Δευτέρα 3 Απρίλη>> Σε μια έκδοση του 2010 (Νερό υπό πίεση: η κατασκευή της σπανιότητας του νερού, η εμπορευματοποίηση, η ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης των πόλεων – εκδ. αντι-σχολείο), που ήταν η εισήγηση δημόσιας εκδήλωσης στις 17 Δεκέμβρη του 2004 (!!!) γράφαμε μεταξύ άλλων:
Η προβληματοποίηση του νερού, δηλαδή η καπιταλιστική διαδικασία κατασκευής της σπανιότητάς του (με όλα τα συνοδευτικά που την χαρακτηρίζουν: τον άνυδρο και διψασμένο τρίτο κόσμο, τα επικίνδυνα δημόσια δίκτυα, τον υγιεινισμό…) ήταν το απαραίτητο στάδιο για να προκύψει το προφανές συμπέρασμα: «μόνο όταν πληρώνεις κάτι το εκτιμάς!» Και μόνο οι τεχνοκράτες και οι έμποροι κατέχουν τη λύση. Στην πρακτική των καπιταλιστών, η εμπορευματοποίηση του νερού είναι η φόρμουλα που απαντάει σε κάθε πρόβλημα∙ προφυλάσσει τα αποθέματα, χτίζει υποδομές, απολυμαίνει, ποτίζει, ξεδιψάει κι ομορφαίνει τη ζωή. Γεμίζει και τα ταμεία – θα συμπληρώναμε:
Μπορείτε να μιλάτε όσο θέλετε για ρυθμιστικές στρατηγικές∙ μπορείτε να μιλάτε όσο θέλετε για κίνητρα∙ αλλά όταν φτάνουμε στο δια ταύτα, μόνο η τιμολόγηση δουλεύει… Αν τιμολογήσουμε το νερό με στόχο να ενθαρρύνουμε την προστασία του, αυτό που θα πάρουμε είναι προστασία. Είναι ένα απόλυτο γεγονός!
Αυτές είναι κουβέντες του Ric Davidge, προέδρου της εταιρείας World Water και πρώην διευθυντή υδάτινων πόρων της Αλάσκα… Παραδόξως η ανθρωπότητα επιβίωσε για αιώνες χωρίς να πληρώνει λογαριασμούς ύδρευσης και χωρίς να αγοράζει πλαστικά μπουκάλια νερό από τα σούπερ μάρκετ. Στερούνταν όμως των εξηγήσεων της Παγκόσμιας Τράπεζας, και γι’ αυτό συγχωρείται. Στην ιστοσελίδα της Π.Τ. αναφέρεται:
Η αποτελεσματική διαχείριση των υδάτινων πόρων απαιτεί την αντιμετώπιση του νερού ως οικονομικού αγαθού… Η ιδιωτική συμμετοχή στην ύδρευση και στην αποχέτευση έχει οδηγήσει γενικά σε μεγάλη ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, βελτίωση των υπηρεσιών και ταχύτερες επενδύσεις στην επέκταση των υπηρεσιών…
… Η τιμολόγηση ολοκληρωτικής κάλυψης του κόστους είναι το κυρίαρχο δόγμα στην οικονομία του εμπορίου νερού. Μια φροντισμένη κατασκευή και ανάγνωση της «κρίσης νερού» είναι αρκετή για να προκύψει μια απάντηση «λογική και πειστική», που να χρεώνει κάτι που δεν παράγεται (καπιταλιστικά) σε εξατομικευμένους χρήστες, δηλαδή καταναλωτές. Με βάση τις αφανείς παραμέτρους του δόγματος, το νερό πρέπει να τιμολογείται με βάση το οριακό του κόστος…
… Ποιος είπε πως ο «πόλεμος ενάντια στην τρομοκρατία» δεν περνάει απ’ το νερό; Η πολιτεία του Μισούρι, με νόμο που τέθηκε σε ισχύ τον Αύγουστο του 2002, επιτρέπει στις εταιρείες νερού να χρεώνουν συμπληρωματικά κόστη για την κάλυψη εξόδων που σχετίζονται με την προστασία των εγκαταστάσεων νερού και των υπόγειων αποθεμάτων. Επίσης επιτρέπει στις εταιρείες να μην αποκαλύπτουν την οργάνωση και τον σχεδιασμό της ασφάλειάς τους. Ο νόμος τονίζει πως η αιτία αυτών των μέτρων είναι «η τρομοκρατική απειλή»…
… Μέχρι σχετικά πρόσφατα, η ιδιωτικοποίηση του νερού ήταν σχεδόν αποκλειστικά υπόθεση για τον Τρίτο Κόσμο. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 η Παγκόσμια Τράπεζα απαίτησε από πολλές φτωχές χώρες – πιο έντονα απ’ την Βολιβία – να ιδιωτικοποιήσουν τα δίκτυα ύδρευσης σαν προϋπόθεση για να τους δοθεί η οικονομική βοήθεια που ζητούσαν απελπισμένα. … Το 2000 οι πολίτες της Βολιβίας βγήκαν στο δρόμο εκδηλώνοντας μια σειρά βίαιων διαμαρτυριών. Η εταιρεία Bechtel, η πολυεθνική που είχε νοικιάσει τα εργοστάσια και τα δίκτυα διανομής, είχε διπλασιάσει τις τιμές, αφήνοντας χωρίς νερό δεκάδες χιλιάδες βολιβιανούς που δεν μπορούσαν να πληρώσουν. Η εταιρεία υποστήριζε ότι οι αυξήσεις των τιμών ήταν απαραίτητες για να γίνουν οι επισκευές και η επέκταση του σε κακή κατάσταση δικτύου. Οι αντίπαλοί της επέμεναν ότι το μόνο που την ένοιαζε ήταν η υψηλή κερδοφορία της. Τελικά οι διαδηλωτές έστειλαν τους επιχειρηματίες από εκεί που ήρθαν: το 2001 το δημόσιο ξαναπήρε τον έλεγχο των δικτύων και της υδροδότησης.
Τώρα οι βαρώνοι του νερού έχουν βάλει στο μάτι έναν στόχο πιο ελκυστικό: κράτη με προβλήματα υδροδότησης και γερασμένες υποδομές, αλλά σε καλύτερη οικονομική κατάσταση απ’ ότι ήταν η Βολιβία. «Αυτά είναι κράτη που μπορούν να πληρώνουν… Έχουν μεγάλες ανάγκες υποδομών, μειούμενα αποθέματα νερού και χρήμα» λέει ο James Olson, δικηγόρος ειδικευμένος στο δίκαιο του νερού…
Το μοτίβο είναι παλιό και σταθερό όταν πρόκειται να μπει χέρι στα δίκτυα ύδρευσης / αποχέτευσης: κακή κατάσταση των υποδομών, αναγκαία έργα αναβάθμισης… ακόμα και «τρομοκρατία»… Έχει προστεθεί το «ενεργειακό κόστος»… και, φυσικά, ο πόλεμος…
Ποιος θα πληρώσει τόσα «έξοδα» αν όχι κατευθείαν οι «χρήστες»;
