Δευτέρα 4 Οκτώβρη>> Κρίση ηλεκτρικής ενέργειας!… Κρίση τροφίμων (και των τιμών τους)!… Αν ο καπιταλισμός ήταν φυσικό υποκείμενο θα πανηγύριζε!! Αλλά και σαν σύστημα πανηγυρίζει επίσης – για την ακρίβεια διάφορες κατηγορίες αφεντικών είναι που κάνουν πάρτυ.
Αυτές οι «κρίσεις» έχουν προαναγγελθεί. Μαζί με κανά δυο ακόμα. Θα πείτε: τα αφεντικά έχουν οξυδερκείς αναλυτές, σοφούς ανθρώπους, που βλέπουν το μέλλον… Μπααα… Κάτι διαφορετικό είναι που συμβαίνει: τα αφεντικά έχουν μηχανισμούς για να δημιουργούν κρίσεις! Και να τις αξιοποιούν…
Το «μυστικό» (όχι και τόσο…) είναι ότι οι τιμές των βασικών εμπορευμάτων, στα οποία περιλαμβάνονται σχεδόν τα πάντα, απ’ το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο μέχρι τις βασικές πρώτες ύλες τροφίμων και απ’ τα στρατηγικά μέταλλα ως…, ΔΕΝ διαμορφώνονται με τον τρόπο που νομίζουν οι πολλοί. Δηλαδή απ’ την καθημερινή προσφορά και ζήτηση. Διαμορφώνονται απ’ τα «futures». Τα οποία είναι τα «συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης», που αποτελούν επίσης εμπορεύματα στα χρηματιστήρια του κόσμου. Ειδικά στα μεγάλα.
Τι σημαίνει «συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης» σαν χρηματιστηριακό είδος; Σημαίνει πως διάφοροι «ειδικοί» (απ’ αυτούς που δεν εμφανίζονται στα media, δεν έχουν λόγο…) εκτιμούν τι θα γίνει στο μέλλον (σε 3, 6 μήνες ή σε ένα χρόνο) με το τάδε ή το δείνα εμπόρευμα. Όπως όλες οι «εκτιμήσεις» στους ναούς όπου το χρήμα-γεννάει-χρήμα, έτσι κι αυτές είναι αυθαίρετες, με «καμπύλες» και «data» (όπως οι προβλέψεις για την φονικότητα του τσαχπίνη…) σε συσκευασία post modern τεχνο-μαντείου. Είναι όμως αρκετές για να ανεβοκατεβαίνουν οι τιμές αυτών των (μελλοντικών) συμβολαίων, και να πουλιούνται (οι προθέσεις μελλοντικών συμβολαίων αγοράς ή/και πώλησης) σαν ανεξάρτητα χρηματιστηριακά «είδη», αδιάφορο με το ποια θα αποδειχθεί η (μελλοντική) πραγματικότητα. Πωλήσεις του είδους: “έχω ένα συμβόλαιο αγοράς χ ποσότητας πετρελαίου, σε 5 μήνες, στην Ψ τιμή. Το πουλάω 1,5Ψ, γιατί οι προβλέψεις λένε ότι όποιος πάει να αγοράσει αυτές τις χ ποσότητες σε 5 μήνες θα πληρώσει 2Ψ”. Το τι θα γίνει σε 5 μήνες είναι πρακτικά άγνωστο στη διάρκεια της τωρινής δοσοληψίας. No problem. Στο κάτω κάτω κάποιοι κερδίζουν και κάποιοι χάνουν στο τζογάρισμα. Έτσι κι αλλιώς.
