Τρίτη 14 Γενάρη. Όπως τα είπαμε εδώ και μέρες αρκετές κι όπως τα ξέρετε (όσες, όσοι παρακολουθείτε τέλος πάντων): η «πένσα» (ή το «μαγνητικό πεδίο», πείτε το όπως θέλετε) Μόσχας – Άγκυρας στο λιβυκό πεδίο μάχης δουλεύει. Και μάλιστα δουλεύει γρηγορότερα απ’ όσο εκτιμούσε η ασταμάτητη μηχανή.
Από μόνο του το γεγονός ότι Sarraj και «τζενεράλ» Haftar βρίσκονται στη Μόσχα μετά των κηδεμόνων τους, παρόντων πρωτοκλασσάτων τούρκων αξιωματούχων (υπ.εξ., υπ.αμ., επικεφαλής της mit) για να υπογράψουν εκεχειρία μιλάει από μόνο του. Δεν τα λέει όλα όμως. Θα μπορούσε κάποιος να ξεγελαστεί (και ξέρουμε στο ελλαδιστάν περίπου 10 εκατομμύρια τέτοιους) υποστηρίζοντας ότι «έλα μωρέ, άλλη μια θεαματική κίνηση». Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε….
Αρχίζοντας απ’ το τέλος: την ώρα που γράφονται αυτές τις γραμμές το σύμφωνο της εκεχειρίας το έχει υπογράψει ο Sarraj και κάποιοι ενδιάμεσοι. Ο Haftar ζήτησε κάποιες ώρες «να το σκεφτεί». Για να κάνει τα τηλέφωνά του στο Παρίσι, στο Κάιρο και στο Αμπού Ντάμπι… Αυτοί που έχουν απομείνει να θέλουν να καταλάβει την Tripoli είναι οι πιο αδύναμοι σ’ αυτήν την ιστορία: ο χουντικός Sisi και ο τοξικός των εμιράτων. Θα συμβιβαστούν.
Ο “τζενεράλ” Haftar έχει πάρει ήδη, άλλωστε, το «αντάλλαγμά» του για την υπογραφή και την πειθαρχία του: την Σύρτη. Κι αν συνεχίσει να κάνει τον σκληρό θα είναι αχάριστος – η αχαριστία είναι θανάσιμο αμάρτημα! Τυπικά την Σύρτη την κατέλαβε πριν μερικές μέρες. Ουσιαστικά του παραδόθηκε απ’ τους ένοπλους που πολεμούν με την πλευρά του Sarraj και αποχώρησαν αμαχητί: «για να μην υπάρξει αιματοχυσία» είπαν. Καταλάβαμε: την Tripoli απαγορεύτηκε στον «τζενεράλ» να την κατακτήσει· ίσως μάλιστα θα πρέπει να υποχωρήσει / αποχωρήσει απ’ τις περιοχές της που έχει καταλάβει… Σε αντάλλαγμα του δόθηκε η Σύρτη…. Δεν φαίνεται κακό deal.
Το δίδυμο Μόσχας – Άγκυρας έχει πια γερή έδραση στη διαχείριση του λιβυκού πεδίου μάχης· τόσο γερή ώστε ακόμα και οι ειδικοί και λοιποί δημαγωγοί του ελληνικού κράτους / παρακράτους / κεφάλαιου έχουν τρομάξει (περισσότερα στη συνέχεια). Δεν είναι, όμως, μόνοι τους ρωσία και τουρκία. Βερολίνο, Παρίσι και Ρώμη έχουν ενημερωθεί έγκαιρα, και συμφωνούν μ’ αυτήν την ρωσοτουρκική «πρωτοβουλία των κινήσεων». Γιατί;
Το Βερολίνο, που ετοιμάζει σε 5 ημέρες μια αρκετά επίσημη διάσκεψη για την «ειρήνη στη λιβύη», χρειαζόταν οπωσδήποτε μια προεργασία που να εγγυάται αν όχι την πλήρη επιτυχία της διάσκεψης σίγουρα μια κάποια «αντοχή» της στο χρόνο· προεργασία που δεν είχε τρόπο να την κάνει. Η Merkel συμφώνησε με τον Putin (και τον Erdogan…) ότι είναι πολύ καλύτερα τοποθετημένοι στο λυβικό πεδίο μάχης προκειμένου να κάνουν την προεργασία και (με ανταλλάγματα) να επιβάλλουν μια εκεχειρία που είναι ικανή προϋπόθεση για την διάσκεψη στο Βερολίνο. Το ανταλλάγματα; Είναι προφανές: επίσημη στρατιωτική παρουσία τους που να «περιφρουρεί την ειρήνη»…. Μικρές βάσεις; Ναι, γιατί όχι; (Αν φτιάξουν και το Παρίσι με τη Ρώμη, ωωωω…)
Όσο για το Παρίσι και την Ρώμη: η δεύτερη, που στηρίζει τον Sarraj, προσπάθησε φιλότιμα να αρπάξει το «χρυσό μετάλλιο της ειρήνης» στη λιβύη, αλλά απέτυχε. Το πρώτο είχε αποτύχει επίσης. Αν επρόκειτο η πρωτοβουλία να αφεθεί σ’ αυτές τις δύο ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, θα έπρεπε να λύσουν και τις μεταξύ τους διαφορές, όχι μόνο για την λιβύη, αλλά για περισσότερα σχετικά με τις ζώνες εκμετάλλευσης της Αφρικής. Η ρωσοτουρκική πρωτοβουλία των κινήσεων είναι, λοιπόν, εξυπηρετική: ναι, μεν, βάζει επίσημα στη διαχείριση της περιοχής δύο κράτη (που έτσι κι αλλιώς ήταν παρόντα ανεπίσημα), αλλά απ’ την άλλη απαλλάσσει Παρίσι και Ρώμη από μια τωρινή “face to face” αναμέτρηση / διαπραγμάτευση, που φαίνεται ότι δεν θέλουν. Τουλάχιστον προς το παρόν.
Μπορούμε, λοιπόν, να μιλάμε για ένα «μπλοκ της Σύρτης», που είναι πιο προωθημένο γεωγραφικά και γεωπολιτικά απ’ το «μπλοκ της Αστάνα». Αυτή τη φορά αφορά το κέντρο της Μεσογείου (που, πάντως, είναι συνέχεια της ανατολικής Μεσογείου)· αυτή τη φορά συμμετέχουν και ευρωπαϊκά κράτη (κάποια απ’ τα οποία προσπαθούν να βρουν τι και πως θα κάνουν σχετικά με την 5+1 συμφωνία για τα πυρηνικά του ιράν, δηλαδή με το ιράν συνολικά…)· αυτή τη φορά, τέλος, η αμερικανική παρουσία / ηγεμονία είναι σχετικά πιο αδύναμη με όρους συμμάχων (μόνον ελλάδα, ισραήλ και νότια κύπρος) – αλλά προσπαθεί να προετοιμάσει την αντεπίθεσή της…. (προσεχώς περισσότερα…)
(φωτογραφία: Παλιότερη εγκάρδια συνάντηση του ρώσου υπ.αμ. με τον “τζενεράλ”…)