Δευτέρα 8 Μάρτη. Στα μέσα του περασμένου Φλεβάρη οι πολιτικές βιτρίνες του μάλι, της μπουρκίνα φάσο, του τσαντ, του νίγηρα και της μαυριτανίας συναντήθηκαν στην πρωτεύουσα του τσαντ N’Djamena για να κουβεντιάσουν και να συντονίσουν την αντιμετώπιση των «ισλαμιστών τρομοκρατών» στα κράτη τους. Αυτά τα 5 κράτη της υποσαχάριας Αφρικής είναι ιδιαίτερου ιμπεριαλιστικού ενδιαφέροντος για τον βασιλιά γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron, σαν του τωρινού εκπροσώπου των συμφέροντων μεγάλων τμημάτων του γαλλικού καπιταλισμού. Χωρίς κίνδυνο λάθους ή υπερβολής: μετά την απώλεια των ερεισμάτων του στη μέση Ανατολή, μετά τα προβλήματα που δημιούργησε η γαλλική υποστήριξη στην χούντα του Ben Ali στην τυνησία ενώ είχε ξεσπάσει η εναντίον του επανάσταση στα τέλη του 2010 αλλά και την πετυχημένη απόβαση της Μόσχας και της Άγκυρας στη λιβύη, η ζώνη του Sahel είναι το τελευταίο μέρος του πλανήτη όπου ο γαλλικός ιμπεριαλισμός παίζει τα «χαρτιά» της ισχύος του. Η παρουσία 5.000 γάλλων πεζοναυτών και κάμποσων γαλλικών βάσεων σ’ αυτήν την περιοχή είναι αρκετή σαν απόδειξη: ο «αντιτρομοκρατικός πόλεμος στην αφρική» είναι η γαλλική version του «αντιτρομοκρατικού πολέμου παντού» της Ουάσιγκτον. Συνεπώς ο βασιλιάς Macron δεν θα μπορούσε να λείπει απ’ την Ν’Djamena στις 16 Φλεβάρη.
Συμμετείχε, τόσο όσο να δηλώσει την παρουσία του… Αλλά από μακρυά… Απ’ το προεδρικό παλάτι στο Elysee… Tηλέ-…. Χαιρέτισε τις αφρικανικές πολιτικές βιτρίνες και τις συμβούλεψε (ή τις διέταξε): καμμία διαπραγμάτευση με τους τρομοκράτες!.. Δήλωσε αργότερα σε γάλλους δημοσιογράφους ότι θα υπακούσουν…
Αλλά όχι! Δυο μέρες μετά ο προσωρινός πρωθ. του μάλι Mictar Quane ανακοίνωσε ότι έχει δημιουργήσει μια επιτροπή για συνομιλίες με τις ένοπλες οργανώσεις: Όλο και περισσότερες φωνές στο μάλι ζητούν να μιλήσουμε με τα αδέλφια μας που συμμετέχουν στις ριζοσπαστικές ομάδες δήλωσε. Στον ίδιο δρόμο προχωρούν και οι πολιτικές βιτρίνες στη μπουρκίνα φάσο. Ο πρωθυπουργός της Christophe Dabire δήλωσε τον περασμένο Γενάρη ότι …. Αν θέλουμε να τελειώσει η κρίση ασφάλειας θα πρέπει να βρούμε μονοπάτια και τρόπους να μιλήσουμε μ’ αυτούς που είναι υπεύθυνοι για τρομοκρατικές επιθέσεις έτσι ώστε να ζήσουμε ειρηνικά… Ακόμα και οι μη θρησκευόμενες, «κοσμικές» ελίτ στα κράτη της υποσαχάριας αφρικής βλέπουν τον γαλλικό (και όχι μόνο, αλλά κυρίως αυτόν) στρατό να αυξάνεται χωρίς να πετυχαίνει τους «αντιτρομοκρατικούς» στόχους του. Έχουν περάσει 8 χρόνια από τότε που οι τότε εκπρόσωποι του γαλλικού κράτους είχαν δηλώσει ότι «η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας είναι υπόθεση λίγων εβδομάδων»· και η κατανόηση των πραγματικών κινήτρων του Παρισιού γίνεται όλο και περισσότερο διαταξική κοινοτοπία πια κάτω απ’ την Σαχάρα.
Η ιδέα μυστηριωδών οργανώσεων «ισλαμικής τρομοκρατίας» που, σαν Λερναίες Ύδρες βγάζουν κεφάλια οπουδήποτε συμφέρει δυτικούς ιμπεριαλισμούς είναι εδραιωμένη στις δυτικές κοινωνίες – χωρίς το δεύτερο σκέλος, το συμφέρον. Κι όπως πολλές άλλες δυτικές ιδέες έτσι κι αυτή δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα, ειδικά με την πραγματικότητα στη ζώνη του Sahel. Αυτό που συμβαίνει εκεί είναι η ταυτόχρονη εξέγερση των Τuareg και κοινοτήτων φτωχών αγροτών – κατά των κρατών και των κυβερνήσεων που, όπως καταλαβαίνετε, ζουν και υπάρχουν μέσα στις πολιτικές και τις γεωπολιτικές προσόδους. Ειδικά οι Τuareg εξεγείρονται τακτικά και πάντα για τους ίδιους λόγους – άσχετους με θρησκεία ή «τρομοκρατία». Η προηγούμενη εξέγερσή τους στο μάλι τελείωσε το 2015 με μια συμφωνία που η κεντρική κυβέρνηση δεν τήρησε.
