Δευτέρα 15 Ιούλη>> Για λόγους που αφορούν την ψυχολογία και όχι την πολιτική ως τεχνική της εξουσίας, διάφοροι της αριστεράς του κράτους και του κεφάλαιου (και στα μέρη μας…) πανηγύρισαν για τα τελικά αποτελέσματα των γαλλικών βουλευτικών εκλογών. Κατά την γνώμη τους «αντιμετωπίστηκε με επιτυχία ο φασισμός» (άλλη μια φορά).
Πριν δούμε τι είναι αυτό που τελικά αντιμετωπίστηκε, μια αναγκαία διευκρίνιση για το γαλλικό εκλογικό σύστημα. Αυτό που στο ελλαδιστάν εφαρμόζεται στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, στη χώρα-της-δημοκρατίας εφαρμόζεται για τις βουλευτικές! Αν γινόταν και στα μέρη μας το ίδιο οι πάντες θα μιλούσαν για καλπονοθευτικό σύστημα! Δεν θα είχαν άδικο.
Γιατί; Προσέξτε. Με το σαφώς αναλογικότερο (σε σχέση με το γαλλικό) εκλογικό σύστημα στα μέρη μας, στις εκλογές του 2023 το κκε (είναι ένα καλό παράδειγμα) με ποσοστό 7,69% εξέλεξε 21 βουλευτές. 21 στους 300, πήρε δηλαδή το 7% των εδρών…. Με το «γαλλικό» σύστημα στις ελληνικές δημοτικές εκλογές που ακολούθησαν (πλειοψηφικό, αν χρειαστεί δύο γύροι, σε μονοεδρικές κάλπες) το κκε εξέλεξε μόλις 6 δημάρχους (σε 332 δήμους συνολικά) και κανέναν περιφερειάρχη (στις 13 συνολικά περιφέρειες). Αν αυτό το σύστημα εφαρμοζόταν και για την βουλή, με 300 μονοεδρικές περιφέρειες, τότε το κκε με ποσοστό 7,7% πιθανότατα θα εξέλεγε το μάξιμουμ 6 βουλευτές (όσους και δημάρχους) αντί για 21… Έξι στους 300 ή μόλις το 2% των εδρών…
Τέτοιο είναι το γαλλικό εκλογικό σύστημα: δεν υπάρχει καμία αναλογία ψήφων και εκλεγόμενων βουλευτών!… Το έφτιαξε ο Ντε Γκωλ για να εμποδίσει την ισχυρή κοινοβουλευτική παρουσία (ακόμα και πλειοψηφία) του άλλοτε μαζικού κομμουνιστικού κόμματος: αφού οι ψήφοι στο «επικίνδυνο» κκ δεν έβγαζαν τους αντίστοιχους βουλευτές (και, εννοείται, ούτε κατά διάνοια κυβέρνηση), η υπερψήφισή τους καταντούσε συν τω χρόνω άχρηστη και περιττή…
Μια ακόμα διαφορά του γαλλικού κυβερνητικού συστήματος (με το ελληνικό και άλλα) είναι αυτή: μια κυβέρνηση που σχηματίζεται μετά τις εκλογές ΔΕΝ ζητάει ούτε λαμβάνει «ψήφο εμπιστοσύνης» απ’ την βουλή. Με δυο λόγια ΔΕΝ χρειάζεται να έχει την πλειοψηφία. Μπορεί (ακόμα και μειοψηφική) να νομοθετήσει με διατάγματα (ως έναν αριθμό) παρακάμπτωντας τη βουλή – ο Μικρός Πρίγκηπας του Λίγηρα (η κυβέρνησή του δηλαδή) το έκανε κατά κόρο στην προηγούμενη περίοδο. Μόνο αν φέρει στη βουλή νόμο για κανονική έγκριση μπορεί να βρεθεί μπροστά σε «πρόταση μομφής», που απαιτεί οπωσδήποτε μια πλειοψηφία που καταγγέλει. Όμως ακόμα κι αν «πέσει», δεν είναι υποχρεωτικές νέες εκλογές! Ο πρόεδρος έχει την δυνατότητα να «αναζητήσει» την δημιουργία άλλης κυβέρνησης, απ’ την ίδια βουλή και κοινοβουλευτική σύνθεση, με διαφορετικές συμμαχίες∙ πλειοψηφική ή ξανά μειοψηφική…
Με αυτά τα δεδομένα κατά νου παραθέτουμε τα αποτελέσματα των γαλλικών βουλευτικών εκλογών (αριθμός εδρών / αριθμός ψήφων) από το 1986 μέχρι φέτος. Το 1986 ήταν η χρονιά που το πατενταρισμένο φασιστόμουτρο Λεπέν (πατέρας) πέτυχε για πρώτη φορά την εκλογή 35 βουλευτών – και άρχισε ο … κρατικός «αντιφασισμός»!! Τα στοιχεία και οι χαρακτηρισμοί είναι απ’ την Wikipedia (το νεοφιλ «κέντρο» από το 2017 και μετά είναι οι υποστηρικτές του Μικρού Πρίγκηπα…):
1986:
Σιράκ (δεξιά, 277 έδρες / 11.492.450),
