Τετάρτη 1 Δεκέμβρη>> Από ένα καθεστώς (το ελληνικό) που όχι μόνο έδωσε (διακομματικά…) «πολιτικό άσυλο» σε 8 χουντο-καραβανοκαθάρματα που προσπάθησαν να δολοφονήσουν τον Ερντογάν τον Ιούλη του 2016 αλλά, επιπλέον, τους ανακήρυξε σε «ήρωες» ας μην περιμένει κανένας ούτε ένα χιλιοστό αλήθειας για το τι συμβαίνει (και το τι δεν συμβαίνει) στον αιώνιο εχθρό.
Η ελληνική ελπίδα είναι ότι ο τουρκικός καπιταλισμός θα χρεωκοπήσει∙ ο Ερντογάν (δηλαδή οι ισλαμοδημοκράτες) θα «πέσει»∙ και ότι θα ακολουθήσει ένα εμφυλιοπολεμικό χάος που θα αποφέρει στο ελλαδιστάν αν όχι εδαφικές προσαρτήσεις σίγουρα εδαφικές «επιρροές»…. «Δεν βλέπετε;» λένε οι εθνικοί δημαγωγοί… «Η τουρκική λίρα καταρρέει, ο πληθωρισμός φουντώνει, άρα…» Από το 1995, με διάφορες παραλλαγές, με διέσεις και υφέσεις, η ίδια “πρόβλεψη”…
Τι κάνει, λοιπόν, αυτός ο τρισάθλιος «σουλτάνος» και κατά τους έλληνες βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού; Κάνει αυτό ακριβώς που θα έκανε το ντόπιο κόμμα της δραχμής αν ο πολιτικός του εκπρόσωπος, ο τενεκεδένιος, δεν βρισκόταν μπροστά στον τόμο με τις «επείγουσες οδηγίες εξόδου απ’ την ευρωζώνη» που είχαν ετοιμάσει οι γραφειοκράτες των Βρυξελών, το καλοκαίρι του 2015: υποτιμάει το εθνικό τουρκικό νόμισμα έτσι ώστε να κάνει την εργασία και τα πάγια (π.χ. ακίνητα) φτηνά μέσα στον παγκόσμιο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό!!!
Οι υποτιμήσεις των νομισμάτων έχουν πλεονεκτήματα (για τ’ αφεντικά) και συνέπειες (για τμήματα των πληθυσμών). Κάνοντας (σχετικά) φτηνότερη την εργασία στην τουρκική επικράτεια οι ισλαμοδημοκράτες αφενός διευκολύνουν τις εξαγωγές τους, και αφετέρου κάνουν τον τουρκικό καπιταλισμό «φιλικό» σε άμεσες «ξένες» επενδύσεις. Ο λόγος, για παράδειγμα, που διάφορες ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες φτιάχνουν εργοστάσια στην τουρκία είναι ότι εκεί υπάρχει καλά ειδικευμένη (αλλά και φτηνή) εργασία. Απ’ την άλλη μεριά γίνονται ακριβότερες οι εισαγωγές. Ανεβαίνουν οι τιμές των εισαγόμενων εμπορευμάτων, πράγμα που με την σειρά του μπορεί να προκαλέσει πληθωρισμό (και ακόμα μεγαλύτερη υποτίμηση της εργασίας…)
Εδώ αρχίζουν οι καθόλου λεπτομέρειες αυτής της διαδικασίας υποτίμησης του εθνικού νομίσματος, που εξηγούν το γιατί αυτό είναι ευκολότερο να γίνει σ’ έναν καπιταλισμό σαν τον τουρκικό και πολύ πιο επικίνδυνο αν γινόταν σ’ έναν καπιταλισμό σαν τον ελληνικό. Ο τουρκικός καπιταλισμός δεν είναι (κυρίως) υπηρεσιών∙ έχει ισχυρή βάση τόσο στον πρωτογενή όσο και στον δευτερογενή τομέα. Αυτό σημαίνει ότι εισάγει πολύ λιγότερα (απ’ όσα θα ήταν αναγκασμένος να εισάγει ο ελληνικός), και κυρίως όχι τα βασικά: τρόφιμα. Κατ’ αρχήν, λοιπόν, η αύξηση στις τιμές των εισαγωγών κτυπάει την πολυπληθή «μεσαία τάξη» της τουρκίας (που μεγεθύνθηκε ιδιαίτερα στη διάρκεια της 20ετίας των ισλαμοδημοκρατών στην εξουσία), εφόσον η δική της κατανάλωση έχει μεγαλύτερη αναλογία εισαγόμενων ειδών∙ επίσης είναι εκείνη που ταξιδεύει εκτός συνόρων πολύ περισσότερο, συνεπώς καταλαβαίνει πιο άμεσα την υποτίμηση της λίρας σε σχέση, ας πούμε, με το ευρώ.