Το ζήτημα είναι όμως ότι οι εκτιμήσεις και οι αγοραπωλησίες των futures επηρεάζουν συχνά και τις πραγματικές τιμές των εμπορευμάτων. Αν υπάρχει εκτίμηση των «ειδικών» ότι η τιμή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου θα ανέβει σε 3 μήνες (επειδή «ο χειμώνας στο βόρειο ημισφαίριο θα είναι βαρύς»…) τότε δεν θα ανέβουν οι τιμές σε 3 μήνες. Θα ανέβουν από αύριο! Εκείνοι που πουλάνε αύριο και μεθαύριο θα φροντίσουν να έχουν άμεσα μεγαλύτερο κέρδος απ’ ότι χτες και δεν θα περιμένουν το πλήρωμα του χρόνου, ενώ εκείνοι που αγοράζουν θα αγοράσουν ακριβότερα αύριο και μεθαύριο επειδή σε δυο βδομάδες θεωρούν ότι θα είναι ακόμα ακριβότερα. Δημιουργείται έτσι, μέσω των χρηματιστηριακών, εικονικών futures, ένας καλοκουρδισμένος και αόρατος μηχανισμός τεχνητής ζήτησης / σπάνης ή το ανάποδο – στις πραγματικές αγορές εμπορευμάτων, ειδικά πρώτων υλών…
Αυτός είναι ο μηχανισμός. Προσθέστε τώρα τις «αναγγελίες» των σοφών του καπιταλισμού. Όπου υπάρχουν τέτοιες «προβλέψεις» υπάρχουν ανάλογα συμφέροντα. Και όπου υπάρχουν συμφέροντα υπάρχουν και μεθοδεύσεις. Μια «κρίση ενέργειας» για παράδειγμα μπορεί να χρειάζεται για να μειωθεί, μέσω απ’ την ακραία αύξηση των τιμών, η οικιακή κατανάλωση ρεύματος εφόσον η παραγωγή δεν μπορεί να αυξηθεί με γρήγορους ρυθμούς αλλά εν τω μεταξύ είναι στην αναμονή η μαζικοποίηση της «αγοράς» των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και τα όλο και πιο θηριώδη data centers, που είναι ενεργειακά αδηφάγα. Αν το ηλεκτρικό ρεύμα – δεν – φτάνει – για – όλους (στο ορατό μέλλον) αλλά κανείς δεν θέλει να πει ανοικτά ότι χρειάζεται μια ανακατανομή στη χρήση του, τότε τα κατάλληλα futures ενεργειακών πρώτων υλών μπορούν να υπηρετήσουν όχι μόνο τα άμεσα κέρδη των αρμόδιων εμπόρων αλλά και την πειθάρχηση των πληθυσμών.
Γιατί όχι και τα τρόφιμα ή κάποια απ’ αυτά; Αν πρόκειται να εμφανιστεί κάποια στιγμή όχι στο μακρινό μέλλον μια θύελλα «τεχνητού κρέατος» ή/και μεταλλαγμένων πρώτων υλών (στάρι, ρύζι…), δεν θα ήταν άσχημη ιδέα να πει ο πολύς κόσμος «το ψωμί ψωμάκι» (με την ευρεία έννοια). Άρα η δημιουργία τεχνητής έλλειψης (και ακρίβειας), που αποδίδεται όπως πάντα σε μια ομίχλη αιτίων (στην οποία δεν περιλαμβάνονται οι πραγματικές!), δεν αποφέρει μόνο κέρδη μέσω της ανόδου των τιμών. Φέρνει και «σφίξιμο των ζωναριών» (και των λουριών), πειθάρχηση… Είναι πολύτιμα αυτά, ειδικά αν επιτείνουν την σύγχυση και την μοιρολατρεία που έχουν ήδη δημιουργηθεί και εμπεδωθεί μέσω της υγιεινιστικής τρομοεκστρατείας….
Πώς θα σας φαινόταν η ιδέα να γίνεται αντικαπιταλιστές και αντικρατιστές του 21ου αιώνα; Δεν θα είναι hype, μόδα, μόστρα, κάτι απ’ αυτά που δίδαξαν αποτελεσματικά 40 χρόνια νεοφιλελευθερισμού. Θα είναι δύσκολο, κουραστικό, αβέβαιο, επικίνδυνο – και θα χρειαστεί αρκετό χρόνο. Θα είναι κομμουνιστικό με έναν εντελώς σύγχρονο και οξυδερκή τρόπο.
Αλλά θα είναι καλύτερο απ’ την μοιρολατρεία και τον εξυπνακισμό…
Όχι;