Φαμπιούς (σοσιαλ, 207 / 8.705.163),
Μαρσαί (κομμουνιστικό κόμμα 35 / 2.740.972)
Λεπέν (πατέρας 35 / 2.705.336)
1988:
Rocard (σοσιαλ 262 / 9.198.778)
Lecanuet (κεντροδεξιά 130 / 4.299.370),
Σιράκ (128 / 4.6888.493)
Λεπέν (πατέρας 1 / 2.359.528)
1993:
Σιράκ (247 / 5.832.987)
Ντ’ Εσταίν (κεντροδεξιά 213 / 5.331.935)
Beregovoy (σοσιαλ 53 / 5.829.493)
Μαρσαί (κομμουνιστικό κόμμα 24 / 2.336.254)
Λεπέν (πατέρας 0 / 3.159.477)
1997:
Jospin (σοσιαλ 255 / 9.751.423),
Juppe (δεξιά 139 / 5.846.717)
Leotard (κεντροδεξιά 112 / 5.323.177)
Hue (κομμουνιστικό κόμμα 35 / 2.519.281)
Λεπέν (πατέρας 1 / 3.785.383)
2002:
Raffarin (δεξιά 357 / 10.026.669)
Hollande (σοσιαλ 140 / 7.482.169)
Λεπέν (πατέρας 0 / 2.862.960)
2007:
Fillon (δεξιά 313 / 10.289.737),
Hollande (σοσιαλ 186 / 8.624.861),
Bayrou (κεντροδεξιά 3 / 1.981.107)
2012:
Ayrault (σοσιαλ 280 / 9.420.889),
Cope (δεξιά 194 / 8.740.628),
Duflot (οικολόγοι 17 / 1.418.264)
Melenchon (αριστερό μέτωπο 10 / 1.793.192),
Λεπέν (κόρη 2 / 3.528.663)
2017:
Philippe (νεοφιλ κέντρο 350 / 8.926.901),
Baroin (δεξιά 136 / 4.898.061),
Cazeneuve (σοσιαλ 45 / 2.154.269)
Melenchon (17 / 2.497.622),
Λεπέν (κόρη 8 / 2.990.454)
2022:
Ferrand (νεοφιλ «κέντρο» 245 / 8.002.419),
Melenchon (131 / 6.556.198)
Λεπέν (κόρη 89 / 4.248.537),
Jacob (δεξιά 64 / 2.568.502)
2024:
Λαϊκό Μέτωπο (182 / 9.042.485),
Sejourne (νεοφιλ «κέντρο» 168 / 6.820.446)
Λεπέν (κόρη 142 / 10.647.914)
Δεξιοί (56 / 2.106.166)
Είναι εξώφθαλμη η διαρκής αναντιστοιχία ανάμεσα σε ψήφους και καρέκλες! Για παράδειγμα με σχεδόν 9 μύρια κουκιά το κόμμα του Μικρού Πρίγκηπα έβγαλε το 2017 350 έδρες ενώ τα 9,5 εκατομμύρια έδωσαν στους σοσιαλδημοκράτες το 2012 μόνο 280.
Έτσι η όχι και τόσο κρυφή καρδιά του γαλλικού εκλογικού συστήματος είναι η πολιτική πρόσοδος! Το είδος, δηλαδή, των «συνεννοήσεων» (μπορείτε να πείτε και συναλλαγών) μεταξύ υποψηφίων περιφέρεια – περιφέρεια, είτε πάνω είτε κάτω απ’ το τραπέζι, για το πως θα κατευθύνουν (αν μπορούν…) τους ψηφοφόρους τους. Είναι δύσκολο άραγε, υπ’ αυτές τις συνθήκες, να εξηγηθεί το περίεργο (;) φαινόμενο του ότι απ’ το 2012 και μετά το γαλλικό «όλοι μαζί να εξουδετερώσουμε τον φασισμό» καταλήγει απ’ την μια μεριά στην αύξηση των ψήφων της φασιστοΛεπέν και απ’ την άλλη στη συντήρηση της δυνατότητας των νεοφιλελεύθερων (του «κέντρου») και των δεξιών να κυβερνούν (κάνοντας συχνά εκείνα που θα έκανε η φασιστοΛεπέν); Όχι, δεν είναι.
Προς τι λοιπόν τα πανηγύρια; Αν τα στελέχη της «ανυπότακτης γαλλίας» δεν πάσχουν από αδιόρθωτο οππορτουνισμό (κάτι για το οποίο δεν είμαστε σίγουροι…) θα πρέπει να παραδεχτούν ότι υπό το «νέο λαϊκό μέτωπο» οι (κυβερνο)σοσιαλδημοκράτες κατάφεραν να βγάλουν 59 βουλευτές (περισσότερους απ’ το 2017 και μετά, ένα είδος “μικρής ανάστασης”!) οι οποίοι, αν αποσκιρτήσουν απ’ τον συνασπισμό και συνεργαστούν με τους δήθεν «κεντρώους» του Μικρού Πρίγκηπα θα του εξασφαλίσουν μια μειοψηφία μεν λειτουργικότατη δε 227 εδρών που θα μπορεί να «κάνει παιχνίδι» κατά βούληση με τους 56 δεξιούς πλησιάζοντας στο όριο της πλειοψηφίας∙ συνεχίζοντας να υποκαθιστούν εδώ κι εκεί την φασιστοΛεπέν.
Σε άλλα γεωγραφικά πλάτη και μήκη (ή σε άλλες εποχές) αυτό λεγόταν βάζω τα χεράκια μου και βγάζω τα ματάκια μου…