Δευτέρα 11 Φλεβάρη. Πρόκειται για πικρή ελληνική παροιμία, που θα μπορούσε να γίνει εξαγώγιμο είδος.
Το δημόσιο χρέος των ηπα ήταν το 2008 (ας πούμε την χρονιά της επίσημης έναρξης της πιο πρόφατης όξυνσης της «κρίσης») 10,6 τρισεκατομμύρια δολάρια. Δέκα χρόνια μετά, στα τέλη του 2018, έφτασε τα 22 τρις – με αεπ στα 21. Και σύμφωνα με τις αρμόδιες αμερικανικές υπηρεσίες αναμένεται σε μια δεκαετία, το 2029, να έχει πιάσει τα χρόνια του Χριστού, σε τρις. 33 (τριάντα τρία τρισεκατομμύρια δολάρια)…
Τα χρέη των αμερικανικών επιχειρήσεων βρίσκονταν (τέλη του 2018) κοντά στα 6,5 τρις – με σαφείς ανοδικές τάσεις. Και τα καταναλωτικά χρέη (συμπεριλαμβανομένων των στεγαστικών και των φοιτητικών δανείων) λίγο πιο πάνω απ’ τα 4 τρις – επίσης με ανοδικές τάσεις.
Δεν υπάρχει αντικειμενικός τρόπος για να προσδιοριστεί ποιο ποσό χρέους είναι too much ώστε να θεωρηθεί “δύσκολα αποπληρώσιμο” (και επάρατο, και τρισκατάρατο, και επονείδιστο, και όλα τα κακά του κόσμου). Είναι πιο εύκολο να προσδιορίσει κανείς ότι η όποια ευκολία του αμερικανικού κράτους, των επιχειρήσεων (και των ιδιωτών) να δανείζονται οφείλεται σε δύο παράγοντες. Πρώτον στη (διεθνή) εκτίμηση για την “υγεία” και τον “δυναμισμό” του αμερικανικού καπιταλισμού. Και δεύτερον (που σχετίζεται με το προηγούμενο) στον διεθνή κύκλο κυκλοφορίας του δολαρίου. Ωστόσο, στο τέλος, και τα δύο αυτά συγκλίνουν σε ένα: στη στρατιωτική ισχύ.
Το βέβαιο είναι πως είναι αδύνατο το αμερικανικό κράτος / κεφάλαιο να δανείζεται επ’ αόριστο με επιτόκια αρκετά χαμηλά ώστε να υπάρχει η ελπίδα (έστω και αφηρημένη…) ότι θα μπορέσει να ξεχρεώσει. Καθώς θα προχωράει ο 21ος αιώνας, ο παγκόσμιος ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός θα γίνεται όλο και πιο “υπαρξιακό” ζήτημα για το αμέρικα. Ο πρακτικός περιορισμός της διεθνούς κυκλοφορίας του δολαρίου έχει ξεκινήσει· ενώ ο πόλεμος κατά του κινεζικού καπιταλισμού, ειδικά στα κομβικά ζητήματα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, δεν μπορεί να κρύψει την τεχνολογική υστέρηση των ηπα. Που είναι προϊόν μόλις της τελευταίας δεκαετίας. Αν αυτή η υστέρηση συνεχίσει, τότε και ο “δυναμισμός” του αμερικανικού καπιταλισμού θα αρχίσει να υποβαθμίζεται.
Αυτό που ονομάζεται “πολυπολικός κόσμος” είναι μια μεταβατική περίοδος. Αν και δεν μπορεί να προβλέψει κανείς με ακρίβεια πόσο σύντομη θα αποδειχθεί, μοιάζει πως ήδη οι παγκόσμιοι συσχετισμοί βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού.
Έχουμε την άποψη ότι αυτά που συμβαίνουν (και αυτά που δεν συμβαίνουν) στην “πίσω αυλή” των ηπα, με κέντρο το Καράκας, είναι ισχυρή ένδειξη της ύπαρξης του ξυραφιού…