Σάββατο 14 Μάρτη. Θα το πούμε ξέροντας πως λίγοι θα καταλάβουν το νόημα: είναι δύσκολο την ώρα που προελαύνει το θηρίο να προχωράς παράλληλα μαζί του, «μέσα στην τρομακτική του αύρα», κρατώντας όμως εκείνη την κρίσιμη απόσταση που θα σου επιτρέπει να μελετάς τις κινήσεις του και να σχεδιάζεις την πιθανή αποδιάρθρωσή τους. Είναι δύσκολο, κι αυτό κάνουμε στην ασταμάτητη μηχανή και όχι μόνο – χωρίς χειροκροτήματα και φανφάρες.
Κάποιος είπε ότι δεν υπάρχει στον σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο ζήτημα υγείας που να μην είναι ταυτόχρονα ιδεολογικό και πολιτικό ζήτημα. Αν και αρκετοί θα συμφωνούσαν (χλιαρά έως ανόρεχτα) σ’ αυτή τη θέση, ο καυγάς θα άρχιζε αμέσως μετά. Οι τεχνικοί της εξουσίας (οι επιστήμονες) υποστηρίζουν το ακριβώς αντίθετο, και προσπαθούν να κρύβουν ότι και οι δικές τους θέσεις δεν είναι 100% pure και «ουδέτερες» – μέχρι που εμφανίζεται κάποιος θρήσκος επιδημιολόγος για να υποστηρίξει ότι η θεία κοινωνία είναι αντιμικροβιακή· και τσαλακώνει την σιδερωμένη δήθεν ουδατερότητα της επιστήμης…
Αυτό είναι ένα υποχρεωτικό στάδιο του καυγά: όχι η αμφισβήτηση της επιστημοσύνης σαν τέτοιας, αλλά η τοποθέτησή της εκεί που ανήκει: στα πολιτικά, ιδεολογικά, θεσμικά και οικονομικά περιβάλλοντα απ’ τα οποία προέρχεται και τα οποία υπηρετεί. Και ακολουθεί η συνέχεια του καυγά: στο πως ξεμπλέκει ο καθένας το «ζήτημα υγείας» απ’ το «ιδεολογικό και πολιτικό ζήτημα»· και στο τι χωράει στην αναγνώριση κάποιου «ιδεολογικού και πολιτικού ζητήματος». Οι συνωμοσιολόγοι (είτε οι ερασιτέχνες είτε, κυρίως, οι επαγγελματίες) έχουν εισχωρήσει προ πολλού στις συντεταγμένες της κριτικής φροντίζοντας κάθε αντίρρηση να «μοιάζει» με συνωμοσιολογία. Κι απ’ την άλλη οι φαντασιόπληκτοι (καθόλου λίγοι σε περιόδους αλλαγής παραδείγματος) απολαμβάνουν το να φτιάχνουν σενάρια που κατά τη γνώμη τους είναι αμφισβητησιακά…
Μ’ αυτά τα δεδομένα η «φιλοσοφία της δειλίας» θα συμβούλευε να κάτσουμε κάπου στην άκρη, να αφήσουμε το θηρίο να κάνει την δουλειά του, και ύστερα να του βγάλουμε γλώσσα. Ξέρουμε πολλούς, μα πάρα πολλούς, που αυτό ακριβώς θα έκαναν. Αλλά η ευθύνη και το project της ασταμάτητης μηχανής, μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει, δεν είναι το εκ υστέρων. Χρήσιμο είναι μερικές φορές κι αυτό· αν και έχει αλωθεί επίσης απ’ τον εξυπνακισμό και τον ακαδημαϊκό διανοουμενισμό…. Ακόμα πιο χρήσιμο είναι όμως το «μέσα στη φωτιά κι ενάντιά της» σε κάθε τυραννική συγκυρία.
Σαν project η ασταμάτητη μηχανή δημιουργήθηκε για να πέφτει στη φωτιά την ώρα που εκείνη καίει χοντρά. Εν γνώσει του ότι είναι και θα είναι καταδικασμένη να εισπράτει τα επιχείρια μια τέτοιας «τρέλας» (τις πισώπλατες μαχαιριές δηλαδή)· ενώ άλλοι (κάποιος από εσάς μήπως;) θα ωφελούνται από μια κριτική που είναι καλά γειωμένη και αδέσποτη. Μια εργατική κριτική που δεν έχει αφεντικό.
Γιατί τα γράφουμε αυτά; Επειδή βρισκόμαστε και βρισκόσαστε σε μια μαζική περιδίνηση του φόβου (του υγιεινιστικού φόβου) ο οποίος σε καιρούς υγιεινιστικής νηνεμίας θα μπορούσε να απομυθοποιηθεί ίσως – σε καιρούς όξυνσής του όμως; Κι ωστόσο αυτό λέμε: σε τέτοιους καιρούς είναι εξαιρετικά κρίσιμο να χωριστεί το (όποιο) πραγματικό θέμα από την ιδεολογική – πολιτική επένδυσή του – που είναι ό,τι κυρίως αστράφτει και βροντά. Να χωριστεί η «πραγματική» πραγματικότητα απ’ την εικονική πραγματικότητα.
Σ’ αυτήν την πορεία, που θα κρατήσει υποχρεωτικά εβδομάδες, η ασταμάτητη μηχανή θα κάνει μεν το καλύτερό της με επίγνωση της ευθύνης που έχει. Όσο για εσάς; Θα έχετε όλη την άνεση να την καταναλώνετε αν αυτό θέλετε – κάτι που δεν είναι σωστό αλλά δεν μπορεί να το εμποδίσει…