Τρίτη 5 Γενάρη. Με το σημερινό υλικό η ασταμάτητη μηχανή δεν σκοπεύει να κουνήσει το δάκτυλο σε κανέναν. Αναγνωρίζει (δεν θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά!) το δικαίωμα του καθενός και της καθεμιάς να κάνει (και να αλλάζει) επιλογές, να έχει (και να αλλάζει) γνώμη, στάση, και τα λοιπά.
Αν, ωστόσο, πρόκειται για επιλογές, γνώμες, στάσεις που εγγράφονται σ’ αυτό που ονομάζεται “ανταγωνιστική πολιτική” (ή κίνημα) το ζήτημα είναι πιο σύνθετο. Παρότι κι εκεί ισχύει πως ο καθένας πράτει όπως κρίνει, εκείνο που δεν ισχύει είναι ότι ο καθένας μπορεί να παραγράψει την ιστορία-που-δεν-είναι-δική-του αλλά διαπράχτηκε μαζί με άλλους / άλλες. Όσοι/ες κι αν αλλάξουν επιλογές, γνώμες, στάσεις κλπ, η ιστορία έχει διαπραχτεί. Έτσι ώστε είναι πάντα πιθανό πως άλλοι δεν θα αλλάξουν επιλογές, γνώμες, στάσεις κλπ· και, κατά συνέπεια, θα συνεχίσουν στο τώρα και στο μέλλον πάνω στις ανταγωνιστικές κατευθύνσεις και στους προσανατολισμούς του χτες και του προχτές.
Την προσέγγιση της ασταμάτητης μηχανής (και όχι μόνον αυτής, ευτυχώς!) για την υγιεινιστική τρομοεκστρατεία σαν μέθοδο επιβολής της γενετικής μηχανικής και των μεταλλάξεων ως “θεραπείας” την ξέρετε. Ξέρετε επίσης και τις αναφορές της σε κάποιο τότε (πίσω, στον ιστορικό χρόνο) όπου αυτή η προσέγγιση θα ήταν εύκολα αντιληπτή, ίσως κοινότοπη… Να τώρα μερικές υπενθυμίσεις του τότε. (Ευχαριστούμε τους συντρόφους που μάζεψαν το υλικό).
Ιούνιος 2003: Ανοικτή συνέλευση (: πολιτική εκδήλωση) από τα «μητροπολιτικά συμβούλια» με τίτλο σώματα την εποχή της βιοπληροφορικής.
Αντιγράφουμε απ’ την εισαγωγή της εισήγησης:
Η πληροφορική και οι βιοτεχνολογίες δεν έπεσαν από τον ουρανό… Αναγνωρίζουμε ότι κάθε επεισόδιο της επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου δεν είναι παρά μια στιγμή σε μια πολύ πλατύτερη ιστορική διαλεκτική. Είναι μια στιγμή μέσα στον «διάλογο» θεσμών και ιδεών. Μ’ αυτήν την προσέγγιση ξεπερνούμε την ηθικολογία αναφορικά με τις επιστημονικές θεωρίες και εφαρμογές: προφανώς θα υπάρχουν «καλοί» και κακοί» μάγοι στην αυλή των επιστημών στον βαθμό (και μόνο) που οι κοινωνίες στις οποίες ζουν (ζούμε) είναι διανοητικά δομημένες πάνω σε τέτοιου είδους δίπολα. Αν κάποιος εννοεί τον κόσμο γύρω του με οδηγό το δίπολο «καλό – κακό», τότε δεν μπορεί παρά έτσι να εννοεί και την επιστήμη. Στην πραγματικότητα μάλιστα ο σκοπός τέτοιων διπόλων είναι ακριβώς να εξαφανίσουν την ιστορική διαλεκτική που κάνει εφικτό σήμερα κάτι (μια σκέψη, μια εφαρμογή) που χτες ήταν αδύνατο και προχτές αδιανόητο. Κι έτσι η μεταφυσική γίνεται καθεστώς.
Ο Ρανιέρο Παντσιέρι στα 1961 έγραψε πως: «… η συνεχής εισαγωγή καινούργιων μηχανών, η τάση για συνεχώς καινούργιες εφευρέσεις και η εφαρμογή τους, η ορμητική και αδιάκοπη τεχνολογική ανάπτυξη, είναι… η ουσία της διαδικασίας της καπιταλιστικής συσσώρευσης… Σ’ αυτή τη διαδικασία η τάση για ανανέωση είναι στενά δεμένη με την δημιουργία της υπεραξίας…»
Αυτό που επαναλάμβανε ο Παντσιέρι ήταν μια βασική εκτίμηση διατυπωμένη ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα απ’ τον Μαρξ και τον Έγκελς στο “κομμουνιστικό μανιφέστο”: το έπος των επιστημονικών και τεχνολογικών επιτευγμάτων δεν είναι παρά μια «αντεστραμμένη» και «αντικειμενική» μορφή του ταξικού ανταγωνισμού. Κάθε φορά που ο έλεγχος της εργασίας (και όπως θα δούμε πιο κάτω όχι μόνο της εργασίας) χάνεται για τους κυρίους του καπιταλιστικού κόσμου, η τεχνολογία και η επιστήμη επιστρατεύονται για να δώσουν καινούργιες «λύσεις».
Τελικά η πρόοδος είναι επιστημονική και τεχνολογική όχι επειδή υπάρχει κάτι εγγενώς μυστικιστικά «προοδευτικό» μέσα σε κάθε καινούργια ιδέα ή εφαρμογή τους, αλλά επειδή (και) μέσω των επιστημών ξετυλίγεται (προς το άγνωστο…) ο ανταγωνισμός ανάμεσα στην εξουσία των χ κοινωνικών τάξεων ή υποκειμένων και την αντιεξουσία των ψ…