Δευτέρα 18 Νοέμβρη. Ως την περασμένη Παρασκευή όσοι έχουν ι.χ. ή δίκυκλο στο ιράν μπορούσαν να βάζουν ως και 400 λίτρα βενζίνης τον μήνα με φτηνή τιμή λίτρου 0,21 ευρώ (με βάση την επίσημη ισοτιμία ευρώ προς ιρανικό ριάλ: 1 προς 46.530, χτες).
Σε μια πετρελαιοπαραγωγό χώρα σαν το ιράν είναι λογικό τα καύσιμα να είναι πάμφηνα. Ωστόσο η συγκεκριμμένη τιμή δεν ήταν ακριβώς «τιμή κόστους». Ήταν τμήμα της επιδοματικής πολιτικής του ιρανικού καθεστώτος.
Απ’ την περασμένη Παρασκευή έγινε αύξηση· μεγάλη και απότομη. Η ποσότητα επιχορηγούμενης χαμηλής τιμής έπεσε απ’ τα 400 λίτρα στα 60 για τα ι.χ. (30 για τα υβριδικά) – και η τιμή ανέβηκε απ’ τα 0,21 στα 0,32 ευρώ το λίτρο. Για τα ταξί τα φτηνά καύσιμα είναι 400 λίτρα τον μήνα· για τα δίκυκλα (άπειρα στο ιράν!!!) 25 λίτρα· ενώ υπάρχουν ανάλογα όρια για τα φορτηγά. Απ’ αυτά τα όρια και πάνω η τιμή εκτινάσσεται: 0,64 (ευρώ το λίτρο).
Αν οι τιμές φαίνονται χαμηλές (και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα είναι!) πρέπει να ληφθεί υπόψη κι αυτό: ο ελάχιστος μηνιαίος μισθός, μετά από αύξηση 36,5% που δόθηκε με κρατική απόφαση, είναι μόλις 33,7 ευρώ (πάντα με βάση την επίσημη ισοτιμία). Το τονίζουμε: ο ελάχιστος, ο κατώτατος. Είναι ποσό που δεν φτάνει καν και καν για την κάλυψη των βασικών αναγκών μιας μικρής οικογένειας. (Αυτό σημαίνει εκτεταμένη έξτρα μαύρη δουλειά.. συν, φυσικά, τα διάφορα κρατικά επιδόματα: στέγης, τέκνων, κλπ)
Το αποτέλεσμα αυτών των μεγάλων και απότομων αυξήσεων; Μια εξέγερση, περιορισμένη προς το παρόν σε επαρχιακές πόλεις, με μεγαλύτερες ανάμεσά τους την Ahvaz, την Shiraz και την Mashhad.
Είναι καιρός για τέτοια σε ένα κράτος με πληθωρισμό 35% τον περασμένο μήνα; Το καθεστώς δικαιολογεί τις αυξήσεις λέγοντας ότι μαζεύει λεφτά για την επιδοματική ενίσχυση των φτωχών. Υπάρχει τέτοια επιδοματική πολιτική στο ιράν· αλλά πόσο πειστικό είναι ότι καταπολεμάει κανείς την φτώχια … μεγαλώνοντάς την;;
Για την ασταμάτητη μηχανή ένα (βασικό) μέρος της εξήγησης μπορεί να προέρχεται απ’ αλλού: απ’ την πρόσφατη ένταξη του ιρανικού καπιταλισμού στην «ευρασιατική ένωση». Όπως συμβαίνει σε κάθε κρατικό μπλοκ που καταργεί τους δασμούς στο εμπόριο μεταξύ των μελών του, έτσι και στη «ευρασιατική ένωση» πρέπει σταδιακά να καταργηθούν (στα κράτη μέλη) οι «εσωτερικές επιδοτήσεις» σε διάφορα βασικά είδη. Στο Ερεβάν της αρμενίας (επίσης μέλος της «ευρασιατικής ένωσης») η βενζίνη πάει 0,83 ευρώ το λίτρο… Αν το εμπόριο καυσίμων μεταξύ ιράν και αρμενίας πρόκειται να γίνεται χωρίς δασμούς, η κρατική επιδότηση που κρατούσε την ιρανική τιμή στα 0,21 θα πρέπει να καταργηθεί… Τα 0,64 ευρώ το λίτρο για πάνω απ’ τις απόλυτα αναγκαίες ποσότητες στο ιράν, πράγματι εμποδίζει την μεταφορά φτηνής βενζίνης στην αρμενία…
Ωστόσο το καθεστώς δεν θέλει να ενημερώσει τους υπηκόους του… Αντίθετα ο αρχιτράγος Khamenei βγήκε για να καταγγείλει τους χούλιγκανς, τους αντεπαναστάτες και τους πράκτορες των εχθρών… Ασφαλώς υπάρχουν και τέτοιοι· ωστόσο δεν ήταν δική τους η απόφαση για τις αυξήσεις στα καύσιμα που (ήταν βέβαιο) θα προκαλούσε οργισμένη αντίδραση σε μια καπιταλιστική κοινωνία με το ¼ της να ζει κάτω απ’ το επίσημο όριο φτώχιας· και με μια νεολαία που θα ήθελε να ανέβει κοινωνικά, παίρνει τα πτυχία της … αλλά δεν χωράει εδώ και καιρό στη μέση της πυραμίδας της ταξικής διαστρωμάτωσης (όπως συμβαίνει σε πολλά άλλα μέρη του καπιταλιστικού κόσμου) – δεν μπορεί όμως και να αναζητήσει την τύχη της αλλού αφού το “αλλού” έχει φράχτες και frontex…
Ο διαρκής εμπορικός πόλεμος της Ουάσιγκτον κατά της Τεχεράνης έχει προκαλέσει πράγματι οικονομική ασφυξία σε διάφορα κοινωνικά στρώματα· αυτός είναι άλλωστε ο στόχος του. Εφόσον η ένταξη του ιρανικού καπιταλισμού στην «ευρασιατική ένωση» είναι επιλογή διεξόδου απ’ την ασφυξία, δεν θα ήταν χαμένος κόπος να ενημερωθούν οι υποτελείς για ορισμένες «λεπτομέρειες» που τους αφορούν. Αν όχι από εντιμότητα σίγουρα από πρόνοια: οι εξηγήσεις και όχι οι «καταγγελίες» απ’ την μεριά της όποιας εξουσίας είναι που κόβουν την «χαρά του λύκου» (που στην αναμπουμπούλα …)
Με «καταγγελίες» απλά παίζει κανείς με την φωτιά· σε μια εποχή διεθνών πυρομανών…