Τρίτη 23 Ιούνη. Λέγεται ζήτηση που προκαλείται απ’ τον προμηθευτή. Supplier induced demand. Είναι γνωστός οικονομικός όρος, υπάρχει σχετική βιβλιογραφία. Το πεδίο της λαμπρής δόξας της sid είναι ωστόσο η βιομηχανία φροντίδας υγείας. Σ΄αυτό που ο καθένας αντιλαμβάνεται απλοϊκά «την υγειά μας νάχουμε» ο βασιλιάς είναι η sid – και το παλάτι της είναι εκείνοι που επωφελούνται. (Δεν είμαστε εμείς…)
Στην pure οικονομική ορολογία η τεχνητά προκαλούμενη ζήτηση (για ένα εμπόρευμα, είτε είναι πράγμα είτε υπηρεσία) εκμεταλλεύεται αυτό που λέγεται «ασυμμετρία πληροφόρησης». Ανάμεσα στον «προμηθευτή» και στον «καταναλωτή». Ο προμηθευτής ξέρει αρκετά περισσότερα απ’ τον πελάτη, κι αυτό του επιτρέπει να τον σπρώχνει στο να ζητάει μεγαλύτερη ποσότητα εμπορευμάτων απ’ αυτά που θα ζητούσε αν δεν υπήρχε τέτοια ασυμμετρία. Αν ήξερε…
Είναι εύκολο να καταλάβει ο καθένας ότι η sid δεν έχει τις ίδιες δυνατότητες σε κάθε καπιταλιστικό / εμπορευματικό κλάδο. Ένας κατασκευαστής / πωλητής αυτοκινήτων, παπουτσιών, ρούχων, συσκευών, διακοπών κλπ, μπορεί να πείσει τον όποιον πελάτη ότι η δική του πραμάτεια είναι καλύτερη απ’ αυτήν των ανταγωνιστών του…. Αλλά δεν μπορεί να τον πείσει να αγοράσει 2, 3, 4 αυτοκίνητα αντί για 1· πολλά ζευγάρια παπούτσια μαζί· να πληρώσει ένα χρόνο διακοπές αντί για μια εβδομάδα· κλπ. Η τεχνητά προκαλούμενη ζήτηση δεν ευδοκιμεί στους περισσότερους τομείς. (Τέλεια τα πήγε, πάντως, στο χρηματιστήριο: οι επαγγελματίες μια χαρά φόρτωναν τους πελάτες τους με «χαρτιά» ξέροντας ότι τελικά θα είναι άχρηστα ακόμα και για την τουαλέτα….)
Γι’ αυτό και παρά την γενική έννοια του όρου, η sid είναι η κατεξοχήν συνθήκη με την οποία δουλεύει η βιομηχανία φροντίδας υγείας. Η sid είναι ταυτισμένη μ’ αυτήν την βιομηχανία! Εδώ η «ασυμμετρία πληροφόρησης», ας την πούμε ανισότητα γνώσεων, θεωρείται ο κανόνας! Κι όχι μόνο: είναι προς το συμφέρον των εμπόρων / πωλητών «υπηρεσιών υγείας», είτε είναι μεμονωμένα άτομα, είτε επαγγελματικοί κλάδοι, είτε βιομηχανικοί κλάδοι, αυτή η ανισότητα γνώσεων να μεγαλώνει διαρκώς. Όσα λιγότερα ξέρει ο καθένας για την υγεία του, κι όσο περισσότερα ξέρουν (ή υποστηρίζουν πως ξέρουν…) οι έμποροι / πωλητές «υπηρεσιών υγείας», τόσο πιο εύκολη δουλειά είναι η τεχνητά προκαλούμενη ζήτηση. Και τόσο μεγαλύτερα τα κέρδη.
Στην αγγλική εκδοχή της wikipedia μπορεί ο καθένας να σιγουρευτεί ότι η sid είναι τόσο κοινότοπη στην «φροντίδα υγείας» ώστε δεν προέρχεται από «συνωμοσιολόγους, χριστιανοταλιμπάν και οπαδούς του ψόφιου κουναβιού» όπως βολεύονται οι εγκάθετοι και τα ψοφίμια:
… Η sid συμβαίνει όταν ένας γιατρός εκτιμάει ή ενθαρρύνει έναν ασθενή να καταναλώσει περισσότερη φροντίδα απ’ αυτήν που χρειάζεται το ιατρικό του πρόβλημα· για παράδειγμα ζητώντας εξετάσεις που ο γιατρός ξέρει ότι δεν χρειάζονται για να κάνει την διάγνωσή του, ή επιβάλλοντας θεραπείες που ο γιατρός ξέρει ότι θα έχουν ελάχιστο όφελος…
… Ένας γιατρός έχει στόχο να πετύχει ένα συγκεκριμένο επίπεδο εισοδήματος, κι αν αυτό δεν το πιάνει, τότε θα προσαρμόσει την συμπεριφορά του κατάλληλα για να φτάσει στο στόχο του. Αυτές οι προσαρμογές μπορεί να περιλαμβάνουν εκτιμήσεις του γιατρού για τον ασθενή για το μέγεθος ή την καταλληλότητα των μεθόδων φροντίδας έτσι ώστε να βγάλει μεγαλύτερο εισόδημα.
Οι μαιευτήρες που θεωρούν τις καισαρικές σαν δεδομένο στην φροντίδα της γέννας μπορεί να χρησιμοποιούν την δύναμη και την εξουσία τους πάνω στις έγκυες γυναίκες σαν μέθοδο αύξησης των εισοδημάτων τους. Ο Jonathan Gruber και η Maria Owings εξέτασαν την σχέση ανάμεσα στα οικονομικά κίνητρα των γιατρών και τις καισαρικές μελετώντας την μείωση του ποσοστού γονιμότητας στις ηπα. Η «πληρωμή με το κομμάτι» σαν δομή των αμοιβών των γιατρών κάνει ευκολότερη την sid εφόσον ανταμοίβει τον γιατρό για την αύξηση της ποσότητας των υπηρεσιών που προσφέρει και όχι για την βελτίωση της ποιότητάς τους… Οι γιατροί που έχουν πιο έντονη επιχειρηματική αντίληψη ενδιαφέρονται περισσότερο στην μεγιστοποίηση των εισοδημάτων τους. Οι χειρούργοι μπορεί να έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες να χειραγωγήσουν την ζήτηση…
Και άλλα ενδιαφέροντα έχει το λήμμα της wikipedia. Αλλά – ευτυχώς – η επίγνωση της καπιταλιστικής πραγματικότητας όπως είναι δεν κινδυνεύει από «τεχνητή ζήτηση»…