Σάββατο 20 Απρίλη. Τις επόμενες ημέρες (η ακριβής ημερομηνία δεν λέγεται, για λόγους ασφαλείας…) ο Kim της Πγιονγκγιάνγκ θα συναντήσει τον Putin της Μόσχας – επισκεπτόμενος «κάπου» την ρωσία. (Ίσως το Βλαδιβοστόκ). Ουάου! Είναι η πρώτη τέτοια συνάντηση – και η διεθνής συγκυρία θα μπορούσε να την χαρακτηρίσει «αναγκαία». Αν όχι για την ουσία, σίγουρα για τις εντυπώσεις.
Η ρωσία έχει σύνορα με την βόρεια κορέα. Χερσαία σύνορα που δεν ελέγχονται απ’ την Ουάσιγκτον είναι (ή μπορεί να γίνουν) πολύτιμα. Όχι, δεν εννοούμε ότι η Μόσχα θα σπάσει τις κυρώσεις κατά της Πγιονγκγιάνγκ – το κάνει ήδη.
Νοτιότερα ίσως μπαίνει σε κίνηση μια διαδικασία με ιστορικό βάθος και τωρινό πολιτικό βάρος. Εκατόν τρεις (103) βιετναμέζοι, επιζώντες του πολέμου στο βιετνάμ ή/και μέλη των οικογενειών τους, απ’ τους 9000 που σφάχτηκαν απ’ τον νοτιοκορεατικό στρατό (σύμμαχο, τότε, του αμερικανικού) σε 17 (βορειο)βιετναμέζικα χωριά, ζητούν απ’ την κυβέρνηση του Moon να αναγνωρίσει την σφαγή, να ερευνήσει για τους υπεύθυνους, μια επίσημη συγγνώμη και αποζημιώσεις.
Υπάρχει ήδη νοτιοκορεατικό κίνημα υπέρ τους· και δεν αποκλείεται ο Moon να ανταποκριθεί σε κάποιοα βαθμό (ειδικά όταν η Σεούλ μαζί με την Πγιονγκγιάνγκ έχουν ανάλογες δίκαιες αξιώσεις σε βάρος του Τόκιο για την κατοχή της κορεατικής χερσονήσου). Το ενδιαφέρον (το δικό μας οπωσδήποτε) βρίσκεται όμως πιο πέρα: στη σχέση του τωρινού βιετναμέζικου καθεστώτος με την Ουάσιγκτον και στις εύλογες μνήμες (και όχι μόνο) των αμερικανικών σφαγών εκεί, απ’ το 1962 ως το 1975. Η απαίτηση απέναντι στη Σεούλ θα πρέπει να είναι ο προπομπός των απαιτήσεων απέναντι στην Ουάσιγκτον – κι αυτές οι τελευταίες, αν ποτέ διατυπωθούν, θα είναι τέτοιου μεγέθους ώστε δεν μπορούμε καν να φανταστούμε τις συνέπειές τους…
Το καθεστώς της νότιας κορέας ήταν δικτατορικό συνεχώς ως το 1987 – «προϊόν», αν μπορεί κανείς το πει έτσι, του διαρκούς 3ου παγκόσμιου πολέμου στην ανατολική ασία, και του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Η διαίρεση της κορεατικής χερσονήσου είναι το έσχατο απομεινάρι εκείνης της εποχής· το οποίο η Ουάσιγκτον θέλει να κρατήσει με νύχια και δόντια.
Οι απαιτήσεις των 103 βιετναμέζων σημαίνει πολύ περισσότερα από μια υπόθεση «εθνικής δικαίωσης» όπως, ίσως, νομίζουν όσοι σκέφτονται ελληνικά. Είναι ανάκληση όλης της ιστορίας μιας μεγάλης έκτασης της ανατολικής ασίας κάτω απ’ τις προσταγές, της αρβύλες και τις βόμβες της Ουάσιγκτον και των τότε συμμάχων της (σαν διάδοχης αποικιοκρατικής δύναμης μετά την γαλλία, την αγγλία, την ολλανδία…)
Το τι μπορεί να πυροδοτήσει μια τέτοια ανάκληση της ανατολικοασιατικής συλλογικής μνήμης σε μια ιστορική περίοδο όπου η Ουάσιγκτον προσπαθεί να κρατήσει την επιρροή της εκεί απειλώντας νέους πολέμους, θα φανεί. Σιγά σιγά ή και πιο γρήγορα.