Εννοείται πως η διάδοση / εξάπλωση του θρησκευτικού συντηρητισμού / εξτρεμισμού που χρηματοδοτούσαν επί δεκαετίες οι ουαχαβίτικες πετροχούντες της αραβικής χερσονήσου έπαιξε κάποιο ρόλο (ή προσπάθησε να εγκατασταθεί) και στο Sahel, αν όχι στους Tuareg σίγουρα στις φτωχές αγροτικές κοινότητες. Αλλά η προσπάθεια να δημιουργηθεί «isis» σ’ αυτήν την περιοχή πνίγηκε απ’ τους ίδιους τους εξεγερμένους, μια απόδειξη πως από ιδεολογική άποψη η θρησκευτική ακρότητα είναι ξένη προς τους ντόπιους πληθυσμούς. Ουσιαστικά η εξέγερση εκεί, που έχει απλωθεί μετά την ενοποίηση διάφορων οργανώσεων υπό τον Iyad Ag Ghali (επικεφαλής των εξεγερμένων Tuareg), είναι μια μορφή κοινωνικού / ταξικού πολέμου, με βαθιά αίτια και μια λεπτή θρησκευτική επικάλυψη – όπως είναι της μόδας διεθνώς.
Τι ρόλο έχει παίξει, παίζει και θα παίξει η παρουσία των rivals (της Άγκυρας, της Μόσχας, του Πεκίνου) στην αναζήτηση (απ’ τις πολιτικές βιτρίνες των κρατών του Sahel) ενός άλλου δρόμου που απομακρύνεται απ’ τον γαλλικό (και τον πρωτοκοσμικό ευρύτερα) μιλιταρισμό, ενός δρόμου συζήτησης και διαπραγματεύσεων με τους εξεγερμένους; Δεν έχουμε ακόμα αποδείξεις, αλλά μπορούμε να το συμπεράνουμε λογικά. Στο βαθμό που «κι άλλες πορτοκαλιές κάνουν πορτοκάλια» είναι εύλογο ότι οι τοπικές ελίτ δεν έχουν λόγο πια να στηρίζονται αποκλειστικά, κυρίως ή έστω και λίγο στον βασιλιά Μacron και τον στρατό του. Επιπλέον τόσο τα τουρκικά όσο και τα κινεζικά αφεντικά ενδιαφέρονται για «δουλειές» και στο Sahel. «Δουλειές» σημαίνουν λεφτά, και μάλιστα από μεριές που είτε ευνοούν την απελευθέρωση των μουσουλμανικών πληθυσμών απ’ τους σχεδιασμούς των τοξικών και των συμμάχων τους (: Άγκυρα) είτε ευνοούν την υπέρβαση των εσωτερικών αντιθέσεων σε κάθε κράτος μέσω καπιταλιστικής ανάπτυξης (: Πεκίνο).
Αν και είναι νωρίς ακόμα για να υπάρξουν οριστικά αποτελέσματα, δεν είναι καθόλου νωρίς στον ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό και σε ότι αφορά την Αφρική. Ο βασιλιάς Macron προσπάθησε πρόσφατα να παραστήσει τον φιλάνθρωπο προτείνοντας να δώσουν τα ευρωπαϊκά κράτη το 5% των εμβολίων τους στην αφρική· … διαφορετικά η ρωσία και η κίνα θα αμφισβητήσουν αποτελεσματικά την επιρροή μας… Αν δεν κάνουμε λάθος πήρε ήδη μια απάντηση απ’ τη Ρώμη που, μην έχοντας πρώην αποικίες στη δυτική αφρική, δεν έχει λόγους φιλανθρωπίας· οπότε ζητάει την απαγόρευση της εξαγωγής «εμβολίων» που παράγονται από εργοστάσια εντός ευρώπης…
Με ή χωρίς εμβολιαστική καλωσύνη τι θα κάνει με την «φιλοδημοκρατική» απόβαση του στρατού του στο Sahel ο βασιλιάς Macron αν, στην προοπτική σοβαρών «επενδύσεων» από μη πρωτοκοσμικούς, οι εκεί ελίτ βρούν σημεία ισορροπίας με τους εξεγερμένους; Εκτός από προβοκάτσιες (στις οποίες οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες έχουν την δική τους μεγάλη ιστορία…) δεν μπορεί να κάνει πολλά.
Η αναγνώριση της πραγματικότητας και ο συμβιβασμός μαζί της είναι πάντα μια κάποια έξοδος κινδύνου· που δεν αρέσει όμως στους μεγάλους βασιλιάδες και στους μεγάλους «απελευθερωτές»…
(φωτογραφία: Ο βασιλιάς έτοιμος να πυροβολήσει με το χέρι (;) στην αεροπορική βάση του στη Niamey, στον νίγηρα, στις 22 Δεκέμβρη του 2017. Τότε νόμιζε ότι θα κατακτούσε τον “άγριο Νότο”…).