Όμως ακόμα και με την τουρκική καπιταλιστική «σύνθεση» (μεγάλος πρωτογενής και δευτερογενής τομέας) θιγόμενα είναι και τμήματα της εργατικής τάξης. Θα υποθέσει κάποιος ότι αυτό είναι άμεση συνέπεια της (σχετικής, με διεθνείς όρους) «φτήνειας» των εργατών / εργατριών στην τουρκία. Πρακτικά σχετίζεται με την αγοραστική δύναμη αυτών των σε-υποτιμημένο-διεθνώς-νόμισμα μισθών σε σχέση με τις τιμές των ειδών βασικής ανάγκης: τρόφιμα, ρούχα, ενοίκια, κλπ, που δεν είναι εισαγόμενα. Ο πιο εύκολος τρόπος να συμβεί αυτό είναι αν οι έμποροι προσπαθήσουν να επωφεληθούν απ’ την υποτίμηση ανεβάζοντας δυσανάλογα τις τιμές ακόμα και βασικών ειδών, προφασιζόμενοι «αύξηση των εξόδων τους λόγω κόστους», κλπ.
Το αμέσως επόμενο (ή ίσως και αρχικό) ζήτημα είναι το μέγεθος της υποτίμησης του όποιου «εθνικού» νομίσματος. Στο ίδιο διάστημα που η τουρκική λίρα έχει υποτιμηθεί κατά 45% έναντι του δολαρίου η λιβανέζικη λίρα έχει υποτιμηθεί κατά 90%. Αλλά ο λιβανέζικος καπιταλισμός (βασικά καπιταλισμός του τριτογενούς) δεν έχει σχέση με τον τουρκικό∙ κατά συνέπεια η υποτίμηση της λιβανέζικης λίρας δείχνει εκτός ελέγχου. Αντίθετα, τουλάχιστον ως τώρα, η υποτίμηση της τουρκικής είναι σκόπιμη και, σε περίπτωση ανάγκης, αναστρέψιμη (μέσω της επιτοκιακής πολιτικής της κεντρικής τράπεζας).
Κάτι τελευταίο. Γιατί ακολουθεί αυτήν την «γραμμή» το γκουβέρνο στην Άγκυρα; Η απάντηση δεν είναι δύσκολη. Τα τουρκικά αφεντικά θέλουν να αξιοποιήσουν τώρα την γεωγραφική θέση της επικράτειάς τους, και ειδικά την εγγύτητά της με την ευρώπη. Αν τα ευρωπαϊκά αφεντικά που έχουν στήσει εργοστάσια στην ανατολική ασία θέλουν να «μικρύνουν» την αλυσίδα των logistics τους για οποιονδήποτε λόγο (γεωπολιτικό ας πούμε…), να μικρύνουν δηλαδή και να διασφαλίσουν τις διαδρομές ανάμεσα στη βιομηχανική παραγωγή (εκτός ευρώπης) και στην κατανάλωση (εντός ευρώπης), τότε η «φτηνή αλλά και ειδικευμένη εργατική δύναμη στην τουρκία είναι μια καλή λύση»….
Κι αυτό απαιτεί φτηνή λίρα… Να γιατί τα ισπανικά ή τα γερμανικά αφεντικά “χαλάνε” την διάθεση του ελληνικού ιμπεριαλισμού!