτητη μηχανή έχει μια πολύ συγκεκριμένη μέθοδο στην αναζήτηση των στοιχείων της μίας και μοναδικής πραγματικότητας που μελετάει, όπως και στην επεξεργασία τους) έχει αποτελέσματα. Όχι πολιτικά – δυστυχώς! Μόνο (τόσο λίγο – τόσο πολύ) απ’ την άποψη της συνοχής: μπορεί να κάνει έγκαιρες προβλέψεις με υψηλό βαθμό αξιοπιστίας, και μπορεί να έχει λογική συνέχεια και συνέπεια.
Δεν το λέμε με καμάρι. Το λέμε με θλίψη. Η πρόγονος Rosa μας έμαθε ότι η επιτυχημένη ανάλυση των τάσεων του καπιταλιστικού κόσμου (άρα το διεισδυτικό βλέμμα που αναλύει το μέλλον και όχι το παρελθόν) είναι βασική προϋπόθεση του ταξικού ανταγωνισμού! Δεν είμαστε ούτε τρίχα απ’ τα μαλλιά της. Όμως τι κρίμα; Ακόμα κι αν μπορούμε να αποδείξουμε – η ασταμάτητη μηχανή, ας πούμε – ότι μια τέτοια ανάλυση είναι πάντα εφικτή, με την κατάλληλη ανανέωση «παλιών» εργαλείων κριτικής και την εφεύρεση και διαρκή φροντίδα για την βελτίωση καινούργιων, χωρίς προκαταλήψεις, στερεότυπα και συμβιβασμούς, η τάξη μας έχει ξεχάσει τον ανταγωνισμό.
Έχει μάθει όμως, και ασκεί στη θέση του, τον μικροαστικό εγωϊσμό! Τι κρίμα για την ασταμάτητη μηχανή, τι κρίμα για τον «μηχανικό» πίσω της… Τι κρίμα που αυτό το ανακαλύπτει διαρκώς ένα γύρω…