Σάββατο 2 Φλεβάρη. Την ίδια περίοδο που το καθεστώς Μαδούρο (με μεγάλα κοιτάσματα χρυσού μεν αλλά με οικοκαταστροφική την μεγάλης κλίμακας γενική βιομηχανική εκμετάλλευσή του) προσπαθεί να εξάγει χρυσάφι, το συγκεκριμένο πολύτιμο μέταλλο βρίσκεται μισο-ορατά μισο-αόρατα στο κέντρο ενός παγκόσμιου κύκλου αναδιάρθρωσης: στο κέντρο της διαδικασίας «αποδολλαριοποίησης» του παγκόσμιου εμπορίου.
Μετά την μονομερή (απ’ την Ουάσιγκτον) ακύρωση της σταθερής ιστοτιμίας δολαρίου / χρυσού στις αρχές της δεκαετίας του ’70 (μια παραλλαγή του άλλοτε γενικής εφαρμογής «κανόνα του χρυσού») το δολάριο συνέχισε μεν να είναι το βασικό νόμισμα διεθνούς χρήσης, τόσο στην τιμολόγηση των εμπορευμάτων (κατ’ αρχήν του πετρελαίου…) όσο και σαν αποθεματικό νόμισμα για τις κεντρικές τράπεζες· διευθυνόμενο όμως αποκλειστικά απ’ την αμερικανική κεντρική τράπεζα. Ήταν ένα είδος παγκόσμιας νομισματικής κυριαρχίας, που απέφερε τόσο οικονομικά όσο και γεωπολιτικά οφέλη στον αμερικανικό καπιταλισμό, αλλά γινόταν γενικά αποδεκτό επειδή ήταν βολικό στις διεθνείς συναλλαγές.
«Αποδεκτή» η δολαριακή ηγεμονία, αλλά πάντα υπό όρους… Η κατασκευή του ευρώ και η ανάδυση του (κινεζικου) γουάν σα νομισμάτων διεθνούς χρήσης (δίπλα στο ιαπωνικό γιέν και στο ελβετικό φράγκο) άρχισε να σχετικοποιεί το εύρος αυτής της ηγεμονίας· χωρίς να φτάνει μέχρι πριν λίγα χρόνια στο σημείο της «μετωπικής» νομισματικής αντιπαράθεσης.
Αυτή η δυναμική ισορροπία άρχισε να αλλάζει γρήγορα τα δύο τελευταία χρόνια, όταν το ψοφιοκουναβιστάν αποφάσισε να χρησιμοποιεί το δολάριο (και το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα στο βαθμό που στηρίζεται στο δολάριο) σαν το προτελευταίο όπλο για την διατήρηση της επιρροής του – πριν τα κανόνια: κυρώσεις, κυρώσεις, κυρώσεις. Κυρώσεις στη Μόσχα, κυρώσεις στην Πγιονγκγιάνγκ· κυρώσεις στο Πεκίνο· στην Τεχεράνη· στην Άγκυρα· απειλές κυρώσεων στην ε.ε. γενικά (ή στη γερμανία ειδικά)…
Το δολάριο (όπως και κάθε άλλο νόμισμα διεθνούς χρήσης) ήταν έτσι κι αλλιώς μηχανισμός ιμπεριαλιστικής εκμετάλλευσης μέσα απ’ τους μηχανισμούς των τιμών και των ισοτιμιών. Αλλά ήταν ένας (αν μπορεί να ειπωθεί έτσι) «ειρηνικός» ιμπεριαλισμός. Οι κυρώσεις, που στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή τους έχουν στόχο να γονατίσουν τα καθεστώτα που η Ουάσιγκτον θεωρεί εχθρικά, ήταν μια κλιμάκωση: ο δολαριακός ιμπεριαλισμός άρχισε να βγάζει τα γάντια του…
Πως αντιμετωπίζεται αυτή η (νομισματική) όξυνση του 4ου παγκόσμιου; Τυπικά η απάντηση είναι εύκολη: με τον περιορισμό ή και την εγκατάλειψη του δολαρίου σαν “διεθνούς μέσου συναλλαγών” και σαν “διεθνούς μέτρου της τιμής” βασικών εμπορευμάτων. Το σχήμα αυτό ακούγεται απλό, αλλά δεν είναι εύκολο. Ειδικά στα πρώτα του στάδια…