Κυριακή 10 Γενάρη. Όταν, σε μια απ’ τις πρώτες πράξεις του νέου γκουβέρνου (αν και τυπικά ακόμα υπό το ψόφιο κουνάβι) το αμερικανικό νομοθετικό ενέκρινε (μεταξύ πολλών άλλων και ιδιαίτερα σημαντικών) την τιμωρία της Άγκυρας για την αγορά των ρωσικών S-400, τρία κράτη αντέδρασαν αμέσως καταγγέλοντας την Ουάσιγκτον. Το ρωσικό, το ιρανικό –και το πακιστανικό.
Η εντόπια εθνική δημαγωγία που απολαμβάνει να παρουσιάζει το τουρκικό καθεστώς «διεθνώς απομονωμένο» δεν έχει βέβαια ως τώρα λόγο να μιλάει για την συμμαχία Πεκίνου – Ισλαμαμπάντ – Τεχεράνης – Άγκυρας, αλλά ίσως το κάνει κάποια στιγμή, επιλεκτικά και προβοκατόρικα. (Υπόγεια και «ανεπίσημα» η εθνική «ζύμωση» έχει ξεκινήσει…) Αν και ιστορικά το πακιστανικό καθεστώς ήταν σταθερά το «λιγότερο παιζόμενο» στην ευρύτερη περιοχή, η περίοδος της αμερικανικής «αντιτρομοκρατικής εκστρατείας» στο αφγανιστάν μετατόπισε αναγκαστικά την Ισλαμαμπάντ αρκετά κοντύτερα στην Ουάσιγκτον. Την μετατόπισε επίσης κοντύτερα στην πετροχούντα του Ριάντ, για οικονομικούς και όχι μόνο λόγους (μια αναβίωση της εποχής των μουτζαχεντίν κατά του ρωσικού στρατού, και πάλι στο αφγανιστάν, στα ‘80s).
Αυτή η περίοδος φαίνεται να έχει τελειώσει, εφόσον ο πακιστανός πρωθυπουργός Imran Khan (με τις κατάλληλες εσωτερικές συμμαχίες) δείχνει ότι η επιλογή στρατηγικού συμμάχου έχει όνομα: Πεκίνο. Αλλά όχι μόνο Πεκίνο. Συνολικά ευρασιατικό project. Συνεπώς, επιπλέον, Τεχεράνη και Άγκυρα. Ειδικά με την Άγκυρα η Ισλαμαμπάντ μοιράζεται πέρα απ’ τα υπόλοιπα κι ένα συγκεκριμένο συμφέρον: με πληθυσμό κατά 80% σουνιτικού δόγματος η Ισλαμαμπάντ καταλαβαίνει πόσο δηλητηριώδης και αποσταθεροποιητική θα μπορούσε να είναι μια στενή σχέση με το ουαχαβίτικο Ριάντ. Εφόσον η Άγκυρα διατίθεται να ελαχιστοποιήσει την επιρροή των τοξικών του Ριάντ και του Αμπού Ντάμπι κατ’ αρχήν μεταξύ των αράβων και των καυκάσιων μουσουλμάνων, η Ισλαμαμπάντ έχει κάθε λόγο να στηρίξει…
Εννοείται ότι η πρώτη που έχει θορυβηθεί ιδιαίτερα απ’ τις επιλογές της Ισλαμαμπάντ είναι η ινδία. Το Νέο Δελχί θα ήθελε να γίνει αντίβαρο του Πεκίνου στην ασία, πράγμα πολύ δύσκολο – εκτός αν προσχωρήσει οριστικά και αμετάκλητα στο αμερικανικό στρατόπεδο· κάτι που δεν φαίνεται να έχει αποφασίσει ακόμα. Ωστόσο, πριν μια βδομάδα, στις 2 Γενάρη, ένα ινδικό φιλοκυβερνητικό κανάλι (το Zee News), μέλος ενός μεγάλου ινδικού μηντιακού ομίλου και γνωστό στην ινδία για την ειδικότητά του στην παραπληροφόρηση, είχε μια εντυπωσιακή «αποκάλυψη»: ότι η Άγκυρα ενδιαφέρεται να αγοράσει πυρηνικά όπλα απ’ το πακιστάν (και την κίνα), και ότι η Ισλαμαμπάντ διατίθεται να πουλήσει το σχετικό know how, μεσολαβώντας επιπλέον για την μεταφορά υλικών και εξαρτημάτων (για πυραύλους;) κινέζικης παραγωγής…
Η «αποκάλυψη» ήταν βέβαια προβοκατόρικη, απ’ την άποψη πως δεν είχε κανένα στοιχείο εκτός από πράγματα και γεγονότα γνωστά, όπως η στρατιωτική συνεργασία Άγκυρας – Ισλαμαμπάντ, οι κοινές ασκήσεις, συναντήσεις και συζητήσεις των επιτελείων, και τα υπόλοιπα. Και είναι πιθανό ότι είχε σα στόχο κυρίως την Ισλαμαμπάντ: να την παρουσιάσει σαν «διεθνή ταραξία», που διασπείρει παράνομα την πυρηνική τεχνολογία, κλπ. Αλλά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά και απ’ την Αθήνα, για τους δικούς της στόχους, εναντίον της Άγκυρας.
Το θέμα είναι λεπτό (ή χοντροκομμένο, ανάλογα με την οπτική γωνία). Για να αρχίσει το ελλαδιστάν να φωνάζει επίσημα «λύκος, λύκος στο μαντρί» δείχνοντας την Άγκυρα και πίσω της την Ισλαμαμπάντ, θα πρέπει να είναι έτοιμη και διατεθειμένη μια «μεγάλη δύναμη» να παίξει τον ρόλο του τσοπάνη-με-την-καραμπίνα· τότε και μόνο τότε πιάνουν τόπο (δηλαδή: γεωπολιτικές προσόδους) τα γαβγίσματα του τσοπανόσκυλου. Αυτή την στιγμή ο προτιμητέος (ή και ο μόνος διαθέσιμος) τσοπάνης (η Ουάσιγκτον) έχει άλλα προβλήματα. Απ’ την άλλη μεριά, με τα μούτρα και τα μυαλά να σέρνονται στο πάτωμα, το τελευταίο πράγμα που θα προκαλούσε ανάταση στο εθνικό μαντρί θα ήταν η «είδηση» ότι ο αιώνιος εχθρός είναι (ή μπορεί να γίνει) πυρηνικός!
Υπάρχει, φυσικά, και η «ενδιάμεση λύση», μια αναβάθμιση της τακτικής πριν τους ολυμπιακούς του 2004: να ποινικοποιηθούν (και να κυνηγηθούν) οι μετανάστες απ’ το πακιστάν… σαν εκβιασμός προς την Ισλαμαμπάντ. Αυτή η βρωμιά είχε δουλέψει στις αρχές των ‘90s κατά των Τιράνων· δύσκολα θα ξαναδούλευε· αλλά ποιός δεν έχει εμπιστοσύνη στον εθνικό θεσμικό ρατσισμό και στον «υπερβάλλοντα» ζήλο του;
(φωτογραφίες: Πάνω το ινδικό πρωτότυπο, στα αγγλικά, απ’ τις 2 Γενάρη. Στη μέση: μια απ’ τις ελληνικές αντιγραφές. Κάτω: το πατριωτικό καθεστωτικό «πρώτο θέμα» σε μια χθεσινή προσπάθεια διεθνούς εξαγωγής της «τουρκικής πυρηνικής απειλής»… Χωρίς αναφορά στην αντιγραφή από ινδία μεριά – εννοείται…)