Οι πνιγμένοι το 2013 μετανάστες έξω απ’ την ιταλική Lambedusa, στα φέρετρά τους, επιστρατεύτηκαν για να παίξουν στην παράσταση θανάτου στο επίσης ιταλικό Bergamo, την άνοιξη του 2020. «Ούτε ακόμη και οι νεκροί…»
Δευτέρα 9 Γενάρη>> Αυτή η μικρή ιστορική αναδρομή στο όχι μακρινό παρελθόν δεν έχει βέβαια σκοπό να ανακουφίσει μ’ ένα «έλα μωρέ, και παλιά τα έκαναν αυτά». Ο θάνατος και, κυρίως, η κηδεία και το πένθος, έχουν διάφορα τελετουργικά σε διαφορετικούς πολιτισμούς ή και εποχές – τελετουργικά που αφορούν και την ζωή ή κυρίως αυτήν.
Ο δυτικός 19ος αιώνας ήταν καπιταλιστικός, καπιταλιστικότατος, έστω κι αν με τα σημερινά κριτήρια θα θεωρούνταν πρωτόγονα τέτοιος. Σε κάθε περίπτωση η (καπιταλιστική) «αξιοποίηση του θανάτου», και μάλιστα η εισαγωγή «νεωτεριστικών» ιδεών (με «πρόσημο» δηλαδή πρόσχημα την πανταχού παρούσα κλιματική κρίση και την σωτηρία του πλανήτη…) σχετικά μ’ αυτήν την αξιοποίηση, δεν δείχνει ούτε να σέβεται ούτε να τροποποιεί το πένθος. Μάλλον το θεωρεί περιττό, άχρηστο, προβληματικό.
Όπως το α-μήχανο σώμα…
Όμως η «αξιοποίηση του θανάτου» δεν είναι τίποτα άλλο απ’ την πίσω όψη της καπιταλιστικής «αξιοποίησης της ζωής» – στο σύνολό της. Όσο το γρηγορότερο καταλάβουμε τα «πως» αυτής της τελευταίας τόσο πιθανότερο είναι να μην κινδυνεύουμε… είτε ζωντανοί, είτε πεθαμένοι…
… Ούτε ακόμη και οι νεκροί δεν θα ‘ναι ασφαλείς από τον εχθρό, εάν αυτός νικήσει. Και ο εχθρός αυτός δεν έχει πάψει να νικά… έγραφε ο Benjamin, με διαφορετική αφορμή.
Ισχύει. Θανατοπολιτική λέγεται.