Πέμπτη 12 Αυγούστου>> Η γρήγορη προέλαση των ταλιμπάν δεν έχει μόνο αποτέλεσμά της τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους της αφγανικής υπαίθρου και την γρήγορη κατάληψη, την μία μετά την άλλη, επαρχιακών πόλεων. Ίσως σημαντικότερο είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις ο τακτικός αφγανικός στρατός (της Καμπούλ) είτε παραδίδεται μαζί με τον οπλισμό του, είτε τον αφήνει και φεύγει (αν μπορεί) ζητώντας άσυλο σε γειτονικά κράτη. Μ’ άλλα λόγια μέρα με την μέρα οι ταλιμπάν γίνονται ισχυρότεροι από κάθε άποψη (τεχνικά, ηθικά) και η υποτιθέμενη κυβέρνηση στην Καμπούλ όλο και πιο ανίσχυρη. H Ουάσιγκτον προσπαθεί να εμποδίσει μια γρήγορη πλήρη νίκη τους, βομβαρδίζοντας με στρατηγικά βομβαρδιστικά B-52, που απογειώνονται απ’ το κατάρ: εκείνο που ενδιαφέρεται να συντηρήσει (και οι εκπρόσωποί της στην Καμπούλ βολεύονται) είναι την δημιουργική (και εμπόλεμη) ασάφεια για το ποιός κυβερνάει στα αφγανικά υψίπεδα: μια παραλλαγή του «μοντέλου συρία» όπου στη θέση των ypg είναι η επίσημη κυβέρνηση.
Μόσχα, Πεκίνο, Τεχεράνη και Ισλαμαμπάντ ενοχλούνται βαθιά από μια τέτοια προοπτική· δεν μπορούν όμως να υποστηρίξουν ανοικτά μια επίθεση των ταλιμπάν κατά της Καμπούλ, που μπορεί μεν να κατέληγε σε νίκη τους αλλά θα ήταν ιδιαίτερα αιματηρή. Στους υπολογισμούς υπεισέρχονται και μερικές χιλιάδες αφγανών που αποτελούν μια «μικρομεσαία τάξη» των μεγαλύτερων πόλεων που δημιουργήθηκε στα 20 χρόνια της κατοχής χάρη σ’ αυτήν και στη «μαύρη οικονομία» που αναπτύχθηκε γύρω απ’ τον κατοχικό στρατό. Φοβούνται για την τύχη τους αν επικρατήσουν απόλυτα οι ταλιμπάν (λογικό) και συγκροτούν ένα πιθανό καινούργιο κύμα μεταναστών, περιμένοντας «με τις βαλίτσες στο χέρι», για να διαφύγουν προς τα γειτονικά κράτη. Κυρίως την τουρκία και το ιράν – που δεν χαίρονται.
Το ιδανικό προς στιγμήν θα ήταν οι ταλιμπάν να μείνουν έξω απ’ την Herat και την Καμπούλ (οι δύο μεγαλύτερες πόλεις που έχουν μείνει εκτός του άμεσου ελέγχου τους) στη βάση κάποιων απ’ αυτές τις ατέρμονες διαπραγματεύσεις για «πολιτική λύση». Έχει ξεκινήσει ένας ακόμα γύρος τέτοιου είδους στη Ντόχα. Αλλά ό,τι έχει απομείνει απ’ την φιλοαμερικάνικη διοίκηση στην Καμπούλ αγωνιά για το αν θα συνεχίσει να υπάρχει καν και καν· ενώ οι ταλιμπάν έχουν την δυνατότητα να την στριμώξουν σχεδόν ασφυκτικά απλά κόβοντας όλους τους δρόμους γύρω γύρω, αφήνοντας μόνο το αεροδρόμιο. Ο Ghani («πρόεδρος» του αφγανιστάν…) ελπίζει μόνο να κερδίσει χρόνο αλλά με άγνωστη κατάληξη· οι ταλιμπάν (και οι φανεροί ή όχι και τόσο φανεροί συμμαχοί τους) μάλλον βιάζονται, και πάντως δεν θα έχουν κάποιο μακροπρόθεσμο όφελος με υβριδικές καταστάσεις.
Η συμβουλή του Πεκίνου προς τους ταλιμπάν είναι: μην νικήσετε πολύ γρήγορα, μην ρίξετε την κυβέρνηση του Ghani με την μία… Αυτό σημαίνει α) ότι οι ταλιμπάν θα πρέπει να κατακτήσουν τώρα ό,τι περισσότερο μπορούν αφήνοντας στον Ghani την καρέκλα στην πρωτεύουσα και μια αδύναμη (στρατιωτικά) ψευδαίσθηση, β) ότι θα πρέπει ύστερα να οργανώσουν τις περιοχές που θα ελέγχουν έτσι ώστε να είναι βιώσιμες (και οικονομικά, με την βοήθεια του Πεκίνου…), και γ) να δημιουργήσουν ένα άτυπο σύνορο στο εσωτερικό του αφγανιστάν εμποδίζοντας αποτελεσματικά οποιαδήποτε φιλοδοξία «αντεπίθεσης» απ’ την μεριά της Καμπούλ.
Είναι αυτό εφικτό; Και πώς θα αντιδράσει η Ουάσιγκτον που προσπαθεί να μείνει στο αφγανιστάν ενόσω «φεύγει»;