Δευτέρα 8 Νοέμβρη>> Κανονικά οι «ενδιάμεσες» εκλογές στις ηπα δεν τραβάνε ιδιαίτερη προσοχή. Έδρες μπορεί να αλλάξουν χέρια στο διπολικό πολιτικό σύστημα, αλλά εφόσον η εκλογή προέδρου είναι άμεση, μόνο οι προεδρικές εκλογές στην πρώην υπερδύναμη κάνουν διεθνή θόρυβο.
Όχι τώρα. Η νίκη των δημοκρατικών το Νοέμβρη του 2020 μπορεί να αμφισβητήθηκε απ’ το ψόφιο κουνάβι και τους οπαδούς του κι αυτό να ήταν διασκεδαστικό. Η κατάληψη του Καπιτωλίου δεν ήταν. Ούτε η προβληματική (λόγω ηλικίας) κατάσταση του νυσταλέου Jo. Ούτε, τέλος, τα χαρακτηριστικά της εσωτερικής κοινωνικής / ιδεολογικής πόλωσης.
Τυπικά η απώλεια της έδρας στη Βιρτζίνια απ’ το κόμμα του νυσταλέου υπέρ των συντηρητικών και τα αισθητά λιγότερα κουκιά άλλων υποψηφίων θα μπορούσε να εξηγηθούν με διάφορους τρόπους. Η πιο εύκολη ερμηνεία ωστόσο δείχνει την «πολιτική αβεβαιότητα» στην πρώην υπερδύναμη: απ’ την μια μεριά τα προβλήματα στις σχέσεις ανάμεσα στη ριζοσπαστική φιλεργατική και στην «κεντρώα» φιλεπιχειρηματική πτέρυγα των δημοκρατικών και απ’ την άλλη η πανταχού παρούσα σκιά του ψόφιου κουναβιού, κάνουν την προεδρία του νυσταλέου Jo να δείχνει αδύναμη∙ και δεν έχει συμπληρώσει ακόμα ούτε χρόνο στο πόστο του. Θα ξαναγυρίσουν οι συντηρητικοί, με ή χωρίς το ψόφιο κουνάβι το 2024; αναρωτιούνται φίλοι κι εχθροί της Ουάσιγκτον. Κι αν είναι να γίνει έτσι τι συμφωνίες μπορεί να κάνει κάποιος με τον νυσταλέο ξέροντας ότι μπορεί να ακυρωθούν σε τρία χρόνια;
Εν τω μεταξύ το γκουβέρνο του νυσταλέου ετοιμάζεται γι’ αυτό που θεωρεί σαν τις σταυροφορίες του ώριμου 21ο αιώνα. Κάποια στιγμή τα μέσα του Δεκέμβρη προγραμματίζεται η «παγκόσμια συνδιάσκεψη των δημοκρατιών» του πλανήτη, των ολιγαρχιών δηλαδή, που (σύμφωνα την πρόσκληση της Ουάσιγκτον) θα γίνουν ανάχωμα στις απολυταρχίες. Με δυο λόγια στη Μόσχα, στο Πεκίνο, στην Τεχεράνη κι όποιον άλλον τολμήσει να συμμαχήσει μαζί τους (: ευρασιατικό project).
Το Joνυσταλεάν, στην παρακμή του, ονειρεύεται κάτι όπως η «συμμαχία των προθύμων» κατά του Χουσεϊν στο ιράκ∙ όμως τώρα διευρυμένη σε πλανητική κλίμακα και με ασαφείς στόχους. Κάποιοι λένε ότι ο νυσταλέος προσπαθεί να φτιάξει έναν «καινούργιο οηε» στα μέτρα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Σωστό και λάθος: η Ουάσιγκτον προσπαθεί να κάνει καταμέτρηση και δέσμευση των επιρροών της χρησιμοποιώντας (δεν υπάρχει κάτι άλλο) ένα ιδεολογικό επίχρισμα (την «δημοκρατία», που έχει ξεφτιλιστεί μέσα στην έδρα της αφού θεωρείται πια ξεπερασμένη απ’ τα αφεντικά), με σκοπό όχι την επίλυση-των-διαφορών-με-ειρηνικά-μέσα (ο κάποτε σκοπός του οηε) αλλά την αναβίωση μιας διπολικής αναμέτρησης: «οι δημοκρατίες κατά των απολυταρχιών». Οι ηπα δεν μπορούν να ζήσουν ιμπεριαλιστικά χωρίς τέτοιους διπολισμούς∙ έτσι έφτιαξαν την ηγεμονία τους όταν την είχαν, και έτσι προσπαθούν να εμποδίσουν την παρακμή τους.
Θα πετύχει το κόλπο; Εξαιρετικά αμφίβολο. Αν εξαιρέσει κάποιος κράτη σαν το ελληνικό ή το ισραηλινό, για τα οποία ο «παλιός κόσμος» ήταν ό,τι καλύτερο τους έχει συμβεί στην ιστορία τους, οι καινούργιες «δυνάμεις» και η ανατροπή των παλιών συσχετισμών βγάζει μάτι. Τόσο πολύ ώστε τα περισσότερα απ’ τα κράτη που θα ανταποκριθούν στην αμερικανική πρόσκληση για να πάρουν την ευλογία του «δημοκρατικού» νυσταλέου κοιτάνε, ακόμα και διαγώνια, προς τις καινούργιες πηγές εξουσίας / δύναμης.
Καιροί μετάβασης, καιροί αστάθειας. Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης!…