Παρασκευή 11 Σεπτέμβρη. Είναι νομίζουμε σαφές ότι με την «επιστροφή της δουλειάς στο σπίτι» και την διαγραφή των 2 απ’ τα 3 κριτηρίων, αυτή η καινούργια αλλά παλιά μορφή οργάνωσης της εργασίας ισορροπεί επικίνδυνα ανάμεσα στη μισθωτή σχέση (με ότι σημαίνει αυτό για τα εργατικά δικαιώματα) και στην εργολαβία / φασόν! Το 3ο κριτήριο δεν είναι τόσο ισχυρό. Ή μπορεί να αποδειχθεί «ευάλωτο»: ο εργοδότης (που προσδιορίζεται σαν ο αποφασιστικός παράγοντας του προσδιορισμού του αντικειμένου εργασίας) μπορεί να μετατραπεί (εντός ή εκτός εισαγωγικών) σε πελάτη… Ή σε “εκπρόσωπο του πελάτη”. Ή σε “μεσολαβητή”… Τότε ο μετασχηματισμός της μισθωτής / εξαρτημένης σχέσης σε εργολαβική θα έχει επιτευχθεί εντελώς!
Έχουμε δείγματα τέτοιου είδους αναδιαρθρώσεων εκτός της «τηλε-εργασίας»; Έχουμε! Είναι η λεγόμενη gig economy! Στις περιπτώσεις, για παράδειγμα, των urban μετακινήσεων / μεταφορών, είτε πρόκειται για την uber είτε για τις μεταφορές γευμάτων (τύπου deliveroo, wolt στα καθ’ ημάς…) θεωρήθηκε αρκετό μόνο το ένα κριτήριο που αφορά την ρευστότητα του χρόνου εργασίας (το ότι ο ενδιαφερόμενος δουλεύει «όποτε και όσο θέλει»), σε συνάρτηση φυσικά με την μεσολάβηση μιας εταιρείας / ηλεκτρονικής πλατφόρμας (που είναι η νέα μορφή εργοδότη: ο μεσολαβητής), για να θεωρηθεί «ελεύθερος επαγγελματίας». Το ότι έβαζε / βάζει και το «δικό του μέσο παραγωγής» (το όχημα) ενισχύει αυτήν την άποψη (αν και στο ελληνικό ντελίβερι η συντριπτική πλειοψηφία δουλεύει με δικό της μηχανάκι).
Για να μην μπερδέψουμε τα πράγματα, ας κρατήσουμε τον πυρήνα: η τάση του σύγχρονου καπιταλισμού υπέρ της «απελευθέρωσης» των αφεντικών απ’ τις δεσμεύσεις της μισθωτής εργασίας, με την αναδιάρθρωση όσο το δυνατόν περισσότερων εκδοχών εργασίας και την μετατροπή τους σε εργολαβικές / φασονάδικες, είναι τόσο σαφής ώστε μόνο μέσα σ’ αυτήν την υπαρκτή και δηλωμένη τάση μπορούμε να διακρίνουμε τα πραγματικά χαρακτηριστικά (και) της «τηλε-εργασίας».
Υπάρχει, φυσικά, και ένας εμπειρίστικος αντίλογος, προερχόμενος απ’ τα κάτω. «Με την τηλε-εργασία μπορώ να προσέχω και το παιδί, τα παιδιά». Ή «με την τηλε-εργασία γλυτώνω τον χρόνο του πήγαινε – έλα στη δουλειά». Και τα δύο έχουν μια κάποια βάση. Δεν θα πρέπει όμως να ξεγελαστεί κανένας: οι μετασχηματισμοί στην οργάνωση της εργασίας ΔΕΝ γίνονται επειδή τα αφεντικά «πόνεσαν» για την ανατροφή των παιδιών ή για τους χρόνους μετακίνησης των μισθωτών!
Πράγμα που παίρνει μορφή ερωτήματος: Το τυράκι το βλέπεις…. Την φάκα;
(συνεχίζεται)