Κυριακή 7 Μάρτη. Η Καταστασιακή Διεθνής (International Situationniste) είναι «αρχαιολογία» για τους περισσότερους πια· ωστόσο στην εποχή της παρουσίασε ίσως την τελευταία (δηλαδή ιστορικά την πιο πρόσφατη) κριτική της urban πολεοδομίας· της μαζικής, φορντικής πόλης (η οποία, λέμε, θα αναδιαρθρωθεί ή αναδιαρθρώνεται ήδη σαν μοντέλο).
To 1956 o Guy Debord, όντας ακόμα μέλος της Letterist International, εισηγήθηκε μια «Θεωρία της Dérive»: της ελεύθερης, πειραματικής περιπλάνησης σε συνθήκες πόλης. Ήταν μια απόπειρα να δωθεί ένα αντάρτικο, ανταγωνιστικό, δημιουργικό καλλιτεχνικό / πολιτικό περιεχόμενο στην άρνηση του λειτουργισμού και του ντετερμινισμού των μοντέρνων πόλεων και των περιορισμών / προσδιορισμών τους. Μέσα απ’ την ακύρωση της προκαθορισμένης σκοπιμότητας στην πεζή κίνηση, και την περιπετειώδη «εγκατάλειψη» των περιπλανόμενων στις τυχαίες έλξεις και απωθήσεις της συνάφειας με τυχαίους διαβάτες, κτίρια, urban σημεία, λειτουργίες, εντυπώσεις, λάθη, κλπ.
Δυο χρόνια μετά, στο δεύτερο τεύχος της επιθεώρησής της I.S. (Δεκέμβριος του 1958), έγραφε ο ίδιος (τα αποσπάσματα ενδεικτικά):
Από τις διάφορες καταστασιακές μεθόδους η περιπλάνηση παρουσιάζεται ως μια τεχνική βιαστικού περάσματος μεσ’ από ποικίλες ατμόσφαιρες μιας πόλης. Η έννοια περιπλάνηση συνδέεται άρρηκτα με την αναγνώριση επιδράσεων ψυχογεγραφικής φύσης και με μια παιγνιώδη-κατασκευαστική συμπεριφορά, πράγμα που τη διαχωρίζει ολοκληρωτικά από τις κλασικές έννοιες ‘ταξίδι΄ή ‘περίπατος’.
Ένα ή περισσότερα άτομα που ρίχνονται στην περιπλάνηση απαρνιούνται, για κάποιο μεγαλύτερο ή μικρότερο χρονικό διάστημα, τους λόγους για τους οποίους συνήθως μετακινούνται και δρουν, τις σχέσεις τους, τις δουλειές τους και τις συνηθισμένες διασκεδάσεις τους, για ν’ αφεθούν ελεύθερα όπου τα πάει ο χώρος που αντιτοιχούν σ’ αυτόν. Σ’ αυτό το πείραμα το τυχαίο παίζει λιγοτερο καθοριστικό ρόλο απ’ όσο θα νόμιζε κανείς: από τη σκοπιά της περιπλάνησης κάθε πόλη έχει ένα ψυχογεωγραφικό ανάγλυφο, έχει σταθερά σημεία ή στροβίλους που απαγορεύουν την πρόβαση σ’ ορισμένες ζώνες ή την έξοδο απ’ αυτές.
… Η πειραματική περιπλάνηση – που είναι άρρηκτα δεμένη με τις συνθήκες της ζωής στις πόλεις, σ’ αυτά τα μεταμορφωμένα από τη βιομηχανία μεγάλα κέντρα δυνατοτήτων και νοημάτων – ανταποκρίνεται μάλλον στη φράση του Μαρξ: «Ό,τι βλέπουν γύρω τους οι άνθρωποι είναι το πρόσωπό τους, τα παντα τους μιούν για τον εαυτό τους… Το ίδιο το τοπίο τους είναι ζωντανό».
Μπορεί κανείς να περιπλανηθεί μόνος. Ωστόσο όλα δείχνουν ότι η αποδοτικότερη αριθμητική κατανομή είναι πολλές μικροομάδες δύο ή τριών ατόμων με κοινό επίπεδο συνείδησης, ώστε η διασταύρωση των εντυπώσεων αυτών των διαφορετικών ομάδων να επιτρέπει την εξαγωγή αντικειμενικών συμπερασμάτων…
Η «εντελώς άσκοπη» περιπλάνηση είναι αδιανόητη σήμερα (αν και θα είχε εξαιρετικά αποτελέσματα στην συναισθηματική κατάσταση κάθε και για οποιοδήποτε λόγο αιχμάλωτου υπηκόου) και, φυσικά, είναι ακόμα πιο αδιανόητη μια θεωρία γι’ αυτήν. Ωστόσο πριν τα πραξικοπήματα και τις καθολικές απαγορεύσεις υπήρχε ακόμα η πιθανότητα (η δυνατότητα) να «χαζεύει» κάποιος κυκλοφορώντας στους δρόμους, «σπαταλώντας ανώφελα» τον χρόνο του…